GEMENGD NIEUWS.
LlhttlSOii
Vervolg Stadsnieuws.
Burgerlijke 8taiu.
Deze „rotonde41 was op bedaarde, een
voudige wijze versierd.
Onder de aanwezigen bevonden
zich vele leden van den gemeente
raad, de Raad van Beheer der „Ko
ninklijke Vereeniging", de Raad van
Beheer der Nederlandsche Opera,
hoofdbestuurderen van het Tooneel-
verlond, aandeelhouders van den
schouwburg, vele kunstliefhebbers,
geen t oneelarlisten, weinig letter
kundigen.
Ruim kwart over elf trad het Da-
gelijksch Bestuur der gemeente bin
nen, begeleid door den Raad van
Beheer der Stadsschouwburgmaat
schappij.
Bijna nmiddellijk nam baron G.
A. Tindal, voorzitter van dezen Raad
het woord en hield een rede, aan
het slot waarvan hij den schouw
burg overdroeg. Door den burgemees
ter werd zijn toespraak beantwoord.
Zaterdagavond had de reeds be
sproken feestuitvoering plaats, die
door een groot aantal geDoodigden
we rel bijgewoond.
Van Let nieuwe gebuuw zelf volgt
hieronder eene beschrijving.
Het hoofdgebouw in gemengd en
berg- en baksteen, in renaissance
stijl opgetrokken heeit een gevel-
lengte van 45 M., zoowel voor als
achter. De 1 eide zijgevels zijn 48.60
M. langhet avant-corps is 11.40 M.
lang en 26.10 M. breed, zoodat de
grootste Ie? gte, over het midden van
het gebouw genomen, 60 M. is.
Lagen in den ouden schouwburg
tooneel en zaal in de breedte van
het gebouw thans liggen zij achter
elkander, gescheiden door een afsluit-
muur die het geheele gebouw in
twee helften deelt, de eene die waar
het publiek zich beweegt, en de an
dere de geheimzinni e wereld van
tooneel, coulissen, kleedkamers, ar-
tistenfoyer enz.
Drie verdiepingen zijn er onder het
tooneeL De coulissen bewegen langs
„wagens" in de „Untherbühne", door
sleuven in den vloer van het tooneel
heen. De vloer van het tooneel is
van hout, en die van het orkest ook;
de laatste is geperforeerd om een
goeden klankbodem te vormen,
maar dat is ook alle hout wat aan
het tooneel zelf is vertimmerdoveri
gens is er slechts steen of metaal te
vinden. De 11 meter breede tooneel-
opening heeft een ijzeren brandscherm
van gegolfd plaatijzer, dat als een
venster in looden hangt, en dus door
den machinist gemakkelijk wordt ne-
dergelaten. Mocht dus onverhoopt
toch brand ontstaan op het tooneel
wel is de kans gering, want het
hout van de décors is geverfd met
asbestverf, en beplakt met amean-
thepapier, dan is in ongeveer 25 se
conden het tooneel volkomen afgeslo
ten. Bovendien loopt langs het brand
scherm een waterscherm,een wijde buis
die aan éen kant geperforeerd is, en een
lange rij gietermonden draagtjwordt zij
geopend, dan spuit zij als het ware
een muur van water langs het scherm,
en behoedt dit tegen den invloed van
het vuur. Ook over het geheele too
neel heen loopt een waterscherm.
Neem daarbij in aanmerking, dat
iedere rang twee trappen heeft om
weg te komen, gemakkelijke recht
hoekige trappen, die dus overal even
breed zijn en het gevaar voor vallen
tot de kleinste proporties terugbren
gen, dat de deuren door een handige
inrichting bij eenig gedrang van bin
nen, vanzelf openslaan het publiek
mag dus de paniek als een booze
herinnering aan vroeger dagen ge
rust te huis laten. Ook al stond het
twintig meter hoge tooneel in lichte
laaie, het huis kan door ieder bin
nen weinige minuten worden verla
ten. Voor hen die tegen brandgevaar
hebben te waken is het eerst gezorgd.
Een machine van éen atmosleer
was voor de verlichting voldoende;
deze heeft, omdat zij mede voor de
verwarming dient, een capaciteit van
zeven atmosferen. Zeshonderd lam
pen branden met haar hulp gedurende
drie en een half uur.
