NIEWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
7 e Jaargang.
Maandag 1? Februari 1890.
No. 203?.
ADVEETEMTIÊÏt:
Dit Nnnier Maat nit twen Maim
POLITIEK OVERZICHT.
FEUILLETON.
IN DEN VREEMDE.
ABONNEMENTSPRIJS:
HAARLEM'S DAGBLAD
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 cents
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren, postkantoren en eonr&ntiers.
en J. B. AYIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Generale de Publiciit Etrangcre G. L. DAVBB d* Co., JOHN 1'. J0HE8, Succ., J'arij: O li, I! Faubourg Montmattrc.
EERSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
Haarlem, 15 Febr. 1890.
Zondag 16 Februari, a. s. zullen op
iiet Museum van Kunstnijverheid alhier
de uitgebreide verzameling afbeeldingen,
betrekking hebbende op de tentoonstelling
te Parijs, en de merkwaardige afbeel
dingen van de japanache voorwerpen op
het gebied van kunstnijverheid, nog te
bezichtigen zijn. Zondag is de toe
gang vrij.
Voor het jaar 1890 zijn benoemd tot
voorzitter van de plaatselijke commissie
van toezicht op het lager onderwijs de
heer M. A. A. van der Mersch en tot
secretaris de heer P. H. van der Ley.
Betreffende den gezondheidstoestand
dezer gemeente in Januari jl. kan het
volgende worden medegedeeld. Omtrent
de ook in deze gemeente geheerscht heb
bende influenza -epidemie zij vermeld,
dat, volgens het aantal recepten door
hh. apothekers gereed gemaakt, een
groot deel der bevolking,was aangetast. De
uitgebreidheid der epidemie door cijfers
te bewijzen is wel niet mogelijk, daar
van de voorkomende gevallen door de
geneeskundigen geen aangifte werd ge
daan, aangezien influenza niet voorkomt
op de lijst der besmettelijke ziekten ge
noemd in art. 1 van de wet van 4 Dee.
1874 (St.bl. 184.) houdende voorzie
ningen tegen besmettelijke ziekten.
Het sterftecijfer was voor deze ge
meente buitengewoon hoog. Het totaal
der overledenen, daaronder begrepen 5
levenloos aangegevenen bedraagt 116 te
gen 83 in Januari 1889.
Verhouding der verledenen tot 1000
inwoners per jaar, voor deze maand be
rekend 26.2 tegen 19.2 in Januari '89.
Van in de wet genoemde besmettelijke
ziekten werd aangegeven: 1 geval van
roodvonk. Aan lichaamszwakte stierven
15, aan kanker 2, aan aanhouden koorts
2, aan stuipen 7, aan apoplexie 2, aan
hersenziekten 10, aan organische hart-
gebreken 2, aan ziekten der ademhalings
organen 43 (waarvan 15 aan keel- en
longtering of bloedspuwing), aan ziekten
der spijsverteringswerktuigea 5, aan an
dere oorzaken 2, aan onbekende oorza
ken 21 personen.
Kaar de leeftijden was de sterfte als
volgt: beneden 1 jaar 21, van 15 ja
ren 8, van 514 jaren 4, van 1420
jaren 2, van 2050 jaren 28, van 50
65 jaren 11, van 6580 jaren 28, boven
80 jaren 9. Geboren
en 83 meisjes.
zijn: 79 jongens
Met het oog op het aanstaande 60
jarige lustrum van //Zang en Vriend
schap" heeft het bestuur een dankbaar
werk gedaan met het in 't licht geven
van de //Geschiedenis en beknopt over
zicht der bestaands notulen van Zang
en Vriendschap," waarin zij die belang
in het ontstaan en de ontwikkeling dezer
vereeniging stellen een zeer merkwaar
dige en wetenswaardige lectuur zullen
vinden. De plaatsruimte ge loogt heden
niet het werkje uitvoerig te behandelen,
maar wij stellen ons voor er in een
volgend nummer op terug te komen.
Door de Nederl. Maats, ter bevorde
ring van K ij verheid is aan de Tweede
Kamer een adres gericht, houdende
verzoek om het wetsvoorstel-Bahlmann
betreffende graanrechten, niet aan te
nemen, op grond:
lo. dat adressante het niet doeltref
fend vindt om voor de landbouw-pach-
ters den druk der tijden te verminderen;
2o. het ontwerp voor enkele indus
trieën doodelijk, voor andere zeer nadee-
lig acht
3o. het voor den handel in granen en
aanverwante artikelen belemmerend en
kostbaar acht en, als gevolg daarvan,
nadeelig voor de scheepvaart en de mid
delen van vervoer;
4o. het voor het mee3t broodetende
deel der bevolking, den werkman, het
meest drukkend acht.
