in arrest genomen, en bij het daarna:
gevolgde onderzoek werd door een
dezer bokend, de slagen te hebben
toegebracht. Zaterdag-morgen werd
hij dan ook geboeid naar 's-Graven-
hape getransporteerd, terwijl de ove
rige gearresteerden werden ontslagen.
Ztter lagmiddag is aan de werk
lieden van de gebr. Van Heek, te
Enschede een leest bereid door den
chef der f rma, den heer A. U.
van Heek, wegens zijne benoeming
tot ridder in de Oranje-Nassau-
orde.
Omstrieks twee uur ging het in
optocht ten getale v.-n ongeveer 500
personen naar het Volkspark, dat
zich voor dergelijke feestvieringen bij
uitnemendheid leent. De feestviering
werd opgeluisterd door het muziek
korps der dd. schut erij, dat onder
scheiden stukken speelde. De beer
De Haas van |Rotterdam verschaft3
allen groot genoegen door zijne komi
sche voordrachten Bij afwisseling werd
de feestvierende menUte onthaald op
broodjes met ham, koek limonade,
kolf.e, bier en sigaren.
Namens de feestvierende arbeiders
werd een t-leerram gezonden aan H.
M. de Koningin-Regentes, waarin H.
M. dank werd betuigd voor do be
noeming van hnn patroon tot ridder
in do O.auje-Nassau-orde, waarop
namens if. M. gelelcgraieerd werd,
dat H. M. haren hartelijken dar.k
betuigde voor dit bewijs van atten
tie.^
Een prachtig vuurwerk besloot de
feestviering, waarna allen, hoogst vi 1-
daau huiswaarts keerden.
In de vorige week bracht een be
richt in verschillende bladen schrik
onder de bewoners ian hetZ.W. van
Drente, daar het vermeldde, dat tüs-
schen Havelte en Meppel een
moord was gepleegd. Aangaande
dio zaak kunnen wij echter mede-
deeler, dut van moord geen sprake
is. Jan Brals was verleden Maandag
met een geladen geweer uit zijne
woning onder Havelte veldw&arts
gegaan om op de eendenjacht te
gaan. Men vond hem kort daarop
niet ver van zijn huis, badende in
zijn bloed. De geneesheer uit Ha
velte kon slechts den dood consta-
teeren en verklaarde tevens dat van
moord geen spoor aanwezig is. Door
een toeval moet het schot zijn afge
gaan, dat het hoofd verbrijzelde.
Een „clou" voor de Parijgclio
tentoonstelling.
Volgers een mededeeling in het
JV. v. d. I). bestaat de mogelijkheid
dat een Nederlander belast wordt met
ontwerpen van een „clou" voor de in
1900 to houden Parijsche tentoon
stelling. De heer J. L. B. Samson,
decorateur te Utrecht, is nl. in de
maand Juli, naar aanleiding van een
voorloopig onderhoud met den heer
Heniy Gauder, directeur der a. s
wereldtentoonstelling, dojr den heer
Allrei Picar l, commissaris-generaal
dier xpoeitie, uitgenoodigd tut ont
vouwing van zijn denkbeelden, in
schrift veiv.it en ingezonden aan net
ministerie van hande: en nijverheid
er Fmnsche Republiek over een in
beeld gebracht plan.
De heer Samson heelt het denkbeeld
gevormd om den EiiMtoren te be-
houden, doch aan het oog te ont
trek een. Hij heeft namelijk een
van ijzer geconstrueerd bouwwerk
gedicht om den Eifi'eltoren heen, van
eenige bunders oppervlakte-, zoodanig
dat het uiterlijk bekleed kan worden
met een laag specie, nabootsende ro s-
werk, verder beplant me: boomen,
zoo dicht, dat het een bosck gelijkt;
op de plateaux een dorp. watermolens,
wegen, afgronden, enz. Hetg heel zal
moeten weergeven een tweetoppLen
berg midden in Parijs. Een hangende
brug zal deze toppen verbinden;
een zunstoiatigc krater zal des avonds
een vuurgloed uitoraken enz. enz.
