NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD
5e Jaargang.
Vrijdag 27 April 1888.
No. 1477.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIES:
STADSNIEUWS.
Vergadering van Woensdag 25 April 1888,
WIE IS DE SCHULDIGE?
Voor Haarlem, per 3 maandenƒ1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. - 1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen,
rera: Kieine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 132.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 een
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Adverteutiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
Directeuren-Uitgevers J. C- PEEREBOOM en .1 B AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale de Publicite Eirangère G. L. DATJBE Co., JOH. F. JONES, Sucr., Parijs, 31bis Faubourg Montmarire.
'Zij, die zich voor 1 Mei
ft.s. abonneer en, ontvangen het
blad tot dien datum gratis,
DE DIRECTIE.
Haarlem, 26 April.
Gedurende eenigen tijd
wordtin en buiten de stad
eene extra-verspreiding van
Haarlem's Dagblad gehouden
Woensdagavond werd hier ter
stede eene liberale kiesvereeüiging
opgericht onder den naam «Voor
uitgang».
Bereids traden 65 leden toe. Die
genen die eene uitnoodigiDg ont
vingen om de vergadering van
Woensdag 25 April bij te wonen,
kunnen in de eerstvolgende verga
dering alsnog zonder ballotage wor
den aangenomen. Anderen kunnen
zich alsdan aan de ballotage onder
werpen.
De jaarlijksche contributie be
draagt 50 cents.
Mr. D. P. D. Fabius, hoogleeraar
in de rechtsgeleerdheid aan de vrije
universiteit te Amsterdam, hield
Woensdagavond in de bovenzaal der
sociëteit Vereeniging» alhier, in
eene openbare vergadering der «Ver
eeniging van Hooger Onderwijs op
gereformeerden grondslag» eene
voordracht over «de vrije universi
teit in have beteekenis voor het le
ven van ons volk».
GEMEENTERAAD.
Afwezig de heeren Krol, Cuoop Koop-
mans, Figee en Heshuijseu.
De notulen der vorige zitting worden
gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen zijn de navolgende stukken
Voorstel van B. en VV. tot hervorming
van de Burgeravondschool. Wordt uitge
steld tot eene volgende vergadering.
Idem van de comm. van Fabricage be
treffende de overdracht van straten aan
de gemeente, ter behandeling in de vol
gende vergadering.
Verzoek van D. de Clercq en 183 an
deren, om een terrein voor een openbaren
speeltuin; wordt gesteld in handen van
B. en W. om advies.
Rapport van de comm. van Financiën
betrekkelijk den verkoop van grond aan
de Zomervanrtwordt uitgesteld tot de
volgende vergadering.
Verzoek van de bewoners der Korte
Houtstraat om verbetering der straat; wordt
ter afdoening in handen gesteld van
B. en W.
Verzoek van de gymnastiek-vereeuiging
,/Ripperda", die een lokaal voor f40 heeft
gehuurd, maar reeds schoolgeld heeft be
taald over het le kwartaal. Ter afdoening
aan B. en W., die de f 8 zullen terug
geven als vervallen.
Proces-verbaal over een stuk vee van den
keurmeester van Ooy. Voorz. stelt voor dit
met een ander desbetreffend proces-ver
baal voor keuuisg. aan te nemen.
Verslag 1887 van de huiszittende armen,
stads-armen en ziekenhuizen, van het
Burg. Armbestuur, voor kennisg. aange
nomen.
Verslag Kamer van Kooph. 1887 voor
kennisg. aangenomen.
Brief M. J. M. Ruychaver Rotterdam,
met verzoek de juiste spelwijze bij de
nieuwe straat aan te brengen. Het moet
zijn Ruychaver, volgens de archieve voor
kennisg. aangenomen en besloten deze
spelling aan te nemen.
B. en W. hebben een brugwachter ont-
slag gegeven en verzoeken machtiging een
nieuwen te benoemen; wordt goedgevonden.
Van het gemeentebestuur van Deli'i is ont
vangen de catalogus van de ethnologische
verzameling dier gemeente.
Wordt besloten dit onder dankbetuiging
aan hen in de Stads Bibliotheek te plaat
sen.
Aan de orde is
Punt I van de agenda.
Voorstel van B. en W. om aan de
H. B. S. met 3jarigen cursus ter oplei
ding voor baudel en uijverheid, het school
geld van f 60 te brengen op f 40.
Op te heffen het ouderwijs in de staats
inrichting en voor de 2 hoogste klassen
uit te breiden het onderwijs in de stel
en meetkunde, voor ieder leervak met een
uur per week en daarentegen het on
derwijs in de natuurwetenschappen met
eén uur te verminderen en evenzoo alleeu
in de tweede klasse een uur onderwijs in
de engslsche taal minder te doen geren.
