Gemengd Nieuws
VARIA.
p edikfieurten der Ned. Hen. Xsrxen
de werkloozen gewekt.
Het vragen om werk was nog slechts
een klein deel van hetgeen men het
recht had te eischen. Ook voldoende
levensmiddelen mocht men verlangen.
Naar aanleiding hiervan besprak hij
de oorzaken der werkloosheid, de
overproductie toegelicht door het
sprookje van den planeetbewoner
en de middelen die zouden kunnen
helpen als het opruimen van duizende
krotten en het bouwen van nieuwe
woningen. Dus moest en kon men
eischen.
Een statistiek vond hij nuttig,
maar hielp op :t oogenblik niets tegen
den honger, terwijl de regeerende
klasse misbruik maakte van die
cijfers. Ook het meenemen van ge
reedschappen vond spr. niet zoo kwaad;
hij had daarbij volstrekt niet gedacht
aan geweld; het zou een lafheid van
hem geweest zijn dit aan te raden.
Hi] was er voor ten 1ste omdat men
dan direct klaar is als er werk komt
hilariteitten 2de omdat de politie
dan langer de handen thuis zal
houden (applaus), dus juist om een
bloedbad to voorkomen, ten 3de slaat
de politie dan toch, dan kunnen die
gereedschappen, ook zonder verzet,
als verweermiddelen dienenhet is
beter een slag op te vangen op een
houweel dan op het hoofd.
Ten slotte raadde spr. elke roeke
loosheid af; de sympathie der kleine
burgerij was noodigvolg daartoe den
raad van het comité en moge de be
weging den gewenschten uitslag
krijgen.Hij hoopte dit in den somberen
kerker te vernemen.
Na eenig debat deelde Reens mede,
dat hij Dinsdag in Groningen was
geweest. Het plan was geweest, de
leiders te dooden. Dit moet voorko
men wordendaarna bestreed spr.
een der debaters en ried hij ten
sterkste geweld tegen de bour
geoisie af.
Gaat niet gearmd langs de straten,
laat de trottoirs vrij en weert alle
jongens die relletjes willen. Hij bracht
hierna een woord van warme hulde
aan Geel; hem zullen we het beste
dienen door de beweging degelijk te
maken.
Nadat ook WollriDg had aangeraden
geen uitdagende houding aan te
nemen, sloot hij de vergadering.
Een groote menigte stond buiten
„Plancius" reeds te wachten en met
de talrijke bezoekers uit het lokaal
trok men in dichte drommen de stad
in. Voorop liepen Reens, Wollring
en Samson. Nu en dan raakte een
gedeelte den weg kwijt.
Bij de Blauwbrug volgde een ge
deelte een commissaris en inspecteur
van politie, die naar het bureau op
het J. D. Meyerplein gingen, en werd
daardoor van den grooten stoet afge
scheiden. Deze trok nu langs Heeren
gracht, Koningsplein, Singel naar den
N.-Z. Voorburgwal.
Daar werd de stoet ontbonden.
Eerst voerde een spr. van de stoep
het woord. Hij wenschte den stoet
geluk met den kalm en afloop en
raadde ieder aan huiswaarts te gaan.
Men was met voordacht niet de
Kalverstraat doorgetrokkén.
Wollring sprak ook nog even om
tot kalm naar huis gaan aan te sporen.
De volgende {week zal men weer in
„Plancius" vergaderen. Vliegen of
Volders zouden dan het woord voeren.
Toen het publiek op hetjpuntwas
uiteeen te gaan ontstond een kleine
paniek. De menigte stoof voor een
deel uiteen, hoewel geen politie te
zien was. Het bleek daarbij dat een
enkele betooger nog gereedschap on
der zijn jas had.
De menigte verspreidde zich daarna.
De Mist.
Het blijkt thans, zoo meldt het
Hbld. dat het aantal personen, die
door de duisternis van Donderdag
avond te Amsterdam te water ge
raakt en verdronken zijn, veel groo-
ter is, dan men aanvankelijk ver
moedde.
Uit de Baangracht zijn Vrijdag
morgen opgehaald het lijk van eene
vrouw van 30 jaar en dat van een
kind van 8 jaar. Uit de Keizersgracht
bij de Hartenstraat is het lijk opge
haald van een kind en nabij de
Nieuwe Groentenmarkt dat van eene
vrouw.
