NIEUWS- EN
ADV ERTEN TIEBLAD
Jaargang.
Woensdag 28 Januari 1891.
No. 2322.
ABONNEMENTSPRIJS:
wk
ADVERTENTIEN:
STADSNIEUWS.
Derde Matinee Steenman.
l o si e m a ii i ai.
„Osfeiii ii Wetenschappen".
„Weten en Werken."
FEUILLETON.
^af^artna flegma.
8e
HAARL
Voor Haarlem per 3 maanden^1,20.
Franco door bet gebeele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Dit blad versehynt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer| 122.
,;1S
t
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Adveitentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en couiautiers.
Directeuren-Uitgevers J. C. PESKEBOOM en .1. E. AVIS.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale ie Publicity Ftrangère 6', L. BAD BB Co., JOJIN F. JONF8, dvcc., Parijs 315ï's Faubourg Montmartre.
Haarlem 27 Jauuari 1891.
Do opbreDgst vaa de zoogenaamde
Bruidenbus heeft over het afgeloopen
jaar bedragen ƒ415.06.
Woensdagavond zal in de concertzaal
der soc. „Ve-eeniging" de jaarlyksche
openbare uitvoering worden gegeven
door leerlingen der Muziekschool van de
Maatsohappij tot bevordering der toon
kunst, afd. Haarlem.
De schietclub Willem III-7 hield
Zaterdagavond ter gelegenheid van haar
8-jarig bestaan een wedstrijd op Flo
bertgeweer voor korpssehutters, niet-
korp88chutter8 en donateurs, op haar
flobertbaan in de soc. Yereeniging.
De uitslag was als volgtKorpswed-
tiryd: le pr. A. Smits met ©0 punten,
2e pr. P. van Rhijn met 47 punteu.
Wedstrijd veor niet-korpssehuttersle
pr. F. M. G. Balabrega mot 45 punten,
2e pr. O. Schöohtith met 44 punten.
Dotiateursi le pr. W. F. Roosdorp
met 40 punten, 2e pr W. de Geus te
Amsterdam met 38 punten, 3 pr. H.
M. J. van Lennep met 37 punten.
De rozenpryS) opengesteld voor leden
en donateurs, werd behaald door A.
Smits.
De prijzen werd met een toepasselijk
woord door den president der Schiet
club, den heer J. Droste, aan de winners
uitgereikt, waarna men nog eenigen
■tijd gezellig bijeen bleef.
Voor deze matinée had de concert
gever zich de medewerking verzekerd
van onze stadgenoote mej. B. Levie,
piano, en mej. Jo. Kempees, zang. Mej.
Levie hoorde men hier voor de eerste
maal in 't openbaar en het is aan
genaam te constateeren, dat men in haar
iemand begroet met zeer veel talent,
dat zich in eene goede richting schijnt
tc ontwikkelen. Hare technische vaar
digheid en levendigen aanslag vielen
vooral te bewonderen in de sonate van
Beethoven en in de //Suite" van Ries.
Ook in het samenspel met den heer
Steenman bewees zij hare geoefend
heid.
Mej. Kempees schonk door haar glas
helder geluid en schoone voordracht veel
kunstgenot, zy werd op uitstekende wijze
begeleid door mej. Andersen.
Van den heer Steenman valt veel
goeds te melden. Aangrijpend schoon
was zijne vertolking van Handel.
j Door omstandigheden was onze gewone
j verslaggever verhinderd dit concert by
te woDen, waarvan wij eerst na afloop
j kennis kregen. Het {hier medegedeelde
I teekenden op uit den mond van eenige
getrouwe bezoekers van dee heeren
i Steenmaz:s matinée.
De duitsche opera ait Rotterdam, die
met Mozarts „Zauberflöte", eenigen tijd
geleden hier een verdiend succes behaal
de, voerde Maandagavond Wagners opera
,/LoheDgrin" in onzen schouwburg ten
tooneele.
