NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Maandag 3 December 1894.
No. 3504'
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
LOMBOK.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
INGEZONDEN.
12 Ja trgaRjc
HAARLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37 J.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon* en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat ld., Haarlem. Telefoonnummer 132.
van 1—5 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnement» en Advertentiën word» aangenomen door
onae agenten en door alle boekhandelaren en courantiere.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOB# F, JONESSue*., Parijn 31 Faubourg Montmartr*
EERSTE BLAD.
Officieel Lomboklelegram.
„Teruggekeerd van Lingsar, waar
uit eene verkenning Noordelijk en
Oostelijk gedaan. Overal is de be
volking goedgezind, de passers worden
druk bezocht; de hoofden zijn in den
omtrek van Lingsar aanwezig. De zoon
en kleinzoon van den Radja zijn naar
Batavia gezonden."
H arlem) 1 Dec. 1894.
VERGADERING van den Raad
der gemeente Haarlemop Woens
dag 5 December 1894, des na
middags te 1 ure.
1. Mededeelingen en ingekomen
stukken. Goedgekeurde besluiten.
Missive Commissie van Toezicht mid
delbaar onderwijs toekenning prijzen
meisjesschool voor middelbaar onder
wijs. Aanwijzing plaats nieuw te bou
wen hulpbureau van politie.
2. Herstemming voorstel B. en W.
met advies Commissie van Financiën
verhuring grond in den Hout aan H.
Scholten.
tu 3. Voorstel B. en W.W. wijziging
verordening, regelende de inrichting
1 der gemeente-politie.
4. Id. id. adres bloemisten en tuin-
bouwgilde „Elizabeth,"afgraving duin-
gronden.
5. Id. id. adres D. Bremer e. a., ver-
meedering aantal gravenmakers.
^6. Id. id. met advies Commissie van
j Financiën verschilende adressen we-
derinhuring gemeente-eigendommen,
f 7. Id. id. id. id. adres J. C. P. A.
Lanzing en H. C. Louwerse Jr., aan
koop grond Zijlweg.
i 8. Id. id. benoeming onderwijzer le
kl. school D.
jH 9. Id. id. bevordering 3 onderwij
zers 3e kl. scholen B, C en F.
I 10. Benoeming curator gymnasium.
I:.' 11. Id. 3 leden Commissie v. Toe
zicht op het lager onderwijs.
12. Id. lid Commissie van Toezicht
Stedelijk Museum.
13. Id. lid Commissie van deskun
digen, bedoeld bij art. 40 gas-contract.
I 14. Verslag opzichter gasverlichting
cover October j.l.
en Secretarissen in Noordholland en
ran de afd. Haarlem van het Nederl.
Werkl. Verbond.
De burgemeester dezer gemeente,
Jhr. Mr. J. W. G. Bore 1 van Hoge-
landen, f schetste den overledene in
goedgekozen bewoordingen als de
krachtige, bekwame magistraat, als
voorzitter van de vereeniging van
burgemeesters en secretarissen en als
mensch. Spreker richtte daarbij deels
het woord tot de familieleden.
Nadat ook de heer mr. H. Enschedé
den overledene had herdacht, zeide
de zoon van wijlen onzen burgemees
ter, de heer E. A. Iordens, de aan
wezigen dank voor de betoonde be
langstelling.
Nog lang zal voorzeker de nage
dachtenis van Mr. E. A. Iordens in
onze stad bewaard blijven.
Op den aanstaanden Nieuwjaars
dag hoopt de inspecteur van politie
der eerste klasse, de heer W. Scher-
penhnijzen alhier zijne vijf en twin
tigjarige dienstvervulling te vieren.
Met het oog op zijne ijverige plichts
betrachting en de aangename ver
houding tusschen het publiek en
hem bestaande, zal het den geach-
ten inspecteur gewis niet aan blijken
van belangstelling ontbreken.
Het stedelijk museum van schil
derijen en oudheden op het Raadhuis
alhier is in de afgeloopen maand be
zocht door 119 betalende en 288 niet
betalende personen.
Begrafenis van Mr. E. A.
Iordens.
Ongeveer kwartièr voor eenenkwam
de trein, die het stoffelijk overschot
van mr. E. A. Jordens vervoerde,
aan het station te Haarlem aan.
Te 2 uur ongeveer kwam de lijk
stoet op de begraafplaats aan.
