ILSE!.
Het Nederlandsch Tooneel gaf
Donderdagavond eene vertaling van
Hans Oldens tooneelspel „Ilse".
Hiermede heeft het gezelschap de
win tercampagne waardig geopend.
Kan men bij het zien van het stuk
de opmerking moeilijk weerhouden,
dat de hoofdpersoon wel wat is ge
ïdealiseerd en .dat eene opoffering als.
waartoe zij besluit, eigenlijk boven
menschenkrachten gaat aan den
anderen kant heeft dit het voordeel
dat Ilse Ramnow door het geheele
stuk rekenen kan op de onverdeelde
sympathie van het publiek, die nog
wordt geaccentueerd door de vrij
grove zelfzucht van haar nichtje, voor
wie zij dit offer brengt. Ten slotte komt
dan ook, en dat kan bij dit stuk
niet anders, alles terecht en wordt de
deugd beloond met het traditioneele
huwelijk.
Zeer terecht was de rol van Ilse
toebedeeld aan mevrouw Holtrop van
Gelder, wier persoonlijkheid alleen
reeds zoodanig in de gunst van het
publiek deelen mag. Voor dergelijke
rollen is deze conscientieuse actrice
volkomen berekend. Zelfs waar de
rol eenigszins duitsch-schwarmerisch
wordt, weet zij te boeien en vergeet
men, uit aandacht, voor haar spel,
te glimlachen om de woorden. De
maanscène oj) het balkon o. a. werd
hierdoor gered.
Haar partner was de heer Brond-
geest, die als we ons niet vergissen,
hier voor het eerst met het Nederl.
Tooneel optrad. Vroeger kwam hij
een enkele maal met de Rotterdam
mers van Tivolt. Met zeer groot ge
noegen hebben wij hem gezien en ge
hoord.
De zoo moeielijke rol van jeune
premier heeft de heer Brondgeest
gisterenavond vervuld met een entrain
en smaak, die hem al dadelijk plaat
sen onder de goede krachten van
het gezelschap. Hij beweegt zich zeer
gemakkelijk en bezit volkomen den
beschaafden conservatietoon, eigen
schappen die hem aanwijzen als de„jeu-
ne premier" par excellence in salonstuk
ken. Of ook in een ander genre deze au
teur zal uitmunten, zal nader moeten
blijken.De eenige aanmerking die'giste
ren te maken viel is, dat hij een enkele
maal bij momenten van groote passie
zijn stem niet genoeg in bedwang
had. Deze door studie gemakkelijk te
verbeteren feil daargelaten brengen
wij den heer Brondgeest gaarne hulde.
Hij heeft die volkomen verdiend.
Mevrouw Frenkel als het egoïstische
nichtje voldeed minder dan anders.
Zeer blijkbaar kwam dit door de on
behaaglijke rol, waarin deze gevierde
actrice zich ook niet op haar gemak
scheen te bevinden.
Tot slot een woord van lof aan
den heer Schulze. Onverminderd
grappig en komiek als hij altijd is,
was de rol van den rentenier Schmidt
een zijner beste creaties.
Om kort te gaan mag worden ge
zegd, dat wanneer het stuk ook al
niet geheel beantwoordt aan natuur
en waarheid, de vertolking ervan den
avond van gisteren voor de talrijke
bezoekers tot een al te korte periode
van kunstgenot heeft gemaakt.
keer weer ontbreken zal.
Niet dat het gemis hindert. Och
neen, 'tis enkel derving van gemak.
Mocht te eeniger tijd ook de stoel
die er staat verdwijnen, dan zal onze
verslaggever tegen den muur gaan
staan leunen en op zijn hand schrijven.
Maar verslag zal hij geven!
Ua Bloeffiendaal-Qverveen
Onze verslaggever ter raadszitting
van Bloemendaal voelde zich Don
derdagmiddag in dat college weer als
stiefkind. Hij had namelijk geen ta
feltje om op te schrijven en moest
zich op zijn knie behelpen. Dit tafel
tje is net als een vogeltje: zoo zie je
het en zoo zie je het niet meer! Hij is
nu al benieuwd of het den volgenden
Do openbare zitting ving, na eene
korte vergadering met gesloten deu
ren te half drie aan.
