NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
10«' Jaargang.
Donderdag 22 December 1892.
JNo. 2905
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
STADSNIEUW 8.
FEUILLETON
BAAF föMlIOff,
HAARLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Bijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Bureau: Kleine Houtstraat No. 9, Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Keclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en coilrantierfl.
Directeur-Uitgever J. C. PEESBBOOl.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JO-HN F. JONESSucc., Parijs 31feis Faubourg Montmartre:
Haarlem, 21 Dec. 1892
Door den heer P. van der Eist is
iegen 1 Februari ek. eervol-ontslag ver
zocht uit z^jne betrekking van griffier
ter secretarie dezer gemeente.
De commissie vtn Toezicht op het
Middelbaar Onderwijs hier ter stede heeft
eenparig ongunstig advies uitgebracht
ten aanzien van het voorstel van het
Raadslid, den heer J. A. Lodewijks al
hier, welk voorstel zooals onze lezers
bekend is in hoofdzaak bedoelt het op
heffen van de H. B. S. met 3 j. c. al
hier, en de oprichting eener school voor
meer uitgebreid lager onderwijs.
Dat de letterlievende vereeniging „J. J.
Cremer" niet stil zit en met ijver stu
deert, blijkt uit het feit, dat zij in dit
seizoen reeds twee voorstellingen heeft
gegeven en een litteraire lezing heeft
doen houden, en is ook gebleken door
de in alle opzichten goed geslaagde too
neel voorstelling van Dinsdagavond, in
onzen schouwburg gehouden. Werd het
seizoen geopend met een drama, dit
maal werd een blijspel voor het voet
licht gebracht en wel „Ultimo of de
Laatste der maand*, van den bekenden
duitschen blijspelschrijver G. von Mo-
ser, wiens stukken meest alle zoo uit
nemend geschikt zijn om door dilettan-
ten-vereenigiogen te wordea opgevoerd,
ïn „Ultimo" dedea echter sommige ta
fereeltjes ons vergeten, dat wy met di
lettanten te doen hadden, hetgeen be
halve aan het natuurlijke, goede spel
van de hoofdpersonen was te danken
aan de uitstekende tooneelschikking,
waarin het geoefend oog en de geoefende
hand van den regisseur den heer M. J.
Wensma, acteur bij het Nederl. Tooneel,
waren te herkennen. De acteurs van
„Cremer" hebben ^Dinsdagavond bewe
zen, goed partij te kunnen trekken van
zijne wenken en raadgevingen. Als wij
overgaan tot eene bespreking van de
verschillende rollen, dan willen wij het
eerst melding maken van de vertolking
van een der hoofdrollen, namelijk die
van Karei van Hulst, welke door den
besten en bij iedere uitvoering van „Cre
mer" meestgeroemden acteur werd ver
vuld,diezich door zijn gemoedelijk spel tot
een sympathieke figuur op het tooneel
wist te vormen. In dit ©pzicht stond
George Richter naast hem, wiens spel
door losheid en natuurlijkheid zeer zeker
waardeering vond. De actrice, die de
rol van Betsy vervulde, gaf daarin zeer
goed weer het karakter van het vroo-
iijke, vrijmoedige, jonge meisje, dat van
de kostschool terugkeertook de rollen
van den professor, den oom en de min
der belangrijke rol van het factotum van
den professor, waren zeer goed getypeerd
en waren ook de grimes uitstekend.
Van Gulik was als onbeduidende fat
vrij goed en onuitstaanbaar, maar toch
hadden wij in zyn uitspraak dat on
uitstaanbare nog gaarne wat scherper
uitgedrukt gezien. In een ander opzicht
was Willem Brons als verlegen genees
heer, uitstekend stijf en houterig in de
tooneeltjes, waar dit met zijn rol over
eenkwam, maar legde hij die stijfheid
niet genoeg af in het derde bedryf bijv.,
toen wat meer losheid van hem verlangd
mocht wordea.
Evenals bij vorige gelegenheden wer
den de pauzen gedurende de bedrijven
waardig aangevuld door het strijkorkest
van het Stedelijk Muziekkorps onder
persoonlijke leiding va«1 den heer Kriens.
Uit vertrouwbare bron vernamen wij,
dat eene groote transportfirma te Am
sterdam eerstdaags de inboedels heeft
over te brengen van acht en zeventig
familiën aldaar, die wegens de steeds
klimmende belastingen Amsterdam met
terwoon verlaten.
Naar het schijnt zal een zeer groot
gedeelte zich in Haarlem vestigen.
