Een belangrijke uitvinding. GEMENGD NIEUWS. Predikbeurten der Red. Herv. Kerken wijze hunne teleurstelling luchten, in hun hart zijn zij niet weinig trotsch op hun jongen krachtigen vorst, die door heel Europa benijd en gevierd wordt. Zij bil lijken het, dat vreemden zich koesteren in de eerste stralen van zijn jong geluk zoo als men het door de vingers ziet, dat de bruidegom zijn wittebroodsweken elders gaat vieren en pronkt met zijne bloeiende bruid voor vreemde oogen. Weldra zal hij terugkeeren als een die //vieler Meuschen Stad te gesehn und Sitte gelernt hat" en zijne soldaten laten marcheeren en zijne zoons eierceeren en gloeiende toosten slaan. En het zal weer fideel toegaan in ons levenslustig Berlijn. Intusschen trekt ook het rouwende huisgezin van wijlen keizer Erederik zich uit zijn eenzaamheid terug. Verleden Zon dag kwam prinses Victoria bij baron von Reischach dineeren. Wij weten wel, dat diens vrouw hare intieme vrieodin is, maar meenen te mogen hopen, dat zij menig maal en met haar menigeen uit hare omgeving Berlijn zal opzoeken. Want geen rechtgeaard Berlijner twijfelt er aan of wie de Spreestad eens gezien heeft er nog eens en nog eens en vele malen komt. Er is hier dan nok veel aantrekkelijks, zelfs nu het winterseizoen pas aanvangt. i)e held van den dag is tegenwoordig Possart, de directeur van het jonge Lessing-theater. Er wordt „Freund Fritz" van Erckmann- Chatrian gegeven. Niemand bewere, dat hij dit stuk kent, die het niet in het Les sing-theater heeft genoten. Men weetniet, wien het eerst den tol zijner bewondering te betalen, den tooueelspeler of den régis seur Possart. Bij de voorbereiding eu in- 8tudeeriug van dit stuk heeft hij al zijne ondervinding en al zijn talenten ten toon gespreid om de begoocheling volkomen te maken. Van dat de voorhang opgaat, en de meesterlijk nagebootste elzasser boerenhut zich vertoont tot het laatste woord, voelt men zich verplaatst in de zachtmoedige, idyl lische omgeving van den aantrekkelijken Rabbi Sichel, door Possart op geniaal- natuurlijke wijze weergegeven. Men wordt als doordrongen van de vriendelijke stem ming die van het stuk uitgaat. Hier schokken geen hevige hartstochten, hier houdt geen kunstige verwikkeling in ang stige spanning er gaat een gevoel van welbehagen uit van het tooneel, en Pos- sart's grootste triomf mag heetec, dat hij geen stormachtige bijvalsbetuigen verwierf, maar door zijn mise-en-scène, door het voortreffelijke samenspel en door zijn eigen weergeven der figuur van den Rabbi een vriendelijke bijvalsbetuiging uitlokte. Het is menschelijk, na het genieten va* zulk een stuk tot scheppens toe nagebootst leven, een gevoel van wrok te voelen op komen, dat men niet tot de uitverkorenen der goden behoort. Tooneelspelers, schil ders, dichters, welke zondagskinderen der natuurWelk een weelde moet het zijn, als Possart de stramste snaren van het menschelijk gemoed hun weerspannige tonen te kunnen ontlokkende mis- moedigen, de lusteloozen, de vermoeiden, de treurenden van zich te zien gaan met frissche levenslust, omhooggedragen door oen verheffende kunst, die ontvoert aan kwellingen, alleen groot in eigen oogen, alleen gewichtig in eigen kleinpersoonlijk leven. Het is met de statistiek in de hand te bewijzen, dat eene dergelijke gedachte velen moet hebben bezield in de laatste jaren. De //Dramaturgische Blitter", het orgaan der