Twee broeders die Donderdagavond
naar huis wilde gaan, geraakten in
de Prinsengracht bij de Reesluis te
water. Een der jongelieden, de kost
winnerzijner blinde moeder, verdronk;
de ander werd gered.
Om half vijf liep Donderdagavond
een jongen van 15 jaar in de Stad
houderskade (bij de Ruysdaelkade).
Er werd tien minuten tevergeefs naar
hem gedregd. Eindelijk begaf zich een
17-jarige jongeling te water, die den
knaap op het droge bracht. Hij was
echter overledenalle pogingen om
zijne levensgeesten op te wekken
mislukten. Een viertal personen werd
door een tramconducteur op de Stad
houderskade bij de gevangenis bijtijds
op den vasten wal teruggebracht. In
de Nassaukade is een echtpaar te
water geraakt. Beiden zijn verdronken;
Vrijdagmorgen werden hunne lijken
opgehaald.
Een melkwagen geraakte Donder
dagmiddag op den Sloterweg in het
water. Man en paard zijn gelukkig
geredde melk ging echter verloren.
Een jongen, die van school kwam,
liep in den Singel bij den Blauwburg
wal in het water. Gelukkig werd hij
bijtijds gered.
Een gezin in de Rozenstraat mist
drie kinderen; men vreest dat zij
den dood in het water gevonden
hebben.
In de Prinsengracht bij de Laurier
gracht geraakten niet minder dan vier
menschen te water, die allen ver
dronken. Vrijdagmorgen is het lijk
van een man opgehaald, en om half
een des middags dat van een vrouw
van 60 jaar. Het laatste lijk is her
kend als van een bewoonster der
Laurierstraat. Beide lijken werden
naar het schouwlokaal op de Wete
ringschans gebracht. Men dregt nog
naar de andere lijken.
Verder werden Vrijdagmorgen uit
de Leidschekade drie lijken opgehaald,
en om half één nog het lijk van eene
vrouw uit de Leliegracht.
Voor zoover bekend, zijn er in het
geheel 79 personen in het water ge-
loopen. Het is nog niet met zekerheid
te zeggen hoeveel personen er ver
dronken zijn, daar men nog op ver
scheidene plaatsen in de stad bezig
is te dreggen. In het Binnengasthuis
worden tien personen verpleegdde
toestand der patiënten is vrij gunstig.
Men vreest voor het leven van één
drenkeling. In het Buiten-Gasthuis
werden twee personen opgenomen, in
bét Israëlietische Gasthuis geene.
Bovendien zijn er nog drie vervoer
middelen in het water gereden. De
bestuurders werden gered; van een
rijtuig zijn twee paarden verdronken.
Aanslag op een brigadier.
Woensdagnacht omstreeks half 12
werd te Nunspeet de brigadier dei-
rijks veldwacht J. Pley, terwijl hij,
van surveillance komende, zijne wo
ning wilde binnengaan, door een schot
uit een vuurwapen in de beenen ge
troffen.
Hij had juist nog de gelegenheid
den vermoedelijken dader te arres
teeren.
De „Spinmalen" in Drente.
Onder de benaming „Spinmalen"
en „Spinderijen" bestaan er gewoonten
bij de Drentenaren die uitsluitend
betrekking hebben op het jeugdige
geslacht; beide instellingen zijn hoofd
zakelijk aan de vroolijkheid. gewijd,
alhoewel de „Spinmalen" door de min
gegoeden worden aangericht om hun
vlas tot garen gesponnen te krijgen,
waartoe alle meisjes uit het dorpge-
noodigd worden. De ;zoogenaamde
„Spinderijen" zijn eigenlijk niets an
ders dan meisjes-visites. Beide gele
genheden worden desniettemin ook
door de jongelingen, die zich daarvan
tijdig genoeg op de hoogte stellen,
alhoewel ongenood, bezocht en alhoe
wel in vroegere tijden het houden
van „Spinmalen" en „Spinderijen"
tot zelfs in de Drentsche steden ge
bruikelijk was, worden zij tegenwoor
dig nog op het platte land aldaar en
dan nog bij lange na niet overal, in
eere gehouden.
