NBM-1
Teruggeroepen.
4e Jaargang1.
Dinsdag 23 November 1886.
No. 1038.
ABON NEMENTSPR LIS:
ïsrssMjaS Dagelijks uitgenomen Zen-en algemne Fiesldsp.
ADVERTENTIËN*
Twaalf ambachten, dertien
ongelukken.
FEÜILLETON.
HUSH COHWAY.
"Toot Haariem per maand40 Cent».
Franeo door geheel het Rijk p. maand 55
Afzonderlijke Noinmera 5
Brieven, gelden, advertentiën enz. franco 4a adreaaeeren
aan het Burean, Kleine Houtstraat Ho. 9.
Roofdagsnis-a voor het .Buitenland: Compagnie Générale de rublieite Etrang'&re 0. L.
DAUB JE Sr Co., JOH. 7. JONES, Sucr., F ar ijs, 3 Ibis Faubourg Montmartre.
fan 15 regels 25 Cent; iedere regel meer 6 cents;
Groote letters naar Plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot 's middags 12 uur;
MUSEUMS EN ANDERE BEZIENSWAARDIGHEDEN VAN HAARLEM.
Zolomaal Kvieutn van hat Paviljoen. Ingang aan do Draafde Se dear. Geopend dagelijs# van 10 tot 4 nar. Toegang 35 cent, por persoon. Ilonatenre en ledon der Nedorlandeche Maatschappij tcr bovordariog van Nijverheid hebbel t|
rertoon van diploma vrijen toegang, donateura met gezelschap, leden mot 1 dame. Muisum van kumtnijverheid op het Paviljoen. Ingang brontzijde van l et Paviljoen op liet torras. Goop, dag. v 10—4 uur. Toegang 25 et. p. persoon, lloaatouri ett
'dender Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hebben op vertoon van dtploma vrjjen toegang, donaten» met geselschap, leden met I dame. Bmehoppelijk muienm voor kerkelijke oudheid, kunst en geschiedenis, vooral
pan Nederland en meer bijzonder van het Haarlemsche Bisdom, Kruisweg No. 59. Geopend dagelijks, uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, van 2 0—5 nur. Toegang S5 cents por persoon. Doorloopendo toegangskaarten voor een geheel jail
9 1 vulden. Mtiesum dor itad Haarlem op het Raadhuie. Geopend van 15 April tot 14 October alle werkdagen van 104 nar, van 15 October tot 14 April op die dagen van 103 nnr tegen betaling van 25 conto per persoon, alleen 01
Iwvdagen kosteloos van 134 nnr, de overige Christelijks feestdagen tegen betaling van 25 cents por pereoon. Kinderen boneden de 8 jaren worden in bot geheel niet toegelatenkinderen vnn 8 tot 14 jaren niet don onder behoorlijk geleide. H
in de Ttametraat. Geopend dagelijks uitgenomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen vau 113 uur. Teylere bibliotheek. Geopend Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag van 14 nur. Stad/bibliotheek Printenhof. Geopend
84 uur. Orgsl-beipeling in de Groote Kerk. Dinsdag van i2 on Donderdag var. 28 uur. Toegang (daur Oudogroonmarlct) vrij.
Scg»jrs museum
Woonadag ou Zaterdag van
De wereld is tegenwoordig rijk
aan personen, die zich, telkens voor
een blauwen Maandag,nu op dit vak,
dan weer op een ander toeleggen.
Niet zoo zeker is het, dat de maat
schappij onder ben haar nuttigste
en beste leden telt en evenmin, dat
die lieden er wèl bij varen, want
in den regel zijn het echte onge
luksvogels; dat duidt dan ook reeds
het spreekwoord aan hetwelk hen
als het dertiende ongeluk er bij re
kent, en in den regel is het ook zoo.
De schuld ligt deels aan hen zel
ve, dsels aan de omstandigheden,
waarin zij opgebracht zijn en de toe
standen, waarin zij leven. Nu eens
zijn onverstandige ouders oorzaak,
dat hun kinderen van den hak op
den tak springen en de eene maand
bij dezen baas, een volgende bij een
anderen in de leer gedaan worden,
niet om hetzelfde vak beter telee-
ren, maar om een geheel nieuw te
beginnendan weer is het aan licht
zinnigheid te wijten bij de personen
zelve, die, als ze de moeilijkheden
leeren kennen, aan eenig vak ver
bonden, daartegen verschrikkelijk
opzien en daarom dadelijk beproe
ven, of een ander vak hun meer
gemak zal opleveren. Het blijft dan
bij proefnemingen en teleurstellin
gen, tot de tijd om zich ergens op
toe te leggen verstreken is en de
wereld weer met een nieuw onge
luk meer verrijkt is.
