BINNENLAND. ktr is tê rergslijkei bij den sleutel van een brandkast. Spreker herinnert zich dat op de groote tentoonstelling te Amsterdam brandkasten hebben gestaan, welke men onmogelijk met den sleutel kon openen, tenzij men het kunstje kende. Ja, algemeen kiesrecht is de sleutel, maar niet iedereen weet hoe hij de brandkast er mede kan open krijgen. De fransohe kiezers weten het sleuteltje niet te gebruiken. Wanneer onder de bezadigde menschen in Nederland iemand veel woorden den nek breekt en zich op een tribune laat hijschen is dat de reden dat vele personen in hem hunne keuze zien. Ja, uit personen die veel oreeren, wor den le mannen gekozen, die ons regeeren Maar nu is er in een andere club ook iemand die praten kan en beiden schijnen het even goed te weten. Een gemoedelijk man zou nu zeggen laat ze beiden gaan, dan hebben beide par tijen hun zin. Maar ieder weet dan weer zoo ▼eel van zijn eigen kundigheden en deug den te vertellen en zegt dan van de tegenpartij zooveel kwaad dat men die wel niet voor een dief of moordenaar zal hou den, maar toch laat men zich alles behalve vleiend over hem uit. Een amerikaansch blad gaf den raad turn de hand om als men wil weten welk een doortrapte schurk men is, tot welke uitvaagsels men behoort en welke misda den meu heelt gepleegd zich dan kan didaat bij de verkiezingeu te stellen. Juist dat verderfelijke bestaande kies stelsel heeft alle zonden op zijn ge weten, die wij in Frankrijk kunnen waar nemen. Wat is thans natuurlijker dan dat een volk maar al te goed onder vindt den invloed van hem, die de hartstochten weet te prikkelen? Al die nadeelen zijn echter het algemeen kies recht niet te wijten, maar aan de nood lottige wijze waarop het wordt toegepast. Men moet den sleutel goed aanwen den. Mijne overtuiging is, zeide spreker, dat een goed geregeld proportioneel kies stelsel, met geheime stemming de eeuige oplossing is van het economische vraag stuk. Negen en negentig onzer Kamerleden zijn fatsoenlijk en gaan met dat eene on fatsoenlijke lid niet om. Curieus is thans echter dat de grootste tegenstanders den Schoterlander naapen. Wat hier door den drang der noodzakelijkheid geschiedt is in Transvaal verplicht. Daar bestaat de bepaling dat ieder Tweede Kamerlid in zijn district eene vergadering moet be leggen en na afloop der zitting in de kie zersvergadering van zijn district verslag moet doen en zijne houding zoo noodig rechtvaardigen. Konden wij daarvan iets overnemeul Wij moeten het politiek vraag stuk bezien van alle kanten, anders kan het onmogelijk die wijdstrekkende gevol gen, hebben die wij van recht verwachten. De kleine vallen weg voor de politieke stroomicg. Dr. Bruiusma meent in die politieke stroo ming een beweging te zien, die tracht te vereenigen wat niet veraenigbaar is. Er is in de laatste jaren vaak een woord geuit, dat voor allerlei uitleggingen vatbaar is. Het is: klassenstrijd. Met hooghartige wijsheid wordt het door velen verworpen Klassenstrijd! Stekeblind is men wanneer men dien niet zien wil. En waartoe dient het stekeblind te zijn om niet te zien het verschil tusschen rijk en arm en dat de ver bittering grooter wordt? Het zijn geen faniómen wanneer men spreekt van een dreigenden naderenden tijd! Iemand zei eens «beroeder kan het niet" ('t is een citaat 1). Men zocht ei voud verband tusschen wetgeving en rege ling der verhoudingen. De wetgeving heeft invloed op rijkworden van den een en ver armen van den ander. In de wetgeving heeft men de bron gezien van het maatschap pelijk euvel. Objectieve waarneming doet ons den klassenstrijd zien. Spreker zonule vraag aldus formuleeren: erkent gij dat de huidige maatschappelijke toestanden