bakende uitgever Tjomme van Halkema op den loeftyd van 47 jaar. Hij was de uitgever van Justus van Maurik, hy bezorgde de jeugd eene goede uitgave van Marryat en anderen. Maar zijn naam zal blijven leven door Ter Gouw'a Geschiedenis van Amsterdam/' dat in 1887 begon, en waarvan het aevende deel bijna voltooid is; door „Onze hedoadaagsehe letterkundigen," onder redactie van J. Ten Brink, waarvan deze in later, kleiner formaat en met ceuige aanvulling, maakte de „Noord- Nederlandsche letterkunde in de 19de eeuw;" door //Onze Hedendaagscha Schilders," evenals het vorige doer Stemberg opgezet, en door Holkema voortgezet, ouder redactie vaa C. Vos man verscheen. Vergeten wij oek „De Distel" niet, welke bij hem 8 jaren on der redactie van Vosmaer verscheen. Hij liet verschijnen Rosabouts' //Artis, kijkjes in de dierentuin te Amsterdam," rijk geïllustreerd door Steeliak. In 1887 begon hij „De Moderne Kubsi," met etsec van P. J. Arentaen en anaerea, beneveas tekat van J. F. van Someren uit t.e geven, waarvan 80 afleveriogeu verschenen, en dat dus voltooid ia. Spoedig hierna, 1888, begnn hij „De oudo kunst," met etsen van Steeliak ea tekst vau Van Someren, dat een buiten- gewonen bijval vond, vooral ia het buiten land, niet het minst in Nooré-Amcrika, en dat op drie afleveringen na voltooid is. En nu oaiangs verzond hij de eerste aflevering van rar. De Roever's degelijk werk "Het leven van onze voorouders," met vele en goede illustraties. BINNENLAND. By kon. besluit is bepaald, dat de Koninklijke Militaire Academie te Breda door een commissie zal worden geïnspecteerd met het doel een onder zoek in te stellen nopens aangelegen heden van icwendigen en huishoudelijken aard. In deze commissie zija benoemdtot lid-voorzitter de luit.-generaal Schneider, inspecteur der artillerietot leden de generaal-majoors Timmerman, inspecteur van den geneesk. dionat, en Joost, com mandant der 2e divisie infanterie; tot secretaris kapitein ridder Vaa Rappard van het 2e reg. veld-art. De ministers vanOorlog en van Marine hebben oen koninklijk be sluit uitgelokt, waarbij bepaald is dat de medailles en gratificatiën, wegens lang- durigea, trouwen en ijverigea dienst in gesteld voor mindere geëmployeerden, werklieden en bedienden by inrichtingen van 's rijks zee- en landmacht, niet meer zullen worden verleend aan personen, die op of na 1 Januari 1881 als zoodanig in dienst treden. De kap. van het corps r y- dende artillerie jhr. Des Tombe, is be noemd tot officier en de kap. ter zee Blaauw tot ridder van het Legioen van Eer. Beiden waren toegevoegd aan de bui tengewone missie van de Fransche Re publiek bij 's Konings begrafenis. De 1 a i t. t e r z e e le kl. B. J. G. Volck zal met ingang van 21 Febr. e.k. optreden als commandant van Hr: Ms. loge men tschip voor ter^edisten Vulkaan to Amsterdam. De bevolkiag van Amstor- aterdam bedreeg op 31 December 1890 196,611 mannen en 220,838 vrouwen, te zamen 417,444. De uitslag der Woensdag te Amsterdam gehouden hardrijderij over een baan van eene engelsehe mijl lengte waB ala volgtEr waren 16 deelnemers Dj eerste prijs, eene gouden medaille, werd gewonnen door Donoghue, in 3,03,'5de zilveren door Pander, in 3.117s; de bronzen door Underborg, in 3,147s, en door Eden, in 8,15Vs- Daar Donoghue nu op 3 der 4 afstan- ghue in 16,276, door Pander in 17,4, door Underborg in 17,4%, door Broken- down in 17.4%. Een gedeelte van do banen, bestemd voor het ijsfeest op de Zuider zee by Monnikendam, is reeds in orde zoowel voor voetgangers, als veor schaatsenrijders en arrealeden, benevens voor het publiek, worden baneo in gereedheid gebraehÈ. Dinsdag aiiddag