NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Europeesche Slavernij.
9e Jaargang.
Zaterdag 27 Februari 1892
No. 2653.
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVEETENTIÊN
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
FEUILLETON
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maanden1,20
Franco door het geheels Rijk, per 3 maanden 1,65.
Geïllustreerd Zondagsblad 3 0,30.
Afzonderlijke nummers. 0,05,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
BnreanKleine Houtstraat No. 9, Haarlem. TelefoeanHmmer US,
ra* 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 1. Ge t
Groate letters nsar plaatsrmiatie.
Bij Abonnement amniieilljk rabat,
Abonnementen en Advertenties worden aangeaom.v doer
oase agenten en door alle boothandelaran as conrantierv,
Direoteur-Uitgew J. C. fllBEBOOM,
Hoofdagente* eoor het BuitenlandCompagnie Qb.trale ie PuHieüê Itr.ngkl 0, L. DJ VMM Os, JOMM I. JONMS, Snee., Ptrft SlUe Inhurf Mntmtrirt,
Het bijvoegsel van het bladdat
Zaterdagavond verschijnt, zal bevatten
De Rit[ van John Bredown. Haar-
le?nmer Halletjes Ho. CXX1X..
Binnen- en Buitenlandsche berichten
Varia. Kleine advertentiën uit
Het BlaadjeNo. Fill. Adver
tentiën enz.
Haarlem, 26 Februari 1892.
No. 9 van het Geïllustreerd Zondags
bladdat in Haarlem uitsluitend aan
Geab®nneerden van Haarlem's Dagblad
wordt geleverd, zal bevatten
Rechercheurs van politie op onder
zoek, met illustratie. Voedingsmid
delen. Waar blijven de spelden
Karakteristiek. Nagerecht. Natio
naal van top tot teen. Jacht op
olifanten, met illustratie. Een nieuws
gierige dienstbode, met illustratie.
Edison en zijn piano. Een goede
partij, met illustratie. Hij kent haar,
met illustratie. Een nieuwe vinding
van Cupido, met illustratie. Het
wegbrengen der lijken van Christen
martelaars uit het Colysseum, met illu
stratie. Gesneuveld, met illustratie.
Voor de huisvrouw. De voet bij
de Indianen. De maag van een
struisvogel. Echt Engelsch Parlement,
met illustratie. Kaasbewoners.
Voor het gemak, met illustratie. Ko
ning door Gods genade. Het beste
middel tegen rheumatiek. De philo
sophic van tegenstrijdige machten.
Anecdoten. Schaakrubriek. Mede-
deelingen.
Door Gedeputeerde Staten dezer pro
vincie is bepaald, dat de herijk der
maten en gewichten alhier zal plaats
hebbenvoor ten verkoop bestemde
maten en gewichten op 5, 6, 7 April,
des voorna, van 912 en des nam. van
14 uur; voor apothekers-, goud- en
zilversmidsgewicht en verder gewicht
bestemd tot fijnere wegingen van 1 gram
en daarboven, op 8 en 9 April, voorm.
912 en nam. 14 uurvoer den herijk
in het algemeen, voor de bewoners van
afd. I op 11, 12, 13 en 14 April;
II op 15, 16, 20 en 21 April;
III op 26, 27., is8 en 29 April
IV op 30 April, 2, 3 en 4 Mei;
V op 5, 6 en 7 Mei;
VI op 9 en 10 Mei;
het algemeen op 11 Mei, dagelijks
des voorm. van 912 en des nam. van
14 uur.
Door de Vereeniging tot verfraaiing
van Haarlem en omliggende Gemeenten
en tot bevordering van het vreemde
lingenverkeer, zullen op daarvoor ge
schikte plekjes in den Hout en op het
Bolwerk, met goedvinden van den Raad,
nette zitbanken worden geplaatst.
