NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. He Jaargang. Woensdag 25 Februari 1891. No. 2346. M MBWk &sr m** §|M|> iP" üi n mtëÊP Êê$m< A130K NEMEN TSPRIJS a dsjfjk ADYERTENTlËN: De van F E U I L L E T O N. De Schat van den Eadjah. lp m Jilt iL'PBBj Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20. Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65. Afzonderlijke nummers0,05. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer Ï22. Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM en J. B. AVIS. v&n 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10Cents Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Abonnementen ezi Adverteutiön wordea aangenomen door onze agenten en door all© boekbandelaren et courantiers. Buitenland vie Générale de Publicity Eêrapgère G. L. BAX)BB CoJOHN 7. JONESSucc., Parijs 31#«# Faubourg Montmartre STADSNIEUWS. Haarlem 24 Februari 1891. Er is in zo© lange» tijd niets gemald over de staalwaterbron ia de Haarlem mermeer, dat nu ea dan reeds geruchten de rondte deden, dat de bron niet meer water gaf, of althans niet voMeende vloeide, dat de kwaliteit verminderde ea dergelijke meer. Wij kunnen thans mededeelea, dat geen van die geruchten waarheid be vatte. Het water is èn wat kwaliteit èn wat kwantiteit betreft, nog even goed als vroeger en dat het werkelijk greet© geneeskrachtige eigenschappen bevat blijkt uit den steeds teeaemenden ver koop per flesch, eon handel die reeds au, zonder reclame, voordat de eaak neg in den eigenleken zin werdt geëxploiteerd, grooten omvang heeft beroikt. Weliswaar heeft een verschil van ge voelen over uitlegging van het contract, eene kleine vertraging veroorzaakt, maar thans is ook dat struikelblok verwijderd, de onderhandelingen vaas de Gaaseen te met de hoeren Postkueaa e. s. loopen ten einde, of zyn reeds afgeloepen ea men kan derhalve spoedig een voorstel aan dec Raad tegemoet eien. In dat voorstel krygen de aanvragers hun zin wat het terrein betreft. Voor gesteld wordt, om hun op zekere voor waarden, voor eeoige tientallen jaren, het Frederikspark (den Koekamp) af te staan. Es. Hattiok heeft voor naar Haarlem bedankt. het Door dea heer Cfcr. F. Lunow. photo- graaf te dezer stede, is een photog^&flseh por&ret vervaardigd van wijlen Z. M. den Koning op marmer iü lijst van pelucke en dit eerbiedig aangeboden aan H. M. de Koaiögia-Regentes. Ia een vleiend schrijven heeft genoemde photo- graaf bericht ontvangen, dat zijn ge schenk door H. M. is aanvaard. Gaarne vestigen wij de aandacht op achterstaande advertentie van het Haar- lemsch „Gemengd Koor Wij hepen, dat deze jonge vereeni- ging velen zal vinden, die in deze mu- ziekminnende gemeente haar willen steunen in hare pogingen om ep dat gebied iets goeds tot stand te bren gen. De gastvoorstelling van Frl. Barkany met het duitsche gezelschap van Gebr. van Lier is Maandagavond niet door gegaan en voor onbepaalden tijd uit gesteld. Maandagavond vergaderde de Com missie van voorbereidiug voer de hier te houden Nijverheidstentoonstelling met een groot aantal belangstellenden en belanghebbenden voor die zaak. De voorz. der commissie, mr. Joh. Eoeehedé Jr., deelde mede, dat in weer wil van de vele pogingen, de deelneming nog zear gering vras, daar nog slechts 30 deelnemers zich hadden aangegeven, die tezamen hadden aangevraagd 135 Bi2 vrijstaande grondvlakte on 9 M2 wand vlakte. Het gebouw nu, waarin raea de ten toonstelling wenscfet te houden, heeft eene oppervlakta van 1000 oa kost aan huur ƒ2000.De huur van don vloer, dien men er moet inleggen, is ƒ1200.en die van dè benoodigde 16 lichtramen ƒ640.Zeowol de vloer als de ramen moeten er n. 1. expres voor gemaakt worden en aan bovenstaande cijfers is nog de voorwaarde verbonden, dat zoowol vloer als ra-Men aan den aan nemer warden teruggegeven. Bij rondvraag ve^klare» zich acht aan wezigen bereid, »og te namen 25 M* te nemen. Dit is echter nog lang niet voldoende. Men heeft nu nog snaar fce i beschikken over een ©em vaa ruim i 2000 terwijl de onkosten f 5660 zouden