BINNENLAND.
POLITIES OVERZICHT.
de heeren mr. F. Wiilekes Mac Donald
en Johan Spoor, advocaten en procureurs
te Haarlem.
Door de Staten van Over-
ijsel met den griffier is aan den Com
missaris der Koningin, mr. J. H.
Geertsema, bij zijn aanstaand altreden
een zeer kostbaar souvenir geschonken,
dat geleverd is door den heer Steltman
te Zwolle en onder diens opzicht ont
worpen en vervaardigd in de Kon.
Ned. Fabriek van J. M. Van Kempen
en Zonen te Voorschoten.
Dit kunstwerk bestaat in een massiet
zilveren groep, gevormd door een
vrouwenfiguur, zinnebeelden van land
bouw en nijverheid, met het wapen
yan Overijsel en attributen van ge
westelijk bestuur, waarin de jaartallen
1878 eu 1892 prijken, doelende op het
tijdvak, waarin de heer Geertsema het
bestuur heeft gevoerd.
Het piëdestal is versierd met het in
zilver gedreven familiewapen, getooid
met helm en helmlof en prachtige ge
dreven leeuwenkoppen, terwijl in een
medaillon de inscriptie prykt
„De leden der Staten van Overijsel
„met hun griffier aan hunnen aitre-
„denden voorzitter mr. J. H. Geertsema'
De Pr. Gr on. Ot. verneemt, dat de
Commissaris der Koniögin in Groningen,
jhr. mr. J. JE, A. Van Panhuijs, be
noemd is tot Commissaris in Overijsel,
t§r vervanging van den heer Geertsema.
Het bestuur der vereeni-
ging „Ons Huis", te Arasterdam, zal
in den aanstaanden winter eene proef
nemen met het verspreiden van allerlei
kennis door middel van voordrachten
die op Woensdag- en Donderdagavon
den in het gebouw zullen worden ge
houden door sprekers van allerlei
richting.
Het wenscht tegen een toegangsprijs
Van 5 cent mannen en vrouwen uit
den arbeidenden stand, zonder andere
standen uit te sluiten, bekend te maken
met allerlei feiten uit het gebied der
geschiedenis en letterkunde,dernatuur-
én volkenkunde en der staatsweten
schappen, waarvan de kennis tot nog
toe vrijwel buiten hun bereik ligt. Het
hoopt dat deze voordrachten zooveel
belangstelling mogen wekken en aan
leiding geven tot zooveel denken en
vragen, dat in een volgend jaar lessen
k -
cursussen kunnen worden geopend
over een of ander nu te behandelen
onderwerp, waarvan een kleinere of
grootere kring meer wil welen.
Het wenscht deze voordrachten,
te beschouwen als eene poging om een
algemeen overzicht van het menschelijk
denken en streven op verschillend ge
bied te geven, om later in bizonder-
heden te treden. Het terrein moet eerst
worden verkend, goede gidsen staan
gereed. Daarna splitsen zich de reizigers,
en wie verder wil gaan om het onbe
kende land nader te onderzoeken, zal
zijn wegwijzer vinden.
Na elke voordracht, die ongeveer een
uur zal duren, zal gelegenheid zijn naar
aanleiding van bet gehoorde vragen te
doen en inlichtingen te ODtvangen
Ook zullen eenige lezingen, uitsluitend
voor vrouwen, gehouden worden, o.a.
door mevr. BakkerKoiff, over „Onze
woning", en door dr. P. J. Barnouw
over de verpleging van zuigelingen. Ook
vanwege het comilé ter verkrijging van
stedelijke wasscherijen zal in den loop
van den winter eene voordracht worden
gehouden.
Zaterdagmiddag te 8,80 uur
had te Amsterdam een schuitenvoerder
het ongeluk, aan de Stadhouderskade bij
de Oosterviaduct, van zyne schuit te
vallen en te verdrinken, hoewel alle po
gingen werden aangewend om hem te
redden.
Te Amsterdam heeft zich
weder een geval van cholera voorge
daan, en wel aan boord van een
tjalkschip, in de Kostverlorea Vaart.
