De politie heeft de hand gelegi cp twee personen, die verdacht •worden zich schuldig te hebben ge maakt aan de brutale inbraak op de Weteringschans te Amsterdam, waarvan wij vó.)f een paar dagen melding maakten. Een er van wordt gezegd te xQa een oude bekende der justitie, die ook schulaig zou wezen aan den dief stal voor eenigen tijd op de Brouwers gracht gepleegd. Hbid De stoomboot „Bargemees- ter Van Marle", gezagvoerder Bonen- berg, Zaterdagmiddag komende van Amsterdam, zag ter hoogte van Harder wijk een vaartuig met de noodvlag in top. Derwaarts gestoomd bleek het de met rogge geladen tjalk te zjjn van schipper H. Oerles, komende van Rot terdam en bestemd naar Leeuwarden. Het vaartuig, door een lek ia xiükenden staat, werd door de boot op sleeptouw genomen en behouden te Kampen bin nengebracht. Ten behoeve der nagelaten weduwe eu kinderen van den boekhou der B., wiea dezer dagen teSchevenin gen het ongeluk met de hotel-lift trof, is onder de gasten die op het Kurhaus en in het Oranje-hotel logeerea eene inschrijving geopend, die, naar men be richt, reeds ~en belangrijk bed.ag aan wyst. Aan B. en W. van Rotterdam is door den heer George W. vanBieue het verzoek gericht tot het bouwen van een derde vast circus op het zooge naamde kermisterrein aan de jNieuwe Veemarkt aldaar. Dit paardenspel, het welk eene oppervlakte vaa 5000 vlerk, meter zal beslaan, zal staan onder directie van den bekenden circns-ditec teur Renz. Te Rotterdam is sedert Za terdag geen enkel cholerageval gecon itateerd. Als bizonderheid kan dienen dat Donderdagmorgen ter secre tarie te Schagenbrug een aangifte voor den Bnrgerl. Stand geschiedde als volgt Geboren Pfeter Bakker, zoon van Fieter Bakker, en waarbij als getuigen fungeerden Pieter Bakker (Veldwachter) en Pieter Bakker (klerk ter secretarie), Alzoo komen in deze geboorte-acte vier van denzelfden naam voor, wat inderdaad een zeldzaam geval mag heeten. Omtrent het treurige lot van een kind, dat ia het Wiathagen, onder Voerendaal, door horzels werd doodgestoken, verneemt de „Limb. Koerier" het volgende: Vier kinderen der echtelieden Heuts, resp. 12, 6, 3 en 1% oud, speelden samen ia de weide van een buurman. Ze zagen hazelnooten staan, ze besloten die te plukken en zetten zoolang het kleiee broertje op korten afstand van een boom neer. Toen 't kindje daar zat, kwamen een paar horzels, die ia den boom hnn mest hadden, om zijn hoofdje rondvliegen Het kind sloeg argeloos naar de brom mesde dieren. Als op een sein viel toen de geheele zwerm norzels op 't arme schepseltje aan. In een oogwenk was het bedekt door het bruine ongedierte en wel 200 scherpe, giftige angels deden hun moordend werk in de blootellchaams- deelftc. vaa 'i hulpelooze wicht. Beentjes armpje?, aoren, neus, mond, heel 't hoofdje toonden wond bij wond. Vreeselijke pijnen moe6 't arme kind hebben uitgestaan. Schreeuwend en ker mend trachtte het de leelijke dieren van zich ai te; weren. De andere kinderen waren intusschen ter hulp gesneld. Het ondste, een knaapje, zag 't hachelijke van dien toestand In en spoedde zich naar huis om de hulp des vaders in te roepen De beide andere meisjes kleedden zich tot op 't hemdje uit en wierpen haar broertje de kleedjes en schortjes toe. Ook z\j werden daarbij op deerlijke wijze gestoken. Toen eindelijk de vader kwam, moest hij syn kindje met een mesthaak weg rollen uit de macht der vreeselijke dieren. Redding kon hij 't arme wicht echter niet meer brengen. Onder onbeschrijfe lijke pijn bezweek het kind aan de ge volgen van bloedvergiftiging, door de veie steken veroorzaakt. Dezer dagen is H. van Heijnsüergen te Gassel, die van