bedragen. Gaat men het gebouw ver- kleinen, dan wordt het misvormd. Op voorstel van den heer Hk. Figee Jr. wórdt de beslissing over het al of siet deen .doorgaan' de? Unlooa'ji-eilL.g, nog verschoven, en tevens besloten om aan een drietal Haarlemacke timmerlieden prijsopgave te vragen van een test, groot 25 bij 25 M.Teekening en voorwaar den zullen worden opgemaakt door de heeren Hk. Figee Jr., J. J. F. Barnes eu J. W. Veldheer. Verschillende opmerkingen werden gemaakt. Waren verschillende corpora ties, zooals „Kunstnijverheid", „Weten en Werken", „Teijler" en dergelijke wel uitgenoodigd Werd er bij de kos tenberekening wel acht geslagen op den te verwachte» opbrengst van entreegel den? Had men het Gemeentebestuur om subsidie gevraagd? Daar ook geklaagd werd, dat zoovele kleine en groote ïndustrieelengeeoe uitnoodiging tot deelneming hadden ont vangen, inviteerde de commissie een twaalftal aanwezigen om met haar het adresboek na te gaan en aan ieder, die geacht kon worden in de termen te vallen, eene oproeping tot deelcemiag toe te zenden. De gelegenheid tot a-SD- gifte zal dan nog geopend blyven tot 9 Maart. Een eenigszins curieus incident deed zich voor. Eon dor aanwezigen dealde mede, dat de „Maatschappij voor Tuin bouw en Plantkunde," dio dit jaar ook eene expositie wil houden, gaarne oen deel van het gebonw voor ds tentoon stelling der haarlemsche Ny verheid met planten zou vullen, op Voorwaarde dat zy ook een de«l der entreés ont ving. Dit voorstel kwam niet zeer ter rechter tijd, nu men niet aan het peinzen was hoe bet geld kwijt t© raken, maar wel hoe eraan te komen. Men woes hei dan ook met -©enige hilariteit van de hand. „Weten en Werken". .\De heer P. H. van dor Ley, directeur van de Rijkskweekschool alhier, trad Maandagavond in „W. en W." als spre ker op. Zooals wy van hem gewend zijn, was ook ditmaal zyn onderwerp weder aan de natuur ontleend. Spreker behandelde bet „zien". Merkwaardig verschijnsel en getuigende van de wonderbaarlijk fijne samenstel ling van ons organisme, dat wij met twee zulke klein© instrumentjes als onze fföge.n,. in staat zyn alle» waar ie nemen, alles op te merken, aaist alleen dat, wat er in ouzo onmiddellijke nabijheid voor valt, aiaar ook op groote afstanden, ja, waarmede wij do diepte de3 heelals peilen, want wy zien do sterren, dia des nachts aan 'c hemelgewelf schitteren en waar van vele raillioone «ski millioene mijlen van ons verwijderd 3;'r;. Ket z:«ên gesenretic vioov het oog hét oog ontvangt de licktiaidrukkea dor voor werpen ee wij zien deze. Een der eerste merkwaardigheden, waarvoor wij daarbij staan, is dat wy de voorwerpen onmiddellijk zien zoodra zij zoodanig geplaatst wordoa, dat wij ze kunnen waarnemen. De lichtstralen, die zij uitzenden bobben zoo goed als geen tijd noodig om tot ons te komen. Proef nemingen hebben de ontzettende snelheid van het licht bewezen. Wanneer men eeu sneltrein naar de zon kon zenden, zou deze 4 eenwen noodig hebben om haar te hereiken, het licht van dat hemel lichaam komt tot ons in slechts 8 mi nuten De verschijnselen van het zien zijn terug te brongen tot de eigenschappen van de lens. Zooals spreker aantoonde, is de voornaamste daarvan, dat delicht- strales uitgaande van een voorwerp en door de lens gaando, opgevangen op een scherm, het voorwerp teruggegeven ver kleind of vergroot naarmate de afstand tot de lens verschillend wordt genomen. Op deze eïgonsohap berusten de instru- mentea als verrekijkers, brillen, micros copen, tooverlantarens, photografietoestel- len (camera's) enz. De „wonderen van de lens", zooals men hare eigenschappen zou kunsea j noemen, toonde spreker ons nog door beelden van een tooverlantaren op een groot wit scherm te werpen, iets waar voor hij de warme toejuichingen van zij» dankbare toehoorders iaoogstte. Thans kwam sproker weder tot zijn onderwerp „het oog en het zien" terug. Zooals hij door middel van eon ver groot model aantoonde, is het oog niet3 anders dan een kleine „camera obecura" of donker» kamer. Ken tot voor korten tijd oaopgelost