NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
129 Jaar ga h-:
Maandag 3 Juni 1895.
No. 3655
ABONNEMENTSPRIJS:
ADVERTENTIËN:
Dit nummer bestaat nit
drie bladen,
STADSNIEUWS.
HAARLEMS DAGBLAD
Voor Haarlem per 3 maandenf 1,20.
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden 1,65.
Afzonderlijke nummers0,05.
Geïllustreerd Zondagsblad, per 3 maanden 0,30.
franco per post 0,37£.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: Kleine Houtstraat 1*3=9 Haarlem. Telefoonnummer 122.
van 15 regels 50 Cents; iedere regel meer 10 Cents.
Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cents per regel.
Abonnementen en Advertentièn worden aangenomen door
onie agenten en door alle boekhandelaren en courantien.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE A Co., JOHN F. JONES, SuecParj/i 31 In* Faubourg Montmartr*
EERSTE BLAD.
Wegens het Pinksterfeest
verschijnt het volgend num
nier van dit blad Dinsdag
avond.
Haarlem1 Juni 1895.
In de maand Mei jl. is het stedelijk
museum van schilderijen en oudhe
den op het Raadhuis alhier bezocht
door 312 personen tegen betaling en
door 265 personen zonder betaling.
"Voor het akte-examen lager-onder-
wijs zijn Vrijdag te Amsterdam ge
slaagd de dames: H. J. Vermande,
E.^Vermee», M. J. C. Walter en J.
L. Weber, allen alhier, en M. G. A.
Wever van Beverwijk.
Museum van Kunstnijverheid.
Op het Museum van Kunstnijver
heid alhier, zal gedurende de Pinkster
dagen de tentoonst Hing der gekleurde
afbeeldingen van Indische, Ghineesche
Turksche, Russische en andere bouw
kundige kunstindustrieele voorwerpen
nog tentoongesteld blijven.
- De tentoonstelling van textiele
kunst, die van 23 Juni tot 1 Septem
ber in het museum zal gehouden
worden, heelt zeker kans van goed te
slagen daar reeds vele inzendingen
werden toegezegd.
Vooral zullen verschillende scholen
in ons land aan deze tentoonstelling
deelnemen.
Het museum werd gedurende de
maand Mei door 575 personen bezocht.
Kinderbescherming en
ouderlijke macht-
Met dit onderwerp trad de heer
Jhr. Mr. A. J. Rethaan Macaré Vrijdag
avond (in het Nutsgebouw) op in de
aid. Haarlem en Omstreken van den
Volksbond. Ongeveer 50 personen
waren aanwezig, waaronder eenige
dames.
Na eene inleiding over het doel van
alen Volksbond: tegengaan van het
misbruik van sterken drank, waarmee
het vraagstuk van de kinderbescher
ming in zoo nauw verband staat,
stelde spreker de vraag:
Mag aan den aan den drank ver
slaafden vader de zorg voor de op
voeding van het kind toevertrouwd
blijven De vraag klinkt naïl en
allen zullen uit éen mond antwoor
den neen.
De onverbiddelijke wet zegt ja.
Zoolang de moeder leelt is er geen
macht die de kinderen tegen den
vader beschermt. Is moeder dood, dan
kan vader als voogd uit de voogdij
worden ontzet. Ook in gezinnen waar
vader en moeder beiden diepgezon
ken zijn, staat de wet machteloos.
Kinderen zijn geen zaken, maar
personen, tegenover wie we plichten
hebben te vervullen.
Dit beginsel erkent onze wet. Het
kind wordt meer beschermd dan de
volwassene.
Het antwoord op de vraag, of de
wet evengoed zorgt voor de moreele
belangen, kan niet toestemmend wor
den beantwoord. Opvoeden is niet
aankweeken van kennis of opleiden
tot een vak, maar het vormen van
een karakter. Er zijn vele ouders, die
dezen heiligen plicht schandelijk ver-
waarloozen. Aan die taak zijn vele
edele mannen en vrouwen, die daaraan
hun leven wijden. Toch konden zij
meer doen, belette de wet hun niet
om zich te belasten met den zorg voor
kinderen van hen, die hunne kinde
ren verwaarloozen.