tooneelspelers, wijst op een bestendige vermeerdering van tooneelkrachten. Jaar lijks bestijgen 600 personen de planken, voor wie door niet meer dan 2 a 800 wordt plaats gemaakt. Ook hier wordt de markt dus overvoerd. En niettemin toont de statistiek een aanzienlijke vermindering van concessie-aanvragen voor theaters. De oorzaak hiervoor is te zoeken in het dilettan tisme, dat de beroepstooneelsj elers van de baan dringt. Ongeveer 12000 dilettantenver- eenigingen geven tegen een entrée, dat van tien tot vijftig pfennig loopt, voorstellingen besloten door bals en reduceeren de be hoefte van het publiek aan het goedweergeven van goede stukken tot nul. Hoeveel voor deel zou de kunst hebben van deze dui zendtallen, hoevele Possarts zullen zij voort brengen? Wie evenwel het minst van dezen nieu wen tijdnood in den dop te lijden hebben, dat zijn wij Berlijners, wanneer wij ons in het avonduur werpen in de Lethe van het gewoel der haute-volée, die golft door Unter den Linden, waar het electrisch licht de herfstkleuren der bladeren fan tastisch tint. Volgens de amerikaansche bladen houdt de beroemde werktuigkun dige Edison zich thans, behalve met de verbetering van de door hem uitgevonden fonograaf, ook bezig met de vervaardiging van een in strumentje, dat bet gesproken woord mechanisch opteekent. Voor iederen klinker of medeklinker welke in het gesproken woord voorkomt, behoeft men het gebruik van tong, lippen verhemelte en onderkaak, hetzij af zonderlijk of in verbinding. De be weging dier verschillende deelen wijzigt de klanken, die uit het strot tenhoofd komen en doet ook de medeklinkers ontstaan. Het viel den ingenieuzen Ame rikaan betrekkelijk niet moeilijk, de verschillende bewegingen der dee len van den mond op een klein me chanisme over te brengen. De samenstelling daarvan komt ongeveer op het volgende neder: Tegen het verhemelte wordt een plat kussentje van gutta percha aangebracht, dat met lucht is gevuld. Bij letterklanken die eeue drukking van de tong tegen het verhemelte vereischen, wordt ook het knssentje saamgedrukt. De lucht baant zich daaruit een weg door een dun buisje, dat aan het kussentje is bevestigd. Aan het einde van het buisje be vindt zich een zuigertje, dat door de lucht, welke uit het kussentje wordt geperst, naar buiten gedreven wordt. Houdt de drukking der tong op, dan beweegt zich het zuigertje in tegen overgestelde richting. De beweging van dit zuigertje wordt overgebracht op een hefboompje, dat de verbin ding totstandbrengt van de polen eener kleine galvanische batterij, welke op een electro-magneet werkt, die evenals bij een telegrafisch toe stel een ankertje aantrekt, dat een streepje drukt op eeu langzaam af rollende papierstrook. De op- en neergaande, voor- of achterwaartsche beweging van de tong wordt door middel van een dunnen zilveren band eu een uiterst licht staafje op dezelfde wijze op een electrischen commutator overge bracht, die een tweede anker, dat zich boven het eerste bevindt in beweging brengt en nevens de stre pen van het verhemelte, op de af rollende strook papier lijntjes of puntjes van kleiner afmetingen drukt. Door een dergelijke eenvoudige in richting wordt de beweging der lippen en der onderkaak op den zelfden band overgebracht. Bij gecombineerde bewegingen drukken zich de lijnen en punten tegelijk nevens elkander af. De proeven welke met dit toe stelletje, dat