NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
BERICHT.
Dinsdag 2» Januari 1890. No. 2015.
ïii den Vreemde.
S T 0 S N I G tl IV S.
F EüILLETON.
IN DEN VREEMDE.
Ie. Jaargang.
DAGBLAD
AB0HHIME1I,TSPEIJS:
Voor Haarlem per 3 maanden ƒ1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummer»-0.03.
Difc blad verschijnt dageiyks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bnreau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. 'Felefo©nBla2I!las!»eB, 1S8.
ADVERTENTIËN:
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en courantiers.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Genérale de T oblie: ie Firangbre G. L. DAUBE §r Co., JOHN F. JONFSSucc., Parijt 31 hit Faubourg Montmartre.
g-var» aar-^rr.nr^ MSB
Zij, die ui.bh vóór 1 Febru
ari a. s. abonneereu hebben
recht op het thans loopende
feuilleton, van no. 1 af, de
schoone roman van Edna
Eyall
Directeuren-Uiig evers.
Gedurende de maand Sept. 1889 zijn
door de HaarlemZanavoort Spoorweg-
Maatschappij vervoerd 24602 reizigers.
Opbrengst reizigers 5575.91-2-.
n goederen 545.53.
diversen 68.39.
Haarlem, 27 Jan. 1890.
De heer F. L. Kist alhier, herdenkt
heden den dag waarop hij vóór vijftig
jaar zijn loopbaan als procureur bij de
arrondissement^-rechtbank alhier begon.
Yele bewijzen van belangstelling on
dervond de hooggeachte jubilaris De
heeren mr. Th. de Haan Hugenholtz en
mr. N. G. Cnoop Koopmans, maakten
hem heden als oudste procureurs bij de
rechtbank alhier, hunne opwachting. Het
is voorzeker ieders wensch, dat hij nog
tal van jaren moge gespaard blijven en
dat in zijn gezondheidstoestand, die in
ilen laatsten tijd wel wat te wenschen
overliet, spoedig eene gunstige verande
ring moge komen.
Dr. Frederik van Eeden van Amster
dam, bekend door zijne hypnotiach-sug-
gestieve behandeling van zieken, zal in
de maand Maart in het Genootschap
Oefening in Wetenschappen" alhier,
•eene voordracht houden over spiritisme.
Door wijlen vrouwe C. W. Favre,
weduwe den heer P. Kikkert, te Delft
overleden, is aan het Diakonessenhuis
alhier vermaakt een legaat van 500,
vrij van successierechten.
Nog kunnen wij vermelden, dat aan
de 3de afdeeling van den door //Zang
en Vriendschap" te houden nafcionalen
zang wedstrijd (wedstrijd van uitnemend
heid) eene gouden medaille als tweede
prijs is toegevoegd.
De Maunen-zangvereeniging //Cres
cendo" alhier, zal haar 2e winterconcert
geven op Maandag 17 Februari e. k. Als
solisten zullen daarbij optreden mejuffrouw
Van den Berg, uit Rotterdam en de hee
ren Emile Blauwaert en J. J. Rogmans.
Op dit concert zal o. a. het nieuwe
werk van Crescendo's directeurden
heer N. H. Andriessen, getiteld „de Stal
boef", ien gehoor e worden gebracht.
totaal 6189.83|.
Zijnde per dag en per kilometer 24.27D
De trein van de Holl. Spoor, welke
te 10 uur 's morgens uit Amsterdam
vertrekt, kwam heden eerst te half 12
alhier aan. Door den hevigen wind wa
ren eenige telegraafpalen omgeworpen
en op de rails gevallen, zooiat de trein
daarvoor moest stoppen en eerst na eene
aanmerkelijke vertraging zijn weg kon
vervolgen.
Darde matinee musicaie-SteünmaR.
