POPULAIR IE» EN
PUBLICATIE.
2e Jaargang'.
Maandag 18 Augustus 1881.
No. 311.
FEUILLETON.
HAARLEMS
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem per maand40 Cents.
Franco door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Nommers 5
Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zen- en algemeene Feestdagen.
I Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adresseeren
aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9.
Hoofdagenten zoor het BmtejilandCompagnie Générale de Publicité Etrangt.ee G. L.
T)A ÜBE Co., JOH. F. JONES. Snee., Pcnjs, 31tis l'anbourg Montmartre.
ADVERTENTIËN:
van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents.
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur.
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
Rijksmuseum van Schilderijen op hot Paviljoen. Geopend op werkdagen vau 10 tot 4 uur: op Zon- en Feestdagen van 121 tot 4 uur. Kinderen beneden de. 8 jaar hebben geen toegang, kinderen vim S tot 12 jaar alleen onder geleide.
Toegang vrij. Koloniaal museum op het Paviljoen. Ingang Dreefzijdc 2c deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden der Ncdcrlandschc Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op
vertoon vau diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, ledeu niet 1 dame. Museum van kunstnijverheid op het Paviljoen. Ingang Dreefzijdc le deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en
leden der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. JHxschoppe/ijk museum voor kerkelijke oudheid, kunsi hi geschiedenis, vooral
van Nederland en meer bijzonder van het Haarlemsche Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag. Zon- en Feestdagen, van 105 uur. Toegang 25 cent' per persoon. Doorloopeudo toegangskaartiu voor een geheel jaar
k 1 gulden. Museum der stad E. a riem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tut 14 October alle werkdagcu van 104 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen -.au 103 uur tegcu betaling van 25 cents per persoon, alleen op
Zondagen kosteloos van 124 nur. de overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 cents per persoon. Kinderen beneden de 8 jaren worden in het geheel niet toegelaten: kinderen vau 8 lot 14 jareo uïet dan onder behoorlijk geleide.
Teylers museum in de Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zou- en Feestdagen van 113 uur. Tm/Iers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag eu Zaterdag vr.n 1—4 uur. Stadsbibliotheek P.-.u ahof. Geopend
- 'a;, van o4 Uur. Orgel-bespeling in de Groote Kerk. Dinsdag van 12 en Donderdag van 23 uur. Toegang (deur Oudegrocumarkt) vrij.
Woensdag en Zaterdag
Stremming der Passage over de
Duivendrechtsclie brug.
DE COMMISSARIS DES KONINGS
IN NOORDHOLLAND
brengt ter kennis van belangheb
benden, dat het verkeer over de
Duivendrechtsche brug op Donder
dag 21 Augustus e. k. zal gestremd
zijn. Gedurende dien tijd kunnen
voetgangers per roeiboot worden
overgezet, terwijl rijtuigen en vee
den weg kunnen nemen langs de
Diemerlaan.
Haarlem, 12 Aug. 1884.
De Commissaris des Konings
voornoemd:
SCHORER.
Oppositie en Regeeringsbeleid.
In eiken geordenden constitutio-
neelen staat is bet, wij zouden baast
zeggen, een vereisehte, of liever
een uitvloeisel van de constitutie
zelve, dat er staatkundige partijen
bestaan. Het is bijna onmogelijk, dat
verschillende personen een zelfde
oordeel vellen over de eene of an
dere kwestie, een zelfde antwoord
geven op de eene of andere vraag,
die het staatsbelang raakt. Zoolang
niet alle mensclien dezelfde belan
gen hebben te verdedigen of met
betzelfde inzicht in verschillende
aangelegenheden bedeeld zijn, is bet
eene totale onmogelijkheid, dat de
gestelde machten het ieder naar den
zin maken. Waar nu het eenmaal
aangenomen beginsel der volksregee-
ring door volksvertegenwoordiging
is aangenomen, daar behoeft bet
niemand te' verwonderen, dat er in
die vertegenwoordiging allengs twee
„DE UITDRAGER".
Roman uit het alledaagsche leven.
24.
