ring, waarin als spreker optrad de heer H. Zeeman, die tot onderwerp had gekozen de onlangs door eene beroemde Fransch dierenbestudeerd- ster en beschermster in een zeer belangrijk en uitvoerig werk over het leven der dieren verdedigde stelling: «De handelingen der dieren komen voort uit een zieleleven en zijn niet de uitvloeisels van het zoo genaamd instinkt, met welk woord men alles aanduidt wat door hen wordt verricht en welke handelingen slechts het gevolg zouden zijn van een aangeboren natuurdrift.» Schrijfster wees in de eerste plaats op het bouwen der nesten, waar mede de vogels reeds een begin maken lang vóór zij door de oogen- blikkelijke noodzakelijkheid tot die handelwijze gedwongen worden en wat wel degelijk bewees dat de vogel de zorgen voor zijn kroost, reeds lang van te voren koestert. Men noeme dit instinkt, zeide spreker, maar wat is dan instinkt? zoo men dit woord al wil bezigen voor deze geheel van te voren over legde handeling, die niet anders dan op het bestaan van een zieleleven bij het schepsel kan doelen. En dan wanneer het kroost in het nestje ligt, wat een eindelooze zorgen ge troosten de ouden zich ervoor tot het instaat is zichzelve voort te helpen I Zou dat nu alles die zoogenaamde natuurdrift, dat instinct zijn en geen hooger leven, dat van een ziel, daarbij in 'tspel zijn? Dit was de vraag die spreker zijnen toehoorders stelde. Spreker haalde menig con trast .uit het leven der menscken en dat der dieren aan. Waar men on der de eersten vaak daden ziet ge beuren, waarbij het bestaan van eenige moederliefde niet meer denk baar is, kindermoord, het laaghar- tigste wat een mensch kan plegen, wordt verricht, zou men te vergeefsclt naar een dergelijk voorbeeld in de dierenwereld zoeken. Staat in der gelijke gevallen het dier dan niet boven den mensch? Speker weidde vervolgens in tal van voorbeelden uit over het ziele leven bij de dieren. Vooral de hond werd in een aantal voorbeelden ge schetst, waarbij spreker ook die aanhaalde welke door den beroem den natuurhistoricus Martinet, zoo treffend in zijne uitstekende werken zijn beschreven. Ook het paard kreeg een beurt, zoo ook de ezel, de kat, de slaug, de aap en andere, zelfs de kreeft werd als voorbeeld aange haald van dierlijke slimheid, gepaard met overleg. de portefeuille, die op zijne knieën had gelegen was verdwenen. Men had Thomas Smithson op de brutaalste wijze bestolen. Al zijn schelden en razen was te vergeefs De passagiers hadden reeds lang den wagen verlaten en de conduc teur, die, sprakeloos van schrik, den bestolene liet voortrazen, kon natuurlijk niet de geringste aanwij zing geven. Hij wist niet te zeggen, welke gewetenlooze hand den dief stal had bedreven. Als eene krankzinnige, met rol lende oogen en schuim op den mond, stormde Smithson een oogen- blik later het kantoor van zijn chef binnen en verhaalde hem met eene heesche, nauwelijks menschelijke stem, wat hem overkomen was. Anderson keek zijn directeur door dringend aan en fronste het voor hoofd. Geen enkel teeken verder verried de gemoedsbeweging, waarin hem de mededeeling van Smithson gebracht had. - A. .ahzeide hij eindelijk na eene lange pauze op flegmatieken toon. Een slimme dief.... Dadelijk aangifte bij de politie doen. Onder- tusschen een tweede wissel. En zonder een spier van zijn ge laat te bewegen, greep Anderson weer naar zijn boekje, en schreef de tweede aanwijzing, terwijl hij langzaam tot zijn directeur, die hem in de grootste spanning gadesloeg, zeide: Ingeval het geld niet terug wordt gevonden, moet gij deze post op uw conto zetten! De ongelukkige Smithson kromp ineen, toen hij vernam, op welke wijze de zaak zou worden in