hun grond vinden in bestaanden klassenstrijd en deze de oorzaak is der maatschappelijke gebreken en geschillen en erkem gij dat de sociale verbeteringen moeten gericht zijn op de opheffing dier klassen? De grondslag der sociale nooden zit in het privaat bezit en dat moet ruimte maken voor gemeenschappelijk bezit. Op heffing van het privaat bezit is in de so- oia&l-eeonomiaehe wetenschap dt leidende gedachte, de grondslag en drijfveer ven onze maatschappelijke besohouwingen. Een massa hervormingen kunnen worden aan gewezen, door hen dis de toestanden slechts beschouwt uit het licht eener gebrekkige verhouding bij een overigens goeden grond slag. Niemand kan ontkennen dat inderdaad de klassenstrijd steeds meer en meer de toetssteen wordt onzer maatschappelijke handelingen. Aan een voorstander van privaat bezit b. v. b. zal het financiëele vraagstuk zich in eeu anderen vorm voordoen. Het pro gressieve successierecht is alweer eeu mid del waardoor die leidende gedachte tot wetenschap kan worden. Ook eeu Rijks- inkomstenbelasting zal de leidende gedachte mede in de geweuschte richting doen wer ken, want iedere hervorming moet kunnen strekken tot het mogelijker worden van dien overgang. Er moet echter overeen komst zijn in die leidende gedachte. Die samenwerking kan niet principieel ver schillen, wie voor de eene hervorming is, is ook voor de andere. Die grondgedachte zal heerscheude en leidende worden. Naar mijne overtuigiug zal de toestand meer en meer verbeteren, alle partijen zul len moeten verdwijnen. Ten slotte resumeerde spreker het ge sprokene iu deze vraag: //Hoe deukt men in Nederland over een volksregeering met algemeen kies - en stemrecht en hoe denkt men over de her vorming van het privaat bezit Een vreedzame oplossing vau den klassenstrijd zal de nieuwe toestand doen geboreu wor den die moet komen. Laat ons nu reeus maken met die hervormingen; daarin nlleen ligt het behoud van ons allen. Daar niemand der aauwezigeu ge bruik wenschte te maken van de gelegen heid tot debat, sloot de Voorzitter met een woord van dank aau den spreker de vergadering. Arroudissements-It echt bank TE HAARLEM Zitting van Donderdag 28 Februari 1889. Het opstootje te Beverwijk, (Slot.) D. Harmeyer zcide ook weer minder dan hij opgegeven heeft aan den burge meester. Dezeu heeft hij n. 1. gezegd, dat hij v. Lieshout een soldaat van de tribune heeft zien afsleuren en hooren roepen Toe maar jongens, pakt maar aanBij ondervraging echter zegt hij,dat het wel zijn kan zooals de burgemeester zegt. Get. B. Wagenaar heeft ook v. Lieshout op het platform iema-d zieu aanvatten en hooren roepen 5t is hier een kale boel, een zwijneuboel! Van Lieshout blijft ontkennen. H. Wagenaar verklaart eveueen9 te heb ben gezien, dat van Lieshout den heilsol daat aangreep. Get. Smit heeft Lieshout hooren roepeu dat men het Leger des Heils met het vuistrecht het vergaderen moest beletten, ook zag hij dat v. L. den luitenant Ach terberg eeu stomp gaf. Get. vertelt dat v. L. ook gewoon is socialistische vergaderingen te verstoren, omdat ik dit wist heb ik hem goed in het oog gehouden. Weer eva ander vertelt dat hij v. L. heeft hooren schelden en dat hy nog tot hem gezegd heeftHoud je stil, Lieshout. Get. heeft aau den burgemeester verklaard, «lat hij v. L. heeft h- oreu zeggen //Toemaar jongens,smijt de lampeu uiil" Nu weet hij zich dat niet meer te herinneren. Veldhnyzen van Zanten heeft gezien dat van der Kolk de laatste lamp naar beueden wierp met een bank. Johanna Dekker 18 jaar dienstbode bij Ds. Sepp, zat vlak vooraaH, heeft Blom op de tribune zien springeu en ruiten stukslaan met een bank. Hij was dronken. Blom erkent dat hij een borreltje