POPULAIR Mil-1
Oplage 10000 Ex.
Zaterdag 24 November 1883.
No. 118.
FEUILLETON.
„GROEFWANG".
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommers5
Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon- en aigemeene feestdagen.
Bureau: KLEINE HOUTSTRAAT No. 9.
Drukkers-Uitgevers: BOMAHS Co., te Haarlem.
ADVEETENTIËN:
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co, JOHk. F. JONES. Sucr., Parijs, 3Ibis, faubourg Montraartre.
Van Haarlem naar
Amsterdam.
7.—. 8.32. 8.55, 9.30,11.15,
11.39*. 11.56, 1.8. 2.39*,
3.53, 4.15, 4.44, 5.42, 6.40,
7-13. 7.44* 8.54,9.46,10.23,
10.59*.
VERTREKUREN der SPOORTREINEN.
Van Amsterdam naar
Haarlem.
6.15, 7.30* 8.10, 8.30, 9.35,
9.50,11.5,11.50*, 12.15, 1.5,
1.30, 3.26, 3.45, 4.30. 4.45,
5.20*, 7.30,8.30,9.50,11.—.
Van Haarlem naar
Rotterdam.
7.53* 8.33,9.4,10.13.12.12*
12.46,1.53, 3.50, 4.16, 5.12,
5.43*, 8.1, 10.13.
WTNTERDIENST. De met een geteekende treinen alleen le en 2e klasse.
Van Haarlem naar
Van Rotterdam naar
Haarlem.
6.40, 8.10,9.10,10.20* 11.5,
1.23* 2.45, 3.35. 5.10, 6.27*,
7.20, 8.50, 9.50*
De vertrekuren zijn berekend
Station Delftsche Poort.
den Helder.
6.51,10.7,1.37, tot Alkmaar,
5.2, 8.57.
Van den Helder naar
Haarlem.
6.10, 9.30, 1.30, 7.20
Van Haarlem naar
Zandvoort.
Station H. IJ. S. M.
7.55, 10.15, 11.38, 1.33,
4.59, 8.3.
Van Zandvoort naar
Haarlem.
S.26 10.49, 12.42, 4.17,
6.15, 8,28.
Bericht aan onze lezers.
ZriJ die zich nog in den
loop roti dit Jaar a bon
neerenontvangen als
premie
le. den boetenden Hornan
J)e Vloek des Vaders.
2e. Een prachtigen in vier
kleuren gedrukten wand
kalender.
Verordening op het Bestraten,
Rioleeren en Verlichten van
nieuw geprojecteerde
straten in onze ge
meente.
Sinds deze nieuwe verordening in
onze gemeente is gekomen, is er al
heel wat geschreven en zeker veel
meer g-esproken, over den toestand
waarin de nieuw geprojecteerde
straten zich bevinden.
Het schrijven over deze zaak heb
ik dikwerf nagegaan. Ik heb ze ge
lezen onder de rubriek Fok en Brok,
en zeide dan tot mij zeiven«hoe is
het 'inogelijk dat men zich over een
zaak uitlaat op eene manier om het
volk te behagen, terwijl men niet
weet hoe de vork in den steel zit»,
en toch wed ik dat de meeste lezers
hebben gezegd: «nu dat heeft Fokkie
goed gezegd»; beklagenswaardig,
despotisch volk in onze 19e eeuw;
zijn dat de vruchten van dat dure
en kostbare onderwijs, dat gij u met
allerlei soort van verhalen, hoe on
doordacht ook maar tevreden stelt?
«'t Is bar» zou Fokkie zeggen, maar
ik zeg in mij zeiven: «'t is schande»;
het is evenwel nu eenmaal zoo en
niet anders en wellicht willen zij
ook niet anders, maar ter zake.
Zoo is er dikwijls over den toe
stand van nieuwe straten gespro
ken iu ingezonden stukken, onlangs
nog las ik er een, geteekend S.
(Ecu roman uit dc achtste eeuw.)
