NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
6e Jaargang.
Zaterdag 29 Juni 1889.
No. 1836.
CURACAO.
De Familie Bonreiner.
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Voor Haarlem per 3 maandenƒ1.20
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers
-1.65.
-0 03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bnrean: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
ADVERTENTIES1:
van 1-5 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagenten rour het Buitenland: Compagnie Generale de Puhlicite Etrangère G. 1. HAVBE Sg Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs oUü Faubourg Monlmartre.
STADSNIEUWS.
Haarlem, 28 Juni 1889.
Er is deze week door werkgevers zeer
veel gebruik gemaakt van de gelegen
heid, m door twee leden van de Kamer
van Koophandel alhier, op het Stadhuis
te worden ingelicht omtrent de wijze
waarop men vergunning moet vragen om
afijn vrouwelijk personeel en het manne
lijke beneden dc 16 jaren tot later dan
tot 7 uur des avonds te laten werken.
Het doet ons zeer veel genoegen, dat
het artikel in ons blad van Maandag jl.
zoo goede gevolgen heeft gehad. Wat de
Kamer v. Kooph. betreft, de fabrikanten
en werkgevers mogen den President
dankbaar zijn voor de inlichtingen, die
door hem zoo welwillend en belangeloos
worden verstrekt.
Heden (Vrijdag) avond is het de laatste
zittingsdag der K. v. K.
Voor het eindexamen aan het gymna
sium alhier zijn nog geslaagdvoor di
ploma A: J. Wiardavoor diploma B:
H. M. Hijmans, J. van der Molen, J.
O C. de Boer, W. Holleman, P. de
Carpentier Wildervanck extraneus.
Het examen duurt voort.
Onder begunstiging van het heerlijk
ste weder maakten de directeur der H.
B. Sch. ter opl. y. Handel en Nijver
heid, de heer J. U. Pruim, en een twin
tigtal zijner leerlingen van de le klasse
Woensdagmiddag een uitstapje naar eene
<3er veenderijen van den heer H. v. Bree-
men Hz. in den Akerpolder. Te 1 ure
aan het Zuider-Buitenspaarne bijeen ge
komen, scheepte men zich in op het aan
den heer v. Br. behoorende snelvarende
stoombootje Eliza en voer men door het
Spaarne naar den „Crucquius" van daar
de Ringvaart in, voorbij het fort «de
Liede," «Halfweg" en de «Lynden" en
toen door de sluis van den Akerpolder
naar genoemde veenderij. Hier verklaarde
de heer v. Br. aan de jongelieden de
door hem in werking gestelde machines,
dio het hem mogelijk maken, met ééne
van haar, op één dag evenveel arbeid te
verrichten, al3 twee arbeiders in de ge
heele campagne van 12 a 13 weken
kunnen doen, en van welke hij er reeds
12 in gebruik heeft. Van de uitgebreid
heid der werkzaamheden, die hier ver
richt worden, kan men zich eenigszins
•een denkbeeld vormen, als men verneemt,
dat in het buitengewoon ongunstig jaar
1888 hier toch nog omstreeks 90 milli-
oen turven werden geproduceerd. Ook
werd hun gelegenheid gegeven de ver
schillende stadiën, die het veen van pas
gebaggerd «veenslik" tot «turf" moet
doorloopen, in oogenschouw te nemen,
zoodat ieder hunner eene zeer duidelijke
voorstelling van het geheele proces heeft
kunnen verkrijgen. Toen alles was be
keken, werden de jongelui door de goede
zorg van mevr. v. Breemen onthaald op
bolussö^i en limonade a discrétion, en
werd de terugtocht in de meest opge
wekte stemming aanvaard. Te ruim 7
ure landde men voor de woning van den
directeur en keerde ieder met een harte
lijk woord van dank aan den vriende
lijken gastheer opgeruimd huiswaarts.
Naar wij vernemen is hier ter stede
opgericht eene Coöperatieve Bouwver-
eeniging onder den naam van «Eigen
Haard". Zij stelt zich ten doel aan amb
tenaren of aan personen van denzelfden
stand eene eigen woning te bezorgen. Zij
die zich als lid willen opgeven, kunnen
zich vervoegen bij de bestuursleden A.
v. d. Velden, Oude Groenmarkt, M. C.
v. Pellecom, Zijlweg, A. Tibbe, Maarten
v. Heemskerkstraat en H. v. Pellecom,
Schoutjeslaan.
Voor het huis, Lange Raamstraat No.
12, is een eerepoort van groen en ver
sieringen opgericht ter eere van het
gouden echtpaar J. M. Hangjas en J.
de Jong. De man is geboren 17 Maart
1817 en de vrouw 8 October 1813.
