DERDE BLAD
I BINNENLAND.
Letteren en Kunst.
GEMENGD NIEUWS.
BBHOOKENDE BIJ
lAARLEM'S DAGBLAD
TAN
Maandag 5 Juni 1893.
[let U. D. bevat het volgende
erbericht over de maand Mei
De regen-balans van het afgeloopen
u-jaar (Maart, April, Mei) is in de
iteorologische geschiedenis zonder
erga. In het geheel bedroeg de totale
crslag hoogte 36.8 mM.; terwijl het
[iijaar gemiddeld 133.3 mM. regen
el't te Utrecht. De droogste lenten na
afgeloopene leverden nog dubbel zoo-
el regen het zijn die van '1892, '1858
1883, met 71.2. 76.4 en 77.9 m.M.
hoofdzaak is deze toestand de maan-
n April en Maart Le wijten, doch ook
'i met gemiddeld 50 mM. in 16 dagen
rerde thans slechts 21 mM. in 8 dagen,
zoo men slechts dagen met meer dan
mM. regen als regendag aanmerkt
5 dagen. De regen-hoeveelheid in Mei
zelfs vroeger geringer geweest dan dit
ir, doch het aantal regendagen nimmer.
io leverden de jaren 1857,1880,1871,
159 slechts 6.4, '11.6, '14.9, en '17.1
M. regen respectievelijk in 12, '10, '12
i 12 dagen. De reden hiervan is de
iweers-periode van '1522 Mei, welke
k te Utrecht 2 dagen goed merkbaar
as, en welke beide dagen samen 14
y M. d. i. 213 der geheele regen-hoeveel-
lid opleverden. Deze droogte spiegelt
ch ook af in de groote verdamping,
>2.2 mM., tegen gemiddeld 123.8 in
ei en in hooge temperatuur, welke
ntste ditmaal die voor Mei met 1°7 G.
ertrof. Het is vooral de periode 825
ei. welke zich door grqote warmte ken-
erkt. Mei wijst 3 zomerdagen aan
uaximum-temperatuur grooter dan 25°
gemiddeld is dit aantal '1.3. Nacht-
jrst deed zich des ondanks van 6—8
ei nog voor.
De temperatuur-uitersten, te Utrecht
aargenomen, zijn 25°.7 C. op '16 Mei
m 1 u. nam. en 3°.7 C. op 8 Mei om
u. 's morgens.
Niettegenstaande dit |warme droge
eder was de hemel doorgaans bewolkt
fgeloopen maand 5.5, gemiddeld 5,2).
et aantal heldere dagen, 2, bleef zelfs
meden het gemiddelde, 3.9; geheel
bewolkte dagen kwamen echter niet voor.
De geheele toestand staat in verband
met het overheerschen van een lucht
druk-maximum in Noord- en Midden-
Europa ongeveer tot 15 Meidaarna zijn
zwakke minima in ZW. Europa tot 22
Mei kenmerkend, welke gedurende de
laatste 8 dagen in Duitschland en de
Oostzee zich ophoudende, in ZW. en
W. Europa door hooge barometerstan
den vervangen worden. Als gevolg is
de luchtdrukking ruim 2 mM. te hoog,
zijn gedurende de eerste periode NO.
winden (14 °/0() van het geheel), gedu
rende de 2e periode zuidelijke (5 °/00),
gedurende de laatste NW. (5 °/oc) over-
heerschend. Het aantal windstilten, 42,8
°/00 was het dubbele van het gemiddelde;
zij komen vooral in de beide laatste
perioden voor.
Van [den 15den tot 22sten Mei kwa
men onweersbuien onafgebroken voor
in geheel Nederlandvooral in het noord
oosten van ons land veroorzaakte de
bliksem schade. Hagelslag teisterde den
21 sten Mei enkele terreinen bij Hille-
gom en ten noorden van Assen gelegen.
Sedert de eerste ver schij
ning van Edison's nieuwe phonograaf
in ons land is geruimen tijd verloopen
zonder dat men veel hoorde van het
in gebruik nemen van deze uitvinding
in het bedrijf.
