NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
8e Jaargang. Woensdag 29 October 1890.
No. 2247.
ABONNEMENTSPRIJS
ADVERTENTIËN:
21 Y10ÏÏW f AI 011 SHLI1.
ut mssmwsmmwm wm ÉÉ®ST
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS.
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers. 0,05.
van 1—5 regels 50 Cents; iedere regel meer 10Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
BureauKleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantiers.
Hoofdagenten voor het Buitenland'. Compagnie Générale de Publicitê JEtrangère G. L. DAVBE Co., JOHN F. JONESSuccParijs 31 bis Faubourg Montmartre.
jMsaisasHiÏKtwÊöéiissg^jKasiffiawssïaksaw^-SBa^^
STADSNIEUWS.
Haarlem 28 October 1890.
Do gehouden turfcollecte voor de
laraëlietiaeho geasconte alhier, heeft op
gebracht f 462,25j£.
Bij den penningmeester \ao //Wel
dadigheid naar Vermogen* ia vaa N. N.
een gift ingekomen van 100.
Ter navolging!
Heden namiddag zijn door do politie
alhier aangehouden twee mariniers uit
Nieuwediep, die sedert Zaterdag jl. van
het wachtsehip t@ Willemsoord waren
gedeserteerd.
Maandagavond werd door dr. G, A.
Haremaker in //Weten en Werke»* de
cursus over wde verleening van de eerste
hulp bij ongelukken* voortgezet. Evenals
den eerste» avond was ook ditnual de
opkomst fiink t© noemen. Oader de aan
wezigen werden eenige agenten van po
litie opgemerkt, die voor dezen avond
verlof hadden kunnen bekomen, hetgeen
zeker een verblijdende omstandigheid
mocht heet©», daar zij uit den aard hun
ner betrekking dseaen bekend te zyn met
de eenvoudige voorschriften tot hulpver
lening.
Dank zij de welwillendheid van het
gemeentebestuur kon de voordracht tbans
worden opgehelderd door de bij het on
derwijs op de H. B. school gebruikte
anatomische modellen van deelen vaa 't
menschelijk lichaam, en door een volledig
menschelijk geraamte.
De heer Haremaker begon met in 't
kort eene herhaliag te geven van het
geen op den vorigen cursusavond was
behandeld: do beweging der beenderen
door de gewrichten en de spieren en ver
klaarde de samenstelling van 't mensche
lijk geraamte. Vervolgens behandelde hy
nog in 't kort dei. reeds verklaarden
bloedsomloop, ademhaling e»z.
Van do gelegenheid om vragen te doen
omtrent zaken die nog onduidelijk geble
ven waren of waarover men in 't bizon
der ingelicht wenschte te zijn, was een
goed gebruik gemaakt. Er waren een
aantal vragen ingekomen waarop de
spreker thans antwoord gaf. Enkele dezer
vragen gaven blijk dat de stellers het
behandelde goed hadden gevolgd.
Daarna werden het hart, de iongen eu
de nieren behandeld en hunne plaatsing
in lichaam en hunne verrichtingen
beschreven.
Nog werd even stil gestaan by de
huid, een gewichtig orgaan tot instand
houding der lichaamsfunctiën, daar zij
in 24 uur door hare 3 millioen zweet-
klieren evenveel stoffen uitscheidt, als
de urine-loozing bedraagt.
Thans ging spreker over tot het on
derwerp dat bij dezen avond meer uit
voerig zou behandelen, namelijk do ver
wondingen en verblo6dingen.
Allereerst besprak hij de verwondingen,
die geene uitwendige verbloeding ten
gevolge hebben, zooals kneuzingen, waar
onder verstaan wordt verwondingen zon
der dat daarbij de huid wordt gescheurd.
De kneuzingen hebben meestal tengevolge
inwendige bloeduitstorting, pijnlijke
zwellingen en kleurveranderingen.
Iu dergelijke gevallen zal men bij
onmiddellyke inroeping van geneeskun
dige hulp wei doen met het gekneusde
lichaamsdeel omhoog te houden, de klee
deren los te maken en het gekneusde
deel met koud water te bevochtigen.
