Hel Nederlandsch Tooneel. Dit jaar zullen de pogingen worden voortgezet tot het stichten van eene am bachtssohool en zal worden aangevraagde om, zooals dit op meer plaatsen in het land het geval is, eenige jongelieden van behoeftige ouders kosteloos de Hoogere Burgerschool te doen bezoeken. Er zal worden aangedrongen op koste- looze melkkeuring van gemeentewege, waaraan hier groote behoefte bestaat. Do heer FrLieftinck maakt de opmer king, dat het nog niet aangaat om zoo veel van de gemeente te vragen. Hij wenscht eerst eene radicale hervorming van ons belastingstelsel, zoodat meer geld in de gemeentekas vloeit en dan aan vragen. Thans wordt overgegaan tot de ver kiezing van twee bestuursleden, ter ver vanging van de aftredende, die niet her kiesbaar zijn, de heeren R. Luyten en W. Gosler. Gekozen de heeren Schram en ten Bockel. Aan de orde is daarna de bespreking van het nieuwe wetsvoorstel van den heer van Houten, hoofdzakelijk ten doel hebbende het onteigenen ten algemeenen nutte van grond door de gemeente-be sturen. De voorzitter leidt het debat in en betoogt dat dit wotsvoorstel dc eerste stap is in de richting van de nationali satie van den bodem en daarom ten zeerste toe te juichen ofschoon het nog eenige gebreken aankleven, die veel van de goede werking zullen vernietigen. De heer van Houten zegt namelijk: //De grond des Rijks, dient in de eerste plaats om aan zijne bevolking de gelegenheid te geven te wonen en te werken." Spreker is het eens met den heer A. Rauwerda, die in eene brochure het wetsontwerp besprekende, tegen de woor den //in de eerste plaats" bezwaar heeft, daar de aanhangers der nationalisatie de stelling hebben //de grond is er voor de gemeenschap." Voorts zou bij de bepaling dat de ge meenten den grond kunnen koopen ver vangen door hurenwant dan zijn zy geen uitsluitend eigenares en kan de grond haar bij wanbeheer weder ontnomen worden. De heer Meyer wijst op de zooge naamde doode steden. Zal men er daar voordeel van hebben, wanneer de ge meente den braakliggenden grond op koopt P Dit betwijfelt hij zeer. Dc heer Lieftinck heelt het ontwerp gekend vóór het werd ingediend. Hij erkent dat het een stap is in de goede richting, maar men moet nog voorzichtig zijn rnet een beslist oordeel. Hij heeft geen vertrouwen in de gemeente-bestu ren, men hoort in den laatsten tijd van die lichamen zooveel raars. Bovendien is de gemeente een publiekrechterlijke instelling en als zoodanig heeft men evenmin als op den Staat dien vat op haar, welken men op bizondere personen heeft. Hij is er voor beducht, dat zoo'n lichaam zich steeds zal verschuilen ach ter de bevoegdheden, die zij zich als zoo danig toekent. Nochthans, zegt hij, moet deze wet-van Houten gesteund worden, zij mag niet worden vernietigd, want wordt zij dat, wie zal dan den moed hebben weder op te boawen? De heer ten Bockel wil geen greintje macht meer aan de gemeente-besturen toekennen. Het is genoegzaam gebleken dat deze lichamen niet te vertrouwen zijn. Na nog eenig debat, waarbij de heer van Kammen tegenover den heer Lief tinck staande houdt, dat de achteruit gang van den boerenstand in Friesland te wijten is aaa de overdreven eischen der pachtboeren en de heer Lieftinck zegt, dat de boeren maar hebben ge kocht tegen veel te hooge prijzen daardoor zichzelven ten gronde hebben gericht, wordt do vergadering gesloten met de aanneming van eene motie, waarbij huldo wordt gebracht aan den heer van Houten voor de indiening van dit wetsontwerp, dat ondanks de leem ten, die het nog bevat uit het oogpunt van de voorstanders der land-nationali satie, allen steun verdient. De wintercampagne