■wedstrijd verbondeD, Diet mede.
Heeseling, van Beunebroek, had in
een rit het ongeluk te vallen.
Het ontbreekt niet aan afwisse
ling in de voordrachten, welke in
«Weten en Werken» worden ge
houden. Dit ia voorzeker wel een
der redenen waarom men geregeld
op een volle zaal aan rekenen.
Maandagavond trad de heer rnr.
A. R. Boerlage, van Amsterdam, op.
Spreker had tot ouderwerp zijner
rede gekozen «den ouden dag van
deu werkman». Iu de eerste plaats
we dde hij breedvoerig uit over den
toestand van vele werklieden, wan
neer zij op gevorderden leef ijd zijn
gekomen en niet zoo gemakkelijk
meer in hun onderhoud en dat van
hun gezin vermogen te voorzien.
Op aangrijpende wijze schetste spr.
het bittere lot, dat dan voor velen
hunner is weggelegd. Ter loops
roerde hij enkele gevallen aan, die
gelukkig zeldeu voorkomen, maar
toch een denkbeeld gaven van de
jammerlijke gevolgen van armoede
en gebrek. Gevangenissen en bede
laarskoloniën danken er een deel
van hunne bevolking aan.
Als een krachtig middel tot wering
vau gebrek op den ouden dag, bevai
spr. de pensioenfondsen aan. S aais-
coutröle kwam hem op dit punten
op door hem ontwikkelde gronden
als onmisbaar voor. Het Algemeen
Nederlandsch Werkliedeufonds vol
doet aan alle vereischten, die men
een goed georganiseerde en goed
bestuurde inr chting van dien aard
kan stellen. Vooral is het noodza
keiijk, dat mannen van vertrouwen
en invloed aau het hoofd van zulke
vereenigingen staan, als een waar
borg voor hare soliditeit. Op
veelomvattende en duidelijke "wijze
toonde spreker het groot belang van
deu werkman bij een pensioenfonds
aan; naast dat van het begrafenis
fonds mocht het lidmaatschap van
eerstgenoemd niet ontbreken.
Fondsen van zoodanigen aard moe
ten echter niet beheerd worden door
de werklieden zeiven. De ondervin
ding had geleerd, dat veelal in der
gelijk gevai verstandig en stand
vastig beleid ontbrak. Spr. haalde
als waarschuwend voorbeeld aan de
vele vroeger bestaande onderlinge
pensioenvereenigingen in Engeland,
wier bestuur veelal in handen was
van herbergiers, die er ten slotte
heter bij voeren dan de werklieden
zeiven. Ook was het voorgekomen,
dat de deelnemers aan een dergelijk
fonds, in schrale tijden maar tot
verdeeling der bijeengebrachtegelden
overgingen. Waar bleef op die wijze
het vertrouwen in de voorgespie
gelde verzekering?
Ten slotte werd betoogd het groote
nut der arbeiderswoningen. De huur
van dergelijke woningen, die na
verloop vau jaren des werkmans
eigendom worden, doen hem óók
eeu zekerder toekomst tegemoet-
gaau.
Op aantrekkelijke wijze schetste
spr. het leven van den werkman
in dit zijn eigen huis en hof. Dag
helder bleek uit zijne geheele voor
dracht, dat veel kommer en zorgen
op den ouden dag kunnen worden
afgewend, wanneer met overleg,
voortvloeiende uit welbegrepen eigen
belang, wordt gehandeld.
Djor de politie alhier zijn ten
huize van Karei Jacob Hangjas,
die zich sedert Zaterdag jl. in hech
tenis bevindt, aangehouden Cornells
Hartman, oud 19 jaren, en George
Cornells Marinua Eckhart, oud 17
jaren, beiden wonende te Amsterdam,
die reeds door de politie aldaar wer
den gezocht als verdacht van dief
stal. Laatstgenoemde heeft reeds
vroeger zes maanden gevangenisstraf
ondergaan.
Ingekomen aanvragen van werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan
het bureau van Haarlem's Dagblad:
1 machinist-bankwerker, 1 magazijn
knecht, 1 bakkersknecht, 1 bakkers-
leerlmg, 1 boekbinders aankomeliug.
Ingekomen aanvragen van werk
gevers: 2 kleedermakersaankomelin-
geu, 2 timmermaasaaukomelingen.