Woensdag werd de schipper, Snijders
geheeten, die met zijnen zoon en zijnen
knecht de bemanning vormt, ziek, en
Vrijdag bleek het cholera te zijn. Het
vaartuig is naas de voormalige Petro
leumhaven gesleept, en de patient, die
weigert zich naar de barak te laten
brengen, wordt daar verpleegd.
De zoon uit het gezin te Breda waar
zich het eerste cholerageval heeft .voor
gedaan en die als soldaat bij het 6e
reg. inf. aldaar ingedeeld was, is mede
in observatie opgenomen. Ook is het
drinken van water aan alle militairen
verboden en in de cantines warme thee
gratis verkrijgbaar gesteld.
Een der vier choleralijders in de
barak te 's Gravenzande, atkomstig van
de Scheveningsche bom, is Zaterdag
overleden. Nog zijn aan boord zes
opvarenden.
De zieken in de barak werden Za
terdag door den geneeskundigen inspec
teur bezocht, die mede vergezeld van
den burgemeester en den geneesheer
van de Badda leen bezoek bracht aan
het besmette schip aan den Hoek.
Vrijdag is te IJselstein een geval van
cholera voorgekomen bij een meisje van
12 jaar en Zaterdag werd een meisje van
8 jaar door dip ziekte aangetast. Beiden
zijn nog in leven*
Te Breda zijn Vrijdagnacht twee
nieuwe cholera-gevallen bijgekomen. De
aangetasten zijn twee vrouwen, van
welke de eene woont in de Gampel-
straat, de andere op den West-Buitcn-
singel. Sedert geene sterfgevallen,
Te O vermeer, gemeente Nederhorst
den Berg, zijn Vrijdag opnieuw twee
gevallen van aziatische cholera voorge
komen. Het getal is hierdoor reeds tot
vijf gestegen
De twee nieuw aangetasten zij a ge
huwde vrouwende eene, uit Breukelen
overgekomen om hare moeder en broe
der te verplegen, is in zeer hevige mate
aangetast: in dit gezin zijn dus drie
lijders.
De toestand van de andere, dichtbij
het besmette perceel woonachtig, is
thans nog minder ernstig.
Het 4jarig meisje neemt bepaald in
beterschap toe, doch moeder en zoon,
hoewel een weinig beter, verkeeren nog
in een slechten toestand.
Izaak Wolfsbergen, oud 39
jaar, wonende te Rotterdam, is den 27
afdeeling te Rotterdam verzoekt opspo
ring en telegraphisch bericht.
Men schrijft over het te F a 1-
mouth binnengekomen nederlandsche
barkschip fokannakapitein De Looze,
dat door eene stortzee, behalve de sloepen,
6 man der ekwipage over boord gingen,
waarvan drie door een terugkeerende
golf weer aan het dek terugkwamen en
gered bleven. Het schip had 180 dagen
reis en het dek is lekop de uitreis is
de stuurman dood gevallen.
By den heer Van Spanje,
kantoor van uurwerken te Utrecht, is
een horloge te zien, dat door een stui
vertje geheel wordt bedekt. Het is door
een werkman te Genève in zijn vryen
tyd vervaardigd en vertegenwoordigt
eene waarde van f 3600.
De commissie tot beheer
der gelden, ingekomen voor de redders
van A. Tilburgs uit den put te Hilver
sum, heeft dezer dagen de rekening op
gemaakt en is. tot besteding der gelden
overgegaan. Uit vele oorden des lands
zijn bijdragen ingekomen, zoodat de
commissie in staat ia geweest aan de
werklieden G. van Rheenen en J. van
Asveldt, die medehelpers aan het red
dingswerk geweest zijn, een geschenk in
geld te doen toekomen, alsmede aan den
werkman Troost, die bij het instorten
van den put ernstig is verwond geraakt.
Wat betreft den hoofdredder, G. van
Rheenen, voor hem is een bedrag be
schikbaar, voldoende om met hetgeei
rechtstreeks werd toegezonden, hem eene
solide eigen woning met erfje te ver
schaffen.
