derde blad
Binnenlands Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Politiek Overzicht,
Rechtszaken
BEHOORENDE BIJ
a A JtOjEM' s DA. Gr BLA.D
YAN
Maandag 30 April 1894.
Werkstaking' in de Venen.
Men schrijft uit Ter Apel van
25 Aprilaan de N. R. Ct.Sedert
gisteren is er in den toestand
in de venen van Weerdingermond
geeneiiei verandering ten goede.
Socialistische woordvoeders drijven
liet volk zoowel hier als te Valter-
niond tot staken van allen arbeid,
en de goedgezinden zijn genood
zaakt, bij de dagelijks herhaalde
oploopen hun gereedschap neêr te
lesgen en nolens volens meê te gaan
met den troep, die een ontzagwek
kend aanzien verkrijgt, en waaron
der de paar politiemannen, die er
zijn, niet veel kunnen uitrichten
zelf niet tot bescherming van de
vèlgezinden die verreweg nog steeds
de meerderheid uitmaken.
Met dat al staan alle werkzaam
heden nu reeds drie dagen stil
zooals thans ook te Ter-Apelveen,
waar heden de bollejagerij uitbrak.
De burgemeesters van Emmen en
van Sellingen hebben de tooneelen
der werkloosheid bezocht en den
herbergiers aangemaand, in geen
geval sterken drank te verkoopen.
Men verwacht heden avond nog
militairen om de orde te komen her
stellen. Inmiddels gaan zeer vele
arbeiders, die niet met de werksta
king te maken willen hebben en toch
gedwongen zijn tot werkloosheid,
haar hunne woonplaatsen tot dat
het tumult zal ophouden. De schade
die een en ander veroorzaakt, is
enorm, zoowel voor de verveners
als voor de werkstakende arbeiders.
Men vraagt zich af: vanwaar die
dwang om hooger loon en dat bij
een grooten overvloed van volk en
werkkracht en bij minder werk dan
b.v. verleden jaar; bij uiterst lage
turfprijzen die de vervening aller-
wege tot groote schade zijn geweest
in de beide verstreken jaren, en bij
zoo lage prijzen van voedingsmid
delen (brood en aardappelen kosten
50 pet. minder dan vóór driejaar).
Men noemt in het bijzonder als
gevolg der lage loonen (waarbij een
man altijd nog f 2 kf 2,25 per dag
kan verdienen) het toenemend ver
huren van veenputten aan de klei
nere verveners. Hoewel daar iets
van aan kan zijn en voor som
migen de reden van laag loon
in den duren prijs voor het veen
kan liggen wordt daardoor toch
niet opgelost het feit dat de veen-
industrie kwijnt tengevolge van
geene vraag meer, o. a. naar de
blauwe turf. Inderdaad is er geen
aftrek van dat artikel, en is het
veld nog bedekt met tal van turf-
hoopen van 1893 en zelfs nog van
1892 en de vervener kan uit
de opbrengst zijn betaald werkloon
niet terug bekomen.
De Steenwijker Courant bevatte
voor een paar dagen dit aangaande
een lezenswaardig artikel, waarin
o. a. ook werd aangetoond dat tot
voor weinige jaren de provinciën
Noord- en Zuid-Holland en Utrecht
van turf uit de Drentsche venen
werden voorzien. Er werd verbazend
veel turf gegraven en er waren
verveners, die wekelijks tot 3000
aan werkioonen uitbetaalden.
Dit is thans zoo goed als uit.
Anthracietkolen, steenkool, cokes,
petroleum en briquetten hebben
de turf van die markten en van
vele andere verdreven, en wel door
de goedkoopte dezer artikelen,
welke goedkoopte niet weinig be
vorderd wordt door het bijna kos
teloos vervoer over zee en langs
onze rivieren, die vrij van tollen
|en ongelden zijn, terwijl een schip
per die eene lading turf vervoert
dikwijls zooveel kanaal-, brug- en
sluisgelden moet betalen. dat deze
te samen den prijs zijner handels
waar verdubbelen.
De zaak is dat de groote rivieren
en kanalen aan het rijk behooren
en vrij zijn van tollen, waartegen
over staat dat de kleine kanalen
doorgaans particulier ofgemeente-
kjk of waterschaps-eigendom zijn
en men afvaarts-, sluis- en brug
gelden moet heffen om zijne kosten
goed te maken.