Uitwendig bloedende wonden onder
scheidt men in gesnedes, gehouweD, go-
stoken en geschoten wonden. Mea bezige
bij de eerste hulp nimmer vuil water of
oude sponsen en zorge sieeds met sehoone
handen het verwonde lichaamsdeel aan
te raken; onreine stoffen, die anders in
de wond konden geraken, kunnen de
noodlottigste gevolgen hebben. Voor de
behandeling van dergelijke wonden bezige
men schoon water, wanneer men gekookt
koud water bij de hand heeft, is dit nog
beter, verder schoone doeken, men kan
ook slap karbol-water aanwenden, doch
nimmer karbolzuur, dat helaas maar al
te vaak wordt gebezigd, met hot gevolg
dat de wond er door wordt verergerd.
Ook vërwydere men niet het korstje ge
ronnen bloed, dat zich aan do wondran-
des vasthecht, want dit belet juist de
bloeduitstrooming, daar het de fijne ader-
vertakkingen waardoor deze plaats heeft,
afsluit.
Spreker behandelde vervolgens den
zoogenaamden driekanten doek van dr.
Esmarch en de toepassingen daarvan.
Met dit verband, dat men zich kan
verschaffen door een zakdoek zoodanig
te vouwen, dat twee tegenovergestelde
punten elkander bedekken, kan in de meest
voorkomende gevallen van verwonding
worden voorzien, gelyk spreker aantoonde
door daarmede eon der ter vergadering
aanwezigen achtereenvolgens hoofd, rug,
b^rst, hand enz. te verbinden. Lang stond
spreker nog stil bij het verleenen van
de eerste hulp bij bloeding uit de
slagaderen. Kleine verwondingen kunnen
mot den vinger diehtgedrukt en aldus kan j
het bloöden voorkomen worden, ook kan j
een klein doekje, met zuiver water
bevochtigd, op de wond gelegd en met j
den driekanten doek worden omwonden.
Bij aderspatten houde men het bloedende
lichaamsdeel omhoog en verwijdero alles
wat het knelt, zooals bv. kousenbanden.
Een der gevaarlijkste gevallen ia
wanneer een slagader is getroffen. Men
I binde dan oogenblikkelijk met riemen of
I banden het gekwetste deel af, altijd op
eeno plaats tusschon het hart en de
verwonding, want het bloed, dat door
het hart in de aderen wordt geperst,
wordt dan belet uit de wonde te vloeien.
I Op duidelijke wijze toor.de spreker de
j ligging der slagaderen.Bij ee»e verwonding
van den polsslagader is do eenvoudigste
hulp, dat men den arm in het gewricht
baigo en stevig tegen den bovenarm
aaubindo, dan wordt de slagader in bet
gewricht toegedrukt en dus de bloeduit-
strooming belet. Op gelijke wijze kan
men ook da beenslagaderen behandelen,
ook door het omwinden met een doek
waarin een kroop of eenig hard voor
werp, dat men zorge op den slagader te
plaatsen. Het sluiten van dea slagader met
de hand is moeilijk vol te houden wegens
da verdooviDg, di© men na verloop van
korten tijd in den vinger of de ha«d gevoelt,
waardoor men dan ten slotte niet meer weet
of men nog drukt. Men kan tot. het
dichtdrukken van den ader ook een huis
sleutel bezigen. In alle gevallen verzuime
men alweder nooit, terstond geneeskun-
dige hulp in te roepen. In een lichaams
deel, dat afgebonden is en dus geen toe
voer van bloed ontvangt, treedt reeds
na 4 a 5 uur versterf in, en zou dus
desondanks verloren kunnen gaan.
Men kan de slagaderen ook ufsnooren
door een doek aan te leggen, daar
onder een stok, sleutel, bajonet of wat
er ook voor de hand iigge, te schuiven
en dan toe te draaien.
