STADSNIEUWS.
Nederlandsch Tooneel.
BINNENLAND.
komt men dus kortheidshalve tot de
volgende conclusie, die wij ter overwe
ging aanbieden:
1. de bouw van een nieuwe H. B. S.
met 5 j. cursus is noodzakelijkdeze
school zal zoodanig moeten worden in
gericht, dat zij voldoende ruimte bevat
om daarin op te nemen, de drie laagste
klassen van één driejarige, berekend op
twee parallelklassen; terwijl de 4e en
5e klassen gelegenheid moeten geven
om de leerlingen van twee driejarige
scholen op te nemen;
2. de H. B. S. voor H. en N. wordt
hervormd in een H. B. S. met 3 j
cursus, met een leerplan geheel over'
eenstemmende met dat van de drie
laagste klassen der 5 j. school. Zij wordt
verplaatst naar de localiteit der tegen
woordige H. B. S. met 5 j. cursus
3. de vrijkomende lokalen op de
Nassaulaan worden aan het lager on
derwijs afgestaan. Zoo noodig zal aan
een der lagere scholen meer uitgebreid
lager onderwijs worden gegeven, door
uitbreiding van het leerplan met de
vakken onder 1 tot s van art. 2 der
wet op het lager onderwas genoemd
1. Het schoolgeld is voor de laagste
klasse van iedere H. B. S. gelijk, doch
wordt tegen een nadar te bepalen be
drag verhoogd voor de leerlingen der
4e en 5e klasse.
Naar onze bescheiden meening zal
door de aanneming dezer voorstellen
het pad zonder groote schokken ook
voor de toekomst worden geëfiend. De
détail-uitvoering moet, dit ligt voor de
hand, aan geoefende handen worden
toevertrouwd. Zoo denken wij ons in
de toekomst slechts éen toelatings
examen voor beide scholen, met een
voorgeschreven en gelijkmatige verdee
ling van de toegelaten aspiranten voor
beide inrichtingen, een oordeelkundige
leerstofverdeeling enz. Het ligt niet op
onzen weg daarop thans verder in te
gaan, eerst de beginselen vastgesteld;
daarna de uitvoering geregeldvoor
hen, die willen, zijn steeds de wegen
te vinden.
L.
Visser te Haarlem het laagst voor
9890.
De voordracht ter benoeming van een
hoofd aan de openbare lagere school
lelt. B te Haarlem (alphabetisch), luidt
als volgt:
Francken, Jan Jacob, hoofd der school
Wyk aan Zee en Duin, 31 jaar. Aant.
voor Wisk. en Gymn.
Janse, Frans, idem Sliedrecht. 37
jaar. Aant. Wisk. Vrije- en Ordeoetemn-
gen (gymn)j
Kloeke, Willem, idem Schagen, 40
jaar. Aant. Wisk., Teek., Gymn. en
Fransch.
Saeijs, Johannes Bernardus Aloijsius,
10 onderwijzer aan school B. Haarlem,
30 jaar. Akte Gymn. (1. o.) Aardr, (m. o.).
Visser. Willem, hoofd der school te
Lisse, 38 jaar. Aant. Wisk., Teek., Akte
Fransen.
Vrijman, Henricus, idem Spijkenisse,
33 jaar. Aant. Wisk., Teek., Gymn.
Fransch.
Men schrijft ons
In de vergadering der aid. Haarlem
v. h. „Alg. Ned. Werkl. Verbond" ge-
houden op 4 Dec. jl. is besloten tot de
oprichting van een ziekenfonds. Aan
dit fonds zullen alleen de leden der
af deeling en die als zoodanig zich bij
het bestuur zullen aanmelden kunnen
deelnemen. Het doel dezer nieuwe stich
ting zal zijn de leden bij ziekte een
uitkeering door dit fonds te verstrekken,
tegen een contributie van 10 cents per
week wordt men lid van de eerste klasse
en verkrijgt men het recht op een uit
keering van 6,00terwijl men als lid
dei tweede klasse tegen een betaling
van 5 cent zich een uitkeering van 3,00
per week verzekert.
