letteren in Kunst.
POLITIEK OVERZICHT.
Tooneelverbond en snevr. Oldcnseell v&u
Rotterdam, eca vriendin der ontslapene.
Beide laatslen hingen kransen aan het
monument en de dochter van mevr.
De Vries legde een bloemtuil daarnaast.
Henri De Vries aanvaardde dankbaar
het geschenk. Een groot aantal belang
stellenden woonden de plechtigheid bij.
Naar het zich laat aanzien
zegt het O. D. zullen wij ditmaal
een vroeg voorjaar hebben. De komst
van ooievaar en kieviet en de liefelijke
zang var- den nachtegaal kondigen reeds
de lente aan. Vooral het zingen der
nachtegalen moet als bijzonder vroeg
beschouwd worden. Gewoonlijk toch laat
dit diertje zich eerst in de tweede helft
van Maart hooren.
Dit jaar echter kon men reeds Maan
dag zich. verlustigen ia de glasheldere
tonen van den bekenden boschzanger.
Door wie deze lenteteekenen ook met
vreugde worden begroet, zeker niet het
minst door onze veehouders. Niettegen
staande het hooi zooveel mogelijk ge
spaard werd door het bijvoeren van
aardappelen en meel, beginnen de
bergen bij verschillende boeren leeg te
raken. Ea tegen het bykoopen van hooi
wordt met het oog op de buitenge
woon hooge prijzen, natuurlyk opgezien.
Het gras begint reeds merkbaar van
kleur te veranderen, en de rogge staat
flink, krachtig te velde.
In den nacht van tVry dag
op Zaterdag jl. is te Amsterdam, zoo
als bekend is, plotseling overleden mr.
NicoUas de Roever, sinds I885 ge
meente-archivaris. Een hartaderbreuk
maakte een einde aan zijn vruchtbaar
leven. Zijn heengaan laat een leegte
achter. Want hoe belangrijk ook de ge
schriften zijn, die getuigen van zijne
rijke kennis "en de gelukkige resultaten
zijner ijverige nasporingen méér dan
hij in druk gegeven heeft, was nog op
getast in zynen geest en wachtte op
schifting, aanvulling, bearbeiding. De
Roever behoorde tot die kleine, maar
uitgelezen schare, die voor 15, 20 jaren,
door liefde voor het grootsch verleden der
hoofdstad gedreven, met geestdrift zich
wierp op de studie van de bronnen der
oude stede- en kunsthistorie en aan de
beoefening dier historie leiding gaf, er
belangstelling ook bij anderen voor wist
op te wekken. Zijn naam zal blijven
levea in vereeniging met dien van den
genialen Adriaan de Vries, die hem
zoo vele jaren voorging in den dood,
Zonder overdrijving kan gezegd worden,
dat het tijdschrift „Oud-Holland," door
De Roever en De Vries gesticht, het
voorbeeld heeft gegeven van eene
nieuwe opvatting en behandeling der
kunstgeschiedenis. „Oud-Holland" is,
ook onder de latere mede redactie van
dr. Bredius, geworden tot een archief
vol kostbaar materiaal, dat zijne waarde
zal behouden voor alle tijden, een
standaardwerk, vraagbaak van ieder die
zich aan onze oude kunst meer dan zij
delings laat gelegen liggen.
Dan is er nog eene andere s'ichting.
waaraan De Roevers naam verbonden
blijven zal: het gemeentelijk archief
verbonden als die van een beheerder,
die orde bracht in den verwarden hoop
en alles methodisch heeft gerangschikt,
zoodat het eerst werkelijk toegankelijk
weed voor het weetgierig onderzoek,
~Na zich jaren achtereen te hebben
beholpen op de zolders van het stad
huis, waar men dagwerk had om de
documenten niet te doen verstikken on
der het instuivend molm der turfvlic-
rings, die boven de lokalen voor het
archief gelegen zyn, mocht hij verleden
jaar zijn ideaal bereikt zien van eene
betere huisvesting voor zijne schatten.
Het waaggebouw op de Nieuwmarkt
zelf een stuk historie werd naar
zijne aanwijzingen tot archief ingericht
en voldeed uitnemend aan zijne nieuwe
bestemming. Niet lang geleden hebben
wij er De Roever nog zien tronen voor
zijn schrijftafel op zijn ouderwetschen
zetel in de groote voorzaal, te midden
zijner boeken en oude folianten, van
harte bereid om ieder op den weg te
helpen, die iets kwam zoeken of hem
te dienen uit dea rijken schat van zelf
vergaarde kennis.