was men op het terrein bezig de baan voor aobaateenryders met eene dunne laag water te bedekken, door middel vaa eene handspuit. Uit Den Haag wordt gemeld: Alweer die ongeinkkige spoorwegen 1 Woensdagavond zou in den schouwburg August Junkeraaaun met het gezelschap van Van Lier „Onkel Brasig" opvoereu maar ruim een kwartier na het bepaalde uur kwam de regisseur het niet zeer talrijke publiek meadeelen, dat door een „uuaufgekla~tes Versehen" van de spoor wegmaatschappij //das Gepack" niet was aangekomen. De dames en heeren konden dus weer huiswaarts keeren en hunne entróes terug ontvangen of de biljetten bewaren tot de voorstelling van den 28en, De s o c i a a 1 - s e m o c r a t e n 's Hage hebben zich Woensdag ochtend wederom in optocht van het gebouw Walhalla naar het raadhuis begeven, om den burgemeester te spreken over het Diasdag door hem aan de vertegen woor- digors der werkloozen gegeven advii De burgemeester weigerde hen toe te laten. De stoet keerde daarop naar Walhalla terug, waar eene uitdeeling van brood plaats had en toespraken werden ge houden. Er was besloten heden opnieuw een optocht te houden, en dan met het zwarte vaandel en gereedschappen voor sneeuwruimiug en straatreiniging, Bij de commissie voor werk- ket lyk opgehaald van den heer Von der G., gemeente-secretaris te Zaltbom- mel. De Zutph. Ct. is, betreffende de heerscüendo wanorde in ons spoor wegverkeer, van oordeel, dat, hoo men over de spoorweg-overeenkomsten moge deaken, in elk geval een fout is ge weest, ze reeds met 1 October in wer king te brengen. „Deskundigen hebben den Minister gewaarschuwd schrijft het blad maar hij heeft er niet naar geluisterd. Thans ziet men de gevolgen van dien onberaden stap. De spoorweg-maatschap pijen schenen thans zelf nog niet ge reed te zijn om alle lyiien naar eisch te expleiteereu. Daarvoor was noodig oen voldoend personeel en een voldoend materieel, en noch het een noeh het ander is aanwezig. Het materieel van dea Ryuspaorweg is zeer tegengevallen, De locomotieven zijn voor een groot deel oud ea verouderd. De Holl. Spoor wegmaatschappij, die ongeveer de helft vaa het oude materieel heeft ©vergeno men, sukkelt daarmede het meest, om dat er slechts weinig stokers en machi nisten van de Rijnspoor in haar dienst zijn overgegaan, en zy dus de locomo tieven moet laten bedienen door man nen, die aan geheel ander materieel ge woon zijn. Wel heelt zij twintig nieuwe locomotieven van groote af nat tingen be steld, maar vóór April of Mei zullen die zeker niet gereed zijn. Het verkeer liet om die redenen reeds veel te wen- schen over, toen in het begin van Dec. de hevige vorst ons kwam overvallen, en daarna werd het, zooais te begrijpen is, nog veel erger. Zoodra de meeste waterwegen dichtvroren, kwam in het goederenvervoer letterlijk stremming. Niet alleen omdat er groot gebrek was aan waggons, maar ook omdat men by verschaffing te Arnhem hebben zich tot den ODgeregelden toestand, waarin heden een 450-tal werkloozen aan gemeld. Van het korps genietroepen vertrok Woensdagmorgen eene afdeeiing onder commando van den sergeant majoor-vuurwerker H. W. Wolsak, sterk 2 korporaals en 4 geni«soldateD, met het doel otn de Jutfaas 350 kg. dynamiet op te nemen en dit te ver voeren langs Vreeswijk, Vianen, Leer dam naar Asperea en Vuren, op welke laatste plaatsen aan de fortwachters aldaar 250 en 100 kg. dynamiet werden afgegeven, bestemd om te dienen bij het zoo noodig doen springen van ackotbal- ken in de inundatiesluizen te Asperen en voor het doen van ij3opruimingea op de Merwede, de Maas es d« Waal. Op Nieuwjaarsdag hoeft de 22-jarige jongedochter H. R., te