te veel ophad. Bregje Boogaard heeft hetzelfde aan schouwd als de voorgaande. Zekere D. Jansen, voegt ze er nog bij, heeft een sol daat van het Leger op de tribune een duw gegeven zoodat hij op den grond viel. Van Lieshout heeft ze niet op de tribune gezien. Dt verdediger vraagt of Janten op Lieshout gelijkt, de get. antwoordt dat se van achteren veel op elkaar gelijken. H. Wendel, broodbakker, acht het zeer onwaarschijnlijk dat anderen in zulk een tumult iets duidelijk hebben gehoord of gezien. Hij heeft Lieshout wel op de tribuae zien springen, doch niets verder genien of gehoord. Een getuige a décharge verklaart, dat hij v. L. heeft gezien op de tribune, en dat deze er afsprong, zeggendehet wordt mij te erg; hij heeft niet gezien dat van L. iets kwaads deed. Eeu auder heeft gezegd, dat D. Jansen een heilsoldaat heeft geslagen, nu weet hij dat niet meer. Een derde zegt dat hij als v. L. kwaad had gedaan, dat had moeten hooren, daar hij voortdurend dicht bij hem heeft ge staan, hetzelfde verklaren een paar anderen De subs. off. v. just. Mr. E. M. Von Baumhauer, requisitoir nemende, verheugt zich dat de zaak zoo spoedig kon worden behandeld, omdat het zulk een schandelijk feit geldt. Al is de schade gering, de feiten zijn toch ernstig. Er loopt een draad door al die wanordelijkheden heen, een opzet om ver warring te stichten en om te vernielen. Ik geloof echter wel, dat er meer personen zijn, die hier in de bank der beklaagden behoorden te staan, zegt spr. Bij den Code Péual was het reeds vol doende, dat men tot de bende (téunioD) behoorde, om strafbaar te zijn. De thans vigeerende strafwet eischt echter het bewijs, dat de beklaagden persoonlijk kwaad heb ben gedaan. Het was hier een geoorloofde, eeu wet tige vergadering, dit zal ieder moeten toestemmen, hoe hij overigens ook orer het Leger des Heils moge denken. De verga dering was publiek eu eerst toeu de zaal vol was werd de deur gesloten. Dat gebeurt overal, dat gebeurt zelfs met eeu kerk als die vol is. De vergaderingen van het Leger des Heils zijn, naar het mij voorkomt, geen gods dienstige bijeenkomsten. Men heeft de bepalingen waaronder het L. d. H. gevormd is, niet ter goedkeuring van den koning ouderworpen, dus is het L. d. H. geeu kerkgenootschap. De schuld van Pieter van Lieshout acht ik volkomen bewezen en ook dat hij de hoofdpersoon van het rumoer is gewtest. Ook dat Blom ruiteu heeft ingeworpen acht ik voldoende bewezen, hoewel de heer Veldhuyseu van Zanten niet zoo pertinent is geweest als ik wel verwachtte. Mitsdien hebben de beklaagden zich schuldig gemaakt aan het openlijk en met vereenigdo krachten plegen vau geweld tegen personen of goederen en in het open baar mondelijk opruien tot eenig strafbaar feit, reden waarom ik do eer heb te re- quireeren dat bekl. P. van Lieshout zal worden veroordeeld tot_9 maanden en de beklaagden Jacob Blom en Gerbrand van der Kolk ieder tot 3 maanden gevang, en iu de kosten. De eerste beklaagde is zeer aaugedaan eu stort traneu. Nu erlangt het woord Jhr. Mr. E. W. van Sty rum, verdediger van den eerste beklaagde. //Is hier ordeverstoring gepleegd?" zoo vraagt pl. //Het klinkt paradoxaal, maar ik geloof het niet. Alle daden die men begaat hangen af van de omstandigheden waaronder men ze begaat. Wie hier iu de zaal een pirouet maakte of een lied zong z«»u de erde verstaren, een pirouet in de teut vau Carré zou echter, evenals eeii lied in een concertzaal, geeu ordeverstoring worden genoemd. Het //Leger des Heils" nu wil voor alles de aandacht trekken, wil reclame ma ken. Men zoude het kunuon noemen een ouderen broeder van vanHouten's cacao. Iu andere landen houdt het ffL. d. H." proces9iën met