POLITIEK OVERZICHT.
ÖEMENSD NIEUWS.
qehuiziog, alsmede eene bijschuur van
den heer F. Hamuringa, tot den grond
afgebrand. Van den inboedel kon bijna
niets worden gered. Vier jonge koeien
vonden den dood in de vlammen.
Van Veen, de zutfensche
socialist, die Zondagavond in een vecht
partij te Dieren verwond is geraakt, is
in het Ziekenhuis te Zutfen overleden.
Omtrent de toedracht der zaak ver
neemt de Arnh. Ct. nog het volgende:
Ook reeds 's ochtends hebben de Zut*
fenaren met hunnen met roode vlaggen
getooiden wagen te Dieren halt ge
houden. Er moet toen reeds het een
en ander voorgevallen zijn, wat de
Dierensche bevolking minder welwillend
tegen deze vreemdelingen gestemd heeft
o. a. zou een jongen, die een schop
gegeven had tegen een pakket, door
hen ergens bij een huis neergelegde
exemplaren van het blad Voorwaarts}
nogal door een der socialisten mishan
deld zijn.
Op hun terugkeer 's avonds hebben
zij zich opgehouden in de herberg
„De Zon" Daar zijn door enkele hunner
socialistische toespraken gehouden, die
echter zoo blijkbaar niet in den smaak
vielen van een der Dierenaren, dat een
der socialisten ten slotte eindigde met
te zeggcu„laat ons de paarlen niet
voor de zwijnen gooien." Kort daarop
is eene algemeene vechtpartij ontstaan,
waarbij het plotseling bleek dat Vau
Veen hevig bloedde aan een wond
achter in den rechter bovenarm. Hoe
hij daaraan gekomen was, wie hem dien
steek had toegebracht schijnt dadelijk
geheel in het duister gelegen te hebben,
hoewel de zaak onmiddellijk door de
ter plaatse aanwezige politie is onder
zocht. Zelfs werd, naar men zegt, door
de dociers, die Van Veen dadeiijk ver
bonden hebben, het niet onmogelijk
geacht, dat hij de wonde gekregen had
door, van zich ai slaande, ineen scherp
voorwerp te slaan.
Bij de duisternis, die er heerschte, en
het ieit dat de beide partijen elkander
over en weer volstrekt niet kendeD, zal
het niet gemakkelijk zijn in deze zaak
het noodige licht te ontsteken.
Als verdacht vanverduis
tering van gelden, ten nadeele der ge
meente Wessem, is Zaterdag door d:n
wachtmeester der maréchaussees te Roer
mond aangehouden de ontvanger L. S.,
der gemeente Wessem.
De te Tegelen gevonden
overblijfselen van een bouw wei k schijnen
niet van Romeinsche oorsprong, maar
van lateren tijd te dagteekenen.
Een koemelker van Tzum
is op de paardenmarkt te Franeker ziju
portefeuille kwijt geraakt, eene waarde
van 1685 bevattende. Vermoedelijk is
de portefeuille hem door een zakken
roller ontvreemd.
Als een bewijs hoedeprijs
der landeryen in Friesland weder stij
gende is, wordt medegedeeld, dat drie
bouwplaatsen, in eigendom bij het wa
terschap „de zeven grietenijen van Stad
Sloten," die gedurende de laatste 6
pachtjaren f 4400 opbrachten, thans
weder voor den tijd vau 6 jaren ver
huurd zijn voor f6000.
gische Catalogi van be teekeais. Catt-
ieya Rex. Chicago. Een rook-
toestel, Een teekenprijskamp.
Mededeelingen van Java: Eene sma
kelijke groente. Riekende Viooltjes.
Derde nationale Chrysanthemum-
Tentoonstelling. Chrysanthemum-
Teutoonstelliog. Nederl. Maatschappij
voo.: Tuinb. en Plantkunde. Vergade
ring der Bloemen- en Planten Commissie,
op 12 October 1892. Afdeeliag
Groningen ec Omstreken. De Knol-
begonia's te Haarlem, vervolg en slot
van bladz. 503. Verschillende mede
deelingen. Ontvangen Prij3-Couran
ten. Weêrsgesteldheid. Inhoud
van het Nederl. Tuinbouwblad.
