NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
5 e Jaargang.
Zaterdag 6 Augustus 1887.
No. 1253.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIES:
Het onderwijzerscongres.
Als het water aan de lippen komt....
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem, per 3 maanden1.20.
Franco door liet gelieele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
"Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 123.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicite Etrangere G. L. BA TI BE Co., JOH. F. JONES, Sncr., Parijs, 3 Ibis Faubourg Hon t mart re.
STADSNIEUWS.
Haarlem, 5 Augustus.
Aan de door B. en W. den gemeente
raad aangeboden rekening' en verantwoor
ding wegens inkomsten en uitgaven dezer
gemeente over het dienstjaar 1886, zijn
de volgende mededeelingen ontleend
Ontvangsten wegens vroegere diensten
f 45,484.ÏS5, inkomsten van gemeente-
eigendommen en bezittingen f 25,719.54.
Opbrengst van belastingen en heffingen op
centen op 's Rijks directe belastingen
f 124,641.07; uitkeering van het rijk in
vervanging van 4/s gedeelten van de op
brengst der Rijksbelastingen op het per
soneel f 129,907.945, hoofdelijke omslag
fl62,109.915, belasting op honden f8792,05,
entree gelden museum f 939.50, vergun
ningsrecht verkoop sterken drank f9690.63,
heffingen over het gebruik van openbare
plaatsen, wegen, werken en inrichtingen
f 87,596.66s waaronder schoolgelden lager
onderwijs f225,50, middelbaar onderwijs
f20200, hooger onderwijs f8000, onder
wijs gymnastiekschool f 55,306,49, ont
vangsten van verschillenden aard en toe
vallige baten f 54,472.07® waaronder
f 26,913.66, zijnde vergoeding van het Rijk
van 30"/o voor kosten van lager onderwijs,
buitengewone ontvangsten f 472,003.22'
waaronder f78,767.55 wegens opbrengst
van den verkoop van gemeente-eigendom
men. van boomen enz. Totaal bedrag der
ontvangsten f 1.016.356.80.
Be uitgaven beliepen aan kosten van
huishoudelijk bestuur f34,947.613, kosten
van invordering der plaatselijke belastingen
en teruggave des wegens f 24,604.88°, kos
ten van onderhoud van gemeente-eigen
dommen en de des wegens verschillende
lasten: jaarwedden f8793.715, onderhoud
van gebouwen enz. f20,377.05, kosten
wegen, straten, pleinen, vaarten, bruggen,
plantsoenen en andere werken f 56,439.70,
grondlasten enz. f2731.395, kosten voor
de openbare veiligheidjaarw. f 39,530.635,
andere kosten daarvan f33,938.22 waar
onder onderhoud van lantarens eu ver
lichting f 21,900.91, kosten der plaatselijke
gezondkeidspolitie f50,010.52 waarvan
f48,431.8'2 wegens ophalen van haardnsch
en vuilnis; kosten van het onderwijs a.
lager f 108,490.845, middelbaar en hooger
onderwijs f95,236.68, kosten van andere
scholen en voor kunsten en wetenschappen
f 10,206.825, kosten van het armwezen,
mitsgaders, subsidiën en bijdragen aan
onderscheidene daarmede in verband
staande instellingen f29,429.59, waarvan
kosten van verpleging van arme krank
zinnigen f8706.45, subsidie aan hetBnr-
gerlijk Armbestuur f 10,901.50, renten en
aflossingen f 117,097-213, pensioenen en
wachtgelden f5885.90, andere uitgaven
niet onder de vorige hoofdstukken behoo-
reiule f9928.955, buitengewone uitgaven
van allerlei aard f318,648.97 waaronder
voor buitengewone uitgaven voor publieke
werken f97,420.68. Onvoorziene uitgaven
f5179.603. Totaal bedrag der uitgaven
f982,478.32, zoodat het voordeelig saldo
bedraagt f33,878.48.
