Letteren en Kunst.
POLITIEK 0VEEZICHT.
GEMEN8D NIEUWS.
wel weer terecht ui komen.
Dit slles beweegt den schrijver om
tuin lijne Israëlitische medeburgers den
raad te geren, dit fatalisme te laten
veren en ilch te geen toeleggen op an
dere rekken des weedn ijj tot dnsyer
hun brood verdienen. Schr. is niet blind
voor een groot beewaer, det tich hierbij
voordoet, nemelijk het feit, det vele I«-
reëlieten er ven worden teruggehouden
hunne kinderee een embecht te leten
leeren, wijl zij des Zaterdegs niet mogen
werken. HIJ meent echter, dat dit be
swaar wel te overwinnen is en dringt
er op aan, dat gebroken worde met de
gewoonte om den Zaterdag iIb rustdag
te beschouwen.
Te Ënkhniiea was Dinsdag
een oppassend werkman beilg met pe
ren te plakken. Hij viel uit den boom.
buk den ruggegrnat en was na korten
tijd overleden.
Te Zaandam verbrandde
Woensdagavond de pelmolen „De Wal
vlsch" met bijbehoorende schuren,
ataande in het Westiijderveid en toebe
hoorende aan de heeren Van Waveren
en Dekker.
Gebouwen en goederen afzonderlijk
wnren verzekerd bij de „Onderlinge
Brandwaarborgmaatschappij."
Volgens kennisgeving van
den burgemeester te Rotterdam, zijn
Dinsdag en Woensdag aangegevenéén
persoor; als overleden aan Aziatische
cholera en drie personen nis daaraan
lijdende, zoodat drie lijders in behande
ling zjjn.
De luchtreiziger Léon Ma
ry, die Dinsdag pnet zijn ballon „Ko
ningin Wilhelmina" op de plaats van
de sociëteit „Harmonie" (Doele) te
Rotterdam opsteeg, heelt eene fraaie
reis gemaakt.
De ballon ging te 5Ü uur op en be
reikte boven de stad eene hoogte vaa
2500 meter. Hij zette koers naar Gonda
en trok over Ondewater en Woerden
langs den Leidschen Rijn naar Utrecht.
Steeds stijgende, bereikte de balLn, bo
ven Utrecht zwevende, eene hoogte van
3600 meter. Toen .veranderde hij van
koers en dreel voort in de richting van
Amsterdam. De kapitein besloot echter
te dalen, en omstreeks 6 oren kwam
de ballon te Maartensdijk behouden
neer.
Drie duiven van den heer H. Derek
Steenhorst, te Rotterdam, die met den
ballon medegegeven warenkwamen
Woensdagmorgen om 7 nur op baar bok
terug.
Men meldt uit Nederweert
De maréchaussées van Weert zjjn al
weder in aanraking geweest met eene
bende kwaadwilligen, die tot laat ia
den nacht bet gansche dorp onveilig
maakten, de politie met steenen gooi
den en door het geschreeuw van „brood"!
de maiéchanssées sarden. Door dezen
werd een schot gelost zonder iemand te
trefisn. In den wedloop die vervolgens
plaats had tnsschea de handhavers der
wet en de bende is een hoed bult ge
maakt, die de politie op het spoor ge
bracht heelt der baldadigen.
De kermis is verzet en dat geeft aan
leiding tot veel rumoer. Vorige jaren
had de parochie Nederweert en de pa
rochie Ospel gezamenlijk kermis, thans
echter is de kermis te Nederweert ge
zet op 17 September, die te Ospel in
October.
Vroeger beleefden wij maar eenmaal
per jzar tooneelen van woestheid en
rnw geweld, thans zullen wij die twee
maal per jaar kunnen genieten. Vroe
ger klaagden de boeren over de groote
onkosten die de kermis veroorzaakte,
thans zullen zij tweemaal over de brng
moeten komen.
Een burgemeester In Li in
buig ontving den volgenden brief
Bergerstraeze den 9 hochgustns 1S93.
bitie Heer burgemeesrer tioebbe zljt
zoo goed en schik mjj den heimaad-
schijn zoo vort beternel K die
moet ik zoo voit hebben.