Al de afdeelingen der M. v. N. stem
men hiermede in.
In de laatste vergadering der Ver
eeniging van Industrieelen en Kooplie
den betreffende bouwkunde en aanver
wante vakken is onder anderen, in
plaats van den heer J. van Ek, die
niet herkiesbaar was, met 14 van de
18 uitgebrachte stemmen tot voorzitter
gekozen de heer D, A. Braakenburg,
aannemer alhier.
In een der bovenzalen van //Weten
en Werken" vergaderde Vrijdagavond
de afd. Haarlem van de vereeniging
//Volksonderwijs". Aan de orde waren:
lo. bespreking der vraag of er steun
verleend kan worden aan die ouders,
welke door schoolgeldheffing hunne kin
deren niet van het openbaar lager onder
wijs zouden kunnen doen genieten.
Hieromtrent werd besloten, dit op te
geven aan het Hoofdbestuur ter opne
ming in de statuten, om te verhoeden,
dat de openbare lagere school door op-
I drijving van schoolgeld, zou kunnen
i worden ontvolkt ten behoeve van de
sectescholen. Dit toch is vooral op het
1 platteland te wachten.
Op de agenda kwam verder voor:
//Bespreking naar aanleiding van het
advies der schoolcommissie in zake den
bouw der nieuwe school voor kosteloos
onderwijs alhier."
Na toelichting hiervan door den voorz.,
mr. R. H. J. Gallandat Huet, werd be
sloten een petitie te richten aan B. en
W. waarin gewezen wordt o. a. op de
omstandigheden, dat het door dit college
voor den bouw der nieuwe school aan
gewezen stuk gronds aan den Schoter
straatweg, omringd is door bewoonde
perceelen, hetgeen zeer hinderlijk is en
dat ook uit een oogpunt van gezondheid
die plek is af te keuren, omdat zich in
de nabijheid een sloot bevindt, waarin
de riolen der nieuw te bouwen school
zouden moeten uitmonden.
Vrijdagavond had in de benedenzaal
van //Weten en Werken" eene vergade
ring plaats van de vereen. //Volksbelang".
Aan de orde werd gesteld: bespre
kingen over Ambachtsonderwijs.
De heer Roelof Lu ij ten, over deze
zaak rapport uitbrengende, zegt, dat de
opleiding onzer werklieden niet degelijk,
niet afgerond genoeg is. De verhouding
tusschen patroon en leerling moet wor
den verbeterd door het maken van leer
ling-contracten, waarbij de patroon zich
verplicht den leerling het werk to leeren
en de laatste zich verbindt voor den
patroon te werkeD, een en ander op
zekere voorwaarden.
De beste voorbereiding tot een vak
zal in de ambachtsschool geschieden. Men
zou haar moeten openstellen voor tim
merlieden, smeden, meubelmakers, beeld
houwers, draaiers en ververs. Zij zou
moeten aansluiten aan de openbare
school en kosteloos toegankelijk moeten
zijn voor hen, die de lagere school heb
ben afgeloopen.
Naar aanleidiog van dit rapport is de
volgende conclusie door het bestuur op
gemaakt, welke aan den Wethouder van
Onderwijs ter dezer stede zal worden
toegezonden.
De vereeniging /Volksbelang" acht
het gewenscht, dat er een ambachts
school hier ter stede zal worden opge
richt, verbonden met herhalingsonderwijs
en in verband met de lagere school.
Deze school in te richten voor een
3-jarigen cursus, als leeraars te kiezen,
menschen, die zoowel praktisch als theo
retisch zijn ontwikkeld.
Dat de daar vervaardigde voorwerpen,
om geen concurrentie aan bestaande win
kels aan te doen, worden afgestaan aan
de vereeniging //Weldadigheid naar Ver
mogen" en de fraaiste stukken jaarlijks
te verloten.
Dat de Burgeravondschool komt te
vervallen, daar zij toch niet aan het doel
beantwoordt.
Daarna wordt besloten aan den Raad
te verzoeken, den aannemer van ge
meentewerken te verplichten tot verze
kering zijner werklieden tegen ziekte en
ongevallen.
De voorz., de heer D. de Clercq, geeft
eene berekening ten beste, volgens welke
werklieden kunnen worden verzekerd
tegen eene premie van percent. Daarbij
zou aan den werkman kunnen worden
uitgekeerdbij overlijden 1800, bij
invaliditeit ƒ2700 en bij ziekte per dag
1.50
Het 3de punt op de agenda isbe
spreking nieuwe openbare school in ver
band met de voorstellen van de heeren
Brinkman en van Breemcn.
