ft aar^sststsrssffs &n
VARIA.
Gemengd Nieuws.
SI >r volkenkundig W^tanden, 08 binnonlandvclie historie ven de entocbulL™ en els scbnndelyk de
geMen kan het als een EuropeescheG tegengestelde stroomingen: eenerzijds dig haa verkondigd. Voor de belij
dt beschouwen omdat in dit we- het opnemen van westersche denk- ders van andere godsdiensten dan de
eUdeel het zwaartepunt zijner macht beelden en hunne verspreiding en als orthodox-Russische en voor de Joden
Se«en is, het «//deel van de be- g«™lg daarvan een zekere verdraag- wordt het leven zoo lastig gemaakt
fo king er woont en deze voor het tamheid tegenover bewegingen uit- dat velen zich, om te kunnen be-
«rootste gedeelte totlndo-Europeesche «aand« ,ult den schoot de.! volks> i11 ,staan> ln de griekseh-orthodoxe kerk
eUmuien behoort. Toch verschilt Rus- f'"ver zij geen gevaar schijnen op te laten opnemen, natuurlijk zonder
tad in velerlei opzicht van westelijk syere» voor de oude maatsohappe- haar leerstellingen aar te hangen en
Bnropa en is het nog een half bar- .hjke instellingen anderzijds een zeer vaak met haat en verachting voor
baarsch land. Dit verschil vertoont *terk2 reactie egen de westersche haar in het hart hun leven wordt
zoowel in staatkundige, maat- denkbeelden, het met geweld onder- op deze wijze tot een voortdurende
schappelijke, godsdienstige als kerke- d™kken van gevoelens en meemngen, logen. Zoo, gaat het op ieder gebied
rk toestanden ^,e bieruit voortkomen of wel spon- Men zal niet licht m Rusland iemand
Terwijl westeiijk Europa door de'A11 te voorschijn treden, een vernie- vinden, wien het gelukt is te leven
Roomsche kerk godsdienstig en zede-u^aS van opkomende nieuwe maat. in overeenstemming met de eenvou-
hik opgevoed werd, terwijl deze schappelijke vormen, een streven om digste grondbeginselen der moraal,
ktrk de eerste zaden uitstrooide voor de overwonnen volkeren in te hjven De logen is alzoo op de meest wan-
wetenschappelijk leven, den naderen- 'n bet mssieche door de oude uit hopige wijze ingeworteld in de Rus-
den staat voorbereidde en door haar dagen behouden maatschap- sische maatschappij. Het wekt dan
uc - - pelijke instellingen te vervangen door ook geen verwondering dat de Rus
die uit het Tsarenrijk. sische dagbladen liegen, dat sommige
Na den moord gepleegd op den li- hunner in huil rubriek „buitenland-
land ontving zijn Christendom en zijn beralen Alexander II - niet slechts sche telegrammen" allerlei berichten
kerkelijke organisatie van Bysantium ee«proerige misdaad maar zeker opnamen, tot de regeermg al deze zoo-
en kreSg van daaruit wellicht ook zijn ?ok de meest onheilstichtende dwaas- genaamde Telegrammen aan een een-!
staatkundige denkbeelden. held - 18 de Russische maatschappij suur onderwierp om te beoordeelen
Maar in de laatste helft der mid- onderworpen aan de hevigste reactie, of ze ook op de redactie-bureau*,
deleeuwen - den tijd, waarin we 4e-waardoor zij m weinige jaren een waren samengesteld Maar het wekt
lijk Europa eeu burgerstand zag g™'te schrede is achteruitgegaan en in hoop mate verbazing als men.