Voor vele eeuwen had zoo iets
bij de meeste volkeren zeiden of
nooit plaats, daar er toen bijna
overal een verdeeling in kasten be
stond, gelijk nu nog in vele Oos-
tersche rijken het geval is. Van va-
34)
TIENDE HOOFDSTUK.
DE WAARHEID ZOEKENDE.
De politie, volkomen van alles
onderricht, had gewacht, tot dat de
bom zou losbreken, en toen op eens
alle saamgezworenen ingepakt. Bijna
geen enkele ontsnapte, en Ceneri,
een van de aanleggers, werd zonder
genade behandeld. Zeker had hij
weinig aanspraak op genade. Im
mers hij was geen Rus, zuchtende
onder den druk van een despotisch
bestuur. Hoewel hij voorgaf een
Italiaan te zijn, was hij in waar
heid een wereldburgereen van die
der op zoon werd immer hetzelfde
handwerk of beroep uitgeoefend, en
het werd daarom een soort mono
polie in dezelfde familiën, waarvan
de leden er een goed bestaan in
vonden. De vader leerde zijn zoon
het vak zoo g ed hij het zelf kende,
en bedacht men iets nieuws, of
kwam men er toevallig achter, dan
werd het zorgvuldig geheim gehou
den, om er zooveel mogelijk munt
uit te slaan.
Personen, die beurtelings een half
of heel dozijn ambachten uitoefen
den, kwamen dus zeer zelden voor,
maar toch had die indeeling in
kasten zooveel bezwaren en mis
bruiken, dat wij in weerwil van de
voordeelen er aan verbonden, ze niet
gaarne zouden terug wenschen,
niettegenstaande het aantal knutse
laars en knoeiers in eenig vak in
onzen tijd verbazend toeneemt. Eer
stens toch werden duizenden zonen
gedwongen, zonder de minste voor
liefde of roeping zich op het be
drijf huns vaders toe te leggen en
werd dus de grond gelegd tot luste
loosheid, onwilligheid en onver
schilligheid; maar daarenboven wer
den velen, die als ze zich vrij hadden
kunnen bewegen geniale mannen
waren geworden, verplicht hun ge-
beele leven tegen wil en dank, vaak
met geweld er toegedwongen, zich
op iets toe te leggen.
Hoeveel groote mannen zouden in
onzen tijd onbekend gebleven zijn,
als zij de voetstappen huns vaders
hadden moeten drukken! Daarom
terecht is een vak of beroep uaar
vrije keuze van den knaap of jon
geling het best en het meest aan
te bevelen; maar, wanneer hij ge
kozen heeft, houde men in den regel
voet bij stuk, leere hem de moei
lijkheden onder de oogen zien en
overwinnen en trachte hem liefde
rustelooze geesten, die eiken vorm
van bestuur, behalve den republi-
keinschen, trachten omver te wer
pen. Hij had plannen beraamd, en
geconspireerd, zelfs gevochten als
een man voor de Italiaansche
vrijheid. Hij was een van Gari
baldi's vertrouwelingen geweest
maar hij bad zich heftig tegen dien
volksvriend gekeerd, toen hij zag,
dat Italië een koninkrijk zou wor
den, en niet eene republiek, het
ideaal zijner droomen. Laatstelijk
had hij zijne aandacht gewijd aan
Rusland, en nu het komplot, waarin
hij betrokken was, was verraden,
nu was zijne loopbaan, naar alle
menschelijke waarschijnlijkheid, ten
einde.
Na maandenlang te hebben ge
zeten in de citadel St. Peter en
St. Paul, stond hij terecht, en werd
veroordeeld tot twintig jaar dwang
arbeid in Siberie. Eenige maanden
geleden was hij opgezonden naar
er voor in te boezemen, opdat hij
zich er met voorliefde op toelegge
en een meester er in worde! Zeer
zeker is deze raad vrij eenvoudig,
maar honderdmaal beter is het aldus
te handelen, dan hem een vak op
te dringen.