De Roever is slechts 42 jaar gewor-.
den. Een zware slag trof hem iu 1891,
toen hy zij^e vrouw verloor, tijdens hij
eene reis deed in het buitenland, uit
gezonden om ia gezelschap van den
gemeente architect musea te bezoeken,
met het oog op den bouw van ons eigen
stedelijk museum. Dat verlies had zicht
bare sporen bij hem achtergelaten en
hoewel hij, den slag eemgszins te boven
komende, zijne aangeboren opgewekt
heid niet geheel verloochenen kon
men voslde, dat hy niet dezelfde wa3
van vroeger.
Wij hebben de zekerheid, dat De
Roevers nagedachtenis, bij ieder die
hem heeft gekend, in eere blijven zal,
De begrafenis zal Woensdag a. s. op
.Zorgvliet" plaats hebben. A. R. Cl.
Een clubje y a n v.ij f werk
jongens te Amsterdam was Maandag
uit Maandag-houden geweest. Hier en
daar hadden ze aangelegd om een taaie
te koopen en ia vrooixjke stemming
hadden ze met een paar meisjes gedac3t
bij een orgel.
Door het zingen waren de kelen droog
geworden. Geen nood. Daar was het
bier goed voor.
Kom jongens, mee naar „blonde Na 1"
Ea de jongens gingen samen naar de
_,Stadt Barmen," op den N.Z. Voor
burgwal 129 bij de Befchaniestraat, waav
een roode lantaarn uithangt.
Drie van de Maandaghouders lachten
eventjes uit op het hekje voor het huis.
De twee anderen„Mottige Jacob" en
„Bulletje de schoorsteenveger" gingen
binnen.
Kalmpjes dronken ze hun glaasje maar
toen 't op betalen aankwam„Dank je
lekker, daarvan niks hoor!" 'tWas
toen halt elf.
„Ben je gek, wil jelui ereis betalen
zei de waard.
„Loop naar de maan."
Pats 1 Bulletje sloeg een ruit in, en
met vloog' ie met z'a kameraad de deur
uit.
Dat ging te ver. De waardin wilde
haar maa een revolver in de hand
stoppen, die ze pas had gekocht„Schiet
er cp, dat taig
Maar de baas was de jongens al
achterna. Vlak voor 't huis draaidea ze
zich om, om hem te „scheppen."
De vrouw 'm te hulp met de revolver.
Viermaal schoot ze, en Jacob viel
neer, op den hoek van de straat, Bal
letje wilde 'm oprapen. Een vijfde schot
knalde, een kogel vloog laags z'n pols,
Op het geluid der schoten snelden
uit alle straten en stegen de menschsn
toe.
Zij vonden den jongen B., in een
plas bloed, naar zij dachten dood, op
de straat liggen.
Eenige mannen legden 'm op de stoep;
een paar agenten kwamen aanloopen,
maar toen z(j de kroeg wilden binnen
gaan, was de deur gesloten.
'tVolk drong opze wilde de moor
denares te lyf, de politie hield hen met
geweld tegen.
Dadelijk daarop verscheen de com
missaris Stork, hulp-officier van justitie,
om proces-ver baal op te maken.
Na een onderzoek van eenigen tijd,
werd vrouw Junge (de waardia). moe
der van drie kiaderen, buiten gebracht.
Met een brutaal gezicht ging ze met
de agenten naar het bureau aan de
Hal, waar nog een achttal getuigen
wachtten.
De jonge B., een steenwerker van
omstreeks 23 jaar, wonende in de Jor-
daan, was intnsschen per brancard naar
het gasthuis gebracht. Bij onderzoek
bleek hij ernstig te zya gewond aan het
hoofd. Hij was geheel bewusteloos.
Bolletje, die geschramd was aan den
pols, werd aan het gasthuis verbonden
en daarop ontslagen.
De heer Siork begaf zich terstond
naar het gasthuis met twee rechercheurs.
Daarop begon de commissaris het getui
genverhoor aan het bureau. Het duurde
tot laat in den nacht.
