begunstigd, om een vijandelijk, na burig dorp te overrompelen en alle inwoners den kop te snellen (af houwen), vrouwen, kinderen en grijs aards niet uitgezonderd. De aldus buitgemaakte hoofden worden na het welslagen van eene dergelijke onderneming in triomf medegevoerd en in het dorp waar de overwin naars thuis behooren geprepareerd d. w. z. afgeschild, schoongemaakt en gedroogd om daarna als sieraden binnen en buiten aan de woningen te worden bevestigd. De Dajak is een liefhebber van onmatig eten. VarkensvleeBch en rijst vormen den hoofdschotel. Ver der versmaadt hij ook niets wat eetbaar is, honden, katten, ja zelfs ongedierte is voor hem lekkernij. Zijn godsdienst is natuurlijk zeer primitief. Hij gelooft aan een toe komstig leven vol genoegens, die natuurlijk in een goed leventje, hoofdzakelijk lekker eten en een zalig nietsdoen bestaan. Do zielen der braven kunnen dat echter alleen deelachtig worden, die der slechten worden aan een eeuwig vuur prijsgegeven. Wanneer de Da- jak sterft worden tevens een aantal dieren geslachtom hem in het nieuwe leven tot spijs te verstrek ken en vrouwen gedood om hem als slavinnen te bedienen. Zijn ver slagen vijanden vindt hij dan tevens als zijne slaven terug. Dit verklaart de gewoonte van het koppensnel len, daar de Dajak steeds er op uit is zooveel mogelijk dienaren voor zijn toekomstig leven te maken, I waartoe al degenen die hij tijdens zijn leven heeft gedood, zullen be hooren. Verder staat bij hem het geloof vast dat alle levende en leve- looze voorwerpen een ziel hebben. Wat huwelijkstrouw aangaat, daarvan is den Dajak zoo goed als niets bekend. Loopt zijn vrouw weg en verbreekt zij den huwelijkstrouw, dan heeft hij het recht om van haar medeplichtige eene schadevergoe ding te eischen, en zoo tuk is de Dajak op winst, dat hij niet zelden zijn eigen vrouw tot echtbreuk aan spoort, om op die wijze de daar voor bepaalde schadevergoeding machtig te worden. Uit een en ander ziet men dat het met de zedelijkheid onder dit volkje treurig gesteld is;ja, spreker deelde mede, dat de priesters en priesteressen zelve de grootste on zedelijkheid bevorderden en het voorbeeld gaven en dat nog wel geheel volgens den «adat». In zijne voordracht laschte spreker een boei end verhaal in van den tocht van drie Europeanen, zijnde drie kolonia len, twee Zwitsers en een Belg, benevens een Maleier, die uit gevangenschap ontvlucht, een tocht dwars door Borneo moesten maken om een behouden haven te berei ken en daarbij tal van gevaren doorstonden zooals een gevecht met de Dajaks, en in welk verhaal het bloeddorstige, onbuigzame karakter van dit volk uitkwam. Slot in het volgend, nummert) kenmerkte door bezadigden toon en vrij gematigde termen, wees spre ker er op, dat de regeering alle zorg besteedde voor het bouwen van zoowel in- als uitwendig fraaie scho len, terwijl zij niet zorgde voor de magen der schoolkinderen uit de arbeidende klasseen om goed te kunnen leeren, moet men toch goed gevoed worden. Tegen de enquête commissie voerde spr. als bezwaar aan, dat zij enkel uit groote heeren bestond en geen arbeiders er zitting in hadden; en daarom was die com missie ook hun vijand. Met een enkel woord werd Domela Nieuwenhuis besproken; spr. hoopte dat al was deze thans in de gevan genis, de arbeiders hem niet zouden vergeten, doch dat hij, bij zijne te rugkomst, de gelederen zijner partij - genooten met duizenden zou zien versterkt. Yan de gelegenheid tot debat, na p der voordracht, werd door niemand gebruik gemaakt en ging de vergadering ordelijk uiteen. In de Stuivers-Spaarbank van de afdeeling „Haarlem en Omstreken» van den Volksbond zijn ingebracht: In 1885. 