Door den heer K. M. B. Reigers
is aan het gemeentebestuur vergun
ning gevraagd tot oprichting van
een gloeioven in de ijzer- en metaal
gieterij door stoom gedreven in het
perceel aan den Schoterweg kad.
sectie G. No. 173. Op 18 Aug. e. k.
zal gelegeuheid worden gegeven
om bezwaren tegen die oprichting
in te brengen.
nr.
Donderdagmorgen ten half tien werd de
algemeeue vergadering heropend, onder
voorzitterschap van den heer J. H. Slangen.
Tot plaats voor de algemeene vergade
ring in 1888 werd Amersfoort gekozen
met 61 stemmen, tegen 35 stemmen op
Deventer.
Tot voortzetting der inteekening, het
completeeren en in goeden staat houden
van werken voor de paedagosche biblio
theek werd voor 1888 toegestaan de som
van f 50.
De commissie, benoemd in zake het be
waarschool- en voorbereidend onderwijs,
werd onder dankzegging voor bewezen
diensten ontbonden, het Hoofdbestuur zal
de zaak later opnieuw aan de orde stellen.
Aan het ondersteuningsfonds werd over
1887 eene subsidie verleend van f 400.
Voorts werd over 1887 aan het Neder-
laiulsch Schoolmuseum eeue subsidie toe
gekend van f 500.
Aan de orde kwam een voorstel van de
directie der onderwijzers-spaarbank.
De directie, gevolg geveude aan het in
art. 11, al. 4 van het reglement dier in
richting bepaalde, aangaande het garantie
fonds, heelt het den tijd geacht omtrent
het genoemde fonds aan de algemeene
vergadering van het Genootschap te doen
het volgende voorstel:
De eerste twee alinea's van het bedoelde
artikel blijven onveranderd, maar de drie
volgende worden vervangen door twee
andere, aldus luidende:
//Het garantie-fonds der spaarbank wordt
jaarlijks vermeerderd met één percent van
de over elk boekjaar verkregen netto-
rente, benevens de door het fonds zelf
behaalde interest.
z/Deze vermeerdering zal worden voort
gezet, totdat de directie het noodig zal
achten daaromtrent nieuwe voorstellen te
doen."
Na eenige beraadslaging, waaruit bleek
dat het garantiefonds, bij de omzichtig
heid waarmede de spaarkas wordt beheerd,
voldoende geregeld is, werd het voorstel
bij acclamatie goedgekeurd.
Overgaande tot herziening van de wet
van het Genootschap, kwam bij het vast
stellen van de artikelen, aangevende het
doel en de middelen van deze Vereeniging,
de belangrijke vraag ter sprake: Zal het
Genootschap zich niet begeven op politiek
terrein, en zoo neen, onder welke be
woordingen zal zulks in de wet worden
neergeschreven
De nog vigeerende wet van het Genoot
schap bepaalt daaromtrent: het Genoot
schap onthoudt zich daarbij echter van
alle bemoeiingen, behoorende tot het be
heer der overheid. Volgens den heer Den
Hertog was een dergelijk voorschrift on
der de Grondwet van 1S48 noodig, wilde
een vereeniging als zedelijk lichaam door
de Reg. erkend worden.
Het hoofdbestuur had in de nieuwe
concept-wet bovengenoemde bepaling weg
gelaten; omdat het Genootschap zulk een
bepaling stipt nalevende, volgens den heer
Den Hertog, dan zelfs van hot recht van
petitie geen gebruik kon maken.
De afd. Deventer had er echter anders
over gedacht en voorgesteld, aan de be
palingen: //Het Genootschap tracht dit
doel te bereiken, door het voorstaan der
belangen van het lager onderwijs bij de
overheid en het publiek"deze alinea toe
te voegen: //Het Genootschap treedt als
zoodanig nimmer op staatkundig terrein."
In den loop der discussiën bleek het,
dat Deventer meer bedoelde dat het Ge
nootschap nooit partij zou kiezen voor,
bizonder of voor openbaar onderwijs en
daarom trok de afgevaardigde van Deventer,
de heer De Jong, eindelijk de amendemen
ten in, maar formuleerde een nieuw voorstel
luidende: //Het Genootschap als zoodanig
onthoudt zich van alle bemoeiingen, ra
kende de verhouding tusschen openbaar
en bizonder ouderwijs."
