I 3e Jaargang. Maandag 5 October IS85. No. (>89. ABONNEMENTSPRIJS: Verschijnt Dagelijks uitgenomen Zon- en algemeens Feestdagen. ADVERTENTIËN: Een slecht vooruitzicht. FEUILLETON. VEH&ETEÏT. Voor Haarlem per maand40 Cents. Franco door geheel het Rijk p. maand 55 Afzonderlijke Nommers 5 Brieven, geiden, advertentiën enz. franco te adresseeren aan het Bureau, Kleine Houtstraat No. 9. Hoofdagenten voor het Buitenland, ompaynie Générale de j ublicite Etranyére G. L. DA UBF. Jp Go., JOH. F. JONKS. Sucr., Parijs3 Ibis Faubourg Montmartre. van 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 5 cents. Groote letters naar Plaatsruimte. Advertentiën worden aangenomen tot 's middags 12 uur. MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM. Koloniaal museum het Paviljoen. Ingang aan de Dreefzijde 2e deur. Geopend dadelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateurs eu leden der Nederlandache Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, lede-: met i dame. Museum van Kunstnijverheid up het Paviljoen. Ingang Dreefzijde ie deur. Geopend dagelijks van 10 tot 4 uur. Toegang 25 cents per persoon. Donateur» an «den der Nederlandscho Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van diploma vrijen toegang, donateurs met gezelschap, leden met 1 dame. Bisschoppelijk museum voor kerkelijke oudheid, knust en geschiedenis, vooral van Nederland eu meer bijzonder van het Haariemache Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zou- ou Feestdagen, van 105 uur. Toegang 25 cents per persoon. Doorloopeude toegangskaarten voor een geheel jaal 1 gulden Museum der stad Haarlem op het llaadhuis. Geopend van 15 April tot 14 October al.e werkdagen van 104 uur, vaa la October tot 14 April op die dageu van 10uur tegen betaling van 25 cents per pcsoon, alleen op lonaagen kosteloos van 12—4 uur, de overige Christelijke feestdagen tegen betaling van 25 cents per persoon. Kinderen beneden de 8 jaren worden in het geheel niet toegelateu; kinderen van 8 tot 14 ja Tevlers museum in de Damstraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen van 11—8 uur. Teylers bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 1—4 uur. - Woensdag oh Zaterdag van 2—4 uur. Orgel-bespeling in de Groote Kerk. Dinsdag van 1—2 eu .Donderdag van 2—3 uur. Toegang (deur Oudegroenmarkt) vrij. iiiet dan ouder behoorlijk geleide.- Stadsbibliotheek Prinsenhof. Geopend Toen vóór eenigen tijd de vorige minister van financiën, de Heer Grobbée, zijn portefeuille ter be schikking van den Koning stelde, waren er weinig liefhebbers om de erfenis, die hij achterliet, te aau- vaarden. Wel verre van, evenals de vader van Frederik den G-rooten, een welgevulde schatkist ter beschik king van zijn opvolger te stellen, liet hij slechts een berooide schat kist achter en een menigte fiuan- cieele wetten, waarmee zijne staats manswijsheid schipbreuk geleden bad, en dat alles niettegenstaande zijn goeden wil en zijne volharding. Het was dus geen gemakkelijke taak voor den tegenwoordigen titu laris, den Heer Bloem, om het werk, waarbij zoovele zijner voorgangers te kort geschoten waren, aan te vatten eu dat bij dit deed, was ge wis een daad van vaderlandsliefde. Zijn optreden werd dan ook door de voornaamste organen der pers, zoo niet met warmte, dan toch met welwillendheid begroet, en men zag in hem den man, die eindelijk in staat zon zijn, te zorgen, dat de in komsten en de uitgaven van het rijk met elkander zouden sluiten. Het eerste optreden van den mi nister sterkte ons in de meening, dat bij de rechte man op de rechte plaats zou zijn, want reeds eenige dagen na het aanvaarden van zijn ambt, liet hij in de zitting der Tweede Kamer de tanden zien, en dreigde reeds met aftreding als hij zijn zin niet kreeg. Durfde hij dus zoo driest optreden hij zijne komst, zooveel te meer kon men dit ver wachten, wanneer het op de vast stelling der hegrooting aankwam, XVII. Uit kindermond. 