Achter in het gebouw op de tus-
schenverdieping, liggen de directie
kamers van het „Nederlandsch Too
neel44 en de „Nederlandeche Opera44
de ingang voor beide is aan de Mar-
nixstraat.
Wij zijn nu buiten, en gaan den
hoofdingang in. Een vierkante vesti
bule met de plaatsbureaux leidt naar
een tweede groote rende vestibule,
met pilaren van graniet, en een lam
briseering van denzelfden steen. Een
groote spiegel in den achterwand helpt
de dames dadelijk een eersten blik
op haar toilet werpen. Openslaande
deuren geven rechts en links toegang
naar het rechthoekig ruim trappen
huis met zijn door Plaat uit Delft
gesmeed ijzeren, door koperen balken
gedekte leuningen. Dit zijn de trap
pen naar de stalles, het parterre, de
loges en het balcon. De toegangen
tot den derden en vierden rang zijn
geheel afzonderlij kzij hebben hun
eigen vestibule en bureel. Op de eer
ste verdieping is de corridor voor de
eerste rangen. Het parterre ligt, gelijk
fn de groote opera te Parijs, boven
de ronde vestibule. Waarom niet ge
lijkvloers? Omdat onze drassige bo
dem niet toelaat diep ondergrondsche
vertrekken te bouwen, en het tooneel
zijn dessous noodig heeft. In de gangen
komen de gebruikelijke vestiaires enz.
uit; de bezoekers der eerste rangen
mogen geen parapluies medenemen
in de zaal; de dames moeten haar
hoeden buiten laten, en voor ieder
stuk dat zij ter bewaring geven, bij
de afgifte, niet bij de ontvangst, vijf
cent per stuk betaleu.
De foyers zijn zeer eenvondigdie
van den vierden r*ng heeft een bank
langs den wand, die van den eersten
bezit, als eenig meubel een buffet,
waar het democratische bier niet zal
zijn te krijgen. Met opzet is die in
richting zoo, omdat de kleine pauzes
maar tien minuten zullen duren, en
de groote niet meer dan twintig. De
groote foyer ziet door de loggia's on
der de drie groote bogen over de
peristyl heen uit op het Leidsche
plein. Hij wordt misschien bij vorste
lijk bezoek tot ontvangkamer be
stemd. Want de koningsloge ligt,
traditioneel Nederlandsch, tegenover
het looneel. Zij kan worden vergroot
door het wegnemen van een paar
beschottende corridor erachter kan
worden afgesloten en omgeschapen
tot een klein salon, dat dan in den
foyer uitkomt. Het publiek echter
zal, door twee deuren in denzelfden
wand van den foyer, maar dichter bij
de hoeken, toch in den foyer kun
nen komen, en vrij circuleeren.
De zaal geeft in haar rijkdom van
rood en goud een blijden indruk.
Rood peluche zijn de meubelen der
eerste rangen, die der overige leder
van een zachte lichtbruine kleur.
Het voordoek is geschilderdeen in
plooien neerhangend en hier en daar
met zware embrasses opgenomen
gordijnhet plafond van ijzercement
is in den gebruikelijken hemelsblau-
wen tint; de zinnebeeldige voorstel
lingen van muziek, drama en blijspel
vormen de groote figuren erin. Doek
en plafond zijn geschilderd door De-
vys en Lynne uit Brussel. De kroon
heeft wat byzantijnschzij is geheel
verguld, en heeft niet alleen elec-
trisch, maar ook gaslicht. Daardoor
wordt volgens de deskundigen het
doodsche schijnsel der electrische
lampen weggenomen, het dient bo
vendien in geval van plotselinge de
fecten in de nog altijd niet onfeilba
re electrische leidingen, en helpt bo
vendien de zaal ventileeren. Want
door een rooster moet daar de be
dorven lucht, die van onder de pe
ristyl door twee motors, die een
waaier drijven, langs de verwarmings-
kamers naar binnen is gezogen, wor
den weggevoerd. Ook daarboven drijft
weder een motor een tweetal waaiers.
In éen uur tijds is de lucht in de ge
heele zaal ververseht.