raadsel was hGe wij met bet oeg zoowel op kleinen als grooten afstand de voorwerpen kun nen ziea, zonder ons te verplaatsen, wat volgens de eigenschappen van de lens het geval zou meatun zijn. Aanvankelijk dacht men, dat dit ge schiedde door een uitrekking van den oogbol, maar Daewkeurige onderzoekin gen van dr. Cramer, tc Groninger», heb ben aangetoond, dat wij onbewust de eigenschap bezitten om door middel van fljna spiertjes de oogleas te verdikken ea to verdunnen, zoedat daarmede en in verband met de eigenschappen van de lens, weder een der raadselen van de natuur ontsluierd was. Hoe echter de indrukken van het oog naar de hersenen worden overgebracht, is tot heden nog niet geblekes, want al weet men, dat het netvlies van het oog, waarop de heelden worden gevormd, door zenuwen met de hersenen in verband staat, om trent dezo werking der zenuwen is ons niets bekend. We bezitten ttoee oogen.' Waarom is dat, waarom niet één De natuur heeft oaa op twéé wijze» willen laten zien, nl. het natuurlijk zien cn het lichamelijk zien. Waaneer men met beide eog&n beurtelings naar een voorwerp ziet, is het alsof dit voorwerp van plaats ver andert, dit komt omdat wij niet ieder oog verschillend zien. Met een aardige proef bevestigde spre ker dit. Hij hing een ring aan een draadje op. Een persoon uit het publiek moest thans trachten met het eene oog gesloten een spijker, die door een latje was geslagen, door dezen ring te steken. Hij stak eenige malen mis, want hy zag met één oog den ring niet op de plaats, waar hij in werkelijkheid hing. Zien wij met beide oogen, daD zien wij als 't ware om de voorwerpen heen, do lichtstralen kruisen elkander onder een hoek alvorens oaze oogen te bereiken, wij zien dus met het linkeroog wat w$ met het rechter en met het rechter wat wij met het linkeroog zouden moeten zien. Daarop berust de stereoscoop. Nog een aaDtal voorbeelden van ge zichtsbedrog werden door spreker ver klaard, terwijl hij door een prachtige proef aaeteonde, dat men van een snel draaienden cirkel waarin stralen getrok ken zijn, deze stralen duidelijk kan zien wanneer aij gedurende een onderdeel van een seconde worden verlicht. Zoo verklaarde spreker weder een der schoonste verschijnselen die wij in de natuur, de onuitputtelijke bron van ons bestaan, aantrofien en voorzeker mag hem warme dank daarvoor niet worden onthouden. Als ds laatste spreker in dit seizoen sloot hy met een toepaseelyk woord de serie voordrachten in „W. on W." In den afgeloopeu nacht is er weder ingebroken, ditmaal ten huize van den heer H. J. Vonk, gepens. hoofdambte naar, woonachtig aan de Hazenpaters- laan no. 4. Aan de achterzijde van het huis heeft men in do keukendeur met een centerboor een gat geboord waarna deze kon geopend worden. Uit de be neden achterkamer zyn ontvreemd twee bronzen kandelaars eD zes nikkelen le peltjes en uit den kelder een stuk ge braden kalfsvleesch en eenige eieren. In een aangEeszenden tuin heeft men eier- doppen gevonden, waarom men vermoedt dat de dief of dieven aan den kant van de Meesterlottelaan d?m tuin heSben verlaten. Do bewoner, de heer V., heeft niets gemerkt. De dieven schijnen een bizonder systeem te volgen en Bteeds huizen op '4, oog te hebben, waarachter groote tuinen, uit komende in lanen, waardoor zij moeilijk door de politie kunnen worden ontdekt, die _eohter hare -naeporingen met don meesten ijver voortzet. Door den minister van Waterstaat is bepaald, dat met ingaDg van 1 Maart e. k. de werken van het Noordzeekanaal met al wat daarbij behoort, o. a. de nieuwe sluïswerken en vissehershaven te IJmuiden, de vernieuwing van de draai brug te Velsen, de dam te Sehelling- wolde ©n het bestaande en het te stichten stoomgemaal aldaar, niet meer zullen bohooren tot den dienst van den arron- dissemenls-ingenieur te Amsterdam, doch een afzonderlijken ingonieursdienst zullen vormen, althans zoolang totdat do nieuwe werken zullen zyn voltooid. Met de leiding der werken blijft do hoofdinge nieur van den waterstaat in het 9de district belast. Men meldt ons