Donderdagavond te 9 uur vergaderde
de radicale kies vereeniging „Haarlem"
in het Volksgebouw. Tot penningmees
ter in de plaats van den heer G. C. C.
Reeser Jr., die bedankt heeft, werd ge
kozen de heer M. Schoolmeester
welke de benoeming verklaarde aan te
nemen.
Thans kwam ter sprake de houding,
door de vereeniging aan te nemen bij
de eerstvolgende verkiezing voor Pro
vinciale Staten. Alsdan treden periodiek
af de heeren Waterschoot van de Gracht
(katholiek), G. B. 't Hooft (anti-rev.)
en Mr. E. A. Iordens (liberaal).
Op voorstel van den voorzitter, den
heer D. de Clercq, wordt besloten om
weder, in combinatie met de R. K. en
anti-rev. kiesvereeniging, te trachten een
radicalen geestverwant in Prov. Staten
benoemd te krijgen. Daartoe zal het
evenwel noodig zijn, dat deze kiesver
eeniging de candidaten Waterschoot van
de Gracht en 't Hooft steunt, terwijl
aan de R. K. en anti-rev. kiesvereni
gingen zal worden gevraagd, of zij van
hunne zijde dan een van de drie radi
calen Mr, Treub, C. V. Gerritsen of
F. van der Goes, in de plaats van Mr.
Iordens, willen stellen.
De hier ter stede welbekende ver
eeniging „Kunst zij ons Doel" heeft
het voornemen opgevat, om wanneer
de noodige medewerking wordt verkre
gen, ter gelegenheid van haar 7ojarig
bestaan, eene tentoonstelling te houden
van schilderstukken van levende hol-
landsche meesters.
Deze expositie wil zij houden in de
groote zaal van Felix Favore, die daar
voor door het eigenaardig bovenlicht,
beter dan eenige andere zaal geschikt
schijnt te wezen. Voorts zal de tentoon
stelling plaats hebben in de maand Juli,
een tijdstip dat ook met het oog op de
vreemdelingen die ons land en onze
stad bezoeken, zeer gunstig kan worden
genoemd. Voorloopig is het plan, de
expositie drie k vier weken geopend te
houden.
Het is nu natuurlijk maar de vraag,
of onze groote schilders te bewegen
zullen zijn, hun werk aan deze ten
toonstelling af te staan. Naar wij ver
nemen bestaat daarop inderdaad eenige
kans.
Reeds heeft Teylers Stichting aan het
plan hare steun toegezegd.
De Commissie, die belast is met de
organisatie, bestaat uit de heeren A.L,
Koster, president, Jhr. van Rappard,
Jhr. P. Teding van Berkhout, J. A.
G. van der Steur en J. G. Veldheer.
Natuurlijk zal de expositie voor het
publiek geopend zijn tegen een nader
te bepalen entiéeprijs, terwijl gelegen
heid zal bestaan tot het aankoopen van
tentoongestelde schilderstukken.
Onder leiding van den heer A. J.
Meijerink zullen zyn leerlingen den
9» April e. k. een openbare uitvoering
geven in gymnastie en schermen in den
Nieuwen Schouwburg alhier. Hieraan
wordt nu reeds ruchtbaarheid gegeven
opdat niet twee dergelijke uitvoeringen
op een en denzelfden avond zullen
samenvallen, zooals het vorige jaar is
gebeurd.
Wij ontvingen eene uitnoodiging tot
bijwoning van eene vergadering op
Donderdag 17 Maart, in het gebouw
Felix Favore.
Die vergadering wordt belegd met
het doel, om een plan te bespreken
dat leiden kan tot krachtige bestrijding
van de maatschappelijke nooden „dron
kenschap, prostitutie, werkeloosheid en
lediggang."