Waaneer men liet welslagen van een
concert zou mogen afmeten naar de op
komst, dan zou de matinee musicale door
den heer Steenman Zondag gegeven, voor
zeker in twee opzichten welgeslaagd mo
gen heeten. Niet alleen toch was de op
komst flink te noemen, maar het concert
zelve behoort weder tot de beste te wor
den gerekend, die in uit seizoen hier zijn
gegeven. Als medewerkers traden naast
den concertgever op de heeren J. J.
Rogmans en G. A. Michelsen. De laatste
is voor ons geen vreemdeling meer, sinds
hij bij een vorige matinee reeds de
bewijzen heeft geleverd een ervaren pia
nist te zijn, die over een verdienstelijke
techniek beschikt.
Hij opende met den heer Steenman
met sonate Op. 13 van Edvard Grieg.
Deze componist schijnt tot de geliefdsten
van den heer Stcenman te behooren, daar
hij ons reeds meermalen op toonwerken
van dezen hoogst muzikalen Noor ont
haalde. In de eerste uitvoering van deze
sonate vertoonde het tweetal zich in een
uitnemend licht; de vooral voor de viool
partij niet geringe moeilijkheden werden
flink overwonnen.
Beter nog konden wij de capaciteiten
van den heer Michelsen nagaan in de
sonate in F. min. Op. 57 van Beetho
ven. Had hij in sommige gedeelten wat
meer vuur gelegd, dan zou hij o. i. meer
den indruk hebben gegeven de diepten
van de werken des grooten meesters te
hebben gepeild.
De beethovensche compositiën zijn
grootendeels Stimmung smmik en 't is de
eerste plicht van den vertolker om zijn
gehoor in die Stimmung ie brengen,
anders verkrijgt men een chaos, die ver
moeiend op 'i gehoor werkt en daardoor
misschien te veel van 't geduld vergt;
we bewonderden niettemin de groote
vaardigheid van den heer M,, die vooral
in het -presto uitblonk.
De heer Rogmans droeg o. a. voor
z/A.n die ferue Geliebte" van Beethoven.
Het gaat misschien moeilijk om tusschen
zang en pianospel hier een vergelijking
te maken over de opvatting van het
werk van een zelfden meester, maar het
kwam ol8 toch voor, dat de ware op
vatting meer het deel van den heer Rog
mans is dan van den heer Michel
sen. Eerstgenoemde deed ons een inniger
blik werpen iu de ziel van den grooten
meester, en het succes dat de heer Rog
mans had was buitengewoon ie noemen,
hier kwam men wel in de Stimmung
De heer Rogmans onthaalde ons verder
op een tweetal zangnummers van Schu
bert //Vervlogen Geluk" en „Uchtend-
groet". Gaarne hooren wij hem in 't hol-
landsch zingen. Zijn uitspraak daarvan
toch, overtreft verre die van 'tduitsch.
Als extra-nummer gaf' de heer Rog
mans //Afscheid" van R. Hol, waarmede
hij nog zeer veel bijval verwierf.
De matinee werd besloten met een
werk voor viool en piano van Franz
Ries, mede een eer3te uitvoering. Daar
van muntte vooral het //Intermezzo"
door geacheveerdheid uit, terwijl het
schalksche ffMinuetto" een waardig slot
Hollandsch Tooneelgezslschap.
15 VA.
Na Nora en Svava, Eva. Niet dat dit
laatste een product is van de noorsche
school, maar toch hebben we reien het
in ééu adem met de beide andere te
noemen, want de duitsche schrijver Rï- i
ehard Vosz betoont zich zooal geen na-J
volger, dan toch doortrokken van den I
geest, die Ibsens en Bjornsons werken
bezielt.
Toch bemerken we in Vosz' toonoel-
stuk een afwijking, die, moge zij mis
schien niet een natuurlijk verloop van
de toestanden geven meer bevre
diging schenkt. In dit opzicht heeft zijn
werk weder iets met de oude tooneel-
literatuur gemeenDe slechten worden
gestraft, ofschoon de rechtvaardigen of
j althans zij die een meer sympathieke rol
j vervullen, niet altijd worden beloond. De
inhoud van het stuk komt op het vol-
gende neer.
