NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
iïavibeFz
Donderdag 16 April 1891.
No. 2388
A BOS NEMEN TSPKIJS
ADYEETENTIEN:
tfver de verdediging
file Paardeuloterij.
8e Jaargang.
AARLENTS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zod- en Feestdagen.
Bnrean Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regela 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en dcor alle boekhandelaren en conrantiers.
Directeuren-Uitgevers J. C. PEEREBOOM er» J. B. AVIS.
Hoofdagtntm voor het Buitenland'. Compagnie Cênèrale de FubliciU Mrargere OL, ltjiBK if Co., JOEN J. JONESSicc., Fary» 315» Faubourg Monimarlre
van
NEDERLAND.
Ingezonden
Er bestaan twee wegen om een land
verdedigen, namelijk de defensieveen
ofieriBievQ wyze. Is een land schraal
volkt, is de bevolking arm en krijgs-
cktig en zijn de middelen van com-
inioatie slecht, alsmede bestaat er hoop
andere mogendheden eene diversie
gunste van den verdediger zullen
iken, zoo ia de defensieve wijze te
rkiezen.
De verdediger trekt alsdan terug, laat
vijand met vermoeienis, gebrek aan
(tocht en ziekte worstelen, totdat hij
z zijn opmarsch moet staken en
gecs uitputting, terugtrekken. De ver-
liger kan alsdan tyd trachten te win-
omdat de tegenwoordigheid van het
andelijko leger op zijn gebied hem
al te zeer hindert.
)p eene dergelijke wijze is in 1810
rtugdl verdedigd door een anglo-por-
[eesch leger onder bevel van den her
van Wellington. Deze had bereids
eenige uren van Lissabon de linie
Torres-Vedras doen aanleggen. Deze
bestond weliswaar slechts uit veld-
rken, maar van geduchten aard en
ikte zich van de zeekust tot den aldaar
breeden Taag uit.
•Tadat nu het fransche leger onder
'el van den maarschalk Massena het
:iuL;eesche gebied betreden had, week
iilington er voor terug, wachtte wel
malen in sterke positiën den
ival van dit fransche leger af, doch
digde toch met tot achter de linie
Torres-Védras te retireeren.
3lussena, met zijn leger hiervoor ge
nen, bezat geene middelen om tot
ernstige belegering ervan over te
Maanden laDg bleef hij voor die
ie gekampeerd, totdat hij eïcdelyk,
lens gebrek aan leeftocht en omdat
communicatiën door de guerillas
feilig gemaakt werden, moest terug-
kken, waarbij hy door Wellington ge-
gd werd. Eindelijk ontruimde hij F or
al met een gedund leger, doch zonder
eDkele beslissende nederlaag ge
en te hebben.
let is klaar dat, wanneer de verdedi-
aldus handelt, de aanvaller geen tijd
verliezen heeft, snel voorwaarts moet
:ken om t© trachten het leger van den
dedigerte verslaan, en den kern van
land en zijne hoofdstad te veroveren,
fandaar dat Napoleon Idie dwaze
nuen met talent wist uit te voeren,
dat zijn militair genie zijne heerseh-
?ht en zijne fantasie evenaarde, nadat
groote fout begaan had om ïn
12 Rusla?id binnen te rukken, wel tot
\hu verplicht was te gaan.
Is daarentegen het te verdedigen land
klein, is de bevolking dicht bijeen ge
hoopt, vreedzaam en nijver, zijn de hulp
middelen van het land groot en zijne
communicatiemiddelen uitstekend en heeft
de verdediger op geen vreemde hulp te
rekenen, zoo kunnen de rollen omgekeerd
werden. De verdediger kan dan verplicht
zijn om de offensieve wijze te velgen,
om het vijandelijke leger op te zoeken
en te trachten te verslaan, eene wijze
waarop Napoleon I in 1814 Frankrijk
verdedigd heeft, terwijl de aanvaller dan
kan volstaau met slechts zoover te gaan
al3 hem niet te moeielijk valt en hij
zijne communicatiën met het eigen land
behoorlijk kan onderhouden. Hij toch
behoeft dan geen gebrek te lijden en
kan, tijd winnende, wachten totdat zijne
tegenwoordigheid in het vreemde land
onduldbaar bevonden wordt door de be
woners hiervan.
Zoo had het pruisisch-ooatenrijk-
sehe leger in 1865 slechts Slees wijk en
Jutland (wij zouden zeggen de buiten
provinciën van Denemarken), veroverd.