Dinsdagavond had in de nieuwe zaal
van café Brinkmann de openbare les
plaats van de leerlingen van den heer
K. F. van Maas Jr. alhier. Het eerste
nummer voor de jongste leerlingen was
het „Russische Volkslied" kwartet met
piano, uitgevoerd door 15 leerlingen,
dat vrij goed voldeed. Van de nog 23
volgende nummers voor piano en viool
noemen wij als uitstekend voorgedragen
de Nos. 10 „Arioso" en 21 „Carnaval
de Venise" beide voor viool. De beide
executanten van bovengenoemde stuk
ken toonden een met het oog op hun
leeftijd buitengewoon technische vaar
digheid, en mag dan ook de heer van
Maas fier zijn op zulke leerlingen. Over
het algemeen bleek uit het geheele
programma waarvan vooral de laatste
nummers het best voldeden, dat de heer
van Maas met ernst en toewijding zijn
moeielijke taak vervult om zijn leerlin-
geu in de beginselen der muziek prac-
tisch onderricht te geven en sommigen
tot een lofwaardige hoogte te brengen.
Dinsdagavond werd door de vereeDi-
ging „Kunst zij ons Doel" alhier in de
bovenzaal van de „Vereeniging" eene
kunstbeschouwing gehouden van eene
uiterst fraaie collectie teekeningen uit
portefeuille van Pulchri Studio te 's Gra
venhagc.
Dinsdagnamiddag werd de nieuwe
goederen- en passagiersboot voor de
binnenvaart, stoomvaartmaatschappij, di
rectie W. Bus alhier aan het Spaarne
ingewijd, welke plechtigheid door den
Commissaris der Koningin in N.-Hol-
land, naar wien de boot „Jhr. Mr. J.
W. M. Schorer" is gedoopt, werd bij
gewoond in gezelschap van zijn dochter,
wie een bouquet werd aangeboden. De
nette boot werd door den Commissaris
met belangstelling in oogenschouw ge
nomen.
Dinsdagavond trad in „FelixFavore*
voor „Volksbelang" als spreker op de
heer P. W. Peereboom, arts hier ter
stede, met eene verhandeling over „Be
smetting".
In den aanvang werd ons duidelijk
gemaakt wat besmetting was, en dat
het de ontelbare kleine levende wezens
zijn die ze veroorzaken. Deze weten
schap is eerst in de laatste tijden
verkregen en van vele ziekten kent men
ook de levende oorzaken, en voorwaar
den waaronder ze ontstaan. Deze kennis
is vooral van belang ter voorkoming
dier besmettiogsziekten.
Spreker gaf hierna een overzicht van
de grootte der vorm en de levenswijze
dier zoogen. bacteriën, en noemde ze
alomtegenwoordig op onze aarde. De
vermenigvuldiging kan zoo snel gaan
onder gunstige omstandigheden, dat 1
bacterie na 10 uur reeds een nageslacht
heeft dat in de milliardea loopt.
De voorwaarden waaronder ze leven
werd mede vermeld.
Het tweede punt vormde een over
zicht over de wijze waarop de smetstof
in het menschelijk lichaam kan komen
door de longen, de maag en verder door
wonden. Spreker noemde als voorbeeld
het eerste de longtering, van het tweede
de cholera en typhus, van het derde
allerlei wondziekten. Als voorbeeld be
handelde hij de longtering, hoe die be
smettelijk is door de opgehoopte stof
fen, vooral als de bacteriën uitdrogen
en door het gebruik va* melk, hoe
evenwel by den gezonde een voorbe
schikking moet bestaan, die geerfd is
of verkregen en door slechte hygiëne
wordt vermeerderd, resp. veroorzaakt.
Zoo is dit ook met de cholera het geval.
Hierna vernamen wij welke de wijzen
zij» waarop de staat tracht besmettelijke
ziekten tegen te houden volgens de
voorschriften in de wet, en welke de
regelen zijn, die bij een heerschende
epidemie de overheid heelt in acht te
nemen, vooral met het oog op de
cholera. Wat ieder voor zich doen moet
om zich, zijn huisgezin en raedemenschen
zooveel mogelijk voor ziekte te vrijwa
ren in een choleratijd. Met betrekking
hiertoe werd gewezen op het voedsel,
het drinkwater en de algemeene regelen
der gezondheidsleer die altijd, maar
vooral dan behooren te worden nage
leefd. Matigheid, reinheid op de omge
ving en het lichaam, koken van alle
dranken wier smetteloosheid niet vast
staat en van het voedsel, het niet drin
ken rivierwater dat altijd bevuild is, zijn
aangewezen. Als voorbeeld hoe besmet
rivierwater de cholera kan verbreiden
wees spreker op Hamburg, waar men
het water drinkt nit de Elbe, die vaak
tot afvoer van de faecaliëa dient. Veel
versche lucht, die de evcntueele chole
rakiemen in de huizen verdunt, zonlicht
dat ze doodt, zijn aan te raden,
Tot slot raadde spr. zijn talrijk op
gekomen gehoor aan zich dus niet ang
stig te maken. Mocht de cholera weer
komen in 1893 dan zal ze toch min
of meer het hoofd stooten tegen de ge
nomen of te nemen maatregelen. Komt
ze, dan behoeven wij ze nog niet te
krijgen, worden we ziek dan behoeft
ze ons niet te dooden.