Het pistool berust aan de Hal.
T
Door de haagsc he politie
is Zaterdagavond op do Groote markt
aldaar aangehouden de barones M. voe
B., geb. W., wier uitlevering door de
duitsche regeering wegces groote op
lichterijen was aangevraagd. Zij is ter
beschikking vaa de justitie gesteld.
Zondagvoormiddag is do or
eenige voorbijgangers uit de Schie on
der de gemeente Ouwerschie opgehaald
het lijk van den 20-jarigen J. van E.,
die, lijdende aan toevallen, Zaterdag
avond, komende uit deze gemeente, bij
ongeluk te water is geraakt.
Zaterdagochtend is de
boerenhofstede, bewoond door den heer
W. Glijnis Pz., gelegen in den Scher-
meer aan den Westdijk, gemeente Aker
sloot, een prooi der vlammen gewor
den. Al het vee is gered geworden, uit
gezonderd een joag paard, dat in de
vlammen omkwam.
Huis ea inboedel waren verzekerd.
Het lijk vandenlandbou-
wer te H. uit Gaanderen, die sedert
ruim een jaar spoorloos verdwenen
was, is Zaterdag gevonden ia de zoo
genaamde Huttebeek by de ijzergieterij
„Vulkaansoord" in de gemeente Wïsch.
Men meldt ons:
Te Flus terwolde had Zon
dag eene openbare vergadering plaats
van de S. Dem. Vrouwenvereniging,
waar Travailieur met het oade-werp:
„De ontwikkeling der vrouw", eene
rede hield voor circa 500 personen,
vrouwen en mannen. Nadat de presi
dente van genoemde vereeniging een
woord van opwekking had gesproken,
voor den strijd, die aller kracht eischt
„brood voor allen", werd het woord
aan den spreker geguad.
't Is een opmerkelyk verschijnsel,
zegt spreker dan, dat de vrouwen zoo
zelden vergaderen't is daarom een
goed teekesa, dat hij zooveel vrouwen
voor zich ziet, vooral in den socialen
strijd. Die kamp z*l zeker zijn ten
voordeele vaa ons, soc. democraten,
waar de vrouwen meehelpen.
Eenmaal zal de tjjd komen, dat de
bevolking zal meespreken, dat allen,
mannen en vrouwen, gelyk sullen zijn,
de zsge is ons, sociaai-democr. Oaze
eisch is billijk en rechtvaardig. De raau
is 't hoofd van 't huisgezij, reeds op
22-jarigen leeftijd wordt het meisje
eene slavin, als ze huwt. Twee ellenden
zijn in onze maatschappij, die de kanker
zijn van de vrouwde- armoede en het
huwelijk. Het burgerlijk huwelyl spreekt,
de vrouw is haar man gehoorzaamheid
verschuldigdde man is de wettige
macht.
Tot dusver hebben zich de vrouwen
daar altijd bij neergelegd, ofschoon er
nog sommigen zijn, die geene slavin
meenen te zijn. Het zedelijk peil der
vrouw moet verhoogd worden. Er zijn
ouders, die hunne jongens bevoorrech
ten boven de meisjes. Maar als dan
toch de man boven de vrouw wil staan,
dan moet de eerste toch ook boven
de laatste staan in ontwikkeling. En
daarvoor is geen bewijs. Integendeel:
de vrouwen hebben meer zedelijk ge
voel. Wy socialisten willen: alle mea-
schen gelijk, ieder gelijken arbeid. Deze
wordt nu geminacht, maar 't is een
eer arbeider te zijn. In de toekomst
zal men zeggen: ziedaar, deze man is
edel, hy werkt. Ea de vrouwen moeten
daarom tot dea arbeid worden toege
laten, zij mogen de looaen niet druk
ken, ze raoetea 't zelfde loon ontvangen.
Verdient de man 100, de vrouw moet
*t ook verdienen. Sluit u daarom aan,
gij vrouwen, ge zyt even sterk als de
mannen in verstand en kracht. Samen
hebt ge ééa doel, mannen en vrouwen,
strijdt samen.
Ze moeten dus ook dezelfde rechten
hebbea. Waar de vrouw minder ver
dient, daar wordt diefstal gepleegd.
