2e Jaargang:. Woensdag 17 September 1884. No. 367. FEUILLETON. ABONNEMENTSPRIJS: Voor Haarlem per maand40 Cents. Franco door geheel het Rijk p. maand 55 Afzonderlijke Nommers 5 Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zen- en algemeene Feestdagen. Brieven, gelden, advertentiën enz. franco te adresseer en aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. BA VBE fy" Co., J OU. F. J ONES, Snor., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre. ADVERTENTIËN: van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents. Groote letters naar Plaatsruimte. Advertentiën worden aangenomen tot 's middag 12 uur. MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM. Rijksmuseum van Schilderijen op het Paviljoen. Geojicnd op werkdagen van 10 tot 4 uur; op Zon- en Feestdagen van 12} tot 4 uur. Kinderen beneden de 8 jaar hebbon geen toegang, kinderen van 8 tot 12 jaar alleen onder geleide. Toegang vrij. Koloniaal museum op het Paviljoen. Ingang Dreefzijde 2e deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden der Nederlandscbe Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Museum van kunstnijverheid op hel Paviljoen. Ingang Dreefzijde le denr. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs en leden der Ncderlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met, 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, knnst en geschiedenis, vooral van Nederland en meer hijzonder van het Haarlcmsehe Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag. Zon- en Feestdagen, van 10—5 nur. Toegang 25 cents per persoon. Doorloopende toegangskaarten voor een geheel jaar l 1 gulden. Museum der stad Haarlem op het Raadhuis. Geopend van 15 April tot 14 Oetober alle werkdagen van 104 nur, van 15 October tot 14 April op die dagen van 10—3 uur tegen betaling van 25 cents per persoon, alleen op to i Urrnn Ka+oUtkt vnri 9.S pp.nh tipt npraoon Kirwlprpn lipnpdpn itp 8 iarpu wnrrlpn in bet crpbppl nipt tnpcplntpw - kinderen T*"" 1 J J-_ - - i v .1 1 Zaterdag Zondagen kosteloos van 124 uur, de overige Christelijke feestdagen tegen betaling Teylers museum in de Ramstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- eu Feestdagi "Woensdag en Zaterdag van 24 uur. Orgel-bespeling in de Groote Kerk. Dinsdag van 1- :nts per persoon. Kinderen heneden de 8 jaren worden in het geheel niet toegelatc n 113 uur. Teylers bibliotheek. Geopend "Woensdag, Donderdag, Vrijdag Donderdag van 2—3 uur. Toegang (deur Oudegroenmarkt) vrij. 8 tot 14 jaren niet dan onder behoorlijk geleide. 14 uur. Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopend De Administratie van mHaarlem"s Dagblad heeft het voornemen opgevat om 5 December a. s. weder twee Premiën te verloten. Deze zullen zijnle premie, een keurige mahoniehouten tafel; 2de premie, een zestal keurige stoelen. Deze voorwerpen zullen in een nader aan te kondigen meubelma gazijn of op eene andere voor ieder zichtbare plaats worden tentoonge steld. Ieder, die zich abonneert, ont vangt een lot, henevens, zoolang de voorraad strekt, een exemplaar van een boeienden Roman cadeau. DE ADMINISTRATIE. De beplanting van onze open bare wegen en van de plei nen, straten en grachten onzer steden en dor pen met vrucht- en andere boomen. Slot. Onze gemeentebesturen liebben in de laatste jaren veel gedaan, om den aanplant van boomen te bevorderen. Vooral die van Amsterdam, Utrecht, Arnhem en Nij megen gaven te dien opzichte een navol genswaardig voorbeeld. Nochtans is op dat gebied in ons land nog in de verste verte niet verricht, wat wenschelijk en uitvoerbaar is. Vooral onze provinciale besturen zouden meer werkzaamheid kunnen ontwikkelen. Er schijnt bij ons te lande nog jiltijd bedenking te bestaan tegen het planten van vruchtboomen op openbare, wegen, in weerwil van de gunstige financiëele uit komsten, die daarmede