NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
12e Jaargang
Maandag 1 April 1895.
li
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIE N:
Dit nummer bestaat uit
drie bladen,
J. c.
STADSNIEUWE
Rechtszaken.
Politiek Overzicht.
Ge mengd Nieuw s.
S V
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37J.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Bureau: Kleine Houtstraat 1-4=. Haarlem. Telefoonnnmmer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door
onze agenten en door alle boekhandelaren en courantier*.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM,
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Puhlicité Etrangère G. L. DAUBE tt Co., JOHN F. JONES, Snee., Paryt 31bt* Faubourg Montmartre.
EERSTE BLAD.
Nota's, Rekeningen, Wissels, Qui-
tantiën, Brievenhoofden, Memoranda
en alle overige Drukwerken, die op
kantoren voorkomenworden ter
Stoomdrukkerij van dit blad goed-
billijk en vlug gedrukt.
De Directeur-Uitgever,
Haarlem30 Maart 1895
De Slct. (n°. 76) bevat de statuten
der Coöperatieve bouwvereeniging
„Recht en Plicht", alhier. Doelaan
personen uit den arbeidenden of daar
mede gelijkstaand en stand, uitgezon
derd aan hen die reeds lid eener
andere coöperatieve bouwvereeniging
zijn, eigen woonhuizen te verschaffen.
Duur29 jaren. Bestuur(voor de
eerste maal) J. H. Hogeland, voorz.,
A van der Hoeff, secretaris, C. van
der Bent, penningmeester, H. M.
Bouman en J. P. Peper, leden, allen
alhier.
Voor het examen nuttige hand
werken zijn te Amsterdam geslaagd
de dames H. E. P. Mohr, J. H. M.
Mohr en S. Lohr alhier.
Museum van Kunstnijverheid.
Op het Museum van Kunstnijver
heid zal tegen a. e. Zondag de ten
toonstelling van teekeningen en werk
stukken van den heer le Conté, oud-
leeraar der Polytechnische school te
Delft, met eenige teekeningen worden
aangevuld.
De tentoonstelling ie voor beoefe
naars der verschillende ambachten
van het grootste belang en ieder zal
dan ook van deze gelegenheid
bruik maken ze te gaan zien.
Des Zondags is de toegang vrij.
De hier voor het fonds van den
gewapenden dienst gehouden collecte
heeft opgebracht een som van 1262 029.
Allerwege in den lande worden po
gingen gedaan om de heeren Burkens
en Koolhoven te bewegen terug te
komen op hun besluit om at te tre
den resp. als Secretaris en Penning
meester van den Alg. Ned. Wielrij-
dersbond.
Waar deze beide verdienstelijke Be
stuurders van den Bond aldus be
merken in welke groote achting zij
staan bij alle weldenkende en beza
digde Leden, zullen zij naar wij hopen
terugkomen op hun door onbekookte,
onrechtmatige en stelselmatige oppo
sitie van andere Leden veroorzaakt
besluit.
De heer H. J. Burgers heeft in zijn
café „Schoonzicht", Schoterweg 6, een
schietbaan, onder den naam Claudius
•Civilis, geopend. Het is de eeniye
voor particulieren in Haarlem. De
schietbaan, een flinke lange zaal, met
helder licht, heelt uitzicht op een
fraaien tuin. Ook des avonds zal zij
geopend en dan flink verlicht zijn.
De ligging van het calé, op een druk
bezochten weg, e* op een der schoon
ste punten van Haarlem doet ver
moeden, dat de schietbaan druk zal
bezocht worden. Bovendien zal de
geringe afstand van het station, slechts
3 minuten, tot een kijkje uitlokken.
m b - 85*
Wij vestigen de jandacht op de
achterstaande advert ntie omtrent de
inschrijving van leerlingen op de Am
bachtsschool alhier voor het school
jaar 189596.
Door de benoeming van den nieuwen
directeur, den heer J. Temme, leeraar
aan de Ambachtsschool te Amster
dam, die 1 Mei aanst. zijne betrekking
zal aanvaarden, heeft de inschrijving
dit jaar later plaats dan anders het
zou zijn.
In Maison Hals aan den Kruisweg
is geëxposeerd, een schilderij „Gezicht
op Haarlem," door F. Vos, en twee
aquarellen door IJzerdraat (In den
Vreemde).
Bij vergissing werd een van de
lieden die Donderdag terechtstonden
wegens dielstal in de suikerfabriek
„Holland" te Halfweg, van Olphen
genoemd. De man heet Van Alphen.
Vooruitgang en Liberale Unie.
De heer mr. H. Ph. de Kanter
lichtte Vrijdagavond in een bijeen
komst van de kiesvereeniging Vooruit
gang in een bovenzaal van café Brink-
mann, zijn voorstel toe, daartoe strek
kende dat de kiesvereeniging zich zal
aansluiten bij de liberale Unie.