Strijdt tegen de boeren om hooger
loon af te dwingen. Ge behoort tot
ééa rubriekdan vervalt de klacht, dat
de vrouwen de mannen onderkruipen.
Waar de vrouwen hare kinderen reeds
de sociale begrippen inprenten, daar is
de overwinning aan ons. Leest daarom
passende geschriften, gij hoordereden
dan zal eenmaal de verdrukking van
de vrouw ophouden, dan zal haar ge
slacht niet langer achteruit worden
gesteld.
Laten de liberalen zeggen, dat wij,
arbeiders, niet verdrukt worden, hoort
niet naar deze raddraaiers. Ook in
hoogere kringen worden de vrouwen in
zijde en fluweel verdrukt, maar och,
deze dames zijn te fatsoenlijk om zich
met u te vereenigea. We kennen voor
beelden te over, dat de grootste on
zedelijkheid heerscht onder de hoogere
standen.
Die onzedelijkheid is voornamelijk
een gevolg weer van de onwetendheid
der vrouw.
Nadat de spreker, die een aandach
tig gehoor vond, nog een woord tot
de jongelieden had gesproken, die deze
week soldaat worden ea hen aaespoorde,
om de sociale beginselen alom in het
land en ia het leger te verkondigen
nadat genoemde heer het nieuwe vaan
del aan de soc. democr. vrouweaver-
eenigiag had overhandigd en dit sym
booi vaa kracht en stryd had overge
reikt aan de presidente, werd de ver
gadering gesloten.
Debat was er niet; de politie was ia
de zaal aanwezig.
ouvertures, nog een viool-solo en hct|
Behau dich Gott" voor cornet.
Een der oprichters van de ondern^J]
ming vond gelegenheid, de aanwezigeal
een en ander omtrent „De Vrije Ge l
dachte" mede te deeles eu den inhoud I
te verhalen van ket sociaal drama „IqI
dagen van strijd,# een vertaling vaal
Haufpmanus „Die Weber", hettooaeell
werk, dat men in de eerste dagen vanl
Mei denkt voor het voetlicht tebren-T
gen, tegen een toegangsprijs van 251
cents voor alle rangen.
Uit Amsterdam wordt gemeld 1
aan de iV. R. Cl.
Moritz Rosenthal heeft MaandagavondI
in het Concertgebouw14 met zijn klavier.
spel de grootste verbazing gewekt. Hl] I
verricht de moeilijkste dingen met zoo'nl
gemakkelijkheid, dat waar hij meer ge-1
wone zaken (ia technisch.cn zin) voor-[
draagt, 'bijv. muziek van Schubert, Schu l
manu en Chopin, het karakter dier wer l
ken tengevolge der afgeronde, gladdeI
voordracht of iets banaals (Schuberts I
„Wanderer fantasie") of ie ïs coquets en I
popperigs (Schumana3 „Warum ea Vo f
gel ids Profeet#) verkrijgt.
Alles rolt hem zoo vanzelf uit de via-1
gera dat zijn spel de overgepolijatheid I
krijgt van het machinale. Ea waar hij,I
zooals met de zeer bekende wais in des I
dur van Chopin, het oorspronkelijke!
voor eigen gebruik in overeenstemming I
brengt met zijne fabelachtige viager-
dressuur, ontneemt hij er geheel het I
eigenaardig karakter aao. Het mooie I
vaa de teekening, de nobele kleur gaat
Jan verloren onder het zwaar verguld
sel der versiering. Neen, ia zijn kracht!
toonde Rosenthal zich eerst in de Don!
Juan fantasie ifan Liszt, maar men vraagt I
daar minder naar muziek dan naar het
summum van klaviertechniek.
By de vertooaiog te Amsterdam van
Blanchette" kreeg Antoine vaa het
hoofdbestuur van het „Ned. Tooneel
verbond" een reusenkrans met onze
nationale linten ea het opschrift „aan
den niet te overtreffen kunstenaar.#
Door de feestcommissie van het
Delftsch Studentejikorps is eene prijs
vraag uitgeschreven voor eea feestmarsch
bij gelegenheid van de viering vaa het
IXc lustrum vaa genoemd korps. Als
leden der jury ter beoordeeliog dezer
marschen zullen optreden de heerèn
N. A. Bouwman te Bergen op-Zoom,
G. Mann te Leiden eu A. Twyael te
's Gravenhage.
