NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Een blik in den afgrond.
9e Jaargang.
Zaterdag 7 Mei IS92.
No. 2712.
A BON N EMENTSPRIJS
ADYERTENTIËN:
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
„Oiis Huis.'
FEUILLETON
RLEM
Dtreotear-T7itir»ver J. C. FIBEIEBOOM
Voor Hawlem per 3 maanden;1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Geïllustreerd Zondagsblad 3 0,30.
Afzonderlijke nummer». 0,05s
▼am 15 regel* 50 Cemte; ieders regel meer lGCafit-i
Groste letters naar pleeUreimte
Bij AbsHncmeüi aanxiemlijk rabat
Dit blad vorschflot dagelijks, behalve op Zon- ea Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefeauammer 122.
Aboaasaaentsa ea Adverts?, t&u wor4s>% ftaagasoae:-. dear
obs« agentes e.» doos: elU buekhfesdëUfffa a> eoerantier-i
Hoofdagenten toor htt BuitenlandCompagnie GhUrnte éi Fullkiié Itranfifi L. BAS MB Ctn J9H* 1JCf-JaS, Suae. farg. b' bit iWi^rj Mvntwtrt
Het bijvoegsel van het blad dat
Zaterdagavond verschijntzal bevatten
Be Schoorsteen. Haarlemmer Hal
letjes CXXXII1. Binnen en Bui-
tenlandsche berichten. Varia.
Kleine adverteniiè'n uil „Bet Blaadjeu
No. XVIII. Adverle?itiè?i enz.
nen en goederenvervoer ƒ8834 40 tegen
j/6801.60 in 1891. Sedert 1 Januari
ƒ26614.90 tegen 22962.10 in 1891
1 en met inbegrip van diverse ontvang
sten f 30474.90 tegen/28185.70 in 1891.
Haarlem, 6 Mei 1892
De heer B. Valk, derde onderwijzer
aan de kostelooze school D alhier, is
benoemd aan de bizondere Wilhelmina-
Carolina school te Amsterdam.
In eene Donderdagavond gehouden
vergadering, in het gebouw van het
Departement der Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen, is definitief tot het
oprichten der Onderlinge Brandwaar-
borgvereeniging voor de Gemeente
Haarlem besloten en een reglement
voor die Vereeniging vastgesteld. Tot
leden van het Bestuur, dat uit zeven
deelhebbers bestaat, werden gekozen de
heeren A. F. Balabrega, mr. F. R.
Crommelin, H. L. Janssen van Raay,
J. A. Jonker, H. C. Louwerse Jr., H.
F. van Thiel en A. D. Verschuur Jr.
Het bestuur zal de functiën onderling
verdeelen.
Donderdagavond hielden zooals wij
reeds meldden, de R. K. kieavereeniging
uit Heemstede en de R. K. kies vereeni
ging „Beverwijk" te Beverwijk eene ver
gadering in „Felix Favore." Tot de verga
dering, welke belegd was om te pro
testeeren tegen wat door de kath.
kiesvereenigiDg alhier is gedaan, waren
slechts zij toegelaten, welke niet instem
den met de gedragslijn van bovenge
noemde vereeniging en daarvan op een
lijst hadden doen blijkenook haar-
lemsche katholieke kiezers waren tegen
woordig.
Tot candidaten voor de verkiezingen
der Provinciale Staten werden geateld
de heeren 't Hooft, a. r. en Van Water
schoot v. d. Gracht, r. k. aftredenden,
en in de plaats van wijlen den heer F.
L. Kist, de heer Simon Roozen te
Bennebroek, r. k., speciaal met het oog
op de belangen van de bloembollen-
handelaars, terwijl tegenover mr. Iordens
werd gesteld de heer J. J. Kervel te
Haarlem, r. k. De laatste was reeds
vroeger candidaat der katholieken.
Noord-Zuid Hollandsche Stoomtram
weg Maatschappij Haarlem Leiden.