Om verschillende redenen heeft de
commissie gemeend aan dit plan uitvoe
ring te moeten geven in dezen vorm,
n.l. dat de grond en het te bouwen
huisje komt op naam der minderjarige
kinderen van Van Rheenen, met recht
voor hem en zyne vrouw om de woning
levenslang te bewonen of daarvan het
vruchtgebruik te genieten. De firma
Gebr. Nieuwenhuizen, onder wier beheer
de putgraving geschiedde, heeft zich
tegenover de commissie welwillend be
reid verklaard om voor den bouw der
woning belangeloos te zorgen, en wan
neer aan de kosten nog mocht te kort
komen, in het ontbrekende te voorzien.
Amsi
Men schryft aan de N. B. Cl
Hoe de wet op de knoeiery in den
boterhandel te Maastricht werd toege
past
By de plaatselyke gezondheids com
missie ia ingekomen het drie-maande-
lyksch verslag der sub commissie, belast
- met het onderzoek van levensmiddelen,
October j.l. van daar vertrokken, met jQ maanden Juli, Augustus en Sop
het doel de gemeenten Dordrecht enltemberc
Te Eede had een schaapher*
der K. genaamd, wonende op de Nieuwe-
Reemst, een geladen geweer medegeno
men naar het veld. Onverwachts ging
dit geweer af, ten gevolge waarvan hij
de geheele lading hagel in het onderlyf
kreeg.
Nog denzelfden avond overleed hy aan
de bekomen verwonding.
Te S t a n d d a a r d b u i t 0 n iade
oude veerman J. van Dout, by het ver
voer van bietenloof, met kar en al in
de vaart gevallen en daarin verdronken.
Zaterdagochtend werd te
Bleiswijk het vierjarig zoontja van den
watermolenaar C. Rademaker door de
wieken van den molen doodgeslagen.
Eikels, die tegenwoordig
by honderden hectoliter uit de Tera-
pelsche bosschen gehaald worden, blyken
ook eene grondstof te zyn voor alcohol
bereiding.
De eikels bestaan uit zetmeel 20.28
(waarom ze als varkensvoer gezocht zijn),
gluten 18.50, looizuur, 2.85, vezel 7.18,
extractiefstof met water 51.71, zoodat
de eikels ryk zyn aan zetmeel en gluten.
Met tarwe en rogge worden de van de
schaal oatdane en fijngemalen eikels
behandeld en de alcoholgiating op do
gewone wijze te voorschyn geroepen.
Naar wordt beweerd, zou het product
zuiverder zijn dan dat van den koren-
jenever.
De commissie voor Beets
heeft hare nieuwe woningen, 10 in getal
aan de armvoogden verhuurd, die nu de
ellendigste krotten zullen doen ontraimen.
Een der inwoners, in Maart 11. in
Beets met zyn wooabok teruggekomen,
nadat armvoogden hem het vorige jaar
pen hadden om elders zijn fortuin
te zoeken, meende dat hy goed deed
alvast eene der woningen voor zich
beslag te nemen.
Hy liet 's avonds zyn schuit zinken
en klom in een der hnizen. Den volgen
den dag, op aanmaning der politie het
huis verlatende, keerde hy laat in den
avond terug, aangemoedigd door een 40
socialisten, sloeg de glazen in en vestigde
zich opnieuw in het huis.
De maréchaussees, die ontboden werden,
hebben hem toen' naar Beetsterzwaag
vervoerd en proces-verbaal tegen hem
opgemaakt.
Nadat de gezonken schuit weer opge-
vücht en hersteld was, heeft de familie
weer hare vroegere woning betrokken.