opkomen en waarin deze eengewich- waarvan de gevolgen in den tegen- leest dat het regeenngsorgaan Grash-\
Ze plaats wist te veroveren in de woord.gen tijd maar al te duidelijk fa» over den dood van den Oosten-
maatschappij en zijn invloed te doen aan het licht komen. njksehen kroonprins Rudolf sprekend
relden in de stedelijke besturen, par- w., t m den toon van zedelijke yerontwaar-
o+utar, mooniit Kv.+rrrvric Wil men zich van den tegenwoor- digmg er over klaagt, dat men de
?m n en mniseh'iTuielük l< veifzioh d'gen toestand een eenigszins voldoend wijze, waarop dit sterfgeval plaat3
Z lrf rttr f Wn liid denkbeeld vormen, dan dient men wel had/niet heeft weten te verhelen, en
Rualand nagen?^toortdureSondergeT8n «pW St<f A'6" verhalehn ,T de
j „1,+ kende karaktertrekken van het rns- geeft, welke men had kunnen op-
den^r P,tLd hSnlendlen de ver- 8^be volk. disschen ten einde de waarheid in
wej^e {je meerDoen we dit aan de hand v«n den^leze zaak te verbergen. Russische
geestelijke macht heel het westen ver-
eenigde tot een enkele maatschappij,
ging Rusland zijn eigen weg. Dit
j stand van fatalisme, wilsverlamming nacht, steek dan nw hoofd onder de
en onverschilligheid, waarvoor in de dekens ten behelp u voor een oogen-
Europeesche talen geen woord ge- blik met een beperkte dosis lucht,
vonden wordt, doch waaraan men Gij zult daardoor het zuurstofgehalte
thans den naam van Oblomovisme der lucht verminderen en bij na oogen-
geeft en waaruit men het verwon- blikkelijk inslapen. Daarbij loopt gij
derlijke vermogen van te ontberen niet het geringste gevaar, want gij
en te lijden, hetgeen de massa van kunt er zeker van zijn dat gij spoe-
het Russische volk kenmerkt, -volko-dig na het inslapen het dek van u
1 men verklaart. Hieruit wordt het ons zult afwerpen en zooveel frissche lucht
duidelijk waarom de Russen reizen zult hebben als gij wilt."
op spreekwoordelijk slecht gebouwde I Dr. Hun ley merkt verder op, dat
spoorwegen, rijden over half ingeval-] dit stelsel door honden en katten ge
len bruggen, wonen in huizen die volgd wordt, die, na een paar maal
dreigen in te storten, in zee steken rondgedraaid te hebben, hun snuit in
met voor den dienst afgekeurde vaar- J hun vacht steken, om in te slapen,
tuigen, verzuimen om op de drukOok de vogels doen zoo, door kop en
bevaren Wolga veiligheidsmaatregelen nek onder de vleugels te steken.
te nemen of seinlichten te plaatsen
ten einde aanvaringen te voorkomen. Op het uitgestrekte landgoed „War-
Hiermede hangt samen de gewoonte dow" in Mecklenburg heeft een groote
in de hoogere standen om boven {het brand gewoed. Achttien veulens, 160
inkomen te leven, waardoor vele koeien en 1100 schapen kwamen bij
groote vermogens zijn teloorgegaan, den brand om.
De doodsverachting die de Russen j
kenmerkt, heeft ten deele haar grond Een onverwacht geluk,
in het fatalisme maar ook gedeelte- j Eea on¥erwacht geiuk is denroou
lijk in Jen allertreurigste)! staat an eeQ Ruastaohen Israëliet te beurt
waarm de groote massa van jhet aIlen die met zijn moeder en
Russische volk sedert honderden ®lietvader, welke hem slecht behat-
jaren keert en die maakt dat dejdeld in het Russische dorpje Vakh-
wensch om te sterven bij de meeste :nofk woonde zijn vader
Russen even groot is als het natuur- jare/ leden naarJ Amerika ¥erhuisd,
lijk instinkt van te blijven leven. Jomdat Mj in Rllsland den ko8t niet'
Dat het doek waaruit het leven verdienenJ kon. Vooraf liet hij zich
aakt is," de tijd in een land als vac zijne v die hij ^et haar
gem.
Rusland
weinig waarde heeft kan |zoontje- aohterliet; aoheiden, om haar
ons met verwonderen. Alles gaat met in BtJaat te 8tell^ een an;ler huwe.
slakken gang. Daar zijn processen in lijk aan te hetgeen zij ookspoe-
de vorige eeuw begonnen welke nu i J r
nog niet zijn geëindigd. Men heeft j den b inne 8chreef de vader
er post en telegraaf maar de werke- vrij geregeld, reeds lang had men
lijke beteekenis er van wordt zeer;ec£|teg nfet8'meer vall h|m gehoordi
slecht begrepen. Dat een telegram totdat nu den jon u door8bemid:
niet sneller wordt overgebracht danjdeli der police medegedeeld werd.