Na zijt goed en schik mij dat zoo
wooahalt Konraad Berger.
De moerassen rondomhet
Groningsche grensplaztsje Boerrnnge
hebben thans zulk eene gedaantever
wisseling endergaan, dat men er tegen
woordig welige korenvelden en goede
welderljen nantreft. De rijkswaterstaat
heeft dat weik ten uitvoer gebracht
door het daarstellen van eenen ringdijk
met de noodige schutsluizen om als
waterkeeringen te dienen. Tengevolge
dezer verbetering, is het dorp Boertaage
tbans een welvarende grensplaats met
veel handel ook over de grenzen.
Uitslag der loting, gehouden Koog
d. Zaan voor den quarfcet-wedstdjil
op 10 Sspt. e. k., uitgeschreven door
.Zaanland's Maneefcoor."
No. 1. „St. Cecilia Inter nos," Am
sterdam 2. „Amlcitiae," Dordrecht
3. „Nationale Zangschool," Amsterdam
4. „Erato," id.5. „Zanglust," Delft
6. „Rotte's Mannenkoor,4* Rotterdam
7. „Kunst êa Broederschap," Amater
dam; 8. „Eintracht," idem; 9. „Werk
manslustKrommenie10. „Con
Araore,* Haarlem n. Orpheus," Am
sterdam; 12. „Wormerveers Mannen
koor," Wormerveer; 13. „Crescendo,'
Haarlem; 14. Harmonie/' Beemster.
KOLONIËN.
BATAVIA, 21 Juli.
Het „Bat. Hbl." zegt dat de benoe
ming van den nieuwen goeverneur-geae
raai door zijne „vrienden, en hnn aan
tal is legio" met zeltzuchtige vreugde
begroet is en daarentegen door hen.
die met jhr. Van der Wijck op ge
spannen of koelen voet staanmet
vrees.
_,Van daar het verschijnsel, dat zijne
verneffiag tot de oppermacht verre van
algeouene tevredenheid opwekt en door
niet weinigen wordt aangemerkt als een
treurige voorbode, omdat niets slechter
werkt en meer tweedracht en haat zaait,
vooral in koloniën, dan gunstbewijs.
De aftredende goevesneur-generaa^
mr. C. P^jaacker Ho.dijk, heeft getoond
dit ten volle in te zien, door zelfs bij
de kleinste benoeming of beschikking
op requester de aanspraken der postu
lanten, schier zonder voorbeeld, nauw
gezet te overwegen. Hierdoor heeft hij
zich de a gemeeae achting verworven
en kan hij ladie verlaten met opge-
richten hoofde en een gerust geweten,
daar hij steeds naar rechtvaardigheid
gestreefd en tevens haar betracht neeit,
voor zoover hij niet misleid is, wat ge
lukkig slechts zelden is voorgekomen,
dank zij de scherpzinnige critiek, welke
hij steeds heeft uitgeoefend op alles wat
hem werd voorgelegd.
De regeeringatijdperkvoorafgegaan
aan de periode, welke de heer Van der
Wijck gaat openen, heeft uitgemunt
door eerqjkheid en loyaliteit, los als zij
is geweest van allen aanziens des per
soon*-». Van daar dat men zich afvraagt,
of het zal worden voortgezet, nn het
bewind overgaat op eenen man, met
zoovelen intiem en zoo nauw betrokken
by ééae der grootste ondernemingen
in Indië, de Koninklijke Paketvaart."
Van den nieuwen goeverneur-gene-
raai zegt het biad nog„het ontbreekt
den nieuw benoemde zeker niet aan
kennis vaa zaken en personen, en soms
is gebleken, dat achter zijne bonhomie
en camaraderie zelfstandigheid schuilde.
De „Deli Ct." schrijft:
1 Of het heengaan van den tegenwoor
digen goeverneur-gener&al moet betreurd
worden, valt te betwijfelen. Hij heelt
in elk geval van weinig initiatief en
zelfstandigheid blijk gegeven, en zijn
bestuur heeft iniet beantwoord aan de
verwachtingen van hen, die meenden
dat iemand die nimmer ia Indië was ge
weest een meer onbevangen blik zou
hebben op de toestanden alhier en
onafhankelijker van zijn omgeving zou
optreden.