Tal van autoriteiten volgden den
lijkwagen of wachtten dien op de
begraafplaats af. Wij merkten op den
heer Commissaris der Koningin in
deze provincie, den Burgemeester van
Haarlem; de wethouders, uitgezon
derd dr. D. de Haan, die door onge
steldheid verhinderd was, deputatiën
van Teyler, van Zang en Vriendschap,
Weldadigheid naar Vermogen, leden
van Ged. en Prov. Staten, hoofdamb
tenaren en ambtenaren der Secretarie,
ambtenaren der provinciale griffie,
burgemeesters van aangrenzende ge
meenten, den dijkgraaf der Haarlem
mermeerpolder, den auditeur mili
tair, den provinciaal-griffier, den
gemeente-secretaris, leden van den
Raad, officieren der schutterij en een
bijzonder groot aantal belangstellen
den. De stoet werd voorafgegaan door
de twee oudste boden van het Stad
huis.
Vele kransen dekten de lijkkist,
waarbij van Burgemeester en Wet
houders met den gemeente-ontv inger.,
van de Vereen, van Burgemeesters
Woensdag 11. vergaderde de com
missie belast met het nagaan der
voorloopige statuten voor de coöpe
ratieve vereeniging tot verschaffing
van electrisch licht. Maandag a.s.
komen weer de achttien geïnteres
seerden bij elkander en het plan be
staat den lOn December allen die
van hunne adhaesie hebben blijk ge
geven, tot een algemeene vergadering
op te roepen.
De operette-vereeniging „Con Amore"
alhier, welke reeds zoo vele goedge
slaagde uitvoeringen heeft gegeven
zal Dinsdag 18 December optreden
met „Rooske Kleeve", komische opera
in 3 bedrijven, muziek van Ch. de
Bont.
Aanstaanden Zondag zullen op het
museum van Kunstnijverheid alhier,
tentoongesteld worden de werken van
Jean Bérain, architect, teekenaar en
graveur; geboren in 1639 te Michel,
gestorven in 1711 in het Louvre te
Parijs alwaar hij sedert 1677 gehuis
vest was.
Hij was verbonden aan het Kon.
Kabinet van Lodewijk XIV waarin
hij zijn meester de Giesey in 1673 was
opgevolgd.
In 1690 heeft hij Lebrun vervangen
voor de compositiën en het toezicht
van de uitvoering der buitenversierin
gen van de koninklijke schepen. Hij
muntte vooral uit in het teekenen
van costumes en van balletscènen,
van ornamenten en arabesken.
Gedurende de maand November
werd het museum door 891 personen
bezocht.
Des Zondags is de toegang vrij.
Ter benoeming van een leeraar in
de Hoogduitsche taal en letterkunde
aan de openbare handelsschool en
daaraan verbonden hoogere burger
school met drie-jarigen cursus te
Amsterdam worden door Burg. en
Weth. aanbevolen de heeren B. J.
ter Brugge, leeraar aan H. B. S. met
5-jarigen cursus alhier en F. Tymstra,
leeraar aan de H. B. S. en het gym
nasium te Dordrecht.
Van de teekencursus, onder lei
ding van den heer J. W. Sevenhuij-
sen alhier, slaagden voor de speciale
teekenakte de volgende onderwijze
ressen en onderwijzersde dames J.
de Koek, M. v. der Leij, en G. v. der
Stock; de heeren W. H. Jintes, P.
Pronk, J. Schakel, C. Smit, E. Ver-
wael en J. D. Wassink, allen te Haar
lem.
De Haarlemsche Bachver
eeniging by het Weidner-feest.
Tot dusver werd door ons nog niet
melding gemaakt van eene onder
scheiding den heer W. B. Weidner
ter gelegenheid van zijn tachtigsten
geboortedag ten deel gevallen. Des
namiddags ten twee ure vervoegde
zich ten zijnen huize de Directie der
Haarlemsche Bach vereeniging, die den
jubilfris het pudste lid hunner
vereeniging het eere-diploma aan
bood. De voorzittende directeur de
heer F. Smit Kleine gaf den heer
Weidner van zijne benoeming tot
eerelid kennis onder de volgende toe
spraak: „Juist anderhalve eeuw ge
leden in deze zelfde maand, misschien
wel op denzelfden datum, stond Fre-
derik de Groote met zijne muziekka
pel te Sans souci gereed eene uitvoe
ring te beginnen toen een adjudant
haastig binnentrad en den Koning
een politiebericht overhandigde.„Mijne
heeren 1" riep de Koning uit, „de oude
Bach is aangekomen l" De muziek
instrumenten werden weggeborgen en
de oude Bach werd onverwijld op het
kasteel ontboden. Nog in reiscostuum
verscheen hij voor den Koning en deze
leidde hem na hartelijke verwelko
ming de vertrekken rond en noodigde
hem uit alle Silbermannsche piano
forte (de Bechsteins der XVHIe eeuw)
te probeeren.
Bach gaf hieraan gevolg doch toen
de Koning in de muziekzaal terugge
keerd hem verzocht wat te fantaisee-
ren, antwoordde de groote meester:
„Gaarne, Sire, mits U.M. mij een
fuga-thema opschrijft."
