Bericht.
NIEUWS EN ADVERTENTIEBLAD.
5e Jaargang.
Zaterdag 23 Juni 1888.
ADVERTEHT1EN:
S i A I) S N i E U S.
WIE IS DE SCHULDIGE?
ABONNEMENTSPRIJS:
iNo 1524.
HAARLEM'S DAGBLAD
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsru.mte.
Bij groote opgaven aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
en;.». B. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale de Publieite Etrangère G. L. DATJBE Co., JOH. F. JONES, Suer., Partje, 31btt Faubourg Montmartre.
Zij, die zich met 1 Julia.s.
op liJA KLEM'8 DA GBLAD
hebben geabonneerd, ontvan
gen van heden af, de tot dien
datum verschijnende num
mers gratis.
DB DIRBCTJB.
Haarlem, 22 Juni.
Door de Vereeniging- t°gen het
mishandelen van Dieren is aan B.
en W. dezer gemeente het volgende
adres aangeboden:
Aan Heeren Burgemeester en
Wethouders van Haarlem.
Geeft met gepasten eerbied te kennen
het bestuur van de //Vereeniging tegen
het mishandelen van diereu" te Haarlem,
dat omstreeks half Mei in het Staten
Bolwerk tal van kraaiennesten uit de hooge
boomeu werden gestooten op eeiie wijze,
welke aan de talrijke voorbijgangers ern
stige woorden van protest ontlokte;
dat de jonge vogels te pletter vielen
tegen den bodem
dat half doode vogels met de verminkte
overblijfselen van andere in een zelfde zak
gestopt werden en tusschen het vuil van
de straat neergeworpen
dat deze feiten zeker niet op rekening
van de betrokken ambtenaren moeten wor
den gesteld, maar slechts moeten worden
geweten aan de ruwheid van de arbeiders,
die met de uitvoering werden belast;
dat echter zoodanige barbaarsche han
delingen ook in het vervolg; zeker nog
meermalen zullen voorkomen wanneer niet
van hoogerhand daartegen wordt gewaakt.
Redenen waarom bovengenoemd bestuur
de vrijheid neemt deze feiten tot uw ken
nis te brengen met het verzoek, aan de
betrokken gemeente-ambtenaren wel den
last te willen geven zorg te dragen, dat,
indien weer nesten van vogels in het
algemeen belang moeten wor
den gestoord, zulks geschiede vóór de
eieren zijn uitgebroed en in elk geval zon
der de onnoodige wreedheid waarmede bij
de aangegeven gelegenheid is gehandeld.
Hetwelk doende enz.
Namens het Bestuur voornoemd:
(was get.) H. REMMERS,
Voorzitter,
(was get.) N. J. TOLK,
Secretaris.
De Vereeniging tegen het mis
handelen van dieren alhier heeft
Dr. T. C. Winkler benoemd tot eere
lid dezer Vereeniging. De groote
verdiensten van dezen geleerde, als
oprichter, en lange jaren als voor
zitter van de Vereeniging, gaven
aanleiding, tot dit besluit.
Aan het gemeentebestuur is ver
gunning gevraagd lo. door S. Nijs-
sen tot oprichting van eene kleeren-
wasscherij door stoom gedreven in
het perceel aan de Brouwersvaart
get. no. 86/88 en 2o. door H. van
Stipriaan tot oprichting van eene
slachterij en rookerii in het perceel
aan de Brouwersvaart get. no. 66
en 3r. door L. Kuijk tut oprichting
van gelijke zaak in het perceel
Kleine Houtstraat 28.
Aan het eind-examen van het
Gymnasium hier ter stede op 18,19
20 en 21 Juni namen deel 10 leer
lingen en 5 extraneï.
Het diploma A voor de faculteit
der godgeleerdheid, rechtsgeleerd
heid enz. is uitgereikt aau de leer
lingen: P. Tjeenk Willink, J. B. du
Buy, A. J. Cnoop Koopmans, U. H.
van No'.ten, M. J. 't Hooft, C. A.
Derx, L. Til. Stibbe, H. Visser, W.
Bok en aan de extraneï H. E. Ar-
riens. F. A. Bijvoet en K. G. P.
Landberg.
Het diploma B voor de faculteit
der geneeskunde aan den leerling
F. A. Meichiur.
Eet gebouw der IsraëlieMe Gemeente
in
De commissie, welke indertijd gevormd
werd uit leden der Israëlietische gemeente
alhier, kan met voldoening op een groot-
sche stichting wijzen, welke ouder haar lei
ding tot stand is gebracht.
Wij bedoelen het gebouw dat in de
Lange Wijngaardstraat is verrezen en dat
door zijne flinke inrichting op uitstekende
wijze aan het doel zal beantwoorden,
dat men er zich van voor oogen stelt.