Wel is iedereen het er over eens, dat
hij een door en door rechtschapen maa
was, die van nepotisme niets wilde
weten, maar dat j alleen maakt iemand
nog niet tot een geschikt landvoogd,
van de vele andere daarvoor ver
eischte eigenschappen is volgens veler
oordeel niet genoegzaam gebleken.
Het „Bat. Nbl." schrijft:
Over den nieuwen goeveraeur-gene-
raai behoeven wy niets te zeggen, bij
zeer bekend in Indië; algemeen èa
als landsdienaar èa als mensch van
hoogst gunstige zijde. Ia zoover kunnen
wij niet anders d&n l i die met deze
nieuwe koninklijke vertegenwoordiging
geluk wenschen. Een bekwaam, yverig,
onkreukbaar en achtenswaardig man
zullen wy hebben ia den goeveraeur
generaal Van den Wyck, gelijk wij
hebben gehad in den goeverneur-gene
raai Pijnacker Hordijk. Op vele reorga
nisaties en hervormingen, zeer wensche
lijk, zoo op ambtelijk als op ander ge
bied, durven wy echter ook thans niet
hopn.
Gelijk bekend is, is sedert eeaige
jaren begonnen met de herbewoudiag
van enkele streken van Java, ter he
vorderingen van klimatologische belan
gen.
Nu reeds zou, naar gemeld wordt,
de Invloed dier herbewouding zich be
ginnen ts openbaren. In het bizonder
op de hellingen van den Meraboe. Het
volgende feit wordt tot staving daarvan
aangevoerd.
Ten Z. O., op circa 200 meter afstand
van de keet Andong Tjemara gelegen,
midden in het gereboiseerde terrein, ligt
eene bron, welke, tot voor een paar
jaar, in den drogen tijd nagenoeg geen
water opleverde. Zij is aan alle zijden
omgeven door jong plantsoen en daar
mede is eene merkwaardige vermeerde
ring van water uit de bron gepaard ge
gaan, welke zich vooral openbaarde door
het aanhoudend vloeien van het water.
Gedurende den zeer drogen oostmoes
sen van 1891 was er voortdurend wa
ter geweest, terwijl daarentegen de bui
ten het gereboiseerde terrein gelegen
bron maanden lang droog bleef.
De residenten van Java worden
achtereenvolgens naar Batavia opgsroe
pen om met den directeur van binnen-
landsch bestuur en den wetenschappe
lijker! adviseur dr. Brack te confereeren
over de plannen tot reorganisatie van
den koffiecultuur. De residenten van
Besoekl en Probolinggo, in welke ge
westen men met proefnemingen wil be
ginnen, zijn reeds hier. De residenten
hebben er een zwaar hoofd in.
(7. B.)
Men schrijft nan het „B. N.*! i
Bantam
Zelden teer zeiter heeft een hoofd
van plaatselijk bestuur zijne afdeeliag
verlaten met meer bewjjten van werke
lijke sympathie van de zijde van hoof
den en bevolking, dan den afgetreden
adsistent resident van Lebak, den heer
A, van der Ven, ten deel vielen, toen
hij de reis naar Malang, zijne nieuwe
bestemming, ondernam. Duizenden bij
duizenden inlanders, neergehurkt in de
nette kampongs ter zijde van den weg,
brachten hem hunne hulde in den vorm
van het spelen op angklongs, terbangs
en gamelans, en het uitroepen van
„salam" door de mindere dessageestelij-
ken, en zoo meer.
En toch, de afgetreden adsistent-
resident liet niet met zich spotten, waar
het gold den arbeid aan wegen en wa
terleidingen. Fersoonljjk met den re
gent surveilleerde bij die werkzaamhe
den, met het resultaat, dat thans de
afdeeling Lebak, het klassieke land van
Mnltatuli, het althoekje van Java, tot
model mag strekken voor geheel Ban
tam en misschien nog wei voor menig
andere residentie op Java.
Met zelfvoldoening mag de heer Van
der Ven aan zijn bijna 5—Jarig bestuur
over Lebak terugdenken. Veel tegen
werking is door hem ondervonden,
maar met wilskracht en moed heeft hij
allen tegenstand overwonnen. Jammer
vóór Lebak, dat eene zoo krachtige per
soonlijkheid die aldeeüng verlaten moet
zonder het begonnen werk geheel te
hebben kannen voltooien.