Laat ons dadelijk beginnen met te
zeggen, dat deze uitvoering bij ons en
naar wij durven zeggen, qok bij het
talrijke publiek een bizonder goeden in
druk heeft achtergelaten. Inderdaad heeft,
naar wij vernemen, de duitsche opera
weder eeno groote schrede voorwaarts
gedaan in aller symphatie en waardeering,.
Wagners opera's stellen, ieder weet
dat, geene geringe eischen èn aan zan
gers èn van orkest. Vooral in //Lohen
grin" zou een middelmatige tenor het
geheel ten eenenmale boderven en daar
om beschouwen wy het als een niet
geringen lof voor den heer Georg Bitter,
die deu //Lohengrin" zong, dat de
opvoering zulk succes heeft gehad.
Inderdaad is deze tenor een zanger
van groote verdienste. Stem, voordracht
en actie vormen bü hem een zeer aan
trekkelijk geheel. Zijn geluid is vrij vol
en loopt toch hoog genoeg, om de hoog
geschroven partij naar eiseh te zingen
zoo herinneren wij slechts aan de passage
waar //Lohengrin zingt: „Nur eine ist's,
der muss ich Antwert geben," en daar
op den hartstochtelyken uitroep: „Elsa!"
Het zou niet moeilijk zijn, bij deze
aanhaling nog tal vaa andere te voegen,
doch deze volsta. Zooveel is zeker, dat
deze Lohengrin ons van het begin tot
het oinde heeft geboeid.
Een fraaie alt is Friialein Henrietta
Haebermann, die de Ortrod zong. Vooral
in het lage register, (dan toeh ook haar
eigenlyk métier) ontwikkelde zy veel kraoht
niet minder goeden klank. Haar
komt met Lohengrin de eerepalm toe,
vooral ook omdat haar gebarenspel vry
welverzorgd en toch natuurlyk. Dit
laatste mag ook van Graf Telramund
(Servin Kauffmann) gelden, al kan zijn
geluid ons andere baritons niet doen
vergeten. Men dient daarbij echter in
het oog te houden, dat ons land bijna
niets dan baritonzangers oplevert, zeedat
voor een bariton de maatstaf der verge
lijking altijd ongunstiger is, dan voor
een tenor- of baszanger.
De sopraan Elaa von Brabant ^Gisclla
Szende)kon ons thans veel beter voldoen dan
in de „Zaub6rtl<He". Hoewel haar .stem niet
bizonder sterk ia. mag hare voordracht
sympathiek worden genoemd en haar
luid aantrekkelijk en lief. Tot dien in
druk werkt hare geheele verscbijnin,
mede. Het machtige basgelnid van den
heer Schinkel (den koning) trof ons ook
nu weor, hoewel niet ontkeöd kan wor
den dat zyn voordracht niet altijd op
onberispelijke zuiverheid kon bogen. Na
is zijne partij door haar declamatischen
aard bizondev moeilijk en op vele oogen-
blikken bewonderden wij de wijze,
waarop hij die niettemin vervulde.
Het ensemble der solisten liet hier en
daar te wenechen over. Zoo mislukte het
kwintet in de eerste aote deerlijk en was
ook LohengriDS duet met Elsa ietwat
aarzelend. Dit zijn echter fouten, welke
bij eenige oefeniüg gemakkelijk zijn te
corrigeeren.
De ouverture hebben wij wel eens
fraaier gehoord, doch het accompagnement
van het orkest was zeer goed, gepronoo-
1 ceerd maar niet onbescheiden. Over het
algemeen waren de koren voldoende.
Met genoegen vernemen wij, dat bin
nenkort dit gezelschap den //Trompeter
von Sackingen" in onzen schouwburg
ten tooneele zal voeren.
