n
vorraoo, om daarna over te gaan tot de
verschijnselen, die zich voordoen bij den
overgang der lichamen van den vloei
baren in den gasvormigen toestand.
Daartoe had hy vier barometerbuizen rnet
kwik. gevuld en déze in een bakje met
hetzelfde vloeibaar metaal geplaatst, zoo
dat de kwikkolommen tot op ongeveer
770 mM. hoogte in de buizen stonden,
en in de zich daarboven bevindende
ruimte een luchtledig werd gevormd. In
döze ruimten bracht hij respectievelijk
water, alcohol cn aether, welke vloei
stoffen gedeeltelik in den dampvor-migen
toestand overgingen. Daarmede was aan
getoond dat vloeistoffen in het luchtledig
in damp worden omgezet totdat de ruimte
geheel is verzadigd. Bij afkoeling van het
gedeelte der buis, waarin zij zich bevon
den, veranderden deze dampen weder in
vloeistof. Hieruit blijkt uat do damp
kring waarin wij leven, een beletsel is
dat de vloeistoffen, die o-raze aardbodem
bevat, in dampen zouden overgaan ea
zich in de oneindige ruimte verliezen.
Er is nog een tweede, veel gewichtiger
oorzaak, die de vloeistoffen in dampen
doet overgaan en dat is de warmte.
Waaneer men een vloeistof verhit,
zijn de omstandigheid dat de dampkring
er op drukt en het gewicht van den
vloeistof oorzaak, dat er niet terstond
koking plaats heeft. Eerst wanneer deze
beide tegen de warmte strijdende mach
ten overwonnen zijn, heeft dit plaats.
Met eenige eenvoudige proeven toonde
spreker dit aan en kwam daarmede tot
de verschijnselen, die zich bij koking
voordoen.
In de ijle lucht, zooais op de ber
gen, is het kookpunt lager dan op de
aarde, water kookt op de bergen reeds
bij 80 k 90 graden Celsius, zoodat men
daar geen eieren, groenten en andere
spijzen kan gaar krijgen. Aan het gaa»
worden van spijzen is de voorwaarde
verbonden, dat zij op een temperatuur
worden gebracht van minstens 100 gra
den Celsius, omdat op die temperatuur
de eiwitstoffen der spijzen stollen, wat
men gewoon is gaarworden te noemen.
Het water bezit de eigenschap lucht
in zich op te nemen en nu is het de
spankracht dezer luchtdeelen, die dt
drukking van vloeistof en atmosfeer op
heft en da koking, die zich door een
eigenaardig borrelen (het ontsnappen der
verzadigde luchtbellen) kenmerkt, doet
plaats hebben.
Spreker toonde achtereenvolgens aan
dat het van de dichtheid der vloeistoffen
afhangt of de koking spoedig of lang
zaam, bij lage of hooge temperatuur,
intreedt. Aether bezit een groote span
kracht en kookt reads bij 30° Celsius,
water bij 100o, water met zout verza
digd op 104° en zuren hebben een veel
hoogere temperatuur noodig.
In 't luchtledig koken de vloeistoffen
veel sneller; spreker toonde dit aan door
water, dat een temperatuur beneden het
kookpunt had, onder de klok van de
luchtpomp te plaatsen, onmiddellijk zag
men het hevig koken.
Ten slotte deed hij nog zien dat
water, dat eens gekookt heefr, moei
weder aan 't koken te brengen is en zich
daarbij een eigenaardig verschijnsel
voordoet. TevenB had men de
genheid te zien dat het water
hoogen graad van hardheid bezit.
In een wijde, omgebogen glazen buis
was water aan 't kokes gebracht, zoo
dat de lucht uit die buis verwijderd was.
Sriefc spreker nu met een der uiteinden
van die buis op de tafel, dan sloeg het
water met kracht cn met een metaal
achtig geluid daartegen aan.
Om vervolgens aan te toonen, welk
eigenaardig versehijasel er bij het op-
nieuw koken van dit water plaats heeft,
werd de buis aan het gevulde einde ver
hit. Bij een temperatuur van honderd
graden gebeurde er nog niets, maar toen
die warmtegraad overschreden was, sloeg
het water met een zwaren slag aan
't koken en werd de geheele massa
naar het andere uiteinde van de buis ge
projecteerd.