De aanvaring te "VliBsingen.
Men schrijft uit Vlissingen aan de
JV. B. Ct.
Naar wij vernemen zal op het
Spaansche stoomschip Manilladat
de vorige week op de reede alhier de
Nocsche stoomboot Xania in den
grond heeft gevaren en ter reparatie
naar Antwerpen is gestoomd, toch
beslag worden gelegd. Kapitein Mohn
van do Xania verklaarde dat op de
Manilla vóór de aanvaring groote
vroolijkheid hecrschte.
Ia vele bladen staat het bericht
te lezen dat kapitein Mohn van de j
Xania, na het omslaan van de sloep,
zich nog geruimen tyd niet zijne beide1
kinderen zwemmende boven water
moet gehouden hebben. Volgens ver
klariDg van den kapitein zeiven
zegt de VI. Cf. heeft hij van zijn
I kinderen, die onder in de sloep zaten
toen deze omsloeg, niets meer gezien,
I maar heeft het hom veel moeite gekost
drijvende te blijven, daar twoo ina-
I trozen zich aan ,hem vastklampten,
I die hij met de grootste krachtinspan
ning zich van het lijf moest houden.
Do kapitein betuigde dat, als hij een
zwak man geweest was, hij er nooit
in geslaagd zou zijn zich te redden.
Tot tweemaal toe had hy dan ook by
het worstelen met do twee mannen,
die niet zwommen konden, den moed
opgegeven.
Virier verklaarde kapiloin Mohn
dat hij bij het ongeluk geen oogenblik
zijne teg< nwoordigheid van geest vor-
l loor, zelfs] niet toon hy in den door
I zuiging van het schip veroorzaakten
I draaikolk tot op een grooto diepte naar
I beneden word getrokken.
De Xania is midden door gevaren.
Het schip was geladen met etuk-
goederen, waaronder 700 ton zinkerts.
Persoonlijk lijdt kapitein Mohn veel
schado bij de aanvaring van zijn schip,
waarin hij ook aandeel had.
Maandag is het lijk aangespoeld
van .Grouvist, den hofmeester op de
Xania. Het is door kapitein Mohn
herkend.
Zegers", oud-secretaris der sociaal-j kamers van arbeid, die als college'
democratische partij, die verklaardevan hooger beroep zu'len geldeD. In
v oeger, toen hy lid was der ge- j deze kamers zullen zitting hebben
noemde partij, geen uur vrede in (patroons en gez Hen. Di kamers
huis gehad, doch nu, tot den Bond
teruggekeerd, dien vrede gevonden
te hebbeD. Vroeger in de sociaal
democratische partij opgeklommen
tot lid van het bestuur, moest hij
daar plaats maken voor andere eer-
zuchligen en strekte hij thans, sedert
twee jaar tot mikpunt van hatelijk
heden in „Recht voor Allen". Spr.
verklaarde dat de S. D. party mets
anders kon dan de arbeiders opzwee-
zullen de bevo egdheid hebben, d pïo-
ma's van bekwaamheid, zoowol van
patroons als gezellen uit te reiken,
en zullen toezicht houlen op de vol
doendheid van het loon.
4e sectie. Kleermakers, van oordeel
dat vele misstanden ontstaan, door
arbeid van vrouwon en kindereu,
wenscht af chaffing van allen arbeid
van kindon n hemden 14 jaren, en
gelijkstelling van loon voor vrouwe
pen en hen, zoo zij voldoende waren lijke en mannelijke arbeiders en
opgezweept, aanzetten tot het afleggen 'geëmployeerden.
van valschen eed en tot het plegen
van moord, als in Twente.
Na dit incident verleende de bit-
schop den aanwezigen den apostoli
sohen zegen, dien dezen geknield
ontvingen, en werd de eerste zitting*
gesloten.