De wintertijd, waarin de werkzaam
heden der landbouwers toelaten om
zich aan uitspanning over te geven,
plaatst het vrouwelijke geslacht
achter het spinnewiel om de huis
houding van het noodige garen te
voorzien, dat daarna het „eigenge
reide" linnen zal leveren, en gelijk
reeds gezegd is, worden daartoe de
vriendinnen en kennissen genoodigd.
Deze uitnoodiging geschiedt in het
algemeen, zonder aanzien van rang
of stand. De genoodigden verschijnen
ten zes ure in den avond, gewapend
met hunne wielen en plaatsen zich
bij aankomst dadelijk ieder [achter
het hare, zich beijverende om het
vlas, dat op den „diessenkop" geplaatst
is, afgesponnen te krijgen vóór de
jongelingen zich bij het gezelschap
aanmelden en aan het spinnen een
einde maken. Ondertusschen worden
zij op koffie onthaald en vermaakt
men zich met onderlinge gesprekken
en gezang. Om negen uur wordende
jongelingen te gemoet gezien en
nauwelijks zijn deze verschenen of
ieder hunner begeeft zich naar het
meisje zijner keuze en trekt onder
den naam van »„snorren,' den band
of snaar van het wiel, of grijpt den
„diessen" van den kop, waardoor
het spinnen gestaakt wordt, terwijl
hij bezit neemt van de helft van den
stoel van de spinster. Daarop begint
een spel waarbij het gevoel der hand
op eene zware proef gesteld wordt en
waartegen eene met eelt bezette het
best bestand is.
Allen, die een meisje aan hunne
zijde hebben plaatsen zich in een
kring, terwijl de jongelingen, die nog
niet voorzien zijn, zich onder den
schoorsteen opstellen, vanwaar zij de
schoonen overzien en bedacht zijn om
zich door den „plakhouder" spoedig
in het bezit van een harer te zien.
Een hunner toch word met de taak
'belast om, door middel eener„hand
plak" en bij gebrek daarvan door
middel eener muil of slof, de gehecht
heid der jongelingen, die zich reeds
een meisje veroverden, aan het voor
werp hunner keuze, op de proef te
stellen. Dit spel noemt men: „lieden
of glieden buut of slage."
De „plakhouder" begeeft zich eerst
tot de jongelingen bij den haard om
van deze den last tot het uitdeelen
van handplakken te ontvangen, dat
is, hunne begeerte naar het eene of
andere meisje te vernemen, dat in
het bezit is van een der jongelingen in
den kring. Is zoo een aangewezen,
dan wendt hij zich tot den galant
van het meisje met de vraag „buut
of slage". Is deze niet bizonder op
het behoud van het meisje gesteld,
dan doet hij, zonder de kracht der
plak te willen ondervinden, afstand
van haar en plaatst zich mede onder
den schoorsteen. Is hij echter niet
genegen van haar afstand te doen,
dan moet hij zich het voortdurend
bezit door een handplak verzekeren.
Volgt hierop echter een tweede,
derde of vierde opeisching, dan wordt
den plakhouder wel eens heimelijk
een wenk gegeven om den jongeling
door gevoelige slagen tot den afstand
van het meisje te noodzaken en het
moet wel een zeer vereelte hand zijn,
die het dan volhoudt; veeltijds doet
de beproefde reeds bij de tweede of,
derde reis afstand en vergenoegt hij
zich zoo lang zonder het bezit van
haar tot hij op zijne beurt, door een
ander aan de kuur te onderwerpen,
een ander meisje bekomt.
Heeft de „plakhouder" den last van
hen, die onder den schoorsteen staan,
uitgevoerd, dan begeeft hij zich in
het midden van den kring en vraagt
of ieder met zijn meisje tevreden is.
Doet er zich iemand op, die begeerte
gevoelt om zijne dame met eene an
dere te verwisselen, dan wordt deze
ruiling óf bij minnelijke schikking,
óf door de „handplak" uitgemaakt.
Is alles in orde dan neemt de
„spinderij voor dien avond een einde
om den volgenden avond op eene
andere plaats onder gelijke omstan
digheden te worden hervat en brengt
ieder jongeling zijn meisje naar huis.