Met opstaan eu zitten werd met meer
derheid de urgentie van het voorstel aan
genomen, maar het voorstel zelf met 93
tegen 13 stemmen verworpen. Van ver
schillende zijden werd er aan herinnerd,
dat o. a. Woensdag nog door den. voor
zitter in zijn openingsrede verklaard is,
dat het hoofdbestuur gemeend liad zich
van het zenden van een adres aan de
Eerste Kamer betrekkelijk art. L94 te
moeten onthouden, omdat de onderwijs
kwestie in den laatsten tijd uitsluitend
op politiek terrein is gebracht; in die
houding van het Hoofdbestuur mocht
men een waarborg zien ook voor de
toekomst, dat het Genootschap zich uiet
onberaden op politiek gebied zou bege
ven. Deventer voerde daartegen aan, dat
volgens de ineening van zijn afdeeliug het
Hoofdbestuur meermalen adressen aan de
i autoriteiten had gezonden, die niet hadden
behooren gezonden te worden, maar deze
meening werd blijkbaar door de vergade
ring niet gedeeld. De heeren Van Dijk en
Versluys wilden van geen ongeil band
weten, die het Genootschap zou dwingen
tot onthouding in gevallen, die men niet
kan voorzien, maar waarin spreken voor
het Genootschap plicht zou zijn.
Ten einde het karakter van het Genoot
schap eenigszius te leereu kennen, laten
we hier de redactie van het doel en de
middelen volgen, zoo als die Donderdag door
de algemeene vergadering werd vastgesteld
en voegen daaraan toe een opgaaf van
stichtingen, die het Genootschap sinds zijn
drie en veertigjarig bestaan in 't leven riep.
Het doel van het N. O. G. is: de voort
gaande verbetering van het lager onder
wijs en het lager schoolwezen in Neder
land de behartiging der belangen van
alle onderwijzers en onderwijzeressen; inzon
derheid de bevordering van hun vorming
en ontwikkeling, hun stoffel ij ken welstand
eu dien hunner uablijvenden.
liet genootschap tracht dit doel te bereiken
door het bevorderen van bijeenkomsten,
ter bespreking der belangen van ouderwijs
en onderwijzers, van de uitgave en ver
spreiding van doelmatige leermiddelen en
van de studie der paedagogische wetenschap;
door het tot stand brengen en onderhouden
van inrichtingen in het belang van onder
wijs eu onderwijzers; het voorstaan der
belangen van het lager onderwijs bij de
overheid en het publiek; het aanknoopen
onderhouden van betrekkingeu met
maatschappijen en vereenigingen van over-
eenkomstigen aard in Nederland en elders.
Aan het genootschap zijn verbonden de
onderwijzers-spaarbank, de levensverzeke
ring-maatschappij, de paedagogische biblio
theek en het ondersteuningsfonds. Het
genootschap wordt als medeoprichter ver
tegenwoordigd in het bestuur van het
Nederlandsch schoolmuseum.
Na de pauze werd de vergadering weder
heropend met de herhaling van den zang
voor het gemengde koor. Bij monde van
den voorzitter werden de zangers en zang-
sters hartelijk bedankt.
Daarop deelde de voorzitter mede dat
de vergadering in geheime zitting had
besloten het honoraire lidmaatschap op
te dragen aan den heer A. L. Roest,
voorzittor van het hoofdbestuur; aan den
grijzen onderwijzer, den heer J. Spaan
uit Haarlem, een man die velen ten voor
beeld kan strekken. Hoezeer deze welver-
dieude onderscheiding instemming vond
bij de vergadering kon het luide applaus
bewijzen waarmede de woorden van den
voorzitter werden begroot. Ook werden
nog tot honoraire leden benoemd, dr. P. H.
Witkamp, letterkundige, en dr. Barnouw,
beiden te Amsterdam; tot lid van ver
dienste voorts nog de heer A. Vos, een
drie-en-tachtigjarige, nog steeds werkzaam
voor het genootschap aan de spaarbank.