Reeds de facade met de drie ruime in
gangen en breede ramen doet een goeden
dunk van het geheel verkrijgen, welke nog
verhoogd wordt, wanneer men het ruime,
frissche inwendige in oogenschouw neemt.
De eerste deur geeft toegang tot de bree
de lange gangaan wier linkerzijde
men door ruime deuren de helder ver
lichte en goed geventileerde schoollokalen
met keurige banken van Amerikaansch
model en schoolborden van een geheel
nieuw systeem, binnentreedt. Reeds terstond
valt het in 't oog, dat hier met alle
eiscben van de hygiene rekening is gehou
den.
Deze lokalen zijn uitsluitend ten behoeve
der godsdienstige school der Israëlietische
gemeente. Er zal alleen van half één tot half
twee des middags en van vijf tot zeven
uur des avonds godsdienstonderwijs worden
verstrekt.
De tweede deur in het front geeft toe
gang tot een trapportaal, waardoor men op
de tweede verdieping de lokalen bereikt
van den kerkeraad en van de secretarie.
De derde deur verleent toegang tot de
conciërgewoning, bestaaude uit twee kamers
met keuken en verder tot de badlokalen
met bijbehoorende wachtkamer. Al deze
lokalen hebben door zijdeuren onderlinge
gemeenschap.
Aan de achterzijde bevinden zich ruime
open plaatsen.
Het gebouw bevat een drietal ruime
badkamers voor de ritueele baden. De in
richting dezer baden is zeer doelmatig.
Het zou ons echter te ver voeren om de
toestellen te beschrijven, door welke steeds
voor verstrekking van het vereischte warme
en koude water in de badkuipen wordt
Een afzonderlijke vermelding verdienen
de zalen, welke zich op de tweede verdie
ping bevinden en «'aarvan het voorste
bestemd is tot vergaderingen van het
bestuur der gemeente en het achterste
tot bijeenkomsten van Israëlietische pieuse
genootschappen. De zalen zijn zeer smaak
vol gedrapeerd en gemeubeld. De ramen
aan de straatzijde zijn behangeu met prach
tige gordijnen, de zittingen der fraaie
antieke stoelen zijn met gebloemd satijn
bekleed. Het donkere veelkleurige behangsel
houdt goed den toon in de statige ruim
ten, waarin twee zeldzaam fraaie schoor
steenmantels prijken. Het plafond waarvan
een eenvoudige doch smaakvolle gas-
lustre afhangt is, geheel in overeenstem
ming met het geheel, fraai afgewerkt.
Zoowel op de boven- als benedenverdie
ping bevinden zich enkele goed ingerichte
kamertjes voor het dienstdoend persoueel.
Door middel van electrische schelleidiugen
is de conciërgewoning met de verschil
lende lokalen verbonden.
De inrichting der overige kleinere loca-
liteiten beantwoordt mede aan alle te stel
len eischen. Hulde dan ook aan den ar
chitect den heer D. E. L. van den Arend
en den heeren Gebs. Zurendonk, de aan
nemers, voor hunnen zoo wel geslaagden
en soliden arbeid
DE INWIJDING.
Hedenmiddag hadden zich op de boven
zaal van het gebouw de leden vau deu
Israëlietischeu kerkeraad en eenige genoo-
digden, waaronder het dagelijksch bestuur
dezer gemeente vertegenwoordigd was, ver
zameld tot de plechtige inwijding.
De heer Konijn, voorzitter van den
kerkeraad, heette den aanwezigen wel
kom binnen de muren der nieuwe stich
ting en wees er met voldoening op, dat
zij tot nut der Israëlietische gemeente tot
stand was gekomen.
Mijne heeren zeide hij het ge
voel dat in mij opwelt bij het aanschou
wen dezer plaats van bijeenkomst is over
weldigend.
Een jaar is het geleden, dat de eerste
steen van dit gebouw werd gelegd. Gode
zij lof en dank gebracht, dat dit feestelijk
uur thans is geslagen. Dank zij ook u,
uit naam van den kerkeraad, die zoo
welwillend waart op o^ze uitnoodiging
hier te verschijnen. Moge deze stichting
aan het doel beantwoorden, eene inrich
ting zonder welke geen goed geordende
Israëlietische gemeente kau bestaan. Wij
hebben thans wat zoo lang werd begeerd,
al gaat het ook met veel geldelijke opof
fering gepaard.
Spreker dankte vervolgens den leden
van den kerkeraad, den architect en de
bouwcommissie, de heeren Weill, Joles,
Frank en Kattenburg.