Spreker begon met als inleiding,
de historie der liberale partij van de
laatste 30 jaar te schetsen. Aanvan
kelijk leefde zij als een visch in het
water, maar toen de schoolstrijd kwam
schaarden zich velen in hare gelederen
die eigenlijk tot de partij niet be
hoorden, omdat zij straks niet geneigd,
zouden worden bevonden mede te
werken tot het invoeren van noodza
kelijke sociale hervormingen. Toen
dan ook in 1887 het aantal kiezers
vermeerderd werd, kon de zooge
naamde Lib. partij alleen wijzen op
haar verleden; haar program was
vaag en zoo wijd dat er een koets
met vier paarden in kon ronddraaien.
In de Kamer kostte het bij de be
lastingvoorstellen van Pierson!; al
groote moeite om de troepen bij el
kander te houden en bij de kieswet
van Tak was dat geheel onmogelijk
en bleek het duidelijk, dat er groote
verdeeldheid was in de partij over de
richting, waarin men sturen moest.
Die xiesrechtuitbreiding komt even
wel toch en, als men zijn woord houdt,
in dezelfde uitgebreidheid als die van
Tak, zij het dan ook met andere pe -
sonen. Wanneer de Lib. partij aan
de nieuwe kiezers een dergelijk pro
gram moet voorleggen als in 1887,
zal er weldra weinig meer van haar
zijn overgebleven.
Dat is de grondgedachte geweest van
de Lib. Unie die tevens beter vond
nu reeds, dan op het laatste oogen-
blik en in der ihaast zulk een pro
gram in algemeene trekken vast te
stellen.
De kiesvereeniging waarvan spre
ker vroeger voorzitter was (Briel.e)
heeft hij steeds van het lidmaat
schap der Lib. Unie teruggehouden
ondat zij toen geen positief Lib. rich
ting had. Nu is dat anders en heeft
zij den wensch uitgesproken om in
vooruitstrevende richting te gaan.
Over het (kiesrecht, zegt de L. U.,
behoeven we niet meer te praten:
dat komt; dit Ministerie is er voor
opgetreden. Men moet ook verder
zien en het oog houden op het tijd
stip als de kieswet er is. Zij geeft dan
ook eene lange lijst van punten en
als sommigen die al te lang vinden
moet men bedenken dat de school
wet en de kieswet voor andere zaken
beletsels zijn geweest."
Na het kiesrecht wijst de circulaire
der L. U. op het arbeidersvraagstuk
Idat niet meer kan worden genegeerd;
I betere opleiding van denambachtsman,
^loonstandaard, betere regeling van
II den arbeid van man, vrouw en kind,
veiligheid in fabrieken; pensioneeren
van werkliedende quaesties van de
agrarische verhoudingen, (verbetering
van het pachtstelsel) de quaestie die
behandeld is bij de motie Dobbelman,
wijziging van het onteigeningsrecht,
(zoo mogelijk leniging van den wo
ningnood in groote steden)wijziging
der armenwet; verbetering van de
huwelqkswetgeving en vandenmaat-
schappelijken toestand der vrouw
tegengaan van het misbruik van ster
ken; grooter aandeel aan den Staat
van uitgebreide nalatenschappen
betere verdeeling der lasten en ver
betering van den toestand der ge
meenten verbetering der administra
tieve rechtspraak. De verkeerde rechts-
bedeeling maakt de menschen af-
keerig van den rechter.
De kiesvereeniging kan nu kleur
bekennen en helpen dit programma
later uit te voeren op de naar ons
inziens beste wijze Tot meer verbindt
men zich niet. Ons wordt alleen ge
vraagd de genoemde vraagstukken
mede te helpen bestudeeren om in
1897 te kunnen komen met eendoor
alle tot de L. U. behoorende vereeni-
gingen vastgesteld program.
Haarlem mag niet achterblijven,
evenmin als het in de laatste jaren
verzuimd heeft een hervormingsgezind
vertegenwoordiger naar de Kamer te
zenden. (Applaus).
De Voorz. de heer Fr. Lieftinck,
betuigt den spreker dank en wekt
de leden, al zijn ze geen Kamerlid
of meester in de rechten, op om eens
uit te komen. Zoo gaarne zou spreker
zien dat iedereen, al is hij niet wel
sprekend, nu en dan eens een poli
tieke belijdenis aflegde, zooals Kuyper
en Kater dat noemen. Dat doet men
hier niet, men moppert maar. Spreker
ziet van de kiesvereeniging nooit
iets te maken, als men niet weet wat
men aan elkander heeft.