orde gebracht. Zonder een woord te uiten, verliet hij wankelend het kantoortje vau zijn chef. Vijf en tachtig duizend dollars Op aardige wijze leverde spreker eenige tegenstellingen tusschen men- schen en dieren. Het paard dat ge dresseerd is om op een bepaald uur voor zijn meester te verschijnen en daarin nooit zal falen en het dienst meisje dat 's avonds 9 uur om een boodschap in de buurt wordt uit gezonden en somtijds niet voor mid dernacht terugkomt, daar zij zich onderweg heeft laten overhalen om even mede te gaan naar een koffie huis en wat te gebruiken. De hond, die van verdriet over den dood zijns meesters wegkwijnt en de erfgena men, drie krokodillentranen schreien aan het sterfbed huns verwanten, belust op de erfenis, die hun ten deel zal vallen. De trouwe hond krijgt niets en moet zijn smart al leen verkroppen. De erfgenamen zijn vroolijk met de erfenis! De krab, die een steentje werpt in de schaal van den oester die op 't strand ligt, om daardoor zijn prooi te dwingen zich te sluiten om hem beter te kunnen bemachtigen, was slimmer dau de knecht van een van spre kers bekenden die aan het einde van een lange gracht woont en welke knecht geen kans ziet om de eenige brug die over de gracht ligt en toevallig is blijven openstaan, te doen sluiten en een omweg van een half uur maakt om even de krant aan de oveizijde te bezorgen. Tal van dergelijke voorbeelden haalde spreker aan, die de toehoor ders somwijlen een gullen lach af dwongen. Spreker drukte aan het slot zijner rede de vaste overtuiging uit dat, zoo er voor de ziel van den mensch een toekomstig hooger leven was weggelegd, dit dan ook met die van het dier het geval zou zijn. Het bestuur dankte den spreker voor zijne belangrijke voordracht, terwijl ieder der aanwezigen, van het be stuur kosteloos een zeer lezenswaar dig werkje «De klachten der dieren» naar Knodt, uit het Duitsch be werkt door jhr. mr. IC. A. IClerek, voorzitter der vereeniging, als ge schenk ontving. Dankbaar over het gehoorde ging men naar huis. De rechtbank heeft het von nis in de zaak van Jozef Hangjas acht dagen uitgesteld. Bij Kon. besluit is benoemd tot kantonrechter alhier mr. A. A. van der Mersch, thans substituut officier van justitie bij de arrond.- rechtbank alhier. De collecte, Woensdag jl. door het R. IC. Parochiaal Armbestuur alhier, voor zijne weezen er armen gehouden tevens ten behoeve Op het vermogen, dat hij misschien in zijn gansche loopbaan kon ver werven, werd dus vooruit beslag gelegd.... zijne vertwijfeling be reikte haar toppunt, toen hij zich den zonderling onderzoekenden blik herinnerde, dien zijn chef op hem geworpen had. Op hem, die de eer lijkheid in persoon was! Te vergeefs doorzocht de politie geheel New-York. Te vergeefs had de bestolene, die 2000 dollars voor de ontdekking vau den dief had uitgeloofd, zelf den misdadiger trach ten op te sporen. Zoo verliepen er twee bange dagen. Smithson lag al dien tijd op de folterbank, hij vermagerde zichtbaar en zag wakend en droomend altijd den blik van ziju chef. Aan den avond van den twee den dag gat de ongelukkige alle hoop op, om de zaak door de ge wone middelen tot een goed einde te brengen en vatte daarom een rampzalig besluit op. Den derden dag verscheen er in al de dagbla den vau New-York de volgende advertentie «Een onbekende heeft hier Za terdagvoormiddag in een omnibus, die van de 55e Avenue naar Wall- street rijdt, een portefeuille met 85,000 dollars gestolen. Zij behoorde aan de heeren Anderson, chefs der fabriek vau stoomwerktuigen. Ik breng hierbij ter kennis van den dief, dat het gestolen bedrag op zijn laatst Donderdagmorgen om negen uur weder in mijn bezit moet