NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. 5 e Jaargang. Zaterdag 6 Augustus 1887. No. 1253. ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIES: Het onderwijzerscongres. Als het water aan de lippen komt.... HAARLEM'S DAGBLAD Voor Haarlem, per 3 maanden1.20. Franco door liet gelieele Rijk, per 3 maanden. -1.65. Afzonderlijke nummers- 0.03. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. "Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 123. van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents. Groote letters naar plaatsruimte. Bij groote opgaven aanzienlijk rabat. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicite Etrangere G. L. BA TI BE Co., JOH. F. JONES, Sncr., Parijs, 3 Ibis Faubourg Hon t mart re. STADSNIEUWS. Haarlem, 5 Augustus. Aan de door B. en W. den gemeente raad aangeboden rekening' en verantwoor ding wegens inkomsten en uitgaven dezer gemeente over het dienstjaar 1886, zijn de volgende mededeelingen ontleend Ontvangsten wegens vroegere diensten f 45,484.ÏS5, inkomsten van gemeente- eigendommen en bezittingen f 25,719.54. Opbrengst van belastingen en heffingen op centen op 's Rijks directe belastingen f 124,641.07; uitkeering van het rijk in vervanging van 4/s gedeelten van de op brengst der Rijksbelastingen op het per soneel f 129,907.945, hoofdelijke omslag fl62,109.915, belasting op honden f8792,05, entree gelden museum f 939.50, vergun ningsrecht verkoop sterken drank f9690.63, heffingen over het gebruik van openbare plaatsen, wegen, werken en inrichtingen f 87,596.66s waaronder schoolgelden lager onderwijs f225,50, middelbaar onderwijs f20200, hooger onderwijs f8000, onder wijs gymnastiekschool f 55,306,49, ont vangsten van verschillenden aard en toe vallige baten f 54,472.07® waaronder f 26,913.66, zijnde vergoeding van het Rijk van 30"/o voor kosten van lager onderwijs, buitengewone ontvangsten f 472,003.22' waaronder f78,767.55 wegens opbrengst van den verkoop van gemeente-eigendom men. van boomen enz. Totaal bedrag der ontvangsten f 1.016.356.80. Be uitgaven beliepen aan kosten van huishoudelijk bestuur f34,947.613, kosten van invordering der plaatselijke belastingen en teruggave des wegens f 24,604.88°, kos ten van onderhoud van gemeente-eigen dommen en de des wegens verschillende lasten: jaarwedden f8793.715, onderhoud van gebouwen enz. f20,377.05, kosten wegen, straten, pleinen, vaarten, bruggen, plantsoenen en andere werken f 56,439.70, grondlasten enz. f2731.395, kosten voor de openbare veiligheidjaarw. f 39,530.635, andere kosten daarvan f33,938.22 waar onder onderhoud van lantarens eu ver lichting f 21,900.91, kosten der plaatselijke gezondkeidspolitie f50,010.52 waarvan f48,431.8'2 wegens ophalen van haardnsch en vuilnis; kosten van het onderwijs a. lager f 108,490.845, middelbaar en hooger onderwijs f95,236.68, kosten van andere scholen en voor kunsten en wetenschappen f 10,206.825, kosten van het armwezen, mitsgaders, subsidiën en bijdragen aan onderscheidene daarmede in verband staande instellingen f29,429.59, waarvan kosten van verpleging van arme krank zinnigen f8706.45, subsidie aan hetBnr- gerlijk Armbestuur f 10,901.50, renten en aflossingen f 117,097-213, pensioenen en wachtgelden f5885.90, andere uitgaven niet onder de vorige hoofdstukken behoo- reiule f9928.955, buitengewone uitgaven van allerlei aard f318,648.97 waaronder voor buitengewone uitgaven voor publieke werken f97,420.68. Onvoorziene uitgaven f5179.603. Totaal bedrag der uitgaven f982,478.32, zoodat