werd door het //Nederland&ch Tooneel" Donderdagavond in onzen Schouwburg geopend met een monoloog van den heer Bouwmeester, gevolgd door een kluchtspel. Dc monoloog was wde Schipbreukeling," het bekende dramatisch gedicht van Cop- pée, het kluchtspel was //Toupinel Zaliger" van Bisson. Beiden uit het Fransch. Och, onze tooneelliteratuur is zoo arm. Rosier Faas- sen, Justus van Maurik schrijven niet meer, Maaldrink valt niet bizonder in den smaak, van Eeden heeft, na een drietal kleinere stukken, den coulissen de rug toegekeerd en zoo teert dan ons //Nederlandsch Tooneel" op verta lingen en nog eens vertalingen, vooral uit het fransch. Het bestuur van het //Nederlandsch Tooneel" heeft dit gebrek van de ver- eeni:ing gevoeld en, wat meer is, tracht nu ook aan tegemoet te komen. Het heeft een prijsvraag uitgeschreven voor het beste blijspel en voor een ^lever de rideau", maar daarby o. i. den prikkel niet scherp genoeg, d. w. z. den daaraan verbonden prijs niet hoog genoeg ge maakt. Waar een stukje in dialoogvorm (lever de rideau), dat een half uur moet duren, wordt bekroond met honderd gul den, daar is te veel gerekend op de eer der bekroning. Wil men, dat onze nederlandsche letterkundigen een too- neelstuk gaan schrijven ter verhef fing van onze tooneel-literatuur, dan love men eene medaille uit maar wil men den geldprijs een lokaas laten zijn, een prikkel voor den ijver van de auteurs, dan is honderd gulden veel te weinig. In ieder geval verdient het feit, dat er een prijsvraag is, aller waardeering. De heer Bouwmeester droeg zijn mo noloog met zijn groot talent voor. Het is de geschiedenis van een scheepsjongen, geplaagd en mishandeld, die tot eenigen vriend een grooteu hond heeft. Dit dier redt hem als het schip vergaat. Knaap hond drijven in een boot, speelbal der golven, dagen voort. De hond wordt van dorst dol en wil zijn meester bij tendeze, uit zelfbehoud, steekt hem met een mes doodDeze aandoenlijke, eenvoudige his torie, echt voortbrengsel van Coppée's eenigszins weekelyk talent, werd door onzen grootsten acteur in Nederland, fraai vertolkt. ,zToupinel Zaliger" heette op het pro gramma een blijspel. Wij hebben er vrede mee, maar dan geleek het stuk toch won derveel op de fransche kluchten, waarvan z/Un chapeau de paille d'Italie" zulk een type is. Het mag daarom dan al geen broertje wezen, in de familie is het toch zeker. Een kort aper§« te geven van een tooneelstuk is altijd een ondank baar werk, maar stukken van deze soort te excerpeeren is ondoenlijk, althans in het kort bestek, waarover eene couran ten-recensie beschikt. Laat ons derhalve volstaan met te zeggen, dat het stuk gespeeld werd door vier dames, zeven heeren en een portret, te zamen twaalf acteurs, waarvan het portret niet de minst belangrijke was, al vervulde het dan ook slechts een passieve rol. Verder was het spel van de dames Pauwels-van Biene en mej. Lorjé zeer verdienstelijk; dat van den heer Tour- üiaire goed, van Jacs. de Boer verma kelijk en van Schulze zeer vermakelijk. Dat de heer de Boer nog opgeruimd kon spelen is des te grooter loftuiting, omdat men hem in het tweede bedrijf, waar hij ontzaggelijk veel moet eten, een kolossaal brood gegeven had, dat de fabriek //de Volharding" ia een barer depots pronkbrood gebruikt en dat soms wel 14 dagen oud is, vóórdat het voor een versch wordt verruild. //Smakelijk eten kon de regisseur den heer de Boer niet toewenBchen, hoogstens kon hij een «wel bekome het u!" tot troost geven. Men heeft om dit stuk en terecht zeer gelachen en mag dus niet te luid zeggen, dat men liever wat serieuser stukken door het //Nederlandsch