zijn, of anders zie ik mij genood zaakt mij voor het hoofd te schie ten.» Thomas Smithson. De verderfelijke dag brak aan en nog had niemand aan de oproeping van Smithson gehoor gegeven. De candidaat voor den dood stond dien morgen om zes uur op. Hij was eener extra-uitdeeling op'sKonings verjaardag heeft ongeveer f 300 meer opgebracht, dan gewoonlijk de driemaandelijksche collecten op leveren. H. M. de Koningin is gisteren in open rijtuig la Daumont uitge reden langs de versierde straten van 's-Hage. Op het Spui langs de Gedempte Gracht passeerende, liet H. M. het rijtuig langzaam rijden, om dit reeds in vollen feestdos gestoken s'adsge- deelte te kunnen gadeslaan. Gisteren werd door graaf Schimmelpenmnck van Nijenhuis, Grootmeester van het huis van Z. M. den Koning en H. M. de Ko ningin, een gastmaal aangeboden. O. a. waren uitgenoodigdbaron d'Anethan, Belgisch gezant, mgr. Spolverini, apostolisch internuntius, de hertog d'Almadovar, Spaansch gezant, burggraaf De Pindella, mi nister van Portugal; voorts de mi nisters vau buitenlandsche zaken en van justitie, de minister van staat, jhr. De Willebois, vice-admiraal jhr. De Gasembroot, generaal-majoor graaf Dumonceau; de heeren Fen- ton, zaakgelastigde van Groot-Brit- taunië, te 's Hage, De Ramaix, se cretaris bij het gezantschap van Bel gië; dr. Schaepman, afgevaardigde; de secretaris-generaal van het De partement van marine; de secreta ris van den Hoogen Raad van Adel, enz. De Minister van Waterstaat heeft een schrijven van een aantal schippers, met verzoek om de pa- tentlasten te vermindereu, doordien de verdiensten in den laatsten tijd zeer slecht zijn, om advies verzon den naar eenige Kamers van Koop handel. Voor de betrekking van amb tenaar bij den Rijkspostspaarbank, bij de administratie, waarvan een paar plaatsen kunnen vervuld wor den, hebben zich naar wij vernemen ongeveer 200 sollicitanten aangemeld (salaris f 300) van wie een tiental is opgeroepen om zich aan een on derzoek naar de bekwaamheden te onderwerpen. Onder dit tiental be hoort o.a, eene dame met acte als leerares M.O. Voor de commissie van en quête heeft de inpecteur van politie J. van den Puttelaar te Amsterdam o. a. geantwoord, dat hij slechts in één geval iets heeft gehoord van misbruik van sterken drank, nl. on der de spiegelmakers, onder wie dat misbruik voornamelijk zou heer- schen, daar de eigenaar der spie besloten als een dier ongelukkigeD, welke geen vertrouwen hebben dan in zich zelf en in de benardste toe standen aan hoogere macht schij nen te twijfelen -aan zijn boos voornemen getrouw te blijven en het programma, dat hij in de dag bladen had aangekondigd, op het vastgestelde uur uit te voeren. Het was intusschen half negen geworden hij nam een kleine zakrevolver «Patent Auderson Bro thers», uit eeu étui en legde dit voor zich op tafel, nadat hij de vijf loopen zorgvuldig geladen had. Naast het wapen legde hij zijn hor loge, waarvan de wijzers reeds tien minuten over half negen wezen, en stak toen eeu sigaar aan. Nog 20 minutenmompelde de ongelukkige, terwijl hij steels wijze naar de wijzerplaat gluurde. Daarop strekte de zelfmoordenaar de beenen op schrijftafel uit en leunde gemakkelijk achterover in zijn leun stoel, eene houding, die de meeste Amerikanen boven alles ver kiezen. Daar werd aau de deur geklopt. Binnenriep de directeur van de heeren Anderson, wiens gelaat een weinig bleeker werd. De deur opende zich en een oud achtig heer verscheen op den drempel. De nieuw aangekomene kon on geveer eeu vijftig jaren tellen en was geheel in het zwart. De heer Tuomas Smithson? vroeg de vreemdeling, nadat hij zeer beleefd gegroet had. YesSir, antwoordde de