3460 posten van beneden fl. 1261 -1.— tot 10 136 - 10 100 10 - 100 1000 4867 posten met een bedr. van f7779.90 In 1886. 3713 posten van beneden fl.—- 1439 -1.— tot 10 172 - 10 100 17 - 100 1000 1 -lOOOenhooger In 1885. posten van beneden fl. 131 5342 posten met een bedr. van f13520.88 Terugbetaald: In 1886. 40 posten van beneden f I. -1.tot 10 240 -1.tot 10 10 100 132 - 10 100 - 100 1000 14 - 100 1000 -lOOOenhooger. 1 -lOOOenhooger 446 posten met een bedr. van f8050.421 427 posfen met een bedr. van f 10294.43 Ingeschreven nieuwe deelnemers in 1885, 173. In 1886, 212, Op 1 Januari 1887 was het kapitaal der Stuivers-Spaarbank f10962,44s. Verschuldigd aan 783 inbrengers waarvan 366 met een bedrag van beneden f 1. 246 -1.— tot 10 156 - 10 100 14 - 100 1000 1 -1000 en hooger. Het bestuur der Stuivers-Spaarbank bestond op 31 December 1886 uit de hk. A. Van der Voort Az., voorzitter, C. J. M. de "Wilde vice-voorzitter, A. C. de Koek secretaris, W. D. Nolting, penningmeester, J. J. Worst, J. ter Plegt, T. Hpseraa Vinckers, mr. A. J. Van Thiel, mr. S. J. II. Van Walcheren, If. C. iïos, J. de Gocje, J. G. Bursch, H. Huijkman, W. Plaatzer v. d. Hull, C. Van Cuijk, C. Eekhout, P. Harrebomee, W. II. Voet, G. Van Egmoud, G. Eaimond, G. J. Droste, P. v. Cittert Pz., C. G. Merens, D. A. Braakenburg, Commissarissen. lui vau maanden zag men in de straten dezer stad een reeds bejaard man ronddolen die vroeger bier eene spekslagerszaak bezat en zich nu bezig hield om allerlei za ken op straat en in vuilnisbakken aanwezig, na te snuffelen en in zijne woning te verzamelen. Deze geleek ten laatste dan ook eene stapelplaats van rommel, waarvan ieder walgde. Ernstig vermoeden rees er voor eenige dagen dat de man zijn boeltje in brand wilde steken en heeft een geneeskundig onderzoek bet bewijs opgeleverd dat de man krankzinnig is, terwijl in zijn huis eenige effecten werden gevonden tot eene waarde van eenige duizenden guldens. wachtten hier reeds uren lang met een taai, onuitputtelijk geduid. Da- nira kende hare stamgenootenzij kende vooral ook Marco Obrevic en wist dat hij niet weer van het spoor des vijands zou wijken, al waagde hij het ook niet de bron te naderen. Nog had hij het inderdaad niet gewaagd, maar thans scheen zijn bandelooze aard de overhand te zullen krijgen op de grens, die hem gebood «tot hiertoe en niet verder». Er was kennelijk een twist tus- schen de manschappen uitgebroken, hunne stemmen klonken luide en verward door elkander, en die van Marco hoorde men het duidelijkst. Hij stond tusschen zijne krijgsmak kers; zijne houding was trotsch en uitdagend, alsof hij op het punt was zijn wil met de wapenen in de hand 1 door te drijven. Stephan Hersovac trachtte te vergeefs den vrede te herstellen. Gisterenavond is uit het water van den Burgwal opgehaald het lijk van een ruim 50j-arig man die sedert eenigen tijd werd vermist. De afdeeling «Haarlem» van den sociaal-democratischen BoDd hield Zondag j.l. in het gebouw «Felix Favore» eene openbare ver gadering, waarin als spreker optrad P. van der Stad Jbz., die het on derwerp «Rechtop arbeid en geluk», voor ongeveer 300 personen, waar onder enkele vrouwen, uiteenzette. Alvorens spreker zijne rede aan ving, dankte hij de aanwezigen voor hun trouwe opkomst en spoorde hen aan tot toetreding als lid van den Bond. In zijne voordracht, die zich Laat hem, hij dreigt slechts, hij zal het niet doen, riep hij den anderen toe. Gij zult de bron niet ontwijden, Marco, die twee in de diepte kunnen ons immers niet ontgaan, maar