Tooneel" ziet geven. Na de monoloog van den heer Bouw meester en in de pauzen daalde een r smaakvol reclame-scherm, op losse wijze beschilderd met annonces van uit sluitend haarlem8che firma's. Den heer Ch. Roskam uit Arnhem, komt daarvoor een woord van lof toe. Het publiek was, behalve in de 2de loge, vrij talrijk; de muziek was niet zoo goed als die van de grenadiers en jagers en de programma's kosten tegen woordig vijf cents. Bij de Vereeniging „Weldadigheid naar ïariaogsit" hebben zich de volgende personen voor werk aangemeld Een voor stalknecht. - Twee voor oppasser - Een voor ziekenoppasser. - Drie voor kantoorlooper. - Een voor portier. - Een voor schoenmaker. - Een voor metselaars knecht. - Een voor broodbakkersknecht. - Twee voor tuinmansknecht. - Een voor op zichter. - Vijf voor aardwerkers of los werkman. - Tien voor werkster of schoon maakster. - Een voor burger waschvrouw. - Een voor hulpkookster. - Drie voor burgernaai3ter.- Drie voor breister.-Twee voor mangelwerk. - Een voor strijkster, Particulieren en werkgevers, die van deze aanbiedingen wenschen gebruik te maken, wordt beleefd verzocht zich schriftelijk tot het Bestuur der Vereeni ging te richten, (bus Stadhuis of Doelen). De heer G. Moerland, kapelaan te Heemskerk, is door den bisschop te Haarlem aangesteld tot kapelaau te Gravenhage (H. Willebrordus), en ia zijne plaats aangesteld de heer G. L. Buren, die den 15den Aug. j.l. tol prie ster werd gewijd. De luitenant der artillerie G. Bakker stierf Donderdagmiddag plotseling op het fort te IJmuiden. Uit Beverwijk wordt nader gemeld Het door de gascommissie in de raads vergadering van 23 dezer gedane voor stel om met 1 November den gasprijs van 14 op 10 cent te brengen, werd geamendeerd, en wel in dier voege dat de prijs direct zou worden vastgesteld op den algemeen geldenden prijs van 9 cent per cub. meter. Te dezer zake staak ten de stemmen, en moet de vaststelling van den prijs nu worden verdaagd tot eene volgende vergadering. De voor eenige weken gezonken tor pedo op de inschietplaat8 in zijkanaal F van het Noordzeekanaal, is nog altijd niet teruggevonden, ondanks het over het geheele terrein ingestelde onderzoek. De marine heeft thans 250 gulden uitge loofd als premie voor hem, die de tor pedo terugbrengt. Letteren en Kunst. Aan de N. BO. wordt bericht dat Ad, Artz en Willem Maris eerediploma's verworven hebben op de internationale tentoonstelling van aquarellen te Dresden. i» 115 *i tt (li W, De toestand van Z. M. den Koning blijft, naar ons gemeld wordt, over het geheel genomen, steeds bevre digend. Alleen begint zich meer behoefte aan rust te openbaren. Ook schijnt in de laatste dagen de eetlust minder goed te zijn. (Hand.) Naar men mededeelt, zul len de werkzaamheden, in verband met de zevende volkstelling, in het volgende jaar voornamelijk bestaan in de bewer king van de tabellen der beroeps-tellöng. De andere uitkomsten zullen reeds vooraf afzonderlijk worden gepubliceerd. Ook de heer Land, lid der Tweede Kamer, heeft, bij het onderzoek vaa de legerwet in de afdeelingen, eene nota ingediend betreffende het personeel der marine. Men deelt mede, dat van hooger hand het verzoek is afgewezen om over troepenpaarden te mogen be schikken voor eeae civiele lijfwacht, waarmede de burgemeester van Amers foort voornemens was den transvaal- schen generaal Joubert, bij zyn be zoek aan die gemeente, te doen in halen. De Raad van Toezicht en discipline voor do orde der advocaten te Amsterdam richtte onlangs een schrijven aan den minister vaa Justitie, om diens aandacht te vestigen op sommige ge breken, die aan do regelingen van den