het voordeelig saldo bedraagt f33,878.48. Door den heer K. M. B. Reigers is aan het gemeentebestuur vergun ning gevraagd tot oprichting van een gloeioven in de ijzer- en metaal gieterij door stoom gedreven in het perceel aan den Schoterweg kad. sectie G. No. 173. Op 18 Aug. e. k. zal gelegeuheid worden gegeven om bezwaren tegen die oprichting in te brengen. nr. Donderdagmorgen ten half tien werd de algemeeue vergadering heropend, onder voorzitterschap van den heer J. H. Slangen. Tot plaats voor de algemeene vergade ring in 1888 werd Amersfoort gekozen met 61 stemmen, tegen 35 stemmen op Deventer. Tot voortzetting der inteekening, het completeeren en in goeden staat houden van werken voor de paedagosche biblio theek werd voor 1888 toegestaan de som van f 50. De commissie, benoemd in zake het be waarschool- en voorbereidend onderwijs, werd onder dankzegging voor bewezen diensten ontbonden, het Hoofdbestuur zal de zaak later opnieuw aan de orde stellen. Aan het ondersteuningsfonds werd over 1887 eene subsidie verleend van f 400. Voorts werd over 1887 aan het Neder- laiulsch Schoolmuseum eeue subsidie toe gekend van f 500. Aan de orde kwam een voorstel van de directie der onderwijzers-spaarbank. De directie, gevolg geveude aan het in art. 11, al. 4 van het reglement dier in richting bepaalde, aangaande het garantie fonds, heelt het den tijd geacht omtrent het genoemde fonds aan de algemeene vergadering van het Genootschap te doen het volgende voorstel: De eerste twee alinea's van het bedoelde artikel blijven onveranderd, maar de drie volgende worden vervangen door twee andere, aldus luidende: //Het garantie-fonds der spaarbank wordt jaarlijks vermeerderd met één percent van de over elk boekjaar verkregen netto- rente, benevens de door het fonds zelf behaalde interest. z/Deze vermeerdering zal worden voort gezet, totdat de directie het noodig zal achten daaromtrent nieuwe voorstellen te doen." Na eenige beraadslaging, waaruit bleek dat het garantiefonds, bij de omzichtig heid waarmede de spaarkas wordt beheerd, voldoende geregeld is, werd het voorstel bij acclamatie goedgekeurd. Overgaande tot herziening van de wet van het Genootschap, kwam bij het vast stellen van de artikelen, aangevende het doel en de middelen van deze Vereeniging, de belangrijke vraag ter sprake: Zal het Genootschap zich niet begeven op politiek terrein, en zoo neen, onder welke be woordingen zal zulks in de wet worden neergeschreven De nog vigeerende wet van het Genoot schap bepaalt daaromtrent: het Genoot schap onthoudt zich daarbij echter van alle bemoeiingen, behoorende tot het be heer der overheid. Volgens den heer Den Hertog was een dergelijk voorschrift on der de Grondwet van 1S48 noodig, wilde een vereeniging als zedelijk lichaam door de Reg. erkend worden. Het hoofdbestuur had in de nieuwe concept-wet bovengenoemde bepaling weg gelaten; omdat het Genootschap zulk een bepaling stipt nalevende, volgens den heer Den Hertog, dan zelfs van hot recht van petitie geen gebruik kon maken. De afd. Deventer had er echter anders over gedacht en voorgesteld, aan de be palingen: //Het Genootschap tracht dit doel te bereiken, door het voorstaan der belangen van het lager onderwijs bij de overheid en het publiek"deze alinea toe te voegen: //Het Genootschap treedt als zoodanig nimmer op staatkundig terrein." In den loop der discussiën bleek het, dat Deventer meer bedoelde dat het Ge nootschap nooit partij zou kiezen voor, bizonder of voor openbaar onderwijs en daarom trok