Mgr. Bottemanne werd uitgeleide
gedaan mot: „Lang zal hij leven in
de glorial"
Maandag hadden do vergaderingen
in secties plaats-
Bij het bestuur was ingekomen
het volgend antwoord op het telegram
aan HM. de Koningin-Regentes:
H.M. do Koningin-Regentes, zeer
getroffen door het adres van hulde
4) sectie. Kleermakers. Wensoht
samenweiking van patroons en werk
lieden, door t-nderlinge vereeniging
van patroons evenals der werklieden,
opdat een wederzijdsch vruchtbaar
overleg kunne ontstaan.
4o sectie. Lederbewerkers. Wenscht
dat militair-schoenwerk niet meer
machinaal, maar door hand werk wordo
gemaakt, en dat de staat het militahe
werk op zich neemt, door rijks werk
plaatsen op te richte zooals de Rüks
marinewerven.
Ie sectie. Kamers van arbeid. Do
vergadering, gehoord de verschillende
besprekingen overtuigd van de nood
zakelijkheid van kamers van arbeid
en trouw aan de Koningin aange-jd aagt het centraal bestuur op, bij
boden, draagt mij op het congres van de booge regcering op de tot stand
den Ned. R. K. Volksbond Hoogstkoming aan te dringen.
Vdkcon?re«. van don Noder-
iandschen H. K. Volksbond.
Het tweede vakcongres van den
„Nederiacdschen Roomsoh-Katholie-
ken Volksbond", voor welk congres
de afgevaardigden van 85 vereeui-
gingon zijn ingeschreven, werd Zon
dagavond in den huize S:roucken te
Amsterdam op plecht'ge wijze ge
opend.
Bij het binnentreden der hooge
geestelijken uit Haarlem met Zijne
Doorluchtige Hoogheid den bisschop
van Haarlem, mgr. C. J. M. Botte
manne aan het hoofd, schetterden
fanfares door het ruim der zaal en
brachten de zouaven het eeresalnut.
De heer W. C. J. Passtoors, voor
zitter van den Bond en centraal-
I president van het congres, sprak een
openingswoord.
Bij acolamatie werd besloten de
Koninginnen een telegram te zenden
van den volgenden inhoud: „De R.
K. Volksbond, in congres vereenigd
enz brengt eerbiedige hulde met j
verzekering van gehechtheid en on
kreukbare trouw aan het Huis van
Oranje."
Daarna trad de bisschop in volj
ornaat naar voren, do schare toe
sprekende. Hij bracht in herinnering
de stichting van den Bond, de ver-;
I schyning van do encycliek (hieibij
j opmerkende dat hier te Nederland
j do wenken van den Paus reeds wer-
don gevolgd), de pauselijke brieven
van dit jaar, voor Amerika en België
bestemd.
Met het afsmeeken van Gods ge-
nade en zegen op hot werk, dat men
stond ter hand te nemen, verklaarde
de bisschop ten slotte het congres
geopend.
Pastoor Konings, geestelijk advi
seur der Amsterdamsche afdeehng,
las een brief voor van den apostoli-
schen internuntius te 'sGravenhage,
mgr. Lorenzelli, gericht tot den bis-
scbop; den internuntius bleek door
den Pau3 gelast te zijn, diens apos-
lolischen zegen over te brengen aan
den bisschop als eerevoorzitter van
het congres, aan de vertegenwoordi-
gers der aangesloten vereemgingen
en aan de leden dier vereenigingen
1 met de verzekering, dat de paus dit
'congres den besten uitslag wenscht,
hopende, dat de beraadslagingen
zullen worden geleid door de begic-
selen van rechtvaardigheid en liefde.
Voorts beantwoordde pastoor Ko-;
nicg3 do rede des bisschops, de hoop
uitsprekende, dat do onderdanigheid
en liefde zijner onderdanen in het
bisdom hem vreugde mocht geven
voor lijden, dat deze dikwerf had
doorstaan.
Eindelijk werd nog het woord ge
voerd door den voorzitter der werk
lieden vereenigiog „De Vrede" te
Antwerpen, door frater A. van Kerk-j
hoff der Carmelieten-orde (die een
I gedicht aan don bisschop opdroeg)
en dcor den heer Zegers, of zooals!
hy zich noemdo de „beruchte renegaat
derzolver diep gevoelden dank over
te brengen.
de adj. van dienst,
GROVESTINS.