hcdendaagschen rechtsbijstand kleven. De Raad wenscht zijne stem te ver heffen tegen een stelsel, voortgevlo&id uit het Kon. Besl. van 1 Juni 1870 (tot invoering van den z. g. //enkelen rechts bijstand"), hetwelk aan ieder die den graad van doctor in de rechten of in de rechtswetenschap verwierf, do vrije uit oefening van het procuraat waarborgde. Het vroegere systeem vulde de opleidin; van den jongen rechtsgeleerde aan, door hem de hulp van een procureur, ervaren proces-gang en proces-orde, te ver- leenen, Adr. meent, dat men het grond beginsel, neergelegd in de wet op de uitoefening dor geneeskunde ea in de wet op het notaris-ambt, waarin ook blijk vaa practische kennis gevorderd wordt en practische voorbereiding ver plichtend is gesteld, dient toe te passen. Hij zou die practische kennis willen ver kregen zien door da invoering van een examen in die takken van kennis, die thans z. i. niet aan de hoogescholen kara verkregen wordea, nl. de kennis vaa de wetgeving op het zegel en de registratie en die in de toepassing van het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Tot zoodanig examen zoudon dan slechts zij moeten worden toegelaten, die reeds o«a jaar ais advocaat bij een rechts-college zijn ingeschreven. Een ander puat, door deu Raad drin gend noodig geoordeeld, is, dat, terwijl thans de advocaten tevens procureur zijn, ook de procureur worde gesteld onder de jurisdictie van de Raden van Toezicht. Door het ineensmelten dier be- trekkingeu, na 1879, ia hot zeer moaie- lijk geworden, bij misdraging, te bepa len, of deze den advoaaat of wel den procureur ten laite is te leggen. Ten derde vestigt de Raad van Toe zicht 's Ministers aandacht op de tariefee- ring van het honorarium, dan advocaat verschuldigd. De Orda en de Raad kon den geen reden vifcden, waarom den advocaat eano vryhwid wordt ontzegd, die aan niet ©én arbeider in den alge meenera zin des woords wordt onthouden zelf den prijs van zijn arbeid te schat ten. Wenscht men het tarief te hand haven, dan dient het gewijzigd te wor den, zulks in de eiscli der laatste tijden, die immer meer kostbaar werden en aanmerkelijk met 1842, toon het tarief werd vastgesteld, verschillen. Dit schryven vaa den Raad van Toe zicht en discipline voor de Orde der advocaten te Amsterdam is door de hh. Aug. Philips,' als deken, en D. L. Cos- man, als secretaris, onderteekend. Directeuren der Maatschap pij tot bevordering van Nijverheid heb ben, ingevolge besluit der jongste alge- meene vergadering, zich tot den Koning gewend met een adres, waarin verzocht wordt het reddingswezen op onze kust tot staatsinstelling te maken, het by den loodsdienst te voegen en in te deelen bij het departement van marine. Van dit adres zyn afschriften gezon den aan den Ministerraad en de beide Kamers. Uit 'sïïage wordt gemeld: Naar wij vernemen, zal Nederland de door de iealiaansche regeering gedane uitGOodigiog tet deelneming aan de in ternationale sanitaire conferentie te Ro me waarschijnlijk aannemen, en zich dan door special© afgevaardigden doen verte gen woordigea. Uit 's-Hage wordt van 26 September gemeld. Onder voorzitterschap van den vice-president, den hoer H. A. M' Roelants, werd gisteren alhier de 13e algemeene vergadering van den Ned. Uitgeversbond gehouden. Na de gewo ne huishoudelijke werkzaamheden werd tot lid van het bestuur, ter vervanging van den beer J. C. Nijgh, die aan do beurt van aftreding was, gekozen de heer dr. H. D. Willink. Met eenparige stemmen werd besloten aan de Tweede Kamer der Staten-generaal een adres te richten, waarbij de bezwaren van den Bond tegen het aanhangig wetsontgrerp op de brievenposterij