wij moeten wachten tot -Wachten! dus viel Marco hem in de rede, terwijl zijne stem den ziedenden toorn verried, die in zijn binnenste woedde. Wachten wij hier niet reeds sedert midder nacht? De hel mag hun het geheim verraden hebben; zij kennen het, moeten het kennenGeen list, geen bedreiging doet hen er vandaan ko men; zij wijken niet van de bron. Zullen we hier dagen lang vertoe ven, totdat de honger er hen uit drijft of totdat zij op het fort ver mist worden en men komt om ze te bevrijden? Wat dan? Dan heeft de Wilahrou hen behoed en gij moet er in berusten, zeide een van de manschappen, een H. M. de Koningin maakte Zondag met het Prinsesje een toer in een rijtuigje hespannen met twee van de hitjes, die Haar dochtertje ten geschenke heeft gekregen. Door Z. M. zijn benoemd bij het wapen der infanterie: tot kapi tein, bij het le reg., de le luit. J. L. A. De Bruyn, van het 3e reg.; bij het 4e reg., tot kapitein, de le luit.-adjudant J. C. A. Pabst; tot le luit., de 2e luit. C. E. A. Copes van Hasselt en D. Klinken berg; allen van het korps; bij het 5e reg., tot le luit., de 2e luit., A. Van der Kas vau het korps; bij het 6e reg., tot le luit., de 2e luit. H. G. Fraser, vau het korps; bij het 8e reg. tot le luit., de 2e luit. A. J. Scboltmauvan het korps. De minister van Financiën heeft vastgesteld het plan der 324ste Nederl. staatsloterij van f 1,036,000, vastgesteld 13 Jan. 1887. Deze loterij bestaat uit 21,000 loten, uit 10500 prijzen en 2 premiën. De collecte wordt g-eopend op 23 Fe bruari en gesloten op 13 Mei a. e. De trekking begint op 21 Maart en eindigt 21 Juni a. s. Door den Minister van binnen- landsche zaken zijn eenige voorschrif - ten gegeven ter uitvoering van het kon. besluit van 30 Dec. 1886 {Stil. no. 252), houdende wijziging en aan vulling van dat van 23 Sept. 1877 (Sthl. no. 185), regelende de inschrij ving in registers van personen sa menwonende in gebouwen of sche pen, onder bestuur of toezicht van het openhaar gezag. Daarbij is o.a. voorgeschreven, dat deze registers evenzeer aati de bepalingen van genoemd besluit als aan art. 380 383 Wetb. van Strafvord. moeten beantwoorden, en worden regelen gesteld in het belang eener orde lijke administratie en eene goede bevolkingsstatistiek van de hier be doelde personen, o. a. gevangenen. Personen die gevangenisstraf, hech tenis of detentie van minder dan één jaar ondergaan in de gewone straf gevangenissen, huizen van bewaring of van provoost, worden niet opge geven op de lijsten van de personen, in de gestichten verblijvende, welke door de hoofden daarvan aan de gemeentebesturen moeten worden toegezonden. Daar de minister van Marine, de heer Gericke, is blijven volhar den bij zijn verzoek om ontslag, is oud man met sneenwit haar, maar van krachtige gestalte. Nooit of nimmer! barstte Marco woest los. Eer vel ik hem op deze plaats neder, al zou het ook mijzelven in het verderf storten. Maanden lang heb ik slechts hem alleen gezocht, en altijd is hij mij ontkomen. Nu heb ik hem eindelijk in mijne hand en ik trek die hand niet terug, eer zij rood is door zijn bloed. Ik heb het gezworen en ik zal dien eed gestand doen. Geen gewijde bron beschermt hem, die mijn vader, en uw aanvoerder heeft verslagen. De Wilabron beschermd ieder een! zeide de oude man met veel nadruk. Terug Marco! Onzin nige! gij brengt onheil over u en ons allen, indien gij de bron des vredes ontheiligt. Meent gij soms dat ik niet alleen tegen die twee daar heneden ben opgewassen? zeide Obrevic de ministerraad gisteren buitenge- woon vergaderd geweest, en heeft Z. M. de Koning het besluit on