in enkele streken van het naburige Duitschland verkregen zijn. Men vreest de balddadigheid onzer jongens en de roofzucht der meer bejaar den. Wij deelen die vrees niet, althans niet in die mate, als zij hij onze gemeente en gewestelijke autoriteiten schijnt te heer- schen. Vooreerst gelooven wij niet, dat „DE UITDRAGER". Roman uit het alledaagsche leven. Ik? ik heb de engelen vreugde, dat de overleden Arnold in den He mel voor de eerste maal verrukt zal zijn over zijn kind. De oude heeft mij geholpen; ik wil den zoon niet verlaten. Eerst moest hij ellendig worden, tot bekentenis komen dat hij ellendig werd door eigen toe doen. Er zijn maar twee opvoeders in het leven, Excellentiede ouders en het ongeluk. En waar de eersten zijn heengegaan en hunnen plicht hebben verzuimd, daar komt de an dere en reinigt ons leven. Ook mij heeft het ongeluk vroegtijdig ver- standig moeten maken, Excellentie onze Nederlandscbe jongens zooveel bald- dadiger zijn, dan hunne Duitsche stamver wanten, en er hier meer zucht tot roof zou wezen dan aan gene zijde onzer grenzen, maar ten anderen heeft de ervaring, hier te lande opgedaan, reeds geleerd, dat bij eenig toezicht, de eigendom van anderen, al heeft deze de verleidelijke eigenschap pen eener saprijke vrucht, wel degelijk door het publiek wordt geëerbiedigd. De Maasdijk, van Heusden tot Woud- richem, waaraan de dorpen Aalburg, Wijk. Veen, Aiulel, Giessen en Eijswijk liggen, prijkt met tal van fraaie vruchtboomen, en, voor zoover ons bekend, is daar nog nooit een geval voorgekomen van eenigs- zins noemenswaardige ontvreemding. Ook de Maatschappij, „een nationaal be- 1 a n g", die toch evenzeer aan wegen bouwt, welke op sommige punten gemakkelijk door het publiek te bereiken zijn, heeft zich tot dusver over geen diefstal of be schadiging te beklagen. Daarboven, wanneer de vruchten aan de boomen tijdig worden verkocht (zooals dat bijna overal geschiedt) dan zorgen de koopers (die doorgaans in de nabijheid wonen) wel, dat hun eigendom onverlet blijft. Wij vinden daarom vrijheid onze pro vinciale besturen aan te bevelen met het planten van vruchtboomen de proef te nemen: zij kunnen verzekerd zijn, dat als de proef gelukt (waaraan wij niet twijfelen, indien ervaren vruchtboomkweekers de uitvoering er van wordt opgedragen) zij voor hun gewest een bron van inkomsten zullen hebben in het leven geroepen, die belangrijker zal blijken te zijn, dan zij nu wellicht meeuen. Ook de besturen onzer dorpen bevalen wij dit zeer ter overweging aan, evenals aan diaconieën en andere instellingen, die landwegen in eigendom hebben. Het spreekt intusschen van zelf, dat voor de beplanting van openbare wegen geen fijne vruchtsoorten mogen worden gekozen, niet alleen omdat deze moeilijker te bewa ken zijn, wijl de tijd tusscken rijp worden en rijp zijn te verschillend wordt beoor deeld, maar bovenal omdat die soort van vruchten bijzondere zorgen vereisckcn, die er alleen aan kunnen worden gewijd, wan neer zij iu een boomgaard bij elkander Alleen hij, wie dien jammer heeft moeten ondervinden, weet, waartoe de lieve God ons dien toezendt. En nu, geef hem de betrekking, en neem de platen. Schalm! de jonge man zal eene plaats hebben; mijn woord daarop. Maar de platen blijven de uwe;gij zijt een man van eer, een juweel onder de menschen. Niets, niets daarvan. De gra vures zend ik u; ik ben geen juweel, ik ben een uitdrager, Excellentie! Maar een door en door geslepen uitdragerik weet te handelen. IX. De verkoop van «Koude-Steen», door van Aken aan Schalm, was door den notaris bewerkt en iedere formaliteit naar de wet nagekomen, om den uitdrager den vollen eigen- doms-titel over te dragen. Schalm had van Aken door notaris Leks vrije staan en daar de beschutting en bescher ming vinden, die zij niet kunnen ontberen. Voor de beplanting onzer openbare we gen