Daarop werd de wetsherziening weder
voortgezet, die ook nog een gedeelte van
de namiddagzitting in beslag nam. Een
belangrijke wijziging werd gebracht in de
vertegenwoordiging der afdeeliug ter
algemeene vergadering door de aanne
ming van 't amend Z.-Holland en Zwolle;
//Afdeelingeu kunnen alleen door eigen
leden vertegenwoordigd worden.Een ander
amend, dat in dit opzicht een uitzonde
ring wilde voor afdeelingeu, die minder
dan tien leden telde, vond geen genade
in de oogen der vergadering en werd
met 56 st. tegen 37 st. voor verworpen.
Na sluiting der discussie kreeg dr. P.
van Revsi-n (Den Haag) het woord, om te
spreken over de gezondheids- en vacantie-
koloniën. Spr. betoogt, dat die koloniën
niet moeten gevormd worden door gezonde
kinderen, tot beloouing van hun ijver en
gedrag, maar door hen, die ziekelijk en
zwak, behoefte hebben aan frissche lucht,
goede voeding en veel beweging.
Vervolgens schetst spr. de geschiedenis
en het ontstaan der eerste kolonie in
Zwitserland. In '83 zond Amsterdam zijn
eerste kolonie uit; daar beschikt men reeds
over een flink kapitaal. Van de onderwijzers
roept spr. de medewerking inhun hulp
is onontbeerlijk om de kinderen aan te
wijzen, wier getal in Den Haag nog slechts
drie van elke school kon zijn.
Ook zijn er onderwijzers en onderwij
zeressen noodig om de kinderen te leiden
en de zorg voor hen op zich te nemen.
Spr., laatstelijk lid van het Haagsche comité,
haalde treffende bewijzen aan van den wel-
cladigen invloed, zoowel physiek als intel
lectueel, der kolonies. De levendige, warme
voordracht werd door de vergadering luide
toegejuicht.
De heer Graaff uit Haarlem vroeg
eenige oogenblikken het woord om den
geachteu inleider op een kleine onjuist
heid te wijzen in zijne mededeelingeu. Hij
twijfelde niet of dr. van Reysen zou, voor
al als oud-Haarlemmer, gaarne bereid
gevonden worden, zijn overzicht der ge
schiedenis van de vacantie-koloniën in ons
land in dezer voege te willen wijzigen,
om Haarlem de eer toe te kennen het
eerst een vacantie-kolonie te hebben uit
gezonden. In Mei 1883 immers werden
door mevrouw Cuoop Koopmans en andere
dames 20 kinderen naar Zand voort ge
zonden, en in het volgend jaar 25.
Niet alleen wilde dr. van Reysen gaarne
aan dezen wensch gevolg geven maar' het
verheugde hem zeifs zeer deze bizonder-
heid te mogen veruemeu, die hem geheel
onbekend was.
De voorzitter, de heer Slangen, betuigde
zijn leedwezen dat de tijd niet meer toe
liet het woord te geven aan den lieer M.
K. de Jong, uit Deventer, die spreken zou
over //kiiulerpoezië".
Bij monde van den heer de Ruijter werd
hulde gebracht aan het bestuur, iu het
FEUILLETO IKT.
Naar het Fransch van Theodore de Grave.
3)
(Slot.)
O, als hij eens gered werd! Als hij nog eens, wat hem
onmogelijk had toegeschenen, zijn moeder mocht weerzien!
Hoe zou hij God er voor dankeüJa, hij zwoer op zijn
zeemanswoord, dat, wanneer dat gebeuren mocht, hij elk
jaar in dezelfde kleeding, die hij thans aan had, in de oude
kapel zou gaan bidden, onder de mis die hij zou laten doen
ter herinnering aan zijn wonderdadige redding.