Bij een ontwerp van 1887 wordt
voorgesteld ouders uit te sluiten
van den zorg hunner kinderen.
1°. wegens slecht gedrag, 2°. en 3°.
wegens exploitatie der kinderen we
gens winstbejag. Onze wetgevende
machine werkt zoo langzaam, dat
vooreerst van zulk een veelomvattend
onderwerp geen regeling is te ver
wachten. Een afzonderlijke wet zou
in deze het beste zijn.
Thans heeit ons Wetb. van Strafr.
in art. 28 bepaald dat de vader of de
langstlevende moeder wegens bigamie,
misdrijven tegen de zeden, ergerlijke
mishandeling der kinderen gestraft
wordt. In 't strafproces kan echter
slechts worden onderzocht of en
waarom de beklaagde de daden heeft
gepleegd. In vele gevallen kan de
rechter over de redenen der ontzetting
niet voldoende beslissen en zal dus
bij twijfel zich liever onthouden.
Werd even wei de zaak bij afzonder
lijke wet geregeld, dan zouden ook
die leemten worden aangevuld.
Geschiedt dit, dan zal het aantal
ontzettingen uit de ouderlijke macht
toenemen.
Het verdient geen aanbeveling, zegt
men, al die kinderen in opvoeding -
gestichten te plaatsen, uit een finan
cieel, sociaal en moreel oogpunt. Reeds
nu kosten deze gestichten veel geld,
bovendien zou er eene premie op ver-
waarloozing worden gesteld.
Toch is, ais men er een kind dat
op weg was naar de misdaad, tot een
nuttig burger mee maakt, het finan-
cieele bezwaar niet zoo overwegend.
Wat het sociale bezwaar betreft, men
heeft de gestichten wel eens kostscho
len genoemd, maar dan toch kost
scholen zonder vacantie. Bovendien
missen de kinderen er den zorg der
moeder.
Dan het moreele bezwaar. Men
noemt het een gevaar, dat vele kin
deren met allerlei slechte eigenschap
pen bezield bij elkander worden ge
bracht; niet altijd heeft de Staat
over tactvol;e en geschikte directeu
ren te beschikken, die deze kwade
gevolgen voldoende kunnen tegen
gaan.
Hoe moet die moeilijkheid opge
lost worden?
Na een overzicht van de stelsels
die men in andere landen, Amerika,
Engeland, Frankrijk en België volgt,
kwam spreker tot de conclusie, dat
het moeilijk was te zeggen, welke van
deze systemen, waartusschen onze
Regeering een keus zou moeten doen,
het beste was. Daarom bood, naar de
meening van den heer Macaré, dit
punt eene uitmuntende gelegenheid
vour debat. Met een woord van op
wekking tot de leden van den Volks
bond om ook de quaestie van
kinderbescherming en ouderlijke
macht ie overwegen, eindigde Spr.
zijne interessante lezing, die lu den
bijval verwierf en waarvoor de heer
A. van der Vo rt als voorzitter van de
afdeeling Haarlem van den Volksbond
hem dank zegde. Daar geen debat volg
de, verklaarde de heer Macaré, dat z. i.
het meest moest verwacht worden
van samenwerking tusschen Staat en
particulieren en daarom beval hij de
onlangs te Amsterdam opgerichte
vereeniging tot opvoeding van half
verweesde, verwaarloosde of verlaten
kinderen in het. huisgezin in aller
welwillendheid aan.
Velen onzer lezers zal het bericht
aangenaam zijn te weten, wat op het
concert van 3 Juni door het Berliner
PhilharmoniBch Orkest zal worden
uitgevoerd
Het programma luidt aldu6
1. Ouverture zu „Euryanthe", C.
M. von Weber. 2. Andante aus dem
Streichquartet op. 11. P. Tschaikows-
ky. 3. Simfonie No. 5 C-moJl. L. van
Beethoven. 4. Ouverture zu „Tann-
hauser", R. Wagner. 5. Concertsatz
D-dur für Violine, N. Paganini.