misschien nog voor ver betering vatbaar is, werden gene- men, hebben uitstekend voldaan. Met verrassende zuiverheid werd ieder woord, iedere volzin, over gebracht. Iemand die er zesduizend woorden mede had gesproken vond er 5984 opgeteekend. Het ontbreken van de overige 16 werd daaruit verklaard, dat de electri- sche stroom eeuige oogenblikken was gestoord geworden. De voordeelen, die deze nieuwe vinding zullen opleveren, zijn onbe rekenbaar. Vooral bij vergaderin gen, waar het erop aankomt de woorden van een spreker nauw keurig weer te geven, is het van 't grootste gewicht. Het is Edison gelukt het tot de kleinste afmetin gen, zakformaat, terug te brengen. Een millionair heeft reeds 100.000 dollars geboden, wanneer Edison hem het octrooi der vinding ver koopt. Waarschijnlijk scheidt ons thans nog eene kleine tijdruimte van eene uitvinding, welke de beweging van het bovenbedoelde electro-magne- tische toestelletje overbrengt op de letterzetmacbine, zoodat hetgeen ge sproken wordt, tegelijk wordt gezetl Militaire wielrijders in Engeland. In Engeland is eene commissie werkzaam geweest om het gebruik van rijwielen in het leger te bestudeeren. Naar aanleiding hiervan, is een nieuw korps vrij willigers ter sterkte van 120 mau gevormd, dat deu naam heeft ge kregen van 26e Middlesex (Cyclists). Dit is echter slechts een eerste stap voor eene meer uitgebreide orga nisatie, want bij een groot aantal bataljons stellen de vrijwilligers zich niet tevreden met de rol van ver kenners en ordonnansen, maar oefe den zij zich ook als bereden infan terie up velocipèdes, waarop zij ge weer en ransel meevoeren. Binnenkort zal de ont- hulling plaats hebben van een monu ment, dat ter nagedachtenis van den ongelukkigen koning Lodewijk II van Beieren te Starnberg, op den oever van het meer in het slotpark, waar de vorst om het leven kwam, is opgericht. Het bestaat uit een traai gebeeldhouwd marmeren voet stuk, dat een zuil draagt van rood syeniet. In den top is een altijd brandende lamp geplaatst. Het ge heel is zeven meter hoog en wordt gekroond door een gegoten ijzeren crucifix. De koningin van Zweden leidt tegenwoordig aan zenuwzwakte, die zij bestrijdt door het geregeld verrichten van huiselijke bezighe den. Des morgen vroegtijdig opge staan maakt zij zelf haar bed, veegt den vloer harer slaapkamer, maakt vddr het ontbijt eene wandeling, begiet haar bloemen en moet zich bij deze huishoudelijke kuur zeer wel bevinden. De spaansche bladen geven weder merkwaardige staaltjes van den treurigen toestand, waarin het gevangeniswezen in Spanje ver keert. Niet alleen te Madrid, maar ook in de gevangenissen van Anda- lusië kunnen de opgesloten boos doeners zonder de minste moeite vergunning bekomen om uit te gaan. Het gevolg hiervan sprong dezer dagen weder in het oog. Een han delaar te Sevilla namelijk bemerkte sedert eenigen tijd, dat er gedurig geld uit de lade verdween. Hij bracht het feit ter kennis van de politie, die hem aanraadde het geld, dat er in lag, te teekenen, en beloofde het huis te bewaken. Eenige dagen la ter zagen de agenten 's nachts een man met valsche sleutels in den winkel dringen, en de deur opnieuw sluiten. Men hield hem oogenblik- kelijk aan en vond, dat het een misdadiger was, die gevangenisstraf onderging. Des nachts ging hij uit met vergunning van den opzichter, die hem ook de valsche sleutels gegeven had en de helft