De heer Esmarch is cp het denkbeeld
gekomen om bretels zoodanig te doen
vervaardigen, dat zy ook kunnen dienen
om op doeltreffende wijze lichaamsdeele»
af te binden. Spreker toonde een exem
plaar daarvan en wenschte wel dat ieder,
van wie het te verwachten is, dat hij
onderhevig zou kunnen zijn aan zware
verwondingen, een dergelijk paar droeg.
B.v. soldaten in den oorlogmenigeen
is op 't slagveld gestorven aan verbloe
ding, terwyl zijn leven had gespaard
kunnen worden door tijdige hulpverlee
ning op de omschreven wijze.
Naar wij vernemen zijn deze bretels
in den haadsd verkrijgbaar, zij worden
vervaardigd tot den prijs van/1.30 het
paar, in de bekende Gummi-waaron- i
fabrik van Clouth, re Nippes, bij Keulen.
Het is te hopen, dat ze ook hier ter J
stede verkrijgbaar worden gesteld.
Ten slotte behandelde spreker nog de j
vergiftigde wonden, veroorzaakt door
dollehondabeten, vergiftigde pijlen, enz.
Men zuige de wond terstond uit, mits;
men geen wondjes aan dü lippen heeft,
of brande de wonde uit, in dit geval,
kan men ook zuiver karbolzuur, geest I
van sal-ammoniak enz. toepassen. Een
behartenswaarelige wenk werd ten slotte
door spreker gegeven //Nimmer ga men 1
voorbij wanneer mea getuige is van een
verwonding. Het is ieders plicht om hulp
te verleenen men doa dit op de aange
geven wijze, die ieder zicii gemakkelijk
eigen kan maken. Men heeft dan zijn
plicht gedaan door te trachten een men
schealsveo te behouden.*
Te half negen begon een, was het on
geveer elf uur toen de spreker zijn nut
tige voordracht besloot. De hoogst heldere
en praetische wijze waarop hij zijn on
derwerp behandelde, doet ons vertrouwen
dat. zijn talrijk en aandachtig gehoor
volkomen zal hebben begrepen wat hij
zoo duidelijk en bevattelijk heeft uiteen-
De volgende of derde cursusavond zal
gehoudon worden op 10 Nov. a.s. en
handelen over andere ongevallen, waarbij
verstikkingen en bezwijmingen een hoofd
rol spelen.
Maatschappij tot Nat ua 't Algemeen.
Département Haarlem.
Verslag over 1889-90.
Het departement Haarlem der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen telt
thaas 366 leden.
Er werden ia den afgeloopen winter
wederom vier buitengewone vergaderin
gen gehouden, waarop de spreekbeurten
vervuld werden door de heeren Justus
van Maurik Jr., A. A. Beekman, J. C.
van den Berg en M. J. Mees.
Van de door het departement opge
richte en daaraan nog steeds verbonden
nuttige instellingen kan getuigd worden,
dat zij alle bij voortduring en in steeds
toenemende mato aan haar doel beant
woorden.
Be Folksbibliothee/e.
Opgericht in 1794.
Het nieuwe lokaal, in het najaar van
1888 voor de bibliotheek doelmatig in
gericht, blijkt bij voortduring aan zijne
bestemmÏDg te voldoen.
In den loop van 1889/90 is een aantal
nieuwe boeken in de bibliotheek opge
nomen. Hoewel er ook vele, d«e geheel
onbruikbaar waren geworden, uit zijn
verwijderd, is het getal deelen van om
streeks 6000 tot omstreeks 9000 geklom
men.. Tbans is de bibliotheek aan eene
algemeene herziening ouderworpen en
een nieuwe catalogus opgemaakt, die met
da opening van het aanstaande lees-sei-
zoen wordt uitgegeven. De kosten dezer
inrichting, die reeds onder gowone om
standigheden aanzienlijk zyn werden
hierdoor in het afgeloopen jaar (1890-91)
bizonder hoog opgevoerd.
Iu den vorigen winter hebben zich
wederom ongeveer 2200 personen als
lezers doen inschrijven, aan wie in 14
dubbele zittingen (dus gedurende 28 we-
ken achtereen) 22532 boekdeelen koste-
I loos ter lezing zijn verstrekt.