(Vorgetragen von Hernn Concertmeis
ter Anton Witek). 6. a. Serenade, Jos.
Haydn, b. Ballscène. J. Iebelmesber-
ger. 7. Ungarische Rhapsodie No. 2,
F. Liszt.
Tot voorzitter van het bestuur van
den Spaarndammerpolder is gekozen
de heer Mr. A. W. Thöne te Haar
lem tot bestuurslid van den Hout-
rakpolder de heer Mr. G. van Tien
hoven te 's Gravenhage.
Heden en Zondag zal te Amsterdam
worden gehouden de 7e internationale
tentoonstelling van de Nederlandsche
vereeniging van liefhebbers en fokkers
van rashonden „Cynophilia", die
Vrijdag geopend werd.
987 inzendingen van honden van
allerlei ras, grootte en vorm zijn in
de catalogus van genoemde tentoon
stelling vermeld.
Vrijdagochtend begon de jury haar
werk.
De heer Th. F. Bierhorst alhier
behaalde iu de afdeeling langharige
duitsche staande honden: met„E. V.
Roland van Haar em" in de klasse
reuen den 3en prijs, bronz. med.in
de koppelklasse zeer eerv. verm.in
de teamklasse den 2en prijs br. med.
Met „Lord van Haarlem II," z. e. v.
in de verkoopsklasse; z. e. v. in de
Koppelklasse; 2en prijs br. med. in
de teamkla68e. Met Quick van Haar
lem" den 2en prijs br. med. in de
teamklasse.
Verder de heer M. J. L. Schranx
alhier, in de afdeeling kortharige
duitsche staande honden met „Senta I"
zeer eerv. verm.
Heden (Zaterdag) loopen op het
traject Amsterdam-Haarlem 13 extra-
treinen; morgen 23 en tweeden Pink
sterdag 32.
Heden zijn drie nieuwe wagons 3e
klasse in dienst gesteld, geleverd door
de firma Beijnes, waarin tachtig per
sonen kunnen plaats nemen; in elk
dezer wagons bevinden zich 3 afdee-
liugen „niet rooken", 3 afdeelingen
„gemengd", eene voor dames en eene
nog zonder aangegeven bestemming.
Een Avondfeest.
Met ingenomenheid zullen onze
lezers zich het avondfeest herinne/en,
dat de Vereeniging tot verfraaiing van
Haarlem en omliggende gemeenten
en tot bevordering van het Vreemde
lingenverkeer eenige jaren geleden
gat op het grasveld voor het Paviljoen.
Een dergelijk feest wacht ons op
nieuw. Dezelfde Vereeniging zal op
den avond van den dag der opening
van het Brongebouw (20 Juni) in het
bij dat gebouw behoorende park een
concert doen geven, gevolgd door een
bal-champêtre. Voor een fraaie illu
minatie zal gezorgd worden.
Leden van het Brongebouw en le
den van de genoemde Vereeniging
hebben er met dames toegang. Stad-
genooten d.e van geen van beide lid
zijn, kunnen geen toegang verkrijgen.
Als het wêer meewerkt, zal het
zeker een aantrekkelijk leest worden,
en het verdient des te meer waar
deering omdat het, na al de teleur
stelling en de tegenwerking die het
Brongebouw heeft ondervonden, weer
eens olijk geeft van sympathie voor
het Staalbad Haarlem.
Een jubileum.
Men meldt ons:
Morgen 2 Juni zal de wijnkoopers-
firma Rookmaker, Okhuizen en Co.
Hoofdkantoor Bakenessergracht 50
alhier (filialenHaarlem a/d Kruis
weg en Utrecht a/d Oude Gracht) haar
honderdjarig bestaan gedenken.
In 1795 werd die zaak opgericht
door den heer Rookmaker, nog bekend
door de dappere jagers van Rookmaker
tijdens de Belgische onlusten. De heer
Rookmaker, commandant van die ja
gers, was zeer bevriend roef wijlen
Koning Willem II, die de jagers van
Rookmaker ook een goed hart toe
droeg. (Zie verslag van de Tilburg-
sche feesten onlangs bij 't bezoek der
koninginnen aldaar). Van de firman
ten be:taat er wel geen meer en de ei
genaars der firma voeren ook andere
namen maar de firma zelve kan zich
in een bloeiend bestaan verheugen.