In de 4e sectie (kleermakers en
5o sectie. Typografie. S.weekt den
wensch uit d ff Zondagsrust worde
geëerbiedigd -vooral wat betreft cou
rant-drukkerijen en wil bij het publiek
op medewerking aandringen.
6e seotie. Bouwvak. Spreekt den
leceibewerkers) werd do volgende wensch upf c'at de staat ook aan
conclusie omffent vakscholen aan particuiieren en aannemers den plich:
genomen. Do sectie, overtuigd dat nnlpcrcrn in «ffi* hps plr vprTpltprino
de overgroote meerderheid der werk-
opleggo in elk bes ek verzekering
van werklieden tegen ODgelukken
plaatsen zoodanig is ingericht, dat voor te 6Cbriiven.
er geene gelegenheid tot opleiding Da 5;) Beclio> bakkers, dron^ op
van vakmannen beslaat, wenscht, beperking van nacht en afschaffing
dat do oprichting van vakscholen van Zondagswerk aan.
worde bevorderd. Dezelfde 5e sectie drong aan op
Ia de re seöfie (oloemisten en tuin- de instelling van Kamers van arbeid
lieden, melkhandelaren en handels- en samengesteld uit patroons en werklie-
kantoorbediendeD), werd do volgende deE vaü regeeringswege.
conclusie aangenomen: de sectie, ge-
hoofd het voorstel: afdeelirift Haarlem. ?a ,seoll°', k,alk" en steenbewerkers,
betreffende het leerlingstelsel Toor aoht het stelsel van aangenomen werk
bloemisten en tuinlieden, spreekt do schadelijk voor patroon en gezel, ve:-
noodzakelijkheid uit dat de noodige zoekt C._B. maatregelen to treffen,
stappen gedaan worden door hel w do°blJ aannemingen en oon-
een raai bestuur van den Bond om raoltn. den werkman een minimum-
met de patroons tot overeenstemming lo°" wordo verzekerd, volgens plaat-
te geraken over de invoering van een j 8eUlke omstandigneden.
verplichten leertijd van 3 a i jaren. Ten einde betere regeling van tarief
De le sectie (houtbewerkers) aptak stukwerk mogelijk worde, wenscht
als hare meening uit, dat het stukwerk i dat. 'a boslekkon voor'rijks en parti
voor den werkman en liet werk na- j cuhere rien bepalingen worden
deelig is in het timmervak on wonsohto opgenomen, overeenkomstig plaatse-
afschaffing daarvan, en draagt |,et1 l'jken loonstandaard
centraal bestuur op zoo spoed g mo- llet oongres werd bijgewoond door
gelijk daarvoor maatregelen te bo- inspecteurs van den arbeid, Kuiper
ramen te Breda;en Struve te Haarlem. Voorts
Iu de eerste sectio word nog do1 was tegenwoordig. een afgevaardigde
volgende conclusie genomenbetreu- hat van arbeid uit
rende, dat hot vrije bedrijf cerie doo- Biusael.
