NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
5 e Jaargang.
Dinsdag 2 Augustus 1887.
No. 1249.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIES:
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Een Bergtochtje
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem, per 3 maandenf 1.20.
Franco door liet geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 123.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekbandelaren, postkantoren en courantiers.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicite Etrangére G. L. BAT7BE 8f Co., JOII. F. JONES, Sucr., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre.
Haarlem, 1 Augustus.
In de Woensdag te houden Raads
zitting zullen de navolgende punten
aan de orde worden gesteld: Voor
stel van B. en W. betreffende een
aangekocht stuk weiland aan de
Lsidsche-vaart. Id. id. betreffende
de verbouwing van een perceel in de
Kenaustraat. Id. id. tot hervor
ming van de Burgeravondschool.
Id. id. tot herziening der onderwij
zers-traktementen. Id. id.tot be
vordering van eene onderwijzeres
aan de Meisjesschool.
Een onzer zeer gewaardeerde lezers
heeft ons een schets toegezonden
van een bergtocht in de Schotsche
Hooglanden.
Wij meenden onzen lezers geen
ondienst te doen ter afwisseling deze
bijdrage als feuilleton op te nemen.
Over eenige dagen zal een begin
worden gemaakt met ds plaatsing
van een vrij omvangrijken roman,
waarover wij in het volgend num
mer nadere aankondigingen zullen
geven.
In de maand Juli jl. is het Ste
delijk Museum van schilderijen eu
oudheden op het Raadhuis bezocht
door 599 personen tegen betaling, en
doo£" 807 personen zonder betaling.
dOQ£'
Bij
Bij de morgen, Dinsdag, te houden
herstemming voor eeu lid van den
gemeenteraad, vacatureKrelage, zijn
candidaten de heeren J. A. Lode-
wijks en H. T. Peltenhurg, die bij
de vorige stemming resp. 342 en
286 stemmen verkregen. Het is te
hopen dat de stembus ditmaal ge
tuigen zal van grooter belangstelling
der kiezers dan vorige keeren viel
waar te nemen.
In zijn no. XII somt de beer Hessels
de gronden op die volgens hem, pleiten
voor zijne stelling dat de boekdrukkunst
to Haarlem moet zijn uitgevonden. Wan
neer wij, zegt hij, den drukker van de
//Costeriana" in een tijdperk plaatsen dat
van 1471 tot eenige jaren later zich uit
strekt, dan maken zij eene vreemde ver-
tooniug te midden der andere drukkers
en drukpersvoortbrengselen van dien tijd.
Wanneer wij daarentegen, zijne drukken,
ten minste enkele er van, omstreeks en
vóór 1454 plaatsen, wanneer wij hem der
halve voor den uitvinder van de boek
drukkunst houden en de door hem gedrukte
werken voor do oudste vruchten van de
nieuw gevonden kunst, dan zijn wij dadelijk
in staat een aantal van overleveringen,
verhalen en omstandigheden te verklaren
welke anders, en tegenover een tijdvak van
1471 totl474, onmogelijk overeen te bren
gen zijn. Wanneer wij de //Costeriana"
omstreeks en voor 1454 stellen, dan maken
wij er, in overeenstemming met de getui
genis in de Keulsche kroniek, de perste
vurbeyldung" van voor de drukkunst te
Ments, en dan hebben wij den sleutel voor
de volmaaktheid van de Mentsische druk
ken die ons reeds hij het optreden van de
kunst daar ter stede treft en die anders
een raadsel blijft. Doen wij dat niet dan
moeten wij al de Donatus-drukken en daar
door ook de Spiegel-uilgaven en Doctri-
nalen enz. later stellen. Met andere woor
den, dan zouden wij Zell's getuigenis in de
Keulsche kroniek op eene onverantwoor
delijke manier moeten uitleggen.
Hij geeft daarop aan welke uitkomsten
men alsdan zou verkrijgen, maar gaat ver
volgens er toe over om die getuigenis, of
beter gezegd, de bedoelde plaats in de
kroniek van 1499 te bespreken en voor
zijn stelsel pasklaar te makeii. Hij geeft
aan wat er van is overgenomen uit Sche
dels kroniek en wat hij houdt voor aan
vulling door Ulric Zeil. Wanneer men op
die wijs behoudt wat voor, en weglaat wat
tegen de meening van den heer Hessels
is, dan wordt, zegt hij, de zaak zeer dui
delijk, teuzij wij niets met de Haarlemsche
aanspraken te doen willen hebben. De
drukker van de //Keulsche Kroniek," Jo
hannes Koelhoff, vond bij Schedel e. a.
eenige hizonderheden, maar die strooken
niet met wat Zeil hem mededeelde, en
daarom kan men van die getuigenis som
mige deelen weglaten en de andere, die
in het voordeel van zijn stelsel pleiten,
aannemen.
