Poiifiek Overzicht.
bond ons aan de zuid-afrikaansche
broeders. Niet alleen waren dat
handelsbelangen. Of hebben niet
steeds de kaffers oneindig meer toe
nadering aan den dag gelegd voor
de Hollanders dan voor de engel-
schen? Spreker eindigde zijne rede
met een opwekking om op velerlei
wijzen te trachten de banden met
de Zuid-Afrikanen nauwer toe te
halen,het doel der Zuid-Afrikaansche
vereeniging en dus ook van de
leidsche studentenafdeeling.
Na de pauze nam de heer Mr.
F. baron Van Hogendorp (Datnas),
hoofdredacteur vau het Dagbl. van
Zuid-Holl. en 's Grav. het woord.
Op geestige wijze schetste hij ons
de zuid afrikaansche zeden en ge
woonten, waartoe ongetwijfeld spre
ker door zijn verblijf daar te lande,
de aangewezen persoon was.
Achtereenvolgens kregen we een
overzicht van de verbeteringen in
verschillende takken van bestuur
langzamerhand aangebracht. Van
de vruchtbaarheid en de gesteldheid
van den grond en van de middelen
van bestaan.
Vooral Transvaal, zei spreker,
ging met reuzenschreden vooruit,
veel meer dan Oranjevrijstaat en
voor dat alles bracht de heer Van
Hogendorp bewijzen bij. Hij sprak
de houp uit dat eene vereeniging
van de verschillende zuid-afrikaan
sche staten eenmaal mogelijk zou
worden en dat daar eenmaal een
bloeiend en machtig rijk, door de
zee begrensd, aan onze laudgenoo-
ten de gelegenheid zou aanbieden
met hunne verwantschap met de
bewoners aldaar, op velerlei wijze
hun voordeel te doen.
Uit Heerenveeu wordt gemeld:
De vergadering op Maandagavond, waarin
de heer F. Domela Ninuwenhuia optrad
om verantwoording omtrent de vervulling
van zijo mandaat ais lid der Kamer te
doen, was minder rustig dan men hier
tot dusver gewoon was. De nieuwe zaal
in het „Posthuis" was opgepropt vol. Het
aantal aanwezigen werd op 900 geschat,
zeker voor drievierden aanhangers van
den heer Nieuwenhuis.
De afgevaardigde van Schoterland gaf
een overzicht van zijne handelwijze in de
Kamer en verontschuldig te zijne afwezig
heid in de afdeeliogen op dezelfde gron
den, die hij daarvoor in de Kamer aan
voerde. Zeer beklaagde hij zich over de
behandeling, die hij van de zijde der Ka
merleden ondervond. H rhftaldelijk werd
de spreker onderbroken door applaus, eeu
paar raaien vermengd met eeu zwak en
op zich zelf staand gefluit.
Vau de gelegenheid tot debat, na de
pauze aangeboden, werd gebruik gemaakt
door den voorzitter der centrale liberale
kiesvereeniging in Schoterland, den heer
J. C. van den Berg. Hij meende o. a.
dat de heer Domela Nieuwenhuis zijne
afwezigheid in de afdetliugen volstrekt niet
voldoende had gemotiveerd, en duidde
hem dat plichtverzuim te meer ten kwade,
waar de heer D. N. in vroegere geschrif
ten zich zoo schamper uitliet over de Ka
merleden, die voor het weinige werk dat
zij verrichten, f ?000 opsteken. „Gij",
zeide spr. „doet in elk geval maar het
halve werk en steekt ze ook op." Verder
drukte hij zijne bevreemding er over uit,
dat de heer D. N. met geen enkel woord
zijne bewering in zake de vervenerskwes-
tie gestaafd had. Toen deze spr. de kathe-
theder verliet, ging er van de zijde der
socialisten een honend gefluit eu gesis
op, terwijl van andere zijde werd geap
plaudisseerd.
In zijne repliek verklaarde de heer
D' N., dat hij van zijn traetement als lid
der Kamer nog geeu cent heeft opgesto
ken eu ook niet van plan is dit te doen,
daar hij ook zonder dat kan leven. Die
verklaring werd met oorverdoovend applaus
begroet.