Rondom vier rijen fauteuils d'or-
chestre en veertien rijen parterre-
stoelen zonder leuning liggen de be-
nedenloges, in het donker gehouden
als baignoires door de ver vooruitste
kende bovenloges. De stoelen hebben
hier éen leuning. Weder boven de lo
ges liggen twee galerijen. De cirkel
der loges wordt door zuilenparen ver
broken, die van onder naar boven
doorloopen, en entre-colonneloges vor
men. Een daarvan, in de nabijheid
der koningsloge en op dezelfde ver
dieping is bestemd voor Gedep. Sta
ten. B. en W. hebben de logeavant-
scène linke, de overige grillée's zijn
voor den raad van beheer van tooneel
en schouwburgmaatschappij, artisten-
loge3 enz. De orkest vloer kan drie
standen hebbenheel in de diepte
voor Wagnervoorstellingenwat hoo-
ger voor gewone opera's, en gelijk
vloers. Dan wordt bij sommige
Hollandsche voorstellingen de ba
lustrade weggenomen, en de vrijge
komen ruimte door fauteuil's d'or-
chestre ingenomen.
Jan Vrolijk, f
Een onverwacht en gevoelig ver
lies heeft Zondag de Nederlandsche
schilderkunst geleden door den dood,
na korte ongesteldheid van den kunst
schilder Jan Vrolijk, den begaafden
dier- en landschapschilder, te 'sGra-
venhage wiens talent in binnen- en
buitenland hoog gewaardeerd werd
en die door zijn persoonlijke hoeda
nigheden in hoog aanzien stond in
de kunstwereld. Slechts 48 jaren is
hij oud geworden.
Vele onderscheidingen vielen hem
ten deel.
Ook als etser had hij zich een goe
den naam verworven.
Hij maakte deel uit van het bestuur
van Pulchri Studio.
Politiek Overzicht.
Het bureau van het Vredes-Con-
gres, dat te Brussel is gehouden, is
Zaterdag door den koning van België
in audiëntie ontvangen. In eene door
den koning uitgesproken rede deelde
hij mede, dat hij groot belang stelde
in het werk van de mannen en vrou
wen van naam, die aan dit Congres
deelnamen. Vooral wijdde hij zijne
aandacht aan het vraagstuk van den
vrede, omdat hij souverein van een
neutralen staat is.
In den namiddag werd de slotzit
ting van het congres gehouden, waar
op verslag werd uitgebracht van de
audiëntie bij den koning.
Een t legram uit Saint Louis (in
Senegal) dat te Parijs is ontvangen
vermeldt het volgende
Er loopen geruchten volgens welke
de toestand in Tombuctu ernstig
zou wezen. Een compagnie tirailleurs
zou geheel verslagen zijn.
Reuters bureau maakt hiervan in-
tusschen slechts onder voorbehoud
melding, want bij het ministerie van
koloniën heeft men nog geen enkel
bericht ontvangen.
Zondagmiddag had de minister
van koloniën te Parijs nog geen ant
woord op zijn verzoek, per telegraaf
gericht tot den gouverneur van Soe
dan Grodet, om inlichtingen over
den werkelijken staat van zaken te
Tomboctoe.
De heer Hanoteaux houdt het er
voor, dat de telegraaf lijnen tusschen
Segou Sikoro en Kayes verstoord zijn.
Zoo tracht men het te verklaren, dat
de heer Grodet nog niets heelt ge
meld. Misschien is deze stoornis ver
oorzaakt door de hevige regens, wel
ke in dezen tijd in deze streken aan
de orde zijn, maar het is ook moge
lijk, dat de lijnen door de Toearegs
zijn vernield.
De staat van beleg te Rio de Janeiro
is opgeheven.
De „pseudo" baron Sternberg.
Ditmaal is het bericht der arresta
tie van den langgezochten anarchist
„baron Sternberg44 officieel. Het par
ket te Luik ontving Vrijdagnamid
dag de volgende dépêche:
„Cyprien Jagolkowski gearresteerd
bij Petersburg. Zijn identiteit staat
vast en is door hem erkend (Getee-
kend). De militaire commissaris van
Petersburg.44
De graaf van Parijs.
