BOER M SCHOOLMEESTER, Predikbeurten der Ned. Herv. Kerken. Voor prins Louis heeft het testament niets dan lof. In een eenzaam gelegen, onbewoond huis in de gemeente Ethe, bij Arlon, is het verkoolde lijk van een daglooner gevonden. Hoe dat daar ge komen is, wordt niet bericht. Kapitein Mackenzie, de be roemde schaak speler, is Maandag jl. in een hotel te New-York dood gevonden, waarschijnlijk tengevolge eener aandoe ning van het hart. VARIA. Jonge dame: Zwijg, mijnheer, van mijn schoonheid en bevalligheid. Ik'bezit niets dan een voortreffelijke opvoeding, geest, humor, karakter en huiselijkheid. HeerU vergeet bescheidenheid, mejuffrouw. Wanneer de vrouwen wisten, welk een machtig wapen zij in de zaehtheid bezitten, zij zouden nooic een ander wa pen gebruiken. Onvervaard Weduioe. Sta op, mijnheer PeutereDS, ik kan nimmer uwe vrouw zijn Mr. Penterena. Dit wilde ik u ook niet dialoog in Twentsch dialect door O. J. TEN THIJE. De buurtsahap X. heeft een nieuw sehóelhoofd gekregen. Hij is feestelijk ingehaald en zit nu rustig opzijn kaaier zijne plannen te «verwagen. //Wat een verandering!" denkt hij, //uit Holland naar den Achterhoek. Er ligt hier eon rijk arbeidsveld voor ma..." Esn b«er, in landskostuuin, doet zon der kloppen do deur open, sluit ze goed achter zich dieht, loopt langzaam lot bij de tafel, ueeaat zyn pijp uit den mond en zegt vragen bet 19 de hand uwer dochter, die ik bedoel. Weduwe. O, blijf dan maar even zoo op je knieëa liggen ik zal haar da delijk roepen. Pene z/Wafc, stap je nu al op Het is eerst vijf uur." z/We eten precies om half zes." z/Je schynfc wel bang voor je vrouw te wezea z/Voor mijn vfouw Neen, voor do keukenmeid". Een welluidend naampje. Te Goch werd in de afgeloopeu week een ^Realgym- nasialoberlehrersgattinnenmittwochnach- mittagkaffeokiilnzchen" opgericht. Wat zullen die dames lang van stof zijn Wat zij wilde. «Nu, vrouwlje, hoe vindt je hetroode doekje, dat ik je gekocht heb." z/Ooa je da gulle waarheid to zeggen, houd ik niet van zulke opzichtige kleu ren". z/Wat zou je dan ia da plaats willen hebben ,Eea eenvoudige robe van zwart sa- tyn". Goeien avond. Ah U ia Easink, als ik me niet bedrieg. U was van mid dag bij den f eestelij ken intocht. Maar wacht, laat ik je een stoel geven." De boor beeit reeds een stoel genomes, neemt plaats en, na eenige fiksche halen aan zijn pijp: Het deug d'r neet V ahlief Het deug d'r neet. 'k Moene, dat 't binnen better is as boeten. O, ik begrijp je. Zeker slecht weertje Now, smiesterig Hoe noemen ze dat? Neem me niet kwalijk, boer EnsiDk, maar ik zal in 't begin wel eenige moeite hebben om do naenecben hier te verstaan. O, dat zal zee zaahjas an wal konamen. 'n Veurigon meister i3 hier meer roesa 'n half jaor ewos en dat was in 't begin cok net zonnen holiansehen windsnapper as i bint; meer in 't leste konnen 'se de kindero op schoele al aorig goad verstaou en hi, van zien kante, de kindere ook. Dat is ten minste wel wenscheliik. Ik acht het van belaag, dat men de kinderen, als ze op school komen, in 't Hollandseh aanspreekt. Wat Wol de meister tegen de jongste kindere ook Hollaosch praoten Ja zeker. De boer ziet wanhopig voor zich en zuchtend Dat zuut d'r dan lellek oet veur onze Nolsken. Is dat uw zoontje, dat