Een rationeel middel om de turf-
industrie een kraebtigen stoot in
de goede richting te geven, zou
volgens bedoeld artikel zijn aankoop
van rijkswege van particuliere en
gemeentelijke en waterschapska
nalen.
Vier kinderen verbrand.
In de Nieuwe Kerkstraat te Am
sterdam heelt Vrijdagavond een
brand plaats gehad, waarvan vier
kinderen het slachtoffer zijn ge
worden.
Omstreeks 9 uur ontstond er
brand in de woning van den schoen
maker Samilauw, een Rus, die met
zijne vrouw het benedenhuis van
perceel 63 bewoonde. Beiden ver
lieten onmiddellijk het huis zonder
de bovenbewonexs voldoende te
waarschuwen, en verdwenen. Op
de eerste verdieping huisde de dia-
mantslijper Mulder met vrouw en
twee kinderen en eene tante, eene
weduwe van 74 jaar, en op de
tweede verdieping woonde Abraham
Cardozo, sjouwerman van beroep,
met vrouw en zeven kinderen. De
vier jongsten, Rafaël, Salomon, Iien-
drika en Israël, onderscheidenlijk
6, 4, 2 en 1 jaar oud, lagen te bed,
terwijl de bi'and uitbrak. Door het
oudste dochtertje van Cardozo, dat
beneden den Rus de voordeur open
werpen en achter hem de vlammen
zag, gewaarschuwd, vlogen de be-
woners in den schrik van het oogen-
blik, slechts aan zich zeiven den
kende, naar beneden, en zóó ijlings
verbreidde de brand zich over de
beide bovenverdiepingen, dat van
terugkeeren geen sprake meer kon
zijn. De volwassenen en de drie
oudste kindex-en van Cardozo die
nog niet te bed waren bevonden
zich in veiligheid. De twee kinderen
van Mulder werden door een dei-
buren nog met moeite uit het
brandende huis gehaald.
Toen men diens tante, de oude
weduwe, te voorschijn bracht, bleek
deze reeds bijna gestikt en volsla
gen bewusteloos te zijn. Zij werd
onmiddellijk naar het Israëlitisch
ziekenhuis in de buurt gebracht.
De vier te bed liggende kinderen
van Cardozo kon men niet meer
redden. Weinige oogenklikken later,
toen de brandweer het vuur geheel
had gebluscht, vond men hunne
lijkjes. In doeken gewikkeld weiden
de jeugdige slachtollers mede naar
het Isr. ziekenhuis overgebracht
door politieagenten.
Het gejammer en geweeklaag der
bui'en telkens wanneer een brand
wacht met een der lijken voor het
oog onzichtbaar uit de uitgebrande
woning trad, maakte het tooneel
van het oogenblik nog te aangrij
pender. Mulder liep onder de buren
rond, zoekende naar zijne tante, en
hoorde eindelijk waarheen men kaar
had gebi'acht; de oudere kindex'en
van Cardozo stonden weenende voor
het huis, waaruit hunne broertjes
en zusje verbrand en vei'stikt wer
den weggedragen.
Zoo snel was alles in zijn werk
gegaan dat het vuur, toen de brand-
weer verscheen, i'eeds bijna had
uitgewoed. Het blusschingswerk
moest geschieden van de daken
der belendende pei'ceelen en aan
de vooi'zijde door middel van brand-
ladders. Bovendien had de bxand-
weer het ongeluk de pijp der Vecht-
kiaan vol glas en zand te vinden,
niettegenstaande hare gei'egelde
controle dier kranen. Laat in den
avond waxen de Rus en zijne vrouw
nog niet teruggevonden; men be-
weei'de dat hij gezegd had een on
geluk te hebben gehad met zijne
petroleumlamp. De man had ï-eeds
drie malen brand gehad in zijne
woning.
Later is gebleken, dat de drie on-
gedeei'd gebleven kinderen van Car
dozo en Cardozo zelf zich bij een
oom in de buurt bevonden en toen
zij het onheil vernamen naar huis
snelden, doch zich den toegang naar
boven door de vlammen versperd
zagen. Daardoor dus vluchtten zij
weder uit de woning zonder de kin
deren te hebben kunnen medene-
men. Cardozo's vrouw was tijdens
het ongeval uit bakei'en, zoodat de
viei' kleinen geheel zonder toezicht
te bed lagen.