kreeg van de opbrengst der diefstallen. De ke rel werd onderzocht en men vond in zijn bezit geteekende geldstuk ken en een groot mes. Te Oarthagena zijn vier- en-twintig kisten met dynamiet ontploft. Onmogelijk is het een denkbeeld te geven van den slag, welke den bodem trillen en de hui zen schudden deed. De schade is onberekenbaar. Als door een won der hadden geen persoonlijke onge lukken plaats. De waardigheid van Stamboeloff, president van het bul- gaarsche ministerie is uit klein be gin gesproten hij ontving aanvan kelijk eene opleiding als kleermaker. Zijn oaders stonden er opdat hij dit vak zou leeren, maar hun zoon toonde zulk een hevigen afkeer van naald en draad, dat zijn meester zich gedrongen zag hem menige handtastelijke opwekking toe te dienen en eindelijk hem de deur uit te jagen. Het schijnt, dat de minister zich de vroeger ontvangen oorvijgen met dankbaarheid herinnert. Ten minste dezer dagen heeft hij zijn vroegeren kastijder in de gelegenheid gesteld, de misdaad te straffen en op te sporen in ruimer kring door hem tot commissaris van politie te Sofia te benoemen. VAUIA. Aan het diner. Gast tot het zes jarig zoontje van den gastheer Een lekker diner van middag, niet waar Wimpje? Wimpje. Dat zou ik denkeD. Pa heeft uitgerekend dat het hem vijf en twintig gulden kost. Een afgedankt minnaar wordt gevraagd hoe het komt dat hij van zijn meisje af is. «Wel,» zegt hij, «ik heb haar zoo lang gevleid tot zij zóó trotsch werd, dat zij geen woord meer tot mij sprak.» Kleine Lena is zoo ondeugend, dat haar mama haar in een hoek zet, na eene ernstige berisping. Na dat zij een kwartiertje heeft staan pruilen, zegt zij na een diepen zucht «U mag bij mij komen lieve mama en mij kussen, ik vergeef u.» HHMHTBEflIGHTEK. affistirdam, 29 Sept. D« pr£s«n der Aardappelen waren alt volgt: Prifttehe Dokkumer Jammen 10,a 0,dito Praneker Jammen f 2,80 a 8.Zeeuwtche Spui* «che Jammen f 3,60 a 4,Katwijker Zand f 0, a 0,Andijker blauwe f 0,a 0,id. Muit :es f 0,a 0,PruUi»flhe Hamburger f 4,a 4,10, dito losse f 0,0.do. Klei Muiajet a 0,Saksische 2.a 8.Hambur gers 10,a 0,Kralen f 0.0 Hilletjommer Zand f 1,50 a 4,50, Haarlemmer id. f 0,a 0,Geld. Blauwe f 1,80 a 1,90, Zeeuw tche Flakkeesche f3,80 a 3,40, allen per Hl. Aangüoerd 0 vertche ladingen. Su'ker: Biet stil, Geraffineerd onveranderd. Petroleum loco f9.95 E., overigene onveran derd. Tarwe op levering Nov. f220, Maart f280. Noteering van de^Commitiie voor den Graan* ka-adel. Rogge op leverinp lager, vooral per Oct., Oct. f180, 129, 128, 129, Maart f140, 139. Noteering van Menae k Thole. Kooit-ad op 800 Kg. OUe stiL Lijnzaad onveranderd. Raapolie vast, vliegend per 100 Kg. f31s/<» lo. Oct. f80'/,, lo. Nov.'Dec. f 30s/e. lo. Mei f 30l/s» Lijnolie prijshoudend; vliegend per 100 Kg. f 21 Va, 21 Vo lo. Oct. f21, 21 V?, lo. Nov./Dec. f 21s/8, lo. Jan./Mei f 22. Raapkoeken f 82 a 92 per 1040 stuks. Lijnkoeken f8,50 a 11,50 per 104 stukt. Hoorn, 27 Sept. Kaas: Ter waag gewogen 359 stapels, wegende 106,591 kilo. Hoogste prijs: kleine Gras f 34,50, Hooi id. f 0,Commissie id. 27,middelbare f27, Leiden, 28 Sept. De aanvoer en prijzen ter Veemarkt van heden waren alt volgt: 56 Stieren f47 a 186, 240 vette Ossen en Koeien fllö a 258 of f0,52 a 0,66 per Kg., 96 Vare id. f 85 a 182, 70 Graskalveren f10 a 44, 30 vette id. f 82 a 77 of f0,65 a 0,85 per Kg., 18 nuchtere id. f 7,a 17,1620 