een brief en dat brieven vaak den.dat v^der overled|n is en hem'
bindingswegen. mist,
uT met de^neer van Lanin, zulk een belan'- selmatig de berichten omtrent de
r i wekkend en blijkbaar zoo betrouw- beurswaarde der effecten. Deze voor-
men aan de wedergeboorte van het »aar boek ovefJ Rusland heeft ge- beelden welke bewijzen hoe de logen
westen die in dealde en 15 eeuw-^^ -n de eergte plaats
De renaissance van kunsten en we- 'hun groote natuurlijke begaafdheid tal van andere te vermeerderen,
tenschappen, de belangrijke ontdek- °P den voorgrondhun scherp, ge- Tal van spreekwoorden wijzen er
kingen, die nieuwe werolden opendenfond verstandhun merkwaardig snel op, dat in het hart des volks een
voor den west-Europeesehen onderne-Watüngsvermogenhun milden ver- diep gewortelde jovertuiging bestaat
mingsgeest; de groote godsdienstige?°enmgsgezmden geesi 1 onuitpnt- omtrent de noodzakelijkheid van te
i;„' ..1 baren stroom van levenskracht; hun liegen wil men zich het leven met
uitvindingen dat alles ging Rus- ongekunstelde overtuigende welspre- onmogelijk maken, b.v. „Het koren
lonri mAminA" vnnrhii kendheid en bizondere gave van na- versiert het land zooals de leugen de
En terwijl het westen op deze wijzevolging- Maar deze goede karakter- taal"; De mensch leeft door de
nieuwe middelen ter bevordering van j trekken worden overschaduwd door leugen het is niet noodig dat we
de beschaving ontving ot wel de oude! andere,van tegengestelden aard die sterven"; „Liegen is geen deegkau-
-iii i i m I vnnrfffAlrnmfin 7,nri int, elft Rtan.T,KUndlfvft. Wftn crp 7.nlt. pr niAf. rlnnr H+.ilrlrAn"
hulpmiddelen veranderde in bruik-
een fortuin van 1,200,000 roebels na
gelaten heeft.
baarder en gewilliger werktuigen voor
de ontwikkeling werden de bronnen
der beschaving voor Rusland, door
de verovering van Constantinopel,
verstopt. Het zette zijn geïsoleerd be-
Btaan nog twee of drie eeuwen voort
tot het zoo gelukkig was zijn grenzen
tot de Oost- en Zwarte-zeeën te kun
nen uitbreiden.
Toen begon men de zaden der
westersche beschaving over te brengen
naar het oosten, maar het veld, dat
ze vonden, om hen te ontvangen,
was niet vruchtbaar omdat het niet
historisch daartoe was voorbereid. De
belangrijkste vormen van maatschap
pij, kerk en staat zijn nog op dit oogen-
blik van de westersche invloeden
verstoken gebleven. Het ^grootste deel
des volks is daaraan nog geheel
vreemd en in de maatschappelijke
klassen, die er het meest toegankelijk
voor moesten wezen, zijn ze niet diep
doorgedrongen, zij hebben er slechts
de oppervlakte beroerd.
Zulk een staat in ons eigen wereld
deel is uit den aard der zaak een voor
werp van nauwlettende waarneming
eu onderzoek van de andere. Reeds
uit een zuiver theoretisch en weten
schappelijk oogpunt zijn de maat
schappelijke toestanden van Rusland'
hoogst belangrijk, maar uit een prac-
tisch oogpunt zijn ze het nog meer.
Rusland toch is altijd een veroverende
staat geweest. Het heeft zich in de
laatste twee eeuwen uitgebreid met
een snelheid waarvan de historie
slechts zeldzame voorbeelden weet
aan te wijzen en door zijn autocra
tisch bestuur kan het spoedig een
groot gevaar voor Europa worden.