De heer v. d. B. merkte hiertegen op,
dat hij den heer D. N. gaarne op zijn
woord gelooven wildooh wi# weet, wat
vele andere leden er mede doen Dat doet
niets ter zake. In elk geval aanvaardt ook
de heer D. N., evenals zij, de beschik
king er over. Dat is zijn recht, doch dan
had hij zich niet schamper over anderen
moeten uitlaten. (Applaus, gefluit en gesis.)
Eene korte, maar scherpe woordenwis
seling tnsschen den voorzitter der verga
dering en den heer v. d. B. ging in het
toenemend tumult grootendeels verloren.
Op luidruchtige wijze gaven ten slotte
de geestverwanten van den heer D. N.
hunne ingenomenheid met den afgevaar
digde te kennen.
Terwijl het meerendeel der aanwezigen
het socialistische vrijheidslied aanhief,klonk
van andere zijde het „Weg met de socialen 1
Leve Willem III1* Tamelijk opgewonden
ging de vergadering uiteen.
De algemeene werklie-
denvereenigiDg «Help u zeiven» te
Deventer beeft een adres aan de
Tweede Kamer gericht, waarin het
volgende voorkomt
«Opgemerkt hebbende den wei-
willenden geest bij een overgroote
meerderheid der leden der Staten-
Generaal tot oplossing der sociale
kwestie, doet ons besluiten Uwe
hooge vergadering in overweging te
geven
1. Het in het leven roepen van
een pensioenfonds voor eiken Neder
lander, tevens Inge'.eten zijnde, zoo
wel vrouw als man, welke den leef
tijd van zeetig jaar bereikt hebben.
2. Het minimum vau het te ge
nieten pensioen te bepalen voor een-
loopende personen op f200 en voor
twee personen, als man eu vrouw
te zarnen wonende, op f 300 per jaar.
3. De accijnzen op zout, zeep, sui
ker, bier, azijn, wijn en geslacht,
zooals die thans ten bate der schat
kist bestaan, af te schaffen, en
4. Een indirecte belasting (accijn
zen) op zout, zeep, suiker, bier,
azijn, wijn en geslacht in te voeren
ten bate van bovengenoemd pen
sioenfonds.
Door in dezen geest te handelen
zou naar onze meening de angstige
bezorgdheid voor den ouden dag,
welke in den regel tot ontevreden
heid leidtzijn weggenomen, en
tevens zou de werkeloosheid er ook
gedeeltelijk door verminderen, daar
het toch zeer waarschijnlijk is, dat
een groot aantal werklieden op zes
tigjarigen leeftijd van het pensioen
fonds zouden gebruik maken en
zoodoende uit de gelederen der pro-
duceerende arbeiders treden.»
't Adres is geteekend door H. Wil
link, voorz.; B. Lankhorst, secr.; D.
J. de Bie, penningm.
Wij hebben indertijdge-
meld, dat, in verband met de zucht,
welke bij onze landverhuizers be
staat om bun geluk in de Argen-
tijnsche Republiek te gaau beproe
ven door de directie van het Nieuws
blad voor Nederland voor bare reke
ning een medewerker aan dat blad
een reis naar Argentinië zal maken,
ten einde zich op de hoogte te stel
len van de toestanden aldaar.
Na bericht te hebben dat hon
derden reeds gebru k maakten van
het aanbod van het Argentijosche
goevernement om kosteloos den
ovenocht te doen en dat op drie
volgende booten reeds alle beschik
bare plaatsen weer bezet zijn, vraagt
het blad: Wat heeft het Argen-
tijnsche goevernement met die men-
-chen voor? Welke toekomst gaan
die landverhuizers tegemoet
't Is om aan die onzekerheid een
einde te maken, dat de directie be
sloot tot de reis van haren mede
werker, die zich, naar het blad mee
deelt, zal hebben op de hoogte te
stellen.