De Voorzitter begon met voor
te stellen, dat de Raad B. en W. zou
machtigen, te trachten een contract
te sluiten met de gemeente Haarlem,
waarin aan Bloemendaals gemeente
rad het recht wordt toegekend, des-
verlangd eene drinkwaterleiding te
maken in deze gemeente in aanslui
ting met het haarlemsche buizennet,
of wel dat Haarlem in Bloemendaal
water levert op dezelfde voorwaarden
als dat geschieden zal aan de inge
zetenen van Haarlem.
Dit voorstel werd met algemeene
stemmen aangenomen.
Daarna werd de heer Jhr. B. J. de
Jonge als gemeente-ontvanger be-
ëedigd en geïnstalleerd. De Voorz.
wenschte hem met zijne benoeming
geluk.
In de vorige vergadering is ver
worpen een denkbeeld om het bou
wen van huizen op plaatsen waar er
nog geen gestaan had. alleen te ver
gunnen op een afstand van 8 meter
van den weg. De meerderheid van
den Raad achtte 5 meter voldoende.
Thans is echter ingekomen een adres
van W. J. Blom en 19 anderen waar
in dezen verklaren het genomen be
sluit met het oog op welstand en
gezondheid te betreuren en den Raad
verzoeken, alsnog een afstand van 8
meter voor te schrijven.
De Voorz is hier wel voor en er
ontspint zich over het verzoek een
ampele discussie. De heeren ter Hoff-
steede en Jhr. Barnaart achten het
niet in overeenstemming met de
waardigheid van den Raad, dit be
sluit nu reeds te herroepen. Eerst
genoemde doet daarbij opmerken,
dat op eene enkele na, onder adres
santen zich al de eigenaars van gron
den aan den Zijl weg bevinden en dat
het voor hen dus gemakkelijk is,
onderling een contract temaken,dat
op niet minder dan 8 meter van den
weg zal worden gebouwd en deze
voorwaarde als erfdienstbaarheid op
de gronden te vestigen. En voorden
Zijl weg speciaal schijnt het toch ge-
wenscht te worden.
De heer Roozen verdedigt het adres,
de heer Bijvoet wil de bepaling alleen
maken voor den Zijl weg. De voorz.
is tegen zulk eene exceptie. Wil de
Raad in bijzondere gevallen dat doen
dan kan hij immers altijd nog aan
iemand toestaan op kleiner afstand
dan 8 meter te bouwen.
Met een situatieteekening licht de
Voorz. zijne meening toe, vooral
wijzend op den misstand dien hij ver
wacht van een in aanbouw zijnd vil
laatje dat onder de bepaling van 5
meter gebouwd is.
De heer Eldering is tegen de in
williging van het adres, maar nadat
de Voorz. heeft medegedeeld, dat ook
de gemeente-architect er voor is den
afstand van 8 meter te bepalen,
wordt daartoe besloten met zes tegen
vier stemmen. Tegan waren de heeren
Eldering, ter Hoff'steedeBarnaart en
Rouwens.
De heer Bos was afwezig.
Nog eene andere bepaling wordt
goedgekeurdn.l. dat B. en W. kun
nen aanwijzen de richting waarin
gebouwd moet worden. Dit acht men
nuttig, om het scheef en dwars op
den weg bouwen te voorkomen.
Als ambtenaar van den Burgerlij
ken Stand wordt de burgemeester
herbenoemd. Gunstig wordt beschikt
op een verzoek van den heer Mons,
architect te Haarlem, tot demping van
een gedeelte sloot voor een in aan
bouw zijnd perceel, mits zonder kos
ten voor de gemeente.