De oorzaak van dit verschynsei is, dat
de lucht door de vorige koking gedeel
telijk uit de vloeistof is verdreven en de
cohaesie der moleculen belangrijk groo-
teF is geworden. Het weinigje lucht, dat j en al vond de Min. die artikels, waar-
er zieh nog in bevindt, moet verzadigd door groote gebreken aan *t licht kwa-
worden met waterdamp, en die damp
moet eene groote spanning bereiken al
vorens de verschijnselen van het koken
ziek weder voordoen. Vandaar, dat die
spanning, eenmaal door aanhoudende ver
hitting bereikt zijnde, eene ontploffing
teweeg breagt, die het water znet kracht
verplaatst.
Ia zijae volgende voordracht zal spre
ker dit hoogst belangrijk en leerzaam
onderwerp voortzetten.
Men méldt ons
Tot poldermeester van dea Schinkel
polder is gekozen de heer J. G. H,
Welp.
Het class, bestuur te Leiden heeft
zich tot de kerkvoogdij van Leimuiden
gewend, met verzoek de wedde van den
beroepen predikant, die van ƒ1500
tot 1050 was teruggebracht, weer te
verhoogen, daar het anders niet waar
schijnlijk zou zijn, dat de zoo verdeelde
gemeente een eigen predikant kreeg.
Met het oog op den minder gunstige®
toestand der kerkelijke financiën heeft
de kerkvoogdij zich echter voorloopig
genoodzaakt gezieD, dis verzoek van cie
hand te wrizen.
Lottere» en Kunst.
Men deelt aan de iV". R. C. mede
Woensdag verzamelde zich het geza-
enlijk personeel der Hoog-duitsche
Opera in den Groeten Schouwburg. De
directeur Saalborn verklaarde zijn man-
.t neer tu loggen. Soli, koor en or
kest zyn daarna overeengekomen, om voor
gezamenlijke rekening verder te spelen.
Aanstaanden Vrijdag zal hoogst waar
schijnlijk in den «Tivoli Schouwburg"
eene voorstelling plaats vinden van
Die Zauberflöte.
Moge deze poging van het personeel
om de heogduitsche Opera staande te
houden, algemeeee sympathie inoogsten
Wegens het aanstaand vertrek van
den heer J. W. B. Gerlach Daar
's-Gravenhage, is tot hoofdredacteur vaa
het UtrODhtsch Dagblad benoemd de
heer G. L. Kepper, gepensioneerd ka
pitein der genie.
Het tweede nummer is verschenen
e de Zitterarisehe Mercuur, uitgever
G. H. Priem, te Amsterdam.
BIN N E S L A I).
Het niet -benoemen van den
luitenant ter zee le klasse S. T. Land,
lid der Tweede Kamer voor het dis
trict Den Helder, tot kapitein luitenant,
waartoe hij, als bovenaan op de rasg-
lijst, het eerst in aanmerking kwam,
heeft een onderwerp van bespreking in
de Eerste Kamer uitgemaakt. De Mi
nister van Marine beweerde eerst, dat
do wet het niet teeliet. Toen de heer
Fransen van de Putte bewees, dat de
het volstrekt niet belette, zeide de Mi
nister, dat de heer Land de geschikt
heid miste.
De haagsehe correspondent van de
Zutpk. Ofzegt hiervan
Naar den maatstaf, dien deze Minis
ter gewoon is aan te leggen, zou nog
wel eens het testimonium van on,
schiktheid, den heer Land uitgereikt,
voor dien officier een eereteekec kunnen
worden. Toch vraagt men onwillekeurig
in welk opzicht wordt deze officier door
den Minister voor een hoogere betrek
king ongeschikt geacht, maar op die
vraag is althans in de Eerste Kamer
het antwoord niet gegeven. Mij is ver
zekerd, dat de heer Land een dienst
staat kan overleggen, zooals slechts
weinigen van het korps, en men dacht
dan ook, dat hij bestemd was tot den
hoogsten rang op te klimmen. Er wordt
gefluisterd, dat de reden van het pas-
seeren alleen moet gezocht wordea in
het schrijven van een paar met zijn
naam onderteekeBde artikels over de be
handeling van het personeel, maar het
is toch niet aan een officier verboden,
men, niet aangenaam, dat saoet toch
nooit eea reden isfjn om de carrière van
een verdienstelijk hoofdofficier, met 26
jaren trouwen dienst, te breken. Waar
schijnlijk zal dus in de Tweede Kamer
wel nader licht worden gevraagd. Als
de Minister zegt, in gemoede te kunnen
verklaren, dat hij zich niet heeft laten
leiden door misnoegen over de afkeuring
die de heer Larid over 's Ministers be
leid heeft uitgesproken, dan moet men
dat natuurljjk aannemen, maar de. zaak
blijft in ko«ge ®ace raadselachtig en des
te tseuriger, omdat bet bier een antece
dent betreft, dat ook uit een politiek oog
punt mes denke aan de onafhanke
lijkheid van ambtenaren-volksvertegen
woordigers bedroevende gevolgen
kan hebben.