dende concurrentie wo.-dt aangedaan Do 6crf= sec['e (houtbewerkers)
doordien particulier werk vooral in wonsohto den toestand van het oude
hel kleermakers- euschoeomakersvak gtWewezen terug, vooral met het oog
door bemiddeling van ambtenaren tot °P de d'P Omas van bekwaa i held
spotprijzen door verpleegden in rijks- v00r meester en gezel. Do weede
werkinrichtingen wordt vervaa digd, (metaalbewerkers) verlangde
spreekt den wensoh uit, dat de reg?o- opheffing dor metaa -industrie ut haar
ring aan dergelijke toestanden een toestand van verval door de hulp der
einde make, door niet ondor het loon regeering en van de industiie in het
volgens plaatselijk gebruik te laten a'gomeenvoorts het gebruik van
werken de machine in het belang van de
3e sectio (kalk- cn steenbewerkers) ïehee'° maatschappij tot opheffing
spreekt den wensoh uit dat door ï?11 bestaande doodende contrasten,
bestuurders van fabrieken het Zon- p» darde sectie (kalk-en steenbewer
dags-en nachtwerk wordo afgeschaft. kers) wensente de verplichte uubeta-
Dat voor onvermijdelijk voorkomende 1,=8 van het IooP m contante», man
gevallen eene vorhooging van *25 pet °"r man. op hot werk en zij ver
voor nachtelijke en 50 pet. voor Zon- la0Dde desbetreffende bepalingen
dagsarbeid loon boven het gewone opgenomen te zien in ue bestekken:
worde uitbetaald voorts bepleitte zij voorschriften van
63 sectie (schilders, loon en arbeids- overheidswege ter voorkoming van
duur) spreekt de wenBchelykheid uit ODgelukken by brand De vijfde
van bet vaststellen'van een maximum s®c!l3 (backer?) verlangde vcrscher-
werktijd en draagt het hoofdbestuur Plt?^ v'an het toezi ht op ae veilig-
op door gepaste middelen daarvoor en beter toezicht op vervalschmg
propaganda te maken. van levensmiddelen. De zesde sectio
7e sectie. Ingevolge het voorstel (schdderB) wenschte de oprichting van
H. Bonifaciusvakvereoniging van vakscholen door den Nederl. R.-K.
warmoezeniers en tuinlieden afd olksbond met rijKs- of gemeente-
Amsterdam, spreekt do noodzakelijk--"bsidie tot verkrijging voor de leer-
heid uit, tot het oprichten van rijks- !iri^en vau c^1P^oma s van bckwaam-
wege van vakscholen voor tuinbouw, Peid-
tot het t vornicn van vakmannon uit j De zevende sectie (bloemisten enz.)
den ambachtsstand. j verlangde een overeenkomst te slui-
2e sectie. Metaalbewerkers. Draagt ten met landeigenaren betreffende
het centraal bestuur op Lr gelegener billijke pacht en pachtjaren voorts
tijd bij de regeering aai te dringen verklaarde zij zich voor Zondags
rust.
Ia do Damiddagzitting sprak do
derde sectie (kalk- en steenbewer
kers) als haar oordeel omtrent we
derinvoering van patenten uit dat do
wederinvoering op zeer vele bezwa
tot het invoeren van eeno bij de wet
>.ereg ldo vakopleiding voor den
leerliDg.
6e sectie. Schilders tabaksbewerkers
en algemeene belangen. Wenscht
van staatswege opgericht te zien
ren zou Btuiten, en dat overigens het j
vorkrygen vai een patent onafschei
delijk verbonden zou moeten zijn j
aan een bekwaamheidsdiploma.Daar I
om werd ceno beslissing uitgesteld
tot de behaudeüng van het voorstel
batreiTe .de een dergelijk diploma, j
De zesde sectie (schilders en tabaks
bewerkers) uitte den wensch da' anj
overheidswege beter toezicht mocht
worden geoefend op klein m teriaal,
voertuigen en machinerieën om on
gevallen to voorkomon. De zevende
afJoeling (bloemisten, melkhandela
ren, handels en kantoorbedienden)
besloot de hulp van staat, gemeen
ten en particulieren te vragen om
zooveel mogelijk vrouwenarbeid op
kantoren te beteugelen. Do eerste
sectio (houtbewerkers) wensoht bij de
regeering aan te dringen op ver-
hoogdo invoerrechten op bewerkt
hout en op vrijstelling van onbewerkt
hout. Do vijfdb sectio (bakkers en
typografen) meende, geen uitspraak
omtrent vrouwenarbeid to kunnen
doen, zoolang de maatschappelijke
toestanden dezen nog eischen.