Uit Haarlemmermeer wordt ge
meld De ongunstige tijden voor
de arbeidende klasse hier te lande
hebben ook in 't noordelijk deel
de/.er gemeente enkele gezinnen
doen besluiten de reis naar Amerika
te ondernemen.
Blei). J. G. Overzicht Tijdschriften.
Folklore. J. F. L. V., „De Barnsteen-
duiker, vertaald door P. Stevens.
„Edele Zielen," vertaald door C. H.
Pleyte. „Bona Fide," vertaald door G.
Kepper. „Op de Helling," vertaald
door Christine. „De Lotgevallen der
Amsterdamsche Beurzen," door Allurd van
Amsterdam. Boekenveilingen. Inge
zonden stukken van J. Minkman en Ar
thur Coruette. B a 1 b i, Pierre et Jean.
Nieuwe Engelsche romans. A., Het
Tooneel in de Hoofdstad (Ter elfder ure).
Msn schrijft ons
Maandagavond gaf de Zaugver-
eemguig «Harmonie», te Halfweg
(Houtrijk en Polaneu), directeur de
neer J. Wils, hoofd der school al
daar, haar eerste concert in dezen
winter, dat plaats had met mede
werking van de heeren LeoKeijzer
(viool) en C. D. Antoubse (piano),
van Haarlem, in het lokaal van deu
heer Coppé.
De uitvoering der op het pro
gramma voorkomende koren, duet
ten en solo's getuigde van ijverige
s udie en mag goed geslaagd heeteu.
De vioolsolo's werden op uitne
mende wijze vertolkt, de heer Keijzer
wist het publiek door zijn schoon
„pel en genuanceerde voordracht
in verrukking te brengen, waartoe
het pianoaccompagnemeut veel bij
droeg. Een zeer gezellig bal, dat
tot diep iu den nacht duurde, be
sloot den recht aaogeuamen avond.
LETTEREN EN KUNST.
Prius Heiurich XXIV von Heuss
zelf zal op het concert van „Felix Meri-
tis," te Amsterdam, Vrijdag a. s., de
uitvoering zijner symphunie in D leiden.
De prins arriveerde Maandag te Am
sterdam.
- Mevrouw Beersmans is thans weder
hersteld. Zij zal hedenavond te Rotterdam
optreden iu het nieuwe stuk van Rosier
Faassen, getiteld „Malle Anne". Het drama
is verdeeld in 4 bedrijven en speelt iu
Limburg, iu 1886, De heer Faassen zelf
vervult de rol van eeu brigadier bij de
maréchaussees. Het stuk haudelt over een
werklieden-kwestie.
Johau Smit speelde bij Colonne te
Parijs het concert van Max Bruch. De
„Méuestel" roemt zijn toon er. stijl, maar
vindt dat bij hem da virtuoos den artist
overtreft.
Onze landgenoot Ed. Zeldeurust gaf te
Berlijn eeu concert in do Singakademie.
Ehrlich roemt zijn techniek en muzikale
„Bildung," maar noemt zijn aanslag wat
droog.
De uitgave van het militair orgaan „de
Revolver" zal worden gestaakt.
Inhoud van de Portefeuille
No. 48
J. L. E. Meissonier (met 3 Illustraties.)
Kunstliteratuur. 19 Februari 18S8.
Gerbraud, Liederenavoud Blau-
waert. V o u, Muzikale Krouiek.
Anitos, Le Cid. Taco 11. de
Beer, Van Leimep met Platen (met eene
zincographie uaar de teekening van David
A BINNENLAND.
Het D ag b I. v. Z. H. meldt,
dat de gezondheidstoestand van Z.
M. den Koning, na Donderdag en
Vrijdag opnieuw minder bevredi
gend te zijn geweest, sedert Zater
dag nacht weder eene gunstige
wending heeft genomen.
Wij vernemen, dat de mi-
nister vau Justitie, mr. W. M. ba
ron du Tour van Bellinchave, be
uoemd is tot eere-lid vau den Ne-
derlaadschen Politiebond.
Z. E. werd het diploma door
eene commissie overhand gd.
(Avondp.)
Examens Nuttige Hand
merken, 's Hage, 27 Febr. Geëx.
10, toegelaten 7 vrouwel. cand.;
nl. de dames; F. H. Warnsinck,
van 'sHage: D. Hoogendijk en A.
Wijn, vau Haarlem; B. Van der
Meer, van Leidschendam; H. M.
Van Tol en J. Van den Berg, van
Rijswijk en A. A. Van Wijk, van
Aarlauderveen.