In den laten avond vernam men
in het Israëlitisch ziekenhuis dat de
oude vrouw, Muldei-s tante, nog
leefde en geene brandwonden had
bekomen. Men had echter reeds ge-
zoi'gd dat voor haar de gebeden der
stervenden waren gelezen.
In alles, gelijk ook bij de ramp
van eenige maanden geleden daar
in de buurt, kweten dr. Couvee,
de directeur van het ziekenhuis
en zijne adsistenten zich met groote
toewijding van hunne taak.
Men meende aanvankelijk bij een
der verbrande kleinen nog teeke
nen van leven te bespeurendit
bleek echter spoedig slechts schijn
te zijn geweest.
Omtrent Samilauw werd nog het
volgende zonderlinge verhaal ge
daan. Het oudste dochtertje van
Cardozo deelde mede, dat zij den
Rus had gezien, terwijl hij de deur
zijner woning openwierp. Toch
schijnt hij met zijne vrouw niet
dooi' de huisdeur gevlucht te zijn
maar zich met haar naar achteren
te hebben begeven op een binnen
plaatsje, waar het perceel een uit
bouwsel heeft. Daar zijn zij gebleven
tot de bi'and was gebluscht. Niet
tegenstaande den gloed dei' vlam
men hebben de brandwachls hen
beiden daar niet gezien, ook niet
toen zij later met hunne lantaai'ns
het huis doorzochten. Maar toen
de brandweer was afgetrokken en
alle vuur gebluscht was, werden
zij door politie-agenten die bij de
woning op wacht wai'en gesteld,
ontdekt, terwijl zij van de binnen
plaats kwamen en dooi' het belen
dende perceel de straat zochten te
bereiken. De politie-agenten vonden
het echter gei'aden den Rus en
zijne vrouw bij den commissaris
Van Raalte op het Meijerplein te
brengen. Reeds in den vooravond
had de Rus zich andei's dan ge
woonlijk gedragen. Een zijner
vrienden die gewoon was hem
's avonds te bezoeken en dan steeds
de deur open vond wanneer Sami
lauw thuis was, vond gistex-en avond
de deur gesloten, niettegenstaande
er licht was in de kamer en ten
overvloede een der bui'en nog zeide
dat de man thuis was. De vriend
klopte op de deur, maar geen ge
hoor krijgende, deed hij geen ver
dere moeite en ging zijns weegs.
De brandspuit in de
burgerlijke rechtsvordering.
Men schrijft aan het Leidsch
Dagblad uit Alfen aan den Rijn:
Naar aanleiding van een ook door
verschillende bladen overgenomen
bericht uit De Amsterdammer, als
.zoude, volgens hai'en correspondent,
door den eigenaar eener hoeve al-
hier gebruik zijn gemaakt van de
brandspuit, om daarmede de bewo
ners te dwingen de hoeve te ver-
laten, hetgeen zij hadden geweigerd,
ook nadat de huur was verstreken,
diene het volgende:
Niet alleen dat het verhaal van
de brandspuit overdi'even is, maar
bet geheele feit is verkeerd voor-
gesteld, in een kwaad daglicht ge
plaatst. De wai'e toedracht der
hoogst eenvoudige zaak is deze:
de nieuwe eigenaar der hoeve
wenschte zooals men dat pleegt te
zeggen, «den buitenboel" schoon te
maken, zooals zijn dak, muren, enz.,
om dan zijne nieuwe woning te
betrekken, en daai- nu voor deze
bezigheid eene massa water werd
vereischt, vond hij in de bi'andspuit
een goed middel, om het werk
spoedig en goed ten einde te bren
gen.
De bewoners der boei'derij, mee-
nende dat het om hen te doen was,
verzochten den eigenaar niet te
spuiten, maar beloofden de boerde
rij te zullen verlaten. Dit nu ge
schiedde na nog lang dralen en de
eigenaar, die door het vei'trek der
bewoners zijne handen vol kreeg
met ander werk, liet de brandspuit
voorloopig rusten en deze is wat
latei' weer teruggebi-acht zonder te
zijn gebi'uikt.
De cori'espondent van De Am
sterdammer heeft alzeo gefantaseerd
en overdi'even.
Mocht men in het allerongun
stigste geval met de brandspuit
hebben gedreigd, wat ik meen dat
niet is geschied, dan toch was het
gemeentebestuur althans daarvan
geheel onwetend.