Te Utrecht is, op 67-jarigen
leeftijd, overleden de heer B. Tweedy,
oud-inspecteur van den voormaligen
Rijospoor, ridder van de Eikeferooc.
Bij den gemeenteraad van
Amsterdam is ingekomen een adres van
den heer Vaa Moock, houdende ver
zoek, dat hem, naar aanleiding der
eervolle ontheffing uit zijne betrekking
van commandant der brandweer, zooda
nig pensioen moge worden toegelegd,
als de raad zal vermeenen te behooren,
Maandagavond trad in eeae
verg. der kiesvereeeniging „Amstels
Burgerij" te Amsterdam de hear Heldt
op als spreker overwerklieden-verze
kering. Hij behandelde deze drie takken
van verzekering levens- of weduwen-
verzekering, verzekering tegen invalidi
teit en die tegen ouderdom, ea be
schouwde zsijn onderwerp uit het oogpunt
van de veordeelen, die zij den werkman
bieden, daarna van hetgeen er in ons
land ep dit gebied geschiedt, vervolgens
vaa hetgeen en behoorde gedaan te
worden.
//Wettelijke regeling", zei spr., «zal
den levenstoestand van duizenden verbe
teren en aan de sociale beweging haar
hatelijk karakter ontnemen".
Maandagmiddag vergader-
den in het Café du Pare (Rembrandt-
pleio) te. Amsterdam vier en twintig
kappers en barbiers, allen bestuursleden
afgevaardigden van vereenigingen,
ook van elders hiertoe overgekomen, tot
stichting van een barbiers- en kappers-
bond. Na eenig debat en vaststelling van
een bondsregl&oiem, werd mes algemeen©
stemmen tot de vestiging van den bond
besloten en een voorloopig bondsbestuur
voor éen jaar gekozen. Hoofddoel van
den boad zal zijn de plaatselijke ver-
eenigingen zooveel mogelijk te steunen,
en waar zij niet zijn, trachten deze in
het leven te sneppa. Ook zal de bond
bevorderen het stichten van vak
scholen, vakdepots- en plaatselijke in
formatiebureaus en verder alles wat
strekken kan tot verbetering van het vak.
Tot voerioopige bestuursleden zijn ge
kozen de heeFen F. E. J. ter Voen, P.
Kok Jr., L. de Vries, C. J. Meijer, H.
Meoke en D. H. Wijsmuller.
Uit Enschede wordt ge
meld
Door de aandeelhouders der Ensche-
desche katoenspinnerij is besloten de
fabriek weder op te bouwen, doch op
het terrein Tubantia nabij de atoomka
toenspinnerij der heeren B. W. H.
ter KuUe, die tevens directeuren van
eerstgenoemde fabriek zijn. Door dit be
sluit zal aan vele fabrieksarbeiders weder
werk kunnen verschaft worden.
Wie de bevoorrechten ge
weest zijn, weten wij niet, maar eenige
Hagenaars hebben dezer dagen, misschien
onbewust, het vleesch van een paar jak
ken (runderen uit Middsn-Azië) gegeten.
De beide dieren van deze soort, welke
men io den Dierentuin vond, zijn na
melijk onlangs aan een slager te 's-Hage
verkocht, die de beesten geslacht heeft.