Beiden genieten eene goede gezond
heid. Van alle huizen in de straat wap
pert de' driekleur.
Donderdag namiddag te ongeveer 5^
ure is er een hevige brand uitgebroken
in het perceel no. 38 aan het Klein Hei
ligland, bewoond door den meubelmaker
C. Henskes. De brand is ontstaan op de
tweede verdieping, welke was ingericht
tot werkplaats, vermoedelijk doordien von
ken uit de brandende kachel, waarop lijm
stond te koken, in de krullen zijn terecht
gekomen. Het perceel is geheel uit
gebrand. De belendende gebouwen, vooral
de kerk der Chr. Geref. gemeente, naast
het verbrande perceel gelegen, hebben
veel waterschade bekomen, maar zijn
door de brandweer behouden. Verschil
lende spuiten, waaronder de slangenwa
gen der politie, hebben water gegeven.
Alles was verzekerd. De schutterij kon
ten 7| ure inrukken.
Hedenmorgen is een soldaat van he^
4e reg. inf., alhier in garnizoen, wegen8
voortdurend wangedrag met een brietje
van ontslag uit den dienst verwijderd en
door de politie buiten de gemeente ge
bracht.
Uitspraak doende in de zaak van Aga
tha Eeckhof, het meisje dat te Haarlem
mermeer een kind heeft in brand gesto
ken, veroordeelde de rechtbank haar over
eenkomstig den eisch van den officier tot
opzending naar een krankzinnigengesticht
voor den tijd van één jaar.
Bij het Bestuur der Vereeniging:
„Weldadighëid naar Vermogen"
hebben zich de volgende personen voor
werk aangemeld
Een voor koetsier. - Een voor ziekenop
passer. - Drie voor kantoorlooper. - Een
voor portier. - Een voor loopwerk. - Een
voor schrijfwerk. - Een voor schoen
maker. - Twee voor tuinmansknecht.
- Een voor opzichter. - Een voor
koekbakkersknecht. - Een voor loodgie
tersknecht. - Acht voor aard werker of
los werkman. - Negen voor werkster of
schoonmaakster. - Een voor burgerwasch-
vrouw. - Twee voor burgernaaister. -
Een voor strijkster.
Particulieren en werkgevers, die van
deze aanbiedingen wenschen gebruik te
maken, wordt beleefd verzocht zich schrif
telijk to: het Bestuur der Vereeniging te
richten, (bus Stadhuis of Doelen).
Daar het in den laatsten tijd is voor
gekomen, dat personen zich om werk
aanmeldden uit naam der Vereeniging,
zonder daartoe het recht te hebben, ver
zoekt het Bestuur te willen noteeren dat
slechts zij dit mogen doen, die een door
den Secretaris der Vereeniging geteekend
briefje kunnen vertoonen.
Donderdag had te O verveen een on
geluk plaats, dat ernstige gevolgen had
kunnen hebben. De familie H. van Koog
a d. Zaan reed hier met haar rijtuig,
toen een «snorder" aankwam, die ver
moedelijk op den bok slapende was,
zoodat hij niet in 't minst uitweek, toen
de heer H. met familie passeerde. Daar
de weg niet al te breed was, raakte het
voorwiel van des snorders rijtuig tusschen
de wielen van de «victoria" van den
heer H., waardoor dat rijtuig geheel
verpletterd werd. Gelukkig kwam de
familie H. met den schrik vrij.
Te Houtrijk en Polanen is tot onder
wijzeres benoemd mej. J. G. D. de Wilde
aldaar.
le. Het uitvoeren van eenige werken
aan het Rijks-krankzinnigengesticht te
Medemblik. (Raming ƒ8470). Minste
inschrijver P. Berkhout Jz. te Medem
blik voor ƒ8070.
2o. Het verlengen, maken van koppen,
bezinken en bestorten van hoofden op
het Noorderstrand van het eiland Vlieland
behoorende tot de zeewerken in Noord-
Holland. (Raming ƒ44.600). Minste in
schrijver W. Lammers te Koksdorp,
voor 42,760.
B S N N E N L A NI).
Aan de Tweede Kamer is een
adres gericht door bestuurderen der gym-
nas'iek-onder wijzers-vereeniging «Noord-
Holland", waarbij zij zich aansluiten bij
de adressen in zake de invoering van
gymnastiek als verplicht leervak op de
lagere school, en de Kamer verzoeken,
het daarheen te leiden dat gemeld leer
vak a in beginsel worde verplicht ge
steld bij het lager onderwijs, in dien zin,
dat b. de wijze van uitvoering aan de
gemeente worde overgelaten.