Zevenbergen te bezoeken, en des na
middags terug te keer en. Hij is te
Dordrecht geweest, maar niet te Rotter
dam teruggekeerd. Men vermoedt dat
hem een ongeluk is overkomen. Signa
lement postuur klein, tenger en schraai,
aangezicht langwerpig, kleur bleek, haar
zwart en krullend, knevel rossig, oogen
bruin, voorhoofd hoog en smal, neus
lang en gebogen, mond klein, lippen
dik, kin spits, spraak vlug, zenuwachtig,
zomersproeten; kieeding: blauwe win-
teijaB met geruite voering, jaquette en
vest van gryze stof, pantalon van
zwarte stof met licht streepje, bruin
tricot onderbroek, grys tricot borstrok.
Wit linnen en wit flanellen hemd,
lakensche bottines met lederen neuzen.
Hij droeg een gouden remontoir-horloge
met phantasieketting op goud gelijkende;
twee gouden vingerringen; een abonne
mentskaart 2t kl, der staatsspoorlijnen
Zuidemet, voor 1 jaar, waarop zijn
portret; een patent; eene portefeuille
met portretten van zijne vrouw en 4
kinderen en van zijnen patroon; een
pakket stalen van kleermakers fourni
turen en bukskins in zwart wasdoek
gewikkeld.
De commissaris v*n politie bij de 2 e
steld, waar beheerd was voor en ten
behoeve van een ander. In casu evenwel
had gedaagde zyn eigen zaak beheerd
kon het enkel belang, dat eischer
daarby had, in de onderlinge rechtsver
houding geene verandering brengen. De
strenge bepalingen der wet mochten
niat lichtvaardig uitgebreid worden, en
van eene bepaalde bedoeling by partyen
bleek nietsin dat geval had men moe
ten zorg dragen bij het slniten der over
eenkomst eenige bepaling dienaang aande
op te nemen. Eischer werd mitsdien in
e vordering ontvankclyk verklaard.
Gepleit indertyd voor eischer door mr.
Havelaar en voor gedaagde door mr.
Leder.
RECHTSZAKEN-
Het volgende is aan dat stuk ont
ieend
Van de zes, onderzochte monsters boter
waren drie //winkelboter" en drie //markt-
boter."
De marktboter was onvervalscht, ter
wyl de drie monsters winkelboter uit
sluitend kunstboter waren.
En verder wDe uitslag van het on
derzoek is, dat men in verschillende win
kels dezer stad nog altyd voortgaat
vreemde vetten te leveren, wanneer boter
gevraagd wordt enz."
Hoe lang is het nu reeds, dat men
daarmee 7/nog altyd voortgaat
Maar nu komt er denkelijk toch een
einde aan, want//de verkoopers der
^gesignaleerde artikelen zullen door de
/politie gewaarschuwd worden, terwyl,
//zoo zy //nog altijd voortgaan", strengere
//maatregelen zullen genomen worden."
Strenger dan welke Het belooft wat!
Liever geen wet, dan eene wet die men
niet toepassen wil. Het is comedie. Wan
neer er de jachtwet mee gemoeid is of
de verordeningen ter bestrijding van de
klauwziekte, weet men wel anders toe
te grypen, en nochtansde knoeiery in
den boterhandel is een zwaarder wegend
belang.
De cassatie, ingesteld tegen het vonnis
der arrondi8sement8 rechtbank te Gronin
gen, in de bekende Sequah-zaab, is in
getrokken, zoodat de heer Davenport
thans onherroepelijk is vrijgesproken.
Aan de rechtbank tc Rotterdam
was onlangs de vraag voorgelegd, in
hoeverre degeen, die zich een tantième
van de netto-winst van eene andere zaak
had bedongen, recht had van dien ander
rekening en verantwoording te vorderen,
zoodra deze weigerde behoorlijk opgaaf
van zyne winsten te doen.
Zonder een zoodanig middel, had
eischer beweerd, zou men zyn recht op
het tantième niet kannen handhaven en
tegenover eiken .willige machteloos
staan. Rekenplichtigheid vloeide voort
uit de wet of kon bij overeenkomst be
dongen worden, en nu was het niet aan
te nemen, dat waar men eene overeen
komst als déze aanging, daarby niet
tevens bedoeld zou zyn, dat hy die een
aandeel zyner winst moet afstaan, casu
quo verplicht zou zyn tot het afl
van rekening en verantwoording.