Het gedurig veranderen, echter,
zonder doel en alleen uit gril of
lichtzinnigheid, leidt tot niets, en
in de meeste gevallen blijven de
genen, die dat doen, sukkelaars en
knutselen meer dau zij werken,
daar zij hun ambacht in den korten
tijd, dat zij er zich aan wijden, zel
den goed leeren. Natuurlijk zijn er
uitzonderingen op dien regel en zijn
er velen, die twee of drie vakken
in den grond en dus goed kennen,
maar de uitzonderingen bevestigen
den regel. Iets anders echter is het,
als de omstandigheden tot gedurige
verandering dwingen, gelijk nu en
dan gebeurt, of wanneer de onver
zettelijke wil om vooruit te komen,
zooals met vele groote mannen het
geval is, hen aanspoort zich op een
vak of beroep toe te leggen, waar
in meer fortuin te maken is, of
roem of eer hen spoediger tegen
lacht! Een Franklin, een Garfield,
een Sarah Bernard behooren tot
dezulken.
Ieder heeft in zijn omgeving van
die menschen, welke zich in hun
jeugd en jongelingsjaren nooit met
de borst op eenig vak toegelegd
hebben, tenzij in de eerste weken,
als bet nieuwe nog niets van zijn
aantrekkelijkheid en bekoorlijkheid
verloren had; ze kunnen menig
ambacht nog niet eens ten halve
uitoefenen en het gevolg is, dat ze
bij geen enkelen flinken baas terecht
komen, of het moest zijn voor jon
genswerk; daarom verdienen ze
slechts weinig en zijn niet in staat
voor zich, veel minder voor een
de plaats zijner bestemming, en naar
men mij zeide, was bij nog al zacht
behandeld.
Waar was hij nu? Dat kon men
mij met zekerheid niet zeggen. Hij
kon zijn te Kara bij 't goudwas-
sehen? te Utskutsk in de goudmij
nen te Troitsk, te Nertschinsk. Alle
veroordeelden werden eerst naar To
bolsk gezonden, waar zij dan alle
bij elkander kwamen; van daar
werden zij afgevoerd, naar goedvin
den van den goeverneur-generaal,
naar verschillende plaatsen en werk
zaamheden.
Als ik dat verlangde, zou men
telegrafeereu, of schrijven, naar den
goeverneur te Tobolsk, maar daar
ik tocb in elk geval naar Tobolsk
moest, kon ik even goed mijne in
formaties nemen in persoon. Hier
stemde ik gaarne in toe, want ik
had geen hoog idee van den spoed
bij de Russische post, of den nieuw
geopenden telegraaf. Ik was gereed
gezin, het brood te winnen. Zou dit
niet een oorzaak zijn dat er zoo-
velen tegenwoordig gebrek lijden?
Nu zelfs bekwame werklieden, kun
stenaars soms in hun vak, vaak
geen werk kunnen bekomen, is het
geen wonder, dat krukken onver
biddelijk afgewezen worden.
Eigenaardig is het echter, dat die
lieden meestal het hoogste woord
voeren, en er volgens hun zeggen
geen flinker werklui dan zij be
staan, want, zoo redeneeren zij, ze
hebben overal verstand van. Wel
willend zijn ze dan ook niet, bre-
kebeenen als ze zijn in het beoor-
deelen en afkeuren van het werk
van anderen, maar als men ze hun
orakeltaal hoort uitbazuinen, denkt
men onwillekeurig aan het spreek
woord: «De beste stuurlui staan
aan wal!»
Daar ze met de half aangeleerde
vakken hun brood niet kunnen
verdienen, dingen ze naar alle post
jes en baantjes, die openkomen en
bet getal briefjes, die zij op adver
tentiën inzenden, is legio. Al hun
bekwaamheden, hun veelzijdige er
varing! worden daarin hoog opge
vijzeld en in plaats van schande
zien ze er een eer in, dat ze zooveel
tij de liand gehad hebien!
Hoe verschillend de betrekkingen
ook zijn, waarnaar zij dingen, ze
achten zich er voor bekwaamvan
directeur van een tram tot opzich
ter bij bouwwerken, van zetbaas in
een uitgebreide zaak tot portier bij
een fabriek of loopknecht van een
kassier; om het even, het zijn echte
Passe-partouts.