In 't begin van Mei, omtrent een
vierendeeljaars voor de vacantie,
die, zooals Arnold meende, den zoon
in 't vaderlijke huis zou. terugvoe
ren, en hem daaraan voortaan zou
geboeid houden, omdat het laatste
examen, dat voor Eduard naderde,
in de residentie Berlijn moest afge
legd worden, gevoelde zich de oude
heer van Aken zeer afgemat en naar.
Hij sliep slecht, gevoelde eene groote
toenemende zwakte, de voorboden
eener kwijnende ziekte, en het was
alsof de fijne doordringende lente
lucht zijne krachten geheel verte
ren zou, en de kus, die degansche
of meer partijen ontstaan, die her
haaldelijk met elkander in gevoelen
verschillen.
Oppervlakkig oordeelende zou men
meenen, dat de verdeeldheid, die
daardoor ontstaat, noodlottig zou
moeten werken op den goeden gang
van de zaken in het landsbestuur.
Bij nader inzien evenwel, komt men
echter al heel spoedig tot het be
sluit, dat dit geenszins het geval is,
en er integendeel uit de wrijving van
gedachten, die hiervan het gevolg
is, veel goeds geboren kan worden.
Het kan natuurlijk niemand ver
wonderen, dat degenen, die tot de
staatkundige tegenstanders van de
verantwoordelijke ministers gerekend
kunnen worden, de daden van deze
bestuurders scherp controleeren om
er, zoo dit noodig mocht blijken,
aanmerkingen op te kunnen maken.
De ministers nu, overtuigd dat de
meerderheid van heden, morgen mis
schien minderheid kan worden, wan
neer zij het vertrouwen des volks
door nuttelooze of schadelijke maat
regelen verliezen, zijn daafom te
meer op hunne hoede, zoodat hier
door de oppositie een krachtig mid
del wordt om te maken, dat de
hoogste en gewichtigste landsbelan
gen met de noodige ernst worden
behartigd. Is er daarentegen geen
vijandige partij, en zijn de hooge
landsbedienden daarvan overtuigd,
dan kan hun dit een spoorslag zijn
om zoo voorzichtig mogelijk te han
delen, bij het nemen van gewichtige
besluiten, en stipt de eens vastge
stelde wetten naar recht en billijk
heid uit te voeren. Immers zij weten
het, dat zij hunnen tegenstanders
de wapenen in handen geven, om
hen met succes te bestrijden, wan
neer zij zich door lauwheid en on
verschilligheid laten beheerschen.
Kan alzoo eene oppositie nuttig
i natuur tot sneller polsslag riep, voor
hem den laatsten polsslag zoude
j medebrengen.
I Nadat hij lange dagen en nachten
j met zichzelven was te raad ge-
Igaan, dikwijls bet vergeten onuit-
gevaardigd testament doorgelezen en
het steeds mistroostig ter zijde ge
legd bad, zond hij Betje naar Schalm,
[met de boodschap of mademoi
selle Mathilda over een half uur bij
j den zieken beer wilde korfen, want
hij had veel met haar te bespreken.
Jonas zag Betje verwonderd aan.
Mathilda bloosdeen Christina
stond verlegen, want zij wist niet
hoe zij zich in tegenwoordigheid
baars mans houden zou.
Hm, hm, dat is vreemd ge
noeg! riep Jonas kuchende, ?tis
waar, zieken zijn soms zonderling
en men moet hen wat toegeven.
I Mijn compliment, zeg dat mijne doch-
1 komen zal.'
Betje knikte en ging heen. De
zijn voor de belangen van het alge-
I meen, zij kan ook schadelijk werken
wanneer de personen, die zich onder
j haar vaandel scharen, zich meer door
I persoonlijke sympathieën laten be-
j heerschen, dan wel met hunne plich-
ten alsvolksvertegenwoordigersover-
een te brengen is. Het partijbelang
moet ten allen tijde ondergeschikt
zijn aan dat van het rijk, en waar
dit niet het geval is, daar ziet men
dikwijls het treurigeverschijnsel, dat
het tot standkomèn van de hoog-
noodige verbeteringen op onverant
woordelijke wijze wordt tegengehou
den. De geschiedenis van het Brit-
sche parlement, in de laatste jaren
vooral, bevat menige bladzijde, die
daarvan getuigt, en bet is slechts te
verwonderen, dat de kiezers zoo
onverstandig zijn den beeren Ob-
stuetionisten, zooals men die lieden
heet, die zich aan dit kwaad schul
dig maken, in hun verzet te stijven.