Daar de contributie zeer laag gesteld
is vertrouwen wij dat vele werklieden
er aan zullen deelnemen, opdat zij bij
ziekte niet bij particulieren of instellingen
van liefdadigheid behoeven aan te klop
pen. Tevens hopen wij, dat vele gegoe
den onder de burgery zich gedrongen
zullen gevoelen als donateur tegen 2,50
of meer per jaar toe te treden. Ons dunkt
de zaak hier op touw gezet verdient
veler deelname en steun.
Haarlem, 9 Dec. 1892
Van wege het Ministerie van Water
staat, Handel en Nijverheid werd Don
derdag aan het gebouw van het Provin
ciaal bestuur alhier aanbesteed:
ie. Het driejarig onderhoud der rijks-
zeewerken op het eiland Wieringen,
provincie Noord-Holland.
Kaming ƒ7200 per jaar.
Ingekomen 5 biljetten waarvan dat
van J. Hermans te Wieringen het
laagst, voor 6600.per jaar.
2. Het driejarig onderhoud van de wer
ken der Heldersche zeewering, in de
provincie Noord-Holland.
Raming ƒ7200 per jaar.
Ingekomen 12 biljetten en dat van
Gebrs. Jansen te Nieuwediep het laagst,
yoor f6620.per jaar.
3. Het driejarig onderhoud der rijks
haven en havenwerken op het eiland
^WieiiDgen.
Raming 3600 per jaar.
Ingekomen 3 biljetten, waarvan dat
van J. Hermans te Wieringen het
laagst, voor ƒ3590 per jaar.
4. Het leveren van steen en het
bestorten der Heldersche Zeewering
behoorende tot de rijkszee werken inde
provincie Noordholland.
Raming ƒ7000.
Hiervoor kwamen in 4 biljetten en
dat van de „Basalt Maatschappij" te
Rotterdam het laagst voor ƒ5795.
5. Het uitvoeren van baggerwerk in
het Noordzeekanaal.
Raming 13300, en waarvoor 4 biljet
ten aanwezig waren en waarvan dat van
Morgen keeren de alhier uit Leiden
gedetacheerde 70 soldaten naar hun gar
nizoen terug, en komen de 70 soldaten
die te Leiden van het 3e bat. alhier
in garnizoen zijn gedetacheerd even
eens alhier terag. De marsch der beidé
detacheme. ten wordt te voet afgelegd.
Het commando, voorwat het detache
ment betreft dat van hier vertrekt, is
opgedragen aan den i« luitenant Kraak
aan wien 1 sergeant, 1 korporaal en 1
tamboer zijn toegevoegd, terwijl om 8
uur v. m. afgemarcheerd wordt.
Donderdagavond trad de Koninklijke
Vereeniging „het Nederlaudsch Too
neel4* met mevrouw Frenkel en den
heer Bouwmeester in onzen schouw
burg op.
Het was er leeg, rechtuit leeg. De
galerij was goed, de 2de loge matig,
het parterre slecht en het balkon in
het geheel niet bezet. En nu verschenen
nogal de twee grootste artisten van het
gezelschap voor het voetlichtHoe zou
het geweest zijn, wanneer zij dezen
avond eens niet waren opgetreden
Dit is een slecht verschijnsel, vooral
ook omdat in dit seisoen nog geen
enkele maal de zaal bij de voorstellin
gen van het N. T. goed bezet is ge
weest. En nu is het gemakkelijk ge
noeg, om af te geven op de laksheid
van de ingezetenen en de luttele be
langstelling die zij koesteren in onzen
schouwburg, maar daarmee noemt men
de ware oorzaak niet. In vorige seizoenen
werden de voorstellingen van het
N. T. in onzen schouwburg wel
degelijk door een talrijk publiek be
zocht en wanneer dus nu de menschen
wegblijven, dan ligt dat aan het N. T.
en niet aan het publiek.