Onvolledig zou dit overzicht zijn, wan
neer wy niet een woord van hulde brach
ten aan den „Heenufer" (Adolf Mühl-
mann), die zeer tereoht zijne partij meer
declameerde dan zong, juist zooals Wag
ner dat moet hebben gewild.
X-!
Maandagavond hadden de leden en ge-
inviteerden van dit genootschap het ge
noegen als spreker te zien optreden den
heer mr. W. H. De Beaufort, lid der
2e Kamer der Staten-Genoraal, met eene
studie over den mislukten aanslag van
Prins Willem II in 1650 op Amsterdam.
Huygens, onze geestigste epigramma
tist, heeft indertijd in een vierregelig
versje 't feit, waarover de heer De Beau
fort het had, herdacht.
„Hoe kwam 't, dat Amsterdam zoo
gram was,
En waarom was het niet voor den
Prins
vraagt onze luimige Hagenaar en niet
onaardig en tevens gevat, als een echt
hoveling, die over scabreuse onderwerpen
heenglijdt en als hij er over moet sprekeB,
dit doet op de minst kwetsende wijze,
beantwoordt bij de vraag:
z/In zeven woorden gaat veel zins
Om dat de Prins voor Amsterdam was."
Dat de kwestie wel wat dieper zat,
dan men uit Huygens' antwoord zou op
maken, bewees ons de heer De Beaufort
in zijne schoone verhandeling en uiteen
zetting der gebeurtenissen in dat zoo
merkwaardige jaar 1650.
Dit meeat romantische feit onzer his
torie, dat zelfs de stof geleverd bad voor
een roman, is door de jongste onder
zoekingen van Prof. Wijnne opnieuw
onder de aandacht gebracht.
Spreker schelste ons de verschillende
invloeden, die tót de karaktervorming
van Willem II' hebben meegewerkt. En
het werd ons helder als de dag, dat alle
omstandigheden er toe leidden een con
flict tusschen den jongen stadhouder en
de regentesparty te doen ontstaaD.
Trachten wêer te geven, hoe het ver
loop der gebeurtenissen was, zullen wy
niet doen, daar men die in elk geschie
denisboek vindt opgeteekend en ons uit
don aard der zaak eenigszins droog ver
slag bovendien afbreuk zou doen aan den
indruk der boeiende rede van den
spreker. Wij gelooven te kunnen zeggen,
dat 't gehoor zeer tevreden was over het
genotene. Jammer, dat de gelijktijdige
opvoering van //Lohengrin" velen heeft
belet zich onder 't gehoor van den
spreker te scharen.
z/Varietas delectat" of, in goed hol-
landschwvera«dering van spy's doet eten"
is een sprenk, die door het bestuur van
bovengenoemde vereeniging steeds in
toepassing wordt gebracht. En het ia zoo
goed dat by de letterkundige onderwer
pen ook het meer //weten"schappelijke een
waardige plaats wordt ingeruimd. Ook
dit leert denken en van denken komt
weten en daarvan weer werken, wat
het devies der vereeniging is.
Het was de heer A. van der Voort
Az., leeraar aan de Hoogt Burgerschool
met 5 j. c. en voorzitter van het Hoofd-
bestnur van den Volksbond, die ditmaal
optrad met een kykje op 't gebied van
Land- en Volkenkunde, een onderwerp
dat wij zoo gaarne door hem hooien
behandelen. Wat hij ons thans daarover
mededeelde was iets uit zijn eigen
ervaring, d1. zijne reis naar Zweden en
Noorwegen in 't afgeloopen jaar. De
bizonderheden daarvan heeft hij thans
vereenigd tot een lijvig geheel en we
bewonderen hem inderdaad dat hy, bij
een betrekkelijk kort verblijf in 't hooge
Noorden, zooveel heeft kunnen opmerken
en verzamelen.
Hij begon met een schets van de
Noren als volk, dat hij om zijne uit
muntende hoedanigheden had leeren
waardeer en. In geen enkel opzicht by
ons, Nederlanders, ten achterstaande, was
er zelf» voor ons van dit vol^ nog veel
te leereD, al was b.v. alleen maar wat
betreft de volksliederen.