Nogmaals bracht hij de verdiensten in
herinnering inzonderheid door den heer
Joles bewezen door zijn ijverig toezicht
bij den bouw en bracht daarna dank aau
den burgemeester, het dagelijksch bestuur
en den raad der gemeente voor den steun
verstrekt, doordien zij de richting, het
goede spoor, hadden aangewezen voor het
tot stand brengen van het gebouw alsmede
voor de tijdelijke verstrekking van een
gemeenteschool ten behoeve van het onder
wijs der Isr. kinderen.
Daarna bracht hij dank aan het begraaf-
genootschap, voor de geldelijke bijdragen
tot de stichting en dat daarmede bewezen
had dat godsdienst en weldadigheid samen
gingen.
Ten slotte beval hij het gebouw in de
hoede van het dagelijksch bestuur der ge
meente aan, naast dat des Allerhoogsten en
eindigde met een herinnering aan bet lang
durig bestaan van het Israëlietische volk,
dat sedert 4000 jaren de drager was van
de éénheid Gods en uitte tot slot de bede
„Vrede zij met u".
De heer Joles vatte alsnu het woord en
gaf deu voorzitter met een hartelijk woord
van dank voor den hem en den overigen
leden der bouwcommissie toegekenden lof,
een praebtigeu stoel en een fraaien voor
zittershamer ten geschenke, welke in dank
werden aanvaard.
Na hem hield de heer van Cauveren
eene uitvoerige rede, die deels gewijd was
aan de geschiedenis van het Israëlietische
volk en bracht de woorden in herinnering:
„Hoe schoon zijn uwe tenten, O Jacob, hoe
heerlijk uwe woningen O, Israël", bij deze
grootste nieuwe stichting.
De heer M. L. Kattenburg wees daarna
op dit feit als een der gewichtigste in de
geschiedenis der Israëlietische gemeente te
Haarlem. Ook hij bracht hulde aau den
kerkeraad en de bemoeiingen inzonderheid
aan den heer Joles voor de vele opoffe
ringen en moeite, welke hij zich had ge
troost bij het dagelijksch toezicht op den
bouw der stichting, die zoo tot aller ge
noegen was tot stand gekomen.
De heer W. Kattenburg sprak in waar-
deerende bewoordingen over de zorgen vau
den kerkeraad en die der afgestorven leden
van dit lichaam.
Hij herhaalde de woorden «hoe schoon
zijn uwe tenten o Jacob, hoe heerlijk uwe
woningen o, Israël" zoo volkomen van
toepassing op dit grootsch geheel.
De heer van deu Arend drukte de hoop
uit dat het gebouw aan de verwachtingen
zou beantwoorden, welke men van de con
structie had.
Na hem vatte de heer Jordens het woord.
Hij wees op den bloei der Israel ietische
gemeente te midden van het welvarende
Haarlem, die aan de kracht en energie
van haren kerkeraad had te danken, dat
dit gebouw tot stand gekomen was. Hij
hoopte dat de bloei der Isr. gemeente en
die der gemeente Haarlem gepaard zou
den blijven gaan.
De heer Graaff, hoofdonderwijzer alhier,
bracht hulde aan de Isr. jongens en meis
jes, die hij eenigen tijd onder zijne leiding
mocht hebben. //Hun lust en ijver in het
leeren waren groot," maar hij bracht Sa-
lomo's woorden in herinnering: //die de
tucht bemint, bemint de wetenschap.
Deze school zal hunne godsdienstige op
leiding beoogen na de gewone schooluren.
Mocht men echter bedenken, dat fe veel
inspanning verslapping kan teweegbrengen,
zoo ook wanneer de kinderen te veel lee
ren. De wetenschap, hier de hygiëne, moge
niet uit het oog worden verloren
Na een hartelijk slotwoord van den heer
Konijn gingen de aanwezigen onder leiding
van den architect, den heer D. E. L. van
den Arend, over tot bezichtigiug der loka
len en hiermede nam deze plechtigheid
een einde.
Zandag a. s. zullen de kinderen in de
school feestelijk worden ODthaald.
Met ingenomenheid hebben wij
dezer dagen het besluit van het
bestuur der sociëteit «Vereeniging»
begroet om gedurende het zomer
seizoen den leden een reeks van
concerten aan te bieden.
Het eerste daarvan werd Donder
dagavond gegeven door de koninkl.
Militaire Kapel van het regiment
Grenadiers en Jagers, kapelmees
ter de heer W. van der Linden. De
uitvoering van het programma, dat
wij in het nummer van Woensdag
^TE}|JIÏ,LBTO 1ST.
Naar het Enaelsch, van Anna Katharina Green.
65)
XXVI.
&RYCE VERKLAART ZICH NADER.