Ontvangsten April 1892 aan perso
Graan- en Zaadmarkt gehouden te
Hoofddorp Haarlemmermeer, 5 Mei,
1892Witte tarwe ƒ5.50, 3. ƒ8.35
R°gge 5-85 k f6.15, Haver ƒ6.60
k f 5-40, Chevaliergerst ƒ490 k ƒ5.30,
Wintergerst ƒ4.20 k f 4 8o, Zomergerst
ƒ4.20, Duivenboonen ƒ6.75 ƒ690,
Paardenboonen ƒ8.50 k f6.BruiDe-
boonen 7.k f8.75, Groene erwten
ƒ6.25 k fo,—.
Donderdagmorgen ten 7^ ure wilde
de bemanning van de kotter Neptunus
uit IJmuiden, stuurman Engel Paap,] de
gevangen visch per sloep aan het Zand-
voortsche strand brengen om aldus te
doen afslaan.
Door de hooge zee sloeg de boot
om de manschappen, 4 personen ge
raakten te water en bereikten met veel
moeite het strand.
Een hunner kwam op eene roeispaan
aandrijven en was bijna verdronken.
De schade aan verloren visch bedraagt
ongeveer 70.
De lijst van Hoogstaange
slagenen voor Noord-Holland bevat 552
namen. Als hoogste komt daarop voor
jhr. J. B. van Merlen, te Heemstede,
met ƒ6414,65^, terwijl de laagste aan-
slag f 528.89 bedraagt.
Aan hetgeen een medewer
ker van het Kolt, Nieuwsbl., die thans
te Sand, het tegenwoordige verblijf van
H.H. M.M. vertoefd, mededeelt, ont-
leenen wij het volgende:
Sand is geen dorp, maar een 828 me
ter boven de oppervlakte der Noordzee
gelegen, alleenstaand hótel en pension,
dat het eigendom is van F. A. Maier.
In het heerlijke hoogwoud is het gele
gen met groote veranda's, groote eetzaal
biljart en leeszaal. De afstand van
Baden wordt opgegeven als drie uur
en die van Bühl twee en een halfuur.
Het hótel is per telefoon aan het
telegraafstation in Bühl verbonden.
De tocht van Bühl naar Sand ge
schiedt in lichte rijtuigen met twee
paarden bespannen, daar de weg aan
merkelijk steil bergop gaat. Het weder
was in Bühl, toen de medewerker aldaar
aankwam, zeer onaangenaamhet re
gende en woei voortdurend, doch al
lengs toen men Sand naderde, gingen
de Maarische buien over in een vol
slagen winter. Ket sneeuwde geducht
en het hotel en de omstreken lagen in
een sneeuwlaag van eenige voeten dik,
daar het een geheele week gesneeuwd
had en de thermometer beneden het
vriespunt bleef. Er was menig telegram
gewisseld over de vraag of Hare Ma
jesteiten de reis niet een paar dagen
juit zouden stellen; Hare Majesteit de
Koningin-Regentes was er echter zoo
sterk voor, dat men zou vertrekken,
dat toen de hofmaarschalk, die Maandag
kwam ora re zien of de instructiën
waren opgevolgd, de overtuiging ver
kreeg, dat alles goed warm gestookt
kon wor en, de reis niet te Frankfurt
a. M. werd onderbroken, maar werd
doorgezet.
Bij het uitstijgen van den trein wer
den Hare Majesteiten namens den
groothertog van Baden te Bühl begroet,
terwijl de gemeente-autoriteiten zich
op het afgezette perron bevonden. De
bewoners der kurorten Plattig, Hundseck
-en Herrenwies, juichten de Koningin
nen langs den weg toe. Algemeen is
men verheugd over het bezoek waar
door de aandacht op die plaatsen ge
vestigd wordt; reeds zijn er aanvragen
om logies uit Holland gekomen.