Onzes inziens is de reden van de
verflauwde belangstelling te zoeken in
de keuze der stukken. Terwijl de Raad
van Beheer maar hoogst zelden een
oorspronkelijk nederlandsch stuk aan
durft en die, (met voorbijzien dan toch
van de verplichting die de schoon
klinkende naam van het N. T. daaraan
oplegt) overlaat aan het kleine gezel
schap uit den Tivoli-schouwburg te Rot
terdam, zoekt men naar kas-stukken,
geeft vertalingen van onbeteekenende
duitsche stukken, die er voor een enkele
maal wel eens mee doorkunnen, maar
waarmee men het publiek niet aan het
lijntje houden kan.
Terwijl toch de vorige maal ons] een
duitsche klucht (Een man van de wereld)
hoe goed dan ook vertolkt, werd te zien
gegeven,gisteren kwam men met een volks
stuk van Rosegger, eveneens een duitsch
product, dat wat kunstwaarde betreft,
nog lager staat dan „Een man van de
wereld."
Toni de strooper heet RoseggerB stuk.
Deze Toni is een bij uitstek vervelend
mensch. In het eerste bedrijf klaagt hij
zijn nood over de liefdeloosheid der
menschen, het tweede bedrijf dient in
het verband van het stuk nergens voor,
dan om hem die weeklacht te laten
voortzetten, in het derde bedrijf neemt
zijn vrouw, gesecondeerd door vijf ha-
velooze kinderen, die bezigheid van hem
over en in het vierde bedrijf gaat hij
er zelf weer mee door, totdat hij door
de liefderijke bejegening van de vrouw,
wier man hij doodgeschoten heeft, een
,ander mensch4* wordt.
Dit alles is niet zeer interessant en
het resultaat ervan is wel wat duister.
Het stuk wordt een „volksstuk" ge
noemd, maar zou juister melodrama
kunnen heeten vooral het tooneel der
terechtzitting doet aan de oude draken
van vroegeren tijd denken.
Wanneer een van de schouwburgbe
zoekers van gisteren ons moet ant
woorden, dat hij toch heeft genoten,
dan willen wij opmerken, dat goede
acteurs van het slechtste stuk altijd nog
iets weten te maken. Zoo werd bij de
scène tusschen de weduwe van den
houtvester en de vrouw van Toni me
nig oog vochtig, maar voor het groot
ste deel is dat toe te schrijven aan hei
groote talent van de dames Frenkel en
Holtrop. De auteur kon het wezenlijk
niet helpen.
Ook de heer Bouwmeester deed zich
weer als een kranig acteur kennen,
maar kon evenmin het stuk redden,
Voor een tooneelproduct als dit zijn
de talenten van deze acteurs veel te
goed en het eenige gedeelte dat inte
ressant mocht heeten, was de scène in
de gevangenis die in het verband van
het stuk niet behoorde. Dit tooneel
werd door de heeren A. van Zuylen
en van Dommelen zeer koddig gespeeld.
Wanneer het N. T. een volgende
maal eens komt met een flink drama
of tooneelspel, zal duidelijk genoeg
blijken, dat men de acteurs nog even
zeer waardeert als vroeger, maar dat
het de stukken zijn, die het publiek
atschrikken.
gebruik van ongekookte melk, eene
waarschuwing ook hier te lande niet
van onpas, nu ook hier weer deze
ziekte heerscht.
Wij geven de waarschuwing ook aan
Haarlems ingezetenen daar het ons be
kend is geworden, dat melk afkomstig
van koeien die aan mond- en klauwzeer
lyden, te Haarlem wordt verkocht, met
andere melk vermengd.
De wet staat dat, zonderling genoeg,
toe en schept dus een gevaar voor be
smetting der menschen, terwyl zij aan
den anderen kant het leger beschikbaar
stelt om den vooruitgang der besmetting
onder het vee te beletten.