Graaf Düren is betrokken in eene
associatie tot het ontginnen van een
mijn, die schoone resultaten belooft, en
hij is zich zoo van den goeden uitslag
neming verlokken, zich in 't geheim
eenige aandeeltjes te verzekeren.
De heuglijke onderneming wordt ten
huize van graaf Düren gevierd. De heer
Scholier, de predikant, brouwer Hempel,
Johannes Hart wig, en eenige anderen,
eenigen met hunne ega'szijn tegenwoordig.
Er wordt zelfs gedanst en Eva, de aller
liefste dochter van graaf Düren, heeft aan
Hartwig den eenvoudigen fabrikant, aan
wien haar vader groote verplichtingen
heeft, den eersten dans gegeven, dien zij
toevallig nog open had. Zij is echter
verloofd met graaf Eiimar, die onaange
naam gestemd is dat graaf Düren zulk
/ordinair volk" heeft genoodigd en zeer
ontstemd wordt dat Hartwig dien hij haat
wegens diens ruwe persoonlijkheid, den
eersten dans met Eva heeft.
Het bal is begonnen, doch eensklaps
wordt de vreugde gestoord door een te
legram aan graaf Düren, waarin gemeld
wordt dat de veelbelovende onderneming
gefailleerd is met 2 millioen schuld. Het
blijkt echter dat graaf Düren onschuldig
is aan de snoode speculatie. Hartwig, die
reeds veel voor den graaf heeft gedaan,
zou zijn hartebloed willen geven om den
vreeselijken slag van dezen te weren, maar
hij, van middelen ontbloot, vermag dit
slechts ten deele.
Een oproer onder de werklieden, die
er hun loon- en spaarpenningen bij in
schieten, wordt echter door hem gesust.
Elimar heeft een onderhoud met Eva
en hij stelt baar voor do keuze haar
zich te verwijderen, zij gebiedt het hern
maar hij houdt aan en overwint haar
Hij perst haar de bekentenis af dat zij
zich zoo ongelukkig gevoelt in die armoe
dige omgeving en belooft haar een betere
toekomst, haar rang en stand waardig,
aan zijne zijde en geeft haar een be
denktijd van 24 uren.
Haar strijd is kort, zij bekent haar
man, dat zij haar trouwbelofte heeft ge
schonden, dat zij zijner niet waardig is
en hij verpletterd, door verontwaardiging
en smart, moet ook nog aanhooren, dat
zij hem nooit heeft bemind. Zij verlaat
hem en zelfs haar kind kan zij ten offer
brengen voor de genegenheid die zij
Elimar toedraagt.
Zij is ten huize van Elimar en ge
looft in diens oprechte liefde en trouw,
waarvoor zij zoo veel, zoo onuitspreke
lijk veel ten offer bracht. Weer is zij
alleen, toen een dame bij haar wordt
aangediend, die haar de noodlottige tij
ding komt brengen, dat zij haar liefde
verkwist aan een lichtmis, een verleider,
een man zonder eer of geweten. Zij
zelf is een zijner slachtoffers en verkiest
den dood boven de ellende waarin hy
haar heeft gebracht. Zij waarschuwt Eva,
voor hem. Deze wreede teleurstelling,
deze vreeselijke ontdekking treft Eva als
een donderslag. Dat was dus de man
voor wien zij zich had opgeofferd, een
lage, gemeene ellendeling, die haar heur
zielsrust ontnomen hebbende, ook nu
haar eer nog wilde ontstelen. Zij roept
vader of hem, daar zijn eer niet gedoogt j hem ter verantwoording en als bij op
1 naam draagt van ziju eenige dochter
Eva, de Eva-mijn. De aandeelen staan
j genoteerd op 13% boven pari en ieder,
die eenig geld disponibel heeft koopt
eenige aandeelen, zelfs de domino van
het plaatje, een zeer rechtzinnig man,
j laat zich door deze //wereldsche" onder
de schoonzoon van een man te zijn, die
tot den bedelstaf is gebracht. Na een
zwaren strijd verkiest zij het laatste. Zij
schenkt daarna haar hand aan den bra
ven, eenvoudigen Hartwig, is eenige
jaren m«t hem getrouwd en uit het hu
welijk is een dochter geboren. Ijverig
arbeidt Hartwig om behoorlijk in het
onderhoud van vrouw en kind en van
zijne inwonende moeder te voorzien.