1. Vi» de ontvsngit, die dn lwdvsr-
huirera te beurt valt
2. van de wijle, waarop hun een tijde
lijk onderkomen wordt verschaft;
3. van al de omstandigheden en bizon-
derheden, waarop landverhuizers bij aan
komst in een vreemd land dienen te letten,
om zich de hun toekomende rechten te
kunnen verzekeren.
Vervolgens zsl onze medewerker zich
op de hoogte hebben te stellen van de
districten, waar reeds vroeger van bier
vertrekken laadverhuizers zich hebben ge
vestigd. Zoover mogelijk zal hij al die
districten bezoekenhij zal onze voorma
lige lsndgeeooten, die zich reeds in Ar
gentinië gevestigd hebben, in hunne wo
ningen opzoeken, zich met hen in ver
binding stellen en uit hun eigen mond
opteekenen de ervaringen, die zij reeds
hebben opgedaan en hunne verwachtingen
omtrent hunne toekomst.
Met het oog op desbetreffende opmer
kingen van bevoegde zijde, zal ome mede
werker ook trachten te onderxoeken, of
aan de behoefte aan geestelijken steun en
bijstand op voor allen voldoende wijze te
gemoet te komen is.
Daar onze medewerker de reis zal on
dernemen uitsluitend in dienst en voor
rekening van de directie van het „Nieuws
blad voor Nederland" en deze in zake de
landverhuizing naar Argentinië noch goed
noch kwaad, maar de waarheid en deze
alléén wenscht te leeren kennen, kan men
er staat op maken, dat de Terslagen van
dezen medewerker, die achtereenvolgens
in ons blad zullen worden opgenomeD, alle
waarborgen bieden voor de grootst moge
lijke onpartijdigheid en een volkomen ver
trouwbare vraagbaak zullen zijn voor hen
die het plan koesteren zich nsar Argen
tinië in te schepen.
Zij, die d. s nog geene verbintenis heb
ben gesloten, raden wij ten ernstigste aan,
daarmede nog enkele weken te wachten.
Onze medewerker vertrekt den 5en Februari
per stoomschip „Schiedam."
Wij stellen one voor de mede-
deeliugen van dezen berichtgever
ook in ons blad weer te geven, om
zoodoende ook onzerzijds mede te
werken, dat niemand zonder goede
voorlichting zich door den vrijen
overtocht tot landverhuizing late
verlokken.
Tegenover de ongunstige berich
ten, van landverhuizers, wien 't
niet naar den vleesche ging, staan
ook gunstiger tijdingen.
Zoo gaf men ons nu inzage van
een brief van eeu haagschen werk
man te Buenos-Ayres aan vrienden
in Den Haag, waarin hij o. a.
schreef
«Het timmerwerk is hier niet als
in Holland en de verdiensten zijn
niet kwaad. Ik heb nu f 20 Hol-
lanlsch eu met Nieuwjaar krijg ik
f25; en zoo kan men opklimmen
tot f 30.
Aangenomen werk is hier wei
nig, dan deuren en kozijnen daar
mee kan men op zijn gemak 6 k 7
gulden daags verdienen. Maar om
hard te we ken, daarvoor is 't dan
ook te warm hier.
Een vrouw, die werken wil, kan
f 30 k f 50 in de maand verdienen.
Er komen hier altijd handen te
kort.
Eten en drinken gaan h'er ook
nog al. VUesch is zeer goedkoop
en eet men vier malen 's daags
en geen klein stukje, zooals in Hol
land, maar zooveel als men lust.
Aardappelen eten we niet, die haalt
men hier bij den kruidenier; ze kos
ten 30 centen 't pond.
De huizen zijn duur; voor een
kamer van 5 el in 't vierkant be
taal ik t 26,40 m de maand.
Wie van plan i» om over te ko
men, moet vooral Spaansch leeren.
Dat helpt veel.»
De inkrimping van den
pnsid;enst zal. riaar De Maasbode
verneemt, niet alleen beperkt blij
ven tot het verminderen van het
aantal verzendingen.