veroorloven wij ons de aandacht te vestigen op de volgende vruchtsoorten: a. appelen (goude reinet, Lord Suffield, zoete Ermgaard, Godlin Keswick, zoete Veentje, Court Pendu, zoete pippeling)b. p e e r e n (winterjannen of kleipeeren, Gieser Wilde man, rietpeeren, dubbele kandij); c. wilde of varkenspruimen en kwetsen; d. noten. Wij veroorloven ons deze aanwijzing, omdat wij van zeer bekwame deskundigen weten, dat deze vruchtsoorten betrekkelijk weinig zorg behoeven en uit dien hoofde voor de beplanting van wegen het meest geschikt zijn te achten. Ook de beplanting van de pleinen, stra ten en grachten onzer steden en dorpen laat nog veel te wenschen over, terwijl daarbij buitendien niet altijd met het over leg en de zorg wordt gehandeld, welke noodig zijn, niet alleen, om den groei der boomen te verzekeren en ziekten te voor komen, maar ook om den aanleg te doen strekken, als een middel tot verfraaiing. Gemakshalve of uit onbekendheid wor den overal ongeveer dezelfde soorten ge plant, iepen en linden en linden en iepen. Dat veroorzaakt eene eentonig heid, die moet vermeden worden, wil men, bij den aanleg van lanen, het publiek, dat meer schoonheidsgevoel bezit, dan sommi gen meenen, daarvoor winnen. Enkele opmerkingen, omtrent de soort van boomen, die meer of minder geschikt zijn te achten, laten wijhier volgen: Linden. Deze beginnen te vroeg met hunne bladeren te laten vallen en krijgen daardoor te spoedig een dor aanzien, voor al op drooge gronden en bij heete zomers. Kastanjes. Deze bloeien, wel is waar, in het voorjaar zeer fraai en rijk, doch verliezen, evenals de linden, zeer vroeg hun bladertooi. Buitendien, als de vruchten rijp beginnen te worden, werpen de jongens met steenen en andere voorwerpen naar die vruchten, hetgeen voor de voorbijgan gers soms niet zonder gevaar is. Men be weert intusscheD, dat kastanjes het best bewoning van twee kamers op de derde verdieping laten aanbieden. Maar daar Eduard in zijn geluk kigen staat de nabijheid der uit dragers-familie niet bad kunnen ver dragen, en hij toen reeds Mathilda was ontweken, omdat zijn gewe ten hem verwijtingen deed, telkens als hij haar in de verte ontdekte, zoo was thans zijn verblijf aldaar des te meer onhoudbaar, nu hij ver acht, bijna verarmd, in 't huis zijns vaders een vreemdeling was, en het drukkende bewustzijn van eigen schuld hem pijnigde. Juist toen hij zich bezon om een geschikten vorm te vinden, het aan bod van Schalm van de hand te wijzen, zonder de familie te kwet sen, en hij bedroefd, stomp, als een schipbreukeling het verstrooide, met zooveel moeite geredde overschot zijner bezitting beschouwde, dat de orkaan zijns levens, de verslindende vloed zijner eigene hartstochten, hem tegen den invloed van het gas bestand zijn. (1) Iepen. Deze zijn zeer onderhevig aan de verwoestingen van den iepen-spin t- kever en daarbij erg gevoelig voor gas. Eiken en beuken zijn, om hun tra gen groei, hunne langzame ontwikkeling, minder gewenscht, terwijl buitendien hunne wortels moeilijk het voordurend dreunen van den grond kannen verdragen, dat in de steden door het rijden van karren en rijtuigen veroorzaakt wordt. Aanbeveling daarentegen verdienen de volgende boomsoorten Platanen, als zeer krachtige boomen, die- snel en voordeelig opgroeien. Bood- en dubbelbloemige kas tanjes, omdat deze soorten geen of wei nig vruchten voortbrengen en het werpen met steenen daarentegen dus geen beden king oplevert. Acer platanoides. Een plataanbla- (lige eschdoorn; eene zeer fraaie, snel groeiende boomsoort, die eene breede en dichte kroon vormt. Acer dasijcarpum. De Virginische of ruige eschdoorn; eene fraaie, zich zeer snel ontwikkelende boomsoortde onderzijde der bladeren is wit gekleurd, zij heeft een sierlijken bladvorm en maakt spoedig breede kronen. Acacia Bess on ia na. Eene zeer schoone Acaciasoort, met