"Weldra echter wordt het duidelijk, dat
Eva zich niet gelukkig gevoelt in deze
voor haar drukkende omgeving, te mid
den van de ruwe werklieden, die echter
om hare goedheid en liefdadigheid
zielsveel van haar houden. Ook haar
schoonmoeder bemerkt dit, hetgeen tot
zeer onaangename verhoudingen aanlei
ding geeft; haar houding tegenover haar
echtgenoot wordt steeds koeler.
Op zekeren dag wordt er aan de deur
geklopt. Eva is alleen, zij heeft een
voorgevoel, haar hart ontdekt iets in dat
kloppen, dat haar met een zoete smart
vervalt, langdurig is haar strijd maar
haar gebiedende eischen om haar terug te
geven wat hij haar heeft ontnomen, met
een minachtend spotachtig lachje ant
woordt, wil zij hem met het pistool in
de hand dwingen. Op zijne besliste wei
gering drukt zij af en de trouwelooze
valt in 't hart getroffen, neder.
Het laatste bedrijf' vertoont ons Eva
in de gevangenis. Vier jaren lang heeft
zij daar haar misdaad moeten boeten,
uitgeteerd door wroeging en smart is het
niet moeilijk te zien, dat haar einde
nadert.
't Is de dag van haar invrijheidstelling.
Doortje, de vrouw van Hempel, komt
haar bezoeken en tracht haar op :e beu
ren. Ze zullen weder gelukkig zijn, als
ze weder te midden harer vrienden is.
Maar helaas, zij heeft te veel geleden,
het uitgeputte lichaam weigert zijne dien
sten. Daar verschijnt Hartwig: zijne liefde
voor de ongelukkige heeft den afschuw
van vele jaren overwonnen, hij nadert
haar, maar zij kan niet dulden, dat de
onschuldige zich voor de schuldige zal
de verzoeking is haar te sterk, vurignederbuigen, zij sleept haar atgetobt
smeekt ze Hem daarboven, dat hij haar lichaam aan zijne voeten, er volgt een
niet in de verzoeking leidt, maar de ver- j onderhoud, waarin hij haar vergiffenis
leiding doet haar toch bezwijken.//Binnen,scheukt en vol hoop is op een betere
roept zij en voor haar staat haar vroe- toekomst. Eva is door de ziekenoppaster
gere beminde Elimar. Zij verzoekt hem en vrouw Hempel op een stoel gezet en
Naar liet engelscli
VAN
EDNA LYALL.
12)
HOOFDSTUK VIII.
Mevrouw Lemercier kon een zucht van verlichting niet weer
houden, en Espérance zou haar voorbeeld gevolgd hebbeD, wanneer
zij niet terwille van Gaspard zijne inzichten deelde. Zij vroeg nu
//Is dan nu alles voorbij
//Waarschijnlijk wel," antwoordde Lemercier, //wanneer wij
Communisten tenminste het volk niet kunnen aanhitsen, hetgeen
zeer te betwijfelen is, nu de opstand van Flourens mislukt is.
«Wat zullen die monsters juichenHet is bijna onmogelijk dat
Frankrijk zulke voorwaarden aanneemt, nu hare zonen nog leven.