derteekend, waarhij tot minister van Marine benoemd is de heer F. C. Tromp, voormalig zee-officier en oud- wethouder van Amsterdam. Z.M. de Koning zal morgen den heer Tromp ter eedsaflegging ont vangen. Des namiddags zal de mi nister aan het departement zijne betrekking aanvaarden. De Amst. D. v. N. zegt: Of de heer Tromp de rechte man op de rechte plaats zal zijn als minis ter van Marine, zal moeten blijken. Zeker komt de portefeuille in han den van een ijverig, energiek man. Als wethouder van publieke wer ken onderscheidde hij zich door zijne zelfstandigheid. Zijn afkeer van het volgen van den ouden sleur en onwil om zich op het sleeptouw te laten nemen, berokkende hem in sommige kringen een minder vrien delijke bejegening. Het laatste is meermalen geble ken, toen, na zijn herstel van een ziekte, die het gevolg van zijn al te grooten ijver was, steeds een deel van den gemeenteraad weiger de hem opnieuw tot wethouder te benoemen. Door de minister van Koloniën aan de Tweede Kamer overgelegde stukken, in zake de gebeurtenissen op het Indische landgoed Tjiomas, zijn thans gedrukt en gereed om aan de leden te worden rondge deeld. De bescheiden beslaan ongeveer 240 bladzijden druks en vormen dus een niet minder lijvigen bundel dan de verslagen van de arbeiders enquête. De commissie in wier handen de adressen en inlichtingen gesteld zijn zal in haar rapport de Kamer voor lichten over de vraag, of openbaar making dezer voorloopig alleen voor de leden gedrukte stukken al of niet wenschelijk is. Een cijferaar heeft zich de moeite getroost, in de Handelingen der Tweede Kamer na te gaan hoe- vele malen de verschillende leden in het thans loopende zittingjaar, dat op 20 September is geopend, het woord hebben gevoerd. Tot juister begrip van tiet aandeel, dat elk aan de beraadslagingen beeft genomen, heeft hij tevens den om vang der redevoeringen geteld naar het getal regels die zij beslaan. Daaruit blijkt dat de heer Keuche- nius 31 redevoeringen hield, 4980 regels beslaande. Deze afgevaardig de alleen praatte meer dan de hee ren Beelaerts, De Beaufort, Blussé, De Bruyn Kops, Van Delden, De Geer, Gleichman, Godin de Beaufort, ICist, Mees, De Ranitz, Reekers, Schaepmau en Van Wassenaer te zamen, allen sprekers die steeds op een belangstellend gehoor kunnen rekenen. De Nederlandschë regeering heeft zich tot de Nederl. spoorweg maatschappijen gewend met de vraag, of zij toetreden tot de te Bern in eene internationale conferentie vast gestelde regeling voor het interna tionaal verkeer van goederen per spoorweg. DeExploita tie-maatschap- pij heeft die vraag reeds toestem mend beantwoord. Volgens de Tijd doet van Ommeren moeite een anarchistisch weekblad te Amsterdam uit te ge ven. Hij had eerst het oog daarvoor geslagen op de te Rotterdam ver schijnende Vrije Pers, maar de di recteur van dat blad wilde van den eisch, dat de titel zou worden ver anderd in «Anarchistisch Weekblad», niets weten. Nu door volteekening van het waarborgfonds het tot-stand-komen is verzekerd der tentoonstelling van voedingsmiddelen, in den loop van dit jaar te Amsterdam te houden, gelooven wij onzen lezers een dienst te doen, door hunne bijzondere aan dacht te vestigen op enkele punten van het programma. Onder anderen worden in groep V gevraagd hulpmiddelen voor de bereiding, bewaring en verzending van voedingsmiddelen en dranken. In groep VI Hulpmiddelen voor het onderzoek en de kennis van voe dingsmiddelen, dranken enz. In groep VIII (gebruik en toediening) Da masten en linnen tafelgoederen. Me taalwerken tot gebruik van spijzen en dranken, als