De akademie der Vola-
pük wetenschap, op het congres te
Muuchen tot stand gekomen, be
staat uit 27 leden. Voor ons land
heeft daariu zitting dr. T. G. Wink
ler te Haarlem.
Er bestaat plan hier te lande in
de week nèt Paschen een congres
van Ned. leeraren en beoefenaars
der wereldiaal te houden. Het denk
beeld gaat uit van den heer Haas-
tert te Rotterdam.
Een voorstel van den
heer Van Marken uit Delft, om on
der behoorlijk protest den arbeid
tegen verlaagd tarief te hervatteü,
is door de fabrieksarbeiders te
Almeloo van de hand gewezen. De
ze willen zich volgaarne aan de uit
spraak van een scheidsrecht onder
werpen, maar daarvan willen de
werkgevers niets weten. Met: is
thaus alzoo nog even ver gevorderd,
als voor eenige weken.
Met leedwezen verneemt
het Hbl. het overlijden van mevr.
Adelma B. de Godoy, eene Mexi-
kaansche, die zich te Amsterdam
met haar dochter had gevestigd, als
medewerkster aan een paar Arneri-
kaausche dagbladen. Iu die hoeda
nigheid kwam zij herwaarts ter ge
legenheid der wereldtentoonstelling
van 1883. Zij was een kloeke vrouw,
die, toeu zij zich door het vroeg
tijdig overiijdeo van haar echtge
noot in zorgelijke omstandigheden
zag verplaatst, zich door eigen
geestkracht eeu onafuaokelijk be
staan schiep. Door hare waaidee-
reuae artikelen heeft zij er toe bij
gedragen, ons laud in den vreemde
beter te doen kennen.
Ook vanwege de Noord-
eu Zuid Hollandscke reddiugsmaat-
scbappij ziju door de plaatselijke
commissie te Nieuwediep aau de
redders der equipage van de op 9
December 11. op de Razende Bol
verongelukte Duitscbe bark Renown
ondersctie dingen uitgereikt.
Maandagavond werd in
eene algemeene vergadering der
Amsterdamsche afdeeling van het
«Anti-Dienstvervangingsbond» het
woord gevoerd door den kapitein
adjudant van het 7de regiment in
fanterie, J. C. van Schermbeek,
over de noodzakelijkheid van de
invoering van den persoonlijken
dienstplicht in verband met de nieuwe
grondwet.
Nadat eerst de voorzitter, dr. H.
C. Rogge, met erkentelijkheid er
aan herinnerd had, dat dank zij het
verbond, meer algemeen zijne be
ginselen ingang vonden, erlangde
de spreker het woord. Hij begon
met als onomstooteiijke waarheid
voorop te stellen dat ons land, door
zijne gunstige geographische ligging
en de natuurlijke gesteldheid van
den bodem, boven allen twijfel ver
dedigbaar is. Die overtuiging be
hoort elk Nederlander van jong tot
oud te doortintelen en er toe te lei
den, dat men meer algemeen zich
op verdediging toelegt.
Welke maatregelen vraagt de
spreker dienen er genomeu te
worden opdat die verdediging doel
treffend zijn zal, opdat wij in één
woord vrij en onafhankelijk kunnen
blijven
Het denkbeeld eener volkswape
ning, als de nood dringt, is als on-
practisch te eenenmale verwerpelijk.
Algemeene weerplicht in werkelijk
heid, niet iu schijn, tot welker in
voering artt. 180 en 181 der Dieuwe
Grondwet ruimte laten. dkt is
het middel hetwelk het weerstands
vermogen van ons leger tot het
hoogst mogelijke peil zal vermogen
op te voeren. Algemeene weerplicht
iu den geest van art. 180 der Grond
wet.
Bestendiging van de plaatsver
vanging is in den nieuwen toestand,
dien wij ingetreden zijü, ondenk
baar. De wet op den verplichten
krijgsdienst moet zoo spoedig moge
lijk ter hand genomen worden. Wan
neer die wet in de nieuwe Kamer
niet spoedig iu behandeling gebracht
wordt, dan is het naar spreker»
meening zaak, dat men de vraag in
overweging neemt, bij welke Éu-
ropeesche mogendheid men het lielst
zou worden ingelijfd.