Ongelukkig voor hen echter ko
men zij zelden in aanmerking; bren
gen zij het zoo ver, dan blijkt hun
ongeschiktheid weldra en worden
zij goed- of kwaadschiks weggezon
den. Armoede en gebrek is dan ook
om den anderen dag te gaan ver
trekken.
Alzoo, na alle terechtwijzingen
en informaties te hebben ingewon
nen, die ik kon inwinnen, dankte
ik den hoofdambtenaar zeer beleefd,
en met mijne kostbare papieren in
den zak ging ik de verdere toebe
reidselen maken voor de reis, eene
reis, die drie honderd, of zes hon
derd uur langer of korter kon zijn,
al naar mate de goeverneur van
Tobolsk zus of zoo beschikt had
over den ongelukkigen Ceneri. Vóór
mijn vertrek ontving ik nog eenen
brief van Priscilla een van die
half begrijpelijke epistels, die men
schen van haar slag niet zonder
groote inspanning ten papiere bren
gen. Zij schreef mij dat Pauline
wel was; dat zij zich door haar liet
leiden en raden, en dat zij bij haar
blijven zou, tot dat die onbekende
vriend of bloedverwant zou terug
gekeerd zijn.
gewoonlijk hun deel en hoe kan het
anders?
We willen echter de waarheid
hulde doen door te erkennen, dat
er ten minste op het platteland
velen zijn op wieTwaalf ambach
ten geen dertien ongelukken van
toepassing is, maar waar de omstan
digheden oorzaken waren van het
uitoefenen van verschillende vakken
en bedrijven. Kleermakers zijn er
vaak eu met succes barbiers, win
keliers en organist of orgeltrapper;
schoenmakers hanteeren er even
zeer bij feesten den strijkstok of in
den slachttijd bijl en hakmes als
in gewone tijden els en pikdraad;
metselaars zijn er schoorsteenvegers,
herbergiers, lei- en rietdekkers, ter
wijl timmerlieden tegelijk dienst
doen als schilders, glazenmakers,
behangers en meubelmakers;meestal
hebben zij het in al die vakken
tot een tamelijke hoogte gebracht,
omdat hun eigenbelang dat vorderde:
met één vak zouden zij niet genoeg
verdienenal die ambachten bij
elkander geven hun een flink stuk
brood en het mes houdt er niet
twee, maar verscheidene kanten,
zoodat de twaalf ambachten, die
zij kunnen uitoefenen, veeleer een
geluk, dan een ramp voor hen zijn!
In ons land is er nog een klasse
van personen, die wel niet twaalf
ambachten uitoefenen, want daar
voor zijn hun handen te fijn en
staan zij te verkeerd, maar die
overigens voor alles geschikt schij
nen. Wie die gelukkigen zijn? Och,
het wemelt er van! Het zijn zij,
die den graad van meester in de
rechten verworven hebben, hoe dan
ook! Dat Mr. voor hun naam is
het onfeilbaar bewijs, dat zij in
alles de wijsheid in pacht hebben.
Leden der volksvertegenwoordiging,
redacteurs van couranten en tijd—
Maar jongeheer, schreef zij
verder, tot mijn leedwezen moet
ik hier bijvoegen, dat het mij voor
komt, dat zij tusschenbeide toch niet
goed is. De jonge dame namelijk
praat nu en dan verward over eene
vreeselijke misdaad; maar zij zegt
er bij, dat zij gaarne wachten zal
met het aan te geven aan 't gerecht,
omdat zij gedurende hare ziekte, in
hare droomen, iemand gezien heeft,
die zich die zaak aantrekt. Zij weet
niet wie het is, maar zij zegt, dat
die persoon er alles van weet.
Dat bericht bracht mij meer op
mijn gemak. Niet alleen bleek daar
uit, dat Pauline wachten wilde tot
mijne terugkomst, maar tevens dat
er een lichtstraaltje bij haar opging
omtrent hetgeen in de laatste dagen
was voorgevallen.
De slotregels van Priscilla's brief
deden mij het hart kloppen van
hoopdezen namiddag, jonge
heer, scheen zij voor 't eerst te zien