Een jubilaris.
Lezer, kent ge Martinus Cree-
mers
Nooit van gehoord.
Kom, bedenk u eens goed.
Neen, wezenlijk niet, ik heb zelfs
den naam nooit gehoord.
Nu dan, ik zal u bewijzen dat
ge hem wel kent. 't Is een gebogen
man, niet groot van stuk met een
metselaarspak en altijd in een mouw
vest waarin een dikke bobbel aan
den rechterkant de presentie van den
tabaksdoos verraadt. Zijn been en zijn
niet stevig meer, maar hij gebruik tze
nog met meer vlugheid, dan menigeen
die niet half zoo oud is als hij. Klak,
klak, klak doen zijn klompen op de
keien, alsof hij die onder 't gaan nog
eens wat vaster wou aanstampen,
want zijn beroep is....
Stratenmaker. Had mij dat maar
eerder gezegddat is ouwe Thijs I
Juist, dat is ouwe Thijs, inden
Burgerlijken Stand gekend als Mar
tinus Creemers.
Den 13den Juni 1845 kwam de man
als stratenmaker in dienst van de
gemeente, hij viert dus den 13den
van deze maand zijn vijftigjarige dienst
vervulling.
't Is een nederig emplooi dat de
man vervult, maar tevens zeker een
nuttig bedrijf. Hoeveel gaten zou ouwe
Thijs wel gedicht, hoeveel verzakte
straten „opgehaald", hoeveel woeste
gronden in nette wegen hebben her
schapen, sedert den tijd dat hij als
„jonge Thijs" zijn werk b^gon Niet
alleen heelt hij dit thans levend, maar
ook het vorig geslacht „het pad voor
den voet effen gemaakt" en wanneer
al eens een straat meer op een berg
achtig landschap dan op een kegelbaan
geleek, dan lag, daar kunt ge zeker
van wezen, de schuld niet aan Mar
tinus Creemers, maar aan de schraal
heid der gemeentekas, die verbetering
van die straat niet gedoogde.
In weêr en wind heeft hij zijn in
dubbelen zin harde bezigheid verricht.
Hij heeft gewerkt zoolang het dag
was en nog heeft hij er den stamper
niet bij neergelegd. Maar ook voor
hem komt de avond van gedwongen
rust zonder dat de man aanspraak
maken kan op eenig pensioen, want
de gemeente pensioneert hare dienaren
niet. Alleen mag hij hopen op „de
welwillendheid van de heeren."
Iemand die hem beter kent dan wij,
verzekert dat „ouwe Thijs" nimmer
luierde en evenmin dronk. „Wie," zoo
betoogt onze zegsman, „hem op zijn
jubileum in zijn huisje in de Rusten
burgerlaan tegenover de Esschilder-
straat zou willen gedenken, zal daar
een nuttig werk mee doen."
Heden was het feest in de fabriek
van de firma Beijnes alhier. De wa
genmakersbaas herdacht, zooals wij
gemeld hebben, den dag, waarop hij
voor 50 jaar in die ast trad bij genoem
de firma. De jubilaris werd des mor
gens te 9 uur met een rijtuig uit zijne
woning gehaald en naar de fabriek
gebracht. In de werkplaats was het
werkvolk opgesteld en waren eenige
versieringen aangebracht. Te midden
van vlaggedoek en groen was het
portret van Bolleurs opgesteld, met
het onderschrift: „Hulde aan den ju
bilaris Johannes Hendrikus Bolleurs
1845-1895".
Het lid der firma, de heer J. W. A.
Beijnes, benevens de werklieden Hoo-
gendaal, Rietman en Tibbe spraken
Bolleurs toe. Zij herdachten hetgeen
in de halve eeuw, dat Bolleurs bij de
firma in dienst was, is geschied.Hierna
werden den jubi aris geschenken aan
geboden namens de firma en de werk
lieden. Bolleurs had heden een vrijen
da/. Te 11^ uur werd zijne vrouw
per rijtuig naar de fabriek gebracht
en te 11* 4 uur gingen zij samen per
rijtuig huiswaarts.