De heer Hessels zou de eerste zijn, zegt
hij, die de bewuste plaats in de Keulsche
kroniek zou verwerpen, wanneer er in
Bolland geen Donatussen gevonden werden
die, zooals hij dat zoo handig beproefd
heeft, tot voor het optreden van de boek
drukkunst te Ments, te brengen zijn. Maar
hij heeft er nu in overvloed. Eu die Do
natussen zijn onafscheidelijk van de Doc-
trinale-drukken en van de Spiegels onzer
behoudenisse, waarop Junius zijne Haar
lemsche aanspraken grondvestte. Daarom
zijn de getuigenissen van Zeil en van Juuius
onafscheidelijk. Eene nadere verdediging
van de Donatussen als typographic niet
als xylographie, tegen dr. A. van der
Linde besluit deze afdeeling, en do heer
Hessels eindigt ditmaal met te gelooveu,
dat er slechts één antwoord past op al de
vragen die nog kunnen gedaan worden,
namelijk, dat Zeil de waarheid heeft ver
teld aan den samensteller van cle Keulsche
kroniek, en dat die waarheid blijkt uit de
Donatussen die wij bezitten en, zegt hij,
die in Holland gedrukt werden voor dat
iemand te Ments die kunst beoefende.
(Ned. Spectator.)
Bij het te Utrecht gehouden exa
men voor de acte Erausch is ge
slaagd de heer R. Batenburg, leer
ling der Rijkskweekschool voor on
derwijzers te Haarlem.
Te Arnhem zijn voor de akte van
hoofdonderwijzer geëxamineerd 10
mannelijke candidaten. Onder de
geslaagden behoorde ook de heer A.
van der Have uit onze stad.
Op de aardappelen- en botermarkt
en te Haarlem zijn in de afgeloo-
pen maand
aangev. v«rk. laagste pr. hoogste pr.
Aardapp. 8080ITL. 8080TIL. f 2.f 5.50.
Boter. 9S8KG. 942KG. f 0.90 f 1.55.
Biggen. 267 St. 223 St. f5.50 f20.—
Dinsdag, 2 Augustus, zal het 220
jaren geleden zijn dat te Amsterdam
het sluiten van den vrede van Breda
werd bekend gemaakt. In verband
met de luisterrijke feestviering van
den verjaardag der Koningin op het
marktplein der Voedingstentoonstel-
aldaar zal de directie der H. IJ. S.
M. een nachttrein laten loopen naar
Haarlem, stoppende te Halfweg.
Er bestaan allerlei plannen om
de verlichting van het plein zoo
fraai mogelijk te maken. Niet al
leen de commissie, maar ook de
bewoners zullen hun best doen.
Het hoofdbestuur der Nederland-
sche Jachtvereening Nimrod heeft
het programma verzonden van den
Dationalen field-trial, dien deze Ver-
eeniging op 27 Augustus e. k. in
den Haarlemmermeerpolder zal doen
plaats vinden. Voor het eerst sinds
eenige jaren, wordt hij ditmaal weder
vóór de opening der jacht gehouden.
Het hoofdbestuur looft als eersten
prijs uitleen diploma met f 75, eu
de heer jhr. Ch. F. van de Poll,
te Haarlem, voegt daaraan nog toe:
eenen jongen pointer, geb. 25 April
1887 (v. Spot u. Smile) ot f 75 in
geld,, ter keuze van den winner.
De inschrijvingen sluiten 18 Au
gustus.
Iu een vorig nummer deelden wij
reeds mede de uitslag van publieke
verkoopingen, gehouden te Hoofd
dorp, gem. Haarlemmermeer. Vol
ledigheidshalve nemen wij die nog
maals op, thans vermeerderd met
andere opgaven.
lo. Op 28 Juli in het koffiehuis
«de Nederlanden», docr notaris J.
Samson: Een huis, in tweeën be
woond, met tuin, groot 0.05,50 heet.
kooper de heer P. L. Paters te Lei
den, voor f570.
2o. Op 28 Juli in het koffiehuis
«de Beurs»,door notaris P. Ledeboer
Eene hoerenhofstede met 19.56.70
heet. land, aan den IJweg, na
Halfweg, B 21, bewoner S. Spruiten-
burg, kooper de heer Cohen te
Haarlem, voor f 14,200.
3o. Gewassen van p. m. 101/i
heet., op 23 Juli in het koffiehuis
van Kamp, door notaris Samson,
voor f 1477 aan verschillende koo-
pers.