De Koning deed het en nu plaatste
Bach zich voor het klavier en fan-
taiseerde vernuftig en sierlijk op het
koninklijk thema. Achten den groo-
ten man stond Frederik de Groote
in volle bewondering, die zich nu en
dan in deze woorden uitte„Mijne
heeren, er is toch maar één Bach
Zoo komen in gewijzigde om
standigheden met gelijksoortige ge
voelens als de koninklijke fluitspe
lers van Sanssouci de directeuren
der Haarlemsche Bachvereeniging tot
U, meneer Weidner, en herhalen Fre-
deriks woorden aldus „Er is toch
maar één Weidner I"
Door uw vriendelijkheid en welwil
lendheid, door uw ijver en werklust,
door uw verdiensten als artist hebt gij
den roep: „Er is toch maar een Weid
ner" ten volle gerechtvaardigd. Uit die
overtuiging bieden Directeuren der
Haarlemsche Bachvereeniging u het
eerediploma met insigne aan."
Hierna reikte de directeur-secretaris
E. A. Kruseman den jubilaris het eere
diploma in sierlijke lijst en ontving de
heer Weidner de gelukwenschen van de
andere directeuren, de heeren Leander
Schlegel, dr. Wijnhoff en Schmölling.
Wij hebben heden een tweetal be
zadigde bakkersgezellen, een op een
fabriek en een bij een particulieren
bakker werkzaam, geïnterviewd en van
hen het navolgende vernomen
Er wordt daags 14 15 uur ge
werkt, behalve bij extra-drukte als
er b. v. roggebrood moet worden ge
bakken en vooral op Zaterdag. Dan
beloopt de werktijd 18, 20 tot 24 uur.
Vandaar dan ook, dat de gezellen den
Zondagsarbeid zoo gaarne zouden af
geschaft zien.
Het loon ia zeer verschillend. Bij
sommige bakkers is het hooger bij
andere lager dan aan de fabrieken.
Voor een^ volslagen f gezel schijnt
het op elf gulden te mogen worden
gerekend. Daarbij werd opgemerkt,
dat over 't algemeen het werk in de
fabrieken zwaarder is dan bij de bak
kers, waar nog wel eens een half
uurtje rust kan worden genomen.
Een onzer zeglieden noemde den
toestand van den bakkerspatroon in
dezen tijd niet schitterend. De brood
prijs in Haarlem, zoo zeide hij, is
niet hoog, de concurrentie zeergroot
en talrijk zijn de kwade posten, ter
wijl de risico door de steeds dalende
meelprijzen belangrijk is.
Op onze vraag of wanneer de pa
troons de wenschen inwiligen, ver
hooging van den broodprijs volgen
zal, luidde het antwoord bepaald be
vestigend. Eén cent per Kilo verhoo
ging zal den patroons meer dan ver
goeding zijn voor de inwillinging der
wenschen.
Het is bekend, dat de Haarlemsche
Brood- en Meelfabriek hier ter stede
de broodprijzen aangeeft. Met een der
directeuren, den heer Sluijterman van
Loo, hadden twee gezellen der fabriek
hedenmiddag een onderhoud.
De vergadering op moigen (te 1 uur
voor de gezellen, te half twee voor
de patroons met de gezellen) zal voor
de pers toegankelijk zijn. De gewensch-
te loonsverhooging is die van Am
sterdam.
Te Spaarnwoude bij Spaarndam zal
ondanks de daartegen ingediende be
zwaren een ammunitiemagazijn wor
den gebouwd.
Nu het mond- en klauwzeer onder
het rundvee in de omstreken van
Haarlem afneemt dreigt eene andere
ziekte, n.l. de influenza onder de paar
den, die in het geheele zuidelijk deel
dezer provincie reeds in verscheidene
stallen heerscht.
Vrijdagavond is op het Noordzee
kanaal het 6jarig meisje van schip
per Biuijs over boord gevallen en
ondanks spoedige hulp onder het
vaartuig geraakt en verdronken.
Maakten wij onlangs melding van
de aangevraagde concessie voor eene
tramverbinding van Amsterdam naar
Aalsmeer door Haarlemmermeer naar
Haarlem, ons wordt dienaangaande
nog medegedeeld, dat dit in een be
trekkelijk kort tijdsverloop reeds de
vijfde aanvrage van ongeveer dezelfde
route is. Geen wonder dat de bewo
ners van „de Meer", hoewel reikhal
zend uitziende naar eene tramver
binding, ook op deze aanvraag weinig
hoop hebben.
Aan de suikerfabriek „Holland" te
Halfweg is de aanvoer van beetwor
telen, die circa 35 millioen K. G. be
droeg, in hoofdzaak afgeloopen. Van
de thans nog aanwezige hoeveelheid
zal de campagne tot einde December
duren.