Bij de gebruikelijke rondvraag ves
tigde de heer Barnaart de aandacht op
den zonderlingen toestand van de tele
grambezorging te Vogelenzang, en
verzocht daarvoor de tusschenkomst
van het gemeentebestuur, die de bur
genieester toezeide.
BINNENLAND.
In het U. D. kwamen dezer
dagen eenige beschouwingen voor naar
aanleiding van het pensionneeren van
den kolonel Vogel van het regiment
grenadiers en jagers.
,'t Meest voor de hand liggende
dan ook, zoo meldt men daarin,
dat de minister, die dien kolonel
tegen zijn zin heeft zien benoemen,
omdat hij zooals men zich zal her
inneren den heer Kooi aan het
hoofd van het regiment had willen
hebben, van de eene of andere gele
genheid gebruik heeft gemaakt om
te doen blijken, dat hij verleden jaar
de zaak goed heeft ingezien.
„Maar wat nu 't meest interressante
van deze quaestie is, is het volgende.
Men weet dat de minister verleden
jaar eerst na lang tegenstribbelen
toegaf, omdat H. M. op de benoeming
van den heer Vogel bij zonder gesteld
was, en nu maakt men er de.i mi
nister een verwijt van, dat hij destijds
heeft toegegeven en eene benoeming
contrasigneerde, welke hij niet ge-
wenscht achtte en die nu als zooda
nig is erkend".
Van een andere zijde werd in het
U. D. het bovenstaande geheel tegen
gesproken. Deze inzender meende, dat
een der zoons van den kolonel als
onderofficier bij het regiment aanlei
ding zou hebben gegeven tot schee ve
verhoudingen.
,Zooveei is zeker, dat, al was kolo
nel Vogel een bekwaam regiments-
commandan de inspecteur der in
fanterie en de minister van oorlog
niet anders konden handelen dan zij
gehandeld hebben. Zij hebben ge
toond, zonder aanzien des persoons,
misbruiken in het leger te willen
tegengaan", zegt de schrijver.
Naar aanleiding hiervan schrijft
kolonel Vogel het volgende brietje
aan Het Vad.
„Blijkens het Leidsch Dagblad van
heden (het bedoelde artikel was uit
het Utr. Dagblad overgenomen,) heeft
zich de eene of andere gedienstige
geest opgedaan als kampvechter voor
den minister van oorlog en den in
specteur der infanterie, in zake hun
optreden tegenover mij.
„Ik verklaar den schrijver dier ar
tikelen voor een schandelijken loge
naar, die tegen beter weten in, mijn
naam als eerlijk en rechtvaardig chef
tracht te bezoedelen".
Voor den jeugdigen Jac.
Tuijt te Scheveningen, die dezer da
gen zulk een bewijs van kloekheid
en goedhartigheid gaf, is bij den com
missaris van politie te Scheveningen,
den heer L. G. Vernée, eene gift in
gediend van zeer verre, namelijk uit
Rusland. Deze en andere bij den heer
Vernée ingekomen bijdragen zullen
door hem voor den knaap op de
Rijkspostspaarbank worden belegd.
Een ou d-v erpleegde va,n
de „Kruisberg" bij Deutichem deelt
in de Arnh. Gt. een en ander mede
naar aanleiding van het feit, dat door
de verpleegden herhaaldelijk pogin
gen tot ontvluchting worden in het
werk gesteld, en over de vermoede
lijke oorzaken daarvan.
hJn, de.eerste plaats spreekt hij over
het toezicht, waaraan de verpleegden
onderworpen zijn. Er zijn opg de
„Kiuisbeig steeds een 235 210
laSll 6n 1 ^"'egenover staat een
de helnfn 12, P.ersone». speciaal met
zaak g nelast' Het ie teve™ de
zaak van zulk een bewaarder, den
verpleegden op de verschillende Werk"
plaatsen onderricht in hun vak te
geven. Wanneer men nu in"anrner
king neemt, dat des zomers de ge-
-an 6611 bewa«"
f ur®n daags is, dan zal men
begnjpen, dat er van ijver en lust in
hunne taak al zeer weinig overblijft
En wanneer ergens die ijver noodig
het zeker "hier"^ Pachten, dan is
nebrek°!gen8 n°emt hiJ het totale
dat bh hJi Vre6S VT' Straf>a:ln tucht,
dat bij het meerendeel der verpleeg
den heerscht. Hieraan zijn over hit
algemeen alle misdrijven te wijten!