uit Sloten Van het dak van het Rijksmagazijn aan het fort Nieuwmeer is eene aan- zienlyke partij lood ontvreemdde politie is den daders nog niet op het spoor. Vanwege de Chr. Ger. gem. te Naar het engelsck A. CONAN DOYLE. HOOFDSTUK I. De kunst om af te leiden. „Hij schrijft als een leerling aan zijn meester," merkte ik op. „O js, hij schat mijn hulp veel te hoog," zeide Sherlock Holmes op luchtigen toon. „Hij bezit zelf groote gaven. Hij heeft twee van de drie hoedanigheden, welke noodig zijn om het ideaal van een detective te vormen. Hij bezit de gave om goed op te merken en die om juiste afleidingen te maken. Hij heeft nog slechts vakkennis noodig, en dat zal later wel komen. Hij vertaalt nu een paar van mijne werkjes in het fransch." „Uwe werkjes „Ja, wist gij dat niet?" zeide hij lachende* „Ja, ik heb mij schuldig gemaakt aan het maken van verschillende monogra- phieön. Alle op technisch gebied. Hier heb er bijvoorbeeld een „Over de onderscheiding van de asch der verschillende tabaks- soorten". Daarin heb ik opgenoemd honderdveertig soorten van tabak, die van sigaren en sigaretten, waarin met gekleurde pla ten het verschil tusschen de asch der soorten is duidelijk ge maakt. Dat is een punt, dat voortdurend ter sprake komt bij het onderzoeken van misdaden, en het is somtijds van zeer groot gewicht om de oplossing van het geheim te vinden. Wan neer men bijvoorbeeld met zekerheid kon zeggen, dat de een of andere moord is gepleegd door iemand, die een indische lunkat rookte, dan wordt daardoor het veld uwer nasporingen aanzienlijk kleiner. Voor een geoefend oog bestaat er evenveel verschil tusschen de asch van een fijne Havanna en die van een sigaar van slechte kwaliteit, als tusschen een kool en een aardappel." „Gij hebt een bizonder talent voor kleinigheden," merkte ik op. „Ik besef de belangrijkheid daarvan. Hier hebt gij mijn mo nographic over de verschillende voetsporen, met eenige aan merkingen betreffende gips, om daarmee op doeltreffende wijze voetsporen te bewaren. Hier heb ik ook een eigenaardig werkje over den invloed, dien de verschillende beroepen op den vorm van de handen uitoefenen, met afbeeldingen van de handeD van leidekkers, matrozen, kurksnijders, letterzetters, wevers en dia mantslijpers. Dat is een z..ak van groot praktisch belang voor een detective vooral wanneer het betreft de gevallen van lijken van onbekende personen of wanneer het geldt de ante- cedanten vaar misdadigers. Maar ik verveel u met mijne be schrijvingen." „Volstrekt niet," antwoordde ik op ernstigen toon. „Het boe zemt mij veel belangstelling in, vooral sedert ik in de gelegen heid ben geweest, om op te merken, hoe gij uw kennis prak tisch hebt toegepast. Gij hadt het echter zooeven over opmer king en afleiding. Het een staat toch zeer zeker met het ander in verband." iiO neen, volstrekt niet," antwoordde hij en leunde welbeha- gelijk achterover in zijn stoel, terwijl hij blauwe rookAvolkjes omhoog blies. „Bijvoorbeeld, door de opmerkingen, die ik ge maakt heb, weet ik, dat gij van morgen naar het postkantoor in Wigmore Street zijt geweest en verder heb ik kunnen aflei den, dat gij daar een telegram hebt afgezonden." „Juist!" zeide ik. „Gij hebt volkomen gelijk:! Ik moet echter eerlijk bekennen, dat ik mij niet kan begrijpen, op welke wijze gij dat te weten zijt gekomen. Het was van mijn kant een plot selinge opwelling, en ik heb er niemand over gesproken." „Het is doodeenvoudig," zeide hij en lachte over mijn vei- bazing, „zoo eenvoudig, dat een verklaring overbodig is. en toch kan ik u daarmee het verschil tusschen opmerking en afleiding duidelijk maken. Ik heb opgemerkt, dat er aan uwe schoenen bij uwe wreef wat roode modder kleeft. Vlak tegenover het postkantoor in Wigmore Street is de straat opgebroken, en er liggen groote aardhoopen aan de kanten, die men niet kan vermijden wanneer men die straat moet oversteken. De aarde daar is van een eigenaardige roode kleur, zooals men ze nergens

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1891 | | pagina 1