I Het bestuur der bibliotheek bestaat uit
de heeren mr. II. Jacobi, eere-voorzitter;
I P. J. Prinsen Geerligs, voorzitterG.
F. Snijders, secretarisVV. R Poolman,
penningmeesterH. RemmersJ. J.
Knoop P„ Kleiweg Dyserinck W. D.
Nolting A de Haan; J. A. Hitman
W. C. de Vos; C. A. Honigh J. Me-
rens en G. J. Droste.
De Spaarbank.
Opgericht in 1817.
Nevens de Rijks-postspaarbank en de
Stuivers-spaarbank blyft deze instelling
hoewel het kapitaal dat er in belegd
is in den laatsten tijd, bij verlaagden
rentevoet, eonigszins is afgenomen
van belangrijken omvang.
Op 1 Januari 1889 bedroeg het
gezamenlijk te-goed der deelhebbers
734,663,48s. In den loop van het jaar
word er 127,221,915 ingebracht,
16469,54 aan rente, 2%°/o, bijge
schreven, en ƒ173,509,475 terugbetaald.
Op het einde des jaars hadden 4493
deelnemers te zamen ƒ704,846,465 van
de spaarbank te vorderen en bedroeg de
reserve 48577,92.
Een van de deelhebbers is de school-
spaarbank, dia op twee scholen hier ter
stede in werking is en waarin op 31
December 1889 door 264 scholieren te
zamen een bedrag van 1407,59 was
ingelegd.
Het bestuur der spaarbank bestaat uit
de heeren P. J. L. Huet, mr. H. Jacobi,
eere-voorzifcter, mr. Th. de Haan Hugen-
holtzvoorzitter, A. Merens J.Cz.
Thesaurier, M. O de Kanter, A. F.
Kremer Jr., nA\ L. C. du Rieu, mr. M.
G. P. del Court van Krimpen, A. de
Haan, mr. A. A. Land, A. J. Kluppel,
dr. E. van der Ven, J. K. Tadema, mr.
W. R. baron van Lyuden, H. W. Groll,
J. Sabelis, mr. W. A. 't Hooft, J.
Smits CJz., kassier, Ed. de Lanoy, J.
A. Fontein, boekhouder, I. I. S. van
Hamel, Jhr. mr. F. W. v,>n Sfcyrum,
Mr. A. A. van der Mersch, F. M.
baron van Lyndeu, Jhr. W. P. Teding
van Berkhout, K. A. L. Blok van Laer,
B. Schagen van Soelen, J. de Koek en
Air. C. G. von Reeken, secretaris.
De school voor bejaarden.
Opericht in 1845.
Door het hoofd dezer school is het
volgend verslag aan het departement
uitgebracht:
//Zoo hebben wij ook weder dezen
cursus van de school voor bejaarden met
genoegen ten einde gebracht, dp.ar orde,
vlijt en leerlust algemeen waren, en
goede opkomst, zooveel doenlijk, plaats
had, en, hoewel er niet zulk een groot
aantal leerlingen, als wel vroeger was,
des te meer kondon wij werken op de
E S li i Li E E T (i JS
Naar het eng elsch
van
JAMES WYTTON.
39;
HOOFDSTUK XXIV.
Bij deze woorden barstte Diek weer in lachen uit en op kod
dige maar natuurlijke wyze gaf hij mij een kleine nabootsing, hoe
de deftige Boully eerst hals over kop in het struikgewas terecht
kwam en da takjes krakend onder zijn val braken; hoe hij ver
volgens in zijn doodsangst op handen en voeten was weggekropen,
als een vet varken door den duivel achtervolgd.