zullen worden ken baar gemaakt. De officier v a n j u s t i t i e e de rechter-commissaris te 's Hage hebbe® te Wassenaar, naar aanleiding van de aldaar voorgevallen ongeregeldheden, ter plaatse eeae voorloopige instructie ge houden. De Maatschappy tot Ex ploitatie van Staatsspoorwegen heeft de stationchefs langs den Nsderlandschen Rijnspoorweg toegestaan, ook na 15 Oct. den handel ia steenkolen enz. te blijven uitoefenen. De burgemeester van Looa- duinen waarschuwt om op zijne hoede te zijn by het aaaknoopon vaa handels betrekkingen met J. C. Graaf, wonende te Loosduinen, zich ook wel noemende J. C. de Graaf, aannemer in bouwmate- rialen. Uit een nader onderzoek, te Hamburg ingesteld, blijkt ons, dat het bericht van het Handelsblad over de Oost-Afrikalyn onjuist is. Dat de directie te Rotterdam ongenoegen zou hebben gehad, is onwaar. Alleen zou het aac- loopeu van Amsterdam in overweging genomen worden, //indien het rotter- damsche gemeentebestuur bleef voortgaan zich zoo weinig tegemoetkomend jegens de onderneming te betoouen als tot dusver." Waarschijnlijk wordt hiermede ge doeld op een verschil over de havengel den, van de schepen derOost-Af'rika-lijn t-e heffen. Uit Amsterdam wordt ons gemeld: De directie der Oost-Afrika-lijn heeft wel het voornemen gehad, haar stoom schip Bundesrath voor éane reis Amster dam ie laten aandoen, maar aangezien het schip te Rotterdam eene grootere lading kon innemen, is dat plan opgegeven. Yan meer belang echter is het, te weten dat de schepen dezer lyu, aanvangende met nieuwjaar, geregeld om de vier weken zullen vertrekken ea Rotterdam zullen aandoen. (N. R. C.) Verbetering. In ons ver- slag-Zeavisschery, vorig nummer, staat in regel 2 1888dit moest natuurlijk zijn 1889. Men schrijft uit Wagenin- geu Onze vroegere stadgenoot, de heer Jacq. H. E. de Voogt, thans administrateur der onderneming Patoembah vaD de Se» nembah-maatschappij (Sumatra), had het geluk in twee maanden tijds 5 tijgers te schieten, namelijk 3 mannetjes en 2 wijfjes, alle prachtige dieren. De stoomtram van Waalwijk naar Tilburg derailleerde Dinsdag op het Goirke, doordien een knecht een pak op een der balkous wilde werpen, terwijl de tram in beweging was. Het zware pak viel er af en geraakte onder de wagens, die daardoor uit de rails liepen en aan zienlijke schade bekwamen. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Uit Akkrnm wordt van 24 Sept. gemeld: Hedenmorgen werden van hier met den halfelf-trein weder 48 stuks koeien vervoerd, in de laatste dagen door twee hier logeerende Spanjaards opgekocht. Het vee staat onder «pzicht en geleide van R. Kuijpers en T. Nydarn, die het tot de plaats van bestemming brengen, nl. via Rotterdam naar Bilbao, en dan nog pl.m. 50 K.M. landwaarts ia. Het zijn de allerfraaiste en geschiktste exem plaren, die de Spanjaarden naar hun vaderland opzenden en waarvoor zij goede prijzen besteden. Voor de heden vervoerde beesten werd door hen ƒ280 h f 290 per stuk betaald. Te Iersekü zijn Vrijdagjl. twee heilsoldaten deerlijk toegetakeld. De een kreeg een snede aan 't hoofd, de ander werd zoo getrapt en geslagen, dat hij 't bed moet houden. De daders zijn onbekend. By een voorstander van de beweging heeft man alle deuren en Gij denkt echter, dat ik bizonder aanhoudend ben en niet als de andere parapluies, nietwaar Dat ben ik echter niet, David, neen, volstrekt niet en dat weet gij wel. Gij verkeert in de illusie, dat ik een bovennatuurlijk stuk ivoor ben, dat schijnt te loven en gij zoudt mij niet willen vernielen, omdat, wanneer gij dat deedt, ik niets dan een knop van een parapluie zou zijn en gij weer