In de eerste plaats achten de zen
ders dier circulaire daarvoor noedig het
verkrijgen van een gebouw „De Broe
derhand," waarin kunnen worden ge
vestigd eene Arbeidsbeurs, Werkbureau
voor los Werk en Dienstverrichting,
Schaft- en Uitbetalingslokaal, Leeszaal,
Cursussen en Voordrachten, Asyl voor
Dakloozen en Werkverschaffing.
Ook wil men hen, die moreelen steun
behoeven, door raad en daad en per
soonlijk bezoek, bijstaan. Protestanten,
Katholieken, Israëlieten zullen door
personen van eigen richting worden
geholpen. Er wordt echter niet bedoeld,
om giften uit te reiken.
Tot de vergadering zijn 60 Veree-
nigingen die zich met het algemeen
welzijn bezig houden, uitgenoodigd. De
circulaire is niet onderteekend, en dat
wel opzettelijk, om zoo onpartijdig mo
gelijk te zijn. Bij de vergadering zal
tusschen de vertegenwoordigde Veree-
nigingen geloot worden, wie de leiding
zal hebben.
Wij zullen onze lezers op de hoogte
houden van den loop, dien dit zeker
moeilijke plan zal nemen.
Voornamelijk zedelijke steun wordt
gevraagd; kan financieele hulp daaraan
worden toegevoegd dan is dat des te
beter.
Donderdagavond zouden de heer en
mevrouw Van Biene, van het gezelschap
uit den Tivoli schouwburg te Rotterdam,
in ons theater aan den Jansweg met
eenige voordrachten zijn opgetreden.
Wij zeggen „zouden zijn opgetreden,1
want het is niet geschied. Kwartier over
acht, dus nadat de toeschouwers al een
klein halfuur in den schouwburg waren,
ging de gordijn omhoog en kwam men
ons mededeelen, dat wegens de geringe
deelneming de voorstelling geen door
gang zou hebben. Men kon zijn geld
terugkrijgen.
Nu is het, al bestaat het publiek ook
maar uit een 50 60 personen, niet
plezierig op die manier naar huis te
worden gestuurd, vooral niet voor de
genen die per rijtuig zijn gekomen. Aan
den anderen kant dunkt het ons wel
wat overdreven van een paar artisten,
die ja in Haarlem wel eenigszins maar
toch nog lang niet algemeen bekend zijn,
om bij een eerste persoonlijk optreden
een volle zaal te verwachten.
Dit is inderdaad wat veel gevergd
en het doet ons voor deze beide artisten
des te meer leed dat zij dit niet hebben
ingezien, omdat nu natuurlijk wanneer
zij een volgende maal het nogeens pro-
beeren zeer weinigen zich zullen wagen
aan de kans, om ten tempel der kunst
te worden uitgewezen.
Graan- en zaadmarkt gehouden te
Hoofddorp, Haarlemmermeer, 25 Febr.
1892, Witte tarwe 6.15 A ƒ8.65, rogge
ƒ6.75 k 7.15 haver ƒ6.65, k ƒ7 45,
chevahergerst 5.— A 565, winter-
gerst 4.90 k f 5 35, duivenboonen ƒ6.80
ƒ7.10, paardenboonen ƒ6.k f 6,40
groene erwten 7,k f 9.25.
De heer Cordes, photograaf alhier,
heeft een keurig werkstuk afgeleverd.
Uit de rijke verzameling portretten
van beroemde Haarlemmers, kwam het
stedelijk archief in het bezit onder an
deren van een portretvoorstellende
Paschier de Fijne, eerste vaste predikant
der remonstrantsche gemeente alhier
(ï633 1667). Het is eene copie naar
de bekende schilderij van Hildens in
O.-I. inkt met bijwerk, groot folio. Daar
deze teekening van J. Stalker het archief
niet verlaten mocht, waren er voor den
photograaf vele bezwaren te overwinnen,
ook door den eigenaardigen tint van
het papier. Beeld, bijwerk en onder
schrift zijn keurig wedergegeven in de
photografische copie door den heer C.,
geleverd aan bestuurders der remon
strantsche gemeente alhier.