De reden daarvan is, dat de Maat
schappij, die de exploitatie voor Europa
in handen had, de zaak wilde exploi-
teeren als de telefoon, en de toestellen
niet wilde verkoopen, maar verhuren,
met een centraal-bureau in elke plaats.
Edison had echter andere plannen en
verlangde, dat zijn uitvinding voor bil
lijken prijs onder het bereik van een
ieder gebracht zou worden, waardoor
vanzell de toepassingen van het instru
ment zich snel zouden uitbreiden en
het evenals de schrijfmachine binnen
korten tijd overal als een practisch
werktuig gebruikt zou worden.
Thans is die tijd daar en zijn de ver
tegenwoordigers van Th. A. Edison, de
heeren Fred. Stieltjes Co. te Amster
dam, gemachtigd de phonograaf hier te
lande voor billijken prijs verkrijgbaar
te stellen.
Men meldt uit Amsterdam:
Gelijk reeds uit het onlangs door ons
opgenomen praeadvies der schouwburg
commissie kon worden opgemaakt, is
de Kon. Vereeniging 'liet Nederlandsch
Tooneel aangewezen, om als pachter van
den Nieuwen Stadsschouwburg op te tre
den, en is haar daartoe reeds de voor
keur gegeven. De raad van beheer dier
Vereeniging heeft thans bij belangstel
lenden in het Nederlandsch Tooneel een
schrijven verspreid, waarin hij mede
deelt, alvorens eene beslissing te kun
nen nemen, de zekerheid te moeten heb
ben van eene subsidie, in den vorm van
een waarborgkapitaal over 3 jaar, van
minstens ƒ40,000 en ten hoogste ƒ60,000,
te plaatsen in aandeelen van ƒ500. Elk
deelnemer neemt op zich om, zoo noo-
dig, jaarlijks 1/3 van zijn aandeel bij te
passen. Daartegenover verkrijgt hij het
recht voor zich, of voor hen, die hij
aanwijst, op de speeldagen van liet Ned.
Tooneel tot 12 uur's middags tegen be
taling van den entrée-prijs, doch zon
der bespreekgeldééne plaats te ver
zekeren op den rang, dien hij eens voor
altijd opgeeft.
De Kon. Vereeniging wordt in het
rondschrijven gezegd ontveinst zich
niet het moeilijke der taakdie zij gaat
ondernemen.
„Zij wil bij de uitvoering dier taak
eenerzijds zich versterken door elemen
ten, die dienen kunnen om de Vereeni
ging een nieuwen wiekslag te geven, en
zij vindt in de ervaring en de toewij
ding harer tegenwoordige leden den
waarborg, dat de oude maar niet ver
ouderde denkbeeldon op het gebied der
dramatische kunst niet zullen worden
terzijde geschoven of geïgnoreerd.
Aan u, stadgenooten, onze pogingen
te ondersteunen. Aan ons de taak der
reorganisatie, te moeielijker naarmate
wij in het verleden grooter teleurstel
lingen ondervonden.
„Maar de oude overtuiging paart zich
aan den nieuwen moed, mits gij onze
pogingen de wijding geeft van uw ge
waardeerd medewerken."
KOLONIËN.
Te Pangkalan Brandan, dat, volgens
telegram uit Medan, door de Atjehers
is beschoten, is een etablissement ge
vestigd van de Kon. Petroleum Maat
schappij. Door dezen aanval is de vrees
bewaarheid dat de Atjehers voorbij Ta-
miang tot in Langkat zouden doordrin
gen, want genoemde plaats ligt 2 uren
van de hoofdplaats van dit gewest,
Tandjong Poera. Daardoor worden ook
tabaksondernemingen van de Delimaat-
schappij, van de Sum. Tabak Mij. en
van particuliere bezitters bedreigd. Te
Pangkalan Brandan ligt een bezetting
van 50 man onder een luitenant en de
post Tandjong Slamat van de Deli-
Maatsch. is ook bezet.
Als het bericht zich bevestigt, zullen
krachtiger maatregelen moeten genomen
worden om de vestigingen op de Oost
kust van Sumatra afdoende te be
schermen.
