2e Jaargang. Woensdag 0 September 1884. No. 361. ABONNEMENTSPRIJS: Voor Haarlem per maand40 Cents. Franco door geheel het Rijk p. maand 55 Afzonderlijke Nommers 5 Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon- en algemeene Feestdagen. Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adresseer en aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale de Puhlicilé Btrangère G. L. BA UBE Co., J 011. 'F. J ONE'S, 'Stier., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre. ADVERTENTIËN: van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents. Groote letters naar Plaatsruimte. Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur. ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM. i 10 tot 4 uurop Zon- ea Feestdagen van 12 tot 4 uur. Kinderen beneden de 8 jaar hebben geen toegang, kinderen van 8 tot 12 jaar alleen onder geleide. MUSEUMS EN Rijksmuseum van Schilderijen op het Paviljoen. Geopend op werkdagen i Toegan" vrij. Koloniaal museum op het Paviljoen. Ingang Dreefzijde 2e deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op v«rtoon° van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Museum van kunstnijverheid op het Paviljoen. Ingang Dreefzijde le deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden dor Ncderlandsclic Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dnine. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke, oudheid, kunst en geschiedenis, vooral van Nederland en meer bijzonder van het Haarlemsche Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, van 105 uur. Toegang 25 cents per persoon. Doorloopende toegangskaarten voor een geheel jaar l 1 gulden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 October alle werkdagen van 104 uur, van 15 October tot 14 April op die dagen van 10—3 uur tegen betaling van 25 cents per persoon, alleen op Zondagen kosteloos van 124 uur, de overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 cents per persoon. Kinderen beneden de 8 jaren worden imhet geheel niet toegelaten; kinderen van 8 tot 14 jaren niet dan onder behoorlijk geleide. Teylers museum in de Bamstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen van 113 uur. Teglers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 14 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopend Woensdag en Zaterdag van 24 uur. Orgel-bespeling i Éf""1'" 1 a--J-- m /J— r,~1— i de Groote Kerk. Dinsdag van 12 en Donderdag ir. Toegang (deur Oudcgroeumarkt) vrij. De Administratie van Haarlemss Dagblad, heeft het voornemen opgevat om 5 December a. s. weder twee Premiën te verloten. Deze zullen zijnle premie, een keurige mahoniehouten tafel; 2de premie, een zestal keurige stoelen. Deze voorwerpen zullen in eei nader aan te kondigen meubelma- gazijn of op eene andere voor ieder zichtbare plaats worden tentoonge steld. Ieder, die zich abonneert, ont vangt een lot, henevens, zoolang de voorraad strekt, een exemplaar van een boeienden Roman cadeau. DE ADMINISTRATIE. Onze gevangenen. Wanneer men hier of daar in ons land een gevangenis bezichtigt, dan staat men verwonderd over de pracht en weelde, die daar allerwegen heerscht. Geen kosten zijn gespaard, om die gehouwen zoo doelmatig mogelijk in te richten en het den heeren' gevangenen zoo aangenaam mogelijk te maken! Zoo bezocht ik, eenigen tijd ge leden, de gevangenis te Hoorn. Zoo wel van binnen als van buitenba ren de gehouwen keurig net en goed onderhouden. Niets liet te wenschen over. Vooral de slaapplaatsen zagen er recht frisch en voor een gevan genis zelfs zeer gezellig uit. Vol doende licht en lucht, een aangename warmte, goed voedsel, geen strijd voor het leven, noch zorgen voor den dag van morgen, zietdaar zooveel redenen, om den luiaard of misda diger aan te sporen in zulk een ge- houw een plaats machtig te worden. Is het dan te verwonderen, dat men FEUILLETON. „DE UITDRAGER". Roman uit het alledaagsche leven. 44. Des anderen daags, nadat hij met Hakkert nogmaals alles rijpelijk overwogen had, spoedde hij zich naar huis met den besten wil, zijn ver woest huiselijk geluk tot iederen prijs weer te herstellen. Eer hij «Koude-Steen» binnentrad, zag hij Schalm aan de winkeldeur staan, die hem met verachting aan zag van 7t hoofd tot de voeten, en hem toen den rug toekeerde. Eene in 't oog loopende stilte heerschte er in huis. Jacob, zijn bediende, zette een hoogst verlegen gezicht. Wat is hier gebeurd? Waar is mijne vrouw? Zijn de meisjes er dan niet? telkens in de couranten vermeld ziet, dat de een of de ander onder het oog der politie wat wegneemt, om aldus tegen den winter vrij logies te bekomen Terwijl de eerlijke en nijvere werkman