H u e t. Ik kan mij wel vereenigen met
het voorstel, maar toch acht ik het wen-
schelijk met het oog op de bedoeling het
schoolgeld nog f 10 lager te stellen. Bij
de meeste H. B. S. van gelijke soort wordt
niet meer dan f 30 gevraagd. Wat is de
bedoeling? Men begint met te wijzen op
de mindere leerlingen dan men verwacht
had en wil een poging doen, om de school
beter te bevolken en vestigt daartoe het
oog op eeue andere klasse dan vroeger,
op de kleine burgerij. Als men meent
daardoor een grooter aantal leerlingen te
trekken, dan moet men ook het school
geld tot het langste peil doen dalen.
Niet het schoolgeld alleen is het eenige
bezwaar dat ouders hebben. Op de lagere
scholen ontvangt men de meeste leermid
delen ten geschenke, dat is bij middelbare
niet liet geval, waar men ook zorgen moet
voor alle leermiddelen die noedig zijn.
Daar moet wel op gedrukt worden. Men
moet die kosten niet te hoog opdrijven,
maar zij kunnen niet geheel vervallen.
Het is altijd kostbaar voor de ouders die
wij thans op het oog hebben. Ik stel
daarom voor een degelijke verandering te
maken en bet schoolgeld tot de laagste
norma brongen en dus op f 30.
B ij v o e t. Ook ik heb het voorstel ge
lezen en hot heeft mij gespeten dat er al
weer reorganisatie werd voorgesteld. Wat
is de reden daarvan Men kan niet
zeggen dat de school of de leeraren niet
geschikt zijn, maar de werkelijke reden
waarom de school niet voldoet is datj ze
niet voldoet aan de eischen der ouders.
Men wilde hebben een school ter oplei
ding voor handel en nijverheid. Het ge
leerde is volgens mijn opinie echter te
hoog voor vele leerlingen en er wordt te wei
nig werk van talen gemaakt. Ik acht het
beter, daarop de aanducht te vestigen dan
het schoolgeld te verminderen.
Hu et. Ik wil nog iets zeggen op de
missive van B. en W. in het stuk. Daar
geven B. en W. te kennen dat zij voed
den 2 weuschen
le maatregelen te nemen ten opzichte
van den Sjarigen cursus, dat te haren be
hoeve werd ontlast de Bjarige cursus, die
in 10 jaar verdubbeld is. Daardoor rijzen
daar bezwaren voor de toekomst. Men wil
een afleiding geven aan het te greote aan
tal dat toestroomt naar den 5jarigen cur
sus en dat ook op den 3jarigen zijn kon.
2e is de wenscbelijkheid uitgedrukt, zeer
categorisch, dat men meent dat het karak
ter der school niet gewijzigd moet worden. Zij
moet niet een exameuschool worden, maar
de onmiddellijke opleidingsplaats tot het
practische leven.
Als men die 2 wenscheu beschouwt,
komt men tot de conclusie dat het moei
lijk is in beide gevallen te voorzien, om
dat deze gevallen in strijd met elkander
zijn. De wijziging in het programma is
zeer luttel en niet van dien aard, dat men
zeker kan zijn dat vele van de Sjarigen
cursusleerlingen zullen doen wat men
wenscht en den 3jarigen cursusbezoeken.
Daarvoor is er niet genoeg gewijzigd. Wil
meu dat karakter bewaren dan is daaraan
niets te doen, dan een geringe wijziging
in het programma te brengen. De opraer-
kiug van den heer van Dieren Bijvoet zou
brengen tot iets anders.
Het is veel te moeilijk thans daarop in
te gaan, omdat daarnaar nog niet is om
gezien.
Alleen de wijzigingen die aangebracht zijn
er. vooral de vermiiuleriug van schoolgeld
zullen de school meer brengen in het bereik
van hen, die in Haarlem eene dergelijke
school kunnen betalen, kleine handelaars en
winkeliers. Deze willen hunne jongens wel
naar een H. B. school zenden, maar zien
tegen de kosten op. Thans is het school
geld f60, daar komt nog f25 a f30 bij
en dat is een te groot financieel bezwaar
voor die soort van meuscheii.
Brengt het schoolgeld op f 30, niet
hooger.
Dit is de opinie van de Comm. van
Toezicht, dat het verlagen van het school
geld de school tot meerderen bloei zal
brengen. Wel is waar, meent zij dat met
deze wijziging niet gepaard zal gaan een
ontlasting van de H.B. school met B-jarigen
cursus. Als er vermeerdering op den
3-jarigen cursus komt uit de klasse van
de minder vermogende burgerij zal dit
niet helpen voor deu B-jarigeu cursus.