Roer mond, een zeldzaam bewys van moed gegeven, lu de herberg baars vaders ko mende, trof zij aldaar aan een forsch gebouwdon Duitscber, die uit de toon banklade, naar zij weldra bemerkte, een som geids gestolen had. De dief, op de vlucht gaande, word door het meisje achtervolgd. Geene uit komst ziende, vluchtte hij om to ontko men op bet ijs van do Maas, doch werd aldaar door een open vak tegengehouden. Het moedige meisje dat, op haar kousen over de scherpe ijssohotsen ioopendo, verwonde en bloedende voeten bekwam, greep niettegenstaande dat, den dief aan en hield hem zoo lang vast, tot zij van andeion hulp kreeg, waardoor hy, met behulp der politie, naar de gevaegenis gebracht werd. Daar de stad Venlo geen rioolstelsel bezit, zijn de straten door het wate», dat uit de huizen der bewoners verwijderd wordt, in een ijsveld her schapen, en moa ziet de jeugd dan ook dapper over de straten schaatsen rijden. Zekere K., te Uden, die steeds met ruilebuiten fatsoenlijk het dagelijksch brood verdiende voor zich en zijn huis den overwinnaar is, heeft hij den titel gezin, maar die het medelijden van meer- van kampioen met de sjerp van wereld-1 gegoeden moest opwekken, om zich sen meesterschap verworven. j nieuw trekhondje te kunnen aansehafien, Er volgt nu nog een wedstrijd op eene heeft nu onverwachts van een familielid baan van 5 engelsehe mijlen. (Donoghue ia een 19jarige Amerikaan.) Te Gameren in Atn*rika f 50,000 geërfd. is uit d verkeerde, het hootd kwijt raakte, ver keerde orders gaf, tal van waggons da gen, ja weken volgeladen liet staan, ja dikwijls zelis niet eens wist waar de wagons waren. Doch daarbij komt de buitengewoon groote aanvraag, die nog dagelijks toeneemt, en de treurige toe stand is, zooal niet te billijken, dan toch le verklaren. Voer het publiek blijft het echter raadselachtig waarom ook de personentreinen bijna allo zooveel te laat moeten aankomen. Maar het een staat met het andere ia het nauwste ver band." De commissie voor de volks- gaarkeuken to Franeker is den 25en Dee. begonnen met 3 maal in de week porties warme spijs beschikbaar te stel len voor liefdadigheidsinstellingen, tegen 5 cent per portie. Van deze gelegenheid wordt druk gebruik gemaakt. Het bestuur der ijsclub „Franeker" heeft eeDe collecte langs de huizen gehouden, om van de opbrengst daarvan eene extra-uitdeeling te houden aan behoeftigen van verschil lende gezindten. De collecto bracht f 560 ep, waarvan 450 gezinnen zijn bedeeld. Elk ontving 40 turven, een brood, 1, 2 of 3 halve kilo's gort en evenveel spek. Te Asson zijn Dinsdag in het voormalige waaggebouw 655 boter hammen en 220 liter koffis uitgereikt aan 126 volwassen personen en 156 kinderen. EE\ EISCH DES TIJDS. De heer J. A. Wijnhoff, arts te Utrecht, schrijft in de N. RCt.'. Algemeene jubel steeg uit het mensch- dom op, toen Koch zijne laatste merk waardige vinding bekend maakte; wel bleek de roem van zijnen naam, die aan het feit zooveel beteekenis gaf, dat wij geneeskundigen, in grooten getale naar Berlijn togen, om de ons verhaalde wonderen met eigen oog to aanschou wen. Maar niet minder bewees dat gejuich dat de mensch nog steeds reikhalzend uitzag naar een middel, om de rampza lige ziekte, de verdelgende longtering, paai en perk te stellen. Die roes duurdezonder kort, me*-r bezonnen belangstelling ver-! armoede teleurstelling van hoog gespannen ver wachtingen. Want, helaas! een radicaal middel ter genezing van de longtering bezitten we ook nu nog niet. Hoewel de mogelijkheid niet is uitge sloten, dat zeer lichte gevallen onder dea invloed van Koch's middel genezen, koe- wel ook minder lichte gevallen ver