Iahoud FloraliaVrijdag 21
Oct.Eene reis naar het Zwarte
Woud. Weekoieuws. Korte me
dedeelingen. Bloemzendingen.
Prijscouranten. Correspondentie*
Nedeti. Maatschappij voor Tuinb. en
Plantkunde. Duitsche Vereeniging
van Tuinoouwkundigen te Londen.
Derde Nationale Chrysanthemum-ten
toonstelling. Sprokkelingen. Vraag
bord. Adverteutién. Bijblad
AviculturaVogelvangst in Tyrol.
Een bijdrage over het voederen der
hoenders. Onze vinkenbanen.
Iogezonden stukken. Mengelingen.
Viaagbord. Tentoonstellingen.
Correspondentie. Advertentiën.
KOLONIËN-
BATAVIA, 23 September.
Lettel en ec Kunst*
Inhoud S empervirens, Vrijdag 21
Oct.: Vaste planten, XVII. Maand-
bloeier-Aardbezie—Berger, met een af
beelding. Roos. Kaiserin Augusta
Victoria. Humulus japonicus varie-
gatus. Xanthoceras sorbifolia met
vrucht. Ksolbegonia's. De nieuwe
goudbontbladerige Phalris arundinacga.
Om te onthouden. Het Pinetum
Schoberianum. Canna Madame J.
Sallier. Tritomanthe R. C. Affourtit.
Cactus-Dahlia's. Twee dendrolo-
De Javabode ontving den 22en Ssp-
temDer uit Medsn het volgende reeds
uit de Sumatra Ctmedegedeelde
telegram
De controleurs bij het binnenlandsch
bestuur Van Dijk en Kroesen zijn in
Bjven-Tanah Djawah bij Delok Pari-
boean door Batakkers aangevallen. Van
de lieden die in hun gevolg meegingen
zijn er twee gedood en worden er veer
tien vermist. De bagage en de gemaakte
aanteekeningen zijn verloren gegaan.
De beide controleurs bereikten Lago;
boii.
De favabode teekent daarbij aan:
Dolok Pariboean ligt ia de onafhan
kelijke Bataklanden; Lagoebotie ligt
aau het Toba-meer en is de zetel van
aen controleur der onderaf deeling Toba,
afdeeling Toba en Silindoeug, residentie
Tapanoeli, den heer P. A. L. E. van
Dijk. De controleur die met hem was,
is waarschijn lijk de heer C. A. Kroesen
geweest, controleur te Bindjei, en niet
de controleur J. A. Kroesen van Batoe
Bahra. Wat het doel van den tocht was
zegt ons telegram niet. De heer Kroe
sen heeft ai eenige malen Bataksche
landstreken onder ons bestuur weten te
brengen.
De Soer. Ct. verzekert dat den resi
dent Scherer de betrekking van civiel
goeverneur van Atjeh is aangeboden en
dat hij nu reeds goeverneur zou zijn,
als hij zich met de invoering der scheep-
vaartregeling had willen belasten. Ver
der dat de goeverneur-generaal dagelijks
een lang telegram van den goeverneur
van Atjeh ontvangt.
De goeverneur van Sumatra's
Westkust is gemachtigd om te beschik
ken over eene som van 5000 voor de
feestelijke viering zoowel te Emmahavea
als te Padang van de openstelling van
voornoemde haven voor de scheepvaart.
De duitsche consul-generaal heeft
namens zijn Keizer aan den schout
Hinne de gouden medaille der Kroon
orde overhandigd, wegens aan het
duitsche rijk bewezen diensten aan ge
noemden ambtenaar geschonken.
Van Soerabaja is het bericht ge
komen dat de notaris Harteveld is
overleden.
De Atjehsche Ct. van 3 Sept. meldt
Een groot gedeelte van het volk van
Nja Makam is wegens rijstgebrek op
den terugtochtslechts een kleine bende,
o ader Nja Sam, is nog in het Tamiang-
?che achtergebleven. De bende heeft de
rijstprijzen in de door haar bezochte
streken doen stijgen tot 1 de 5 kilo's.