vette Schapen f 18 a 35,— of t0,50 a 0,55 per Kg., 276 weide do. 10,— a 28,302 Lammeren f 6,a 15,82 magere Varkens f 12 a 28, 414 Biggen f4,25 a 10,0 Paarden f a 124 Kalf- en Melkkoeien f 96 a 282. Leiden, 28 Sept. Aangevoerd 48 partijen. Goudsche Kaas f20,a 26,50, Derby a Leidsche, de 150 kilo fa Edammer Kaat 2e kwal. f16,a 0,—. StmiDAM, 29 Sept. Moutwijn f10,Jenever f15 50, Aaitt. Proef f 16,75 Spoeling-Beuw 0,70, dito Commissie i 0,80. Zwolle, 28 Sept. Boter, Prima Gras f 25, a 26,afwijkende f23,a 24,50. 2e soort f21,— a 22,—. TE HAARLEM. Op Zondag 30 Sept. 1888. Groots Kerk. Vrosgpr. 7 ure, Snethlage. Voorm. 10 ure, Moeton. Nam. 2 ure, J. D. van Arkel, pred. te Bloemendaal. 51e Zondag, 't Avonds 6 ure, Dr. F. E. Daubanton, pred. te Heemstede. (Voor Escher). Nieuwe Kerk. Voorm. 10 ure, Hoog. Jans-Kerk. Voorm. 10 ure, Smeding. Woensdagavond 7 ure Hoog. Bakenesser Kerk. (Voor de Kinderen.) Voorm. 10 ure, Knottenbelt. Waalsche Kerk. Voorm. 10 ure, Bourlier, past, a la Haye. Christelijke Gereformeerde Gemeente Gedempte Oude Gracht. Voorm. 10 ure, 's Avonds 5 ure, Mulder. Kleiu Heiligland. Voorm. 10 ure, 's Avonds 5 ure, Schotel. Luthersche Kerk. Voorm. 10 ure, Mees. Kerk der Vereenigie Doopsgezinden. Voorm. 10 ure, de Vries. Remonstrante Kerk. Voorm. 10 ure, Tideman. Broedergemeente. Voorn. 10 ure, Baron van Doorn. 's Avonds 6 ure, Baron van Doorn. Chr. bewaarschool Lange Heerenvest. Maandagavond 8 ure, Moeton. Aanvang de Bij bellezing. Luk. 8 1 enz. Aan stemgerechtigde leden der Ned. Herv, Gemeemte wordt bericht dat met het oog op de verkiezing van Dinsdag 80 Oct. a. s. de lijst van stemgerechtigden aan de kosterie der Groote Kerk voor hen ter visie liggen zal op alle werk dagen van Maandag 17 September tot 14 Octo ber van voorm. 11 tot 2 ure, en 's avonds van 7 tot 9 ure. Aanmerkingen moeten schriftelijk worden ingediend. Ds. Knottenbelt maakt hekend dat hij de wijk van Ds. Escher (laatst die van Ds. Barger) heeft overgenomen. De volgende week zal hij mede- deelen wanneer en waar hij de catechisatiln houden zal. Ds. Smeding zal Maandag 1 Oct. 's avonds 7 ure niet catechiseeren. Noorderlcerk (Ridderstraat). Nederd. Geref. Gem. (doleerende). Voorm. 10 ure, 's Avonds 6 ure, E. H. Kallmann, van Amsterdam. Woensdagavond 7'/s ure» F. Fortuijn, pred. te Barendrecht. Nederd. Herv. Kerk. Bennebroek. Voorm. 10 ure, G. van Herwaarden. Beverwijk. Voorm. 10 ure, geen dienst. 's Avonds 7 ure, J. C. Boon. JEvang. Luthersche Kerk. Voorm. 10 ure, T. H. Siemelink, Candidaat. Doopsgezinde Kerk. Voorm. 10 ure, J. Sepp. Bloemendaal. Voorm. 10 ure, J. M. Snethlage, pred. te Haarlem Nam. 2ure, geen dienst. Heemstede Voorm. 10 ure, F. E. Daubanton. Ulllegom. Voorm. 91/? ure, M. Buchli Feat. Hontr||k en Polanen. Voorm. 9 l/a ure, W. Beekhuis, pred. te Uitgeest. Santpoort. Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet. Spaarndara. Voorm. 