Ten voordeele van de
«Vereeniging tot ondersteuning van
hulpbehoevende oud-strijders, die
vóór de wet van 1877 zijn gepen-
sionneerds, werd Zondagavond jl.
door eenige onderofficieren van het
5e regiment infanterie te Nijmegen
eene «Soirée musicale et amusante»
gegeven, welke f 350 heeft opge
bracht.
Eerlang wordt te Amster
dam een kappersschool opgericht,
onder leiding vau den heer Th.
Sikkema. Het denkbeeld gaat uit
van de barbiersvereeniging «Stand
vastige hulp in tegenspoed».
Dinsdag strandde op
het enkhuizer zand het geladen
tjalkschip De jonge Wasser, schip
per Mannema, van Amsterdam naar
Groningen. Weldra werd de nood
vlag geheschen en beproefde de
sleepboot Adriana, van de Zuid-
Holiandsche Bergingmaatschappij,
het in nood verkeerende vaartuig
te bereiken, doch zij moest hare
pogingen opgeven, daar het schip
te ver op het zand was geraakt.
Inmiddels waren drie visschersvaar-
tuigen uitgezeild, aan wier ver-
eenigde pogingen het mocht ge
lukken, het vaartuig vlot te krijgen
en het in de haven alhier binnen
te brengen.
Een schutter, D. M. de
Roos, uit Purmerend, die naar
de Std. meldt uit subjectieve
gehoudenheid aan het 4de gebod,
verklaarde op Zondag niet te kun
nen schutteren, is door den schut
tersraad gevonnisd. Van dat vonnis
heeft bij bij den minister ontheffing
aangevraagd. Maar bij missive van
17 Januari beeit de minister van
Justitie dit geweigerd, eu wel bij
een schrijven, onderteekeEd, namens
hem, door den secretaris-generaal
P. J. van Beyma.
Maandag ochtend wer-
den op een raampost van de woning
der weduwe Droog in den Beemster
2 kolen vuur gevonden, daar stellig
door misdadige handen neergelegd.
Eenigen tijd te voren was er ge
tracht den broeder dier weduwe
schade toe te brengen door carbol-
zuur te werpen in de koegoot, uit
welke het gestalde vee drinkt. De
daders van een en ander zijn nog
onbekend.
De oudste bewoonster
der gemeente Maassluis, mej. de
wed. Koppels, gebr. Logger, is
Dinsdagavond in den ouderdom van
102 jaar overieden.
De Diergaardesingel en
Kruiskade te Rotterdam werden Za
terdagavond tegen half elf in op
schudding gebracht door een man,
die zich op den Diergaardesingel
door een revolverschot van het leven
beroofde. De reden van deze wan
hopige daad is onbekend. De agen
ten van den politiepost Diergaarde
singel hoek Kruiskade, waren spoe
dig ter plaatse en kwamen tot de
ontdekking, dat er nog meerdere
kogels op de revolver zaten. Dr.
Timmermans constateerde den dood.
De man was gehuwd en vader
van drie kinderen. Een erfenis wordt
als de oorzaak van zijn ongeluk ge
noemd. Eenige oogenblikken voor
het oDgeval had hij in een koffiehuis
in die buurt reed» de revolver laten
zien, en op zich willende schieten,
miste hij en schoot door het plafond
der gelagkamer. Als een waanzin
nige liep hij toen dstraat op, waar
niemand hem durfde na te gaan,
daar hij iedereen met de revolver
dreigde. Spoedig daarop volgde het
treurige tooneel aan den Diergaar
desingel.
Voor de betrekking van
polder-opzichter te Dirkeland had
den zich ruim 600 sollicitanten aan
gemeld. Benoemd is de heer P. de
Groot te Alblasserdam.
Uit Almeloo wordt ons
gemeldSinds een paar dagen
wordt in de socialistische bakkerij
niet meer gewerkt ten gevolge van
oneenigheid tusscben het personeel
onderling. Deze oneenigheid liep
Zondagavond zóó boog, dat de hulp
van de politie moest worden in
geroepen.
ViSSCHERIJ.