De wetgever zal te beslissen heb
ben of er algemeene dan wel be
perkte dienstplicht zal wordeu in
gevoerd. Maar het remplacanteu-
sielsel moet weldra tot het verle-
dene behooren. Met het oog op eene
voldoende voorbereiding van het
leger is algemeene dienstplicht ge-
wenscht.
Spreker beroept zich ten aanzien
van de «onzedelijke» plaatsvervau
ging op het oordeel van den oud
minister Den Beer Poortugaal. Op
de «geestdrift» waarvan men zoo
opgeeft die de weerbare mannen
in de ure des gevaars uit vrijeu
wil naar de grenzen zou drijven,
rekent spreker niet. In 1870 bedroeg
het aantal zulke geestdriftige vrij
willigers blijkens de archieven
van het Ministerie vau Oorlog
slechts 2961 Het voorbeeld op het
punt van legervorming door andere
mogendheden gegeven, wenscht spr.
slechts in zooverre gevolgd te zien,
dat de verded ging van het vader
land doeltreffend kan wezen.
Spreker besloot zijne rede, die
met tal van historische herinnerin
gen en vaderlandslievende ontboe
zemingen doorvlochten was, met
den wenseh dat hij de laatste mocht
zijn, die zijne stem in het openbaar
tegen de plaatsvervanging verhief.
Na eene korte pauze werd gele-
legenheid gegeven lot debat, waar
aan door eeu drietal personen werd
deelgenomen, die door den iuleider
en ook door den overste Ver.-teeg
beantwoord werden.
De open bare vergade
ring, door de Ver> emging voor Al
gemeen Kies- en Stemrecht te Am
sterdam te bonden, za! plaats heb
ben op Vrijdag 2 Maart a. s., des
avonds te 81/» u"ri in het Paleis
voor Volkevijt, waa' de eaudidaten
der VereenigiDg. de heeren dr. Vi
tus Bruinsma, W. P. G Helsdin-
gen, D. R. Mausholt, F. Domela
Neuwenhuis, J. A. Fortuijn, dr.
J. M. Smit, J.iau Nieuwenhuis en
P. H. A. Sch'öJer als sprekers zul
len optreden.
In de Zaterdag gehouden
vergadering der centrale liberale
kiesvereetiiging in bet district Hoorn,
werd de uitslag medegedeeld vau de
verkieziug vau canduiaien iu de
verschillende liberale kiesvereeni-
giugen, behoorende tot dat kies
district.
Die uitslag was, dat iu de ge
meenten Beemster, Hoorn, Brrkbout,
Beets, Warder, Edam en Scberiner-
horn te ramen werden uitgebracht
254 stemmen, waanau zich 252 op
den heer mr. VV. K. baron «a: De-
dem hebben vereenigd, die du tot
candidaat voor het lidmaatschap der
Kamer is gesteld.
De liberale kiesvere,eni-
ging te Beemi-ter (district Hoorn),
heeft mr. W. K. baron vau Dedem
tot candidaat voor het iidmaat.-chap
der Tweede Kamer gesteld.
De heer m r. J. A. L v j
daartoe door bet hoofdbestuur der
boudsktes vereenigiogeu uitgeuoo -
"d, zal Donderdag a. s., 's avonds
te 7 uren, te Sckageu voor de kie
zers optreden.
Wedstrijden,
De vier beste Eugelsche beroepsrijders,
de gebroeders Smart en See, zijn reeds te
Amsterdam aangekomen, om zich bede»
met onze hardrijders te meten Arie ram
den Berg, Kiugma, Wybe de Vries, Hanje
Westra en andere zullen voor ons opko
men. Het is dus een werkelijk interna
tionale kamp om het meesterschap. Jam
mer dat do tijd te kort was om Hag«a
uit Christiania te ontbieden.
De prijzen ziju f 300, f 200, f 100 en f 59.
Bij heerlijk winterweder, doch minder
goed ijs, had Maandag de hardrijderij op
schaatsen plaats van de Amsterdamsche
ijsclub. Er waren 14 deelnemers. De baan
had eene lengte vau 200 meter. Zij werd
het eerst afgelegd door Wijbe de Vries,
van Oenkork, in 19 seconden voor, en 24
tegen don wind. Hij behaalde dus
den prijs. De eerste premie werd behaald
door P. Westra, van Hardegarijp; de
tweede premie door M. Kiugma, ram
Grauw. Na hen was de langstaanblijvende
K. J. Hanje van Akkrum.
Een kindje van v. L. in
de Tiiinsteeg te Utrecht is aan da
gevolgen vau de bekomen brand
wonden overleden.