In Iret verzekeringsblad The
Revieiu van 31 Mei jl. komt het vol
gende voorDe meest ernstige raad, dien
ik bezoekers der Chicago-tentoonstel-
ling zou willen geven, is dat zij zich
in acht nemen voor de tijdelijke hotels
en boarding-houses, voor deze gelegen
heid in de nabijheid der tentoonstelling
opgericht. Deze bestaan uitsluitend uit
hout en het voorkomen van hechtheid,
dat men door middel van gegalvaniseerd
ijzer er aan heeft gegeven, is eenvoudig
bedriegelijk. Bij het minste ongeval zui
len deze gebouwen in lichte-laaie staan
en een storm zou ze in een oogwenk
inéén doen storten.
Vuur is een gevaar, dat de World's
fair rondom belegert.
De muren of wanden der meeste ten-
toonstellings-gebouwen zijn opgetrokken
uit latwerk en kalk, ze zullen bij de
minste aanleiding in brand vliegen als
eene rij lucifers-doozen.
Gegeven een flinke brand in een der
nabijliggende hotels, gepaard met een
gunstigen wind en de brandweer der
geheele wereld zou de totale vernieti
ging der tentoonstelling niet kunnen
verhoeden.
Op de wereld-tentoonstel
ling te Chicago blijven de oneenigheden
tusschen de Amerikanen en buitenlan
ders elkander opvolgen. Een schilderij
van Anderson: De betrapte echtbreek
ster werd door de afdeeling kunsten
der Vereenigde Staten afgewezen. Een
der buitenlandsche afdeelingen bood een
ruimte aanwaar het doek kon hangen,
doch het militaire kunst-comité liet er
een linnen zeil voor spijkeren. De bui
tenlanders protesteeren krachtig tegen
deze en elke inmenging van Amerikaan-
sche zijde in hun afdeelingen.
De entree voor de tentoonstelling te
Chicago bedraagt een halve dollar, ƒ1,25.
Wie echter alle bijzonderheden, welke
er te zien zijn, in oogenschouw wil nemen,
betaalteen 35 aan entree. De tentoon
stelling heeft een bestendige bevolking,
welke gelijk gesteld kan worden met
die eener groote stad, de bezoekers niet
medegerekend. Er zijn 50.000 exposan
ten en gemiddeld twee hunner assisten
ten en vertegenwoordigers, wat met op
zichters en beambten het cijfer 110.000
maakt.
Er zijn thans op de tentoonstelling
.50 staten en 37 koloniën vertegenwoor
digd. De uitgaven bedragen dagelijks
45.000 doll. Om ze te dekken moeten
dus 90.000 bezoekers per dag komen;
tot dusver bedroegen die 10.000 tot
25.000 personen. De parken en de tuinen
en de meeste gebouwen waren Zondag
11. voor de eerste maal geopend. De re-
geeringsgebouwen en de meeste offici-
eele pavilloens der Oostelijke staten
waren gesloten.
De nieuwe Zondags-pos t-
zegel is thans in België in omloop ge
bracht; aan den gewonen postzegel is
een strookje verbonden, waarop staat:
Ne pas livrer le Dimanche. Niet
bestellen op Zondag.
Men zegt dat Koningin Vic-
toria onlangs een kleinen flater heeft
begaan. Zij deelde lord Herschell, die
haar te Windsor een bezoek bracht,
mede, dat zij hem het grootkruis van
de Bath-orde schonk. En nu is lord
Herschell reeds grootkruis der orde van
1880 af!
Het komt zeker niet alle
dagen voor, dat een minister straf be
loopt wegens wetsovertreding. In Enge
land is het sir Edward Grey, onder
secretaris voor buitenlandsche zaken,
overkomen. Hij werd tot een boete van
6 shillings veroordeeld wegens het vis-
schen van forellen, zonder voorzien te
zijn van de vereischte vergunning. De
heer Grey voerde als verontschuldiging
aan, dat hij.... uit onwetendheid ge
zondigd had, en heeft zich dadelijk van
een vischakte voorzien.
De Standard deelt een be
richt uit Athene mede, als zou bij de
opgravingen te Delphi een kolossaal mar
meren beeld van Apollo gevonden zijn.
Het is een meesterwerk van de antieke
school en uitmuntend bewaard, behalve
dat de neus gebroken is. Het heeft
eenige overeenkomst met de Apollo van
Tenea in het museum te München.