En juist deze hoofdoorzaak van alle
insubordinatie acht hij bij het tegen
woordige stelsel onmogelijk we? te
nemen. Immers, door den hangel tijd
moeten JeVpleBgdm in det gesticht
hreni zei 1 rePgea (meestal 5 a
jaren), zal de scherpe indruk dien zii
in de eerste weken ontvangen lansr
bifhena"d verflau,ven> en ontstaat fr
■l-n® i groote mate van onver
schilligheid voor strat; en van ver
trouwd zijn met het kwaad. Daaruit
vloert als natuurlijke oorzaak voort
laatste r- 2waarste straffen ten
laatste bijna geen indruk meer ach
terlaten. De populairste verpleegden
jnjn dan ook zij, die het meest ftra 'l
krijgen of verdienen. 1
Ee schrijver meent, dat eene een
zame opsluiting van eenige weken
™0t, ^vhfu.ed heeft dan een verblijf
Itilhï 1Jaal' m een opvoedingsge
sticht onder een 240tal lotgenooten
die elkander slechter maken.
de ineHchr'pleegde blj zijn komst
de inrichting nog eenige goede
eigenschappen, zoo zal hij dte nfver-
oenigen tijd zeker verliezen,
en daarvoor in de plaats nemen al
liikheid i-n maar met muge-
of 5 tol ah i anderen in een jaar
of tot zich kan nemen
J k m 'j n°S een ander, ernstiv
voorbeeld, dat de voordeelige resuf-
tfn™hVan een k?rte' eemme opslui
ting boven een o-jarig verblijf in een
opvoedingsgesticht nog duidelijker in
nameClhkaiidürUtSpriUgen-Er heerscht
dat Inin ASesücht een kwaad.
kwaiTh S J name ooemt. Dit
kwaad heeft eene ontzaglijke, ja schier
ongelooflijke uitbreiding, en wordt
bevorderd door de betrekkelijke vei!
iigheid, waarin het bedreven wordt
Z°EindehWI.- ?lechtcs weioigen treft.' j
on d? m veatlgt hlJ de aandacht!
vernLZJ h' Waal'°P de overleden
Ich?iftg begraven worden. Dit ge-
iiik-lrnetu °P 1 «kruisberg" zonder
lijkkoets maar eenvoudig op een kar
van de boerderij, die andei/geTuikï
nrn b! J°0r verTOer van landbouw-
producten en veevoeder, en op welke
kar met het minste beWijs van rouw
X,, Afgebracht; in het gesticht te
hitbf ™ei1 voor deze onge-
zo^ m dlt °Pzicllt meer
Uiteeneher bergzaalonder
Mjart g^tolem d'even eeu keel
voegde tióh "een ^an" hif de stads-
armenkamer te Leeuwarden om tot
betaling van zijne huishuur een voor
schot te mogen outvangen op....
den „trek dien hij in den aanstaan-
vangen" »werkl°oze" zal ont-
Te Nieuwe Pekela iseen
geval van cholera asiatica voorgeko
men bij schipper Oosting, vaiende
mer aardappelen naar een fabriek in
de Ommelanderwij k (Veendam).
Meerdere gevallen van twijfelach-
tigen aard hebben aldaar plaats ge
vonden. De patient is beterende. De
geneeskundige inspecteur stelt een
onderzoek in.
Te Utrecht heeft zich weder
een geval van cholera voorgedaan,
bij een man buiten de Weerd.
Volgens de laatste mededeelin-
gen van den Franschen gezondheids
raad is de cholera in het zuiden van
Frankrijk zoo goed als verdwenen en
wordt ook in het westen de toestand
beter, vooral te Nantes.