Volgens de Saer. Ct. zal de Ko
ningin Emma der Nederlanden uit de
watereu van Lombok naar Padang gaan
om de opening van de Emmahaven bij
te wonen.
De Soer. Ct. meldt dat de regee
ring bezwaar heeft gemaakt; het gewone
driejaarlijksche gezantschap te ontvangen
dat de vorst van Lombok ook ditmaal
had willen zendeneerst moesten de
bestaande moeilijkheden zijn uit den
weg geruimd.
Tut directeur van de gasfabriek
te Batavia is benoemd de heer S. J.
Enthoven, thans als zoodanig te Soera-
baja werkzaam.
Uit de Prc-anger-regentschappen
komen voortdurend gunstiger berichten
omtrent de vermoedelijke opbrengst
van den koffieoogst, die geschat wordt
minstens twee malen zoo groot te zullen
worden als hij aanvankelijk van be-
stuurswege geraamd was.
Naar men meldt, kan bij de in
fanterie in dit jaar nog vrij wat promotie
verwacht worden, zoowel onder de
hoofd- als onder de subalterne olficieren.
Hoe goed liet* echter gedurende het
overschietende gedeelte van 1892 moge
gaan, men zal het toch niet zoover
kunnen brengen, dat de aanstelling van
Juli 1879 de beurt kan komen,
zoodat alle nog te benoemen kapiteins
minstens veertien jaren als luitenant
zullen geloopen hebben.
Uit Atjeh wordt aan de 'avabode
van 31 Sept. o. a. geschreven.-
In mijn laatste schryven deelde ik u
eenige staaltjes mede van de verregaan
de brutaliteit waarmede onze Atjehsche
onderdsmen tot zelfs binnen onze liaie
misbruik maken van onze lankmoedig
heid en hoe nog steeds onze verster
kingen beurtelings onder vuur worden
genomen. Nu, in dezen toestand is se
dert weinig veraudering gekomen, en
de wegwerkers, die thans bezig zijn de
lijn Lambaroe-Lsmreng in bruikbaren
staat terug te brengen, d.enen weder
als zoovele schijven waarop de sloebers
zich in het schieten oefenen. Gelukkig
schijnen de 20 jaren dat zij zich nu
met dat spelletje arauseeren, hen daar
in nog niet erg bedreven te hebben ge
maakt, daar zij over het algemeen nog
zeer treurige schutters zijn.
Met de scheepvaartregeling schijnt
het nu ernst te worden en de daarvoor
te nemen voorbereidende maatregelen
brachten hier reeds wat leven in de
brouwerij. Voor het oprichten eener
versterking te Telok Semawé en tevens
om eenige oproerige Atjesche hoofden
die buurt in bedwang te houdeen
vertrokken den 11 en dezer twee com
pagnieën van het 15e bat. inf. benevens
een gedeelte der bergbatterij en cavalerie
per Maetsuyker naar Edi.
Den i4en dezer gaat onze gouverneur
eenige dagen naar Segli: reden, ver
moedelijk scheep vaattregeling.
Hoewel ik het bijna niet kan geloo-
ven, zoo hoor ik dat men van plan ïs
bij de invoering dezer regeling de
blokkade op te heffen. Waarschijnlijk
zal dat echter een praatje zijn.
Uit Lombok vernam de Soer.Ct.
het volgende:
Hoewel de Sasaks geen vuurwapenen
bezitten, winnen zij toch voortdurend
voet, en het lijdt geen twijfel of ten
slotte zullen zij het pleit geheel in hun
voordeel beslecht zien. Te meer, omdat
ie troepen van den vorst, hoe goede
geweren en zelfs kanonnen zij hebben,
sedert het afsluiten van toevoer naar
Ampenan gebrek hebben aan al wat
daarbij behoort. Gewone projectielen
voor de laatsten hebben ze in het geheel
nietzij schieten maar met alles wat ze
vinden, met stukken ijzer en steen, einden
ketting zelfs en dergelijke.