De jakken moeten opgeruimd zijn, om
dat zij van geen echt ras en daarom
voor den Dierentuin zonder waarde wa
ren. {Avp.)
Toen Maandagavond werk'
lieden van den Werkhond aan den zee
kant te Seheveningeia bezig waren, aan
een huis ea bokkingrookerij zand, dat
was, weg te graven, stoot
ten ze op 2 meter diepte op pakken,
die dynamiet bleken te bevatten. De
commissaris van politie te Scheveningen,
die hiervan verwittigd dadelijk
aanwezig was met eenige beambten,
heeft de gevaarlijke stof uiterst voorzichtig
atet de handen doen opgraven en ver
volgens de geheele partij vernietigd,
zeoals hy dit ïd 1883 met duizenden
kslegramujsB deed, nadat het dynamiet-
en buskruitsehip aldaar in Dee. van dat
jaar was gestrand. De nu gevoödea
partij bestoed uit 80 a 90 kilo, was nog
geheel in gaven staat en is waarschijn
lijk indertijd na de stranding deer
iemand aldaar begraven. Tusschen den
muur der bokkingrookerij en de
plaats waar het werd gevonden, was
geen j meter afstand.
long ƒ3.15, doodo id. ƒ2.45, heilbot
ƒ13 per stuk, scbelv. 29.50't honderd
kl. sefeol ƒ2.80 a 3.50 per mandje,
schar f 2 pes' mand en haring» ƒ13 a
20 por tal.
Bechtszaken.
yinancieele mededeelingen.
Het Weekblad van Broekman en Hon-
dera bevat o. a. de volgende opgave van
minder courante of incourante fondsen,
in de week, tot dea datum van 24Febr.
loopeade, door han tttsfieben&omst ver-
hasdtrld.
Voor da rechtbank te Middelburg
stond Dinsdag terecht de 26-jarige H.
C. D., koekbakker, geboren te Livty,
wonende te Antwerpen, thans in hech
tenis, ter zake dat hij in den nacht vaa
8 op 9 Juli 1890 zich den toegang
heefr, verschaft is de R. K. kurk te
Aksel, door eene der buitendeuren, met
behulp van eene boor ea eenen beitel,
met geweid open te breken en aldaar
van een Onze Lieve Vrouwenbeeld 2
paar gouden belletjes heeft weggenomen
benevens een bedrag van 2 h 3 gulden
uit gesloten offerbussen, die hij met go-
weid heeft opengebrokendat hij ver-
volgeais de gesloten deur der sacristy, met
behulp van eenen beitel, met geweld
heeft opengebroken en daaruit wegge
nomen 2 zilveren kelken, 3 zilveren
verguld» schoteltjes, 2 zilveren lepel
tjes, 2 zilveren kwasten saet koord, en
uit eoae gesloten offerbus, die hij met
•jewold höeft opengebroken, het daarin
aanwezige geld, zijnde een bedrag van
1, alles met het oogmerk om zich
het eea en andeF wederrechtelijk toe te
eigeneo.
Bekl. is klein van postuur, vrij goed
gekleed en gaf duidelijk antwoord op de
hem gedane vragen.
Na voorlezing der akte van verwijzing
werd bekl. gevraagd of hij bekent in
ders nacht van 8 op 9 Juli 1890 in de
R.-K. kerk te Aksel geweest te zijn,
zich door een boor en beitel toegang te
hebbes verschaft en de verschillende
voorworpen, hierboven omschreven, zich
toegeëigend te hebben. Hij erkende vol
mondig al het hem ten laste gelegde.
Hij erkende verder na den diefstal
huiswaarts gekeerd te zijn en te Ant
werpen een gedeelte van het gestolene
te Brussel eea ander deel verkocht
te hebbanin laatstgenoemde plaats is
hij gearresteerd. Als aanleiding tot den
diefstal gaf hij op armoede. Hy was te
Aksel gekomen zonder bepaald het voor
nemen te hebben de kerk te bestelen.
UiS de verder door beklaagde gedane
mededeeliegcn bleek dat zijn vroeger
leven alles behalve onbovlekt was
tweemaal is hij in Belgtë wegens dief
stal veroordeeld, eens tot 6 maanden on
eens tos 13 maanden gevangenisstraf,
terwijl hij eindelijk hij verstok in
Frankrijk veroordeeld is tot 20-jarigen
dwangarbeid. Dit laatste vonnis werd
gewezen wijl hij, in militairen dienst
zijnde, als kok bij de officieren uit een
commode geld had ontvreemd.