De toestand van den graaf van
Parijs is onveranderd, maar de zieke
blijft zeer zwak. Hij heeft echter een
vrij goeden nacht doorgebracht.
Eene erfenis-quaestie.
De Nederlandsche regeering wordt
bedreigd met een proces door een
„syndicaat van erfgenamen", die aan
spraak maken op een groote som, r.a-
gelaten door een Franschman, Col-
mon geheeten, in dienst bij de Oost-
Indische Compagnie en in 1792 over
leden.
Een Franschman, Colmen genaamd
aldus wordt uit Parijs gemeld
een beambte der Oost-Indische com
pagnie, overleed in 1792 en liet een
vermogen na van een paar millioen
francs. Drie vierde van dii vermogen
liet hij na aan zijne betrekkingen in
Nederland, maar een vierde vermaakte
hij aan eene nicht, die in een krank
zinnigengesticht werd verpleegd. Deze
nicht overleed in 1820, zonder dat
haar een cent was uitgekeerd van het
vermogen, hetwelk de oom haar had
nagelaten. Met berekening der rente
wordt nu beweerd dat het deel der
nalatenschap nu tot 45,000,000 francs
is vermeerderd.
Tevens evenwel nam ook het aan
tal der erfgenamen steeds toe. Op
het oogenblik bedraagt hun aantal
154. Deze erfgenamen hebben nu een
syndicaat gevormd, dat pogingen in
het werk zal stellen om de Neder
landsche regeering te dwingen hun
dit bedrag uit te keeren.44
Onze regeering zal zich zeker wel
niet bijzonder ongerust maken over
dit dreigende proces. Trouwens aan
dergelijke erfenis-quaestiën zijn wij
in ons land wel gewend.
Eene luchtreis tegen wil en
dank
In de nabijheid van Weenen wer
den Donderdagmorgen door de mili
taire luchtschippers proeven genomen
met het vuren op een „ballon captif44,
terwijl een tweede ballon tot het
nagaan van de uitwerking van het
geschut op gelijke hoogte door de
soldaten werd vastgehouden. Plot
seling ontglipte het touw aan de sol
daten, en de ballon met den officier
die noch anker noch ballast had,
verdween uit het gezicht. Men ver
keerde in groote ongerustheid om
trent het lot van den officierden
volgenden dag kwam echter het be
richt, dat hij na een luchtreis van 13
uur aan de Kroatisch-Bosnische grens
was neergedaald.
Aardbeving.
Een hevige aardschok is Vrijdag
te 2 u. 25 voorgekomen te Bucharest
en vele andere plaatsen. Ernstige scha
de is aangericht, vooral te Galatz,
waar de hoofdkerk en de gebouwen
der postadministratie en het gerechts
hof zwaar beschadigd zijn.
Een bezoek bij Stambuloff
Wil men weten hoe Stambuloff
bewaakt wordt? Volgens zijn eigen
verklaring aan een verslaggever der
Frank f. Zeit. zit hij begraven in zijn
huis. Des avonds 10 uur worden voor
de deur gendarmen met geveld ba
jonet opgesteld. Er komt geen mensch
meer uit of in, zelfs geen huisknecht.
Een brief mag niet meer worden af
gegeven, de deur is en blijft geslo
ten.
De correspondent der Frankfurter
wilde zich overtuigen, dat dit werke
lijk waar was. Hij begaf zich op een
avond om half elf met een Bulgaarsch
bediende naar de straat, waar dege-
we/.en premier woont. Het was er
zoo stil als op een ker hof. Drie
gendarmen 6tonden gewapend voor
het huis van Stambuloff. „Zoodra
wij, heet het, tegenover de woning
gekomen waren, komt een gendarme
naar ons toe en vraagt waar wij
heengaan. Mijn bediende antwoordt,
dat ik bekend ben met Stambuloff
en hem een bezoek wil brengen.
„Dat is verboden", zegt de gen 1 arme.
„Maar mijnheer is door Stambuloff
uitgenoodigd en heeft gewichtige din
gen met hem te bespreken", ant
woordt mijn bediende. „Verboden"
heet het weer. „Mijnheer is een
vreemdeling, hier is zijn visitekaartje"
gaat de man voort. Alweder klinkt
het met een grafstem „verboden".