Men koke das steeds de melk, daar
zij hierdoor onschadelijk wordt
Donderdagavond heeft een begin van
brand plaats gehad ten huize van den
winkelier W. Terpoorten aan de Zijl
straat No. 49, ontstaan door de ge
brekkige inrienting van den schoorsteen
in de binnenkamer waarvan het houten
beschot in brand was geraakt. De brand
is door de bewoners en de politie ge
bluscht.
Dr. Ollivier deelt in de Semaine
Medicals mede, dat in de hospitalen te
Parijs vele gevallen van mondzeer voor
komen bij kinderen, en dat hem ge.
bleken is dat vele dezer kinderen
komstig zijn uit stadsdeelen waar het
mond- en klauwzeer onder het rundvee
voorkomt, en dat vele der aangetaste
kinderen met melk dezer dieren waren
gevoed. Hij waarschuwt dus tegen het
die weet hoeveel de onvolledige rege
ling bij de wet van het dienstboden
contract te wenschen overlaat van be
lang mag worden geacht althans dat
het heden uitgesproken vonnis van onzen
kantonrechter wat dit geschilpunt be
treft voor Haarlem een einde maakt
aan allen mogelijken twijfel hieromtrent.
Door de politie is een 40 jarige
werkman aangehouden die een partijtje
ijzer had ontvreemd aan de,werf „Con
rad" aan den Spaaradammerweg, al
waar hij werkzaam was.
Gedurende de afgeloopen maand zijn
door de politie alhier 25 personen ver-
volgd wegens dronkenschap op straat.
In de maand November van het vorig
jaar was dit getal 32, dus 7 meer.
Ter openbare terechtzitting van het
kantongerecht alhier werd heden een
voor de beoordeeling der rechtsver-
plichtingen voortvloeiend uit een in de
gemeente Haarlem gesloten dienstboden
contract inderdaad belangrijk vonnis
gewezen.
Immers betrof het den door den va
der ecner minderjarige dienstbode als
eischer tegen hare meesteres als gedaagde,
ingestelden eisch tot terugvordering van
de volgens zijn beweren door laatstge
noemde wederrechtelijk van het loon
ingehouden nieuwjaarsfooi.
Over de feiten bestond geen princi
pieel verschil. Ter processe stond
vast, dat de dienstbode met Nieuwjaar
de gebruikelijke fooi had ontvangen,
eenige dagen later haren dienst tegen
Mei d. a. v. had opgezegd en dat op
hare weigering om de fooi alsau terug
te geven deze door hare meesteres bij
de uitbetaling van het door haar tot
Mei verdiende loon werd ingehouden.
Het recht daartoe werd door eischer be
twist en door gedaagde volgehouden waar
na by interlocutoir vonnis van den heer
kantonrechter alhier aan laatstgenoemde
werd opgelegd te bewijzen dat het te
Haarlem bestendig gebruik is, dat bij
huur van dienstboden, indien de dienstbo
de met den eersten Januari de overeen
komende Nieuwjaarsfooi in ontvangst
neemt en daarna baren dienst tegen dea
eersten Mei daaraanvolgende opzegt en op
dat tijdstip haren dieast verlaat, deze aan
den meester het bedrag der ontvangen
Nieuwjaarsfooi teruggeeft, of wei die
met het haar toekomende loon verre
kent.
Op den voor dit getuigenverhoor be
paalden dag werden door vijf getuigen
zoodanige pertinente en met elkander
in alle deelen overeenstemmende verkla
ringen afgelegd, dat aan het goed recht
der gedaagde wel geen goed oogenblik
meer kon worden getwijfeld. De mees
teres werd dan ook door het vonnis van
den kantonrechter in het gelijk gesteld,
den eischer zijne vordering ontzegd.