Het trachte niet de kleine Belt (in zeke
ren zin de deenseh8 Utrechtsche Linie)
over te steken, en niettemin moest De
nemarken dat, wegens de onhandigheid
zijner diplomatie, op geen hulp der mo
gendheden te rekenen had, een nadeeligen
vrede sluiten. Gesteld nu het betrekke
lijk kleine Nederlandsche veldleger tot
vóór de Utrechtsche Linie teruggetrok
ken en dat- het vijandelijke leger verder
oostwaarts eene sterke on goed gere-
trancheerde positie inneemt, wat zou er
dan voor ons te doen vallen Zouden dan,
bij het bestaan van algemeene oefen
plicht, geoefenden, als guerillas fungee-
rende en brandende en verwoestende,1
dit leger in den benarden toestand kun
nen brengen waarin verkeerde het
fransche leger dat in 1810 voor de
linie van Torres- Vedras opgesteld was
Zoo niet, dan zou, óf het nederland
sche veldleger moeten voorwaarts ruk
ken en slag leveren, óf Nederland eene
dergelijken vrede moeten sluiten als De
nemarken in 1865 gedaan heeft.
Vandaar dat ons veldleger betrekke
lijk sterk moet zijn, want, hoe sterker
dit leger is, hoe sterker het leger zal
moeten zijn dat de neutraliteit van
Nederland schendt en, aangezien de
samenstelling van een leger moeielijker
wordt, naarmate het grooter moet zijn,
de kans, dat men, bij een eventueelen
oorlog tusschen de mogendheden, ons
ongemoeid zal laten, dan grooter worden.
Het komt ons dientengevolge voor dat
al de miliciens, die twaalf maanden of
langer tot eerste oefening onder de wa
pens gehouden worden, bestemd moe
ten zijn voor het veldleger, bene
vens voor een kern van vesting
artillerie en wel voornamelijk voor rich
ters van het vestinggeschut. Voeren wij,
op het voetspoor van Denmarkende
algemeene dienstplicht in, zoo kunnen zij,
die, anders wegens broederdiénst of het
zijn van eenig zoon (loting behoort
zooveel mogelijk vermeden !:e worden)
vrijgesteld zouden zijn, gedurende sorteren
tijd bij bet leger geoefend worden en be
stemd worden, hetzij voor de depéfcs, hetzij
voor het bezetten der liniëc. Voor de ver
dedigers hiervan zijn toch manoeuvreer
vaardigheid en soliditeit minder vereisch-
ten dan voor veldtrospen. Zoo dacht hier
over Napoleon op militair gebied de
meester der meesters. Talrijke feiten uit de
krijgsgeschiedenis toonen aan dat dezelfde
troepen, die in het open veld aan den haal
gingen, vestingen hardnekkig verdedigd
hebben.Tijden8 de belegering var; Saragossa
schreef maarschalk Lannes aan Napoleon
,/Even slecht als d8 Spanjaarden in het
open veld vechten, even goed doen zij
dit achter verschansingen."
De verdediging di6r stad is zelfs voor
een goed deel niet door soldaten, maar
door monniken en boeren geschied. Ook
de barrikaden-geveehten tijdens opstanden
pleiten voor de bier geopperde stelling.
Besluiten wij dit Opstel rast te zeggen
dat het onjuist is dat de bewoners dor
buitenprovinciën uit een strategisch oog
punt aan do Utrechtsche Linie riets heb
ben en dat de verdediging v;,u Neder
land wel met behulp dezer .linie ge
voerd behoort te worden, ms; dat zij
r iot owk'.'l In-de verdediging
sche Linie en van het achterland moet be
staan.
A. C. R.
Haarlemi, April 1891.
S I A t) S N S E ïi H' S.
Haarlem 15 April 1891.
In plaats van den 2e-luit. L. F. T.
Vogel zal de le-luit. C. E. A. Copes
van Hasselt, van het 3e bat. 4e reg.
inf. te Haarlem, van 1 Mei tot 15 Aug.
den gymnastiek- en scherm-cursus voor
officieren bij de normaal-schietschool te
's-Hage volgen.
Benoemd tot onderwijzer aan de bi-
zondere school in de Anthoniestraat
alhier, de heer J. van Waardhuizen te
Sliadrecht.
Een der winkels in de Anegang heeft
door verbouwing zoowel in- als uitwen
dig eene groote verfraaiing ondergaan,
en wel het magazijn van galanteriën en
loxe-artikelen van den heer H. H. Gunst,
No. 14.