Alle duitsche bladen wijden ar,
tikelen aan hertog Ernst van Sak
sen- Cobnrg-Gotha, en erkennen met
dankbaarheid de belangrijke rol, die
hij bij het streven naar üe duitsche
eenheid in de jaren van 1850 tot 1870
gespeeld heeft; ook worden zijn echte
duitsche aard, zijn groote geestesgaven
en zijn artistieke aanleg geroemd.
Met verrassing wordt in Berlijn het
bericht vernomen, dat de hertog van
Edlnbnrg de troonopvolging heelt aan
vaard. Reeds in 1885 verdedigde Bis
marck in de pers en vermoedelijk ook
bij de staatsrcchtelijk-diplomatieke on
derhandelingen, met het oog op Co
burg-Goths, ten opzichte van de ver
volging in Brunswjjk de stelling dat
geen .iet-dnltsche vorst oi prins den
troon van een dnitscnen bondsstaat
macht bestijgen. Sedert had men alge
meen aangenomen, dat de hertog van
Edlnbnrg afstand zon doen ten gunste
van zjjn zoon prins Alfred, die zijn
opvoeding voor het grootste deel in
Duitschland heelt genoten. Prins Alfred
is weliswaar naar vorstenreent op 18-
jarigen leeftijd meerderjarig verklaard,
maar volgens de grondwet van Coburg
Gotha wordt hij na zijn zie jaar eerst
mondig om te regeerendas moet ilji
vader, die afstand had gedaan, alsdan
het regentschap aanvaarden. Dit geval
is in de grondwet niet voorzien. Dan
zon zijn moeder, een zuster van den
rnssischeo Czaar, als regentes in aan
merking komen; maar zij fs Grieksch-
katholiek, en de grondwet bepaalt, dat
de regent protestant moet zijn. Deze en
dergelijke staatsrechtelijke beswaren
schijnt men daardoor te ontwijken, dat
de hertog van Edinburg aelf de troon
opvolging heelt aanvaard.
Woensdag woonden de dnitsche kei
zer op bizonder verlangen van hertog
Alfred van Saksen-Coburg-Gotha het
afleggen van diens eed op de constitutie
bij wat te-Reiahardsbrnan op plechtige
wijze ten aaahoore van de miaisters
plaats vond. De minister Strange dankte
den keizer voor zjjoe tegenwoordigheid.
Spionnen van de Znld-Alrlkaausche
maatschappij melden, dat twee legers
van de Matabeles gekampeerd zijn, het
eene aan de rivier Towke, westelijk
van Fort. Victoria, en het andere aan
de rivier Sebaki, halverwege tusschen
Salisbury en Bnluways.
Jameson, de administrateur van Mas-
honaland, heeft de aankomst van een
leger aan de rivier Sebaki aangekondigd.
Het heeft een razzia aangerictit op het
grondgebied der maatschappij, waar het
Mashoaas heeft gedood. Het beelt ook
slaven medegevoerd. De toestand moet
ondraaglijk zijn en eene beteugeling is
hoogst noodzakelijk.
Uit Bueaos-Ayres wordt gemeld, dat
de opstandelingen in Argentinië kolonel
Acnna bij Corrientes hebben aangeval
len en na een gevecht van 6 uren
op de vlucht gejaagd. Bij dit gevecht
zijn zo personen gedood. De gouverneur
met een duizendtal aanhangers naat
Paraguay gevlucht. Een voorloopig goe
vernement is door de opstandelingen
gevestigd tot afdoening van aanhangige
zaken, in afwachting van de komst vaa
een nationalen commissaris.
Op de conferentie te Lon
den vaa den mynwerkersbond is beslo
tens dat, als d@ eigenaars er van afzie»
het loon met 25 pCt. te verminderen,
de mijnwerkers onmiddellijk het werk
zonden hervattenzy zonden dan geen
loonsverhoogiog vragen voordat de steen
kool weer op dei prijs van 1890 geko
men is. Maar ook werd besioter, dat
men volstrekt geen vermindering van
loon zou aanvaarden, en dat de bij de»
bond aangesloten werklieden in geen
enkele mijn het werk zullen hervatten*
alvorens een algemeene overeenkomst
gesloten is.