morgen op school zal komen Wat 'n vreemde naam, Nolsken. Dat is toch zijn wezen lijke f,aas* niet? Jao, wissen duvelseh. Dat wil zeggen, hi is edeupt Arnold, of voloet Arnoldus... Noew, meer dan wed ik, dat 'e oew met groot© oogeu ankik, meer da 'j d'r gin woord ®et kriegt. Zou ik hem met vriendelijkheid niet aan de praat krijgen, denk je? Daor he 'j gin las van. A'j mot vrendelekheid begint he 'j 't al glad verspeul';. I mut wal begriepeD, dat de kindere met schrik in de hoed 1) veur 't eerste nao schoele gaof. En as de meister ze dan vrendelek ansprek, dan denkt ze //Jao, da's meer lapzakkerie 2*) v. ort wil e mi ofranselen." Onzen ooien meister had 'r slag van um de kindere an 't praoten te kriegen. Toen ik veur 't eerste op schoele kwam dee 'k 'n eersten morgen niks as geulen 3). 's Middags bedaan ik 'n 'oetjen, meer sprekken dorf ik neet. As de meister meer rao mi keek trok ik al an de klokke 4), want dan dacht ik, da'k kleppe kreeg. Toen gong de meister es bi mi zitten.... Plotseling zich zelf in de rede vallende. Weet de meister, wat nen piermotte- rigen appel is Een appel-piermottig Een on- 1) huid. 2*) fopperij. 3) gillenschreien. 4) beginnen te schreien rijpe appel misschien Bi 'j gek. Nee, da's nen appel mot worme d'r ia. N*ew, toen vroeg de meister mi, of ik wal piermotterige pan nekoeke lusten. Toen begon ik te lachen, meer 'k dorve nog niks zeggen. Toen zeg'e: z/Harm, zeg e, ik bin daor zoo tameo 1) nog bi oew an hoes ewes, zeg e. Ze zatten allen.sole um de taofeie, z«g e, de moor 2), Tonnes-oome 3), de knech en de maagd 4), ze wa'n an 't pap etter, zeg e, pap met peereboonen. Meer de vaar 5) was d'r neet bi," zeg e. Noew, dacht ik, meer ik zè niks den 6) zal in 't heuiland wen of mis schien met de koe Dao 't land. Meer nee, wat zeg e verder En Harm, toen ging ik 's nao den heard en ik keeke in 'n schossteen 7), zeg e, daor zat oew vaar in 'm schossteen en hi was zoo zwat as nea bullebak 8) Toen kon 'k 't neet langer oethoolen. Dat lieg izè 'k. Zie, en zoo kreeg e mi an de praot, Ha, haNu, ik moet zeggen, die had er wel slag van om de kinderen aan 't praten te krijgen. Nen hesten man, ner. deugdza- inen man. Hi mag wal neet stik 9) zoo geleerd wén ewes as de meister, meer..,, in dee geleerdheid zit 't em ook nog neet allied. Neen, dat stem ik toe. Een goed onderwijzer leert niet alleen, hij voedt ook op. Hij denkt aan 't gemoed.... Krek, krefe Dat he 'k ook allied ezeg. 'n Kind ku'j neet behandelen as 'n kalf. As 'n kalt meer op zien tied wat te vretten en te zoepen krig wodt 't van zeivers ne koe, meer 'n kind neet. Noew meieter, 'k hoppe da'j plezeer van onze Nolsken ineugfc hebben 'tis mien eenigste kind 't Andere is ons ofestorven, vergangen zommer, in 't roggemeejen. O, meister, 't was zo'n arig deerntjen. Mienw vrouwe was d'r zoo stinkende gek mee. 't Is au de zeuven zinken koorsea 10) estorven. 't Nom schïelek toe; binnen ach dage gezond eu in de grond." De boer staart s®mber voor zich twee dikke tranea biggelen op zijn bruine wangende onderwijzer klopt ho-o deelnemend op den schouder, zeg gende Dat is droevig, Ensink. Ik kan me begrijpen, dat..,. Jao, zie, zoo jenk nog meister, 'n Starf'geval, da's van zelf, da's altied heel wat anders as 'n brulfte 11), raeer as 'n mensche noew ienmaol op leeftied is, dan ku'j oew daor better1 in schikken. Veur 'n veertien dage he'k mien vrouws moor nog helpen begrèven, meer dee was ook al wied in de seuventig." 