Omtrent punt b. meent de Vereeni
ging, dat deze regeling voor de verschil
lende gemeenten de meest gewenschte
zal zijn, dewijl daardoor iedere gemeente
overeenkomstig hare financieele draag
kracht dit vak van onderwijs zal kunnen
inrichten.
Aanbestedingen.
Haarlem, 27 Juni. l)oor het pro
vinciaal bestuur van Noord-Holland* is
heden bij enkele inschrijving aanbesteed:
y
Men verzoekt ons het volgende als een
oproeping aan onze weldenkende landge-
nooten te plaatsen:
«Gedurende ruim een jaar is op Curasao
geen regen van eenige beteekenis gevallen.
Gedurende ongeveer vijftien maanden
heeft de tropische zon hier alle3 ver
schroeid, zonder dat de droge landerijen
door eenige frissche buien zijn verkwikt.
Tengevolge dezer buitengewoon lang
durige droogte is de oogst geheel mis
lukt en verkeert een groot gedeelte der
arme bevolking van dit eiland in een
zeer erbarmelijken toestand.
De zoogenaamde arbeidende stand, die
in andere jaren althans wat maïs had,
om het leven te rekken, is nu broodeloos
en heeft nu letterlijk niets.
Wegens gebrek aan werk, kan er door
het grootste gedeelte van de bewoners
der districten buiten de stad geen cent
verdiend worden, zoodat men niet in
staat is levensbehoeften te koopen.
Er wordt dan ook niet alleen groote
armoede, maar ook honger geleden.- Hon-
ger! Verschrikkelijk woord! - Gelukkig
zij, die er geene ondervinding van heb
ben - Diep beklagenswaardig daare tegen
de ongelukkigen, die meermalen (e ver-
;eefs naar eene bete broods uitzien-
Een gevolg van het gebrek aan het
hoogstnoodige voedsel is, dat hier vele
gevallen van scheurbuik onder het volk
voorkomen. Reeds zijn lijders daaraan
bezweken.
Hoe er geleden wordt - dat kan niet
in woorden worden gebracht. Men kan
het slechts aanschouwen, om het nimmer
te vergeten.
Door de alhier gevestigde Loge «De
Vergenoeging" is eene commissie be
noemd, om liefdegaven voor onze nood
lijdende en zieke medemenschen in te
zamelen en hen van levensmiddelen te
voorzien.
Die Commissie, waarvan de onderge-
teekenden leden zijn, heeft van de ge
goede ingezetenen van Cur«9ao eene vrij
aanzienlijke som ontvangen.
Reeds werd sedert het begin van Fe
bruari 11. elke week aan een groot aan
tal behoeftigen, onverschillig van wellcen
godsdiensteen edrag uitgedeeld, voldoen
de voor hun levensonderhoud; en boven
dien worden gedurende de laatste weken
nog ruim 200 lijders aan scheurbuik ge
regeld van voldoend dagelij ksch voedsel
voorzien.
De oudergeteekenden hebben persoon
lijk, dagen achter elkander, de buiten
districten van dit eiland bezocht en zich
in tal van woningen begeven, om zich
volkomen op de hoogte te stellen van
den deerniswaardigen toestand en do be
hoeften der ongelukkige lijders. Geene
hut, waarin zich een zieke bevond,
werd door de ondergeteekenden overge
slagen.
Aangezien onder de gunstigste omstan
digheden hier eerst in de maand Maart
I of April van het volgende jaar op eeni-
nigen oogst kan worden gerekend, en het
dus te voorzien is, dat de algemeene nood
J vooreerst meer en meer zal toenemen,
zullen de middelen, waarover genoemde
Commissie te beschikken heeft, weldra
geheel uitgeput zijn, zoodat dan de noo-
j dige bijstand niet meer verleend en in
de dringende behoeften der armen niet
meer voorzien zal kunnen worden.
1 Daarom veroorloven de ondergeteeken
den zich de vrijheid een beroep te doen
op uw welwillend humaniteitsgevóel, met
beleefd verzoek, om het initiatif te willen
nemen tot het vormen van plaatselijke
j Comité's met het doel giften te collec-
teeren ten behoeve der gebreklijdende
bewoners van deze nederlandsche kolonie.
Er behoeft niet te worden gezegd, dat,
nu onze eigene krachten te kort schieten,
men hier het oog op het wegens zijne
menschlievendheid zoo bekende moeder
land gericht houdt.
De ondergeteekenden houden zich over
tuigd, dat deze bede om hulp niet te
vergeefs zal zijn, terwijl zij zich met de
F E U 1L L T O N.