Nog 10.000 mijnwerkers in Ebbw
Vale, Mertbyr en Aberdane hebben,
onder bescherming dir troepen, hit werk
hervat.
De mijneigenaars in de Schotsche
graafschappen Ayrshire en Lanarkshire
hebben er Woeasdagmiddag in toege
stemd, aan de mijnwerkers een loons
verhoogiog van 1 shilling toe te staan.
In Monmouthshire hebben 5000 mijn
werkers Woensdag besloten, de werk
staking voort te zetten.
Tweeduizend werkstakers, die naar
Swansea optrokken, geraakten Woens
dag bij Morriston in botsing met de
bereden politie, welke den stoet terug
dreel.
De groote diamant, die
eenigen tijd geleden nabij Jagersfonteit
gevonden werd, is te Londen op 500,000
geBcbat. Hy bezit de zoozeer gewaar-
deerde blauwachtig witte kleur. De ar
beider, die den diamant, welke „Excel
sior" gedoopt is, vond, ontving daar
voor 150, benevens een gezadeld
paard.
Een kleine vergissing
wordt door de „Bombay Gazette" mee
gedeeld. In een Briisch Indische ge
meente waren twee ter dood veroor
deeldenwier namen alleen door eea
letter, m en n, verschilden. Beidei
vroegen gratie en aan den miast schul
dige der twee moordenaars werd deze
verleend. De teiegraat bracht echter de»
naam van den begenadigde verkeerd
over en deze werd geëxecuteerd, ter
wijl de erger boosdoener gespaard bleei
door de kleine vergissing tusschen ra
en n.
Een nieuwe gerechtelijke
dwaling is in Frankrijk aan den dag
gekomen, die een deugdelijk argument
vormt voor de in dat laad door de
humanisten tot nu toe te vergeefs be
pleite afschaffiag van de doodstraf.
Ia November 1887 werd voor het
hof van assises der Beneden-Seiae eeoe
vrouw, Pauline Bruaux, beschuldigd vaa
vergiftiging van haar man en haar
schoonbroeder. Ondanks de heftigste
ontkenning der beschuldigde veroor
deelde hef hof haar tot levenslange»
dwangarbeid.
Eenigen tftd na de veroordeeling had
ia het huis, dat zij met de overledeneu
bewoond had, eea sterfgeval onder ge
lijke vergiftigings-verschijnselen plaats,
als zich bij de slachtoffers van Pauline
Bru&ux hadden voorgedaan. Dit wekte
opzien en eea laag en veelzijdig on
derzoek was er het gevolg van. Eerst
kort geleden echter kwam men tot de
ontdekking, dat uit een tegen het huis
aanliggende kalkoven ia de woning
gassen doordrongen, wier giftige aard
op menschen doodelijke uitwerking hsd.
Nadat die oven was weggebroken, werd
het huis weer bewoonbaar.
Ik had besloten om niet persoonlijk afscheid van haar te nemen.
Ik twijfelde er aan of mijn geestkracht groot genoeg zou zyn om
zulk eene beproeving te doorstaan, want alles zou ik haar moeten
vertellen; hoe kon ik nadat zy mij hare liefde had bekend haar
onder vier oogen eene verklaring geven van myn bedrog
Ik zou schry ven hetgeen ik te zeggen had. Nadat ik reeds ver
van haar was verwijderd zou zy eerst weten hoe ik haar had
liefgehad, hoe zy mfj had opgeheven uit die zondige omgeving vol
zelfzucht, en my mijn eer had doen behouden.