de afgevaardigde van Deventer, de heer De Jong, eindelijk de amendemen ten in, maar formuleerde een nieuw voorstel luidende: //Het Genootschap als zoodanig onthoudt zich van alle bemoeiingen, ra kende de verhouding tusschen openbaar en bizonder ouderwijs." Met opstaan eu zitten werd met meer derheid de urgentie van het voorstel aan genomen, maar het voorstel zelf met 93 tegen 13 stemmen verworpen. Van ver schillende zijden werd er aan herinnerd, dat o. a. Woensdag nog door den. voor zitter in zijn openingsrede verklaard is, dat het hoofdbestuur gemeend liad zich van het zenden van een adres aan de Eerste Kamer betrekkelijk art. L94 te moeten onthouden, omdat de onderwijs kwestie in den laatsten tijd uitsluitend op politiek terrein is gebracht; in die houding van het Hoofdbestuur mocht men een waarborg zien ook voor de toekomst, dat het Genootschap zich uiet onberaden op politiek gebied zou bege ven. Deventer voerde daartegen aan, dat volgens de ineening van zijn afdeeliug het Hoofdbestuur meermalen adressen aan de i autoriteiten had gezonden, die niet hadden behooren gezonden te worden, maar deze meening werd blijkbaar door de vergade ring niet gedeeld. De heeren Van Dijk en Versluys wilden van geen ongeil band weten, die het Genootschap zou dwingen tot onthouding in gevallen, die men niet kan voorzien, maar waarin spreken voor het Genootschap plicht zou zijn. Ten einde het karakter van het Genoot schap eenigszius te leereu kennen, laten we hier de redactie van het doel en de middelen volgen, zoo als die Donderdag door de algemeene vergadering werd vastgesteld en voegen daaraan toe een opgaaf van stichtingen, die het Genootschap sinds zijn drie en veertigjarig bestaan in 't leven riep. Het doel van het N. O. G. is: de voort gaande verbetering van het lager onder wijs en het lager schoolwezen in Neder land de behartiging der belangen van alle onderwijzers en onderwijzeressen; inzon derheid de bevordering van hun vorming en ontwikkeling, hun stoffel ij ken welstand eu dien hunner uablijvenden. liet genootschap tracht dit doel te bereiken door het bevorderen van bijeenkomsten, ter bespreking der belangen van ouderwijs en onderwijzers, van de uitgave en ver spreiding van doelmatige leermiddelen en van de studie der paedagogische wetenschap; door het tot stand brengen en onderhouden van inrichtingen in het belang van onder wijs eu onderwijzers; het voorstaan der belangen van het lager onderwijs bij de overheid en het publiek; het aanknoopen onderhouden van betrekkingeu met maatschappijen en vereenigingen van over- eenkomstigen aard in Nederland en elders. Aan het genootschap zijn verbonden de onderwijzers-spaarbank, de levensverzeke ring-maatschappij, de paedagogische biblio theek en het ondersteuningsfonds. Het genootschap wordt als medeoprichter ver tegenwoordigd in het bestuur van het Nederlandsch schoolmuseum. Na de pauze werd de vergadering weder heropend met de herhaling van den zang voor het gemengde koor. Bij monde van den voorzitter werden de zangers en zang- sters hartelijk bedankt. Daarop deelde de voorzitter mede dat de vergadering in geheime zitting had besloten het honoraire lidmaatschap op te dragen aan den heer A. L. Roest, voorzittor van het hoofdbestuur; aan den grijzen onderwijzer, den heer J. Spaan uit Haarlem, een man die velen ten voor beeld kan strekken. Hoezeer deze welver- dieude onderscheiding instemming vond bij de vergadering kon het luide applaus bewijzen waarmede de woorden van den voorzitter werden begroot. Ook werden nog tot honoraire leden benoemd, dr. P. H. Witkamp, letterkundige, en dr. Barnouw, beiden te Amsterdam; tot lid van ver dienste voorts nog de heer A. Vos, een drie-en-tachtigjarige, nog steeds werkzaam voor het genootschap aan de spaarbank. Daarop werd de wetsherziening weder voortgezet, die ook nog een gedeelte van de namiddagzitting in beslag nam. Een belangrijke wijziging werd gebracht in de vertegenwoordiging der afdeeliug ter algemeene vergadering door de aanne ming van 't amend Z.