Te Nieuw-Vennep: 4o. Op 26
Juli, in het koffiehuis «de Gouden
Leeuw», door notaris J. Jamson:
De bouwmanswoniDg «Rawa Sari»,
Sectie P P. kavel 3, nabij Nieuw-
Vennep, groot 20.03.00 heet., koo-
pers de heer J. Bisschop te Haarlem
mermeer vau perceel No. 1, woniDg
met land, groot 12.04.60. heet. voor
f10,000 eu f75 voor hoornen, en
■ie heer W. Drenth te Haarlem van
perceel No. 2, land. groot 7.98.40.
heet., voor f 6550.
meester kan bestudeeren. Er is slechts een
begin noodig, en allengs zou de verzame
ling aangroeien door meestal weinig kost
bare aankoopeu en door geschenken.
(Speet.)
De jaarlij ksche tentoonstelling van
Arti et Amicitiae te Amsterdam wordt
half October geopend. Er worden vele
inzendingen verwacht.
Van de op 29 en 30 Juli te Am
sterdam geëxamine.erden voor de
hoofdonderw.-akte slaagde slechts
ééu candidaat, de heer E. van Leeu
wen te Velsen.
LETTEREN EN KUNST.
Het bestuur van het stedelijk Museum
te Haarlem, van hetwelk den 30stenJuni
11. het 25jarig bestaan is herdacht, heeft
sinds eenigen tijd eene verzameling aan
gelegd van afbeeldingen van Erans Hals5
werken, en van geschriften en documenten
aangaande dezen meester. Naar aanleiding
daarvan wijst de heer D. Eranken in den
•Courrier de l5Art," op het weuschelijke
iets dergelijks voor andere groote meesters
te doen, eu dit denkbeeld verdient te wor
den uitgevoerd. Wanneer te Amsterdam
werd bijeengebracht wat er aan prenten
boeken over Rembrand bestaat, te
Utrecht over Scorel, te Leiden wat meester
Lucas aangaat, te 5s Gravenhage van Jan
van Ravenstein, zonden zulke verzamelin
gen groot nut doen op de plaats zelve
waar men de schilderijen van zulk eenen
ONDERWIJS.
Zondag herdacht de heer C. Provily,
ouderwijzer en muziekonderwijzer te Pur-
merend en organist bij de Herv. Gem.
van de Beemster, zijn 2 5-jarige dienstver vul
ling als organist. Bij deze gelegenheid gaf de
jubilaris een orgelconcert in de IIer\Kerk
van de Beemster, terwijl door hem één derde
der zuivere opbrengst aan de kerkelijke ar
men zal worden afgestaan. Onder de nommer*
van het programma kwam o. a. eene com
positie voor orgel van den concertgever
voor, getiteld: //Hulde aan het 275-jarig
bestaan van de Beemster". Dit werk be
vat a) een //Hallelujah," b) een //Gebed"
en c) een //Jubilé-marsch". Het heeft den
waardigen man niet aan bewijzen van sym
pathie ontbroken.
Bij kon. besl. is Chr. M. van der
Heyden benoemd tot burgemeester
der gemeente Hunsel.
Z. M. heeft aan den offic. van
gez. 2de kl. dir. J. A. L. Coenen,
van het personeel van den geneesk.
dienst der landmacht, op zijn verz.
eerv. ontsl. uit den milit. dienst, verl.,
en is die offic. van gez. benoemd tot
reserve-offic. van gez. 2de kl. bij de
landmacht.
Z. M. heeft den met verl. hier
te lande aanwezigen offic. v. gez.
3de kl. van de landm. in Suriname
R. J. Coronel, met ing. van 1 Aug.
wegens lichaamsgebreken, eerv. uit
Zr. Ms. mil. dienst ontel. met toek.
van pensioen.
Bij kon. besl. is de heer mr.
J. H. Bergsma, thans algem. secr.
van het goevernement van Nederl.
Ind. ben. tot lid in den Raad van N. I.
{Bovenstaande berichten zijn uit de St.-Ct.)
Zijne Excellentie de heer J.
N. Bastert, minister van Waterstaat,
Handel en Nijverheid, heeft het lid
maatschap van het Comité voor de
Nationale Tentoonstelling, in 1888
te 's Hage te houden, evenals zijn
voorganger, met de meeste welwil
lendheid aanvaard.
FBUILLETO HST.
IN DE SCHOTSCHE HOOGLANDEN.
{Particuliere correspondentie.)