dikwijls tevergeefs werk tracht te verkrijgen, om den nood der zijnen te lenigen, terwijl zulk een huisvader slaaft en zwoegt van den vroegen morgen tot den laten avond om althans in de drin gendste behoeften te voorzien, wordt daar den luiaard, den dief en be drieger, den roover en zelfs den moordenaar gratis een goed verblijf en flinke kost aangeboden, zelfs zóó, dat menig werkman hun zulk een woning en zulken kost kan benijden. Voorzeker, niemand zal het wra ken, dat men misdadigers opsluit; integendeel moet ieder den Staat dankbaar zijn, dat hij ons van zulke wezens verlost, maar of de wijze, waarop de gevangenen behandeld worden, wel de goede weg is om hen tot inkeer te brengen en op den beteren weg terug te voeren, dur ven wij betwijfelen. De meeste ge vangenen zijn recidivisten, dus lie den, die reeds meermalen de gevan genis met hun bezoek vereerd heb ben. Nadat hun eerste straftijd voorbij is, gaan zij gewoonlijk met een som gelds, door arbeiden verdiend, de wereld weer in. Nauwelijks is dat geld verteerd, meestal nog in bras- serij en onzedelijkheid, of de lust bekruipt hen, hun oude woonplaats weer op te zoeken. Een klein mis drijf slechts en hun wensch wordt vervuld! Hier of daar grijpen ze weer wat weg, aanhouding volgt, en na korter of langer tijd preven tieve gevangenschap, worden zij tot ettelijke jaren opsluiting veroordeeld en hun zorgeloos leven neemt weer een aanvang; want ten koste van de eerlijke en werkzame menschen Mevrouw heeft mij gelast, na dat mijnheer gisteren avond uitge gaan was, een briefje aan mevrouw de barones te brengen, en toen moest ik beider koffers en kisten halen en die helpen inpakken. Helpen inpakken? Schoft die je bent; zeg, waar is mevrouw? Ze is om één uur vertrokken. Vertrokken? Waarheen? Met wie? Maar waarom heb je me dan niet opgezocht, kerel?! Maar mijnheer! ik wist toch niet waar u was. Mevrouw liet mij ook niet eerder weg, dan toen zij met de barones en Nina in het rij tuig zat! Zijn ze vertrokken met extra- rijtuig? Neenin een heerenrijtuig, dat achter de postwagen ging. Als razend vloog Eduard door alle vertrekken, om zich te overtuigen, hoe openlijk zijne vrouw hem be- leedigd en hem verlaten had. Bleek, zullen ze daar een leven hebben, veel te goed voor lieden van hun slag. Meermalen gebeurt hetdat een gevangene hij zijn vertrek den gevangenbewaarders toevoegt: «Zie zoo, nu ga ik een veertien dagen uit logeerenals ik terugkom, zorg je maar, dat alles klaar is!» Zoo vindt men in verschillende gevangenissen, zooals te Leeuwar den en Hoorn, grijsaards met hoe- ventronies, die er als jongeling in gekomen zijn. Het zijn geen levens lang veroordeelden, neen, herhaal delijk zijn zij in vrijheid geweest, maar telkens wenschten zij terug te keeren naar de plaats, waar ze het zoo goed hebben. Die gevangenis is hun lief geworden, zelfs zoo, dat zij er hopen te sterven! Het is waar, zij missen daar hun vrijheid en kunnen zich slechts bin nen de muren der gevangenis be wegen. maar het schijnt, dat die vrijheid voor hen niet zoo onont beerlijk is; wel staan zij daar onder streng toezicht en wordt de tucht naar hehooren gehandhaafd, maar staat niet ieder soldaat onder veel strenger contróle, en is ieder fatsoenlijk jongmensch, die in den krijgsdienst treedt, niet verplicht aan tal van korporaaltjes en andere over heden stipt te gehoorzamen Er be hoort dus verandering in den toe stand te komen. Zij, die moeten boeten voor hun vroegere misdrijven, moeten ondervinden, dat ze daar niet voor hun pleizier, maar tot hun straf zitten. Geen heter middel om hun dat duidelijk te maken, dan door hen in den maag te straffen. In plaats van, zooals nu, hun goed, zelfs lekker voedsel te geven, zou het, dunkt mij, veel meer doel tref fen, door dat versterkend, krachtig eten hun gedurende eenige dagen der week te onthouden en hun op niet wetende wat te doen, ging hij eindelijk zijn studeervertrek binnen.1 Hij schrikte terug, toen hij zijne secretaire zag openstaan, ofschoon hij de sleutel daarvan in zijn zak had. Op het blad lag een brief aan zijn adres. Werktuigelijk opende hij die, en las: Mijnheer Vooreerst zij u gezegd, dat ge om het openen van uwe secretaire niemand moet verdenken. Dank aan uwe eigene nalatigheid, was ze niet gesloten, en dat bracht mij in het bezit van die papieren, die mijn verdedigingswapen zullen we zen, ingeval ge tegen mij mocht willen procedeeren. Ik verklaar u, dat ik nooit meer tot u wil terug- keeren, en de aanvrage tot schei ding zal ingediend worden. We- derzijdsche afkeer is wel een grond wiens rechtsgeldigheidgij, als die dagen slechts water en brood te verschaffen. «Het zijn sterke beenen, die