'n Mooie leeftijd. En wat heeft haar gescheeld Afeaond wark 12) meister, afgaand wark. Ze kon geen been meer vertrok ken. 't Wark was d'r of. De boer doet eenige vergeefsche halen aan zijn pijp. Wacht, Ensink, hier steek een sigaar op. Dankonsweerd, meister, meer 'k zal d'r gin gebreek van makeo. Kom, komEen liefhebber van rooken. Probeer eens een Hollandsche sigaar. Noew, 'k wil de meister neet veur de kop stooten. De boer neemt het geheele zakje mot sigaren, en, na er een uitgeuomen te 1) temetzooeven 2) moeder. 3) oom Teunis. 4) dienstmaagd. 5) vader. 6) die. 7) schoorsteen. 8) boeman. 9) juist. 10) zenuw zinkingskoorts typh us. 11) bruiloft. 12) verval vau krachten TE HAARLEM, op ZONDAG 19 April 1891. Groots Kerk. Voorm. 10 ure, S»aan. Nam. 2 ure. Knottenbelt. 29e Zondag, 's Av. 6 ure, Barbas. Nieuwe Kerk. Voorm. 10 ure, Hoog. Jam-Kerk. Voorm. 10 ure, Dr. F E. Daubanton, pred. te Arasterdam. (Voor Smeding.) Woensdagavond 7 ure, Barbas. Bakenesser Kerk. (Voor de Kinderen.) Voorm. 10 ure, W. Beekhuis, pred. te Uitgeest. Waalseke Kerk. Voorm. 10 ure, Debry. Christelijk Gereformeerds Gemeente Gedempte Oude Gracht. Voorm. 10 ure, 's Av. 5 ure, Mulder. Klein Heiligland. Voorm. 10 ure, 'b Av. 5 ure. Schote1. Luthersehe Kerk. Voorm. 10 ure. Mees. Kerk der Vereenigde Doopsgezinden. Voorm. 10 ure, de Vries. llemjnstrantschc Kerk. Voorm. 10 ure, H. A. van der Meulen, pred. te Haastrecht. Kerk der Broedergemeente. Voorm. 10 ure, Weiss. Maandagavond 8 ure, de heer J. Chrispcels, Evangelist te Duinkerken. Mededeeliugen van den arbeid aldaar onder Vlamingen en Hol landsche matrozen. Noo rder kerk Bidderstraat Nederd. Geref, Gem. (doleerende). Voorm. 10 ure, (Avondmaal) 's Av. 6 ure, hebbeD, steekt hij de andere iu zyn zak. Kleine pauze. Nadat de onderwijzer van zyn verbazing bekomen is, zegt hij: Hoor eens, Easink. Je sprak van middag over mijn voorganger en je noemde bem een fratsenmaker. Wat be doelde je daarmee. Kon hij niet goed met de lui omgaan O vee, dat arigaonde 1) ha we niks te klagen. In 'n umg&nk was 'c wal 'n gevallig kelken 2)*. Meer in de schoele, meister, dat was daD meer as slim. Hoe zoo Bo f'oi 3), daor leet e ini de kin dere 'n opstel maken, 'n opstel, noew bid ik oew, over de jaorgetieden. Net of 'nen boer neet weet, dat 't in de zom roer heete is en dat in de winter di witte bijan vleegt 4). En dan mesten ze Liter zeggen, in plaase van kanne; Liter, gaot d'r is anstaon, 'tis godgeklaagd. Maar, Ensink, ik vind.... Oeb, wat praot d'r mi neet van. Wat hef 'a boerenmensche an al dee vremde tierolatyntjea en Üantuten Nen meister mut de kindere leeren lézen, schrieven en rokkenen, 'n Ieder mut in zienoa stand blieven. Dan loop ju zeker ook niet hooi weg caet *z ondtrwys iu natuurkeanis, dat de onderwijzers geven Dat verstao 'k neet Natuurkennis niet? Wel, dat is de leer van alles, wat er zoo iu de natuur te zien is. Zoo zou ik de kinderen hier de nam on vau dc meest voorkomende bloooien loeren, 'i zal toch aardig zijn, Van de bluumkes lie 'k mien léven! Waorveur ia 't