medio Juli jl. in voorloopige hechtenis door bracht, als beschuldigd van zijnen half broeder Cornêlis te hebben doodge schoten, ia vrijheid gesteld. Naxr mea wil, is hij vau rechtsvervolging omsla gen uit gebrek aan bewijs. Volgens zijn beweren zou hij, op eene kat aanleg gende, zij aen broer hebben getroftsu. De reizigers, welke Zater- dag-avond met den locaaltrein vaa 7,30 vaa Ruuuioo kwamen, zijn aan een groot gevaar ontkomen. Girca 5 meter van de spoorwegbrug te Borculo, welke over de Bsrkel ligt, werd een koe overreaeu, waardoor de twee locomotieven welke voor dezen trein wareo, ontspoorden. De voorste locomotief tuimelde van de spoorbaan af en kwam bijna in de rivierde andere kantelde dwars over de spooibaan. Doordat de wagens losraakten, bleven deze staan en kwamen de passagiers met den schrik vrij. Het wekte groote verwondering, dat zelfs machinisten en stokers ongedeerd bleven. Gebarende het hevige on weder, dat Vrijdag in den omtrek van Tietjerk woedde, werd een 17-jadge boerenknecht, terwijl hij uit het weilaud huiswaarts keerde, doodelijk door den bliksem getroffen. De trein van Heerenveen naar Olterterp is bij de Bascaiebrug te Heerenveen gedetailleerd. De machine-as is gebroken. In den trein gezeten muzikanten moesten naar Olterterp, waar een concert zou worden gegeven, loopen. Zaterdag zijn te Leerdam opnieuw 3 gevallen van aziatische cho lera geconstateerd, en wel twee bjj des» infeeteurs. Men meldt ons Zaterdag werd te Winschoten eene vergadering gehouden met het .doel, eene beweging in het leven te roepen ten gunste van ds kieswetvoorstsikn van Minister-Tak. De heer H. Schuurmans, die door de leden tot president dier vergadering was gekozen, stelde o. a. het volgeude voorEen adres te richten tut de Tweede Kamer, waarin men zou aan diiBgea op eene besliste aanneming der vooistellen-Tak. Het dwaalbegrip, dat zelfs nog geuit was geworden door enkele kamerleden, dat het volk geen kiesrechtuitbreiding weoschte, wilde de president voor ts doen verdwijnen, maar op eene wijze die de voorzitter hoopt, dat door de vergade ring zal worden gevonden. Wil men petitioneeren, dan moet de natie mee does, dan moet die beweging algemeen worden. Eenige leden stellen daarop voor dat adres toe te zenden aan alle mogelijke democratliche vereenigingen in Neder land en aan het hoofdbestuur der Libe rale Uaie, waartoe, eveaas tot het be noemen van 9 leden tot het opstellen van het adres, werd besloten. Deze leden zija de heeren:W. J. N. Landré, A. Esftiag, M. ten Cate, H. Roefsema, P. v. Dyk, H. Schuurmans, Dr. B. van der Meulen, allen te Win schoten, G. J. Vlncken te Westerlee en A. Buicker te Stadepoldcr, terwijl aan deze commissie het recht werd toegekend tot assumeeren. Op voorstel vaa den heer Schuur mans wordt ten slotte besloten een fonds te s tichten ter bestrijding der on kosten, zijnde 25 ets. inleggeld voor de goede zaak. WlSSÏhlJUEïï. De Zaterdagavond ten 11 ure 8 min. aangevangen wedloop van Amsterdam (Recht uis Watergraafsmeer) naar Utrecht, werd aanvankelijk door bijzoa- aer goed weer begunstigd. Tempera tuur, wind, lucht en maan lieten even min iets te weaschen als de weg, wel ke door de in den vooravond gevallen regen geheel stotvrij was. Geen wonder, dat het den 30 deelnemers dus zeer voorspoedig ging. Adoiis, de kampioen uit den wandel- wedstrijd, welke den 9«a Juni door De Clown Was nitgescnrèveo, naar ter stond de leiding e** werd reeds na 50 minuten alzoo iea 11.58 te Abcoude gecontroleerd. Vijf kwartier later, ten 1 u. ie min., was hij te Breukeien, en even een uur lata (ten 2.15) te Utrecht, zojüAt üe afstand naar de üisscnopstad in even drie uur was afgelegd. Zoo spoedig mogelijk werd nu de te rugreis over Hilversum aanvaard, maar deze was minder voorspoedig. Om streeks 4 uur o.ak een stortoai los, welke onafgebroken tot over zessen aanhield. In oen oogwenk was de po sitie voor de mesdeuiagérs zoo ongun stig mogelijk geworden. De modderige, glioociige wegen aa ds doornatte kice- iag belemmerden net luopeu zeer. Tw-cix bereikte Adoifs, die de ieidiag nad behouden, te hait-z^ve.