Wereld-Tentoonstelling
te Antwerpen.
Over de a.s. tentoonstelling lezen
wij in het Hbl. v. Antw. o. a. het
volgende
«Indien er eene afdeeling is, die
zich in het bezit van eene voor
treffelijke plaats mag verheugen, is
het voorzeker die onzer noordelijke
taalbroeders.
«Deze bevindt zich namelijk aan
het uiteinde der Nijverheidshallen,
juist aan de groote trap, welke naar
de machinengalerij leidt, dus eene
plaats die het meest van alle door
het publiek zal bezocht worden.
«Zij beslaat eene aanzienlijke op
pervlakte weerszijden deze trap.
De werken van uitpakking en in
stallatie gaan er flink vooruit en
beloven vóór de opening geheel vol
tooid te zijn. Zij bevatten belang
rijke inzendingen van groote Hol-
landsche nijveraars en tevens ook
van H. M. de Koningin-regentes.
«De decoratie dezer afdeeling is,
zonder artistiek te zijn, zeer fraai.
De friezen der groote galerij be
staan niet, zooals elders, uit alle
gorische afbeeldingen, maar een
voudig uit. reclamen, geschilderd
op een gedamasseerden grond. De
wapenschilden die zich er tusschen
vertoonen, zijn slechts bijzaak.
«Altijd practiscb, die Hollanders!"
En verder
«De Rubenskring, die reeds zoo
vele diensten aan de kleine nijver
heid bewees, en door zijne welge
lukte tentoonstellingen zoovele lau
weren plukte, zal zich in de aan
staande wereldtentoonstelling weer
gunstig onderscheiden.
«Dank aan eene ruime onder
steuning van het stadsbestuur zal
de Rubenskring als collectiviteit
niet minder dan 900 vierkante M.
in de nijverheidshallen innemen.
«200 tentoonstellers, bijna alle
vakken dei Antwerpsche bedrijvig
heid vertegenwoordigende, zullen
ten overvloede bewijzen dat onze
jongens tegenover niemandwie het
ook zij, moeten ten achter staan.
«Het bestuur van den Rubens-
kring spaart geene moeite om zijne
taak eervol te volbrengen, en aan
de tentoonstellers, die zich onder
zijne leiding plaatsten, de gunstig
ste voorwaarden te verschaffen.
Nu reeds beschikt de kring over
eene som van 4000 fr. tot het aan-
koopen van tentoongestelde voor
werpen.
«De Rubenskring heeft het uit
stekend gedacht gehad, zijne af
deeling op te luisteren met eene
schildering, de groepen voorstel
lende, waarmee hij in het landju
weel optrad en meê de hoogste
onderscheiding behaalde.
«Het is de schilder E. van Hove,
die met de zware taak belast werd,
die lange rij groepen en wagens
op bet doek voor te stellen."
Het proces-Henry.
Te Parijs is Vrijdag het proces
begonnen tegen den anarchist Emile
Henry, die terecht staat wegens de
aanslagen in de rue des Rons En-
fants en het Café Terminus.
Ondanks den buitengevvonen toe
vloed van nieuwsgierigen vielen er
geen ongeregeldheden voor, dank
zij de voorzorgsmaatregelen, welke
de politie tot handhaving der orde
had genomen. Als bewijsstukken
lagen op de tafel allerlei stukken
van bommen, spijkers, kogels en
wat al niet meer. Daarbij vond men
er kleederen, die ten huize van
Henry in beslag zijn genomen, ge
broken stoelen uit het Café Termi
nus en allerlei andere voorwerpen,
welke betrekking hadden op den
aanslag kortom de gerechtszaal
had wel iets van een uitdragers
winkel.
De zitting werd grootendeels
besteed aan het verhoor van Henry,
die groote onverschilligheid be
toonde en zich zelfs op zijne daad
beroemde. Tevens erkende hij zijne
schuld aan den aanslag in de rue
des Bons Enfantswelken hij had
gepleegd, ten einde de bourgeois
van de mijn-maatscliappij te straf
fen voor hun volhouden bij de be
kende werkstaking te Carmaux.
Uitvoerig deelde hij mede, hoe hij
den aanslag had beraamd en uit
gevoerd. Toen de voorzitter hem
er op wees, dat vele onschuldigen
door zijn misdadige aanslagen waren
getroffen, antwoordde Henry, dat
allen, die getroffen werden, toch
behoorden tot de bourgeoisietegen
welke hij strijd voerde.