40) Zijne vlucht heeft alle ver denking bevestigd, dat moet gij zelve toestemmen, Clarita, want als hij onschuldig was, waarom vluchtte hij dan? Ja, waarom vluchtte hij? Die vraag doorboorde op nieuw als een zwaard het hart zijner gade. Misschien had juist zij het rechte antwoord daarop kunnen geven, doch ook dat van Teodoor had allen schijn van waarheid.Dat gevoelde degekwel- de vrouwdiep. De kindermond kon de waarheid gesproken, de werkelijke oplossing gevonden hebben. Èen en iedereen hoopte dan ook uit de «Millioeueu-speechiite vernemen, dat er in het aanstaande dienstjaar, voor het eerst na vele jaren, geen te kort zou zijn, maar wederom is de natie deerlijk teleurgesteld, want niet minder dan elt en een half millioen gulden zal er naar de berekening des ministers in 1886 te kort komen. In weerwil van al de leeningen, die er in de laatste jaren gesloten zijn, staan we dan nog voor een zeer aanzienlijk deficit, want op het einde van het genoemde dienst jaar zal er minstens 15 millioen te kort zijn, waarvoor niets voorhan den is. Ware dit alles, het zou nog gaan, maar er valt nog in de eerste jaren vrij wat meer te betalen. Een aantal wetten toch zijn reeds aan genomen, waarbij de uitvoering van verschillende groote werken wordt gelast en waarvan de kosten niet uit de gewone middelen kunnen be streden worden. Nu reeds wordt er door de bewoners van een groot deel van Noord Brabant met span ning uitgezien, wanneer de hand zal geslagen worden aan de ver legging van den Maasmond; het Merwedekanaal, door Amsterdam niet begeerd, zal nog millioenen eischen, alvorens een betere weg voor de schepen van de hoofdstad naar den Rijn verkregen is; Rotterdam, dat meer en meer Antwerpen naar de kroon begint te steken, wacht slechts op de verbetering van zijn water weg, om nog grooter havenstad te worden. Nog tal van andere wer ken wachten op voltooiing, of zelfs nog op een begin van uitvoering, en deskundigen berekenen de kosten van dat alles op vijftig millioen, te zamen dus een zeventig millioen gulden, waarvoor binnen kort nieuwe leeningen noodig zijn. Tegen slechts drie percent rente zal deze leening onheheerscht oogenblik kon den hartstochtelijken, opbruisenden man tot de noodlottige daad aangezet hebben. En hoe ging het verder met uwen broeder? lispelde Clarita bevend. Heeft men hem niet ver volgd? Men trachtte hem te ontzien, i zijnentwille werd er geen open lijk onderzoek ingesteld. Zoo ver namen velen slechts Wladimir's plot- selingen dood, dien men aan zijne hartkwaal toeschreef, hier de be dienden meenden zelfs, dat hij aan eene bloedspuwing gestorven was. Mama wendde zich tot hare hooge beschermvrouw, aan het hof, voor Alexis, zij wenschte zijne vlucht ar het buitenland te bevorderen. Hij zou dat ook bereikt hebben, had hem niet onderweg de koorts overvallen, waaraan hij in een klein ïnsstadje stierf. O, hoe heb ik ge weend, toen mama mij zijnen vroe- alleen, ruim twee millioen gulden per jaar aan interest vorderen, on gerekend de aflossing dier schuld, waarmee toch een begin moet ge maakt worden. Niettemin behoeft men geen pes simist te wezen, om te onderstellen, dat