* Weesp. Oudertusacnen waren reeds lang vóór 6 uur de Ujaopaemers en het bestuur der t/A. A. C." aan net Recnthuls bij een, vrijwel overtuigd, dat de zeldzaam ongunstige verandering van het weer den tocat zou hebben doen mislukken. Toch nam net aantal belangstellenden voortdurend toe. Lang werd hun ge duid op de proet gesteld, daar eerst tegen acat uur de naderiag van Adolts 'was gemeld. Precies ten 7.58 bereikte de overwinnaar den eindpaal, zoodat hy ondanks het bijzonder ongunstige weer dc 85 K. M. ia 8 uur 50 mm. had afgeiegd. Luide toejuichingen begroetten den overwinnaar, die m uitstekenden toe stand aankwam, Trouwens, ook van de overige prijswinnaars moet hetzelfde worden gezega. De heer Adoifs is das kampioen voor Nederland voor 2893 en ontving de gouden kampioene medaille met sjerp, benevens twee bronzen medailles, een groote en een kleine, beide uitgeloofd voor het eerstaankomend lid der feest gevende vereeuiglogen van de //Ned. Voetbai- en Athi. Bood"; de groote medaille was door H. M. de Regentes uitgeloofd. Ia Juni, toen de mededingers moes? ten wanacien, in plaats van zooala zy wilden, had de heer Adoils den weg naar Utrecht en terug afgelegd in 12 uur. Ditmaal had hij eea zwaren concur rent in den heer M. Aidewereid, die slechts 4 minuten inter aankwam en de verguld zilveren medaille verwierf, Ook de heeren Ej. G, Brokman eu J. H. W. Schwarze, die daarna aan kwamen, zaten elkander nauw op de hielen. Een oogenbiik scheen het zelfs, dat beiden tegelijk zouden aankomen toen de heer Scawatze vlak bij het Rechthuis zya schoen verloor. De heer Brokman won daardoor den 36a prijs in 9 uur 16 min.de heer Schwarze ia 9 uur 17 min. den 48a. Vijfde was de neer J. H. Südmeier in 9 uur 24 min, zesde J. Verüoeff in 9 uur 3a min.: zevende G. H. v. Gijn Jr. in 10 uur 3 min. en achtste H. de Vries, ia 10 uur 11 min. Allen ontvingen groote en kleine zilveren of bronzen medaillesaan eenige mededingers, die den tocht bin nen de twaalf uur volbrachten, werden herianerittgsmedailles uitgereikt. Deze uitreiking nad des avonds in het Recht' huis plaatswaar een schitterend feest was georganiseerd. Volgens te Amsterdam ontvangen telegrafisch bericht uit New-York, heeft onze landgenoot de bekende roeier Ooms, Zaterdag den strijd tegen den Amerikaaaschen amateur Hedley ver loren, naar medegedeeld wordt tenge volge van een aanvaring. KOLONIËN, De Islam op Soematra. De Sum. Ct. vaa 14 en 17 Juli geeft een uitgebreid verslag van eene belang rijke rede over den Islam op Soema- tra, op eene zendel isgea-vergadering te Sipoholen ia de Batalanden door den zendeiiaglecraar T, Irlt gehouden. Na uiteengezet te hebben, hoe vooiral aao het eiade der vorige en in het begin dezer eeuw de dweepziek Mohamedaan- scae partij der Padri's de heidcnsche Bata's met geweld trachtte te bekeerea, en hoe de Padri's, door de tusschen- komst vaa bet Nederiandsche gouver nement daarin verhinderd, toch einde lijk, door verkeerde maatregelen van datzelfde gouvernement, ia hun doel slaagden, beschrijft de heer Irle het te genwoordig Mohameaanisme op Soema tra. Haat tegen het Christendom is zij ne kenbare eigenschap. Op Atjeh zijn aïlerwege de oogen der Mohamedaaen