Nieuwediep, 30 Jan. Heden kwamen van
de groote visschery binnen de sloepen «Adriaiia
Lumina*, sen. Do Korte, met 80 levende-, 95
doode kabelj., 7 levende-, 4 doode leugen ea
1500 schelv lev. kabelj. gold f 1.80, doode id.
fl.15 1.85, lev. leng f3.85, doode id f2.70
per stuk en schelv. f 21 het honderd. De logger
•Schevenmgen* [V. L. 69], ach. Roeleveld, be-
Bomde voor 100 groote-, 100 kl. tongen 60 bun-
schollen, 15 kisten gr. schol, 12 kisten kraat en
een partijtje tarbot en kabelj. f300.
De Lemmer, 29 Jan. Gedurende de vorige
week waren de resultaten der visscherij op da
Zuiderzee van geen beteekenis. Het vele drijfijs
op zee maakte het onze visschera grootend els
onmogelijk naar zee te vertrekken ter haring-
viseche ij. De vangst van spiering was mede on
beduidend en bedrosg slechts enkele duizend
stuks, die echter, zeer klein van stuk zijnde, tot
niet noemenswaardigen prijs aan de bokking-
rookeryen werden afgezet voor sprot.
KroGiiprins Rudolf vau Oostenrijk is
plotseling overleden op het jachtslot te
Mayerliug bij Baden (Beneden-Oostenrijk).
Hij was, naar gemeld wordt, Dinsdag ter
j icht gt-.gaaD, met Philip vau Coburg en
graaf H .yos, zijn gasten. Den volgenden
dag gevoelde hij zich een weinig onpas
selijk, waarom hij niet deelnam aan het
familiediner in den «Hofburg". Toen de
gasten zich reeds voor den j ichtpartij ver
zamelden en den prins niet ziende, inlich
tingen vroegeD, ontvingen zij de verplet
terende mededeeling, dat de kroonprins
aan eene beroerte gestorven was. Tegen
den middag verspreidde zich het gerucht
iu enkele kringen, maar niemand wilde
het gelooven, en pas te twee uren was de
ontzettende gebeurtenis algemeen bekend.
De keizer en de keizerin droegen er te
elf uren reeds kennis van.
De ter aarde bestelling zal Vrijdag plaats
hebben. Alle leden der keizerlijke familie
zijn iu den loop van den dag ten paleize
den keizer en de keizerin en prinses Stepha-
niekomen condoleeren.Iaden namiddag heb
ben de pauselijke nuntius en alle gezanten
en verdere vertegenwoordigers van het
buitenland aan graaf Kalnoky hun diep
leedwezen betuigd. De seDaat der uni
versiteit heelt besloten de academische
lessen te doen staken. Morgen zal
worden beslist op welke wijze het
rouwbetoon zal worden ingericht. De ge
meenteraad van Weenen zal in den loop
van den ochtend een buitengewone zitting
houden. Het bestuur der beurs heeft, onder
betuiging zijner diepe getroffenheid, besloten
de beurs te sluiten, ook op den begrafe
nisdag. In den namiddag en den avond
bewoog zich eene groote, treurende menigte
voor bet paleis. Alle bals en andere fees
telijkheden van het carnaval zijn uitgesteld.
Alle schouwburgen zijn] gesloten. Een
tallooze menschel!massa vult de straten.
De bevolking is geheel verslagen. Van
vele huizen is reeds de rouwvlag uitge
stoken.
Ook in Berlijn heeft het bericht van
Rndolf's overlijden diepen indruk gemaakt.
Door zijn herhaalde bezoeken aan deze stad
was hij er zeer bekend ea stond om zijn
wetenschappelijke en literaire ontwikkeling
in de liberale kringen zeer hoog aan
geschreven. Vooral de keizer, die het eerste
naar 't buitenland verzonden doodbericht
ontving was er zeer door getroffen en
begaf zich oogenblikkelijk naar den oosten-
rijkschen gezant, die^hem weenend ontving
en waar hij geruimen tijd vertoefde.
naar de medicijnen, maar de verwarring, waarin tnj zich
bevoud, verduisterde zijn oogen en eerst na een waggelend
rondgaan in de kamers, ontdekte hij den kalmeerenden
drank, dien de dokter gegeven had voor het geval dat de
aanval zich herhalen mocht.