De rechtbank, Zaterdag in deze zaak
uitspraak doende, vereenigde zich evenwel
met het systeem van gedaagde, die van
oordeel was, dat de rekenplichtigheid
door de wet aan zeer enge grenzen ge
bonden was en alleen daar werd onder
KO LONIEN-
Onderhoorigheden. Oostkust;
De versterking te Segli werd nu en dan
uit Kota-Triëng beschoten, hetgeen be
antwoord werd met geweer- en geschut
vuur.
Op den 17den September vielen eenige
passergangers in eene hinderlaag van
den vijand ten Z.-O. van kampong Kra-
mat; een Chinees werd gedood, een
andere verwond. Toen van uit de ver
sterking hulp kwam opdagen, wisten
de kwaadwilligen zich schuil te houden.
Den loden dezer werd de post te
Segli bezocht door den civielen en mi-
itairen gouverneur.
De voorgenomen reis naar Kota Radia
van den Radja van Merdoe is uitgesteld
met het oog op den gezondheidstoe
stand in gemeld landschap, waar thans
cholera, koortsen en andere ziekten
moeten heerschen.
Oostkust. Op den 15den September
vertrok van Oleh-leh nog eene compagnie
infanterie naar Edi, hoofdzakelijk ter
vervanging van het detachement, dat in
Juli derwaarts was gezonden.
Yan de aanwezigheid der troepen werd
zooveel mogelijk partij getrokken om
verkenning in den omtrek van Edi te
maken, o.a. naar het op ongeveer 11
paal van gemelde plaats gelegen Bagoe,
waarheen een zeer goede weg leidt, en
naar Seneboeh Atjeh, waar, naar men
meende, nog eenige volgelingen van Toe
koe Nja Makam zich zouden bevinden.
De bevolking, die allerwege eene
vriendschappelijke gezindheid aan den
dag legde (men kwam de troepen met
versche klappers te gemoet), was rustig
aan den arbeid, terwijl overal vrouwen
en kinderen aanwezig waren.
Het weder was gedurende de eerste
dagen van den verslagtijd zeer regen
achtig, later weder droog en warm.
Hevige Westewinden vergezellen de
regens.
De gezondheidstoestand was over het
algemeen gunstiger.
Het gemiddelde ziektecijfer bedroeg
per dag 21 tegen 22.1, en dat van de
beri-beri 8, tegen 8 gedurende denvo-
rigen verslagtijd. Het sterftecijfer was
lager.
Vrijdagavond heeft de belgische
„Associaton libérale" te Brussel eene
vergadering gehouden, en eene motie
aangenomen, waarbij de leden worden
uitgenoodigd koning Leopold Dinsdag
(morgen) langs den te nemen wegnaar
de Kamer te begroeten met den kreet:
„Vive le suffrage universel", en 's avonds
een groote meeting te houden.
Op een biljet, aangeplakt door de
„Associaton Liberale" en gericht aaa de
bevolking, staat te lezen„De Commissie
der Kamer heeft door hare verwerping
van het algemeen stemrecht den wil
des volks miskend. Het is noodig, dat
de Koning en de Kamer zich niet
//Wat is er dan, mijn poesje?" zei ze op een toon alsof ze tot
een klein kindje sprak.
Angela vertelde haar alles wat er in den laatsten tijd was
voorgevallen en hoe zy nu reeds sedert zes dagen taal noch teeken
van Arthur had vernomen. Pigott luisterde met groote belangstelling
en deelneming en zeide toen troostend//Kom, kom, kleintje, het
zal zoo erg niet zyn. Hy is zeker voor zaken op reis en komt
gauw terug."
//Maar dan had hy my wel geschreven, Pigott," antwoordde
Angela droevig. //En dan zouden myn brieven hem toch wel
worden nagezonden, waarin ik hem schryf, dat ik zoo angstig ben
over zyn stilzwijgen."