Te Haarlemmermeer kan de vee
ziekte als geweken beschouwd wor-
deD. In de week van 25 Nov. 1
Dec. zijn slechts 3 gevallen gecon
stateerd.
Cholera.
Een meisje van 7 jaar, van Van
der Heijden te Haarlemmermeer, als
lijdende aan cholera, is gelukkig her
stellende. De vader is geheel her
steld. ,,-^a
Onder begunstiging van het zachte
weder zijn de laatste werken aan de
inundatie te Haarlemmermeer, het
maken van 15000 M. jaagpad aan
weerszoden van den dijk, geëindigd.
Nog altijd wacht men in 't belang
van 't algemeen verkeer op de opening
der sluizen.
De grond en kunstwerken houden
zich flink, zoodat men zeer weinig
van verzakking bespeurt. De uitvoe
ring dier uitgebreide werken laat
niets te wenschen over.
Morgen, Zondag, komen patroons
en gezellen van broodbakkerijen al
hier bijeen om de wenschen der
laatstgenoemden, hooger loon, korter
werktijd en Zondagsrust, te bespre
ken. Donderdagmiddag was daarover
eene gezellenvergadering, maar deze
kwam tot geen resultaat, daar de ge
voelens over staken of niet staken,
zeer verdeeld waren en er toen slechts
een patroon aanwezig was.
Voor de ramen van „Maison Hals"
zullen deze week worden geëxposeerd:
Een schilderij „Landschap" van
Marx Heijltwee schilderijen „Haar
lemsche stadsgezichten" van F. J. A.
Vos; een schilderij „Landschap"van
W. Vester, en twee etsen van Graadt
van Roggen.
Hofbericht.
De Koninginnen zijn Vrijdag om 3j£
uur van Het Loo te 's Gravenhage
teruggekeerd en werden aan het
Staatsspoorstation o. a. begroet door
de ministers van marine en van ko
loniën, den burgemeester der residen
tie, den commissaris der Koningin
in Zuid Holland, den goeverneur der
residentie, dr. Van Tien hoven, den
president der Eerste Kamer en den
hofprediker Van der Flier.
Lombok-hulde.
De kosten van het telegram aan
Generaal Vetter hebben bedragen,
met inbegrip van die voor de oor
konde, /*1052.52^. De bijdragen van
de deelnemers beliepen ƒ1090. Het
overschot, j 37.47j£, wordt aan de com
missie voor het Nationaal Fonds ge
zonden.
Gasontploffing.
Te Wormerveer werd Woensdag
middag omstreeks half drie, een he
vige slag gehoord op bet terrein der
gasfabriek. Weldra bleek, dat deze
werd veroorzaakt door een of ander
ongeluk aan den nieuwen gashouder.
Onmiddellijk vertoonde zich een
stroom water en ontwikkelde zich gas
onder den bodem van het bassin, waar
van eene doorzetting ontstond, welker
oorzaak nog niet ontdekt is gewor
den.
Door snelle en doeltreffende maat
regelen zijn verdere onheilen voorko
men, en kan, ofschoon dien avond
de publieke verlichting zeer beperkt
moest worden, de gaslevering waar
schijnlijk regelmatig doorgaan.
Daar bij dit stelsel van gashouder
zich nooit een dergelijk geval heeft
voorgedaan, wordt door ingenieurs
een nauwkeurig onderzoek naar de
oorzaak van het ongeval ingesteld.
Het bassin is geheel leeggeloopen.
Gelukkig heeft niemand eenig letsel
gekregen.
Voor den inhoud dezer rubrielc stelt de
redactie zich niet aansprakelijk.
Van ingezonden stukkengeplaatst of
niet geplaatstwordt de kopij niet
aan den inzender teruggegeven
Onze straatjongens.
Eindelijk dan is zij uit, de lank
moedigheid en het geduld met de
verregaande balddadigheden en het
ruw geweld van onze brutale en te
gelijk laffe straatjongens, die eer aan
een horde van wilden doen denken
dan aan een beschaafde gemeente,
waar de belastingen zoo hoog zijn
opgevoerd dat velen aan verhuizing
denken. De hoofden der scholen zijn
uitgenoodigd de jongens te vermanen
om niet met de catapulten te schieten
en ze hun zooveel mogelij kaf te nemen.
Het steenengooien heeft men niet
aangeroerd.
ontwaken uit de lange rust
heeft zijn ontstaan daaraan t-j danken
dat nu ook de gemeente-eigendommen
zijn aangetast; er zijn nota bene 400
lantarens stuk gegooid.
Toen alleen de zoo hooge belasting
betalende particulieren, onbeschermd
door de te zwakke politie, (er is naar
ik meen, een agent op duizend in-