Uit mijn zak haal ik een brief te
voorschijn aan Stambuloff; mijn be
diende neemt dien van mij aan en
verzoekt verlof, het schrij ven aan het
huis af te geven. „Verboden". „Wilt
u hem misschien zelf even afgeven?"
vraagt hij den gendarme. „Verboden".
Hij ging heen. Stambuloff had niet
overdreven.
Bastormiug.
Een aantal grieksche officieren be
stormden Zaterdag jl. het bureau van
het te Athene verschijnende nieuws
blad Acropolisdaar in dat blad min
der aangename toespelingen op het
leger waren gemaakt. Vele redacteure
bekwamen verwondingen, gelukkig
evenwel geen ernstige.
De oorlog tusscheii China
en Japan.
Uit Chefoo wordt gemeld, dat de
kanonneerboot Redpole teruggekeerd
is met de tijding dat het bericht
als zou Port Arthur door de Japan
ners zijn aangevallen, ongegrond is.
De vreemdelingen in de noordelij ke
havens zijn zeer ongerust wegens de
jongste mishandelingen van zende
lingen. Zij vreezen, dat het keizerlijk
besluit waarbij aan de bevolking be
volen wordt, de zendelingen en vreem
delingen te eerbiedigen, in den wind
zal worden geslagen.
Volgens een bericht aan de Times
uit Tientsin zouden 14japansche oor
logsschepen met 4000 man troepen
aan boord Port Arthur hebben aan
getast. De chineesche vloot zou bevel
ontvangen hebben den strijd tegen de
Japanners aan te vangen.
De Figaro verlangt dat Frankrijk,
wegens de vermoording van den tol
beambte Chaillet door de Cnineezen,
op voldoening zal aandringen.
Het Hbld. ontving, hedenochtend
de volgende telegrammen van zijn
correspondent te Batavia.
I.
Abdoel Kadiot Omrekat, vriend
van den radja van Lombok, agent
eener Engelsch-Chineesche Kongsee,
gevangen genomen.
II.
(Afgezonden te 1.25.)
Ai de versterkingen zijn op Lom
bok aangekomen. De gezondheids
toestand is uitmuntend.
Kapt. Willemstij n van den generalen
staf en controleur Liefrinck zijn aan
gewezen om de Sasaks aan te voeren
tegen de Baliërs, die den strijd in
het open veld tracoten te vermijden.
Vorst Goma heeft hulptroepen aan
geboden.
Het adres dat door de Raden der
Gereformeerde kerken (Ged. Oude
gracht, Klein Heiligland en Ridder
straat) tot den Gemeenteraad is ge
richt, luidt aldus
Aan den Raad der Gemeente
geven met verschuldigden eerbied te
kennen
de Raden der gereformeerde kerken
alhier, afdeelingenGedempte Oude
Gracht, Klein Heiligland en Ridder
straat,
dat zij met leedwezen moeten zien,
hoe de Zondag veelal gebruikt wordt
tot het houden van publieke verma
kelijkheden, die het gevolg hebben,
dat er onaangename en weerzin wek-
i kende tooneelen plaats grijpen,getuige
het voorgevallene aan den avond van
den onlangs op Zondag plaats gehad
hebbenden roei wedstrijd, en laatstelijk
weer bij de gymnastiekfeesten; mede
veroorlooven zij zich de vrijheid uw
achtbaar college te wijzen op het pu
bliek venten langs de straat met kar
ren. waarbij dan de waren door luid
roepen (schreeuwen) worden aanbevo
len, als ook op de toenemende stal
letjes en kramen. Een en ander is de
laatste jaren zoo toegenomen, dat men
in onze stad nauwelijks meer zien
kan dat het de dag des Heeren is
feiten toch die door uw college niet
kunnen ontkend worden, en waardoor
aan zoo menigeen, wien de eere Gods
en daarom de heiliging van den Zon
dag zeer ter harte gaat, ergernis wordt
gegeven.
Die God die ons allen geschapen
heeft en u met een deel van zijne
Majesteit bekleedt, heeft er recht op
dat ook de overheid, die van Hem
haar gezag ontleend Hem zal eeren,
ook door op net terrein van het pu
blieke leven, alles te beletten, wat
Zijn naam on teert en daarom Zijn
toorn verwekt.