13. en W., zoo zegt de heer Roelot
Luijten, stellen aan den Raad voor te
steunen het voorstel van de heeren
Brinkmann en van Breemen om aan
het einde der Parklaan een schouwburg,
tevens concertgebouw te zetten. liet ter
rein is een halve ton waard en zal nog
in waarde rijzen. Dit terrein mag o. i.
niet voor een eeuw a 100 per jaar
worden afgestaan. Dat is gepacht, dat
is een gift, die indirect ten goede komt
aan de bezoekers van schouwburgvoor
stellingen en concerten. O. i. mag dat
niet geschieden omdat er nog zooveel te
doen ia voor het volk. Daarom stellen
wij voor, aan den Raad in overweging
te geven het adres niet goed te keuren.
De voorz. voegt hierbij, dat over
eenige jaren weder een nieuwe school
zal moeten worden gebouwd. Dan zal
er geen grond meer overig zijn, wan
neer dit stuk weggegeven wordt.
Overeenkomstig dit voorstel wordt
na eenig debat besloten.
Tot penningmeester van den speeltuin
wordt benoemd de heer J. H. F. Gosler,
in de plaats van den heer Witteveen
Cz., die wegeDS gezondheidsredenen heeft
bedankt. Tot 2en secretaris der vereeni
ging wordt wegens vertrek van den heer
Soutendam gekozen de heer W. F.
Overhoff.
De voorz. deelt mede dat de heer de
Kanter uit den Brie', in deze maand in
de vereeniging zal optreden. In de
maand Maart zullen als sprekers optre
den de heeren P. L. Tak, Henri Tindal
en C. V. Gerritsen.
Tevens deelt de voorz. mede, dat
z/Weten en Werken" eene zaal heeft af
gestaan om te gebruiken voor de Volks
leeszaal en dat a. s. Donderdag de daar
voor bestaande commissie zal vergaderen.
//Scheren of' geschoren worden" is de
titel van een reclame-boekje van de firma
Perry en Co., die hier ter stede vertegen
woordigd is door het magazijn van den
heer jH. M. F. Seveke, Barteljorisstraat
16. Het boekske bevat alles wat betrek
king heeft op bovengestelde vraag en
daarbij eene opsomming van de scheer-
artikelen, die de firma verkoopt. Op
geestige wijze wordt de lezer op de hoogte
gebracht van dit gewichtig onderdeel
van het mannelijk toilet. Het is gratis
aan bovengenoemd magazijn ^verkrijg
baar.
Vrijdag heeft keizer Wilhelm, na plech
tige opening der zitting van den Raad
van State, waarbij ook de rijkskanselier
en de overige te Berlijn aanwezige leden
van het staatsministerie tegenwoordig
waren, eene rede gehouden waarin hij
te kennen gaf dat hij het advies van den
Raad van State wenschte in te winnen,
over die maatregelen welke noodig zijn
voor eene betere regeliog van den toe
stand der arbeidersbevolking. Hij ried
krachtig onderzoek te dier zake aan,
teneinde tot eene grondwettige beslissing
te kunnen geraken. Den Raad van State
achtte de keizei daartoe een bij uitstek
bevoegd lichaam.
De keizer drukte zich aan het slot
zijrer rede ongeveer als volgt uit:
z/Ik vertrouw op de mij bekende, op
rechte toewijding van den Raad van
State bij den arbeid die hom thans
wacht. Ik zio niot over het lioold, dat
juist op dit gebied niet alle wenschelijke
verbeteringen alleen door maatregelen
van staatswege te bereiken zijnaan
het vrije werk der menschenliefde van
kerk en school blijft daarnaast nog een
breed veld ter zegenrijke .bearbeiding
daardoor zullen de wettelijke voorschrif
ten gesteund en vruchtbaar gemaakt
moeten worden, zal hun doel ten volle
worden bereikt. Maar, bijaldien het, met
Gods hulp, gelukt, de belangen welke
het arbeidende volk met recht kan doen
gelden, te bevredigen door middel van
de bij ul. in to dienen voorstellen, dan
zal uw werk zeker zijn van mijnen
koninklijken dank en van de waardee
ring der natie.
z/De aan uw onderzoek te onderwer
pen voorstellen zullen onverwijld bij u
inkomen. Ik wys voor het deelnemen
aan de beraadslagingen de beide afdee
lingen aan voor handel en nijverheid,
openbare werken, spoorwegen en mijn
werken, en voor aangelegenheden van
binnenlandsch bestuur. Aan deze zal ik
een aantal deskundigen toevoegen, Den
leden van deze afdeelingen verzoek ik,
den 26en van deze maand, des voormid
dags te 11 uren, in de nader aan te
wijzen lokalen bijeen te komen Tot rap
porteur benoem ik den opperburgemees
ter van Frankfort a/d M., Miquel, en tot
mederapporteur den /;geheimen Finanz-
rath" Jenke. Ik behoud mij voor, naaf
loop der beraadslagingen van de afdee
lingen, het weder bijeenkomen, van den
Naar het engelsch
VAN
27)
EDNA LYALL.