neudig Nen boer hoof toch gin meizuuntjes of bot- lerbluumkes te verbouwen Neen, dat nietmaar 't is toch goed als men de dingen kaa noemen, waar men dagelijks mee omgaat. Zoo zou ik ook de vogels willen behandelen. O, de kindere koet bes zeen wat nen stork en wat '11 getjanmennekeu is. Kijk, daar heb ju 't nu net. Daar noem je juist twee namen, die in geen enkel boek voorkomen. Ik weet zelf niet, wat je bedoelt. Kiek, daor he'j 't al. Dat kump umdat de meister dat oet 'n book eieerd hef, meer de veugele komt jao neet alleenig in de booke veur Nen stork, da's nen ooievaar en .'n getjun- memnekeu, 'u ge-tjanmennaken,... jao, da's 'n getjanmennckea 5). De eCQOülmeester (Lachend). Ja, maar dat is niet de goeie naamhoe ziet het er dan uit 'n Ge-tjanmenneken, jao da's 'n heel petiet 6) veugeltjen, 't kleinste wa'k kenne. 'n Winterkoninkje Noew jao, da's eene toetmemme 7 't Is zoo, namen zijn geen hoofdzaak. Maar ik zou die dingen willen leeren, opdat de kindereu er nut van hebben. Daaraan hebben ze behoef e. Kijk, we zijn hier in een landbouwende streek. Nu zou 't me toch niets verwonderen, als ze hier da mol voor oen schadelijk dier hielden, of niet Meent de meister ne wule, zo'n deer, dat in de grond krup Precies En zol dat 'n nuttig deer wèa Lo'we daor neet langer aover praoten, meister. Daor bin 'k te old veur ewod- dcn. Zoo tamee he 'k d'r nog eene op 'n snoeten 8) etrad. Galgenaos Gespuus! Ik zie wel, dat ik je niet overtuigen kan, Maar wat dunkt je dan van de aard- Ij wat dat betreft. 2*) kereltje. 3) wel foei! 4) sneeuwen. 5) qe-tjanG er rit Jan. 6) petit fransch beteekent klein.) tout méme fransclibeteekent hét- zélfde.) 8) snuit. (Dankzegging) J. Langhout. Woensdagavond 8 ure, J. Langhout. Nederd. Herv. Kerk. ffiennebroek. Voorm. 10 ure, B. ter Haar Rommeny, Em. pred. te 'a-Hage. Beverwjffk. Voorm. 10 ure, J. C. Boon. Evang. Latkersche Kerk. Voorm. 10 ure, geen dienst. Doopsgezinde Kerk. Voorm. 10 ure, J. Sepp. Bloemen daal. Voorm. 10 ure, Visser, Theol. Caadidaat. Nam. 2 ure, geen dienst. Meemstede. Voorm. 10 ure, J. L. Zegers. IBilIegom. Voorm 10 ure, M. Buchli Feat. EüoutrSJk en JPoEanen. Voorm. 10 ure, C. van Koetsveld C.Ez. Nam 2 ure, Zondagschool. Santpoort. Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet. Spaarndam. Voorm, 10 ure, J. W. Hilbrander, godsdienstonderwijzer te Haarlem. Kacsdvoort. Voorm. 10 ure, J. W. Knottenbelt, pred. te Haarlem. iMSTFEOAia 18 April. De prijzen der Aardappolen warcu ais valat Fr. Dokk. Jammen f 2.25 a 8.id. Franeksr rijkekunde? Is dat ook, net as dee nature» kennis, zo'n dink van lik mi an 't veejen 'k Weet niet. Maar in jou tijd leerden ze toch ook de plaatsen en ri vieren van ons laud Noew, 't harre nec-6 volle te be- teekenen zonnen hap en 'n snap. Wï hadden toen zoo'a booksken, wocht ia, hoo heeten 't ook weer. O ja, aard- klootkunde. 