geheel alleen aan uzelf waart overgelaten. Waarom zijt gij niet getrouwd, David? Breng een lief meisje in dit huis. Wanneer ik oud en af geleefd was, hoe gaarne zou ik dan met kleine kinderen willen spe len en vroolijk geschreeuw en gelach om mij heen willen hebben. Mijn beste jongen, blijf niet langer een eenzame, ongezellige vrijgezel, dat raad ik u ten beste. Om ongehuwd te zijn is zeer goed, wanneer men nog jong is, maar als de tijd voorbijsnelt, dan verliest gy langzamerhand uwe kennissen en vrienden, die naar elders gaan; voor hen komt een jonger geslacht in de plaats, dat u vervelend en saai noemt. Ga eens met mij mee, David, naar den hoek van deze straat. Wie is die flinke, oude man, met dat zilvergrijs haar, dien langen, sneeuw witten baard en dat vriende lijk, gerimpeld gelaat, die zich daar op straat vertoont? Aan schouw dat groepje friasche, gezonde kinderen, wier kastanje bruine lokken glanzen in de avondzon; zij schijnen allen op iets te wachten. Aanschouw het gelaat van dien grijsaard, hoe vroolijk zijn die trekken, terwijl hij zijne blikken op zijne kleinkinderen gevestigd houdt en met gullen lach zijne armen uitspreidt, om zoo mogelijk het geheele troepje te omvatten; in woeste vaart vliegen zij hem tegemoet met den kreet//Grootvader lieve grootvader, ga met ons mee I" Wij behoeven ons over dien grootvader met zijn jeugdige kleinkinderen niet ongerust te maken. Hij zal in ieder geval dien knorrigen, gemakzuchtigen vrijgezel niet benijden; deze mag wellicht rijker zijn aan wereldsehe goederen, maar op gemelijken toon zal hij u moeten bekennen, dat zijn leven vreug deloos en ongelukkig is, ofschoon hij niet kan zeggen waarem. Mijn beste jongen." Het kleine gelaat zag er nu in zijn vriendelijken ernst werke lijk eerwaardig uit en de kleine oogen werden langzaam en plech tig gesloten en toen weer geopend. ,/Myn beste jongen, ga trouwen. Huw met die scboone vrouw, die u zulk een vurige liefde heeft ingeboezemd. Het verwondert u volstrekt niet, dat ik van haar spreek, want natuurlijk weet gij, dat ik bij u was, toen gy haar op dien bewusten avond op zulk een onverstandige wijze uwe liefde bekendet. Ik weet, dat gij haar nog liefhebt. Als ik u was, dan zou ik overal naar haar gaan zoeken. Zij kan toch niet van de aarde verdwenen zijn. Misschien lijdt zij wel gebrek, want toen wij haar den laatsten keer zagen, zag zij er mager en sjofel uit. David, het is een feit, dat gij te veel hecht aan de meening der mensehen. Gij zijt trotseh en be seft uw eigen waarde, daarom zoudt gij iedere a welling liever willen doorstaan, dan door anderen achter uw rug uitgelachen worden. Eindelijk is David Fowler bezweken; die verstandige, praktische David is verliefd4 Ja, tot over zijn ©oren verliefd! Haha En stel u voor, óp een vrouw, die hij niet kent en die niemand kent. HahaZooiets zoudt gij niet kunnen uitstaar,, nietwaar, David Dat moest gij echter wel kunnen. Wat kau u het oordeel van een ander schelen Het is onmannelijk om zich voor een oprechte liefde te schamen, wanneer het voorwerp daar van een lieftallige, schoone vrouw is. Ik weet zeker, dat zij deze hoedanigheden bezit te oordeelen naar uwe onstuimigheid op dien bewusten avond, waardoor gij haar zoo vreeselijk deed ontstellen." In het geflikker van het wegsmeulende vuur, werd het gelaat steeds onduidelijker. Nu en dan was het een paar seconden ge heel onzichtbaar en de stem werd steeds langzamer en zwakker alsof het spreken haar moeielijk begon te worden. z/Wees een man David en ga haar opzoeken. Laat geen oogenblik verloren gaan. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1890 | | pagina 2