Hare Majesteiten zijn aanmerkelijk
veel later aangekomen dan verwacht
werd, door den toestand der wegen
toen zij de plaats voor het hotel op
reden, scheen vriendelijk de zon.
De sneeuw is weder zoo goed als
weggedooid van de dennen, de grond
is echter vuil.
In een paar dagen kan alles weder
droog zijn. Het weder is goed.
De ioe dezer maand, aldus schrijft
het Handelsbladzal een belangrijke
dag zijn voor velen onzer stadgenooten
met name uit den werkmansstand.
Op dien dag wordt „Ons Huis", de
stichting van den heer P. W. Janssen,
plechtig ingewijd, en zullen de schoone
plannen, die de stichter en wie met hem
arbeidden koesteren, tot verwezenlijking
komen.
Het gebouw is reeds zoo goed als
voltooid Hier en daar wordt nog een
laatste hand gelegd om de verschil
lende kleine en groote lokalen het
vriendelijk aanzien vnn een gezellig
tehuis te geven, dat velen zal uitlokken
den drempel te overschrijden, en
wy zijn er zeker van hen, die eenmaal
„Ox.s Huis" bezochten, tot trouwe gas
ten zal maken.
„Ons Kuis" zal den weikman alles
geven, wat hem naast de vervulling der
eerste levensbehoeften dienstig kan zijn.
Hij kan er den geest ontwikkelen, be
schaven en ontspannen, en zal in de
gymnastiek-zaal kunnen zorgen, dat ook
zijn spieren, waarin veelal de bron voor
zijn levensonderhoud ligt, krachtig wor
den geoefend.
Maar de schoonste verwachting koes
teren de bestuurders vooral van den
band, dien zij gaan leggen tusschen
maatschappelijk meer- en minder bevoor
rechten, tusschen verstandelijk meer- en
minderontwikkelden.
De werkman zal er een nauwen om
gang vinden met de eerste mannen
onzer wetenschappelijke wereldzijn
vrouw en dochters zullen zie onder
gezelligen of meer ernstigen kout met
beschaafde vrouwen om de theetafel
scharen, en zich buitendien kunnen
oefenen in verschillende takken van
huishouding,waardoor de gezelligheid van
„Ons Huis" zal overgeplant worden in
iedsrs eigen huis.
Dit beginsel werd door de oprichters
reeds gehuldigd nog voor de eerste
steen van het gebouw was gelegd.
Het gebouw heeft drie ruime en hooge
verdiepingen en vier uitgangeneen, de
hoofddeur, in de Rozenstraat, een in de
Zoutzaksteeg, verder een nooduitgang,
op de derde verdieping, die met een
trap buiten het gebouw de bezoekers
onmiddellijk in de buitenlucht voert en
dan nog een uitgang aan de gedempte
Rozengracht.
De noodtrap zal dagelijks in gebruik
worden genomen, om dc bezoekers
daarmede volkomen bekend en ver
trouwd te maken.
In de benedenverdieping vonden wij
een ruime leeszaal, een bibliotheek, een
wachtkamer, een gymnastiekzaal, waar
het aan niets ontbrak, ea kleedkamers.
De leeszaal zal dagelijks toegankelijk
zijn tegen betaling van 25 cents per 3
maanden en de boeken kunnen mede
naar huis genomen worden, waarvoor
1 cent per week berekend wordt. In
een nis prijkt daar een fraai bronzen
beeld „Pax et Labor," waarin het doel
der stichting is neergelegd. Dagbladen
en tijdschriften van verschillende gods
dienstige en staatkundige kleur, sociaal
democratische geschriften niet buiten
gesloten zullen daar ter lezing worden
Verder mogen wij niet onvermeld
laten, dat eenmaal 's weeks twee ge
leerden, mr. D. J. van Stockum en mr.
J. Kruseman, in een der kamers
gratis rechtskundig consult zullen geven.
In de vestibule is buitendien een
vragenbus geplaatst.