stevige, compacte groeiwijze, niet zoo stijf en dicht als de bekende, iu Duitschland zooveel geplant wordende bol-acacia, maar ook niet. zoo ijl en slenterig groeiende, als de gewone acacia. Deze soort wordt in den laatsten tijd, zoo wel te Londen als te Parijs, op vele boule vards bij voorkeur geplant. Tilia alba spectabilis. Zilver linde, ver boven de gewone linde te ver kiezen. De bladeren blijven veel fraaier en gaver dan die der gewone linde; zij zijn zeer groot en vau onder zilverwit be haard. De boomen zijn nog frisch groen, wanneer de gewone linde reeds lang dor is. Tilia dasystvla. Krimi in de; dit is de linde der toekomst. De vrij groote (1) In Brussel worden de vruchten met een daarvoor ingerich' e snoeischaar in tijde verwijderd Zoo noodig, zou dat ook hier kunnen geschieden. nog* overgelaten had, verscheen een bode van het ministerie met een grooten, verzegelden brief. Dat kan onmogelijk voor mij wezen Het is aan u, mijnheer! Aan den heer plaatsvervangend kanton rechter huiten dienst, advokaat Edu ard van Aken, alhier, Schragen no. 1, «Koude-Steen». Ik ben hier goed terecht, en beveel mij in uwe be leefdheid. Eduard opende verwonderd dat papier. Geachte Heer! Ik, ondergeteekende, neem deel in uw lot, dat wellicht niet in al zijn omvang verdiend loon mag wezenzoo als het u getroffen heeft. Het is zeer te bejammeren dat een jong mensch van goeden aanleg en kundigheid als gij, van alle hoop op de toekomst beroofd, bladeren zijn glanzend groendeze heerlijk frissche kleur behouden de boomen tot laat in den herfst. De boomen ontwikke len zich snel en sierlijk, zonder dat het snoeimes veel behoeft te worden gebezigd. Catalpa syringaefolia. Vormtéén fraaie, breede kroon van blinkend groene bladeren, met lange bloemtrossen, die ge durende de maand Augustus welig bloeien. Hij is echter gevoelig voor strenge winters en moet daarom zoodanig worden geplaatst, dat hij zoo weinig mogelijk aan noorden wind is blootgesteld. De Lijsterbes. Deze wordt vooral in Duitschland veel aangetroffen en is daar, met zijne roode vruchten, een sieraad van de wegen, Na- en voorjaar zijn de tijdperken voor het planten van boomen, hoewel voor vele het najaar te verkiezen is boven het voorjaar. Het najaar is in aantocht; zullen onze gemeente- en gewestelijke besturen, zul len vele particulieren dit najaar weder laten voorbijgaan, zonder iets te doen, tot ver rijking van onzen bodem en tot verfraaiing onzer openbare wegen, onzer steden en dorpen. Wij hopen het tegendeel! ALGEMEEN OVERZICHT. In de zitting van den gemeente raad van Brussel heelt de burge meester een volledig overzicht ge geven van al de openbaar gemaakte documenten, die tusschen het ge meentebestuur, de ministers en den Goeverneur van Brabant zijn gewis seld, en van de maatregelen, die genomen zijn tengevolge van de ongeregeldheden hij de manifestatiën. Hij tracht met behulp dezer docu menten uitvoerig te bewijzen, dat de genomen maatregelen, met name die op 7 September, alles omvatten wat men doen koü, om de orde te handhaven. De gemeenteraad nam met alge- en ieder uitzicht om zich dooi eigen kracht op te lichten, afge sneden zou zijn. Daar gij, zooals ik weet, eene betrekking zoekt, en de post van adjunct-schrijver in 't geheim burger-kabinet van Zijne Majesteit vacant is geko men, zoo noodig ik u uit, van de noodige actes, getuigschriften en dienstpapieren voorzien, persoon lijk bij mij te komen, om tot die betrekking u aan te melden. Ik ben heden namiddag voor u in mijn woonhuis te spreken. De Staatsraad-Directeur van Boekhoven. De brief viel Eduard uit de han den. Zijn geluk deed hem verstomd staandat beschaamde hem dieper dan alles, wat hem tot dusverre was overkomen. Verdien ik, ellendige, dan nog zulk een straal van hoop, zulk een

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1884 | | pagina 1