Het O. M. eischte veroordeeling tot
twee jaren gevangenisstraf met bepaling
dat de tijd, dien bekl. in voorarrest
heeft doorgebracht, in mindering van
zijne straf zal komen.
Uitspraak over 8 dago*.
Aasd. Amatol Hotel-Mij. i
Aand. Amsfc. Vs©rsch©tb.
Aassd. Dainw.-Maafcseh.
Aand. Lintorfer Mij»w.
(Mfj. tot Espl. der)
Aand. Poolaohe Koffish.
(Mpij. tot espl. van het)
Aand. PeEroleuaabroncen -
i» Nod.-Iodië (K. N.
M. tot Espl. v.)
Scrip. Bostel-Wezel gpw.
(van le Hyp. Oblig.)
Scrip. idem idem
(van 2s Hyp. Oblig.)
Aand. Ned. Sebeepv.-Mij.
Aaad. Stiehtsehe Tramw.
Maatschappij,
Aand. Utr. Beetwortel-
suikerfabriek,
Aaad. Bergb.-Gresellsch.
Holland Serie A.
Aand. id. id. B.
95ü
lOOfc
94
15
70
pet»
65
122
65
135-140
140
ïiSSMIJ,
Nieuwediep, 25 Februari. Heden
kwam van de groote visscherij bianen
de sloep 'Emma Anna, seh. De Braber,
met 250 levende, 15 dooda kabelj.. 19
levende, 9 doode lengen, 2 heilbotten e®
2300 schel v., terwijl door 5 korders 12
tot 25. mandjes kl. schol en 4 mandesa
schar, en door trekkers 60 tal haring
werden aangevoerd; lev. kabelj. gold
ƒ1.90 k 1.95, doode id. ƒ1.55, lev.
BATAVIA, 23 Januari.
Du justitie hoeft in de plaatselijke
couranten de nummers gepubliceerd van
200 bankbiljetten van ƒ200, 200 van
ƒ50 en 100 vaa 25, ontvreemd uit een
pestzak van Batavia naar Atjeh, varzon
den en 19 Dec. jl.
Van de bankbiljetten tot een bedrag
van 29.500 zyn de nu earners onbekend,
een nalatigheid van het kantoor dat af
gezonden heeft.
Naar wij ves^emen, is de resident
der Oostkust van Sumatra door de ind.
regeering gemaehtigd om, in afwachting
van de beslissing va het opperbestuur
ter zake, voort te gaan met het vorlee-
nen van goedkeuring op landbonwover-
eenkoïDstöB, of op de overdracht daarvany
m. a. w. die contracten of overdrachten
goed te keuren, ook ten name van niet-
ingezetenen of van maatschappyen of
vennootschappen in den vreemd» ge
vestigd. Hoe die beslissing van het
opperbestuur zal luiden, is niet te voor
zien, maar het is al veel gewonnen,
dat «Ikeeo, die roeds in onderhandeling
was getreden over de overdracht van
©ontrseten op ia den vreemde gevestigde
personen of maatschappijen, waarschijn
lijk nu den tijd zal hebben om zyne
zaken te regelen, voordat de bekende
aanschrijving definitief zal moeten wor
den opgevolgd.
Padang8 Januari. Naar wij ver
nemen, neemt het personenvervoer op
do spoorlijn alhier dermate toe, dat men,
te beginnen met de volgende week, de
treinen niet meer driemaal 's weeks,
maar tsu dagelijks zal laten loopen. Om
weder een voorbeeld aan te halen, diene
i dat eergisteren het personenvervoer pl. m.
1000 mecsohen bedroeg, behalve nog het
geederenvervoer.
Men schrijft ons uit Padang-Pad-
jang:
Gisterenmiddag ©mstseeks half vier
kwam de eerst© locomotief met eea vol
spoovasaterialen beladen trein achtor zieh
by het nog onvoltooide stationsgebouw
alhier aan.