gericht; in geheel Soematra houden zij zich van de gebeurtenissen aldaar op de hoogte. Eu dan vervolgt de heer Irle „De Atjeh-oorlog, die reeds in zijne eerste periode de sporen van een gods' dienstoorlog vertoonde, is van zijne tweede periode af niets daa eea gods dienstoorlog en wikkelt zich thans slechts om de vraag of de Halve Maan of het Kruis overwinnen zal. Op de verlossing door de Halve Maau hopen alle goede Mohamedaaen van Soematra. Men ziet de oude vrijheid terug, e« behoeft niet langer onder de blanken, die „onrein" zya, te dienen, en daar oor verheugt men zich, wanneer men hoort, dat de Aije- uers overwinnen. Begrypelijk is dan ook het verlangen, om al het nieuws van den krijg te weten te komen. Vaa ongeloof lijae wonderen der Atjehers hoort mes spieken. Om mij ook hier in Padang bolak te overtuigen vaa de „praatjes' uit Atjeh, die in omloop zija, bezocht ik aan het eiade van net vorige jaar den Radja van H&djorau, eenen openhartigsn cn toegankciijken Bat*. Eene bLemle- zing uit zijnen monu over Atjeh volgde hier. Hij zeide ongeveer het volgende: „Ja, toewannet is wonderlijk, dat de Hollanders de Atjehers niet overwinnen kunnen, maar dat komt daarvan oat de Atj ener ontrefbaar is, zoodat de kogels der Hollanders niet indringes, maar door de Atjeher worden opgevangen. Alle verwonden genezen weer; alle gevalle nen worden weder levend. Met cie op gevangen kogels weten de Atjeüe.s echter zeker te treffen, zoo verhaalt men ons, toewan. Ja, denk maar, toewan zoolang reeds wordt er oorlog gevoerd en nog immer zijn er measchen; het moet dus wei waar zijn". Dat de Atje hers oaoverwinbaAr zijn, ls het geloof van alle Mohamedanen en reeds lang zyn dezen in huane oogen groote hei ligen, die onder eene bijzondere bescher ming van den profeet staan. In den laatsten tijd kwam ik te weten, dat zich onder de Moh&medanea een aigemeen verbreid boekje bevindt, „Ge zangen over Atjeh", dat de oorlogsda den der Atjehers bezingt. Onder a&de ren komt in een der gezangen ook dit voor: „Er komt een dag vaa overwin ning voor de Atjehers en een dag der wraak, waaneer Atjeh zij&e vyauden ombrengen zal en groot gericht oefenen Alle zwijnevleeacheters, zooals de Chris nen zijn, zulien dan omgebracht wor den." Ook worden de Hollanders in dit boekje op ergerlijke wijze bespot. Uit dit alles ziet men, wat voor weer de ba rometer van den Islam aanduidt.' Op de mug B»r de eigenlijke oor- enk, dat de Bat.'s den Islam zoo spoe dig hebben aangenomen, terwijl toch hunne aeden en godsdienstige foorspel liegen geheel onderscheiden waren v» die der Maleiers, en dat zjj den gods- dienst van eea volk overgenomen hebbes dat jaren lang den natuurlijken vijand der Bata's geweest is en met wiea en eensn bloedige» krijg hebben gevoerd om dien Mohamedaaaschen godsdienst is het antwoord, dat de Bata's alle at tionaal gevoel verloren hadden. Om de Bata's das aan den Isiam tt onttrekken, is de weg aasgeweienhet nationale gevoel worde Ia hen gewekt opdat zij inzien hoe de Islam in hnoos geschiedenis eene vijandige macht e» hij aau hnn nationaal karakter in dea groad nog vreemd is. Om tot die uit komst te geraken, wii de heer Irle dea Bata's het evangelie gepredikt hebbes. De christenen onder de Bata's moetea in hnn geloof versterkt worden. Daad» ziet de fleer Irle heilaan de Mohame danen erkent hij weinig te kunnen doe» doen. „Jaren lang, zegt hij, heb ik des Mahomedaaen hun waageiooi ie zljnegin- sche naaktheid voorgesteld. Met spot heb ik heb ik het ten deeie beptoetd, alles is vergeefs geweest, en ik bea gees schrede verder gekomen, nlieen hei eenvoudige woord, van het heil li Christus, vindt