-Holland en Zwolle; //Afdeelingeu kunnen alleen door eigen leden vertegenwoordigd worden.Een ander amend, dat in dit opzicht een uitzonde ring wilde voor afdeelingeu, die minder dan tien leden telde, vond geen genade in de oogen der vergadering en werd met 56 st. tegen 37 st. voor verworpen. Na sluiting der discussie kreeg dr. P. van Revsi-n (Den Haag) het woord, om te spreken over de gezondheids- en vacantie- koloniën. Spr. betoogt, dat die koloniën niet moeten gevormd worden door gezonde kinderen, tot beloouing van hun ijver en gedrag, maar door hen, die ziekelijk en zwak, behoefte hebben aan frissche lucht, goede voeding en veel beweging. Vervolgens schetst spr. de geschiedenis en het ontstaan der eerste kolonie in Zwitserland. In '83 zond Amsterdam zijn eerste kolonie uit; daar beschikt men reeds over een flink kapitaal. Van de onderwijzers roept spr. de medewerking inhun hulp is onontbeerlijk om de kinderen aan te wijzen, wier getal in Den Haag nog slechts drie van elke school kon zijn. Ook zijn er onderwijzers en onderwij zeressen noodig om de kinderen te leiden en de zorg voor hen op zich te nemen. Spr., laatstelijk lid van het Haagsche comité, haalde treffende bewijzen aan van den wel- cladigen invloed, zoowel physiek als intel lectueel, der kolonies. De levendige, warme voordracht werd door de vergadering luide toegejuicht. De heer Graaff uit Haarlem vroeg eenige oogenblikken het woord om den geachteu inleider op een kleine onjuist heid te wijzen in zijne mededeelingeu. Hij twijfelde niet of dr. van Reysen zou, voor al als oud-Haarlemmer, gaarne bereid gevonden worden, zijn overzicht der ge schiedenis van de vacantie-koloniën in ons land in dezer voege te willen wijzigen, om Haarlem de eer toe te kennen het eerst een vacantie-kolonie te hebben uit gezonden. In Mei 1883 immers werden door mevrouw Cuoop Koopmans en andere dames 20 kinderen naar Zand voort ge zonden, en in het volgend jaar 25. Niet alleen wilde dr. van Reysen gaarne aan dezen wensch gevolg geven maar' het verheugde hem zeifs zeer deze bizonder- heid te mogen veruemeu, die hem geheel onbekend was. De voorzitter, de heer Slangen, betuigde zijn leedwezen dat de tijd niet meer toe liet het woord te geven aan den lieer M. K. de Jong, uit Deventer, die spreken zou over //kiiulerpoezië". Bij monde van den heer de Ruijter werd hulde gebracht aan het bestuur, iu het FEUILLETO IKT. Naar het Fransch van Theodore de Grave. 3) (Slot.) O, als hij eens gered werd! Als hij nog eens, wat hem onmogelijk had toegeschenen, zijn moeder mocht weerzien! Hoe zou hij God er voor dankeüJa, hij zwoer op zijn zeemanswoord, dat, wanneer dat gebeuren mocht, hij elk jaar in dezelfde kleeding, die hij thans aan had, in de oude kapel zou gaan bidden, onder de mis die hij zou laten doen ter herinnering aan zijn wonderdadige redding. Wat had hij al een tijd geworsteld, nagedacht en gele den, toen eensklaps de wijde cirkel van den horizon zich voor zijn oog afteekende. Bijna terstond daarna kwam de zon opeen