UIT HET HOOG DU ITSCH VAX
ADOLF GLASER.
16)
De dagen van dezen rit waren
de moeielijksten die Groefvvang
doorleefde, want hij was aan het
rijden niet zeer gewend, en hij de
verschrikkelijke wegen in dezen
tijd van het jaar mocht men blijde
zijn als men heelhuids ter bestem
der plaatse aankwam. Onderweg:
voegden zich verscheidene andere,
heeren en hunne dienaren hij hen,!
ook ontmoetten zij nog eenig*e uit
gezonden boden en zoo kreeg dei
geheele zaak steeds een gewichtiger
aanzien.
Op de halten dorst men slechts i
ook die pakte de koe niet bij de
horens en gaf ook blijken van
geene practische kennis in deze zaak.
Nu zult gij vragen wat is het
dan met die verordening, hoe komt
het dan toch dat de eene straat
rioleering en verlichting krijgt en
de andere niet? wij zijn toch allen
burgers van gelijke rechten in eene
en dezelfde gemeente. Die een straat-
rioleering en verlichting krijgt, moet
belasting betalen; maar die het niet
krijgt, evengoed. Zij die het ongeluk
gehad hebben om in die nieuw ge
projecteerde straten te bouwen, heb
ben zulks toch volgens de bepalin
gen der stedelijke verordeningen
aangevraagd, en niet gebouwd voor
en aleer zij toestemming hiervoor
van Burgemeester en Wethouder:
hadden.
Zeker lezers, op dit alles hebt gij
recht, en wel degelijk recht, want
Burgemeester en Wethouders be
hoeven nergens eene vergunning
te geven tot bouwen, als de weg
naar het gebouw leidende en de
plaats waar het gebouw gebouwd
moet worden niet voldoet aan de
eischen die Burgemeester en Wet
houders, in het belang der open
bare orde, veiligheid en gezondheid
kunnen en mogen stellen, en, een
maal tot die bouw vergunning ge
kregen hebbende, van de bevoegde
autoriteiten, hebt gij ook het recht
om hen te wijzen op de fouten en
onuitvoerbaarheid, die de verordening
op het bestraten, rioleeren en ver
lichten vannieuw geprojecteerde
straten in zich bevat.
Zij hebben u, gelet op de open
bare orde, veiligheid, gezondheid
en zedelijkheid, kunnen wij er nog
wel bijvoegen, vergunning gegeven
om te bouwen, nu kunt gij ook
eischen, zou ik denken, dat die
zelfde autoriteiten verplicht zijn te
korte nachtrusten genieten, en
vroeg in den morgen trok men ver
der.
De heeren gaven hun vermoe
dens lucht, men trachtte de boden
uit te vorschen, maar men kwam
niet meer te weten, dan dat in ieder
geval, een heerleger in 't verschiet
was; dat heer Wittekind van En-
gern den dag van verzameling had
bepaald en clat deze, indien het tot
een oorlog mocht komen, in ieder
geval tot Hertog zou worden be
noemd.
Zoo kwamen zij op een avond
aan het doel hunner reis. Het was
het dorp tusschen Ehresburg en Pa-
denborn, waar het overoude hei
ligdom van alle Saksische stammen
zich bevond. Reeds was de verza
melplaats overstroomd door allerlei
vreemdelingen. Ivrodo en zijn ge
volg vonden echter spoedig een
onderkomen en Groefwang had des
avonds nog gelegenheid, opmerkin-
zorgen dat alles wat strekken kan
tot openbare orde, veiligheid, ge
zondheid en zedelijkheid ook in toe
passing gebracht, en de burgerij daar
van in't genot gesteld moet worden .Dit
is waar, geachte lezers, en degelijk
waar; maar het behoeft ook geen
betoog, dat zulks veel geld kost,
vooral bij de groote uitbreiding on
zer stad in de laatste jaren, en daar
voor worden dan ook op zulke on
voorziene uitgaven, om dit tot niet
al te groote financiëele bezwaren
der gemeente kas te doen komen,
verordeningen gemaakt,die, wanneer
zij goed en practisch uitvoerbaar
waren, zeker niet zulke onaange
name uitwerking zouden hebben,
want dit is de oorzaak van den toe
stand, waarin de nieuw gepro
jecteerde straten, waarover zulke
gegronde klachten opgaan, zich be
vinden. De verordening, de on
uitvoerbare verordening alleen is de
schuld van alles.