Genoemd bestuur kwam onlangs bo
vendien in het bezit van een portret
van Johannes Wten Bogaert, den stich
ter der Remonstrantsche Broederschap,
den steller der remonstrantie. Het is
eene zeer oude copie naar de schilderij
van Mierevelt en uit de school van dien
meester. Het stuk is afkomstig uit de
nalatenschap van wijlen den oud-hoog-
leeraar dr. Joannes Tideman. Eene her
stelling aan den achtergrond der schil
derij geschiedt onder leiding van den
heer J. H. Scholten, bewaarder van
Teijler's museum alhier.
Woensdag vierde de heer
H. Pij Is, lid van de Eerste Kamer, zijn
35-jarig jubileum als burgemeester van
Maastricht. Een prachtige zilveren bur
gemeestersketting van aan elkaar ge
schakelde langwerpige en ronde me
dailles, waarop zich de namen van de
leden van den gemeenteraad en het
stadswapen bevinden, werd den jubi
laris door den gemeenteraad ten ge
schenke aangeboden. Door de ge
meente-ambtenaren werden hem ruikers
aangeboden. "Verscheidene deputaties
en talrijke bezoekers begaven zich naar
zijn huis, om hem geluk te wenschen.
Tal van huizen waren versierd met de
nationale vlag ten blijke van belang
stelling.
De Broederschap van can-
didaat-notarissen in Nederland zal op
Woensdag 6 Maart a. s., namiddags 1
uur, te Utrecht eene buitengewone alge-
meene vergadering houden, waarin zal
worden behandeld
1. Voorstel tot het zenden van een
adres aan den minister van justitie, naar
aanleidiüg der verklaringen van Zijne
Excellentie over de benoeming van zaak
waarnemer tot notaris.
2. Vaststelling van het adres.
Na afloop der vergadering zal op de
gebruikelijke wijze een gemeenschappe
lijke maaltijd worden gehouden.
Naar men verneemt, zal
eerstdaags eene commissie worden be
noemd, wier doel zal zijn, onder vrien
den en vereerders van wijden den heer
P. H. Witkampden bekenden
aardrijkskundigeonlangs te Wijchen
overleden, gelden te verzamelen. Die
gelden zullen dienen om een gedenk
steen te doen plaatsen in het huis op
den Rozengracht te Amsterdam, waar
Witkamp werd geboren en een gedenk-
teeken op zijn graf te Wijchen.
Een der lezers van het Nbl
v. Ned. schrijft:
Woensdag werd te mijnen huize te
Amsterdam de veel besproken bevroren
schelvisch gepresenteerd (door een ven
ter). Ik besloot de proef te nemen, doch
werd weerhouden door onze werkster,
die in vollen ernst weigerde dien visch
1)
Het was in 1870. Het duitsche leger lag reeds geruimen tijd
voor de stad Sedan en trok zulk een engen, goedgesloten cirkel
om de vesting, dat geen levend wezen er in of uit kon. Reeds be
gon men in de belegerde stad te morrende toch reeds wan
kelende troon van Napoleon dreigde geheel te vallen.
Heinde en verre vóór de stad lagen de witte legertenten der
Duitschers, die gehate erfvijanden van het luchtige, fransche volk.
Geen wonder dan ookhet volkskarakter dezer beide grcote
volken lsopt zóo uiteen, dat eene verbroedering tot de onmo
gelijkheid, ja zelfs eene toenadering, hoe gering ook, van zeer
korten duur zou zijn.
In eene der duitsche tenten zat een jongmensch, in luitmants-
uniiorm gekleed, aan eene tafel en las met de meeste aandacht
een langen brief. De lectuur scheen hem echter niet zeer vroolijk
te stemmen, want nu en dan mompelde hij een toornigen vloek
of fronste dreigend het voorhoofd.