Op de tweede verdieping, die men
langs hardsteenen trappen bereikt treft
men verschillende lokalen voor onder
wijs en huiselijk samenzijn can.
De groote cursuszaal kan ten minste
90 personen bevatten. Verscheidene
hoogleeraren en andere mannen van
naam hebben reeds hunne medewerking
toegezegd. De voordrachten zijn tegen
betaling van een stuiver oegankelijk
er zal gelegenheid tot gedachten wisse
ling gegeven worden en voor natuur
kundige proeven als anderzins is het
noodige aanwezig.
Het bestuur stelt zich voor ook her-
halingsonderwijs te doen geven, en een
cursus ter beoefening van vreemde talen
re openen, tegen een bijdrage der leer
lingen van een dubbeltje per week.
Iu de kleine zaal daarnaast zal meer
in den geest der vereeniging „Lees
kunst" worden gearbeid en verder vindt
men nog twee clubkamers, waar de
gezelligheid zal voorzitten. De vrouwe
lijke leden der veieeniging verzamelen
daar de dochters uit den werkmans
stand om zich heen, en drinken thee
met hen onder het spreken over ver
schillende onderwerpen, onder lezen of
handwerk. Het ziet er daar recht ge
zellig uit.
In de keuken op dezelfde verdieping
gaan mej. Corver en mej. Van Maars-
seveen lessen in de kookkunst geven.
Op de derde verdieping eindelijk
worden de bezoeker verrast door de
smaakvolle inrichting der groote con
cert- en tooneelzaal. Door een lantaarn
en zijramen van gekleurd glas stroomt
een helder en aangenaam licht binnen.
Er is een breede galerij langs twee der
wanden en bet stuc-werk in de omge
ving der tooneel- of orkestopening is
een nauwkeurige betrachting overwaard.
De zaal kan minstens 500 bezoekers
bevatten en staat door middel van een
dubbele deur onmiddellijk met de
noodtrap in verbinding. Ook treft men
daar nog een buffet en kleedkamer,
aan beide zijden van het tooneel aan.
Hier zullen dus de bezoekers van
„Ons Huis" na eenige avonden der
week in cursuskamer, in leeszaal of
gymnastiekzaal te hebben doorgebracht,
een gezelligen muziek of tooneelavond
genieten.
Uit de gymnastiekzaal treedt men in
een kleinen tuin, die weer greDst aan
een terrein aan de gedempte Rozen
gracht waar een koffiehuis wordt ge
bouwd. Dit koffiehuis gaat mede een
rol spelen in de geschiedenis der stich
ting. In den trant, van de koffiehuizen
door den „Volksbond" opgericht en die
zoo uitstekend voldoen, zal daar tegen
zeer lage prijzen koffie en bier worden
171
HOOFDSTUK VIII.
„Die eikenhouten vloer in de gang is zeer gehoorig, dat heb
ik zelf wel opgemerkt. Zij zal waarschijnlijk iedereen wel hebben
hooren loopen. Veronderstel nu eens, dat zij een vreemden voet
stap gehoord heeft, maar zichzelf heeft wijsgemaakt, dat het niets
was, want dat er op klaarlichten dag geen dieven in huis zouden
komen, dan kan ik mij best voorstellen, dat zij zeer ontstelde,
toen zij van den diefstal der juweelen hoorde."
Janet nam deze uitlegging met warmte aau en kreeg een hoog
denkbeeld van mijnheer Prickett's verstand.
Deze slimme kerel had echter opgemerkt, dat de meesteres de
kamenier de hand boven het hoofd hield en was er nu alleen
maar op bedacht om bij deze in de gunst te komen. Op zijn
verzoek Het men hem alle mogelijke hoekjes en gaatjes onder
zoeken en mocht hij zelfs, met het oog op het bewijzen van
Grainger's onschuld, haar kleederen doorsnuffelen. Toen hij ech
ter niets vond, dat tot ontdekking kon leiden, keerde hij weer
naar het salon terug en gat een Rort verslag van het geval.