aldus aangesprokene. U zijt dus de man, die on langs in den Herald Dezelfde, mijnheer. - En gij heb besloten, u...? Binnen 137s minuut vindt de voltrekking plaats, zeide Smithson. Den hemel zij dank, dat ik gelfabriek, van Vorstenberg, hem, bij een bezoek op Maandag, gezegd had, dat er werklieden zijn dief 18 h 20 's weeks verdienen, waarvan f 6 k 8 naar de kroeg gaan. Er zouden dien dag wel een tiental hebben ontbreken, wat, zooals hem werd verzekerd, ook op anderen fa brieken het geval zou zijn. De werklieden komen thans op tegen die beweringen en beroepen zich o. a. op de volgende verklaring, afgegeven door:de patroons De ondergeteekenden, spiegels- en lijstenfabrikanten allen te Amsterdam gevestigd, verklaren bij deze: dat zij steeds met genoegen en in de beste verstandhouding met hun personeel werken; dat loonen van f 18 k f 20 en hooger voorkomen, maar bij be trekkelijk weinige werklieden; dat door hun personeel geen mis bruik van sterken drank wordt ge maakt; dat des Maandags een deel hun ner werklieden deswege niet ontbre kendat hunne werklieden evenmin f 6 k f 8 per week aan sterken drauk gebruiken dat toch werklieden, die een der gelijk bedrag aan sterken drank zouden uitgeven, onmogelijk in staat zouden zijn hun dagelijksch werk te verrichten; dat met het oog op de concurrentie en lage prijzen door de onderge teekenden van hun personeel veel zorg en toewijding wordt gevorderd, wat van werklieden, die misbruik maken van sterken drank, onmoge lijk zou kunnen verkregen worden; dat eindelijk door deu heer in specteur J. vau den Putt-laar in de fabrieken der heeren Fleischauer en Dorens geen onderzoek is ingesteld. Amsterdam, Februari 1887. {Get.) Wed. G. Dorens Zoon, J. F. Fleischauer, Gebrs. Koch, Wed. J. Loggen Zoon, P. T. Heijden- rijk, Levie Co., A. Zeegers Zoon, Van Monk Gonkel. Te Aalsmeer is het elfjarig zoon tje van C. V. door het ijs gezakt en verdronken. Nadat hij een paar uren vermist was, werd zijn lijk gevonden. Het petroleumdepót aan de Han delskade te Amsterdam werd giste ren door een groot aantal genoo- digden per extra trein bezocht, waarbij de burgemeester, de wet houder voor publieke werken en de nog te rechter tijd gekomen ben, nep nu de vreemdeling terwijl hij zich het zweet vau het voorhoofd wiechte. Vergun mij, dat ik een oogenblik tegenover u plaats neme. Denkelijk zullen wij spoedig de zaak in orde hebben gebracht. Ik ben William Mac Lellau, chef van het bankiershuis Mac Lellan, Protkin- son Co., in de 22e Avenue. Thomas Smithson boog even. Ik heb eene dochter, ging de vreemdeling voort, ze heet Jessy, is achttien jaar oud. Jessy Mac Lellan heeft uwe advertentie gelezen en zendt mij naar u toe. Zij wil u redden van den ongeoorloofden aan slag op uw eigen leven. Ik versta u. Gij gelooft door de kracht uwer overreding Juist. Luister eene naar mij. Mijn bankiershuis is klein. Wij zijn van plan de firma uit te breiden. Daartoe hebben wij een jeugdigen en krachtigen vennoot noodig. Gij zijt jong, gij zijt knap. Ik heb mijne dochter beloofd, u te redden. Gij kunt het gestolen geld niet terug geven. Welnu dan, luister. Ik bied u een zeer voordeelige positie op mijn kantoor aan, gij wordt eerste bediende, met een honorarium van 5000 dollars per jaar en een aan deel van 15 pCt. in de winst. Bin nen tien jaren kunt gij uwe schuld jegens de heeren Anderson volko men afgedaan hebben, misschien reeds vroeger, wanneer ons het ge luk slechts meeloopt. Dan is uw toekomst verzekert. Voorwaarts! Sla toe, jonge manafgespro ken dus Terwijl de oude heer hem den voorslag deed, was Thomas Smith son zeer bleek geworden en eene zenuwachtige trilling doorliep zijn gansche