De Noren bezitten veel gevoel voor
het schoone, het dichterlijke. Heel anders
is het dan bier, waar men zich voor
vreemdelingen schamen moet als men
op straat de meest dubbelzinnige, lieder
lijke en brooddronken uitiDgen hoort,
dia den naam van lied onwaardig zijn.
Hoe verschillend, wanneer men b. v.
in Christiania eenige lieden uit de volks
klasse een nationaal lied in koffiehuis
of op straat hoort aanheflen, waarin zy
hun vaderland bezingen
„Mijn oud, myn frisch, mijn rotaryk
Noorden. en men vergelykt daarbij
nietszeggende deuntjes als „We zyn
gegaan, heel netjes aangedaan" en „Ik
zal het zeggen tegen moeder...."
Ondanks de moeite die o. a. dr. Hejre zich
heeft gegeven om ons volk eenige dege-
lyke eehoona zangen te leeren, bleven
deze goede pogingen onbeloond en zijne
zoo fraaie liederen zijn ternauwernood
bekend.
De Noren zijn een goed ontwikkeld
en energiek volk. Uit veel wat spreker
mededeelde mocht dit blijken.
Wat hun land betreft leven ze in eene
omgeving, die geheel by bun inborst past.
De zee, de bergen en de dalen, de groote
wouden en fjorden en tal van grootsche
uitingen der natuur maken hun land tot
een der schoonste van Europa en toch
ontsnappen ook zij niet aan den invloed
van het algemeen wereldverkeer. Een
staaltje uit de vele. Boven den Troll-
hüttaD-waterval, een der schoonste en
stoutste naiuurtafereelen van Europa,
leest men op een groot bord«Van
Houtens Cacao is de beste en goed
koopste." De reclame is daar zóó sterk
dat b.v. in Kopenhagen, de hoofdstad van
Denemarken, geen plekje muur zonder
advertentie is.
Omtrent de landbouw en nyverheid
deelde spreker veel wetenswaardigheden
mede. De houthandel van Noorwegen is
overbekend, maar het bewys van den prak-
tisehen geest van dit volk is de manier
waarop het hout uit de bosschen naar de
spoorwegstations wordt vorvoerd. Dit ge-
echiedt, in rt kort gezegd, door lange en
breede goten, waarin een deel van het water
«ener rivier wordt geleid en waarlangs men
het hout laat afdryvon. Eleetrische ver
lichting is er zeer in zwang, maar men
heeft de drijfkracht voor de voortbren
ging daarvaD bijna voor niets in de
watervallen. De kracht door den Troll-
b&ttan-waterval uitgeoefend, staat onge
veer gelyk met 225,000 paardekrachten,
die van de Glommen is byna even groot,
maar deze waterval heeft niet de schoone
en trotsche omgeving als de eerstge
noemde en we betwyfelen ofschoon
spreker het niet mededeelde of de
onderremonde hollandpche Ofipao-f bri-
N tt ar het en gelach
WALTER BESANT.
40)
HOOFDSTUK XIV.
De Nubische Woestijn.
i,Tom, het is dezelfde plek," herhaalde de ander op ernstigen
toon, „ik ben er van overtuigd. Wij zijn slechts een paar uur
van het egyptische fort verwijderd. Ik gelooi, dat zij terugge
keerd zijn, in de hoop, hier andere stammen aan te treffen
en opnieuw een bloedbad aan te richten, wanneer zij de Egyp-
tena en buiten het fort kunnen lokken. Tom zijn stem ging
over in een- zacht gefluister, hoewel niemand kon verstaan, wat
hij zeide wij zijn nog slechts eenige uren gaans van onze
vrijheid verwijderd, als gij die weer wilt herwinnen. Is u dat
duidelijk
„Er is tenminste niets duisters in hetgeen gij zegt, oude vriend.