Terwijl keurig geslepen spiegels do
aandacht van den voorbijganger trekken
naar de sierlyke etalage, is ook de win
kel zelf niet weinig vergroot en ver
fraaid. Alles is glad en dof zwart ge
schilderd, de kasten aan den wand met
rooden achtergrond voorzien een keurige
salontafel met drie passende stoelen nooden
tot zitten en tot een keus uit den voor
raad. Die keurige meubels komen uit
het magazyn van den heer A. M. Randoe
het schilderwerk werd uitgevoerd door
de firma A. T. Dolmans, terwijl de ver
bouwing bezorgd werd door den heer
A. F. Captein.
Anegang No. 14 is thans een der
mooiste winkels in die straat geworden.
Vijfde Bachconcert,
Wanneer een orkest als dat van het
Concertgebouw en een violist als Brcds-
j ky een concert geven, dan behoeft geen
courantlezer den volgenden dag naar de
recensie t8 zien, om te weten of bet al
dan niet mooi is geweest. Bij déze exe
cutanten is ieder vooraf overtuigd, dat
hij iets zeer schoons, iets bizondor ar
tistieks zal hooren. En dan mag men in
het orkest, de partituur volgende, en
kele kleine misgrepen ontdekkeü, „(Sym-
'phonie pastorale)", het geheel is zoo
innig-muzikaal, het leeft zóo op voor
ods gretig Inisterend oor en' boeit ons
zóódanig dooi' da heerlyke klankharmo
nie, dat wij woorden zouden willen uit
vinden, om onze bewondering lucht te
geven.
Ronduit gezegd, vinden wij de Suite
naar Teer Gyct, van 'Grieg, het oost©
wat de heer Kes ons gieterenavond te
hooren gaf. Het kalm opgewekte, frisch
vroolijke in de „Morgenstimmung", het
sombere van „Ases Tod," het luchtigo
in //Anitras Tanz", vond een waardig
slot in het aangrijpende d. „In der Halle
des Bergkönigs". Er ligt iets zenuw-
sehokkends in die finale, die moge het
voor een groot deel van het talent van
i den componist kunnen toegeschreven
I worden, zeker niet weinig wint aan
kracht van expressie door de vertolking
j van een orkest als dit.
I De Lustspiel-Ouverture van Smetana,
j die het eerste nummer van het pro-
j gramma uitmaakte, werd zeer verdienste-
i lijk gespeeld, maar lokte ons als com
positie minder aan. En waar wy nog
even aanstippen, dat als slotnummer op
het programma de Symphonie pastorale
werd gegeven, daar moet ons de opmer
king van 't hart, dat concerten als dit
te veel geven. Kon men breken met de
traditie, dat een serieus concert minstens
2j£ uur behoort te duren, dan zou dit de
impressie die men mede naar huis
neemt, eer sterker dan zwakker maken.
Voor de pauze hadden wij twee viool
concerten (Max Bruch en Spohr) eene
ouverture en de Grieg-suite gehoord
wij erkennen ronduit, dat wij van het
concert voor viool van Bach en van de
Symphonie pastorale, na de pauze, veel
minder hebben kunnen genieten ook
van den grootsten muziekliefhebber heeft
het weerstandsvermogen zijne grenzen.
Vermoeidheid blijft niet uit en ten slotte
wordt geluisterd met halve aandacht,
waar dubbele oplettendheid zou passen.
Maar men heeft na eenmaal oen norm
gesteld voor den duur dier concerten en
het zou bovendien ondankbaar wezen,
aan het bestuur van Bach te verwijten,
dat het te veel geeft. Integendeel past
bij dit laatste winterconcerfc, een woord
van oprechte buide aan bestnurderen,die
in dit seizoen aan zoovelen hier ter stede
die de muziek liefhebben of beoefenen, een
reeks van muzikale genietingen hebben ver
schaft, welke in onze stad, wij mogen
het gerust zeggen, eenig zijn. En dan
behoeven wy niet méér te zeggen over
den violist Brodsky, dien wij een paar
jaar geleden ook op een Bachconcert
zagen optreden, dan ditWie zulke
heerlijke klanken weet te tooeeren uit
zijn instrument, wie zóo weet te gevoelen
en te doen gevoelen wat hij speelt (niet
ieder toch kan Baeh begrijpen en welk
een aandacht was er niet voor zijn viool
concert die moet onder de grooten een
der grootstea wezen.
Onze lezers zullen zich herinneren,
das zich Let, Vorige jaar bij den Verkoop
der loten voor de j'aarlijkeche paarden-
loterij, het niet voorziene geval voordeed,
dat eene firma te Amsterdam al de loten
wilde opkoopen. Ware dit geschied, dan
zouden de talrijke Kaarlemsohe ingeze
tenen, die uit den verkoop in het klein
voordeel trekken,, zich dat winstje hebben
zien ontgaan. Door onze waarschuwing
is dat gevaar ten vorigen jar6 afgewend.