In den laatsten tijd hebben de Sas-
saks weder een paar versterkingen, Sen-
gigi en nog twee anderen, van dien
vorst bemachtigd en kampongs waarin
of waarom deze lagen, verbrand, gelijk
hun gewoonte is. Ook werden er toen
een drietal kanonnen buit gemaakt. Da
gelijks zien zij daarbij hunne gelederen
toenemen in dezelfde mate als die van
de dynastie-troepen verminderen. Het
is voor hen slechts eene kwestie van
tijd, een hèel lang kan het betrekkelijk
niet meer duren, maar het schijnt.
Weet de regeering wel, dat er op het
spreken de hh. Jules Ferry en Barthé-
lémy de St. Hllaire het bericht tegen
dat tijdens de bezetting te Tunis Cialdini
van Fraakryk de verzekering zou hebben
ontvangen, dat Frankrijk zich niet van
Taais zou meester maken.
Bovendien wordt nog uit Parijs ge
meld dat Etienae tot vice-president is
gekozen met 168 stemmen, tegen 141
op Viger.
Uit Londen wordt door Dafoiel ge
meld, dat de geheime raad 28 Oct. te
Balmoral bijeen komt. De koningin zal
dan verscheidene belangrijke staats
stukken teekenen en.
U9 iu5wv.uu6 nw, u^L ci up ucu stukken teekenen en, naar men zegt,
geheele eiland voor zoover het reeds in |00k het besluit, waarbij het parlement
ae macht van de opstandelingen is tot het midden van Jan. verdaagd wordt.
en dat is alles except Ampenan, Mata-
ram, Tjakra of Tjakranenara en nog een
versterkte kampong in de onmiddellijke
nabyheid dier laatsten niet een man
is die nog gelooft aan het bestaan van
dea ouden vorst? Algemeen is het ge
loof, dat hij reeds sedert vele weken
overleden is niet alleen, maar zelfs meent
men daar ook dat de echte zoon door
den oaeehten is uit dea weg geruimd,
de gehate Mahdoe zoo noemen
zij den bastaard en alleen n®g is*
Dit laatste geloof wordt bevestigd
door de omstandigheid, dat de echte
zoon reeds sedert iang niet tmeer gezien
is iu kampong Kavc, zija verblijfplaats.
En ook het feit, dat deze zich in de
laatste periodes van onderhandeling ia
het geheel niet aan dea resident heeft
vertoond, zou dit vermoeden waartoe
trouwens alle aanleiding bestaat slechts
versterking.
In de vorige week namen wij een
telegram op, volgens hetwelk de troe
penmacht te Edi uit vrees voor Nja
Makam met 350 maa was versterkt.
Thans wordt ons nader van Atjeh
gemeld dat het in Edi lang niet rustig
is: Nja Makam heeft aan de bevriende
hoofden in den omtrek van Edi kennis
gegeven dat hij dea „prang sabil" keelt
afgekondigd. Deu J4ea September zij*
vier schepen naar Edi vertrokken om
een kampong te tuchtigen die aan Nja
Makam huisvesting en oorlogsnaaterieel
had verstrekt. (Javaboek)
De kabinetsraden zuilen Donderdag
aanvangen en gedurende eenige weken
worden voortgezet.
In zijne te Turijn te houden rede
voering zal de heer Briu zich bepalen
tot de verzekering, dat de betrekkingen
van Italië met de overige mogendheden
voortreffelijk zijn. Hij zal daarna uit
voerig de koloniale vraagstukken be
handelen.
De bisschoppen van het aartsbisdom
Sevilla hebben eene geheime vergade
ring gehouden om een belangrijk besluit
te nemen. Er zou sprake zijn van het
richten v&« een manifest aan de
K»nicgia-Regentes.
De russische keizerin z&i, om haren
zoon grootvorst Georg AIe*androwitsch
te bezoekea, eeae reis naar den Kaukasus
ondernemen.
Het antwoord van de Porte op da
russische nota is, nadat het aan de
goedkeuring van den Sultan was onder
worpen, naar den turkschen gezant te
Petersburg gezonden. De nota is kort
en vriendschappelijk. De Porte brengt
in herinnering, dac zij altijd trouw de
traktaten heeft uitgevoerd.
De russische regeerirag is zeer tevreden
met den inhoud van dit antwoord.
Er is een telegram ontvangen te
Brussel, van den Kongo-Staat, meldende
dat «le onder-luitenant Liegeoïs en
anderen vermoord zijn door de inboor
lingen op den isen Augustus jl. op
eene plek tegenover het fransche dorp
Timasa aan de Quelle.