Vrijdag 22 Juli. Nog altijd mooi weer. Zóó was het
in geen 25 jaar geweest in de Lake District. Dit getuigde
iedereen; die er blij om was en die het liever anders had
gehad. Droog was het en stoffig en warm, ja heet, maar
mooi, ongeëvenaard. Wel kon het gras frissche.r geweest
zijn en de lage boomtakken met hun vol gebladerte had
den blijkbaar behoefte aan een gullen regenbui om hun
helder groen beter te doen uitkomen, maar wie kan het
volmaakte verwachten? Onweersprekelijk was het feit, dat
haast nimmer een tochtje door de meren en bergen van
Cumberland, Westmorland en Lancashire zooveel voorspoed
genoot als juist nu. Uitlokkend dus om een der bergen te
hestijgen, die dag voor dag onzen weg omringen, het land
schap stoffeeren en een horizont vormen, even grillig als
verheven. Ook is het wel te doen. Een Alpenreiziger kijkt
minachtend neer op de molehoopen, die hij hier ontdekt,
terwijl de billijkheid vordert te getuigen dat men vaker
ook hier hoort spreken over de heuvels dan over de bergen.
Ons Hollanders evenwel, op dit stuk niet verwend, niet
verzadigd, niet blasé, ons vervulden diezelfde bergen met
ongeveinsd genot en stemden ons tot de dankbare erken
tenis, dat wij een verwonderlijk schoon plekje der groote
aarde bezochten.
Aan het meer Derwentwater ligt het Lodorehötel ver
scholen in het groen, een uur van het lieftallige en bedrij
vige stadje Keswick, waaronder het ressorteert. Dat men
niet in het stadje woont, wordt men gewaar door de zeld
zame verzending der brieven, eens per dag, en omdat het
bestelgeld voor een telegram uit K. 90 cents kost. Daar
tegenover staat veel. Vlak achter het hótel ligt de Lodore
Waterval, nu niet zeer krachtig wegens de droogte die den
toevoer deed inkrimpen, en het wonderschoone Borrowdal
opent zijn toegang op weinige minuten afstands van ons
tijdelijk verblijf. Er is meer. Geheel Derwentwater ligt uit
gespreid voor ons, liefelijk en grootsch, natuur zooals zij
is. Vijftien bergtoppen van verschillende hoogte en vormen
veitoonen zich aan onzen blik. Steil dalen zij hier endaar
neder in het donkere water. Dicht begroeid zijn de zijden
en hellingen. Majestueus oord, in vele opzichten eenvoudig
onovertroffen. Stil is 't in het rond. Geen stadsgewoel, geen
highlife, geen races, alleen de reine onvervalsclite natuur.
Rechts voor ons, daar zijn de twee hoogste toppen, dat is
de Skiddaw, 3050 voet hoog, op twee na de hoogste berg
der streek. Wij wilden dien bestijgen, onwillekeurig werd
de hoogte eens met de oogen gemeten. De toppen waren
weg. Hoe helder ook in 't dal, daar boven was het rumoerig.
De wolken joegen heen en weêr, nu donker en zwart, dan
weêr wit als groote lakens, en zij raakten, dat was te zien,
den top en hulden dien in dikke nevels of deden het voor
komen of er dichte rook uitsloeg, fantastisch en aangrijpend.
Maar dat is iets zoo gewoon en alledaags, dat er geen
acht op werd geslagen. Voor de zekerheid zou een gids
ons vergezellen en een paard om de vermoeiden nu en dan
te torschen. Om 10 uur begon de reis. Onze viervoeter was
er een èi trois mains: eerst trok hij ons (in 't rijtuig),
later zaten wij trotsch op zijn rug en in 't voorbijgaan
wist hij den weg op den berg ook nog. Dat had zijn baas
de gids hem geleerd. Tot voorbij Keswick reden wij, een
eindje de zachte glooiing op, spanden uit, zetten het wagentje
ter zij van den weg en begonnen langzaam te klimmen
't was 11 uur. Een lichte mist kwam op en ging ook niet
weg, toen ons een oude gids ontmoette, die met echte gid
sen luchthartigheid riep: «eer gij boven zijt, is 't helder»!
Toch lagen Keswick en Derwentwater nog duidelijk he
neden ons en zagen wij een aantal lotgenooten voor ons
uit klouteren, bedaard maar gestadig. De eerste hut langs
het pad, 1250 voet werd bereikt, de tweede ookwij waren
half weg, 1500 voet. Gelukkig nu, dat het niet meer zoo
heet was. Er kwamen toch nog behalve de parels van bui
ten ook parels van binnen genoeg. Steil is dat stuk weg,
onbehoorlijk steil voor een plattelandbewoner.
Daar is de 2e hut, vrij groot, doch gesloten. Het bleef
ons verborgen, of er een gelegenheid in was geweest om
verfrisschiDgen te krijgen, dan wel of 't een schaapherders-
toevlucht was, doch hoe ook, nu was zij dicht. En toch
gezellig. Ongetwijfeld. Alle klimmers hadden hier halt ge
maakt. Twee dames vonden wij er met vijf heeren, een