En nu is met name de Kerk geroe
pen, om op dit hooghouden van Zijn
e r en daarom ook op het uitwendig
heilighouden van Zijnen dag, zeer bij
zonderlijk bij de overheid aan te
dringen.
De Kerk heeft roeping de overheid
hatr plicht voor te houden.
Door de Kerk wordt steeds u toege-
gebeden, en voor u gebeden dat ook
in deze uw college zich gedragen
moge overeenkomstig den eisch, die
door Hem in zijn heilig en onfeil
baar woord u wordt gesteld.
Want niet is uw college verant
woording schuldig, uitsluitend aan
hen, die den Zondag willen ontheili
gen, maar bovena aan Hem die in
Zijn woord u noemt: „Gods diena
resse".
Redenen waarom zij u verzoeken
die maatregelen te nemen, die in over
eenstemming zijn met de waardig
heid en den eerbied die voor den Zon
dag moeten worden gekoesterd.
't Welk doende, enz.
■attciö iCljwSh.
Het stoomschip Bromo, van Rot
terdam naar Java, arriv. 1 Sept. te
Batavia.
Het stoomschip Soerabajavan Ja
va naar Rotterdam, vertrok 1 Sept.
van Perim.
Het stoomschip P. Galandvan de
N. A. S. M., arriv. 1 Sept. van New-
york te Amst.
Het stoomschip Rotterdamvan de
N. A. S. M., vertrok 1 Sept. van Rot
terdam naar Newyork.
Het stoomschip Soembingvertrok
1 Sept. van Rotterdam naar Java.
Het stoomschip Conradvan Bata
via naar Amst., vertrok 31 Aug. van
Port-Said.
Het stoomschip Prinses Amalia, van
Amst. naar Batavia, arriv. I Sept. te
Padang.
Het stoomschip Prinses Marievan
Amst. naar Batavia, pass. 31 Aug. St.
Vincent.
Het stoomschip Veendam, van tie
N. A. S. M., arriv. 1 Sept. van Rot
terdam te Newyork.
ORGELBESPELING.
in de Groote- of St. Bavo-kerk
alhier, op Dinsdag 4 Svpt 1894 des
namiddags van 12 uur, door den
Heer W. EZERMAN
PROGRAMMA.
1. Fuga op den naam
BachSchumann.
2. Lied ohne Worte Mendelssohn.
q a. Adagio non troppo
3' b. Finale. Rhembarger.
4. Marche funèbre Beethoven.
5. Ave Maria Schubert.
Bevallen: 1 Sept. C. M. de
Wildede Lugt z. - 2 F. Schotema
Kleve z.
Overleden: 1 Sept. N. G.
Schaekman 11 m. z. Spaarnw.str. - 2
S. de RijkBorgman 65 j. Vrouwe-
steeg.
MARKTN1EUWS
HaoHem3 Sept. 1894.
Graan- en Zaadmarkt.
Roode tarwe f0.a f0,Witte
tarwe i 5,25 a 5.Rogge f 4,a 0,
Haver f3,— a f0,—Gerst f4,50 a
3,50, Groene erwten f'O,a 0,Ca-
pucijners f 10,25 a9,50, Paardenboonen
f0,a 0,Duivenboonen f0,a
0,Blauw maanzaad f10,a 0,
Bruin mosterdzaad f 11,Koolzaad
f 0,Karweizaad f 13.35 a 13.per.
50 kilogr.
Aardappelen- en Botermarkt.
aaiigeY. yerKocM laagste ïioogs.pu
Boter 241 Kg. 241 Kg. f 1,f 1,10
Biggen 179 st. 179 st. f6,— f 10,—
Schramm. 121 st. 121 st. f 11,f16,
Aardapp. 270 Hl. 270 Hl. f 1.50 f3.10
Appelen 129 Hl. 110 HL f3,14,
Peren 232 HL. 166 H.L. f2.- f4.—
Edam, 1 Sept. KaasAangevoerd 57
stapels, weg. 13018 Kg. Hoogste prijs
26,50 de 50 Kg.