I
Uit het engelsch, door HUGH CONWAY.
15)
HOOFDSTUK V.
GrSHEWfilimOHBDBS.
Eindelijk kwam er een brief, door Manders geschreven.
Zij brak hem open en las den inhoud Hij was gedateerd
van Liverpool.
Arme Frances Het is zooals ik vreesde. U w vader
is dood Ik ben daarvan verzekerd, zonder dat er een
schaduw van twijfel bestaat. Gij zult natuurlijk willen we
ten, hoe en waar hij gestorven is. Dat kan en wil ik u
niet vertellen Gij moet u tevreden stellen met de tijding,
dat hij dood is. Ik deuk niet. dat gij de redenen, die mij
tot dit stilzwijgen nopen, zult begrijpen, maar als ik u zeg
dat ik naar Amerika terugkeer en mijn loopbaan in En
geland vaarwel zeg, alleen om u te mijden omdat gij mij
anders zoiult dwingen mij nader te verklaren, dan zult gij
ook wel begrijpen dat de oorzaak daarvan zeer gewichtig-
isik hoop dus, dat gij zult inzien, dat ik om uw bestwil
gehandeld heb. Wat zult gij doen? Laat ik u eerstens aan
raden, u tot een eerlijken advocaat te wenden, dan met
het geld, dat gij nog bezit, naar Italië te gaan, om daar
drie jaar lang verder te studeeren. Het succes, dat gij dan
zult behalen, zal u ongetwijfeld uw groot verlies ver
goeden
Vaarwel, wij zullen elkaar nooit weer ontmoeten.
Uw toegenegen
Georgb Manders.
PS. Ik raad u aan, niet naar het lot van uw vader een
onderzoek in te stellen. Het zou u slechts ellende be
rokkenen.
Met kloppend hart had Frances dien zonderlingen brief
gelezen. Zij had geen gegronde reden den schrijver te wan
trouwen. Hij had de documenten, en zij had nooit van
Redhills gehoord. Zij twijfelde er geen oogenblik aan, of
hetgeen Manders over haar vader had gezegd, was wer
kelijkheid; maar zij was hevig op hem vertoornd, omdat
hij het beter had gevonden de dochter in onwetendheid te
laten omtrent de oorzaak van haar vaders dood, dan om
haar alle bizonderheden mede te deelen, hoe verschrikke
lijk die ook hadden kunnen zijn Als zij geweten had, waar
zij hem zon kunnen vinden, dan was zij oogenblikkelijk
naar Liverpool gegaan, om hem te dwingen haar meer in
lichtingen te geven. Maar daar hij den dag, nadat hij den
brief verzonden had, naar Amerika was scheepgegaan zou
hare reis vruchteloos zijn geweest. Het arme meisje was
diep, diep bedroefd over het verlies van haar vader, zij
huiverde van zulk een vreeselijken dood, te vreeselijk om
door Georg-e Manders te worden beschreven. Al wist zij
maar, waar vreemde handen hem aan de aarde hadden
toevertrouwd, dan zou dat haar eenige verlichting geschon
ken hebben, want dan zou zij zich op zijn graf hebben
kunnen neerwerpen, om daar te schreien, zoolang zij tranen
had. Nu wist zij niet wat zij doen, of waarheen zij gaan
moest. Haar verlaten toestand lag haar loodzwaar op het
hart Uitgezonderd Manders, die haar in den nood had
verlaten, bezat zij geen vriend in geheel Engeland Slechts
eenige weken geieden had haar vader haar in Londen ge
bracht, zoodat zij geen tijd had gehad om vriendschap te
sluiten en hare oude vrienden bevonden zich aan de over
zijde van den Oceaan Familie had zij niet. Haar groot
vader was reeds sedert lang gestorven, zoodat z:j hem nooit
had gezien, en zij had haar vader nooit van iemand anders
hooren spreken. Wat moest -/ij nu?
Tot den volgenden dag deed zij niets dan treuren. Zij
las en herlas den vreemden brief, en vroeg zich telkens en
telkens af, waarom Manders zoo geheimzinnig had geschre
ven, en waarom hij Engeland liever wilde verlaten, dan
haar ontmoeten Hare wenkbrauwen trokken zich samen
en hare oogen staarden ernstig, toen zij zich plechtig de
belofte oplegde, hem op te zoeken, en hem de waarheid
af te persen
Misschien was het het gevoel van verontwaardiging dat
haar van hare eerste smart deed herstellen, zoodat zij ten
laatste besloot te handelen. De prozaïsche raadgeving om
een advocaat te raadplegen, scheen haar het beste toe;
maar zij wilde iemand vinden, op wien zij zou kunnen