Van Dieren Bijvoet. Ik geloof ook
niet, dat deze veranderiug strekken zou om
het doel te bereiken dat men met de op
richting beeft bedoeld.
Deze school zou ziju om kinderen op
te leiden tot handel en nijverheid.
Toen de school werd opgericht ben ik
in de Commissie geweest. Ik ben er over
gestruikeld, dat de school onder middel
baar onderwijs gebracht is. Men heeft er
van willen maken eene goede fransche
school en heeft iets gansch anders ge
kregen. Ik zou weuschen, dat men nu de
zaak uitstelde en er nog eens ernstig over
dacht om er een school van te maken,
waar de talen goed onderwezen worden.
Ik geloof dat het wenschelijk is B. en W.
te vragen, dat idee rijpelijk te overdenken
en er misschien van te maken een school
voor U. L. O. De H. B. school is niet
voor alle kinderen die in den handel moe
ten, geschikt.
D e r x. Ik ondersteun het idee van den
heer van Dieren Bijvoet. In dezen tijd
van overgang weet men niet hoe het met
de middelbare scholen gaan zal en daarom
ben ik ook voor uitstel.
V oorzitter. Toen deze school werd
opgericht was het voorstel aanhangig
parallel klassen te maken in den 3-jnrigen
cursus. Men kom niet volhouden met het
systeem dat gehuldigd werd door den heer
Van der Ven, om talrijke klassen te heb
ben. Toen werd een Commissie benoemd
deze kwam met een nieuw plan, met
een H. B. school met 3-jarigen cursus.
Ik heb mijn best gedaan, dit tegen te
houden, maar het heeft niet geholpen.
Een lid van den Raad stelde toen ▼oor
f 60 schoolgeld te heffen en dat werd aan
genomen. l)e ondervinding heeft geleerd
dat, als het schoolgeld gelijk is, de bur
gers zeggen: ik stuur mijn jongens liever
naar de eerste inrichting. Ik geloof, dat
de Raad almachtig verstandig doen zal
door terug te komen op het indertijd
genomen besluit. Hoe laag we moeten
gaan is de vraag. De heer Prui m zei
z/het gaat niet aan het schoolgeld lager t
6tellen dan op de lagere school," daaror
hebben wij bet op f40 willen brenger
Ik zou niet met 's heeren Huet opini
willen meegaan, dat hierdoor geen ontlas
ting voor den overvloed van den 5-jsrige
cursus zal worden verkregen. Laat on
voorloopig houden wat wij hebben, maa
ook daarbij de school zoo praktisch in
richten dat ze meer bezoek krijgt. Ik zo
het op dit oogenblik niet goed vinde
als men nu reeds de school afschafte e
dadelijk er voor in de plaats een schoc
voor M. U. L. O. iuvoerde. We kunue
toch eerst zien of ons vermoeden juist is
B ij v o e t. Ik moet zeggen, dat ik nie
graag zou meegaan om een toestand t
bestendigen dien het publiek zelf niet wi
Beter nog dan voor 40 kinderen die kos
tea te maken, zou het wezen ze te subsi
dieeren om den B-jarigeu cursus te be
zoeken. Vroeger was het schoolgeld f3
en toen bloeide de school ook niet omda
zij niet goed ingericht is.
Macaré. Ik heb vroeger gezegd da
een reden waarom de school niet trok
was, dat de burgerij dacht dat het ee
school was voor jongens van minder geest
vermogens.
V o n R e e k e n. Ik zou wenscheu o-
te merken dat de omstandigheden toe
anders waren dan nu.Toen was het bijna nie
mogelijk een akte te krijgen voor middel
baar onderwijs, omdat akte a en b toei
bij elkander waren gevoegd. Sedert i
dat veranderd en kan men wel de akt
krijgen. Het komt voor jongelieden, di
in den handel willen, meer op de tale:
dan op de natuurwetenschap aan. Maa
toch, die in de industrie gaat dient e
ook wat van te weten en die, welke geei
lust hebben den B-jarigen cursus te bezoe
ken. Zou er onder deze omstandigheden
s?een middel zijn om de school daaraai
dienstbaar te maken door haar meer ij
te richten voor handel en industrie? Da:
zouden wij B. en W. moeten opdragei
met een nieuw plan te komen.
B ij v o e t. Ik zou weuschen dat op he
oogenblik de zaak niet tot een beslissinj
gebracht werd. Ik geloof, dat, als wij da
doen, de zaak eenigszins van de baan is
Ik zou wenschen dat B. en W. haar noj
eens ernstig in overweging namen, i;
overleg met de schoolcommissie.