„Arme moeder!" mompelde hij. „Uw zoon te moeten zien
strijden tegen zijne eigene broeders, ik, die zelf fransch bloed in
de aderen heb. Die verwenschte duitsche krijgAls ik die
wreedheden aanzie, die onze meest gedisciplineerde regimenten
bedrijven, soms nog wel op aanzetten hunner officieren, komt
telkens sterker de wensch bij my op, om mij aan die moord-
tooneelen te onttrekken. Gave Goddat hiertoe mogelijkheid
bestond
Hij stak den brief in zijn borstzak. „En mijne arme moeder
ginds in een vreemd land alleen. Belgie is niet ver af; zou
ik.... Waarom niet Het staat bij mij vast, dat ik aan die
moordtooneelen niet langer deelneem, er kome van, wat er wil
Als nu zich maar spoedig eene gelegenheid voordoet,..."
Hij verzonk in diep gepeins. Allerlei gedachten vlogen hem
door het hoofdzijn moeder ter eene zijde, zijn eed van trouw
aan de andere zijde. De keus was moeilijk. Een soort van dweep
zieke trouw aan zijn eed streed met zijn koel gezond verstand
en met zijn fijngevoelig hart, dat zich niet kon gewennen aan
het waden door bloed en tranen.
„Komaan, weg met die droevige gedachten riep hij uit, zich
zelf als het ware geweld aandoende om vroolijk te zijn. „Luite
nant Richmann zal mij wel wat opvroolijkenKarl
„LuitenantEen oude, vergrijsde soldaat trad binnen, met
de hand aan den helm. Hij was de type van den duitschen sol
daat met de germaansche blauwe oogen, die doorgaans wel wat
droomerig keken, maar ook in den strijd onheilspellend fonkelen
konden. Breedgeschouderd en forsch van gestalte maakte hij een
opvallend contrast met zijn jongen luitenant, die in zijn enge
uniform op bet eerste gezicht veel meer deed denken aan den
zoogenaamden flaneur, al bezat hij misschien geen der eigen
schappen van deze nuttige klasse der maatschappij.
Zooals luitenant Strömann zich placht uit te drukken, was
Karl een erfstuk, die zijne moeder als kind op den arm had ge
dragen, later bij haar huwelijk huisknecht was geworden en nu
met den jongeheer was uitgetrokken, met de plechtige belofte
aan zijne bezorgde moeder, dat den luitenant, zoolaDg hij het
kon verhinderen, geen haar op het hcofd zou worden gekrenkt.
En tot nu toe was hij geen oogenblik ontrouw geworden aan
zijn belofte, hetgeen Strömann wel waardeerde, al nam hy, als
bedorven eenig kind, die zorgen aan, alsof ze hem toekwamen.
„Karl, ga eens naar de tent van luitenant Richmann en ver
zoek hem, eens bij mij te komen
„Luitenant, ik heb zooeven gehoord, dat luitenant Richmann
op eene verkenningstocht in een naburig dorp door een verra
derlijk schot uit een venster is gedood. De zes manschappen,
die bij hem waren, hebben de tijding gebracht. Er zal stellig wel
spoedig signaal van opzitten worden gegeven
„Dus ook hij mompelde Strömann, „ook hij een slachtoffer
van den duitschen vorst I"
Karl had die laatste woorden gehoord. „Luitenant I" riep hij
ontsteld, „spreek zoo niet! Ge zoudt er het leven bij verliezen,
als iemand u dat hoorde zeggen. Wie weet of nu niet reeds...."
en de trouwe oppasser zag angstig naar de opening van de tent.
„Dat jaagt mij geen schrik aan," zeide Strömann somber. „Ge
loot vrij, dat de dood mij welkom zou zijn, doordat hij mij zoude
verlossen van een leven als dit. Eergisteren nog, toen ik in de
opgewondenheid van het gevecht, dien vaandrig de vlag ontrukte