schijnselen van verbetering vertoonen, de vrees is alleszins gewettigd, dat al die betersohap slechts van tijdelijkeu aard is, dat de verschansingen, door de inwer king van het middel opgeworpen tegen de besmetting door de bacillen vaa kef eigen lichaam, in korten tijd wedor zul len doorbroken zyn, en de ziekte haren ouden loop neemt. De Koch'ach0 inen ting doodt de bacillen niet; we mogen er niet meer van hopen, clan dat zij voor de longtering een hulpmiddel blyk> zyn, wanneer de gevaren der inspuiting zullen zijn afgewend. Muu stare zich dus niet meer blind op die injecties, maar schenk* zyae aan dacht ook aan die middelen, waardoor roods zoovele lijders aan longtering zijn genezen. „Quaod on n'a pas ce qu'en airne, il faut aimer ce qu'on a." Eb dit laatste is niet gering; nog altyd is het feit niet genoegzaam bekend, dat van alle loogteriDglijders, zware on lichte gevallen door elkaar, meer dan een vierde kunnen genezen; bij Dettweile* ta Fal kenstein, worden een dor Je hersteld, te Görbersdorf eveneens, toevluchtsoorden voor lijders iu alle stadiëu dor kiekte; de hoogst zegenrijke werking der genees methode, aan die inrichtingen gevolgd, staat ononostootelyk vast, vooral voor minder gevorderde lyders. Kwamen alle teringlyders reeds m het begin hunner ziekte onder dergelijke bokandeling, dan zou het meerendeel wel te harstallen zijn. Reeds een groote triomf zou het voer Koch zijn, wanneer mot zyn middel even groote resultaten bereikt konden worden. Koch zelf sprak het uit, dat hy zijn middel het best achtte toegepast aan in richtingen, waar de lijders goede ver pleging kunnen genieten, en stelde zelf het nut op den voorgrond van eene combinatie zyner behandelingsmethode met de geneeswijze, di« tot uu toe het meest heilzaam werd bevonden. De spil, waarom die behandelingsme thode draait, is de open luobtbehaade- ligg in ai hare vormen, met toevoeging van allerlei andere hygiënische maatre gelen, als gepaste voeding, lichaamsbe weging enz. Zoo eenvoudig dit lykt, zoo moeielijk is do toepassing dier geneeswyze met do meeste zaakkennis en voorzichtigheid moet de grootste kennis de« ondorsoheids gepaard worden g«een wonder das ook, dat men slechts daar, waar alle voor waarden der kuur ter vervulling aanwe zig zyn en tevens bij den zieke de ver- eis^hte wilskracht en het zoo neodige oordeel niet ontbreken, de opvolging der voorschriften aan den lijder zeiven kan worden overgelaten. Voor verreweg het meerendeel onzer toringlyders is hes zeer wenscholyk, dat zij onder goed toezicht, slechts mogelijk aan eene speciale inrich ting, de geneeswyze ondergaan. Zóo wordt zij toegepast aan verschillende iurichtingen, in verschillende klimaten. Hoofdvoorwaarde voor do openluchtbe- handoling is zuivere lueht, en de gele genheid voor den zieke om ondor do noo- dige voorzorgsmaatregelen zoo ruim mo gelijk van de buitenlucht gebruik te ma ken. Hot lijdt geen twijfel, dat ons kli maat daartoe volkomen dienstbaar to makes is; wij wijzen slechts op onze vele boschrijke oorden en ons heerlyk zee strand. Voor onze rijken en bemiddel den bestaat niet de dadelijko behoefte aan eene inrichting voor longlijders in ons vaderland; zij hebben keus tusschen de vele gelegenheden in Duitschland wie niet veel mag besteden, kan binnen kort op kleinen afstand terecht te Hon oef. Mogen we echter onze armoii en on- bomiddelden aan hun lot overlaten? Moeten zij het aanzien dat hun lijden, dat zoovele weozon en weduwen maakt, eenig ander vooruitzicht dan ellende, niet de nocjige vallen en opstaan ontaardt, dat alle verdiensten en alle gelnk rooft, samen gaande met zware zorgen en dringenden nood