De heer W. L. Schram juicht het
voorstel van den heer de Kanter toe,
al meent hij dat door die aansluiting
de invloed der kiesvereeniging in
Haarlem in de eerste jaren niet zal
stijgen.
De heer Mr. A. A. van der Mersch
maakt bezwaar nu reeds te, decidee-
ren. Het is spreker volmaakt onbekend,
waartoe men zich met deze aanslui
ting verbindt. Daartoe zou men de
statuten moeten kennen. Altijd beeft
de kiesvereeniging op eigen wieken
gedreven, ze zal nu niet gaarne aan
de leiband loopen. Kan men de ge
noemde vraagstukken niet evengoed
behandelen, al is men geen lid van
de L. U. Althane wanneer men zich
door aansluiting verbindt mee te gaan
met al de besluiten der L. U., heeft
spreker wel eenig bezwaar.
Ook de heer M. Schoolmeester is
voor aansluiting. Dikwijls heeft hij
aan de liberaliteit van deze vereeni-
ging getwijfeld, sluit ze zich aaa, dan
bekent zij ruiterlijk kleur. De beer
Leijer geeft in overweging een Com
missie te benoemen, om de zaak
nader te onderzoeken. Da beer Mr.
Joh. Spoor zou gaarne meer inlichtin
gen hebben over de vraag, in welken
geest de L. U. al die vraagpunten
in bare circulaire vermeld, wensebt
opgelost te zien. De beer A. P. tan
de Water brak een lans voor de aan
neming van het voorstel.
De inleider antwoordt, dat de L. U.
geen menscb dwingt. Men blijft vrij,
maar een centrale vereeniging te
hebben is van zeer groot nut. De
L. U. is geen wetgever, maar een
hulpverleener in verkiezingstijd. Het
Bestuur steunt financiëel waar dat
noodig is, zendt sprekers waar dat
noodig is e. d. m.
Het standpunt van den Heer Van
der Mersch noemt spr. egöistisch
en herhaalt, dat bet hoofddoel moet
zijn mede te werken tot het verkrij
gen van een programma zooals dat
voor eene partij die krachtig wil
zijn, noodig is.
De voorz. doet nog opmerken, dat
de vraagpunten door de L. U. ge
steld (een vorm dien hij niet ge
lukkig vindt) feitelijk uitmaken de
desiderata van de L. U. 't Is de
lijn waarmee ze den weg aanwijst
dien ze uit wil. De vraag is nu
maar, wil men in de richting van
die lijn gaan of niet.
De heer Van der Mersch verklaarde
nog in beginsel wel overtuigd te zijn
van de noodzakelijkheid der door de
L. U. genoemde punten en alleen zijne
bezwaren te hebben geuit om debat
uit te lokken.
Tot eene beslissing kwam men
niet. Door een misverstand n.l. stond
op de convocatie niet uitgedrukt, dat
er een besluit zou vallen over een
voorstelmaar dat eene bespreking
zou plaats hebben over een vraag.
De Voorz. niemand willende overrom
pelen, Btelde dus voor de beslissing
te verdagen tot een volgende] bijeen
komst op 5 April. Aldus werd be
sloten.
Naar wij vernemen zou de heerH.
H. van Waveren, wethouder te Hil-
legom, in aanmerking komen voor de
15 April vacant komende burgemees
ters-betrekking aldaar.
Te Hillegom is een 80-jarige alleen
wonende vrouw, dood in hare woning
gevonden.
Als merkwaardigheid wordt ons uit
Heemstede gemeld, dat in die ge
meente niet minder dan 25 villa's,
burger- en andere woningen te huur
staan, een getal dat vergeleken bij
andere jaren bizonder groot is.
IJmuiden.
Een matroos, Anton Sarin, had
gisteren het ongeluk van den klui
verboom van den Russischen Schoe
ner „Martha Maria" te water te
vallen. Onmiddelijk zonk bij in de
diepte weg en alle pogingen tot
redding waren vruchteloos. Toen
men eenige uren daarna zijn lijk bad
opgehaald, voer men er mede naar
den steiger alhier, maar door onbe
kendheid met de kracht van het
spuien werd het bootje door den
bevigen stroom meegevoerd door de
openstaande sluis, dat evenwel zon
der verdere ongelukken te veroor
zaken afliep.
Deze plaats zal dit jaar weer be
langrijk uitgebreid worden, niet min
der dan ongeveer 30 woningen zijn
reeds in aanbouw of zuilen dit binnen
weinige dagen zijn. Waarschijnlijk
staat dit in verband met de visschers
haven, die in de eerste helft van het
volgende jaar wel in gereedheid zal
komen.
Naar men verneemt worden hier
ernstige pogingen in het werk ge
steld tot oprichting van een school
met den Bijbel.