HOOFDSTUK XV.
z/Hoe die arme kleine mademoiselle de hoe heet zij ook
weer het daar kan uithouden, weet ik niet; ieder oogenblik
hatelijke aanmerkingen van de eene zuster en sarcastische uitvallen
van de andere. Ik heb haar dien avond in het nauw gebracht en
heb er haar niet uit verlost, dat is schandelijk. Ja, om die reden
zal ik het portret van de kleine miss Mortlake makeD," naar haar
uiterlijk te oordeelen, heeft de kleine demoiselle een Don Quichotte
noodig. Haar geiaat is wel waardig, goed bestudeerd te worden.
Die schitterende oogen dan die kleur en de uitdrukkiug daar
van en hare kleine mond, uit welks trekken duidelijk blijkt, dat
haar gelaat niet past voor iemand, die zulk een smartelijk leed
schijnt te verkroppen. Het voorhoofd? ja het i3 laag en het haar
is donker en zacht als zijde, met eenige golving er in. Zij is op
en top de verpersoonlijking van het beeld, waarnaar ik reeds lang
heb gezocht Mariana in gevangenschap. Ja, zij is juist de per
soon, naar wie ik zoo lang reeds heb gezocht. //Ik moet tenminste
eene schets van haar gelaat maken, ofschoon het zeer moeielijk
zal gaan, om haar te vragen, of zij voor mij wil poseeren.
Hij nam potlood en papier en begon eene schets van het gelaat
van Espérance te maken, zooals zijn geheugen het hem gaf, maar
hij slaagde volstrekt niet. Onvoldaan over deze poging, scheurde
hij het papier in stukken en hij stak eene sigaar aan, terwijl hij
zich aan een diep gepeins overgaf, waarbij het beeld van //Mari
ana" hem voortdurend voor den geest zweefde.
Na de godsdienstoefening ging Claude den volgenden dag naar
de pastorie, om daar te beginnen aan de niet zeer aangename taak,
om Bella's portret te schilderen.
Mevrouw Mortlake was verrukt, dat hij haar verlangen in
willigde.
z/Het lieve kind kan nu zeer geschikt poseeren. Ik vreesde er
voor, dat haar portret zou worden schilderd, alshet doel mij
zeer veel genoegen, dat gij tijd kunt missen. Espérance ga Bella
eens halen."
Claude zette de schildersezezel neer, sprak met mevrouw Mort
lake over den stand van het model, greep zijn palet wachtte en
schoof nu en dan ongeduldig op zijne stoel heen en weer, maar
wie er kwam, geen Bella. Tenlaatste hoorden zij kindergeschrei,
dat langzamerhand al nader en nader kwam. Mevrouw Mortlake
snelde naar de deur en luisterde. Zij hoorde de stem van Espé
rance, die iemand tot iets zocht over te halen.
//Bella, lieveling kom beneden; mijnheer Magnay wacht op u
Kom, want anders ga ik weg en zal ik de kindermeid roepen.
Geen ander antwoord dan hevig geschrei.
Mevrouw Mortlake snelde naar de plaats, waar dit tooneel werd
afgehandeld en Bella werd naar de eetkamer gedragen, terwijl zij
uit alle macht schreeuwde.
Claude haalde de schouders op en wierp een blik op zijne //Ma
riana." Zij was bleeker en uit hare trekken sprak nog meer zie-
leleed dan andersen terwijl zij aldus wachtte of Bella het schreien
ook wilde staken, sprak er uit haar houding zooveel vertwijfelende
wanhoop, dat de kunstenaersblik van Claude zich aan haar uiterlijk
niet genoeg kon verzadigen. Hy wierp haastig eenige lijnen op
het doek en bijna ademloos sloeg hij haar gade.
Onder het schreien bracht Bella met moeite het woord //Espé
rance" uit, en mevrouw Mortlake, die niet kon wachten, tot zij
de werkelijke oorzaak van haar verdriet kende, wendde zich tot
Espérance en zeide op zeer strengen toon, alsof deze eene hevige
berisping verdiende.
//Espérance, hoe dikwijls moet ik het u zeggen, dat gij u niet
met de opvoeding van Bella behoeft te bemoeien en het gerust
aan mij kunt overlaten, zy schreit veel meer, sedert gij hier ge
komen zijt. Waarom maakt gij het dat arme kind lastig?"
Wordt vervolgd
Voor Haarlem per 3 maandenƒ1.20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. -1.65.
Afzonderlijke nummer»-0.03.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zen- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. TelefoOBictnaagues* 32%.
Directeuren-Uitgevers J. C. PESREBOQM