bazuinen en turksche trommen, dat mag hier niet gebeuren. Overal waar het //L. d. H." zijne eerste vergadering houdt, heerscht de grootste wanorde. Iu het reglement zelf staat, dat men het raadzaam acht, gaande van plaats tot plaats, reden te geven tot groote verbazing. Men heeft gaarne verslagen in de dagbladen en betaalt er zelfs wel voor, uit het reglement zelf blijkt, dat men gaarne beeft, dat er over het //L. d. H." zooveel mogelijk wordt gesproken. Gesteld al eens, dat de feiten bewezen waren, dan ie de bijeenkomst niet geoorloofd, omdat zij plaats had binnen een afstand, die verboden is, van de doopsgezinde kerk. Nu kan esne ongeoorloofde godsdienstige bijeenkomst nooit eene geoorloofde verga dering zijn, en een ongeoorloofde verga- deaing valt niet onder de termen der strafwet. Bovendien was de vergadering niet open baar, de zaal was nog niet geheel gevuld, toen de deuren gesloten werden, ik geloof bovendien niet, dat ooit, &1 is een kerk ook nog zoo vol, tijdens de godsdienst oefening de deuren gesloten worden. Het Openb. Min. vindt het zeer erger lijk en schandelijk, dat de deuren open gebroken zijn geworden. Maar alweer in het reglement van het »L. d. H." zelf staat, dat //men sich nooit moet laten weer houden door welvoegelijkheid of be schroomdheid en overal moet ingaan waar men denkt te kunnen komen." Het is niet duidelijk gebleken of van L. luitenant Achterberg heeft weggeduwd of dat deze door de deur achteruit worpen is. Achterberg evenwel herkent v. L. niet; is dat niet een bewijs, dat deze hem niet aangepakt heeft? Verder het ophitsen tot het uitgooien der lampeu? Is het uitgooien van lampen een strafbaar feit? Ik heb er nooit van gehoord. Maar dan ook valt het opruien daartoe niet onder de strafwet. Het is daarbij volstrekt niet gebleken, uit niets gebleken, dat er een band bestond tusschen v.L. en de beide andere beklaagden; van geweld met vereenigde krachten kan dus geen sprake zijn. Beklaagde is niet jong meer, hij is 51 jaar, de wilde haren ziju er uit. Nooit heeft hij voor een feit als dit terechtgestaan. Ik heb derhalve de eer te concludeeren tot zijn vrijspraak, subsidiair tot een veel geringere straf dan het O. M. heeft geèischt. Na re- en dupliek wordt de uitspraak bepaald op 7 Maart e. k. Daarna deed de Rechtbank uitspraak in de navolgende zaken, vermeld in ffHaar- lem'8 Dagblad" van 22 Febr. j. 1. J. B. v. S., werkman Haarlem, weersp., 3 d. gev.; H. G., werkman Haarlem, mish., f 8 boete of 4 d. hecht.W. v. A., slager Haarlem, f 1 boete subs. 1 dag hecht.; W. de B., turtventer Haarlem,mish., f 6 boete subs. 3 d. hecht.; P. M., visch- venter Zaandam, droukensch. en beleed., f 5 boete subs, 3 d. hecht, en 3 d. gev.; J. H., Zaandam, dierenmish., f 3 boete subB. 1 d. li.; S. v. B., Wijkermeerpolder, mish. en bedreiging, f 8 boete subs. 4 d. hecht.D. Z.arb. Wijk aau Zee strooperij, f 1 boete subs. 1 d. hecht. F. N. W., Santpoort, mish. en beleed., f 8 boete subs. 3 d. hecht.; E. K. Az., visscher, Zand voort, verwond., 14 d. gev.; P. S. en N. S., arb, Lisse, strooperij, elk 1 d. gev.; J. V., P. S., C. H., T. v. d, L., arb. Lisse, strooperij, elk f 5 boete subs. 2 d. hecht.; W. K., vischhandelaar Spaarndam, strooperij, f 15 boete subs. 5 d. hecht.; J. R. tuinder, Heemskerk verwoud., vrijgesproken. ieMr watk Wtef ja Ylwcherij aaar hanig op fe Zuiderse* weder niet noemenswaard waartoe slaehto gelegenheid om te viaschen, door wind- stilte, veel bg bracht. Aan de bokkingrookerijea alhier, werd in genoemde dagen aangebracht plus minus 10 tal of 2000 stake, die werden afgezet voor f 8.50 per 200 stuks of tal. Ook de vangst van spiering was niet noemenswaard. Ingekomen aanvragen van