Wat had hij al een tijd geworsteld, nagedacht en gele
den, toen eensklaps de wijde cirkel van den horizon zich
voor zijn oog afteekende. Bijna terstond daarna kwam de
zon opeen schitterende zon, die de ontzaglijke ruimte door
haar machtig licht steeds uitbreidde. De zee was bijna tot
kalmte gekomen en de wind nam gedurig in kracht af. De
drenkeling, het middelpunt in dezen onmetelijken cirkel,
keek thans in alle richtingen rond in de hoop van een zeil
te ontdekken. Maar niets was er te zien. Neen niets. En
nu 't volle dag was, voelde hij zich iu deze verschrikke
lijke eenzaamheid, te midden van een zoo ontzaglijke ruimte
ten prooi aan nieuwen nameloozen angst.
En nu ook begonnen van lieverlede de krachten hem te
begeven en werd zijn bloed steeds kouder. Bedenk eens,
bijna den heelen nacht in zulk een toestand! Nauwelijks
had hij nog de kracht om zijn reddingsboei te verdedigen
tegen den golfslag. Reeds kon hij zijn beenen, die hij van
vermoeienis niet meer voelde, niet meer iu een horizontale
richting houden. Alsof de afgrond, aan welks oppervlakte
hij dreef, reeds zijn prooi tot zich trok, hingen zijn beenen
recht naar beoeden. Hij kon ze niet meer verroeren, ze
sleepten machteloos mede.
Maar waartoe langer gestreden? Hij was toch verloren
eu beter was 't dau maar dadelijk een einde er aan ge
maakt. De doodstrijd had lang genoeg geduurd.
Voordat hij zich wilde lateu zinken, vouwde hij de han
den op zijn vaatje samen en deed een gebed. Maar toen
hij zich wilde loslaten, bemerkte hij in de verte, o, heel
iu de verte, een kleine witte stip, die zijn geoefend oog
terstond voor een zeil herkende.
Ja, 't is wel een zeil! - riep hij zoo hard hij koD,
als moest iemand hem hooren.
Terstond wist hij te berekenen hoe ver 't schip nog van
hem verwijderd was en dat het ongeveer over twee uren
in zijn nabijheid moest zijn.
De ongelukkige schept weer moed. Hij is bijna dood van
vermoeienis, maar hij heeft besloten vol te houden, omdat
het moet. Hij gevoelt zich nu ook niet meer alleen, minder
verlaten, want daar ginds, op 't dek van dat vaartuig dat
naar hem toe komt, zijn levende wezens, menscben die
medelijden met hem zullen hebben; in 't kort, hij heeft
weer hoop.
Het vaartuig kwam steeds naderbij. Thans zag hij het
duidelijk genoeg om te onderscheiden dat het een brik was.
Waarheeu ging ze? Zou ze laög denzelfden koers leggen!
Welk een angst! Goede God,geef dat ze niet afhoudt! En
als hij dan weer denkt, dat al mocht de brik in zijn na
bijheid komen, de equipage hem misschien niet eens op
merkt, hem, dat vlottend voorwerp nauwelijks boven het
water uitstekende! En de brik snijdt onder een flinke
bries steeds bij den wind dapper door de golven. Ah, wat
zijn die menscben gelukkig aan boord!
Maar is 't zinsbedrog? Neen, hij vergist zich niet; hij
kau zich niet vergissen, hij, een zeeman. Eensklaps wendt
het schip en verlegt zijn koers. O, ditmaal is 't te veel!
Het noodlot was voor hem zonder erbarmen. Zoo nabij de
reddiDg en dan weer teruggestooten in die onmetelijke
eenzaamheid, van God en de wereld verlaten 1
Maar op 't zelfde oogenblik, terwijl hij de manoeuvre
van 't kleine vaartuig gadeslaat, bemerkt hij dat de brik,
in plaats van zich te verwijderen, eenvoudig een slag over
gaat. Een oogenblik later doet ze 'i zelide weer eu nu
moet ze vau zelf in zijn nabijheid komen. Werkelijk ge
schiedt de manoeuvre zooals de drenkeling had voorzien.
Een kwartier later was de brik ongeveer een honderd
vaam van hem af en kwam regelrecht op hem aau.
't Is een Franschman! riep Osmin Laborde zoo
Van koers veranderen, bij !t laveeren, om tegen dan wind op te werken.