De jubilaris ziet er ondanks zijn
leeftijd, 66 jaar, nog gezond en krach
tig uit.
Nog kunnen wij vermelden, dat het
portret door een der werklieden ge-
teekend was, dat de heer de Jager
eenig vlaggedoek en de heer Bolder-
dijk eenige heesters welwillend had
den afgestaan. Bovendien had het
personeel voor het sparregroen ge
zorgd.
Zooals uit achterstaande advertentie
blijkt zal den 20sten dezer, des na
middags ten 15ure de feestelijke
opening van het Brongebouw plaats
hebben. Daarbij zal een openingsrede
worden gehouden, een matinée worden
gegeven van de Kon. Mil. Kapel van
het Regiment Grenadiers en Jagers,
en de dag worden besloten met een
avondfeest.
Tot ons volgend Nr. blijft liggen
een voor heden te laat ingezonden
verslag van eene vergadering der
haarlemsche afd. van de Mpij. v.
Bouwkunst.
De heer J. D. Niemann, die sinds
3 jaar een zaak in spiegels, schilde
rijen enz. gevestigd had in deSchachel-
straat, zal hedenavond zijne zaak in
perceel 85 Gedempte Oude Gracht
openen.
Het perceel was tot nog toe niet
tot winkelhuis ingericht, maar is door
den timmerman P. Serné, onder lei
ding van den heer P. Kleiweg Dyse-
rinck daartoe verbouwd. Het is een
flinke ruime winkel. Des avonds zal
er gasgloeilicht branden, voor de éta
lage 6 lichten en in den winkel een
kroon met drie lichten. In de étalage
zagen wij op nette wijze uitgestald
eenige luxe modestandaards en eenige
spiegels. Ook langs de wanden hin
gen spiegels. Verder zagen wij in den
winkel Amerikaansche orgels van de
firma Goldschmeding, waarvan de
heer Niemann agent is.
De net ingerichte winkel zal zonder
twijfel een sieraad van de Gedempte
Oude Gracht zijn en velen tot een
bezoek uitlokken.
Bij den heer H. Coebergh, Groote
Houtstraat 3a zijn geëxposeerd twee
schilderijen van den heer Savrij.
De heer H. W. H. Braakman, con-
fiseur alhier, heeft zijn filiaal in
Zand voor fc weer geopend.
Zeevisscherij.
Deze week brachten de Zandvoort-
sche bomschuiten21maal versche visch
ter afslag. Besomming f4 tot f40.
Nog kwam aan 1 Kat wij ksche schuit,
besomming f25. De prijzen der visch
waren bakschol f 1.50 tot f 5, schar
ren f4 tot f6.50, pieterman f 1.20 tot
f 1.80 per mand; tong f 0.15 tot f 0.65,
tarbot f2 tot f5.50, griet f 0.20 tot f 1.30,
bonschol f 0.10 tot f 0.25 en knorhanen
10.70 tot 10.90 per stuk.
De heer P. IJsseldijk, ambtenaar
bij de Hollandsche Spoorwegmaat
schappij, werkzaam aan het station te
Zandvoort, is benoemd tot ambtenaar
bij de Deli-Spoorwegmaatschappij.
Bad-Zandvoort.
Zondag 1 Juni a. s. wordt de res
tauratie van het hotel „d'Orange" te
Zandvoort geopend. De opening van
het hótel zal waarschijnlijk 15 Juni
a 8. plaats hebben.
Ds. J. KutBch Lojenga van Enkhui
zen, die het beroep als predikant
naar de gemeente Santpoort heeft
aangenomen, zal 4 Aug. e.k. daar zijn
intreerede houden.
De eerste deuren van de nieuwe
groote schutsluis te IJmuiden zijn
ingehangen en men is tevens druk
bezig met het in gereedheid brengen
van de nr chines voor de electrisehe
beweging dier deuren, waarmede een
proef genomen zal worden.