werk zoekenden bij de Arbeidsbeurs aan het bureau van Haarlem's Dagblad: 1 machinist stoker, 1 gep. militair zoekt bezigheden, 1 sehildersknecht, 1 scbildersaaDkomeling. Ingekomen aanvragen van werk gevers: 1 gas- en waterwerker, Ummerinaosleerling, 1 horlogema- kersleerling. VISSCHERIJ. Nienwediep, 28 Febr. Heden kwamen de groote vis-cherij binnen de sloepen: «Wissel valligheid", sch. v. d. Kuijl, met 20 levende-, 14 doode kabelj., 1 heilbot en 100 schelv.; «Noord- over», sch. Taal mot 50 levende-, 10 doode kabelj3 lengen, 1 heilbot en 600 schelv. en «Pion'er», sch. Bnurveld, met 25 levende-, doode kabelj., 9 lengen, 1 heilbot, 350 schelv. en 1 ben rog, terwijl door 35 borders en beugen 50 kabel 100 schelv., 10 tot 100 roggen en 2 tot 7 mand:es kl. schol werden aangevoerd} lev. kabelj. gold f2.&0 3 05, doode ld. f 1.65 1.80, leng f 4.65 4.75, heilbot f 12 h 26 50 per stuk, sehelv. f33.50 a 54 het honderd, rog f21 per ben en f 1.28 h 1.34 per stuk en Kl. schol f 4.60 k 5.30 per mandje. Lemmer, 27 Febr. In de drie eerste dagen Aangaande den toestand des Konings verneemt men, dat die Donderdag aanmerkelijk kalmer was, nadat Z. M. des nachts lang. duriger had geslapen dan in vorige nachten. De aanvallen van pijn waren minder hevig en herhaalden zich ook niet zoo dikwijis. De aigemeene toestand blijft echter even zorg wekkend, en de Hooge patient ge bruikt nog altijd weinig voedsel. Niettegenstaande alle tegenspraak schrijft men ons uit Den Haag kan ik verzekeren dat het wetsontwerp op het Lager Onderwijs in de vorige week bij den Raad van State is afgedaan. (N. R. C.) De aandacht van belang- hebbeuden wordt gevestigd op da in de Staatscourant van 27 Febr. jl. voorkomende mededeeling dat, voor het in Augustas en September te houden examen voor toelating tot den hoofdcursus te Kampen en te 's-Hertogenbosch worden openge steld ter opleiding van onderofficieren voor den rang van 2e luit. bij de infanterie aan de beide H. C. ge zamenlijk 40 plaatsen idem voor den rang van luit.- kwartiermeester, bij het leger h. 1.1. en voor dien van 2e luit.-kwartier- meester bij het ned.-ind. leger aan den H. C. te Kampen respectievelijk 4 en 8 plaatsen. In datzelfde nommer van de Staats courant is de oproeping geplaatst van adspiranten die in aanmerking wenschen te komen voor toelating tot den artillerie-cursus of tot den voorbereidenden practischen cursus der militaire school. Aan eerstgenoemde inrichting zijn 8, aan laatstgenoemde 25 plaatoen beschikbaar. Ingeval het aantal adspiranten die den ouderdom van minstens 17 jaren moeten hebben bereikt dit aantal plaatsen overtreft, zal te Delft een vergelijkend examen worden gehouden. Onder het officierskorps te 's - Hage is het aantal bescher mers en donateurs der Vereeniging tot ondersteuning van hulpbehoe vende gepens. - onderofficieren en minderen van het Nederi. leger, thans gestegen tot het aanzieolijk cijfer van 155. Hierop volgen Breda met 72 en Amsterdam met 64 be schermers en donateurs. In het ge- heele leger zijn thans 876 officieren als zoodanig toegetreden. Naar ons wordt medege deeld, zal de commissie tot aankoop van paarden voor het leger ook enkele landbouwstreken in Noord en Zuid-Holland tot dit doel be zoeken. (Avp.) Te Amsterdam heeft iemand eenige effecten verloren (200 Central Pacific Shores, ieder 10 Shares) ter gezamenlijke waarde van f176,000, zegge: één hon derd zes-en-zeventig dui zend gulden. W ie ze terecht brengt, krijgt een belooning van 100 pond sterling (t 1200). spreekt, dat gij niemand zegt dat wij hem kei.nen en dat hij bier geweest is. Wilt gij daaraan denken Ja, zeide hij bevend, ik zal het niet vergeten. Was het dan een misdaad, Natalie, dat