Doodsbleek en met hijgenden boezem lag Lize achterover
op de sofa, met wezenloos naar de zoldering starenden blik.
Zij geen enkel blijk van Willem te herkenneD, toen
hij den drank tusschen de vastgesloten lippen trachtte te
gieteD, hetwelk hem niet gelukte.
Een oogenblik staarde bij naar het bleeke gezicht en
toen hij luisterde naar het rochelend ademhalen, begreep
hij de waarheid: zij ging sterven! Met een luiden kreet
wilde hij de deur uitsnellen om hulp te haleD, toen op eens
een geweldig rumoer klonk in de straat, als van een fel-
bewogen zee. Razende kreten stegen omhoog, gemengd met
gegil en gejammer, de dreunende stappen van een groote
menigte deed de meubelen in de kamer rammelen en men
hoord een geweldig rinkinken als van brekende glasruiten.
Een rosse gloed viel door de vensters in de kamer, akelig,
spookachtig in de vroegtijdige interschemering.
Willem vloog naar het raam en wat hij zag deed zijn
bloed stollen. Een groote bende mannen, jongens en vrou
wen drong de straat in, gierend en ticrenü, gillend en krij-
schend, met van hartstocht vertrokken gezichten die ver-
liclit werden door deu roseeu gloed van fakkels. Knuppels,
geweerkolven, hooivorken zwaaiden door de lucht, waar
mede zij aanvielen op eeu twintigtal politie agenten, die in
gesloten kolonne de woeste bende trachtten tegen te hou
den en met den sabel iu de eene en de revolver in de an
dere hand, zich dapper verweerden. Voortdurend vlogen
groote straatkeien, geworpeu door de oproerigen, van alle
kanten rinkelden do verorijz-lde vensterruiten op het trot
toir. Willem tuurde en tuurde op lut afschuwelijk tooneel,
terwijl de koude rillingen hem langs het lichaam gingen
en hij zich toch niet aan het schouwspel scheen te kun
nen ontrukken.
Lizo slaakte een zucht, die hem weer bij baar riep. Hij
nam zacht en in diepe smart, haar hoofd in zijn armen en gaf
haar alle liefkozende namen en vroeg haar of zij hem ver
stond. Maar zij antwoordde niet en de wezenlooze blik,
dien zij op hem vestigde, bewees dat zij buiten kennis was.
Hooger flikkerden de woeste fakkels op en deden hun akelig
licht op het vreeselijk tooneel danseü. Met een kreet van
smart en machteloozen toorn vloog Willem weer naar de
deur om zich door den woesten hoop heen te slaan, toen
plotseling een hevig gerinkel zich deed hooren en een van
buiten geworpen groote straatkei vlak voor zijn voeten
neerviel. Als eeD loeiende stormwind klonk het geschreeuw
daarbuiten: Van der Horst! Weg met de politie!
Nauwelijks had Willem den tijd gehad om zich van zijn
schrik te herstellen, toen nog een steen naar binnen werd
geworpen, die vlak bij de sofa neerviel. Met éen sprong
was hij weder bij het raam terug en wierp zich over de
stervende heen om haar tegen den aanval te beschutten.
Als eeu hageljacht kletterden de keien tegen den gevel,
vergezeld van het loeiend geschreeuw der aanvallers en
Willem gevoelde hoe een gr o te steen hem trof in den hals
en zag stukken glas neervallen tot op den deken die over de
kreunende, rochelende zieke lag.
Toen overviel hem een wilde razernij. Als krankzinnig
snelde hij naar de andere kamer, nam de revolver van de
kast, en vloog toen terug. Voor Lize staande en haar aldus
met zijn lichaam geheel beschuttende, richtte hij het moord
tuig, dat blonk in het woeste fakkellicht, op den tierenden,
joelenden hoop. Maar op het oogenblik dat hij den vinger
aan den trekker bracht was het hem of zijn arm verlamd
werd, een duizeling beving hem en met een gebaar van
afschuw wierp hij de pistool ver van zich af.
(Wordt vervolgd.)