Toen Zaterdag avond da
laatste trein uit Rozendaal van
Vlissingen (de sneltrein) het stati
on Rilland-Bath voorbijsnelde, ont
dekte de chef van dat station, dat
het postrijtuig warm was geloopen;
hij gaf daarvan onmiddelijk kennis
aan den chef van het eerstvolgend
station Krabbendijke, die daarop
het sein «onveilig» gaf, waarop de
.trein bij aankomst aldaar stopte.
Het was de jonge Comancne Braudeude Straal, die alleen
het oorlogspad volgde.
Op de plaats waar hij thans gekomen was, verborg een
door de rivier gevormde elleboog de opvarende boot aan
zijne blikken. De Indiaan naderde den oever, maakte van
zijnen krijgsvoorraad een pakje, dat hij in ziju mautel van
buffel vel wikkelde. Met behulp van onder de km vastge
bonden lederen riemen bevestigde bij dit pakje stevig op
het hoofd en na ook nog zijne karabijn daarop vastgebon
den te hebben, trad hij "zacht in de rivier, die hij met krach-
tigen arm doorkliefde.
Eenig minuten daarna zette hij den voet op den linkeroever.
Met eene wonderlijke behendigheid van alle schuilhoeken,
van alle oneffenheden van het terrein gebruik makende,
bevond zich de voor de beide bandieten onzichtbare Co
manche weldra met hen in rechte lijn, schreed hen ver
volgens voorbij en bereikte de plaats van den oever, die
juist tegenover het Buffeleiland gelegen was.
De oneffenheden van den bodem der Roode-Rivier sche
nen hem ten volle bekend, want zonder aarzelen, zonder
een oogenblik te zoeken, vond hij de doorwaadbare plaats,
die naar den oever van het eiland leidde, waarvan hij
weldra de wilgen bereikte, die de oevers er van overscha
duwden. Daar, verborgen op het punt, waartegen de stroo
ming der rivier het hoofd stiet, verdween hij en het ge-
oefendate oog zou te vergeefs getracht hebben hem te
ontdekken.
Roode Hand en Bloedhond stuurden klaarblijkelijk hunne
boot naar het Buffeleiiaud, waar zij weldra ongeveer in het
midden aaulauddeD. Brand nde-Straal had geen hunner be
wegingen u t het oog verloren.
Brandende-Straal zag hoe zij, na allerlei voorzorgen te
hebben genomen om met te verraden dat zij daar geweest
waren, een kuil groeven en daar de lading hunner boot
in legden. De uitgegraven aarde wierpen zij daarop in de
rivier.
De boot der beide schuimers thans aanmerkelijk ver
licht, voer weldra met hnelheid de riv er op in de richting
der Nevel-Bergen. Daar moest drie dagen later Bois-
Roeé zijne verschijning aanduiden en Ba-aja de beide ban
dieten in dezelfde boot bemerken, heu daarna op den avond
van dien derden dag terugvinden, waarop zijn dood, dank
zij den metis, eenige uren uitgesteld was geworden.
Goed zoo! zeide de jonge Comanche, toen zijn
scherp oog de beide schippers niet meer bemerkte, hunne
ziel ligt daar begraven, zij zullen er binnen kort weer
terugkomen.
Toen doorwaadde de Iudiaansche krijger opnieuw de
rivier en sloeg weer den weg in dien hij gevolgd had; na
vervolgens ongeveer een half uur gemarcheerd te hebben,
kwam hij in een hollen weg, aan welks einde eeu vlug
en krachtig paard stond vastgebonden, dat bij de nadering
van zijn meester hinnikte.
Brandende-Straal streelde het met de hand, wierp zich
op deszelfs rug en vertrok iu galop. Eensklaps hielden paard
en ruiter stil; beiden snoven den wind in evenals twee goed
gedresseerde speurhonden. Het was niets: twee eenzame
mannen waren alleen in de verte zichtbaar.
Wij hebben in het begin van dit hoofdstuk van vijf per
sonen gesproken." het zijn de beide laatsten die wij eindelijk
terugvinden.
De beide mannen hadden van hun kant den Indiaan te
paard ook bemerkt.
Wilson! zeide de een van hen, die zich onledig
hield met teekenen.
Sir! antwoordde de Indiaan.
Daar ziet ge iets dat u aangaat, indien ik mij niet
bedrieg.
Wordt vervolgd