De heer J. J. T. Renard, orkest
meester van het „Salon des Variétés",
heeft een operette getoonzet-, die 5 Mei
oader zijne leiding ia den Artis Schouw
burg zal worden opgevoerd.
De operette, die den naam zal dra
gen van de „Parel van Zaandam",
speelt aan de oevers vaa den Zaan ten
tijde van Czaar Peter. De woorden zya
van den heer Aug. Kiehl.
De nieuwe Amsterdamsche Schouw
burg-onderneming „De Vrije Gsdachte"
heeft het plan opgevat wekelijks ea wei
des [Zondagsmiddags volksvoordrachten
te doen houden, om op die wijze het
publiek meer bekend te makea met het
streven der onderneming ea tevens de
opvoeringen, waarmede ia de maaad
Mei a. s. zal worden aaugevaugen, voor
te bereiden. Zondagmiddag had de
eerste dier bijeenkomsten in de con
certzaal van „Maison Stroucken# plaats
en was tamelijk talrijk bezocht. Tegen
esn lagen entree-prijs genoten de be
zoekers van hetgeen het orkestgezel
schap „Entre-nons" ten beste gaf; men
hoorde, behalve potpourri's ea feest-
RECHTSZAKEN-
Voor de rechtbank te Dordrecht heb-1
ben zes personen terecht gestaan ter I
zake dat zij te zamen ea ia vereeniging I
in dea avond vaa 5 December jl. aas I
den openbaren weg te Bolnes, gemeente I
Ridderkerk, den gcra.-veldwachter Jo
zies de Waard, die zich «abij de her-1
berg van Krijn de Jong bevoad, opzet
telijk tegen den grond geworpen, opzet* I
telljk trappen, slagen en stompen toe
gebracht en tegen dea muur geworpen I
hebben, tengevolge van welke mishan
delingen die beambte zwaar lichamelijk I
letsel heeft bekdmen,terwijl hij voor altijd I
ongeschikt voor de waarneming van zya I
beroep vaa ysldwachter is geworden;
de 6e beklaagd e bovendien, dat hij dea I
veldwachter zoo hevig bij den baard I
heeft getrokken, dat hij er een streng
haar uitrukte.
Door het O M. werd tegen elk der I
zes beklaagden 2jaar gevangenisstraf I
gevorderd.
De storm in de zitting vaa het
Panama-proces, verwekt door het ver
boor van mevrouw Cottu, heeft Maan
dag ook in de Kamerzitting gewoed.
De zitting was zeer woeligzoo
woelig zelfs, dat de voorzitter zich op
eea gegeven oogenblik zij a hoed liet
brengen ea dit hoofddeksel eon plaats
gat aan zijn linkerhand, eene laatste
waarschuwing voor de vergadorisg dat
de zitting kans liep te worden opge<
heven; en naast deze algemeene waar
schuwing werden verschillende ieden
afzonderlijk tot de orde geroepen:
Jolibois, Barrès, Chautemps, Deroulède
en Millevoye, beiden met eene vermel
ding in het proces-verbaal, terwyl op
laatstgenoemde later zelfs de censuur
werd toegepast, over welks straf de
voorzitter de Kamer bij opsteken der
handen liet beslissen. Het reglement
Het was levendig in de groote straat van het kleine stadje. Hij
ging er wandelen, begaf zich naar een herberg, en drie dagen
daarna nam een wagenmaker uit Bois-le-Roy hem met zich mee.
Het gelaat van den soldaat had hem bizonder aangestaan.
Hy was dan ook een van degenen, wien men, zooals men het
noemt, door de oogen in het hart kan lezen; zy boezemen ver
trouwen in en zijn helder van geest. De voorwaarden waren zeer
eenvoudig. Hij begon te werken des morgens ten vier ure by het
aanbreken van den dag; hy verdiende drie francs, ea kon omvyf
uur doen wat hy wilde.
lederen avond wanneer hy zyn gereedschap had weggelegd,
verwisselde hy van bovenkleeren, wasohte zyne handen en stak
een pijp aan. De zomer was nog niet voorby en de zon kleurde
het landschap nog tot zeer laat in den avond. lederen avond ging
hy uit op hetzelfde uur, na denzelfden afscheidsgroet, met den
zelfden pas, op denzelfden weg, naar hetzelfde hoekje.