lichaam. Het horloge stond op twee minuten voor negen. Aangenomen! fluisterde hij na een kleine pauze en greep bevend president der Kamer van Koophan del. De inrichting was versierd. De stoomboot Petroled, heeft reeds gelost. Te Diemen is op initiatief van den burgemeester eene ijsclub opgericht, die aanvankelijk reeds 54 leden telt. Men meldt aan de L. Ct: Er wordt schaatsen gereden' Nog een paar dagen en dan zal het van de slooten langs den singel, mis schien op de vaart ook wel gaan. Het ijs toch wordt door kenners als zeer gezond geprezen. Daarbij komt dat de stoombooten nu nog maar met moeite door het ijs kunnen komen en de scheepvaart overigens gestremd is. Als het iederen nacht 12 gr. vriest met een onbewolkten hemel en Oostenwind, wintert het voor het laatst van Februari nog vrij streng. Op den middag is het fraai wederde zon staat hoog aan den hemel en giet een stroom van licht uit, waarbij de thermometer eenige graden boven vriespunt rijst. Maar menigeen had zooveel winter niet meer verwacht. Die het veld willen bearbeiden moeten geduld hebben totdat het weer omslaat, waarmede nog niets verloren is; beter dat de winter nu komt dan later. Die huizen bouwen, hebben den troffel moeten neerleggen, want het metselwerk bevriest. En zoo zijn veler handen gebonden. Daarom niet den moed verloren. Wie weet welk een feest het zal zijn op 's konings verjaardag! Mastklimmen zakloopen, ringsteken, draaimolen, slagmachine, vuurwerk muziek, il luminatie en ijsvermaak, Het zou voor het eerst niet zijn dat men op 's konings verjaardag en later nog in alle richtingen met kar en slede het ijs bezocht, zelfs langs de ge- heele Zuiderzee. Een rondventer met een socialis tisch weekblad die Woensdagavond te 's-IIage het Ledigerf passeerende, zich in afkeurende zin uitliet over de toebereidselen voor de viering van 's Konings verjaardag, bekwam daarvoot een duchtige oorveeg, die hij met scheldwoorden beantwoordde, hetgeen ten gevolge had dat bijna de geheele buurt op hem afkwam en hem een duchtig pak slagen toe diende. Tot groote voldoening van de Scheveningsche vischers kruist een Belgisch oorlogsschip de Villed'An- de hand van Mac Lellan. Den volgenden morgen begon hij zijne werkzaamheden op het ban kierskantoor. Het geluk diende den jongen man. Na verloop van een jaar had hij ziju conto bij de hee ren Anderson met 6000 verminderd. Het volgende jaar werd Smithson compagnon van de firma en door ziju gedrag bekoorde hij de doch ter van zijn compagnon en werd spoedig den schoonzoon van Mac Lellan. Na zes jaren was zijn re kening bij zijne vorige chefs ver effend en nu bezit Thomas Smith son het niet onaardige kapitaal van 12,000,000 dollars, benevens 4 flin ke knapen. Een enkele schaduw doch welk een! verduistert het geluk van Thomas Smithson. Vóór twee jaren stierf zijn schoon vader. In het couvert, dat zijn tes tament bevatte, waarbij Jessy en hun kinderen tot uuiverseele erfge namen werden benoemd, bevond zich eau brief, aan Smithson ge richt, van den volgenden inhoud: «Vergeef mij, mijn zoon! Mijn dochter handelde met edele gevoe lens, doch iu was de dief. De 85,000 dollars hebben ons for tuin gemaakt. William H. Mac Lellan.» Dat is de eenige wolk, die het geluk van Thomas Smithson ver duistert, zijn eenig en groot ver driet, doch dat hij in zijn hart smoort, zijn groot geheim, dat nooit over zijn lippen zalkomen, om zijne vrouw niet ongelukkig te maken, die hem niet alleen van een schan delijken dood redde, maar hem bo vendien heeft leer,.n hopen en ver trouwen in een beter leven en in tegenspoed de oogen naar boven te slaan. H.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1887 | | pagina 2