Alle getuigen toch waren het er over
eens dat te Haarlem eene dienstbode,
die de nieuwjaarsfooi heeft aangenomen
in haren dienst moet blijven tot 1
Augustus en voor dien tijd haren dienst
verlatende, verplicht is de ontvangen fooi
terug te geven, terwijl alsmede aan die fooi
door allen zonder onderscheid het
karakter werd toegekend eener gods
penning, ten bewijze der wederver- en
inhuring voor een half jaar. Uit een
door een der getuigen, eene bekende
besteedster alhier, overgelegd boekje,
van de hand van eenen politiecommis
saris, bleek dat deze gebruiken in ver
schillende landen en steden verschillend
zijn, zoodat het inderdaad voor ieder
Ter vervanging van den heer mr.
P. N. Eagelberts heeft het hoofdbestuur
der Noord- en Znidhollandsche redding,
maatschappij te Zandvoort tot medelid
der commissie van plaatselijk bestuur
over de reddingsmiddelen te Zandvoort
benoemd den heer B. F. A. Westerouen
van Meeteren, burgemeester aldaar.
Tot Commissaris der K o«
ningin in de provincie Groningen is
benoemd mr. C. C. Geertsema, kassier
te Groningen, zoon van een afgetreden
Commissaris der Koningin in O /erijsel.
Bij de herstemming te Ap-
pingadam, voor een lid der Provinciale
Staten zijn uitgebracht 1976 stemmen;
van onwaarde 23. Gekozen de heer
Bakker (liberaal) met 1075. De heer
Wiertsema (anti-revolutionair) had er
878.
Men denke er aan, dat se-
dert 1 December jl., geen gebruik meer
mag gemaakt worden van briefkaart
formulieren met een wapen, fabrieks-
of goedereomerk op de voorzijde. Wil
men zijn nog aanwezigen voorraad van
dergelijke kaarten toch opgebruiken,
dan plakt men eenvoudig den postzegel
of de postzegels over de verboden
merken of wapens.
Woensdagavond omstreeks
9 uur ontstond er brand in de fabriek
van chocolade en suikerwerken van de
firma L. Leestemaker Co. aan den
Schinkel, achter de Nieuwer-Amstelsche
„Dubbele Buurt." De brand was ontstaac
in een uitgebouwden hoek van de bras-
derij op den beganen grond, waar een
chocaladestoof voortdurend heet gestookt
moet worden. Men vermoedt, dat het
verwarmingstoestel te sterk verhit was
en dat de zijwand vlam vatte. Het vnui
vond weldra voedsel op de ie verdieping
waar de pakkerij was.
De ergste schade moet zijn aangericht
in het magazijn der „essences" die dui
zenden kosten, en naar men vreest
grootendeels vernield zijn. Fabriek ei
inboedêl waren voor/79000 verzekerd
maar men acht de schade veel grooler
vooral ook wegens nadeel van het stil
staan der fabriek, die vele Zwitscherschi
en Engelsche werklieden, specialiteitei
in de bereiding van suikerwerken, ii
dienst heeft.
Gelukkig slaagde de stoombrandspui
van Nieuwer-Amstel met 7 slangen, ge
holpen door de brandspuit der vrijwillig!
brandweer, er in het vuur in ongevee
een uur meester te worden, zoodat he
dak niet zwaar beschadigd is en di
belendende fabriek van sigarenkist»
van de firma Schuurman Van de Veld
en Scheer behouden bleef. De choco
ladefabriek is echter geheel uitgebrand
Omstreeks 9 uur Donde
kere heer, ongoveer vyftig jaar oud, die voor haar oom doorging;
zy geloofden niet, dat hy werkelijk haar oom was; hy had een
zwarten baard en knevel en zwart haar en zwarte oogen. Zy ken
den zyn naam niet, noch zyn adres. Als mevrouw van Lem
sprak, dan was het altyd als vanmyn oom. Hy bezocht haar
niet dikwyls, somtyds verliepen er weken, dat hy niet verscheen.
Zy spraken met elkaar in het russisoh.