Lag er niet in het hart van Europa,
op de grens van Rusland, een tot de
tanden gewapende macht dan zou dit
nu reeds het geval zijn. Maar boven
dien hangen de finantieele en oeco-
nomi8che belangen van Rusland en
West-Europa ten nauwste samen.Doch
nog grooter invloed kan het Westen
wellicht ondervinden van de uitge
breide beweging welke er op den bodem
der Russische maatschappij plaats
heeft. Deze beweging is wellicht door
de strenge staatkundige en kerkelij ke
organisatie vooralsnog te bedwin
gen, wellicht ook is zij reeds zoo
machtig geworden dat zij, versterkt
door de bestaande wanverhoudingen,
niet meer kan worden onderdrukt
en zich baanbrekende tot over
de grenzen zich öf als een bevruch
tende besproeiing öf wel als een ver
woestende overstrooming in westelijk
Europa zal doen gevoelen.
De Russische maatschappij staat,
hoe log zij onsook moge toeschijnen,
niet stil, al is de beweging in den
voortgekomen zijn uit de staatkundige, wen, ge zult er niet door stikken'
maatschappelijke en godsdienstige „De waarheid is heilig, maar wij zijn
onderdrukkingen, waardoor de ont- arme zondaren"„De waarheid is
wikkeling van den goeden aanleg is niet om te gebruiken, men moet
belemmerd en een onzelfstandige goed- haar heiligen en aanbidden". Dit zijn
moedige, leugenachtige, oneerlijke, slechts enkele van die prachtstukken,
hulpelooze en onwetende massa werd Doch niet alleen particulieren ook de
geschapen, wier leven binnen de eng- Regeering is onbetrouwbaar gelijk
ste grenzen beperkt en van allen in- blijken kan uit de crimineele statis-
houd beroofd werd. De vrees voor de tiek in de rapporten over het school-
overheid heeft in de Russen alle wezen.
initiatief gedood en leugen en bedrog Bij een eenigszins nauwkeurige be-
de wapenen der verdrukten totoordeeling van het Russische karak-
een tweede natuur gemaakt. De Rus-] ter blijkt maar al te zeer hoe gebrek-
sen missen eerbied voor de waarheid kig de opvatting is omtrent de logica
en schijnen onvermogend om te be- der dingen, omtrent het verband dat
seffen dat alle zaken met den juisten er bestaat tusschen oorzaak en gevolg,
naam behooren te worden genoemd.hoe weinig zij begrijpen dat een ver-
geadresseerde niet bereiken, zijn leiten I
waarin de Russen geen reden tot
klagen vinden.
Ongetwijfeld zijn deze karaktertrek
ken voor een groot deel de onver
mij delij ke gevolgen van het regeerings-
stelsel dat in de grootste zoowel als
in de kleinste zaken ingrijpt, waar-Kareltje is met zijn zusje uit wan-
door alle persoonlijk initiatief be-:^e^en geweest. Bij de thuiskomst be
let wordt zich te doen gelden en merkt Mama tot haar ergernis, dat
dat gedurende eeuwen het volk ge-i^e L°ed van Kareltje vol slijk zit
wend heeft aan voorschriften die de|en zeS^ dan: maar mijn hemel, on-
handelingen der menschen tot en indeugende jongen, wat heb je nu weer
de kleinste bijzonderheden regelen,dat, aangevangen
met een nauwkeurigheid een betere I Kareltje. Een jongen nam hem mij
zaak waardig, er voor waakt dat op van hoofd en gooide hem in den
het gebied der kunst slechts de oudemodder.
versleten vormen worden voortge-1 Zusje, 't Is niet waar, mama, dat
bracht en dat in de litteratuur of in heeft Karei zelf gedaan,
de dagbladen slechts de onde denk-] Kareltje. (triomfantelijk). Nu, en
beelden op de reeds lang bekendehen ik soms geen jongen
wijze worden medegedeeld, dat onop- 77^
houdelij k de woorden en daden der Op de gaanderij in den schouwburg
bevolking controleert en tevens voorj Vader (tot zijn zoon, die over de
de rechtsbedeeling zorgt. De regeering balustrade leunt) „Pas op jongen,
is daardoor voor het volk een soort i dat je niet in het parterre valt. Dan
van feti.-h, die zelfs nu en dan de na-kost het je een gulden meer."