ik zijn Daam ge- bruik'e? ik heb een langen tijd noodig gehad vóór ik de handteekening namaken kon. Stil, wij zullen er niet verder over spreken. Ga nu een weinig slapen en word weer kalm. Later zullen wij wel eens over de zaak spreken, nu niet meer! Hij gehoorzaamde haar als een kind, verpletterd en ver suft als hij was en zij wenschte vurig dat hij nimmer zou begrijpen wat bij gedaan had. Natalie legde een deken over hem heen en trok zich toen in haar eigen kamer terug. Eerst twintig jaar en nu reeds zou hare toekomst worden bedorven, de vloek der schande zou haar erfdeel zijn! Had zij dan zwaarder gezondigd dan anderen, dat zulk een bitter wee haar te beurt vielZij verlangde slechts naar den dood, geen sprankje hoop bleef haar meer over; zij wenschte zelfs niet meer aan den man te denken wiens beeld zij in weer wil van de verdenking, welke zij in haar ziel had voelen oprijzen, toch niet verjagen kon. Thans heerschte in haar hart niets dan wanhoop, schrijnende, doffe, grauwe wanhoop. In de huwelijksregisters vindt men vaak de zonderlingste huwelijken opgeteekend, op het stadhuis te Danford was echter nooit zulk een huwelijk voltrokken als dat, hetwelk er up een koudeu Februari rnurgen plaats vond. Er bestuud geen twijfel of het gold bier een geheim huwelijk; de beide personen behoorden klaarblijkelijk tot de hoogere klassen. Geheime huwelijken zijn echter iu den regel huwelijken uit liefde en dat was hier zeker het geval niet. Nooit bad een meuschelijk wezen minder liefde aau den dag gelegd uau deze schoone bruid, wier doodsbleeke trekken in marmer schenen te zijn gebeiteld. Zij sprak de noodzakelijke woor den werktuigelijk uit en men kreeg den indruk alsof zij gedwougen was een naamlooze smart te dragen, en toch bad bet niet den schijn, alsof de man naast baar, haar zoo dierbaar was, dat zij om zijnentwil vaderland en vrienden zou verlaten? Vóór Natalie Melleville de beslissende woorden sprak, wachtte zij een oogenblik. De bruidegom legde een stuk papier in hare hand. Zij vouwde het open en bezag bet nauwkeurig als om zich van de echtheid te overtuigeD, daarop sprak zij op koelen toon de woorden uit, die baar tot Maurits Oarlingtords vrouw maakten. Geen enkele maal had zij hem aangezien. Na de voltrekking der plechtigheid, waarbij de gemeente boden als getuigen ged end hadden, verlieten de jongge trouwden de zaal, maar niet gearmd en zelfs niet naast elkander. Zij giDg voor, hij kwam achter en sloot de deur achter hen. Natalie, die onder baar mantel het kostbare document vast in de hand hield, bleef staan; zij bevonden zich in een tamelijk afgelegen zijstraat en er was heinde en ver nie mand te zien. Ik heb mijn rol gespeeld, zeide Natalie, zonder hem aan te zien, volgens de wet ben ik uw vrouw. Ik heb echter gezworen, dat ik voor de wereld den naam mijns echtgeuoots geheim zal houden, zoolang gij den mijnen niet noemt; en gij behoeft niet te vreezen, dat ik ooit mijn eed zon breken. Er blijft nu niets over dan dat ik u het geld ter hand stel, daarvoor behoeven wij echter elkander niet meer te ontmoeten; ik zal u eenvoudig het geld toezenden zoodra ik het ontvang. Mijn oom weet, zooals ik u gezegd heb, van niets; hij is niet in een stemming om hem een geheim als dit toe te vertrouwen. Zij wendde zich at en wilde heengaan. Carlingford legde de band op baar arm, maar met een gebaar van afkeer trok zij haar arm weg. Houd uw belofte zooals ik het doe! beet zij hem toe, en waag het niet mij te volgen. Om uw zelfs wil ware het beter zoo gij niet terugkeerdet naar Londen met denze.fden trein dien ik nemen zal. Wordt vervolgd^.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1889 | | pagina 2