Lustig snorde de ijzeren winkel langs
d© baan, en nog iustijser gilde de stoom
fluit l En ondanks den hevigen stortregen
verdrongen zieh duizenden inlanders,
zoowel vrouwen en kinderen als mannen.
Het was een godrang en gejoel van be
lang iedereen wilde den vuurwagen en
het 8toempaard zieD, waardoor eon ge
heele sleep van vrachtwagens met men
sehen incluis van Padang ait tegen onze
steile berghellingen wordt opgevoerd
Niemand scheen er zich iets van aan tp
dige heeft verklaard, dat zij van een zeldzaam soort en zeer
kostbaar zijn. Gij kunt er u zelf van overtuigen, dat zij zeer
mooi zijn."
Terwijl zij deze woorden uitsprak, opende zij een plat doosje
en toonde mij zes van de schoonste parels, die ik ooit heb
gezien.
z/Uw verhaal is zeer belangwekkend. Is er verder nog iets
bizonders gebeurd
,/Ja, vandaag, en daarom ben ik u komen opzoeken. Van
morgen ontving ik dezen brief, dien gij zelf misschien wel zult
willen lezen."
«Dank u," zeide Holmes. «De enveloppe ook, als 't u blieft.
Postmerk, Londen, S. W. datum Juli 7. Hm In dezen hoek
den afdruk van een datum waarschijnlijk van den brieven
besteller. Een goede kwaliteit papier. Enveloppes van zes stui
vers per pakje. Geen adre6."
«Kom van avond om zeven uur bij den derden pilaar
aan den linkerkant van het Lyceum-theater. Wanneer gij
de zaak wantrouwt, neem dan twee vrienden mee. Men heeft
u onrecht aangedaan, en dit zal hersteld worden. Breng
geen politie mee. Wanneer gij dat doet is alles tevergeefs.
Uw onbekende vriend."
«Dat is'inderdaad een viccmde-, geheimzinnige zaak. Wat wilt
gij doen, miss Morstan?"
«Dat juist wilde ik u vragen."
«Dan moesten wij er, dunkt mij, heengaan gij en ik en
ja, dokter Watson, dat is juist onze man. De schrijver van
den brief zegt twee vrienden. Hij en ik hebben vroeger samei>
gewerkt."
«Maar zou hij ons willen vergezellen?" vroeg zij, met iets
smeekends in haar stem en gelaat.
«Ik zal er trotsch op zijn en mij gelukkig noemen, wanneer
ik u van dienst kan wezen," zeide ik met klem.
«Gij zijt beiden zeer vriendelijk," antwoordde zij. «Ik heb
steeds zeer teruggetrokken geleefd, en heb dus geen kennissen,
die mij zoudtn kunnen helpen. Het is dan, dunkt mij, maar het
best'e. Ga:: ik hier om zes uur terugkom?"
«Ja, maar met later," zeide Holmes. «Ik heb evenwel nog
iets te vragen. Is dit schrift hetzelfde als dat van de adressen
der pareldoosjes
«Ik heb ze hier," zeide zij en haalde een zestal papiertjes te
voorschijn.
«Gij zijt werkelijk een gemakkelijke cliënte. Gij hebt een juist
begrip van dergelijke zaken. Laat mij maar eens zien." Hij legde
de papiertjes voor zich neer op de tafel en sloeg ze alle beur
telings aandachtig gade. «Zij zijn rnet verdraaide hand geschre
ven, maar de brief niet," zeide hij eindelijk; «ik kan echter
duidelijk zien, wie ze heeft geschreven. Zie maar eens naar deze
e en naar de krul van deze laatste sZij zijn ongetwijfeld door
denzelfden persoon geschreven. Ik houd er niet van, miss
Morstan, om valsche hoop te voeden, maar heeft dit schrift eenige
overeenkomst met dat van uw vader
«O neen, in het geheel niet."
«Dat meende ik reeds van u te zullen hooren. Wij zullen u
dan om zes uur hier verwachten. Laat mij deze papieren be
houden. Ik zal de zaak eerst nog eens goed overwegen. Het is
nog maar half vier. Tot weerziens dus."
«Tot weerziens," zeide onze bezoekster, en na ons beurtelings
een vriendelijken blik te hebben toegezonden, stak zij het doosje
met de parels weer bij zich en verliet het vertrek.
Wordt vervolgd