Mea spreke toch hier niet over de ziekenhuizen deze bepalen zich met den beste» wil slechts tot eene poging; men hoore, wat H. Weber, een van do beste kenners der longtering, een der pion- niers op dit gebied, van de ziekenhuizen zj>gt„terwijl bij de „meeste andere ziekten da armen in de gewone zieken huizen onder „dezelfde gunstige omsze digheden komen, cla de ïijks'.en in hunne „eigen huizen, is dit bij longte ring geenszins het gevalintegendeel is bet grootst aantal der algemeene zie- keahuizen voor „hen volkomen onge schikt," enz. In Engeland, Weber's tweede vader land, bestaan dan ook voor arme en onbemiddelde teringlijders de meest onbekrompen inrichtingen, wier resulta ten bewonderenswaardig zyn. Duitschland volgt hetzelfde voetspoor. Waar ongeveer een zeveude der be volking (en welk deel komt daarvan fiiet op de on bemiddelen) aan tering sterftwaar we de middelen kennen, die tot genezing kunnen lijden, mag het onbarmhartig heeten, die middelen niet onder het bereik van iedereen te bren gen. Bij eene sterfte van meer dan 8500 menschön per jaar aan eene zelfde ziekte, blijkt een voorslag, om een her stellingsoord voor onbemiddelde horst- lijders tot stand to brengen, zeker niet ongerijmd, doeh integendeel een onmis kenbare eisch. Voor andere tnberculeuse aandoenin gen, klierziekten, beeneter, worden groote sommen besteed, om de patiënten eon verblijf aan zee mogelyk te maken, vormen van tuberculose, die bij lange na zoo diep niet ingrijpen in de maat schappelijke toestanden als do tering. Wie denkt er nog j-an, krankzinnigen in een gewoon ziekenhuis te doen ver plegen Evenmin hoort een teringlyder daar thuis. Richt men geen herstellings oorden op voor eonvalescenten Voor drankzuchtigen? Voor prostituees? Men denkt» eens aan al de ellende door de tering verspreid, aan het tergende en wanhopige voor den armen teringlijder, die zijnen met middelen bedeelden lot genoot genezen uit eene goede inrichting ziet terogkeereD. Ontheft ons, genees kundigen, ook van de zware taak, met hoogst onvoldoende middelen eene ziekte te moeten bestryden bij mensehen, waar eene week ziek zijn dikwijls hongerlij den beteekent, en de dood alles weg neemt. De ziekenhuizen zullen dan worden ontlast van de vele lijders,waarvoor zij eene evenredige verplegingssom zullen, kunnen afstaas. De liefdadigheid, want op staatszorg zal nog wel niet te reke nen vallen, de liefdadigheid moet hier in de bres springen hoe groot hare macht is, kwara dezen winter aan het lichtzou zij, waar het zulk een® be langrijke zaak geldt, achterwege blijven De eerste uitgaaf, die voor de stichting, zal wel ia waar groot zijn, maar niet alleen zal er oogenblikkelijk nood door worden gelenigd, voortdurend, tot in de verre toekomst zal er nut door worden gesticht. Gaat de liefdadigheid vóór, allicht volgen dan verschillende vereeni- gitigon en lichamen, op wier weg dit ligt. Moge mijne bedoeling ernstig worden ter harte genomen I Deze baan werd afgelegd door Don o- I Waal (n.l. uit een wak nabij eene krib) ving haar. voor völ^n eindigend met1 verpleging geniet, maar in een Jreurie* Leger en Vloot. In het laatst van de vorige en in deze maand heeft de minister van Oorlog, met het oog op de weersgesteldheid, in hot belang der verpleging van de troe pen der landmacht, enkele raaatregeleö en vcorzicnigen bevolen, met betrekking tot sommige dienstverrichtingen de nachtligging, het uitreiken van warmen drank aan het personee^ der wachter; enz. Hij acht het niet ondoelmatig bij deze gelegenheid de aandacht van de autoriteiten der landmacht er op te vestigen, dat, in omstandigheden, als hi<>r bedoeld, ook van do