het daarbij nog niet eens zal blijven, want het zou wel een won der moeten genoemd worden, als er in de eerste jaren geen nieuwe werken dringend noodzakelijk ble ken, eu veilig mag men aannemen, dat alvorens de genoemde groote werken zijn voltooid, er reeds weder andere ondernomen moeten worden. Maar wat nood, dan maar weer geleend! De belastingschuldigen zijn er goed voor en als de minister maar behendig genoeg is om een mooi belasting-plannetje te ontwer pen, dat in de oogeu van de meer derheid der Kamers genade vindt, dan zal het geld er wel komen, want hoe ong'aarne de belasting in het algemeen ook betaald wordt is er geen geld, dat beter binnen komt; op dat punt verstaat het Rijk geen gekscheren, en het laat zich met geen kluitje in het riet sturen, houdt er niet van om het met zijn schuldenaars op een accoordje te werpen eu alleen in het uiterste geval, wanneer er in 't geheel niets is, verliest de Keizer of liever de Staat zijn recht. Het dient gezegd te wordende Minister windt er geen doekjes om en doet niet gelijk velen zijner voorgangers, die de inkomsten veel hooger schatten dan zij in werke lijkheid waren en de vermoedelijke uitgaven immer lager voorstelden, als het geval zou zijn; integendeel, deze titularis heeft ons in zijne milli- oenenrede kort en goed gezegd, hoe de toekomst zal zijn en voorname lijk trekt het de aandacht, dat naar gen dood meedeelde, waardoor wij hopen, dat zijne schuld geboet is. Meent gij niet, Clarita, dat hij rust gevonden heeft, ofschoon de men- schen hier elkander toefluisteren, dat er 's nachts een rustelooze geest door het oude gebouw ronddwaalt? Clarita hoorde de laatste woorden niet; heete tranen rolden haar onop houdelijk over de vermagerde wan gen. Waar stierf Alexis? Waar is zijn graf? Nauwelijks verstaan baar kwam die vraag over hare be vende lippen. Ik ken de plaats niet; mama spreekt er niet graag van; ook ver bood zij mij streng met anderen er over te spreken, daar het 't beste was Alexis' naam in 't geheel niet te noemen. Ik vergeet hem echter toch niet en als ik over een paar jaar volwassen beu, dan verneem ik alles, bezoek Alexis' graf en laat zijn gebeente naar Ornatoffsko in zijne meening de opbrengst der be staande belastingen niet zal vermeer deren de cijfers pleiten voor de juistheid zijner bewering, want van 1881 tot heden wisselden de ge zamenlijke opbrengsten af tusscben 111 en 112 millioen; de ondervin ding leerde in die vier jaar, dat als het bedrag van het eene steeg, dat van andere inkomsten verminderde en zoo mogen we de genoemde sommen wel als de gemiddelde op brengst beschouwen, zoo lang er geen nieuwe belastingen geheven worden. Ook gaf de minister te kennen, dat er op een aanzienlijke besnoei ing der uitgaven niet te rekenen viel. Toch zijn er op deze begrooting zeer veel bezuinigingen aan te wij zen; voor onderwijs wordt een mil lioen minder gevraagd, voor finan ciën zeven ton, voor waterstaat een half millioen en nog vele andere treft men er op aan, maar hier tegenover staat, dat er voor de marine, hoofdzakelijk voor het aan schaffen van materieel der zeemacht zestien ton meer dan verleden jaar noodig is en er ook 2 ton meer ter beschikking komen van den minis ter van oorlog. Ware de minister van financiën ook tegenover zijne collega's van marine en oorlog wat meer vasthoudend geweest, dan zou er toch allicht een half millioen te bezuinigen geweest zijn. Geen bezuiniging alzoo is er, vol gens den Heer Bloem, te maken en dus zit er niets anders op dan jaar lijks meer uit te