In de pauze werd door spr. aan de
aanwezigen gelegenheid gegeven onder
een mikroskoop levende bacteriën te
bezien.
Dinsdag waren wij in de gelegenheid
aan de fabriek van de heeren VanOoij
en Vermy (Ged. Oudegracht) een
pianino ter aflevering gereed te zien,
geheel door die firma vervaardigd, die
onze bewondering wegdroeg en den
fabrikanten alle eer aan doet.
Het keurige instrument, dat bereids
door een amsterdamsch musicus is aan
gekocht, heeft een vollen en edelen
toon en is, naar het ons toescheen,
uiterst solide gebouwd.
De kast is geheel in stijl, van oud
eikenhout vervaardigd.
Ook wees de firma ons op hare ver
betering van de liggïog en vervaardi
ging van den zangbodem, waarvoor
zij in België brevet heeft verkregen.
Het komt ons voor (en de andere
attesten die de firma ons reeds kon
toonen bevestigen ons daarin) dat zij
zeer gelukkig in hare vinding is ge
weest en wij wenechen den heeren Van
Ooij en Vermy in het belang van
Haarlems nijverheid veel succes.
Voorts waren wij in de gelegenheid
met de hen ten dienste staande machi-
ncriëa kennis te maken, welke voor het
fabrlceeren in dezen tijd onmisbaar
zijn, en voor zoo ver wij daarover
kunnen oordeeleD, zijn deze van de
nieuwste vinding.
Ook toonde de firma ons een nieuw
toestelletje, dat zeker de muziekwereld
zal interesseeren en waarvoor zij door
den uitvinder, den heer F. Morel
Parijs, als agente voor Haarlem is
aangesteld, nl. een pneumatische mu-
ziekblad-omslaander.
Ieder weet hoe lastig het dikwijls is
onder het spelen op piano, viool etc.
bladen om te slaanwelnu door dit
toestel, dat aan iederen lessenaar en elke
pianino kan aangeschroefd worden, kan
men door den voet op een caoutchouc-
reservoirtje te drukken, dat door een
caoutchouc buisje in verbinding is ge
bracht met het toestel, de bladen op
die wijze snel en onfeilbaar een voor
een omslaan.
Het geheel is van geslagen ijzer en
verguld koper zeer kunstig bewerkt.
Wij kunnen hieraan toevoegen, dat de
heer W. Kes te Amsterdam, Morel's
„tourne-feuillet" voor zijn kwartet heeft
besteld.
Zooals uit achterstaande advertentie
blijkt wordt hier Vrijdagavond in „de
Kroon" eene protestmeeting tegen het
Leger des Heils gehouden, en zullen
dan als sprekers optreden een viertal
ex-officieren van het L. d. H. Deze
officieren zullen door het geheele land
meetings houden. In Rotterdam heeft
de eerste vergadering de vorige week
plaats gehad en in Amsterdam zal mor
genavond (Donderdag) de tweede wor
den gehouden.
L.l. Maandag werd door een der
werklieden op de drukkerij van de hee
ren Jobs, Enschedé Zonen alhier een
zilveren harloge ontvreemd. Dinsdag is
de dief hiervan, zijnde een 18 jarige
knaap, mede aldaar werkzaam, aange
houden,. die het horloge reeds present
had gegeven aan zijne beminde Ij
Inhoud„Geïllustreerd Zondagsblad,"
van No. 52. Vrede op aarde, o Kerst
nacht schooner dan de dagen, (met il
lustratie). Vrede op aarde, geïllu
streerde novelle (met 4 illustraties).
Een avontuur op Kerstdag, (met 2 il
lustraties). De diamanten van Me
vrouw Dinner (geïllustreerde novelle naar
het Engelsch van W. Claik Russell) IX.
Kerstmorgen bij een Noordpool ex
peditie. (illustratie), Wintervermaak
(illustratie.) Practische weervoorspel
ling. De glazen slinger (met afbeel
ding). De mantel en de degen van
Napoleon. Een climax, die niet straf
baar was. Op afbetaling (met illustra
tie). Wie is de baas Een tafel-
etiquette bij de Japaneezen. Een ge
vaarlijk tochtje. Wanneer de mensch-
heid den hongerdood zal sterven.
Een slimme hond (met illustratie). Op
voorschrift van den dokter (met illustra
tie). Anecdoten. Schaakrubriek.