Wij zullen Vinoy noodzaken, ons nog eens op het slagveld te
brengenWij zullen Trochu toonen, dat zijne bandteekening van
nul en geener waarde is, wanneer de kinderen van Frankrijk zijne
handelwijze niet goedkeuren
Uitgeput en buiten adem, zweeg Gaspard, want ondanks zijne
loffelijke voornemens om zich onder degenen te rangschikken, die
op verder verzet aandrongen, en een nieuwen uitval wilden wagen,
was zijne wond nog lang niet genezen.
Lemercier nam deze gelegenheid waar, om zijne grieven ook
eens uit te storten.
z/En gij hebt den man gevangen genomen, die waarlijk getoond
heeft, geestkracht en vaderlandsliefde te bezitten! Wanneer Flou
rens er nog was. Wat is er Antoinette?"
zyZiet gij niet, hoe gij onzen zieke opwindt? Ga maar weer
eens hooren, wat er gaande is, en wacht nog eene week, alvorens
gij van mijnheer Gaspard een Communist wilt maken. Houd u nu
bedaard, dat is veel verstandiger.
Als een gehoorzaam echtgenoot verliet Lemercier het vertrek,
en Gaspard deed, wat zijne verpleegster hem aanraadde. Espérance
begreep niet, waarom hij zoo droefgeestig voor zich heenstaarde;
zij sprak echter geen woord, totdat een klein voorval dit geheim
oploste. Iemand ging het raam voorbij, de Marseillaise zingende
de wreede spotternij, die juist in dit tijaperk uit de woorden van
dit lied sprak, moest een ieder opvallen; toen zij nu opkeek op
het oogenblik dat de voorbijganger zong:
z/Le jour de gloire est arrivé,"
zag zij, dat tranen van smart en vernedering Gaspards oogen
ontsnappen. Met een bitter gekreun verborg hij zijn gelaat in
zijne handen, en nu besefte Espérance eerst goed, hoe vurig Gas
pard zijn vaderland liefhad.
Het beleg was nu opgehevenmaar eerst in het midden van
Februari werden de levensmiddelen goedkooper, en do Pruisen
lagen nog steeds voor Parijs, zeer tot ergenis van het verne
derde volk.
Iedereen begreep, dat de woelingen in Frankrijk nog volstrekt
niet teneinde waren, en Lemercier hoopte dagelijks meer op de
Commune. Espérance zag zich zeer teleurgesteldzij had gehoopt,
dat de tijd van ontberingen nu voorbij zou zijn, in plaats daarvan,
werd de toestand iederen dag pijnlijker en kwellender, en Gaspard,
die in do moei te volste dagen van het beleg, vroolijk en vol hoop
de toekomst had ingezien, was nu öf ontevreden of droefgeestig.
Espérance deed zooveel mogelijk haar best, om hare vaderlands
liefde te toonen, en de Pruisen te haten, zoodat zij er een groot
genoegen in vond, om eene zwarte vlag uit het venster to hangen,
en daarmee de vijanden te verwelkomen, die op den eersten Maart
hun intocht hielden in Parijs. Zij begon met verlangen den dag
tegemoet te zien, dat zij naar Engeland zouden oversteken, waar
zij met haar broeder eene veilige schuilplaats hoopte te vinden.
Langzaam en naargeestig trokken de dagen voorbij, en daar
Lemercier over niets anders dan over de Commune sprak, werd
het verlangen naar verandering bij haar steeds sterker, zoodat zij
zich reeds voornam om Gaspard te vragen, wanneer zij zouden
vertrekken.
Nu zijn wond genezen was, zag zij hem zelden; hij was bijna
iederen dag uit en kwam dan 's avonds laat eerst thuis; Espé
rance meende echter, dat hy de laatste dagen eenigszins veranderd
was niet meer zoo neerslachtig; maar toch scheen hy zeer on-