Vandaar was de heuvel zichtbaar.
Het was een eenzame plek, waar slechts kleine kapellen rond
fladderden en kleine planten groeiden, een schuilhoekje, vanwaar
men een ruim uitzicht had over het water, over de velden, zich
uitstrekkende tot den heuvel, die zich in de verte verhief, rood
gekleurd in de avondschemering. Daar was het, dat hy iederen
avond in het gras neergezeten, een pyp zat te rooken.
Met ontbloot hoofd, gedost in zyne schoonste kleeren, een
groote blonse met styve plooien, die een geur verspreidde, welke
aan asch en rijp hooi fdeed denken, beschouwde hy het heuveltje,
aijn melancholiek gelaat achter de wolken tabaksrook verborgen.
Het gansche dorp lag onder het bereik van zyn blik en hy
trachtte te raden op welke plek, daarginds in de diepte by de
Seine of daar omhoog by de kerk, op welke plek zyn gestorven
moeder sluimerde. Op sommige tydatippen zon men hem hebben
kunnen overvallen, wanneer hy met zyn vinger voor zich wees,
zeggende//Daar is het by andere gelegenheden weer, als
door eene plotselinge ingeving bezield, klonk het van zyne door
smart vertrokken lippen//Ja, ja, het is daar En droevig,
een weinig voorovergebogen wachtte by. alsof de henvel hem
vriendschappelijk zon antwoorden.
Aldus verliep de tijd,' en terwyl de klok acht slagen door de
lucht deed weergalmen, verhief zich een schitterende ster voor
hem, haar licht werpende door een rood vierkant. Als eenmaal
het dorp in duisternis was gehuld, deed hy niets dan naar die
ster staren. Wat het licht was? Geen herdersvuur, want dit ziet
men slechts in onbewoonde streken geen venster van een her
berg, want de landslieden begaven zich vroeg te bed. Was het
ook het schijnsel van een lamp in eene kamer daarboven, waar
iemand zat te werken Jaren gingen voorby, gedurende waarvan
hy steeds met die gedachte aan deze ster was bezield.
Aldus verliepen zes, zeven, acht jaar. De goede soldaat was
intusBchen veel onder, kaler en peinzender geworden, maar toch
zong hy steeds, en rookte voortdurend zyn pyp.
In het dorp hield men den zonderling voor krankzinnig, daar
hij nooit eens met vrienden een glas bier ging drinken. Hoe on
zinnig om daar iederen avond in de stille eenzaamheid door te
brengen.!
Op zekeren avond toen de duisternis was gevallen en het
Angelus-klokje had geluid, daar verscheen het licht niet.
Wat was er gebeurd? Wat was die heuvel somber! Hij be
greep er niets van.
Den volgenden avond en den daaraanvolgenden avond weer
geen licht de ster verscheen in het geheel niet meer.
Door droefheid bewogen tot in het diepst van zyn ziel, ver
stomde het gezang van den soldaathy vergat zyn pyp, zyn
blouse, en begaf zich voor de eerste maal sinds tien jaar niet
naar zjjn rustplaats.
Op zekeren dag kwam iemand uit Chartret by hem, aan wien
hy vroeg, wat toch dat licht was, dat hy jarenlang by de kerk
had gezien.
//O, daar woonde een zieke vrouw, die ziek was en niet kon
slapen, en in wier kamer des nachts licht brandde, daar zy bang was.4'
wHoe heet zy
//La Boisière.#
Doodsbleek stond de oude soldaat op.
h La Boisière! maar dat is myne
Hy durfde niet voleindigen, en zeide slechts
z/Ik heb La Boisière gekend, gij vergist u
z/Ja, maar vergeet niet dat er twee sjjn geweest,#
//Heette zy Chartier?#
//Juist; dat is de vrouw, die onlangs is gestorven.#
De goede soldaat boog zich yooroyer op den grond, [en het wa6
alsof hy zich zelf in hst zand wilde smoren»
//Waaraan is zy gestorven?
z/Ja,# zeide de boer, en dacht een oogeablik na, fiaaneene onbe
kende ziekte, om zoo te zeggen - waarvan de oorzaak was, dat
«\j wachtte op iemand, haar zoon d i e nooit gekomen isf