Zeer ongunstig echter luiden voort
durend de berichten uit het departe
ment Finistère. Daar zijn van 16 Sep
tember tot 8 October 232 sterfgeval
len voorgekomen, en sinds het uit
breken der epidemie 323 gevallen. De
ziekte blijft vooral te Brest en om
streken genesteld. Te Brest stierven
16 September tot 8 October 91
choleralijders,
bezelle 45.
en in de voorstad Lam-
Be pheifflzinBiifi zaak.
Maandag jl. is door den rechter-com-
missaris voor strafzaken te Amster
dam gehoord de heer G. B. G
sigarenhandelaar aan den Middenweg
te Watergraafsmeer met diens vrouw
in wiens winkel De Jong, vergezeld
van mej. Schmitz, 80 Augustus jl.
kaartjes voor de Gooische Stoomtram
heeft gekocht. Bij die gelegenheid
vroeg De Jong o. m* aan de winke
lierster, of Naarden een stil plaatsje
was. Met De Jong geconfronteerd,
herkende de vrouw van den heer G.
hem eerst, nadat de verdachte zijn
hoed had opgezet. De heer G. zelf
was minder beslist in zijne uitspraak.
De mededeelingen van den heer G.
en diens vrouw hadden tengevolge,
dat ook werd opgeroepen de heer A.
E., chef van dienst van de Gooische
stoomtram, alsmede diens zoon, wel
ke stationschef te Laren is. Deze laat
ste moet geruimen tijd met De Jong
op de stoomtram in gesprek zijn ge
weest.
Voorts kan nog worden meegedeeld,
dat een arbeider uit Laren verscheur
de stukken vronwskleeren heeft ge
vonden dicht bij het kamp van La
ren. Van deze vondst deed hij mede-
deeling aan bovengenoemden getuige
G., welke dit op zijne beurt aan den
rechter van instructie mededeelde.
Bedoelde arbeider is hierop eveneens
door den rechter gehoord.
Te Dorenweerd is door de rijks
politie een aanvang gemaakt met
het dreggen in den Rijn naar het
lijk van Sara Juett.
Wedstrijden.
In het café van den heer Otto
Brinkmann, Kal verstraat 2 te Amster
dam, zal van af 12 November tot 25
December een biljard wedstrijd plaats
hebben. Deze zal verdeeld zijn in een
corps-, een personeelen- en een vrijen
wedstrijd. Er zijn medailles en kunst
voorwerpen als prijzen uitgeloofd.
Rechtszaken.
Een geval van dienstijver bij een
veldwachter bracht twee kinderen
voor den Utrechtschen rechter. De
akte van beschuldiging luidde dat zij
des nachts zich hadden schuldig ge
maakt aan diefstal in vereeniging,
door middel van overkli mining, van
goederen aan eene kerk toebehoorende.
En wat bleek ten slotte: dat terecht
de andere huizen. Het was een vervallen gebouwtje aan het
einde van een verwaarloosden tnin, waarin onkruid welig
groeide. Een groepje vlierboomen vormde de afscheiding met
de volgende rij huizen, en in de schaduw der takken stond
een oude waterton, tot den rand gevuld met water met een
laag groenachtig vuil bedekt. De luiken van de twee lage
ramen waren van buiten gesloten, en in den tuin stond een
paal, waaraan een plank was bevestigd, waarop te lezen stond,
dat dit huis, bevattende vier kamers, te huur was tegen drie
shillings per week.
Toen hare moeder bleef staan deed Pamela hetzelfde. Toen
eerstgenoemde na een haastigen blik om zich heen te hebben
geworpen het hek binnenging, liep Pamela door totdat zij
tegenover het huisje stond. Toen nu mevrouw Hoad-Blean
een sleutel had genomen van een spijker dicht bij de deur
post en het huis was binnengetreden, liep Pamela op haar
beurt den tuin in en verborg zich onder de vlierboomen.