schitterende zon, die de ontzaglijke ruimte door haar machtig licht steeds uitbreidde. De zee was bijna tot kalmte gekomen en de wind nam gedurig in kracht af. De drenkeling, het middelpunt in dezen onmetelijken cirkel, keek thans in alle richtingen rond in de hoop van een zeil te ontdekken. Maar niets was er te zien. Neen niets. En nu 't volle dag was, voelde hij zich iu deze verschrikke lijke eenzaamheid, te midden van een zoo ontzaglijke ruimte ten prooi aan nieuwen nameloozen angst. En nu ook begonnen van lieverlede de krachten hem te begeven en werd zijn bloed steeds kouder. Bedenk eens, bijna den heelen nacht in zulk een toestand! Nauwelijks had hij nog de kracht om zijn reddingsboei te verdedigen tegen den golfslag. Reeds kon hij zijn beenen, die hij van vermoeienis niet meer voelde, niet meer iu een horizontale richting houden. Alsof de afgrond, aan welks oppervlakte hij dreef, reeds zijn prooi tot zich trok, hingen zijn beenen recht naar beoeden. Hij kon ze niet meer verroeren, ze sleepten machteloos mede. Maar waartoe langer gestreden? Hij was toch verloren eu beter was 't dau maar dadelijk een einde er aan ge maakt. De doodstrijd had lang genoeg geduurd. Voordat hij zich wilde lateu zinken, vouwde hij de han den op zijn vaatje samen en deed een gebed. Maar toen hij zich wilde loslaten, bemerkte hij in de verte, o, heel iu de verte, een kleine witte stip, die zijn geoefend oog terstond voor een zeil herkende. Ja, 't is wel een zeil! - riep hij zoo hard hij koD, als moest iemand hem hooren. Terstond wist hij te berekenen hoe ver 't schip nog van hem verwijderd was en dat het ongeveer over twee uren in zijn nabijheid moest zijn. De ongelukkige schept weer moed. Hij is bijna dood van vermoeienis, maar hij heeft besloten vol te houden, omdat het moet. Hij gevoelt zich nu ook niet meer alleen, minder verlaten, want daar ginds, op 't dek van dat vaartuig dat naar hem toe komt, zijn levende wezens, menscben die medelijden met hem zullen hebben; in 't kort, hij heeft weer hoop. Het vaartuig kwam steeds naderbij. Thans zag hij het duidelijk genoeg om te onderscheiden dat het een brik was. Waarheeu ging ze? Zou ze laög denzelfden koers leggen! Welk een angst! Goede God,geef dat ze niet afhoudt! En als hij dan weer denkt, dat al mocht de brik in zijn na bijheid komen, de equipage hem misschien niet eens op merkt, hem, dat vlottend voorwerp nauwelijks boven het water uitstekende! En de brik snijdt onder een flinke bries steeds bij den wind dapper door de golven. Ah, wat zijn die menscben gelukkig aan boord! Maar is 't zinsbedrog? Neen, hij vergist zich niet; hij kau zich niet vergissen, hij, een zeeman. Eensklaps wendt het schip en verlegt zijn koers. O, ditmaal is 't te veel! Het noodlot was voor hem zonder erbarmen. Zoo nabij de reddiDg en dan weer teruggestooten in die onmetelijke eenzaamheid, van God en de wereld verlaten 1 Maar op 't zelfde oogenblik, terwijl hij de manoeuvre van 't kleine vaartuig gadeslaat, bemerkt hij dat de brik, in plaats van zich te verwijderen, eenvoudig een slag over gaat. Een oogenblik later doet ze 'i zelide weer eu nu moet ze vau zelf in zijn nabijheid komen. Werkelijk ge schiedt de manoeuvre zooals de drenkeling had voorzien. Een kwartier later was de brik ongeveer een honderd vaam van hem af en kwam regelrecht op hem aau. 't Is een Franschman! riep Osmin Laborde zoo Van koers veranderen, bij !t laveeren, om tegen dan wind op te werken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1887 | | pagina 1