Schrijver dezes was juist bij het
ontstaan dezer verordening in het
stratenmaken betrokken, en was dus
wel verplicht om die zaak goed
in overweging te nemen en hem te
begrijpen, waarop hij zelfs begena
digd is geworden, en heden nog een
straat en rioleering (verlichting heeft
hij altijd gehad) zonder de noodige
storting en onder de oude veror
dening krijgt, hetgeen de raad
onzer gemeente dan ook billijk vond,
aangezien deze straat vóór het ma
ken der nieuwe verordening, volgens
de bepalingen der gemeentewet en
in het belang der openbare orde,
veiligheid, gezondheid en zedelijk
heid reeds was bepaald en aange
legd, hetwelk nog maar gelukkig
is geweest, want zoo waar, geachte
lezers, ook die straat, het is de
Delftstraat, was ook altijd wel een
moeras gebleven, want de nieuwe
verordening was voor ons ook on
uitvoerbaar geweest, en niet alleen
voor ons maar ook voor al die andere
straten, gelegen aan den Zijlweg,
Schootersingel enz. Ja wie weet
of «des Werkmansvriend» wel ooit
gebouwd zou hebben, wanneer zij
met haar straat onder de nieuwe
verordening was gevallen, want,
oppervlakkig beschouwd, is de stor
ting van een gulden per vierk. Meter
niet veel, maar ik zal u wel eens
andere cijfers noemen, waarvan gij
zelf zult bekennenneen het is niet
mogelijk dat de menschen dat op
brengen.
«Wat is nu wel die nieuwe ver
ordening?» zult gij vragen; welnu, ik
zal hem u mededeelen.
ln de raadszitting van, ik meen
als ik het wel heb, in Maart 1881,
kwam ter sprake de overgave der
nieuw geprojecteerde straten aan de
westelijke uitbreiding der gemeente,
volgens het aan Burgemeester en
Wethouders overgelegde plan van
de WEd. Heeren Prévinaire en
Evelein.
De nieuw geprojecteerde straten
zouden volgens dat plan, in het be
lang der openbare orde veiligheid,
gezondheid en zedelijkheid en wie
weet welke «heid» nog meer, tien
meter breed zijn. De gemeente zou
deze straten in eigendom kunnen
overnemen en zou daarvoor dan
moeten geven: bestrating, rioleering
en verlichting.
Wordt vervolgd.)
gen over de groote uitbreiding der
plaats en de menigte, die er zich
bevond, te maken. Vau het wonder
bare heiligdom kon hij in't donker
slechts de omtrekken onderscheiden,
maar deze maakten op hem een j
diepen indruk, want hij had niet
gedacht dat menschenhandeu zulk
een omvangrijk gebouw op kónden
stellen, en bovendien zag hij uit
het midden van de donkere massa
de hooge zuil omhoogsteken, waar-!
aan het geheele heilig'dom zijn naam i
ontleende.
Den volgenden morgen haastte de
schrijver zich om dit heiligd om in
oogenschouw te nemen. Inderdaad,
alles wat in dien tijd hetSak-i-che
volk op "t gebied van kunst ver- .n«l.
gaf den beschouwer m dit veritêVen
bouwwerk een overweldigenden aan
blik. Honderden der schoonste boom
stammen waren uit de oerwouden
van den Harz en het Teutoburger-
woud hier heengebracht en kunstig
ALGEMEEN OVERZICHT.