En gij vraagt mij, of ik wil gij zijt soldaat. Neem het kom-
mando op u, en zeg mij, wat ik doen moet. Ik zal gehoor
zamen, Mc Lauchlin, al voert gij mij ten verderve, al was het
alleen om uit dezen onhoudbaren toestand bevrijd te worden."
„Wij zullen wachten tot allen slapen. Zij hebben geen schild-
wac t uitgezet. Wij zullen dan behoedzaam wegsluipen en ont
vluchten in de richting van de kust. Ik geloof zeker, dat wij er
niet ver van verwijderd zijn. Ik kan de zee ruiken, ofschoon het
de Roode Zee slechts is. Wanneer wij gelukkig zijn, zullen wij
de schepen en het lort spoedig in het gezicht krijgen.'?
„En veronderstel eens, dat wij den verkeerden weg nemen en
naar het noorden in plaats van naar het zuiden gaan
„In dat geval, Tom, zullen wij een rondreis om de wereld
maken, dus ongeveer vijf en twintig duizend mijl afleggen al
vorens wij het fort hebben bereikt. Wanneer wij twintig mijl
per dag afleggen, dan duurt de reis ongeveer twaalf honderd
dagen of vier jaar, als gij berekent, dat wij des Zondags
rusten."
„Ik zou liever van het plan, om naar het fort te gaan, afzien,
en ontvluchten in de richting van het noordwesten in de
richting van Londen waar mijn Katharina woont," zeide Tom
met een vreemden klank in zijn stem.
„Ik heb ook een Katharina," zeide de ander, die met den
naam Mc Lauchlin was aangesproken. „Ik vergezel u naar het
noordwesten, waarde vriend. O, Tomhij legde zijn hand op
Toms schouder, „om weer vrij te zijn Naar huis te kunnen
terugkeeren, om hun te vertellen, dat wij nog leven Is de ge-
achte wel eens bij u opgekomen, dat wij reeds beweend
worden
„Heb ik al dien tijd wel eens aan iets anders gedacht? Ja,
ziet gij, mijn meisje heeft niemand om haar te beschermen, en
zij heeft geen vrienden en kennissen. Zes maanden lang heb ik
iederen dag hare snikken gehoord. Wanneer wij uit deze ge
vangenschap verlost worden wanneer er werkelijk een kans
bestaat, dat wij onze vrijheid zullen herkrijgen, dan zal ik u het
een en ander van haar vertellen. Ik kan hier niet...."
Tom sprak verder geen woord.
Met een van verontwaardiging gloeiend gelaat ging de zon
eindelijk onder, als iemand, die niet gaan wil en er toch toe
gedwongen wordt. Onmiddellijk verdwenen de kleuren van den
hemel en van de heuvels, en daar er in de groote Nubische
Woestijn bijna geen schemering is, was het onmiddellijk duister;
de kinderen der woestijn staakten hun gebabbel, hun gegil en
gekibbel, legden zich neer op het zand, nog warm van de zonne
stralen, en na een paar minuten waren allen ingeslapen. Kapitein
Mc Lauchlin klopte Tom zachtjes op zijn schouder, en zij ston
den op en keken om zich heen. Bij het licht der sterren kon-
den zij de gestalten der slapenden duidelijk onderscheiden. Nog
slechts een halven dag van hunne vrijheid verwijderdMaar
als Mc Lauchlin zich eens vergist had? Veronderstel eeDs, dat
hij zich had laten misleiden door den vorm en den omtrek van
de heuvels? Dan zouden zij, zooals Tom had voorspeld, een
langzamen hongerdood sterven, gekweld door de verzengende
hitte van de zon en door een brandenden dorst of wel zij
zouden weer in de handen van hunne vijanden vallen, die hen
dan natuurlijk zonder genade met hunne lansen zouden d©pr_