Mededeelingen.
Te Zd.-Schalkwijk zijn weder 7 mili
tairen gedetacheerd, ter bewaking van
de hoeve van den veehouder A. Vink,
waar de geheele veestapel door mond
en klauwzeer aangetast.
25
HOOFDSTUK XII.
Eene vreesdijkc ontdekking
//Mevrouw ik herhaal u, dat het onmogelijk is,* antwoordde
Koskavitch en versperde haar den toegang. //Uwe aanwezigheid
aou hem slechts opwinden en verbitteren.*
«Mijnheer 1* riep Isabel verontwaardigd uit, wgy overdrijft uw
plicht! Ik beveel n my door te laten 1*
//Doe het dan op nw eigen verantwoording voegde de dokter
haar toe in een vlaag van woede. ffHet zal u berouwen
Op dat oogenblik deed zich een dof geluid hooren als van den
val van een mensch of een voorwerpt, gevolgd door een diep ge
kreun, zoodat een gil de bevende jonge vrouw ontsnapte.
De dokter stiet een vloek nit en ijlde naar het andere vertrek.
Nauwelijks beseffende wat zy deed volgde Isabel hem. Door
afschuw bevangen bleef zy evenwel op den drempel staan. Haar
echtgenoot lag op zyn rug op den grond, met woestrollende oogen,
gebalde vuisten, terwyl bloed en schuim hem op de lippen
stonden.
Met een gil wendde Isabel zich om en vlood henen. Het ge
heim van zyne //zenuwaanvallen* was voor baar opgelost. Vla
dimir leed aan de vreeselyke ziekte, welke epilepsie wordt ge
noemd
Deze pynlijke ontdekking wierp een scbadnw over haar huise
lijk geluk, welke door niets kon worden verdreven. Was zy in
gezelschap van haar echtgenoot, dan was zy voortdurend bevreesd,
dat hy plotseling door een van die verschrikkelijke toevallen zon
worden gekweld.
Zy kon hun kind niet aanzien, zonder dat de kwellende ge
dachte haar beangstigde, dat het misschien de vreeselijke ziekte
zou erven.
Vladimir trachtte haar gernst te stellen en te troosten, en nit
medelijden voor zyn innige droefheid wendde zij voor troost te
putten nit zyne verzekeringen. Hy was eerst zeer ontsteld en be
droefd, toeD hij vernam, dat zyn droevig geheim door haar was
ontsluierd, maar haar verdubbelde teederheid en toewijding gaven
hem ten slotte voldoende troost en bedacht hy, dat het toch mis
schien maar het beste was, dat zy de waarheid kende.
De aanvallen werden steeds zeldzamer en de dokter sprak zelfs
de hoop uit, dat zy na verloop van zekeren tijd hem niet meer
zouden kwellen.
Isabel en Koskavitch hadden elkaar hnune verontschuldigingen
aangeboden en tegenover elkaar weer dezelfde houding van voor
heen aan genomen een soort van gewapende vrede. Zij waren
in stilte steeds elkaar vijandig geweest en zouden dat waarschijn
lijk wel blijven ook.
Er was niets aan het licht gekomen met betrekking tot den
moord van Teska Silberkoff, welke reeds lang nit de herinnering
van het publiek was verdwenen om plaats te maken voor herin
neringen van vreeselyker moorden van later datum.
Er was een belooning van drieduizend francs toegezegd aan
dengene, die inlichtingen kon verschaffen, welke zonden knnnen
leiden tot de ontdekking van den moordenaar, maar het scheen
niet zeer waarschijnlijk, dat die prys ooit zou worden opgeëischt.
Dokter Koskavitch had den kleinen knaap tot zich genomen en
hem by eene familie te Passy onder goede toezioht geplaatst, waar
de dokter hem dikwijls bezocht.
Het kind had nu den naam Koskavitch gekregen en alle voor
zorgen waren genomen om het in onwetendheid te honden om
trent de vreeselyke omstandigheden betreffende den dood zijner
moeder.
HOOFDSTUK XIH.
Leslie stijgt weer hoogór.
De Chetwynds hadden nn ongeveer twee jaar in dezelfde plaats
gewoond, //verre van het gewoel des levens*. In dien tijd was
Warrie tweemaal over geweest en had telkens zyn reis een paar
dagen te Parijs onderbroken om zoolang by de Pohitonoffs te
blyven logeeren.
Hij groeide op tot een flink joDgmensch, maar ofschoon in zyn
uiterlijk veranderd, was het openhartige, vroolyke, rondborstige
karakter hetzelfde gebleven. De scheiding bad zyne warme gene
genheid voor Nell doen aangroeien in plaats van verminderen.