tuur verschijnselen regelt. Het volk j
wendt zich dan ook tot de regeerings- j
ambtenaren in alle mogelijke omstan-
dig heden. Zelfs als geldt het de ver-
deeling van den buit van een dief- j
stal als de dieven het met elkaar on-i
Dat leugenachtigheid werkelijk een
naturale karaktertrek bij de Russen
is wordt door vele schrijvers die land
en volk goed kennen medegedeeld,
maar of zij alleen een gevolg is van
de eeuwenlange onderdrukking is een
andere vraag. Het is veeleer een ka
raktertrek die aan alle weinig be
schaafde volken eigen is. Men her
in nere zich slechts wat Afrika-reizi-
gers eenstemmig mededeelen omtrent
de vertrouwbaarheid van Negers en
Arabieren'of wat bezoekers van Austra
lië vertellen omtrent de opgaven dei-
inboorlingen en op welken voet dezen
met de waarheid staan. Het is een
algemeen psychologische waarheid
dat hoe lager het volk staat hoe min
der het werkelijkheid van inbeelding
weet te onderscheiden en deze waar
neming kan ieder in zijn omgeving
doen. Hoe lager het standpunt van
ontwikkeling is dat iemand heeft be
reikt hoe moeielijker het hem valt
de waarheid te spreken.
Deze karaktertrek treedt echter bij de
Russen niet alleen in de lagere maat
schappelijke kringen maar bij allen
aan het licht. Met de duurste eeden
bevestigen de Russen de leugenach
tigste opgaven en men kan spreken
de voorbeelden daarvan aanvoeren.
Belangwekkend zijn eenige trekken,
b.v. uit Turgenieffs leven, die bewijzen,
dat zelfs hij, die toch behoorde tot
de meest ontwikkelden onder zijn
volk, even onbetrouwbaar was als
anderen, met betrekking tot de me-
dedeeling van feiten zoowel als in het
honden van zijn woord. Als men dit
bedenkt begrijpt men lichtelijk hoe
Tolstoy zoo moeielijk met hem kon
sympathiseeren. Tolstoy met zijn diep
zedelijkheids gevoel, die zoo algemeen
bekend is wegens zijn bijna brutale
waarheidsliefde, die onbewust reageer
de tegen al de zwakheden en gebre
ken van zijn volk.
Men kan zonder liegen in Rusland
niet bestaan. Een publicist b.v. aan
geklaagd omdat hij strafbare mee
ningen verkondigde moest voor de
haal in overeenstemming behoort te
zijn met de gebeurtenis, die medege
deeld wordt. Het bekleeden van een
ambt wekt bij de overgroote meer
derheid der ambtenaren no vol
strekt niet het besef van de ver
plichting om de daaraan verbon
den bezigheden te vervuilen. Een
hulpeloos onvermogen en een on
ver winnelijke onwil om zich vol
doende in te spannen ten einde een
gewenscht doel te bereiken is een
van de meest voorkomende karakter
trekken der Russen. Als maar de
eerste stap gedaan, de eerste stoot
gegeven, is laat men de zaak verder
aan het toeval of aan de voorzienig
heid over. „Wat geschieden moet kan
men niet ontgaan", is een troostwoord
voor de onderdanen van den Tsaar.
En daaruit volgt een voor ons onbe
grijpelijke zorgeloosheid, en gebrek
aan initiatief.
Deze onverschilligheid bestaat ook
op zedelijk gebied. „Zonde en zorg
bezoeken alle menschen evenzeer",
zegt een Russisch spreekwoord. Daar- j
uit ontstaat wat- men met een fraai j
woord vergevingsgezindheid noemt,
dat echter in der daad niets anders'
is dan zedelijke verslapping in het
oordeel. Hoe laag een man of vrouw
moge zijn gezonken of hoe groot het
misdrijf moge zijn, waaraan zij zich
hebben schuldig gemaakt, toch kun
nen zij, zonder eenige straf te hebben
ondergaan, zonder eenig blijk van ver
betering te hebben gegeven, hun vo
rige plaats in de maatschappij her
nemen, onverdiend (ongeluk en wel
verdiende straf worden op deze wijze
met elkaar verwardmen begrijpt de
waarheid van het spreekwoord„he
den gij, morgen wij."
De uitspraak van den dichter Ler-
montov „Slaap, God zal voor U wa
ken en zorgen," duidt voldoende den
intellectueelen, zedelijken en staat
kundigen toestand aan waarin zich
zoovele millioenen onderdanen van
den Tsaar bevinden. Gontscharow's
Roman Oblomov schildert deze toe-
Predlkbenrten der Ned. Herv. Kerker,
op ZONDAG 15 April.