Ik zal 't niet wagen den lezer een beschrijving te geven
van den chaos van gewaarwordingen, die mijn gemoed bij
Gryce's laatste woorden overweldigden. Gelijk een drenke
ling, wien het lief en leed van geheel een leven voor den
geest voorbijgaat, zoo gingen in dat enkel oogenblik alle
woorden, die ik Mary had hooren uiten, hare antwoorden
bij het verhoor en haar gezegden bij ons laatste onderhoud,
op den avond van Clavering's bezoek, mij als in een wil
den roes door 't gespannen breiD, terwijl ik verbaasd stond
hij de beteekenis, die haar gedrag in alle opzichten ver
kreeg, bij 't licht waarin ik dat nu aanschouwde,
Ik bemerk, dat ik het geheele kaartenhuis van uw
vermoedens en berekeningen met één slag heb doen ineen
vallen, zeide mijn bondgenoot, in het bewustzijn zijner
meerderheid. Hebt gij dan nooit aan de mogelijkheid
hiervan gedacht?
Vraag mij niet, wat ik gedacht heb, hernam ik.
Ik weet slechts, dat ik nooit aan de waarheid van uw
vermoedens zal gelooven, en dat hoewel Mary voordeel had
bij den dood van haar oom, zij aau den moord toch geen
deel had.... althans geen handelei.d aandeel, voegde ik
er hij, om niet al te toegevend te willen schijnen.
En waarom zijt ge daar zoo zeker van
Waarom zijt ge zeker van het tegenovergestelde? Het
staat aan u, te bewijzen, dat zij er wel deel aan had,
terwijl ik voor het omgekeerde geen bewijs heb aan te
voeren.
Ah zoo, zeide Gryce, op kalmen, doordringenden
toon, wilt ge hier den regel der wet toepassen? Als ik
mij goed herinner, zijt gij op de toepassing er van niet
altijd zoo gesteld geweest ais nu; bijv. toen het de vraag
gold, of Clavering al dan niet de moordenaar was.
Maar hij is een man. Het schijnt altijd minder vree-
selijk om een man te beschuldigen van een misdaad. Maar
een vrouw als zij I Ik mag er niet van hoorenhet is vree-
selijk, al te vreeselijk. Niets dan- een volledige bekentenis
van haar zelve zal mij ooit doen gelooven dat Mary Lea
venworth, of welke vrouw dan ook, deze misdaad gepleegd
heeft. De daad was te wreed, te koel berekend, te....
Lees de verslagen der lijfstraffelijke rechtspleging,
viel Gryce mij in de rede.
Wat gaan mij de rechtsverslagen aan! riep ik kop
pig uit. Al de - rechtsverslagen van de geheele wereld
zouden niet in staat zijn mij te doen gelooven dat Eleo-
nore deze misdaad heeft gepleegd en ik kan tach jegens
haar nicht niet minder billijk zijD. Mary Levenworth is in
mijn oog niet vrij van tekortkomingen, maar wel vrij van
schuld.
Gij schijnt jegens haar zachter in uw oordeel te willen
zijn dan jegens haar nicht.
Ik begrijp u niet, prevelde ik, terwijl mij eensklaps
een nieuw en nog schrikwekkender licht begon op te gaan.
Hoe? Hebt ge dan door de snelle opeenvolging der
j-mgste gebeurtenissen, de beschuldigende woorden vergeten
die wij op den morgen van het verhoor onwillekeurig tus
schen de beide nichten hebben hooren wisselen.
Neen, maar....
Gij dacht toen dat die woorden geuit werden door Mary
tegen Eleonore.
Nstuurlijk, gij dan niet?
Nooit zal ik den glimlach vergeten, die nu over Gryce's
gezicht speelde.
Neen, ik niet, zeide hij. Ik heb die onnoozele
meening overgelaten aan u; één op het dwaalspoor is al
genoeg, dacht ik.
O welk een vreeselijk licht ging mij steeds helderder opI
Dus wilt gij beweren, riep ik uit, dat 't Eleo
nore was, die wij hebben hooren spreken? Dat ik al dien
tijd heb gearbeid onder den druk van een treurig misver
stand, terwijl gij mij met een enkel woord hadt kunnen
terecht helpen?
Wat dat betreft, zeide hij, - wil ik u nu wel zeggen,
dat ik mijn redenen had, om u een tijd lang op het dwaal
spoor te laten. Vooreerst wist ik zelf niet volkomen zeker,
wie het was die gesproken had, hoewel mijn twijfel zeer
Voor Haarlem, per 3 maanden/1.20.
Franco door het geheele Kijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummers- 0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureen: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 132.
Birecteuren-liltgevcrs J C. PËEREBOOn