Bovendien moet de oppositie eer
lijk en verstandig zijn. Het gaat
niet aande tegenwoordigen mi
nisters de fouten hunner voorgangers
te verwijten, of van hen te eischen
dat zij wat eenmaal is geschied on
gedaan maken. Zijn er eenmaal
[misslagen bedreven, dan moet he
laas het algemeen de gevolgen
daarvan dragen en hoogstens kan
er slechts sprake van zijn, die ge
volgen zoo weinig mogelijk druk
kend te maken. Zelfs zouden wij in
dit geval van de oppositie eischen,
dat zij, zooveel in haar vermogen is,
met de regeeringspartij samenwer-
ke, om het land te redden uit de
moeilijkheden, waarin het is geraakt,
tengevolge der verkeerde maatre
gelen, eenmaal ter kwader ure ge
nomen.
De debatten in de beide Kamers
onzer volksvertegenwoordiging ge
voerd, naar aanleiding der beruchte
goede oude was zelf over deze bood
schap verwonderd, en had zich bo
vendien de vriendelijkheid van Van
Aken tot zijne dochter in den laat
sten tijd, niet goed kunnen ver
klaren.
Mathilda, zeide Jonas, toen
de huishoudster vertrokken was,
gij moogt gaan zien wat de oude
wil. Sedert Eduard weg is, hebt gij
veel dingen voor je gehouden, die
ik had moeten weten; maar jelui
vrouwen, je houdt zooveel van ge
heimen. Geloof mij, ik weet alles,
misschien meer en beter dan je zelve,
en ik kan wel begrijpen, wat van
Aken voor beeft. Tot dusverre heb
ik mij niet verder met uw aange
legenheden bemoeid, dan mijn plicht
als vader mij gebood; van nu af
aan verlang ik evenwel van u open
hartigheid: ik verlang dat je me
zegt, wat hij daar boven begeert,
óf, en zijn grijze oogen bliksemden
vreeselijk. óf, ik moet de liefde ver-
A^ro-kwestie, de dagbladartikelen
te dezer zake geschreven, toonen
maar al te duidelijk aan, dat niet
ieder van de waarheid dezer stelling
overtuigd is, of dat er ten minste
nog enkele personen zijn, die voor
de consequente toepassing daarvan
terugdeinzen. Wij behoeven stellig
onzen lezers de lijdensgeschiedenis
van den Atjeh-ooiïog, waarvan het
iVwero-incident een onderdeel is, niet
in herinnering te brengen. Het is
toch van algemeene bekendheid, dat
Nederland op Noord-Sumatra een
maal een oorlog heeft begonnen,
zonder dat men zich voldoende op
de hoogte gesteld had van de krach
ten, waarover de vijand te beschik
ken had, en zonder dat ons Indisch
leger voldoende was voorbereid op
de moeilijke taak. die bet te ver
vullen zou hebben. Nog verscbligt
het iedereen in het geheugen, hoe
talrijke teleurstellingen daarvan de
gevolgen waren; hoe stroomen bloeds
werden vergoten en schatten gouds
ten offer werden gebracht, zonder
dat het mocht gelukken den Atjeher
geheel tot onderwerping te brengen,
totdat eindelijk de moedige en door
tastende generaal van der Heyden
den schrik een weinig onder dit zee-
rooversvolkje wist te brengen. Een
oogen blik scheen bet zelfs, als was
een tijdperk van vrede aangebroken,
en ook de hooge regeering dacht
alzoo; zonder een behoorlijk onder
zoek in te stellen naar den waren
stand der zaken werd reeds van
h oogerhand de vrede geproclameerd.