't Was in vraogen en ant woorden. D© meister las ne vraoge en dan mosto wi 't antwoord zeggen. Hé, en heb je er nog wat vac onthouden Noew, 't hef neet volle usa 't lief. Lao'k is kieken. (Hij krabbelt zich achter 't oor). De eerste vraoge was Hoe vindt gij de vier wind- of hemelstreken En 'i antwoord: Hetzelve bemerkt men aan de groote kerken, naardien de torens han de westzijde gebouwd zijn. Ne andere vraoge Heeft onze aardkloot pilaren, waarop zij rust En dan moste wi antwoorden Noen, want de schrift zegtEnde God hing dezelve op aan een niet. De onderwijzer kan zijn lachen niet bedwingen. Jao, jao, lach i meer monneken. Dat was nuttiger as den poespas den 't ze de kindere noew opschept, 't Is um de kindore stapeleert gek te maken. De meister harre de kindere ook wies emaakt, dat de wereld dièjeu, net as 't rad van 'nen wagen, iens in de veeren- twintig uur. Ja, dat is ook zoo, Wat? Is de meister ook nog niet wiezer As de boel drèjen, dan moste wi jao ook es onder kommen. En a we dan onder kwemen, dan zol 't water jao oet de putte loopen. Ik vind het ook dwaas van mijn voorganger om juist die dingen ter sprake te brengen. Er is nog zoo veel meer. Zoo b.v. de voorwaarden, waaraan een grondsoort moet voldoen om er 't een of ander gewas op te verbouwen. Mien leeve man, dee aardkunde zal de kindere neet wieder brengen. Waor mut da rogge, en de èpele 1) en de bookweite van grujen, woarvan Van de aardkunde Doar is veur mi meer iene aardkunde en dat is koemist en (bij neemt zijn pet af) 'n zegen van Gazen Leevcn Heer Nu Ensink, we komen daar later nog wel eeDS op terug. Maar vertel me eens: Hoe heeft mijn voorganger het gemaakt met het nieuwe vak, de gymnastiek Za 'k oew's wat zeggen, meister Toen i van middag iu de schoolö ne anspraoke hielen, toen dacht ik bi mi zelfdit liekt mi 'n verataudig meDne- ken. Goddank, dat den veurigen meer weg is. Noew zal 'i met die duvelsche gommelastiek ook wal oet wèn. 'k Harre zonne stille hoppe, meer 'k zee wal... Maar Ensink, do wet gebiedt het. Ik mag de wet toch niet overtreden Nee, meister, dat mag neet. Meer zegt mi es, meister, want van zukke dinge hef de meister meer verstand as ikke de Heeren iD den Haag hebt die wet emaakt,. is neet Jawel. Geleuft de meister, meer i mut mi de zuvere woarheid zeggen geleuft de meister, dat dee Heeren good wies bint Wel, waarachtig, Ensink. Dat zijn toch de knapste lui van 't land. Ik k a n 't neet gleuven! Ik kan neet gleuven Het bedarf tout in Hol land dan wal deepe zitten zitteD. Maar neen, Ensink. Het is (och wezenlijk zoo verkeerd niet voor de kin deren, dat ze wat aan lichaamsoefeningen doen. Vooreerst voor de stadskinderen is 't van 't groot gewicht. Die hobbea behoefte aan beweging. Als 't goed was, 1) aardappels. I f 2.25 a 8.50, Gold. Blauwe f 0. - a 0.ib'to Kruien f 0.it 0.?riU9. Hamburfcier» t 4 50 a 4.60, Katwijker Zand 10.- a 0.Hillegora- mof Zand f 0.a 0. Haarlemmer Zand f 0. - a 0.Friesche Saayers 1.90 i 2 25, Zceuw- 3ch Spnische Jammen f 2.50 a 5.idem Flak- tecsche Jammen f 3.50 n 4.50, idem Blaawe 2.75 a 8.25, alloa per Heet. Op de Woensdag gehouden Veemarkt waren langevoerd 0 vette Kalveren le kwal. f 1, 8e kwal. 0,90 p. Kg., 0 nuchtere dito f 7, - a II, 0 Schapen en Lammeren f0,aO, 118 vette Varkens 34 a 89 ets. per Kg.. 0 Gras talveren f 0,a 8,0 Runderen. Fetroleum-bericht va_ P. a G. C. Calkcou, Makelaars, Amsterdam 11 Apr. De noteering is heden bij minstens 25 vn. e ontvangen aan he Amsterdamsch Petroleum- Butrepot: Disponibel7.50 a fEntr. (^vering April 7-&Q Mei/Juni 7,45 Juli n 7,50 n 1 Aug. It 7,5" ann a Sept./Dec. 7,65 Russische: Nobels diap6,95 0. Mrt./Mei 0.- 0.