10 ure, H. J. Bergsma. Velsen. Voorm 9ure O. Schriecke, pred. te Zandvoort. eeu kofiiehuisrekening, die nota bene nog niet eens twee jaar oud is. Een glas brandy met sodawater, als je hem wegkijkt, Fred. Maar op den pof, hoor, want money heb ik niet!» Fred hoorde dat alles rustig aan, terwijl hij zijn jas uit trok en zijn kantoorjasje, dat zooals alle dergelijke kleeding- stukken, meer gaten dan knoopeo telde, aanschoot. Zijn makkers, die het niet veel beter hadden dan hij, hielden ■van hem, daar hij altijd geneigd was om voor hen in te springen, zoo zij een dag vrijaf wilden hebben en hen altijd bijstond, wanneer zij een leening wilden sluiten en hij toe vallig wat geld bezat. Zij hadden ook dat respect voor hem 't welk op een kantoor altijd bestaat voor een goed werkman, die zijn plicht stipt waarneemt, al schertsten zij ook dik wijls met zijn standbeeld-nauwgezetheidzooals zij die noemden. Bedaard nam hij op zijn kruk plaats en sloot zijn lesse naar open met een sleutel, dien hij uit den zak nam. «Weest toch wat kalm,» zeide hij, «aanstonds komtmr. Westwood en als hij jelui hier ziet springen als jonge katten, komt er weer een donderbui van belang. Gaat nu weer als zoete jongens op je plaats zitten en spreekt ge wone mensehentaal!» «En hoe gevoelde je je nu wel?» zeide een der vier, toen zij de waarheid van Fred's .opmerking inziende, op hun hooge kantoorstoelen zaten en, met de pennen achter het oor, zoover achterover wiegelden met de voeten onder de voetplank, dat zij alle wetten van het evenwicht schenen te tarten. «Wel, heel gewoon,» antwoordde Fred, doodbedaard, terwijl hij terzelfder tijd zijn boeken te voorschijn haalde en zijn pen op den nagel van zijn duim probeerde. «Ik keek hem aan en zei toen: «slaap»! in het fransch, omdat ik dacht dat hij dat heter begrijpen zou, weet je, en toen •liephij «Welk een zegen voor de maatschappij, dat de studie van de moderne talen zoo overal doorgedrongen is!» zeide een ander, Brown genaamd, dezelfde, die daareven zoo onzacht met den stoffigen vloer had kennis gemaakt. «Ik heb er ook nog bij gehoord, dat jelui samen gevochten hebt als leeuwen of als adelaars, dat weet ik niet recht meer. Maar ik zou wel zeggen, je oogen, die van nu af beroemd ge worden zijn, zijn volkomen gaaf!» «Het is mogelijk, dat het had kunnen gebeuren,» zei Fred lachend, «maar ik voorzag iets van dien aard en zette een rij itoelen voor hem neer om hem te beletten mij naar de keel te vliegen I» «En wat ga je nu doen?» riep Richards, de jongste be diende. «Het zou zonde en jammer wezen als zoo'n paar hizondere oogen in de boeken bleven turen. Ga de kermis sen afreizen als magnetiseur, en laat je licht schijnen voor iedereen 1» «Jou toekomst is verzekerd,» voegde Reynolds er aan toe die naast hem zat, terwijl hij hem vaderlijk op den schou der klopte. «Je zoekt heel be aard een schoone dame op, die millionaire is, minder moet je het niet doen, en je be- toovert haar met je oogen, totdat ze je ten huwelijk vraagt. Ik geef je mijn goeden raad voor niemendal, maar kom me eens in je eigen rijtuig afhalen als je getrouwd bent en rijd me een uurtje rond in Hydepark, ik kan me zoo moeilijk verbeelden hoe dat voelt.» «Die betoovering heeft al plaats gehad!» zei Richards, terwijl hij Brown aanstiet, «en 'tis wel geen millionaire, maar 'tgeld is er toch.» «Wat bedoel je?» vroeg Brown, zoo onnoozel mogelijk, terwijl Fred, die vermoedde wat er volgen zou, zijn hart voelde kloppen en een hoogen blos op zijn gelaat branden. «Wel,» zeide Richards met een knipoogje tot zijn col lega's en zoo langzaam mogelijk, om zooveel mogelijk ge noegen te hebben van zijn onthullingen, «Wilkins heeft zijn oogen al heel nuttig gebruikt om zijn buurmeisje te genover hem te betooveren. Het klinkt niet zoo slecht: Rosa Linton, mevrouw Wilkins!» (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1888 | | pagina 6