Van der Heyden nam zijn ontslag,
en een burgerlijk goeverneur nam
de teugels van bet bestuur in han
den. Dit alles geschiedde natuurlijk
onder een vorig kabinet. De onder
vinding belaas! beeft het maar al
te duidelijk bewezen, dat men te
vroeg viGtorie had geroepen. De
vijand, ontmoedigd door de vele
j nederlagen, hem door het Indische
leger toegebracht, maar nog geens
zins geheel moedeloos, begon allengs
driester dan ooit het hoofd op te
steken; zoo zelfs, dat het op dit
j oogenblik in de onmiddellijke na-
bijheid van den kraton niet meer
I veilig geacht wordt. De kroon op
dit alles evenwel zette de vermetele
I sultan van Tenom, een der vorsten,
die, uit vrees voor generaal van der
I Heyden. de Nederlandsche regee
ring trouw gezworen had; toen hij
de bemanning van een Engelsch
schip dat op zijne kusten gestrand
was, gevangen nam en met zich
naar het binnenland voerde.
De herhaalde vertoogen door den
goeverneur van Atjeh tot hem ge
richt om hem te bewegen, de man
schappen wederom vrij te laten,
bleven zonder gevolg, eene expeditie
ter bevrijding uitgezonden, verbrand-
i de wel enkele kampongs,maar keerde
'met ledige handen terug, en zelfs
eene poging door Engeland aange
wend om dit doel te bereiken stuitte
af op de hooge eischen door den
roover - sultan gesteld. Natuurlijk
eisckte de Britsche trots ophoogen
toon de in vrijheidstelling der En-
gelsche onderdanen, maar onze re
geering was geheel machteloos:
vooral omdat de sluwe vorst zijne
berekening er op gemaakt had, dat
wij over hem en zijne handelingen
in verschil^ zouden geraken met
Engelandmet welke oneenigheid
hij zijn voordeel hoopte te doen.
Thans was het woord aan onze di
plomatie, en 's Konings vertegen
woordiger te Londen toog aan den
arbeid om eene schikking tot stand
te brengen, die voor beide partijen
aannemelijk was.
Nu is het voor niemand een ge
heim dat wij op dit oogenblik macb-
vloeken, die ik altijd voor u gehad
heb. Versta-je?!
Lievegoede Jonasik bid
je....
Wees maar bedaard, moeder
I riep Schalm, jij hebt je tot nu
Jtoe onnoozel genoeg gedragen, je
I meendet te handelen tot geluk van
je kind. en er is niets dan geklaag. I
bleeke wangen en slapelooze nach- i
jten daaruit ontstaan. Wil-je vrijuit!
spreken, meisje, ja of neen?
Hij had Mathilda bij de hand ge- j
vat, legde zijne linkerband op baren j
schouder en zag haar strak en duis-
ter in 't verschrikte gelaat. Lang-
zaam rolde een verstolen traan over
zijne ingevallen wangen.
Ja, lieve vader, dat wil ik. Ik
kon bet niet van mij verkrijgen, u
I alles te zeggen.
j Goed, je hebt nog nooit ge- j
jlogen! Ga naar van \ken; maar
zonder mijne toestemming beloof je j
I hem niets; versta-je? nietsJe vader i
verbiedt het je, je vader, die jou
geluk wil.
Hij gaf baar de hand, drukte een
beeten kus op haar voorhoofd, en
toen begaf bij zich, baast wagge
lend, naar den ouden lederen stoel
aan de toonbank, om daar een
oogenblik te gaan bedaren.
Mathilda ging langzaam naar
buiten.
Maar Jonas, zeide Christina
bezorgd, onderwijl zij op hem toe
trad, hoe kan je toch zoo hevig,
zoo buiten jezelf zijn! ik kan nie;
begrijpen....
Ja, niet begrijpen!Dat je niets
begrijpen kunt, dat begrijp ik. Hoe
't gaan zal, zie ik wel, en ik wil
daarbij niet rustig zitten, wil niet
mijn kind in de ellende zien snel
len! Je hebt deze derdehalf jaar
naar jullie kop gehandeld en dom
gehandeld, nu houdt het op!
Hij maakte eene snelle beweging
met de hand, en Christina verston«i