bij enkelen nog gehoor. De spranken van waarheid in de leer van den Islam honden zij krampachtig vast. Men kan allee» de belijdenis si- leggen, dat men In Christns meer unt vangt. Waaneer ik ten slotte nog iets mtg zeggen over de huip der regeetiug tegenover den Islam, zoo m.rk ik slechts dit op, dat het goevernement niet lan ger voor den Islam moet bnkken, mttr zich boven hem moet verheffen. In som mige dingen laat het goevernement zicb door dea Islam medeslepen; zoo mzskl net b. v. de vastenmaand tot eene vrije maand voor de kleinere, ten deele ook voor hoogere ambtenaren. Nu gun tk dezen beambten gaarne eene vrije mated maar dat men daarvoor de vastenmaasd gebruikt, die ieder jaar weer eene ande ren is, vind ik voor een christelijke ie- geering, zooala het goevernement is, zeer oagepast. Zoo most het goevernement overt] de Batasche zeden, waar die in vsrvtl zijn gekomen, weer herstellen. De zedet der Bata's zijn in sit ij d met de gebrui ken en het geloof der Mohamedasei en daarom is eea weer opnemen et handhaven dier zeden aan te beveies, In deze richting is ds regeeriag in dn laatstea tijd begonnen te werken, es wij willen er het beste gevolg van vet- wachten, en hopen, dat wat vroeger ver onachtzaamd is, weder goed gemttkt zal worden." UUTIEK Qimmm. De Post te Berlijn van 26 dezer be helst een sots, waarin wordt gezegd, dat hei nog onzeker was of keizer Wil helm te Coburg de teraardebestelling vaa hertog Ernst II zou bijwonen. Hieruit wordt de gevolgtrekking ge- maakt dat de keizir Ferdinand Bulgarije dis Zaterdag met zyae moeder te Coburg is aangekomen, niet wilde ontwoeten. Prins Duoag Chacr, zooa vaa koning Norodom vaa Kambodjs, is wegens zijne weigering omParijs te verlatea Z&terdig morgen door dea heer Goroa, chef der veiligheidspolitie aldaar ia hechtenis genomen. De prins verzette zich heftig bij zijne arrestatie ea trachtte zelfs de voor bijgangers tegen de politie op te zettei. Ia eea rijtuig werd hij naar de gare de Lyon gebracht en daar in dea treia naar Marseille geplaatst, vnn waar hij verder wordt vervoerd naar Tiemcea ia Algerie, dat hem door de regeering als verblyf plaats is aangewezen- hy wilde antwoorden. //Zwijg l" schreeuwde hem de burgemeester woedend toe, //gy hebt hier niets te zeggen. Twee guldenher haalde Damido, terwijl hy den armen man kwaadaardig aankeek. //Weet gy, mr. Ant. Denier, wat een notabel als ik moet doen, om 2 gulden te verdienen? Hij moet om 8 uur des morgens op staan, zyn ezel voor zijn karretje spannen, en soms moet hjj zelf een juk op de schouders nemen, wanneer de ezel te veel heeft, naar Marmoutier, Saverne en Schirmeck te dalen, langs wegen, ^raarop men zich honderdmaal den nek kan breken, in den hoek van een bron te gaan zitten, in regen, wind ©n sneeuw en daar moet hy lepels gieten, de braadpannen soldeeren, en al het kapotte vaatwerk van het land verstellen.# uMaar dat heeft niets met wetenschap te maken,# riep Denier verontwaardigd. wZwijgI# bulderde Jacob Bomary, purper van toorn, //zwyg, of ik;laat n door Cuny de deur uitgooien 1# „Ver volgens, hernam Damido, moet hy met zyn stuk brood in den zak terugkomen, en dan zyn soms de 2 gulden niet eens ver diend. Hier en daar moet men een slokje nemen, om zich wat op te monteren. En denkt gy, meester Anton, dat ik u myn 2 gulden zal geven? Hy haalde de schouders op en ging met een medely- denden glimlach weer zitten. uO neen, meester Denier, 0 neen, gij hebt ze nog niet. En ifc. dan,# zeide Karei Benerotte, de houthakker, wat moet ik voor 2 gulden niet doen Hoeveeel boomen moet ik niet omhakken Hoeveel takkebossen en takken moet ik niet binden En wy allen schreeuwden de anderen. Houdt Denier ons voor den gek Als onze kinderen nu wat leerden, zeide Frans Mathis. Bah I ik kan lezen noch schryven, viel de groote Nic. Jacquel hem in de rede, //dat belet niet dat ik de mooiste bezems van het land maak.