Bedoelde „spinmalen" en „spinde
rijen" zijn natuurlijk dikwijls oorzaak
voor eene volgende huwelijksverbin
tenis, die dan met eene, al naar den
stand der jonggehuwden, min of meer
kostbare „wasschop" bezegeld wardt
V I S S C H E R IJ.
IJmuiden. Van de groote beugvis-
scherij kwamen van 26 tot 29 Dec.
binnen
Tritonsch. G. v. d. Windt met
500 schelvisch. Nella, sch. M. van
Dijk met 600 schelv. Triosch. van
Dorp met 600 schelv. Festina Lente
sch. M. Noordzij met 1600 schelv.
Zeemanshoopsch. Woensdrecht met
700 schelv. Noordover, sch. Jongejan
met 1300 schelv. Zee- en landbouw.
sch. Hollaar met 800 schelv. Titia
Jacobasch. M. v. Delft met 1000,
schelv. Toekomstsch. Jan v. d. Hoek
met 2000 schelv. Lekkerkcrksch. A.
Koster met 1900 schelv. Zeemeeuw
sch. L. Koster met 1200 schelv.
De prijzen van schel visch; die Dins
dag van f35.tot f42.waren,
stegen Donderdag tot f53.50 per groot
honderd, en bleven Vrijdagmorgen
nog f 50.
Door zware mist en tegenwind zijn
vele sloepen niet .van de visscherij
thuis kunnen zeilen.
Liverpool-street station.
Londen zal weldra het grootste
spoorwegstation ter wereld bezitten.
De verbouwing van het Liverpool-
street station nadert hare voltooiing.
Het zal een oppervlakte van 15 acres
beslaan. De werken hebben twee ja
ren geduurd. Bijna 100,000 M3. grond
moesten uitgegraven worden. Acht
nieuwe lijnen en^cht nieuwe perrons,
waarvan vier een lengte van 500 Eng.
voet, en een vijfde een van 700 Eng.
voet heeft, zijn aangelegd en zijn on
der één kap vereenigd, met een ran
geerterrein van 90 bij 210 Eng. voet.
Voor die kap zijn 15.000 ton ij zei-
gebruikt. Het station zal door boog
lampen, de kantoren zullen door gloei
lampen verlicht wordende Krachtige
stroom hiervoor noodig, zal tevens
de beweegkracht voor kranen en der
gelijke werktuigen leveren.
Het proces te Angoulême.
Het zeventiental beschuldigden, dat
wegens de ongeregeldheden van dezen
zomer te Aigues-Mortes voor het ge
rechtshof terechtstaat, is zoowel uit
Franschen als uit Italianen samen
gesteld.
Het getuigenverhoor was gedurende
de eerste zittingen nogal verward,
zooals zich trouwens begrijpen laat,
aangezien de meeste waarnemingen
wel onder den invloed zullen zijn ge
komen van de hevige spanning, die
tijdens deze oproeren heerschte.
Ondanks alle tegenstrijdigheid der
bizonderheden van enkele getuigen
verklaringen bleek echter, dat beide
partijen er duchtig op los geslagen
en zelfs geschoten hebben. Voor zoo
ver men op de verklaringen der
meeste Fransche getuigen mag ver
trouwen en tegenover éen zeer ge
wichtige getuigenis van een vrede
rechter zullen wel geene redenen tot
wantrouwen aangenomen worden -
was er den eersten dag der onlusten
nog geen sprake van een wei-overlegd
plan der Franschen om de Italiaan-
sche arbeiders aan te randen.
Den tweeden dag echter moest toe
gegeven worden, dat zich een bende
van 300 kerels gevormd had, die met
knuppels en houweelen gewapend, de
werkplaatsen der Italianen wilde gaan
afloopen. De kapitein der gendarme
rie verklaarde, dat hij de Italianen
toen in een groot leegstaand huis
onder zijne bescherming stelde. Dit
werd toen echter formeel door de
razende bende belegerd waarop de
kapitein besloot zijne beschermelin
gen onder een sterk escorte naar het
station te doen geleiden. De gemoe
deren schenen hierdoor een weinig
tot bedaren gebracht, toen een nieuwe
bende, ditmaal uit Aigues-Mortes, met
revolvers en geweren gewapend, de
Italianen aanviel. Alle pogingen der
gendarmen om dezen toen te verde
digen, waren tevergeefs. Verscheidene
arbeiders zegen zwaar gewond op den
grond neder, en moesten in handen
van het gepeupel achtergelaten wor
den, dat hen meerendeels met zware
knuppelslagen afmaakte. De gespaarde
Italianen werden met groote moeite
naar een wachttoren geleid, waarin
voor hen het behoud lag.