Zooals ik in huis was gekomen zou ik het verlaten. Het geld,
dat ik voor myzelf had uitgegeven, zou ik teruggeven. Ik hield
nota van iederen dollar door mij uitgegeven, en legde de rekening
neer op eene in het oog vallende plaats op de schrijftafel, waar
Henley ze ongetwijfeld spoedig na zyne komst zou vinden. Id
dezelfde enveloppe deed ik een verslag tot in bizonderheden van
de wyze, waarop ik hier in huis was gekomen en zijn naam had
aangenomen, maar dat ik gepoogd had zyne geestvermogens te
vernietigen kon ik niet aan het papier toevertrouwen. De taak
viel my reeds moeielijk genoeg om nu nog die pynlyke bizonder.
heid te vermelden. De moeielykste taak bewaarde ik voor het
laatst eene verklaring aan Sylvia
Hoevele malen schreef en veranderde ik de laatste woorden,
die ik tot haar zou richten, terwyl myne tranen op het papier
neerdruppelden, toen ik het geschrevene met bevende lippen over
las En ik verbeeldde mij haar ontstelden blik te zien, terwijl zij
de afscheidswoorden las, die de droefheid myns harten weerspie
gelden. Zou zy schreien omdat zij my nooit weer zou zien, en
myn terugkomst weuschen, hoewel ik haar bedrogen en haar liefde
door bedrog gewonnen had?
Haastig zette ik echter mijn arbeid voort, en durfde niet te
lang by de herinnering aan haar te blyven stilstaan, om myn
geestkracht niet te verliezen, want er bleef nog genoeg te do6n,
waarby ik die noodig had. Zelfs toen ik haar boudoir met het
blauw satijn was binnengeslopen, waarin de lucht was bezwangerd
met heerlyke geuren on het licht door zachte kleuren werd ge
temperd, om er den brief neer te leggen en ylings te vluchten
daar waar alles van haar sprak, alles aanwees, dat dit hier haar
lievelingsplek was, gevoelde ik mij plotseling door zwakte over
vallen. Ik kwam in de verzoeking om op haar te wachten, my
voor hare voeten neer te werpen, haar mfy'ne liefde te bekennen,
en haar te smeeken my vergiffenis te schenken.
Terwyl ik daar stond te talmen, scheen de met geuren bezwan
gerde atmosfeer hier myne zinnen half te verdooven. In deze
doodsche stilte scheen ieder voorwerp haar toebehoorende my toe
te roepen om te blyven.
Eindelyk na eene groote krachtsinspanning sloot ik myne oogen
half, en verliet haastig de kamer zonder nog eens om te kyken.
Een zucht van verlichting kwam mij over de lippen toen ik my
weer op straat bevond. Ik besefte, dat ik myne zedelijke zwakheid
weer had overwonnen, en was my bewust van het krachtiger
worden van mijn zedelijken moed en verlangde er nu naar de taak,
die ik mij gesteld had, té voleindigen.
Er bleef nu niets meer te doen dan Henley te Crimmin's Rents
op te zoekeD, hem over tante Fanny en Sylvia te spreken om hem
daarna te brengen tot voor de deur van zyn toekomstig huis. Daar
zou ik van hem afscheid nemen en hem alleen laten met zijn ge
luk, terwyl ik heenging zooals ik was gekomen alleen zonder
vriendennog steeds een zwerver I
Den geheelen weg over herhaalde ik by myzelf de woorden, die
ik tot hem zou richten en overwoog de manier, hoe ik hem zoo
bekoopt mogelijk de noodige inlichtingen zou kunnen geven, wit
ik hem van Sylvia en wat van tante Fanny zou vertellen, en hoe
ik by die verklaringen mijn eigen persoon geheel op den achter
grond zou stellen.
Het was voor hem nog vroeg genoeg als hij alles omtrent mij
vernam wanneer hy zyne eigen kamer had bereikt en daar myo
brief, aan hem gericht, vond.
Haastig liep ik nu verder, verlangend om de pynlyke taak, die
ik wilde verriehten, tof een einde te brengen, want ik had op dat
oogenblik een afschuw van de wereld en verlangde naar niets
anders dan slaap.
Terwyl ik de nauwe trap in Crimmin's Rents opsnelde, kwam
ik Fogarty tegen, die zich naar beneden spoedde.
z/Wat is er?" riep ik ontsteld uit, toen ik zyn ontsteld go-
laat zag.
z/Hy hy," was alles wat hy hygende kon zeggen, terwyl
hij naar boven wees;
//Is er iets niet in orde met Henley?" riep ik en schudde zijn
arm woest heen en weer.
z/Ja! Hy is weg!"
Wordt vervolgd,J