— los in cons. 5.85 ui Alkmaar, 13 Apr. Ter Veemarkt aangevoerd 152 vette Kalveren, 56 nuchtere dito, 2 Scha pen, 196 vette Varkens, 36 magere dito, 0 Lara- mersn, 4 Koeien en Ossen. Prijzen: vette Kalveren f 35 a 94 nuchtere iito f 5,- a 12, Schapen f 8,- a 16,magere Varkens f 18 a 16, Lammeren f0 Koeien on OsBen f210 a 250, allen per stuk; vette Varkens f 0,32 a 0,41 per Kg. Schiedam, 18 April. Moutwijn 10..Jenever 15.50, Amst. Proe' f 16.75 zouden die meer in de vrije lucht moe ten, want hun kleur alleen is al e®n be-! wijs, dat ze niet zoo gezond zijn als de buiteakiudoren. Dat wi 'k neet tcgensprakken. Ik bin es iens in Amsterdam ewes, met de toocstelliogemeer toen he'k dat Am- sterdamsche volk es good openommen. Meer 'fc was bedroefd, bedroefd Zoo wit as ne piore cd zoo mager en galperig a3 de Dood vau Ypereo. Denk je nu niet, dat voor zulke kinderen lichaamsoefeningen goed zyD Ik hoold 't 'r veur, dat z» d'r bet ter an too war'n aa ze ïea keer op 'n dag lief vol etten kregen. Daar heb ja gelijk ia, en wie weet, wat er mettertijd Ta» komt. Maar zoolaDg dat er nojj niet ia, kan ween toch al vast met de flinke lichaamsbewegin gen beginnen. Do boer opspringende Dan maak i 't nog slimmer. As d9 kindere zich in 't. zweet hebt owarkt met al dat bokken en drèjen en springen, dan kriegt ze nog meer honger. Eosick, ik zoi haast zeggenje slaat den spijker op den kop. Maar dat oldt nu toch niet voor de kinderen hier op school. Want hier zij» toch zeker geen kinderen die gebrek lijden, ia wel O, nee! 't Lief kriegt ze feieralle- rnoale vol. 't Ia wal roew voer 1) dat 20, hier kriegt, meer ini duch 2)* dat 'n pa bodden pap of ne goo brsgge 3) better staot in de mage as al deo snipsnoaderkë4) dee 't z'oow in Rolland veurzet. Nu, dan zou het hier toch geen bezwaar hebben, als de gycaaaaÜBcbe oefeningen den eetlust eeas wat op wekten. Dat n6et. Meer 'k vïnde dee gom melastiek op zich zelf verkeerd. Waarom dan? Heb je 't zelf wel eens gezien Of ik 't ozeen hebbo P Wal wis- en-warachtigIs nog geen vief wakke •ieen, toen kwam ik met d« wage langs de schoole. Doar stonnen mi alle kindere rnèkes 5) en jongens, netjes naos meksa, op ne rigö 6) of vief, zssso. Deo gek van 'n meistar stond d'r voor, en alles wat e veur dee, dst deea de kiodere nao. Dan is 7Ó0 met 'n hop dan mos ten z'es weer bokken. En soen in iens, doar rop 7) de meister wat, da 'k neet verstaon kou éen zeg een... net of 't spul sprok doar sprongen alle kindere op en stonnen in iens met 't gezichte nao ini hen. Toen rop e: //Tnarschen doar begonnen mi de kin dere te stooten met de arme.... stoot 2 neef, zoo heb i neet't was of de du vel d'r in zat. Noew vraog ik oew, waar deent dat veur Onze kindere hooft toch later de kos neet te verdeenen met keukelarieë 8). De knecht van den boer roept om de deur i Boer, o'i 9) daleh in hoes wollen kommen Wat is dr dan to doon De zeug hef ebigd Hoveulle ZestieDe Ik koname d'r an. Geet de meister '8 mee kieken Ja, dat kon 'k wel eens doen. Bo jao! Dan kan de meester es zeen, hoo 't de boeren naturen kennis leert. I) ruw voedsel. 2*) mij dunkt 3) boterham. 4) liflafjes. 5) meisjes 6) rij. 7) roept. 8) goochelarij. 9) «f je-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1891 | | pagina 7