Dick vervolgde zijn verhaal
//Voor den drommel, Bland, dat hebt gij prachtig gedaan,* riep
de hoofdcommissaris uit, opspringende en my een slag op den
schouder gevende; //geef hem er goed van langs tenminste ik
wil zeggen,* sprak hij, zich bezinnende, terwijl hij op ernstigen
toon vervolgde: #dat is een grove insubordinatie; het is een zeer
ernstig geval. Verlaat oogenblikkeiijJs deze kamer en beschouw u
zelf voor het oogenblik uit den dienst ontslagen. Geen woord meer,
mijnheer, en vertrek door deze deur;* hij wees naar de deur, die
toegang tot zijn eigen kamer gaf'. //Neem maar een van mijne
petten en ga oogenblikkelijk heen. Tracht mij de eerste dagen
niet te naderen. Ik zal mijn best voor u doen, alhoewel gij het
niet verdient. Ga heen, voordat de heer Boully terugkomt.*
Juist op dat oogenblik hoorde ik voetstappen in de gang, die
naderbij kwamen.
Ik groette den hoofdcommissaris met mijn hand, zeide//zeer
goed, mijnheer,* cn verliet het vertrek door de eene deur, terwyl
Boully door de andere binnentrad. Het was nog een troost voor
my, dat ik de woorden hoorde, welke de hoofdcommissaris voor
zich heen mompelde op het oogenblik, dat ik den deurknop in mijn
hand hield en welke waren
z/lk wil niet, dat mijne beambten als honden worden behandeld.*
z/Nu weet gij, mijn opgewekte en vroolijke Romeo, wat mijn
straf is, omdat ik mij met uw liefdeshistorie heb bemoeid.*
//Waarlijk, Dick, het doet mij innig leed. Het is een droevige
geschiedenis. Wat denkt gij, dat het einde en slot er van
zal zijn
z/Ik denk wel, dat Boully mij mijn ontslag zal geven.*
z/Ik hoep niet, dat de gevolgen zoo ernstig voor u zullen zijn,
mijn beste vriend,* antwoordde ik, //en weet gij wel, dat ik van
meening ben, dat hij u uw ontslag niet zal durven geven.*
wNiet zal durven I Wel, waarachtig durft hij dat te doen; hij
durft alles, wanneer zijn kostbaar lichaam maar geen gevaar loopt.
Hij was immers een van de hoofdaanleggers van die verfoeielijbe
zaak van den Zwarten Woensdag.*
//Inderdaad? Ja, zeg wel, dat het een verfoeielyke zaak was,
maar toch geloof ik niet, dat hij tot het uiterste zal gaan en u
om die geschiedenis uw ontslag zal geven, en wel om twee rede
nen ten eerste omdat uw hoofdcommissaris, dien ik persoonlijk
kon, op en top een eerlijk man is en hem niet zijn gaDg zou
laten gaan, omdat hij te veel omtrent Boully weet, om zich door
hem te laten bevelen; in de tweede plaats zou hij zijn verzoek,
om u te ontslaan, moeten indienen bij den goeverneur, want gij
weet wel, dat hij het niet ia zijn macht heeft om u uit uw be
trekking te ontslaaD. De geheele zaak zou dan immers te veel
ruchtbaarheid verkrygen en dat zal hem volstrekt niet passen,,
Boully beroemt zich op zijn grooto spierkracht, op zijn manhaftig
heid, waaronder bij verstaat zijn boksersialent, hij heeft zijn over-
wieht in het Lagerhuis dan ook voornamelijk te danken aan de
vermaardheid, die hy zich heeft verworven door zijn spierkracht
en zijn kennis van de //edele kunst*. Neen, wanneer iemand door
een toeval te weten komt, dat by zijn kraag en zijne beeneu
is opgenomen en uit het venster van z;jn eigen kamer is gewor
pen, dan zou hij zijn macht verloren hebben. Neen, Dick, gij kunt
cr op vertrouwen, dat hij ditmaal zijn verzoek om uw ontslag
nog niet zal indienen. Hij zal u een leelijke poets trachten te
spelen, want hij is een zeer wraakzuchtig mensch, maar door het
geen er gebeurd is, zal hij u uw ontslag niet laten geven.*
z/Ik kan niets anders zeggen, dan dat ik hoop, dat gij gelijk
hebt. Ik zou vooral nu niet gaarne uit mijn betrekking ontslagen
willen worden, daar ik nog schulden heb. Gij weet, dal ik nog
vijftig pond schuldig ben.*