M a c a r Het komt mij voor, dat me;
uitgaat van verkeerde praemissen. Mei
moet niet uitgaan van het punt: me:
moet de leerlingen vermeerderen. Als z
niet genoeg leerlingen trekt is de vraag
heeft de school zelf reden van bestaan
Als de zaak weer behandeld wordt en wi
beter ingelicht worden over de bestaand'
behoeften, dan kunnen wij beter beoor
deelen hoe te doen. Ik zou willen dat wi
de volgende keer uitgingen van de vraag
FEUÏLLSTO 3ST.,
Naar het Engelsch, van Anna Katharina Green.
191 VIII.
EEN OMSTANDIG GETUIGENIS.
Thans toonde zij geen plotselingen schrikeen waas van
hulpelooze wanhoop toog langzaam over haar gelaat en ieder
scheen te vreezen voor het volgend oogenblik. Ik hoorde
een bangen zucht aan mijne zijde, en omziende, zag ik,
hoe Mary Leavenworth met hoogroode waDgen haar nicht
'.at aan te staren, als was zij tot de ontdekking gekomen,
(at 't ook anderen, en niet slechts haarzelf, duidelijk werd,
d«; er in het gedrag en de houding van haar nicht iets
"'dromen raadselachtigs was.
Uidelijk werd de rechter zijne gewaarwordingen weer
gehq meester en ging voort:
Tij vraagt mij, na het laatste gedeelte van uw ge
tuigen; waj m;es Leavenworth? Uw vraag noopt mij,
u te ^woorden, dat geen inbreker of gehuurde moorde
naar, qat Hij met deze revolver zijn bloedig werk had
volbrach moejte zcm genomen hebben om het wapen
schoon te maken niet alleen, maar zelfs het opnieuw te
laden en weer in de lade te sluiten, waar hij het tot dit
doel had uitgenomen.
Op deze opmerking gaf zij geen antwoord, maar ik zag
hoe de heer Gryce er op zijn eigenaardige manier met een
veelzeggenden hoofdknik nota van nam.
Ook zou hel, g'ng hij steeds ernstiger voort,
voor ieder, die niet gewoon was op alle tijden van den dag
mijnheer Leavenworth's vertrekken in en uit te gaan, on
mogelijk zijn geweest, om zijn kamer zoo laat binnen te
treden, deze revolver uit haar bewaarplaats voor len dag
te halen, en vervolgens door de kamer te gaan tot op zoo
geringen afstand van zijn slachtoffer als de feiten hebben
bewezen, dat noodzakelijk moet zijn geweest dit alles
zou hem onmogelijk geweest zijn, zeg ik, zonder dat uw
oom ten minste even terzijde zou hebben gekeken, het
geen volgens de verklaring van den dokter niet kan zijn
geschied.
Dit was een uiterst kras gezegde, en ieder zag naar
Eleonore, in de verwachting dat zij verschrikt terug zou
deinzen. Het was echter Mary, die nu gereed stond om aan
haar diep gevoel lucht te geven. Verontwaardigd van haar
stoel oprijzende, zag zij met een snellen blik de geheele
vergadering rond en wilde toen het woord nemen; maar
Eleonore keerde zich langzaam om, wenkte haar om zich
bedaard te houden en antwoordde op kalmen, bereken
den toon
Hetgeen u zegt is nog volstrekt niet zeker. Wanneer
mijn oom de revolver tot het een of ander doel gisteren
b. v. heeft afgevuurd iets wat mogelijk, zoo niet waar-
I schijnlijk is dan zouden daaruit dezelfde gevolgen voort
spruiten en dezelfde waarnemingen te maken zijn.
Miss Leavenworth, hernam de rechter, de koge
is uit het hoofd van uw oom te voorschijn gehaald.
Ah!
De kogel is in vorm en grootte gelijk aan die, welkf
gevonden zijn in het doosje en draagt het Hommer, dat bi
deze revolver gebruikt wordt.
Eleonore boog het hoofd op de borst, terwijl haar ooger
strak op den grond gevestigd bleven en haar geheele voor
komen groote ontsteltenis aanduidde. Toen de rechter di
zag, werd hij nog gestrenger in zijn onderzoek dan te voren
Ik heb u nu nog eenige vragen te doen met betrek
king tot den avond van gisteren. Waar hebt gij dien door
gebracht
Alleen in mijn kamer.
Gij zijt echter gedurende dien tijd toch wel langer o
korter met uw oom of uw nicht samen geweest?
Neen, mijnheer; na het diner heb ik niemand meer ge
zien.... behalve Thomas, Het zij er eenigszins aarzelend o]
volgen.
Hebt ge ook met hem gesproken
Hij kwam mij het kaartje brengen van een heer, die mi
wensebte te spreken.
Mag ik den naam vragen van dien heer?
De naam die op het kaartje stond was mr. Le Roj
Robbins.
Deze mededeeling scheen van weinig gewicht, maar eeE
ernstige beweging van miss Mary deed mij er bizondei
op letten.