TE HAARLEM
eens zijn. QrooU Kark.
En welke wijze van handelen deVoorm.^10 are, vaa Leanep.
regeering nu meent te moeten volgen Na09
is het grootste deel des volks volko- j
men onverschillig, en
ook het regeeringsorgaan Grashdanin I
aan het eind eener beschouwing over
de statistiek betreffende het onder-
2 are, Barbas.
i 's Aronds 6 are, Veen.
zoo KOU dan m,tM, Stri_
DoopBbediening.
wijs waaruit bleek, dat Rusland van
alle Europeesche staten daarvoor het
minste geld besteedtuitroepen
„Eere zij daarvoor Gode", roepen
wij met een dankbaar hart en met
de vurigste liefde tct ons vaderland
uit„De eereplaats in de statistiek
voor het volksonderwijs heeft Duitsch-
land gekocht voor een buitengewone
ontwikkeling van het socialisme en
het atheïsme.
Slot volgt.)
Koelbloedigheid
De koelbloedigheid van denEngel-
schen tooneelspeler Grossmith heeft
in den Trafalgarsquare-schouwburg
een groote paniek voorkomen. Uit
een onbekende oorzaak geraakten
eenige coulissen in brand. Zoodra
Grossmith dit bemerkte ging hij kalm
op het tooneel staan en keek met
wijsgeerige onverschilligheid naar de
plek waar het brandde. Het koor
bleef staan, aangestoken door zijn
voorbeeld, zoodat niemand het too
neel verliet. Het publiek bemerkte
eerst wat er gaande was toen het
water reeds langs de schermen stroom
de, en gaf als één man gehoor aan
het bevel „zitten blijven". Spoedig
was het vuur gebluscht en werd de
voorstelling vervolgd alsof er niets
gebeurd was.
Een middel tegen slape
loosheid.
Een Engelsch geneesheer, dr. Hun-
ley, beveelt een wat hij noemt onfeil
baar middel aan, om slapeloosheid
te bestrijden. „Zoo gij," schrijft hij,
„bevreesd zijt voor een slapeloozen Nam. 2J£ ure, C. Barueveld.
Voorn. 10 ure, Moeton.
Jam- Kérk
Voorm. 10 ure, Knottenbelt.
Bakimutr Ktrk.
(Voor de Kinderen.)
Voorm. 10 ure, Barbas.
Eglise Wallonns.
Dix lieures, mr. Lalot,
pasteur Paris.
Ckritttlyk Gtrt/ormttrdt Gsmttnit
Gedempte Oude Grackt.
Voorm. 10 ure, 'sav. 5 ure, Mulder.
Klein Heiligland.
Voorm. 10 ure, 's av. 6 ure Notten.
pred te Veldwijk.
Lutherxo/ie Kerk.
Voorm. 10 ure, Helper Sesbrugger.
Kerk der Vereenigde Dooptg«t\ndtn
Voorm. 10 ure Craandijk,
Remomtranitcht Ktrk.
Voorm, 10 ure, Tideman.
Kerk der Brcedtrgsztftïe.
Voorm. 10 ure, Weiss.
Noorderktrk Bidderilraat.)
Voorm. 10 ure, Langhout.
Avondmaal.
-3 Avon is 6 ure, Langhout.
Dankzegging
Woensdagavond 8 ure, Mulder.
Bijbellezing.
Nederd. Herv. Kerk.
Seunebroek,
Voorm. 10 ure, Gerth van Wijk Jr,
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, Boon.
Nam, 1 ure, Zondagschool.
Èvangl. Luther sche Kerk.
Voorm. 10 ure, K. A. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, J. Sepp.
HSIoeniend aȕ
Voorm. 10 ure, H. H. Barger.
Nam. 2% ure, H. H. Barger,
aScemslede.
Voorm. 10 ure, J. Kuylman.
Houtrijk cn Folanen.
Voorm. 10 ure, Bax,
pred, te Haarlemmermeer.
Santpoort.
Voorm. 10 ure, J. van Loenen Martinet.
Spaarndasa»
Voorm. 10 ure, Hoog.
Sandvoort.
Voorm. 10 ure, C. Barneveló.