Ia deu franschen ministerraad heeft
den heer Viette den korten inhoud
medegedeeld van het door liem voor
te stellen artikel aan de wet op de
arbitrage toe te voegen en dat strekt
om de arbitrage verplichtend te stellen
in gevallen van conflicten tussckcn pa
troons en werklieden in mijnen.
Op eeae interpellatie van de afge
vaardigden Basly en Hubbard over de
conflicten tusschen fransche ea beigische
werklieden in het noorden en over de
houding der regeering ia deze zaak,
zal de heer Viette antwoordea, dat
vreemdelingen niet uitgesloten kansen
worden van den arbeid, dien zij ia
Frankrijk kunnen vinden, daar de
Franschen overal gelijke rechteu ge
nieten.
Nader wordt gemeld, dat de Kamer
met 359 tegen 160 stemmen het amen
dement door Basly voorgesteld op de
arbitrage wet, heeft verworpen. Aange
nomen werden de artikelen 6—9 van
dat ontwerp.
De Kamer heeft alle artikelen der
wet op de arbitrage aangenomen met
een amendement van Grousset, krachtens
hetwelk de vrederechter zal kunnen
aanvangen met een poging tot arbitrage.
De heer Carnot heeft den italiaanschen
gezant ontvangen, die hem eene* brief
overhandigde van Koning Humbert,
waarin deze den president dankt voor
ae hulp door de fransche vloot ver
leend bij de opluistering der feesten te
Genua.
Voor de tentoonstelling
Antwerpen-Brussel, zijn groote plannen
waarbij enkele van den zonderkngsten
aard.
Een lezer van de ,/Ind. Beige" wenscht,
dat de tentoonstelling allerlei bizonder-
heden betreffende de sociale kwestie
zal bevatten. Hij wil dat een arbeiders
woning, vau eea gezin, dat ia een of
andere slop in de treurigste omstandig
heden leeft, zal worden afgebeeld. Niet
een enkel afschrikwekkende bizoader-
heid mag vergeten worden. Ten tweede
eene geheele verzameling van arbeiders,
die ten gevolge van hun ongezonden
en gevaarlijken arbeid ziek of verminkt
zijn geworden. Zoo moeten er "bijv.
wezen arbeiders der loodwitfabrieken,
met hun bleeke gezichten, phospnor-
bereiders met kun vlammend, gekorven
gelaatsuikerbrekers met hun afgesleten
vingers, enz. enz.
Ten derde behoort er een uitstalling
te wezen van maaitijden, zooals die in
den regel ia de werkmanswoningen ge
nuttigd worden.
Ten vierde moet eene duidelijke voor
stelling gegeven worden van de wijze
waarop de levensmiddelen der armen
vervalscht worden ea wat het gevolg
dier vervalsching is. Ten vijfde wordt
eene vergelijking gegeven tusschen het
huiselijk leven van den „bourgeois" in
goeden doen en dat van den armen
werkman, enz. enz.
Een ander inzender stelt voor een
In eenen brief aan de Agence Havesglazen paleis op te richten te Brussel en
/,Ik vind het volstrekt niet dwaas. Ik was alleen maar nieuws
gierig wat er wel in uw gemoed omging.*
Angela boog het hoofd maar antwoordde niet en de klok boven
hunne hoofden verkondigde luid galmend het uur, en de doffe
tonen verstoorden aanmatigend de plechtige stilte. Wat maakt het
toch zoo plechtig als wy des avonds op het kerkhof ons bevindende
de torenklok hooren slaan Worden wij met het oog op het uur
zachter gestemd in ons gemoed en worden wy meer gangbaar voor
half bijgeloovige invloeden Of wekken de levendige bewyzen aan
de sterfelijkheid van den mensch rondom ons vrees by ons op, en
wordt de sluier, welke onze zoo geheel menBchelyke verbeelding
begrenst voor een oogenblik opgeheven, en klinken die tonen ons
in de ooren als eene profetie van ons naderend einde Wellicht
is het nutteloos dat te vragen. De uitslag is toch dezelfdeweini
gen onzer kunnen die tonen aanhooren zonder door voorgevoelens
te worden gekweld, en konden wy onze woorden in gedachten
breDgen, dan zouden deze ongeveer als volgt zyn
z/Dat gelnid weerklonk eenmaal in de ooren van hen, die rondom
ons slapen. Nu hooren wy het. Binnen korten tijd zal het elk uur
weergalmen over de grafsteenen van onze graven en jongere
geslachten zullen opdagen uit de onbekende toekomst, zullen staan
waar wij nu staan, zullen luisteren en denken, zoosls wy nu den
ken over de oude vraagstukken, die wy trachtten op te lossen,
terwijl wij zullen wy niet doof zyn om te hooren, en stom om
te spreken
Zoo ongeveer waren de onuitgesproken gedachten, die in de
harten van Arthur en Angela opwelden, terwijl de volle slagen
van de klok in de stilte wegstierven. Zij werd een weinig bleek
en wierp een blik op hem, terwyl hy onwillekeurig huiverde en
ook Aleck de hond snoof en huilde angstig.