Evenwel, ook dit jaar zou het mogelijk
zijn, dat de een of ander den ganschen
voorraad zou willen opkoopen. Om dit
te voorkomen heeft het Comité voor de
paardenmarkt nu besloteD, eene wijziging
te brengen in de uitgifte van de loten.
Vier dagen voor den dag der uitgifte
n. 1. moet elk die loten wenscht te
koopen, een insebrijvingebiljet inleveren
aan de Haarl. Bank het Comité opent
die biljetten en verdeelt de loten ponds
pondsgewijze onder de aanvragers. Op
die manier is het niet mogelijk, dat ée&
persoon de massa bomeestert, daar de
loten worden toegewezen naar de ver
houding van de getallen die zijn aange
vraagd.
Evenals altijd zal op elke tien loten
eén worden toegegeven, maar de premie
van f 2.50 voor elk honderdtal loten,
vervalt.
Het spreekt vanzelf, dat wanneer het
totaal d8r inschrijvingen beneden het
FEUILLETON.
Naar het eng els ch
H.
JOHNSON.
HOOFDSTUK I.
De dochter van den veerman.
Ja, mijn kind, het is ook de gemakkelijkste en vreedzaamste
nier."
Nu, vaarwel, Dick."
Ga nog niet heen, Claribel. Ik heb iets op mijn hart en dat
et er uit. Claribel, mijn beminde van mijn jeugd zeg mij,
gij nu nog mijn beminde zijn
'ij deed een stap achteruit, en haar schuldbesef pijnigde haar
t- Zij was zich reeds langen tijd van zijn liefde voor haar
«"ust, en nu moest zij hem zeggen, dat hij tevergeefs zijn eer-
macnelijk hart aan hare voeten neerlegde*
„Dick," zeide zij en gebruikte een van die leugens, welke
vrouwen steeds zichzelf trachten te doen gelooven, „daaraan
heb ik nooit durven denken, en toch is het mijn eigen schuld.
Ik had het moeten weten."
Hij liet zijn hoofd zakken, hetgeen een man als hij, niet zou
gedaan hebben, al had men hem een slag in het gezicht gege
ven; toen antwoordde hij
„Ik begrijp het, Claribel. Ik ben een ruwe jongen, uit een
voudige, onbeschaafde menschen geboren, met een tong even
ruw als mijne handen. Ik heb echter een rein hart, Claribel,
en het klopt van trouwe liefde voor u, ofschoon ik het u niet
in mooie woorden kan zeggen. Ga uw eigen weg, mijn kind,
en God neme u onder zijn hoede. Wij leven echter in een
zonderlinge wereld; waarin wy allen ons leed zullen moeten
dragen. En vergeet niet, dat, wanneer gij ooit smart of gevaar
op uw weg ontmoet, gij hier een arm zult vinden om u te
beschermen, een trouw hart, dat u zal liefhebben zoolang het
klopt. Vaarwel, mijn kind, maar nog één kus de laatste
opdat die mijn geheele leven lang een herinnering voor mij
moge zijn."
Tranen stonden haar in de oogen, toen zij haar gelaat ophief
en zijn kus op hare brandende lippen voelde. En aldus scheid
den zij.
HOOFDSTUK II.
Een dubbele diefstal.
Het dagwerk was volbracht en de veerman zat in de gloeiende
asch te staren. De flikkerende vlammen in den haard dansten
op den achtergrond van het vertrek en werden weerkaatst in de
leuningen van de ouderwetsche mahoniehouten stoelen en in de
versierselen, welke Claribel hier en daar had neergezet om de
kamer een gezellig aanzien te geven. Het was de woning van
een eenvoudig man, maar. alles getuigde van de aanwezigheid
van een vrouw, die smaak bezat en gevoel had voor het schoone
de bekoring, die ons overal en onder alle omstandigheden dui
delijk in het oog moet vallen.
Een helder opilikkerende vlam wierp haar schijnsel op den
wand boven den schoorsteenmantel en verlichtte een portret,
waarop Bob Musgrave geruimen tijd een droeven blik wierp.
Het was het portret van zijn overleden vrouw.
De oude man stond uit zijn leuningstoel en begaf zich naar
het andere einde van de kamer, waar in een hoek bij het ven
ster een eikenhouten kist stond. Hij haalde uit zijn zak eenige
geldstukken te voorschijn, tilde het deksel van de kist op, en
het geluid, dat de geldstukken maakten, toen hij ze in de kist
liet neervallen, bewees, dat zich daarin reeds meer geld bevond.
„Het zijn slechts een paar shilliagen, maar evenals het neer-
druppelend water een beekje vormt, wordt het mettertijd een
aardig sommetje. Dit zijn de vruchten van al mijn zwoegen eu