geven, dan er ont vangen wordt, of er moeten nieuwe belastingen in het leven geroepen worden, die als nieuwe bronnen groote sommen aan de schatkist toevoeren. Geen bezuiniging kan meer plaats hebbenIs het niet, of men de goede gemeente zand in de den grafkelder brengen. Onwillekeurig omhelsde Clarita den knaap en kuste hem. Gij hebt een goed, trouw hart, Teodoor, behoud dat en blijf Alexis in uwe liefde getrouw! Eenigszins verwonderd zag de knaap haar aan, doch in hetzelfde oogenblik krompen heiden van schrik ineen door een dreunend geluid ho ven hunne hoofden, dat beneden in het stille vertrek edn doffen weer klank gaf. Eene bijgeloovige gedachte was blijkbaar het eerste, wat Teodoor aangreep, gelijktijdig echter lachte hij over zijn eigen schrik. Dat is Eudotja, verklaarde hij nu op een gansch anderen toon dan straks, ik heb haar geheel vergeten. Ik moet haar trachten te bedaren; want niet alleen de arme soldatka, maar ieder een moet het bij haar ontgelden, zoo boos hebben wij haar gemaakt. Gij draagt er mee schuld aan, mi oogen wil strooienLaat de minis ter slechts rondom zich zien, en hij kan al dadelijk aan het bezuinigen gaan. Aan de verschillende ministeriën zijn een groot aantal ambtenaren werkzaam (dat is nog de vraag), maar ze zijn er toch! klerken, die juist genoeg verdienen, om in de ooievaarsstad fatsoenlijk voor den dag te komen en niet van honger te sterven, maar ook tal van amb tenaren, die een zeer aardig salaris hebben en die daarvoor niets doen, dan slechts enkele uren daags op de bureau's present zijn; van wer ken behoeft daarom nog geen sprake te zijn, en die er zeer gemoedelijk het interessante Haagsclie nieuws besprekeu of eeu krant lezen en het zoo jaren kunnen uithouden, tot ze ten slotte op hun pantoffels een mooi pensioen verdiend hebben. Telkens nog- worden er nieuwe be trekkingen aan de departementen in het leven geroepen, niet omdat er behoefte aan is, maar omdat er voorname vriendjes zijn, die om een hen passende, dit is een niets be- teekenende maar goed betaalden post vragen. Zoo de ministers dus wer kelijk wilden, zou er in hunne eigen omgeving reeds een mooie oprui ming te houden zijn, want werden er voor al die lage en hooge leeg- loopers flinke, ijverige maunen in de plaats gesteld, die hard zouden moeten werken maar goed betaald werden, dan zou er een aardig duitje voor de schatkist bewaard blijven, 't Zou zeer noodzakelijk zijn, dat er ook in ons land eens een Cleveland opstond, die aan al dat postjes scheppen en uitdeelen een einde maakte en die den ministers aan het verstand wist te brengen, dat het cijfer der uitgaven, zich moet regelen naar dat der inkomsten. Clarita! Ik? Wie is dan Eudotja? Dezelfde, waarover gisteren Nina zich beklaagde, zij is Dimitri's moeder en was vroeger Alexis' ver zorgster. Nu woont zij geheel alleen hoven in de zolderkamers van het oude gebouw; papa heeft haar nog onaantastbaar het recht daartoe ge geven en haar een plaats verzekerd; zij is hare eigen meesteres en onaf hankelijk zelfs van Tatiana. Zij leefde met deze vroeger steeds in oorlog, doch nu verlaat zij hare ka mers niet meer, maar weet toch alles, wat in huis voorvalt en was gisteren zeer verstoord over Tatiana's inbreuk in de oude koffers, waaruit het rijkleed voor kwam. Ons bin nendringen hier heeft haar zeker nog meer vertoornd, eu eindelijk, Clarita, hebt gij de oude nog geen bezoek gebracht? Hoe had ik dat kunnen doen riep Clarita snel, daar ik niet

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1885 | | pagina 1