Ten slotte werden nog verhoord
de kellner Paquet, die in het café
werd gewond, de brigadier Poisson,
die Henry in hechtenis nam, en
een andere getuige, die bij den aan
slag aanwezig was.
In het Engelsche Lagerhuis is
met 232 tegen 207 stemmen het
voorstel aangenomen tot het be
noemen van eene parlementaire
commissie tot het onderzoeken van
alle wetsontwerpen, uitsluitend be
trekking hebbende op zaken, die
Schotland betreffen. Verder is be
sloten het wetsontwerp in behande
ling te nemen tot het instellen van
Parochiale Raden in Schotland.
In het Pruisische Heerenhuis werd
Vrijdag de begrooting behandeld.
De minister-president, graaf Eu-
lenburg, verdedigde kanselier Ca-
pivri, tegen de beschuldiging dooi
den conservatieven leider Von Mir-
bach ingebracht, dat de regeering
van het Duitsche rijk in gebreke
bleef de belangen van den land
bouw op voldoende wijze te behar
tigen.
Graaf Eulenburg verklaarde, dat
hij zeer beslist rnoest opkomen
tegen de verkeerde meening, dat
den Rijkskanselier de landbouw
onverschillig is of dat hij den land
bouwers vijandig gezind is.
Ten slotte legde de minister-pre
sident de verklaring af, dat de
Pruisische regering in den Bonds
raad steeds haar verplichtingen was
nagekomen.
Berichten uit Sofia maken mel
ding van een kabinetscrisis in Bul
garije. Savolf, de minister van
oorlog, heeft zijn ontslag genomen,
daar hij niet kou samenwerken met
Stambuloff, den minister-president.
Onmiddellijk is hij door kolonel
Petrofï vervangen.
Tusschen de regeeringen van
Portugal en de Argentijnsche re
publiek dreigt een ernstig geschil
over de behandeling, welke den
Brazilianen, die zich aan boord be
vonden van de Portugeesche oor
logsschepen in de haven van Buenos-
Ayres is ten deel gevallen. Men
beweert, dat de diplomatieke be
trekkingen tusschen beide staten
zullen worden afgebroken, indien
de 30 Brazilianen, die met geweld
van de Argentijnsche stoomboot
Donato door de Portugeezen zijn
weggevoerd, niet weer ter beschik
king van de Argentijnsche regeering
worden gesteld.
De Braziliaansche officieren, die
door de Portugeezen met geweld
aan boord hunner oorlogsschepen
werden gehouden, zijn ontvlucht.
Tot ben, wien het gelukte van de
Portugeesche schepen te ontkomen,
behoort ook generaal Saldanha.
Valsche bankbiljetten.
Omtrent de zaak der valsche
bankbiljetten, welke eerstdaags voor
de Amsterdamsche rechtbank zal
dienen, wordt nog het volgende
gemeld. Als hoofddader zal terecht
staan E. O. Krausse, wien ten laste
wordt gelegd de vervaardiging van
ruim 700 valsche bankbiljetten van
f 100, ongeveer 170 van /'200 en
ruim 300 van /'300 en uitgifte van
verscheidene dezer bankbiljetten op
verschillende plaatsen.
Als medeplichtigen zullen voor
den rechter verschijnenSusanna
Toebaerts. beschuldigd aan Krausse
eenige duizenden guldens te hebben
verstrekt tot aanschaffing van ma
terialen en een zeer grooten voor
raad valsche biljetten onder hare
berusting te hebben gehadII. R.
Thum, wien ten laste wordt gelegd,
dat hij Krausse aan eene boven
woning en materialen heeft gehol
pen, hem financieel steunde en een
gedeelte der vervaardigde biljetten
in voorraad had: Van Liemt en
Frey, die den hoofddader evenzeer
met geld zouden geholpen hebben
en biljetten onder hunne berusting
hadden, waarvan eerstgenoemde
wel, Frey niet een gedeelte in om
loop brachtSinnige, Rempt. Keese
en Loeschke, die allen valsche bil
jetten moeten hebben uitgegeven,
en Arntz, die den in zijn bezit
zijnden voorraad aan Rempt ter
hand stelde.
Gelijk men weet bevinden al de
genoemde personen zich in hech
tenis.