Pigott schudde meewarig het hoofd.
z/Hij zal toch wel getrouw gebleven zijn
//O, wat een akelige veronderstelling is dat van je. Pigott, je
moest je schamen. Arthur niet trouw? Je kunt hem niet, anders
zou je dat niet eens durven denken. Foei
//Komaan, komaan," zei Pigott en nam haar in de armen als om
door liefkozingen vergiffenis te verkrijgen, //ik meende dat zoo
niet. Natuurlijk, liefje, jy kent hem en ik niet. Maar wat zullen
we nu doen, om te weten te ko,men wat er gebeurd kan zyn
Na eenige beraadslaging besloten zij dat Pigott naar het loge
ment te Enderton zou gaan, om daar te informeeren, heel voor
zichtig, zoodat niemand er iets van zou merken, dat zij door een
ander werd gezonden.
Jnïst toen de oude meid stilletjes de deur uitging en die zacht
achter zich dichttrok, opdat de heer des huizes het niet zou hooren,
kwam Philip door den gang uit zyn kamer en risp Angela. Het
meisje, dankbö dat Pigott juist was weggegaan, ging naar hem
toe en vond hl ader in zijn kamer in een grooten stoel zitten.
Hij wees haar een stoel aan, die zoo stond, dat zij zyn gezicht
ternauwernood kon zien.
//Ik heb een brief gekregen," begon Philip zyn keel schrapende,
alsof het spreken hem moeilyk viel.
Angela zei niets, maar wachtte op het vervolg, daar haar het
feit alleen dat haar vader een brief had gekregen, weinig belang
stelling kon inboezemen.
vDie brief," ging haar vader voort, //die brief handelt
over u."
//Zoo vader zei Angela, verbaasd en vragend. //En wat staat
er dan wel in
z/Er staat.... hm.... een huwelijksaanzoek in," antwoordde Philip
aarzelend en in zulk een houding, dat zijn hoefd geheel van het
haro was afgewend.
In een oogenblik stond Angela overeind, doodsbleek. ffU weet
mijn besluit, vader," zei ze met bevende stem. Ik begrijp niet,
hoe u my over zoo iets nog spreken kan. Arthur Heigham heeft
u weggezonden. Niemand zal ooit zyn plaats in mijn hart in
nemen."
Philip had dit verwacht en meende, dat het nu tyd werd zyn
gezag eens te doen gelden. ,/En hoelang moet dat kindergebazel
nog wel duren vroeg hy met verheffing van stem. //Ik moet
zeggen, dat de kinderen in dezen tyd weinig eerbied koesteren
voor de wenschen en voor den wil van hunne ouders."
i/Hoo kan ik anders dan Arthur liefhebben?" vroeg Angela
kalm en vastberaden. //Gyzelf waart met hem ingenome^ vader,
en uw weigerend antwoord werd door geen van ons beide voor
zien. Er moet iets tusschenbeide gekomen zyn, dat u plotseling
zoo vyandig voor Arthur heeft doen worden
WijBelyk ging Philip hierop niet verder door. //Yan mijno daden
ben ik aan myn dochter geen rekenschap verschuldigd," zei hy
en daarop sussend: //Komaan, myn kind, wie weet beter dan een
vader wat goed is voor zijn kind Maar terwijl hij dit zei, bleef
zijn gezicht even koud en strak als altijd. //Een zoo goede party
als zich nu voordoet, vindt ge niet zoo gemakkelijk weer."
z/Dat is wel mogelyk, vader, maar ik wensch geen schitterende
partij te doen, ik wil alleen wachten op den eenigen, dien ik
liefheb."
z/En moet ik dat schrijven aan George vroeg Philip toornig^
//George?" herhaalde Angela. //Was het George Caresfoot, die
my tot vrouw wil hebben O, vader, en een uitdrukking van
afschuw verspreidde zich over haar gelaat, //kan het waarlykuw
wensch $ijn, dat ik zou trouwen met dien man, een laag karakter,
een man om voor te beven
z/Gy kent hem niet," antwoordde Philip, //George is wat ruw
en zeker Diet zoo gepolyat als die Heigham...."
g( Wordt vervolgd.)