Hierna heeft de commissaris zyne ondervragingen voorloopig
gestaakt. Het verhoor van de getuigen zal heden door den rechter
van instrnctie worden hervat; wy zullen dus morgen in staat zyn
onzen lezers nadere bizonderheden betreflende deze geheimzinnige
misdaad mede te deelen. Toen de commissaris zijn onderzoek in
het huis en daaromheen had voltooid, verscheen de dokter, die
was ontboden, op het tooneel en begon het lichaam te onderzoe
ken. Zijn onderzoek leidde tot een eenigzins eigenaardige ontdek
king, die de middelen tot opsporing van den schuldige zal kunnen
vergemakkelijken. Hy constateerde, dat de teekenen aan den hals
van het slachtoffer aanwezen, dat de moord was gepleegd met..." weer
begaf Nel! haar stem.
«Ga voort, myn kind," zeide Leslie met gedwongen kalmte.
«Ik kan niet vader ik kan niet!" riep het meisje nit. En
heftig het blad van zich afwerpende, snelde zy de kamer nit.
«Geef mij de krant, Warrie," zeide Chetwynd. «Ik zal het be
richt zelf wel uitlezen."
Na de drie woorden te hebben gelezen, waarmee het bericht
eindigde, viel Leslie Chetwynd achterover op zyn stoel en sloot
zyne oogen. De moord was begaan met de linkerhand.
HOOFDSTUK VIII.
Gevaar
De scbryver zal niet eene beschrijving trachten te geven van
den hevigen angst, waarin de familie Chetwynd nu verkeerde.
Het gevaar van den toestand, waarin Leslie zich bevond, kon
niet worden weerlegd.
Als Koskavitch, die natuurlyk door den rechter van instrnctie
in het verhoor zou worden genomen, vertelde, dat Chetwynd op
den dag van den moord mevrouw Silberkoff tusschen drie en vier
uur zou gaan bezoe&en, om van haar het vermiste kastje te koo-
pen, dan zou hy (Leslie) ongetwijfeld worden gearresteerd als
verdacht van den moord. De misdaad was met de linkerhand ge
pleegd, en Leslie's rechterhand was ontwrichtIn de oogen van
een fransch rechter en een fransche jury, zouden deze omstandig
heden gevoegd by het feit, dat hy zoo vnrig naar het bezit van
het kastje verlangde, zyn schuld bewijzen. Rechterlijke dwalingen
komen volgens de statistische opgaven, dikwyls voor in Frankrijk.
Het was een vreeselyke dag voor de familie Chetwynd.
De volgendon morgen bevatte de krant onder het hoofd «De
misdaad van de boulevard Lannes" het volgende bericht:
«Gisteren werden de dienstboden van de vermoorde door den
rechter van instructie ondervraagd. Uit hare verklaringen blykt,
dat mevrouw Silberkofl reeds ongeveer vijftien maanden lang het
paviljoen heeft bewoond. Het is gehuurd door den slanken, don
keren heer, die haar gewoonlijk bezocht en voor haar oom door
ging. Zy hadden nooit gehoord dat er tusschen haar en dien hei
twist was ontstaan. Hy kwam niet dikwyls en zyne bezoekt
dunrden nooit lang, zelden bleef hy langer dan een uur. Hy wi
altyd zeer gebiedend tegenover de dienstboden, en trad op als
heer des huizes. By zyn vertrek gaf hy steeds de striktste bevi
len om voor de vrouw deB huizes en het kind de meeste zorg
dragen, en er vooral voor te zorgen, dat de deuren goedgesloti
bleven. lederen dag kwam de tuinman om den tuin in orde
brengen, terwyl tweemaal per week een m*n kwam voor h
zware werk. Mevrouw sprak slecht fransch, en zij hadden altl
veel moeite om haar te verstaan. Zy wisten niet waar zy vroeg
had gewoond, voor dat zy zich in het huis aan den boulevfl
Lannes vestigde. Zy had altyd geld genoeg, hield een goede tafr
kleedde zich kostbaar en bezat vele juweelen.
Wordt vervolgt*)