Deze aan het eind der zitting afge
legd e verklaring maakte op het pu
bliek alsook op de gezworenen een
diepen indruk.
De meeste Fransche bladen nemen
tegenover dit rechtsgeding een vrij
kalme houding in acht en dringen
op een onpartijdig onderzoek en oor
deel aan. Minder ingenomen schijnt
men evenwel met de aanwezigheid
van den Italiaanschen consul-generaal
in de rechtszaal, waarin men ondanks
zijne verklaring eene beleediging van
den Franschen rechter wil zien. Som
mige bladen dringen dan ook sterk
op zijn vertrek naar Marseille aan.
De uitvoering van een testament.
Een oude vrijster stierf, aan haar
eenigen broeder een inkomen van
tienduizend gulden nalatende.
Deze broeder was de grootste vrek,
die op twee beenen rondliep, maar
hij had zijn zuster lief en zijn zuster
had hem lief.
Onder de bepalingen van het testa
ment was er een van den volgenden
inhoud
„In het belang van hem zelf mijn
„broeder willende noodzaken eindelijk
„ook eens te ondervinden hoe zalig
„het weldoen is, zal hij van mijn na
latenschap, die ik hem eenig en al-
„leen vermaak, dagelijks twee gulden
„geven aan den eersten arme, dien
„hij op zijn weg ontmoet."
Hoewel de gierigaard er verschrik
kelijk veel tegen had, voldeed hij toch
in de eerste dagen aan het verlangen
der dierbare overledene.
Spoedig begon hij zich echter be
kommerd te maken.
Eindelijk vond de „arme sukkel"
een middel.
lederen avond, als het donker be
gint te worden, geeft hij aan zijn
huishoudster twee gulden met last
die aan den teersten den besten be
hoeftige, welken zij ziet, uit te rei
ken.
Vervolgens trekt hij een oude jas
aan, gaat zijn achterdeur uit, schelt
aan de voordeur en daar het donker
is en in zijn gang nooit licht brandt,
wordt hij door zijne huishoudster
niet herkend, als hij voor bedelaar
speelt en laat zijn twee gulden weder
in.zijn zak glijden.
Professor bij de les in de schei
kunde „De vloeistof die gij in dit
fleschje ziet, is het doodelijkste ver
gift, dat er bestaat. Een enkel drup
peltje op de tong van een kat is vol
doende om den sterksten mensch te
dooden."
Een oude, rij ke gierigaard had een
krachtig pleidooi ten gunste van de lief
dadigheid aangehoord, en zeide „Die
redevoering is zulk een sterk bewijs
voor de noodzakelijkheid van het
geven van aalmoezen, dat ik er over
ga denken, om zelf te gaan bedelen."
Moeder„Wat scheelt er aan
Jantje?"
Jantje„Hu, hu! ik ben gisteren
gevallen, en heb mij toen zoo erg
bezeerd."
Moeder„Nu ja, maar waarom
schrei je nu
Jantje-. „Omdat u gisteren niet
thuis waart toen ik viel."
Ether omanie.
Te Parijs vooral wordt door vele
medici her, opsnuiven van ether aan
bevolen, tot het wegnemen van hoofd
pijn en het kalmeeren van overspannen
zenuwen. Deze medicatie legt onwille
keurig den grondslag tot etheromanie.
Dr. Sauvet beschrijft als volgt eene
proefneming op zichzelf, bij het in ha
leeren van ether gedurende vier mi
nuten.