# De arme, bleeke schoolmeester transpireerde vaa agitatie, hy zag den burgemeester smeekend aan en scheen aller medelyden in te roepen, maar, wel verre van hem te beklagen, verheugden de leden van den raad zioh in zyn nederlaag. George Machette, de kruidenier, stond toen op en zeide met een neusstemHeeren raden, gij hebt wel gelyk, de gevraagde 2 gulden te weigeren, want onderwys stort den mensoh in het verderf, dat ondermynt ze, dat maakt hen dom. Gij allen kent myn zoon George, 8 jaar geleden was het de knapste jongen van Valtin, groot, sterk, met een krullebol. Mijn vrouw was trotsch op hem. Ik beging den misslag, hem naar school te zenden, en nu is hy maar een scha duw van zichzelven. Eiken Zaterdag zeide meester Anton Denier tot my;/Uw zoon, Machette, zal 11 eer aandoen; hy leert alles wat hy wil. Hij zal alles worden wat ge wilt: houtkooper in het groot, advokaat, notaris; hy zal de roem uwer familie zyn. Ik geloofde dat; ik kocht alle boeken, die hy moest hebben. George ging met zyne boeken naar bed; hy stond des nachts op, om er in te lezen. Ik betaalde de olie en de kaarsen nog; wat doet men niet voor zyn kind? Eindelyk vermagerde hy zichtbaar. Des te beter, zeide meester Anton, de wetenschap vermagert. Het is niet evenals lichaamsvoedsel, dat vetmest. Zie my maar eens aan.# Een schaterend gelach weerklonk in de jjzaal.£//Dat is valsch," mompelde de onderwyzer, //dat heb ik nooit gezegd. George Ma chette scheen deze stoornis niet te hooren, en giag bedaard voort. //Mr. Anton Denier leerde mijn zoon rekenen, schryven en spellen het waB in den tyd, toen myne vrouw ziek wasik zat tot over de ooren in den arbeid, ik kon niet op mijn zoon passen. Eens echter wilde ik eens zien wat hij toch geleerd had, en zeide George, hier is f 50, ga meel voor mij koopen te Saverne. Maat vader, ik heb nooit meel gekocht. Wat, weet ge niet, wat eea pond meel kost Welnu, toen ik zoo oud was als gij, dreef ii reeds handel en verdiende mijn brood. Voortaan, George, znlt ge geen voet aeer in de school zetten; ik zie wat meester Denier0 leert, hy leert u droomen, in plaats van uw brood eerlijk te verdienen. Slechts de ryken hebben de middelen om zoo te zijnzy hebben koks, om den pry's van het vleesch fe bakkers om den prys van het brood en notarissen om den koen van het geld te weten. Deze rede van den kruidenier Machette had een wonderbare uitwerkingmen bezegelde met schreeuwen de weigering van de 2 gulden. Toen stond Jacob Romary glimlachend op, trok zijn dik horloge uit zyn vestzak en zeide: Heeren raden, het is 2 uur, het is tyd om naar huis te gaan.# En men ging ernstig de zaal uit» De oude schoolmeester bleef, zooals gewoonlyk, het laatst, om de deur te sluiten, „Waarom heeft mijn vader my zyn handwerk van houthakker niet geleerd dacht de arme man. „Ik zou, ©venal® zoovele anderen, mijn brood in het bosch verdienen. In plaats var zes en dertig meeBters, zou ik er slechts één hebben en niet be hoeven te behagen aan den onderprefect, den inspecteur, den bur gemeester; kortom iedereen." Hy was zeer bedroefd. Wat den burgemeester aangaat, heer en meester van Valtin, door de genade van den onderprefect, hy liep deftig de dorpstraat af, gevolgd door den gemeenteraad, en 2 in zichzelf//De zaak is er door. Georg Machette heeft gesproken als een advokaat.#

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1893 | | pagina 2