schotels, schalen, borden, lepels, vorken, messen, pe permolens, bouloirs, thee-, koffie- en melkkannen, suikerschalen, bekers, bokalen, coupes, koelvaten, presen teerbladen, trommels enz. Verder: kristal en glaswerk, por- celein en aardewerk, alle voorwer pen, welke tot tafelversiering kun nen dienen, als milieux, vazen, scha len, bloemen, candelabres, lampen, kaarsen, abatjours enz., producten der lithografie met betrekking tot de tafel, kortom een groot aantal voorwerpen, die juist door onze nij- veren zeer goed zijn te leveren. Nauwkeurige inzage van het pro gramma, blijkens achterstaande ad vertentie, aan het hoofdbureel te Amsterdam kosteloos verkrijgbaar, meenen wij dringend te mogen aan bevelen. Men loopt anders weder de kans, dat het buitenland ons de loef af steekt met inzending van voorwer pen, bier te lande even goed en veeltijds beter te krijgen. Op uitnoodiging van het hoofd commissie der Tentoonstelling van Voedingsmiddelen te Amsterdam is het eerevoorzitterschap dier com missie aanvaard door de heeren mr. J. Heemskerk Az., minister van Staat en van Binnenlandsche Zaken; jhr. mr. J. W. H. Schorer, commis saris des Konings in de provincie Noord-Holland; mr. G. van Tien hoven, burgemeester der stad Am sterdam. Bij deze gelegenheid is opnieuw gebleken, dat het streven der com missie door de hooge autoriteiten zeer wordt gewaardeerd, en hetgoede doel der Tentoonstelling zeer zeker naar vermogen door de bevoegde machten zal worden bevorderd. Een groot internationaal en nationaal concours op alle wapenen zal in den loop der volgende maand plaats hebben van wege de scherm- vereeniging «Arena» te Rotterdam. Een aantal buitenlandsche vereeni- gingen zullen tot deelneming wor den uitgenoodigd. De Enquête-sommissie heeft dezer dagen de oproepingen verzon den van de getuigen, die omtrent de toestanden te Tilburg inlichtin gen zullen hebben te geven. Zij zijn 24 in getal, en worden over de eerste dagen van Februari verdeeld. De wensch bestond om onmiddellijk daarop het onderzoek van Twente te laten volgen. Nu de Kamer ech ter reeds tegen den 8sten Februari is bijeengeroepen, heeft men dat plan moeten laten varen. Een paar dagen vóór die bijeenkomst zal men smalend. Blijf terug! Ik neem het op mij. Maak plaats, Stephan, ik wil naar de bron! Een dreigend gemor ging er van alle zijden tegen den joDgeu aan voerder op. De manschappen waren hem met de meeste ingenomenheid gevolgd, toen hij zich opmaakte om hunnen vijand te vernietigen. De vreemde officier had het opperhoofd van hunnen stam gedood, zij allen waren nu geroepen den verslagene te wreken, in de eerste plaats de zoon. Dat was, volgens hunne begrip pen van recht, iets dat vooropstond en niet ongedaan mocht blijven. Iedereen wilde daartoe de behulp zame hand bieden en niemand maakte er zich een gewetenszaak uit, dat men het slachtoffer arglistig in een hinderlaag had gelokt en nu met tiendubbele overmacht op een enke len aanviel. Danira had de waarheid gezegdhier dacht men alleen aan de daadhoe zij werd verricht, daar bekommerde zich niemand over. Maar nu betrof het het breken met eene overoude, gewijde tradi tie, waaraan nog niemand zich ooit gewaagd had; en thans trad het bijgeloof op den voorgrond, dat bij dit natuurvolk krachtiger sprak dan de godsdienst zelfs, en plaatste zich dreigend tusschen Gerald en zijne vijanden. De Wilabron was op eene geheim zinnige wijze verbonden met al de sagen van het land, waartoe zij be hoorde; haar schenden was zooveel als onheil brengen over dit land en dit volk. Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1887 | | pagina 2