„Dames en heeren, het komt hier dus op neer. Zoover wij nu
weten, waren de twee dames Wade, die hier gisteren waren,
maar nu vertrokken zijn, mijnheer Wyncott Esden, advokaat aan
de rechtbank, en het nu aanwezige gezelschap, behalve de wel
eerwaarde heer hier, de eenige personeü, die van het bestaan
van deze kostbare juweelen afwisten. Het schijnt, dat al deze
personen ook wisten, waar die kostbaarheden geborgen waren,
en dat, voor zoover gij weet, niemand anders er mee bekend
was. Verder waren de lichten aangestoken op den avond, dat de
juweelen vertoond werden en dit venster was open; er werd toen
over de waarde der diamanten gesproken, en nu vrees ik, dat
dit gesprek door iemand afgeluisterd is. Dan kunnen wij voorts
veronderstellen, dat een van allen zijn belofte heeft geschonden
en met een ander over de juweelen en de bergplaats heeft ge
sproken. Dit alles moeten wij goed in aanmerking nemen. Het
is jammer, dat ik niet met de kamenier kan spreken, zij zou ons
misschien licht in de duisternis kunnen geven. Ik heb begrepen,
mijnheer, dat gij een dokter zijt en verzoek u daarom mij dade
lijk te waaischuwen, wanneer ik haar een paar vragen kan doen."
„Ik zal terstond even Daar haar toegaan."
„Het spijt mij," vervolgde mijnheer Prickett, toen de dokter
weg was gegaan, „dat mijnheer Wyncott Esden juist vertrokken
was, toen het onheil plaats had. Ik heb het genoegen gehad een
paar maal in mijn betrekking met mijnheer Esden in aanraking
te komen, en ik ken aan de geheele balie geen slimmer advo
kaat dan hij. Als wij een uur geleden hier een man hadden ge
had, die met dergelijke zaken bekend is, dan hadden wij heel
wat k unnen doen. Want waar kon de dief in 10 minuten zoo
gauw heengaan Mijnheer Esden zou dan natuurlijk naar het
naastbij zijnde station geloopen zijn, zou vervolgens de plaatse
lijke poUtie met het gebeurde in kennis gesteld en onderzoek
gedaan hebben naar verdachte personen en den man zou gesnapt
geweest zijn, voor hij 5 mijlen ver was. In den tijd, dat de dief
stal plaatsgreep en nu zijn er van hier zes treinen vertrokken,
twee in oostelijke, twee in westelijke richting en twee naar het
zuiden. Gij zoudt mij niet noodig gehad hebben als mijnheer
Wyncott Esden ter plaatse was geweest."
Zelfs in haar ontroering en verslagenheid, was mevrouw Wyn
cott mijnheer Prickett dankbaar voor den lof, dien hij haar ge
liefden neef toezwaaide. Zij was er blij om, dat Janet het hoorde.
Mijnheer Prickett's speech toonde aan, hoe hoog Wyncott aan
geschreven was bij menschen, die zijne talenten op de rechte
waarde konden schatten.
Terwijl Prickett nog zat te praten, kwam de dokter terug. Zijn
gelaat stond nog veel ernstiger dan gewoonlijk.
„Gij moogt het meisje even bezoeken, mijnheer Prickett,"
zeide hij, „maar ik vrees, dat gij niets uit haar zult krijgen. Gij
kunt wel dadelijk mee naar boven gaan, maar vooraf moet gij
mij beloven zeer kalm te zijn en haar niet te verontrusten. Alleen
omdat de zaak van zooveel belang is, geef ik u toestemming
met haar te spreken."
„Gij kunt u op mij verlaten, mijnheer," antwoordde Prickett,
„ik zal haar niet angstig maken, dat zou mij geen voordeel
kunnen doen."
Een der dienstboden zat bij Grainger en liet haar nu en