//Het is koud,* zeide hij. //Zullen wy gaan?*
Zij keerden om en richtten hunne schreden naar den uitgang
en toen deze bereikt was, waren alle bijgeloovige gedachten ver
dwenen tenminste bij Arthur, want hij herinnerde zich, dat hy
zich dien avond iets tot taak had gesteld en dat nu de gelegen
heid daar was. In gedachten verzonken vergat hy beleefd te zijn,
en liep het eerst door de poort. Aan den anderen kant bleef hy
staan, en zag ernstig in het hem zoo dierbare gelaat. Hunne
oogen ontmoetten elkaar, en er was iets in zyn blik, dat Angela
haastig de hare deed neerslaan. Er heerschte een oogenblik van
stilzwijgen, terwyl zij daar bij de poort stonden. Hy verbrak
de stilte.
z/Het is een prachtige avond. Zullen wy wat door de ruïne gaan
wandelen P*
#Ik zal daar myne voeten nat maken, want er is dauw ge
vallen.*
z/Er is van avond geen dauw gevallen. Wilt gij er niet heen
gaan P*
»Laten wy er morgen heengaan; het is nu al later dan wanneer
ik gewoonlijk terugkeer. Pigott zal niet weten waar ik blijf.*
//O, bekommer u nn niet om Pigott. De avond is te schoon om
nu vroeg te gaan slapen, bovendien gij weet, dat men een ruïne
altyd bij maanlicht moet gaan zien. Ga als 'tu blieft mee.*
Aarzelend zag zij hem aan, wijfelde en ging mee.
z/Wat wilt gij zien F* zeide zij weldra op een toon, waarin hy
haar nog nooit had hooren spreken, daar er een zweem van bit
terheid in lag. //Dit is het vermaarde venster, waarover mijnheer
Fraser steeds in verrukking is.*
z/Hoe schoon. Zullen wij hier wat gaan zitten om het te kunnen
gadeslaan.*
Zy zetten zich neer op een lagen hoop steenen, ongeveer vyftien
schreden van het venster verwijderd.
Rondom hen strekten zich naar alle richtingen schaduwen uit
terwyl zyzelf in het maanlicht waren gezeten; eenigen tyd bleven
zy roerloos en stilzwijgend alsof zy de schaduwen waren van de
geschilderde figuren, die eens door de steenen lijst waren omhuld
//Angela,* zeide hy eindelyk //Angela, wilt gy een oogen
blik naar my luisteren. Myne moeder, als het ware door haar
geleden sm?rt bezield, zeide tot my op haar stertbed//Er is
maar een ding voor zoover ik weet, dat in staat is om een men
schen leven gelukkig te maken zooals het de wil van God is, en
wat de dwaasheid en zwakheid der menschen het byna tot eene
onmogelijkheid maken, en dat is liefde. Liefde is mijne trooB-
teres geweest te midden van vele rampeD; ten eerste de groote
liefde, die mij aan uw vader hechtte, en dan de liefde, die ik
voor u koester. Zonder deze twee banden zou het leven voor rnjj
werkelijk eene woestenij zijn geweest.
(Wordt vervolgd.)