De Alkmaarsche rechtbank nam
Vrijdag in behandeling de zaak tegen
mej. Masch, beschuldigd van poging
tot moord in den avond van 6 Jan.
gepleegd op dr. Wage maker, genees
heer op Tessel, door het lossen van
eenige revolverschoten welke echter
geen letsel aanbrachten.
Veertien getuigen werden in deze
zaak gehoord waarna het O. M. tegen
de beklaagde eene gevangenisstraf van
2 jaar en 6 maanden eischte.
Het wemelt van berichten over den
oorlog ttteschen de mannen mat de
amandeloogen en de mannen met de
staarten, anders gezegd Japanners en
Chineezen.
Volgens telegrammen van de New
York Herald staan te Simonoseki de
kansen veor den vrede beter.
Zslfs wordt gemeld, dat Japan as'
haar gezantschap te Washington z<
hebben bericht, dat de wapenstilstai
met China is afgekondigd.
De Japanners waren anders we
aardig op gang.
Telegrammen uit Jitsjao en Na
king vermelden hunne nieuwe ovt
winning. Zondag verscheen de Japa:
sche vloot voor Haitsjore op deku
van Kiangsoe. De Japanners beschott
de omliggende forten, waarna
ettelijke duizenden landden en
stellingen veroverden, ondanks h
heftige verzet der Chineezen, die 3(
dooden verloren. Blijkbaar hebben?
het oog op Nanking en ook op h
Groote Kanaal, waarvan zij thai
slechts 70 mijlen verwijderd zijn.
Te Nanking ontstond een panie
De Europeanen verlaten de stad. I
onderkoning heeft 7500 man troepe
uitgezonden om de Japanners tege
te houden.
De Times verneemt uit Nagasaki dj
ook vroeger Chineesche vredesgezar
ten in Japan zijn aangevallen, o. i
Detring in November, maar de zaa
werd verheimelijkt om de gemoedere|
niet te verbitteren.
Volgens berichten uit Sjanghs
heersebt er een paniek onder d!
Europeanen op Formosa, de vrouwe:
en kinderen vluchtten naar Hong
kong, daar men elk oogenblik d
landing der Japanners verwacht.
De Times verneemt uit Peking, da
prins Koeng thans zacbtzinn ger tegej
de ongelukkige Chineesche veldhe€
ren optreedt. Zoo werden de generaal'
Soengtsjing en Woeta door den Kei
zer berispt, maar bleven overigen:
ongestraft.
De Dnitscbe Rijksdag heeft de ge|
heele begrooting aangenomen. De so:
ciaal-democraten waren tegen.
Daarop volgde de behandeling vat
bet voorstel van Kanitz, die zijn voor'
stel zelf verdedigde met de bewering!
dat bij den nood van den landbouv
iets doortastends gedaan moest wor
dende prijs van het graan moest
ten minste de productiekosten dekken
Opgemerkt werd door den Rijkskan
selier, dat het voorstel Kanitz in te
genspraak is met de handelsverdra
gen. Het stemt niet overeen met de!
waardigheid des Rijks, zoo zeide hij
reeds zoo spoedig na het tot stand
komen dier tractaten, wijzigingen
daarin te trachten aan te brengen.
Het voorstel is onuitvoerbaar, het
vernietigt den particulieren graan
handel, het brengt schade toe aan
vele staatsburgers, ja zelfs aan die
grondeigenaren, die minder graan
verbouwen dan verbruiken; slechts
vier milioen inwoners zouden er voor
deel bij hebben. Deze woorden von
den levendigen bijval.
In den loop van het debat ver
klaarde ook de staats-secretaris Von
Marschall dat het voorstel Kanitz met
de handelsverdragen onvereenigbaaras.
Het lagerhuis in Engeland heeft
de belangrijke motie Dalziel, om af
zonderlijke wetgevende lichamen in
te voeren voor elk der 4 natiën En
geland, Schotland, Ierland en Wales,
met 128 tegen, 102 stemmen aange
nomen.
Lord Kimberley, gevraagd naar
een tusschenbeide treden van Enge
land in de armenische gruwelen, ver
klaarde dat hij hierdoor vreesde een
nieuwe oostersche quaestie te schep
pen.
In de belgische kamer ging men
zonder stoornis met het wetsontwerp
voor het gemeente-kiesrecht voort.
Het Brusselsche verbond der ar
beiderspartij heeft besloten een op
roeping aan de bevolking te richten
en haar uit te noodigen, zich gereed
te houden voor eene algemeene werk
staking.
Twee jaren geleden werd in den
spoortrein tusschen Sciara en Palermo
op zeer geheimzinnige wijze de sena
tor Notarbartolo, directeur der Sici-