Daar moest zij geruimen tijd wachten zoo lang zelfs, dat
de vrees bij haar opkwam, dat haar broeder in een aanval
van waanzin zijne moeder wellicht had mishandeld en zij
uit haar schuilhoek te voorschijn kwam en om het huis
heenliep. Aan den achterkant waren de ramen aan den bui
tenkant ook met luiken afgesloten; zij vermoedde evenwel
dat de ruiten waren gebroken, want zij kon duidelijk de stem
van hare moeder en die van Edward hooren, en toen zij
beiden eenigszins opgewonden schenen te worden, kon zij
ook zelfs hooren wat zij zeiden. Mevrouw Hoad-Blean trachtte
haar zoon te bewegen om haar de revolver te gevenwaarop
hij telkens met doffe, gemelijke stem een kort weigerend
antwoord gaf.
„Beloof mij dan tenminste mijn kind, dat gij niet zult
trachten er gebruik van te maken," vervolgde zij smeekend.
„Begrijpt gij niet, dat als men dat wapen in uw bezit vond,
men dan zon zeggen, dat die vreeselijke geruchten, die om
trent u in omloop zijn, waarheid bevatten? Men zou u dan
van mij weghalen en opsluiten, zoodat ik u nooit zou kun
nen weerzien."
Pamela hoorde hem antwoorden:
„O, daarvoor zal ik wel zorgen. Mij scheelt niets. Hoe lang
wilt gij mij hier nog opgesloten houden?"
„Nog maar een paar dagen lieveling, totdat ik wat geld
bij elkaar heb gezameld genoeg voor u om weg te kunnen
komen. En nu zult gij toch wel weggaan nietwaar? Ziet gij,
gij zijt hier niet lang meer veilig."
Pamela, die weinig sympathie voor haar broeder kon koes
teren, was getroffen door de stem van hare moeder, waaruit
hopelooze teederheid en angst klonk. Het duurde nog vrij
lang alvorens de stemmen binnen zwegen en de moeder ten
slotte de poging om hem te overreden opgaf. Daarna heerschte
er een langdurige stilte en Pamela begreep, dat hare moeder
nu liefkozend met hare vingers door het haar van haar zoon
streek, en dat deze zich die liefkozingen met teekenen en
uitroepen van ongeduld liet welgevallen. Ten laatste stond
mevrouw Hoad-Blean met een zwaren zucht op, zeide hem,
dat zij den volgenden morgen eene gelegenheid zou trachten
te vinden om hem weer op te zoeken en hem dan iets zou
brengen, waarvan hij meer hield, waaruit Pamela begreep
dat hij over het door haar meegebrachte voedsel had ge
klaagd, en verliet hem na een teeder afscheid te hebben
genomen.
Pamela sloop naar den anderen kant van het huis en zag
hare moeder de deur sluiten, en den sleutel aan den spijker
ophangen, daarna wachtte zij tot mevrouw Hoad-Blean uit
het gezicht was verdwenen om vervolgens de deur te naderen.
Zij had maar een doel die revolver moest zij Edward
trachten te ontnemen. Een worsteling met een waanzinnige
was echter niet gering te schatten, zoodat zij een oogenblik
met den sleutel in haar hand stond na te denken, hoe V
dat doel zou trachten te bereiken. Zij wist, dat hare moeder
Edward een licht had gegeven, en uit de woorden die er
tusschen hen gewisseld waren, meende zij te moeten opma
ken, dat Edward de revolver bij zich droeg. Zij meende dat
zij door kalm het huis binnen te sluipen, hem eenigen tijd
door het sleutelgat of door een reet van de deur zou kunnen
gadeslaan om daarna een plan op te maken, hoe zij hem
het best zou kunnen overvallen. Na de buitendeur van het
huisje te hebben geopend, liet zij den sleutel in het slot
steken, zoodat zij voor het geval, dat zij overhaast zou moe
ten vluchten, de deur achter zich zou kunnen dichtslaan en
onmiddellijk sluiten. Om deze reden liet zij de deur ook
wijd open.
Wordt vervolgd.)