de weelde dragen,zegt het spreek woord en dat is ook van toepassing op gevangenen. Dat uitstekend ont haal maakt hen te weelderig en de gevangenis wordt voor hen te aan trekkelijk. Iets geheel anders zou dat zijn, als ze wat meer plantaardig voedsel kregen, nu en dan bij af wisseling gedwongen vastendag wel, dat zou de luidjes vrij wat minder aanstaan, en ik geloof niet dat de gevangenis het aantrekke lijke voor hen zou blijven behouden. Werd het hen dan 's winters vooral ook wat minder pleizierig gemaakt, dat zou wel helpen. Zoo'n warme zaal, waar de gevangene beschut is voor al de onaangenaamheden van het weder, is veel te aanlokkelijk. Menig duizendtal guldens zou daar enboven voor de schatkist bespaard worden, als men eens begon op deze wijze te handelen; èn voor eten, èn voor vuur en licht zou dan vrij wat minder uitgeg'even behoeven te worden en wat wel de grootste ver betering zou wezenzij, die er voor den eersten keer een paar jaar in doorgebracht hadden, zouden wel zorgen, er voor den tweeden keer niet meer terug te komen; want waar men niet goed onthaald wordt, komt men gewoonlijk niet spoedig terug. Al dat geld, op deze wijze bezuinigd, zou ten bate der schat kist komen, de misdaden zouden af- en de veiligheid toenemen. Gelukkig schijnt de tegenwoor dige Minister van Justitie er ook zoo over te denken, daar Zijn Excellen tie reeds eenige voorschriften tot strenger behandeling gegeven heeft. Een volgenden keer zullen we nog eens nader op het gevangenisstelsel terugkomen. Sw. gewezen jurist, wel zult inzien. Ik verlang van u vrijwillige toestem ming tot deze scheiding en de uitbetaling van de helft van uw vermogen bij 't huwlijkscontract gewaarborgd, binnen een halfjaar. Mijn notaris heeft tot alles vol macht. Zoo gij mijne vorderingen niet wilt nakomen, zoo zal ik niet alleen rechterlijke hulp inroepen, maar ook de brieven der naïve uitdragersdochter aan u, naar S.... en alle bewijzen uwer betrekking tot haar, over welke ik nu be schikken kan, zoo ten nutte aan wenden, dat de wereld weldra over uwe eer zal dienen te be- Astarte van Wolkenstein van Aken. 't Was of Eduard door den donder getroffen was; alles draaide hem voor de oogen rond, en hij zeeg op ALGEMEEN OVERZICHT. Het aantal gekwetsten bij de ma nifestatie ie Brussel bedraagt on geveer 100; eenigen daarvan zeer ernstig. Tot heden is het gerucht omtrent de drie gedooden nog niet bevestigd. In verschillende steden in de pro vinciën zijn aan de stations, bij den terugkeer der katholieke manifestan ten oploopen ontstaan. Eene dichte menigte bleef te Ant werpen aan het station stand hou den. Bij het aankomen van iederen trein, die de katholieke manifestan ten uit Brussel terugbracht, barstte een geweldig rumoer los. De gen darmerie deed verscheiden charges. Vele personen werden gekwetst. Heden zal in den Brusselschen Senaat eene interpellatie plaats heb ben over de ongeregeldheden te Brussel voorgevallen. De katholieke bladen eischen, dat de politie in de groote steden aan de regeering wor de toevertrouwd. Verscheidene bla den dringen aan op het afzetten van den burgemeester Bals. Verder wordt nog bericht, dat de katholieke bla den hunne kolommen openstellen voor de mededeelingen der getuigen van de ongeregeldheden, ten einde eene enquête in te stellen, waaruit blijkt, wie de verantwoordelijke per sonen waren. Talrijke getuigenissen zijn reeds openbaar gemaakt. De burgemeester heeft de manifestatie van den onderwijzers-bond, welke Zondag a. s. zou plaats hebben, verboden. Verscheiden personen, Zon dag in hechtenis genomen, zijn we der op vrije voeten gesteld. De burgemeester Buis is op het ministerie ontboden en had daar een onderhoud met de ministers Maloe en Jacobs. zijn stoel neder. Eindelijk kreeg hij zijne bezinning terug. O ellendigste, bedriegelijkste, valschte aller vrouwen, die ooit aan de borst eens mans gerust, met dui- velsche bekoorlijkheid en leugenach tige vlijerijen zijne zinnen, zijn hart, zijn verstand bedrogen hebt! Dat is een doorgestoken spel door baar, door de moeder, door dien schurk van Gelder verzonnen! De helft van mijn vermogen? 'tls dan daar om dat zij mij ontrouw werd, dat ze mij aan de schande prijsgaf! Dat nooit! Al zou ik ook het laatste er aau wagenhet loon voor haar trouwbreuk, mijn halve vermogen, zal zij nooit krijgen! Al moest ik haar met geweld terugsiepen in dit huis, eer zij zich met dezen van Gel der verbindt, ik doe het! 0,Jik zal haar martelen, haar plagen, zooals zij mij gemarteld en geplaagd heeft. Haar leven zal vergiftigd worden, zooals het mijne is. Alle berouw die

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1884 | | pagina 1