zijde dor h«- bquare, Lincoln s Inn, zeer stil. De stkte wordt nu en dan Rechts verbroken door eenige kinderen, die spelen op de straat en op de trappen van de huizen. In het voorste kantoorvertrek zaten twee reeds bejaarde kler ken, die veertig jaar lang bij Joseph Addison in dienst waren geweest, in hunne s'oelen te dutten. Verscheidene papieren lagen voor hen, tevens lag er ten pen gereed, die ter hand zou wor den genomen, zoodra er bezoek mocht komen; zij hadden even wel niets te doen. Hun nieuwe patroon hield hen nog slechts voor den uiterlijken schijn bij zich in dienst. Hij was van oor deel, dat de aanwezigheid van deze twee eerwaardige menschen het deftige aanzien van zijn kantoor zou verhoogen en aan de buitenwereld vertrouwen zou inboezemen. Dit zou ook onge twijfeld het geval wel zijn geweest, als er maar ooit bezoekers gekomen waren. In het kamertje naast de deur sliep de kan toorjongen met het hoofd op den lessenaar en droomde van ge braden vleesch en heerlijke pale-ale. Het was een heerlijke tijd voor hem, want hij had niets te doen; er waren geen bood schappen, hij behoefde niet naar de deur te loopen en nooit waren er meer documenten te copiëeren Hij kon steeds den ganschen dag slapende doorbrengen, en ontving zijn weekloon even geregeld als bij zijn vroegeren patroon. In zijn eigen ver trek zat James Rolfe na een stevigen lunch te hebben gebruikt met een fleschje stout voor zich, rustig te slapen. Het kantoor van wijlen oom Joseph was nu het betooverde kasteel in het bosch geworden, waarvan wij lezen in het sprookje van de schoone slaapster. Buiten het kantoor ging alles zijn geregelden gang, zonder dat ooit bij iemand de gedachte opkwam, hoe het er daar binnen uit mocht zien. Nooit kwam er iemand. Zelfs de brievenbesteller ging steeds voorbij en bracht er nooit een brief. Zij sliepen den geheelen dag ongestoord door. Het was dus het paradijs voor de klerken. Wij allen scheppen ons in onze verbeelding een paradijs. In dat van den klerk moeten allen des morgens om half tien naar het kantoor en blijven daar dan tot half zeven of zeven uur met een uur rust om te eten. Het is een mooi kantoor, omdat er geen werk is, geen afschrif ten zijn te maken en in 't net te schrijven; alle uitverkorenen mogen den ganschen dag slapen, lezen of praten, mogen het kantoor verlaten om een glas bier te gaan drinken en een sigaar te rooken, kunnen twee uur wegblijven om te eten en mogen laat komen en vroeg weggaan, zonder eenige tijdsbepaling. Een vredige rust heerscht den geheelen dag in dit kantoor. De pa troon kwam altijd zeer laat en verliet dikwijls en op verschil lende tijden het kantoor; tot dusverre had hij hen nog nooit over salaris of werk gesproken. Het woord ontslag was nog nooit door hem uitgesproken. Een vredige rustIn het vorige kantoor van James een klein en eenvoudig vertrek vergeleken bij deze reeks van flinke vertrekken vormde een enkele jongen het geh.eie personeel; op den lessenaar lag ook een stapel, papieren, maar ofschoon hij daar ook geen ciienten had, was het er no.it kalm, integendeel, daar weerklonk steeds het luid ruchtig gelach van Jem Rolfes spotvrienden; de atmosfeer daar was steeds bezwangerd met tabaksrook en met de lucht van bier de brievenbesteller bracht voortdurend brieven met bedreigin gen van schuldeischers, wier geduld ten einde was; bovendien scheen de kantoorjongen door den duivel bezeten, want hij voerde nooit iets goeds uit, zoodat hij steeds de woede van zijn patroon opwekte en voortdurend in gevaar verkeerde om op oorvegen te worden onthaald. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1891 | | pagina 2