Eerst gevoelde ik eene bijzondere
verscherping van mijn geheugen; al
lerlei kleinigheden uit vroeger jaren,
die ik reeds lang vergeten waande,
kwamen weer op in mijnen geest met
ongelooflijke scherpte. Een mijner
vrienden, dien ik had uitgenoodigd
de proef bij te wonen, kneep mij daar
na bont en blauw, zonder dat ik er
het geringste van bespeurde. Eene
minuut later stond ik aan de gren
zen van ijlhoofdigheideen walswijze
gonsde mij in de ooren, de vrees be
kroop mij, dat ik in de kamer zou
gaan ronddansen. Mijne oogen zagen
allerlei levende wezens in de bloemen
van het behangsel, in de dessins van
het tapijt; ik meende zelfs duidelijk
te zien, dat een klein zwartharig
vrouwtje op de piano, aan het einde
der kamer op en neer wandelde. De
opwinding werd daarna hoe langer
hoe sterker en dreigde over te gaan
in delirium. Twintig minuten na deze
inhalatie van 240 seconden, verdwe
nen de gewaarwordingen en lieten
met een gevoel van matheid, den in
druk na van een aangenamen droom.
Aldus het begin, doch het einde is
minder mooi en gelijkt op de vreese-
lijke gevolgen van morphinisme. Wan
neer etheromanen aan zichzelf wor
den overgelaten, vergrooten zij in be
trekkelijk korten tijd de dosis zoodanig
dat de gevolgen voor hun zenuwge
stel hopeloos noodlottig worden.
Enkelen begaan onder den invloed
van het gif misdaden, die hen voor
den strafrechter brengen, of worden
aangegrepen door toomelooze spil
zucht. Veelal eindigt het leven van
den etueromaan in schan ie voor hem
zelf en onuitsprekelijke droefheid
voor zijne naastbestaanden. Zij, die
zich niet op zoo toomelooze wijze te
buiten gaan, verliezen hun eetlust,
worden mager, gejaagd en lijden aan
slapeloosneid, bevingen en verzwak
king van gezicht en gehoor. Zij wor
den stil en in zichzelven gekeerd,
trekken zich van hunne vrienden,
bloedverwanten en zaken af, krijgen
allerlei luimen, kortom, verliezen allen
lust tot leven buiten hun „kunstmatig
paradijs" dat zij zich hebben gescha
pen ten koste van alles wat er edel,
mannelijk en achtenswaardig in hen
was.
Na het morphinisme dus de ethero
manie. En daarna
op ZONDAG 31 Dee. (Ouds-
jaarsdag) 1893 en MAAN
DAG 1 Januari (Nieuw
jaarsdag; 1894.
TE HAARrEivl
Groote Kerk.
Voorra. 10 ore, Barbas.
's Avonds 6 ore, Hoog
Nieuwjaar» lag.
Voorm. 10 ure, Knottenbelt,
tiieuio» *rk.
•8 Avonds 6 ure, Veen.
Jam-Kerk
Voorm. 10 ure, Moeton.
Bakenester Kerk.
(Voor de kinderen.)
Voorm. 10 ure, Faber.
Eglise Willonne.
7 heures, du soir Debry.
Christelijk Gereformeerde Gemtem»
Gedempte Oud» Gracht.
Voorm. 10 ure, *v. 5 ure, Mulder.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 are, Mulder.
Klem Heiligland.
Voorm. 10 ure, 's av 6% ure, Preeklezen.
Luthtrsohe Kerk.
Voorm- 10 ure, Poolman.
'8 Avond» 6 ure, Helper Sesbruggen.
Kerk der Vereenigdt Doopsgezinden-
Voorm. 10 ure. De Vries.
•s Avonds 7 ure, Oraandijk.
Remonstrantsche Kerk.
's Avonds 7 ure, Tidemau.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Weiss.
's Avonds 11% ure Weiss.
JVoorderkerk Ridderstraat.)
Voorm. 10 ure, 's av. 6 ure Langhout,
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure Laaghout.
Nederd. Herv. Kerk,
Bennehróek.
Voorm. 10 uie, Gerth van Wijk Jr.
's Avonds 6% ure, Gerth van Wyk Jr.
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure. Gerth van Wijk Jr.
Beverw(|k.
Voorm. 10 are Boon.
'8 Av. 7 ure. Boon
Nieuwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, Boon,
Bloeotendaal.
Voorm. 10 ure, H. H. Barger.
's Avond» 6 ure, H. II. Barger.
N'euwjaarsdag.
Voorm. 10 ure, H. H. Barger,
Heemstede.
Voorm. 10 ure, J. Kuylman.
•s Av. 6% ure, J. Kuylman.