Het den Franschen Minister van
Buitenlandsche Zaken, Challemel
Lacour, toegestane verlof tot herstel
zijner gezondheid, schijnt weinig ge
holpen te hebbenalthans hij heeft
bewerkt geworden. Het gebouw zelf
vormde een vierkant, van buiten
omsloten, maar naar den kant van
den hof vormde het een open zuilen
gang. Overal waren de halken met
snijwerk versierd en van buiten alles
met groote stukken,dikke eikenschors
bekleed. In het midden van den hof
stond een linde van zoo reusachti-
gen omvang, dat deze alleen reeds
een groote bijzonderheid was. Aan
den stam van deze linde was een
trap aangebracht en boven, tusschen
de takken, daar waar zij uit den)
stam te voorschijn kwamen, was
een kunstig bewerkte tribune, waar
uit de redenaars tot de verzamelde
heeren plachten te spreken;
In den zomer diende het dichte!
bladerdak tot beschutting, voorden
winter was eene inrichting* daarvoor
aangebracht. Zoo ook legerden bij
helder weer des zomers de verza
melden in den hof onder den open
hemel, terwijl zij zich des winters
zijn ontslag aangevraagd en verkre
gen, zooals velen dan ook reeds
lang van te voren voorspeld hadden.
Wie zijn opvolger zal zijn, is niet
moeielijk te voorspellen. In tijden
zooals Frankrijk op dit oogenblik
doorleeft, heeft het veel voor dat
de leider van het kabinet, de man
die als het ware de toon aangeeft,
zich op den moeielijksten post plaatse,
en die post kan thans geen andere
zijn, dan het ministerie van Buiten
landsche zaken. Het is daarom dan
ook, dat minister Ferry zich bereid
heeft verklaard, de neergelegde por
tefeuille op te nemen, te meer daar
het gemakkelijk zal zijn voor hem
in zijne tegenwoordige betrekking,
minister van Onderwijs, een plaats
vervanger te vinden. Voorloopig* zal
deze verwisseling van personen wei
nig verandering brengen in de te
volgen gedragslijn; daar het een
publiek geheim was, dat de minis
ter president inderdaad reeds lang
de leiding der buitenlandsche aan
gelegenheden op zich genomen had.
De kamercommissie, die rapport
moet uitbrengen over de crediet aan
vrage der regeering, moet. als men
ten minste aan de Fransche berich
ten daaromtrent onvoorwaardelijk
geloof mag slaan, door de diploma
tieke bescheiden, welke haar zijn
overgelegd, zoo in zenuwachtige
angst zijn geraakt, dat zij niet alleen
geheel van de noodzakelijkheid van
dit crediet is overtuigd, maar zelfs
uit eigen beweging er op zal aan
dringen dat het aanmerkelijk ver
hoogd wojfde. Het leger van 6000
man, dat op dit oogenblik in Tonkin
vertoeft, is, zoo beweert zij ten eenen
male, onvoldoende en moet des noods
verdubbeld worden, daar de toestand
zoo is, dat elk oogenblik een bij
zonder krachtig optreden van Fran
sche zijde noodzakelijk kan zijn.
in de zalen rondom, een verblijf
plaats zochten.
Ook de vloeren waren uit dicht-
aaneengelegde, houten balken saam-
gesteld, waarop de berenhuiden van
de gezamentlijke dienaren werden
uitgespreid. Achter de linde, juist
midden in de vierkante ruimte, ver
hief zich dc Irmenzuil, wier onder
ste gedeelte uit zulk een reusach-
tigen eikenstam bestond, dat men
er zich over moest verwonderen en
niet kon begrijpen hoe dezen daar
heen vervoerd en geplaatst was
geworden. Bovenop stond het zin
nebeeld der rechtspleging, in de ge
daante van een gewapenden man,
wiens rechterhand het zwaard vast
hield en aan wiens voeten een hoofd
en een hand lagen, ten bewijze van
het recht over lijf en leven. Alles
was uit hout g'esnedcn; ruw en af
schrikwekkend.
De aanblik van dit machtige ge-
denkteeken van de eenvoudige