Do derde sectio (kalk- en steen-
bowe k is) sprak als haar moeniüg
uit, dat uitbestedingen geheel kunnen
vervallen, zoo overal voorschriften
van loon en arbeidsduur zijn inge
voerddat op ieder werk helder
drinkwater en reine privaten t ehoo-,
ren te zijn en dat metselaars en stu-
cadoors goen opperliedenwerk be
haoren te verrichten. In de 5e sectio
(bakkers enz.) staakten de stemmen
over het vraagstuk van beperking
van den kinderarbeid.
Do 7o sectie (bloomisden enz.)
droeg het centraal bestuur eon on-
dorzook op om to ervaren, in hoeverre
de oprichting vaD voorschotskas?en
in den Bond voor den kleinhandel
noodzakelijk en mogelijk is. De le
I sectie (houtbewerkers) wonsohto dat j
i hot centraal bestuur wettelijke rege I
i ling van minimum loon en maxima-1
leti arbeidsduur naar plaatselijke om
standigheden zal trachten te verkrij-
gon.
De 6e sec'ie (schilders enz.) droeg
hot centraal bestuur op deu meer
gegoeden te wijzen op de nadeelige
gevolgen van bet gccdkcop werken
der glazenwasscherijen.
Eerste sectie. (Houtbewerkers).
Het cenfraal bestuur wekke de af-
deelingon op tot het vormen van
weersiandsknssen.
Hot noodige de architecten uit, in
de bestekken ruimon tijd voor de
uitvoering der werken vast te stel
leD.
Het stelle alles te werk om verplichte
verzekering der werklieden ingevoerd
te krijgen.
Derde sectie. (Kalk- on stoonbe-
werkers).
Het optreden van patroons zonder
vakkennis is af te keuren wensche-
lyk zijn vak examens van regeerings
wege, voor de patroons het bezit
van oon diploma als meesterhet
I diploma als gezel of meester moet
tot basis der loonregeling dienen.
Vijfde sectie. (Bakkers enz) Het
j is wenschelijk, dat de bakkerspa-
troons de gi-it voor 's Maandags
I reeds Zaterdags ontvangen ter be-
vordering van Zondagsrust en ter
J beperking van naohtelijken arbeid.
[Wenschelijk zijn algemeen, volledig
i vakonderwijs, loonstandaarden en
I beslechting van geschillen door ka
mers van arbeid, samengesteld uit
patroons en werklieden. Do coöpera
tie moet wegens het af keurenswaar-
digo in hare werking, beBtreden wor-
I den.
Z^sde sectio. (Schilders, tabaksbe
werkers e. a.).
Het stukwerk behoort voor do
tabaksbewerkers vervangen te wor
den door dag- of weekloon, te rege
len naar plaatselijke omstandigheden.
Wenschelijk is eene zoodanige
wettelijke rc-goling van het leerlïn-
gonsteisel, dat het contract na 3
proelmaanden voor 4 jaren wordt
geslotendat de leerling het 2e, 3e
en 4e jaar een bepaald loon ontvangt
en dat na het vers'rijken van den
leeftijd do patroon den leerling een
testimonium medegeeft.
Zevende sectie. Het centraal be
stuur trachtte in alle maatschappe
lijke werkkringen vakbonden in het
leven te roepen.
Maandagavond vond in de con
certzaal van den huize „Stroucken"
de tweede algemeene vergadering
plaats onder leiding van den heer
W C J Passtoors.
Bij acclamatie werd besloten een
tl
>g<
telegram te zenden aan Z. H. de$D
Paus, om dezen den dank van hi
congres over le brengen wegens
betoonde belangstelling benevei
een telegram aan don internuntius
's Gravenhago om dezen te dankej
voor zijne bemiddeling. S
Daarna word het woord gegeveran
aan den heer M. H. P. M. do Graama!
geestelijk adviseur der aldoeling Vliagd
singen, die eeno rede hield over „dat
organisatie der vak-veroenigingoed
in den Ned. R. K. Volksbon 1." [to
De heer P. B. Kok, metaalbewerkejoo
behandelde daarna het onderwerfjda
„De katholieke werkman in den b( M
cialen strijd." pa*
Eindelijk sprak de heer Wierdelsou
geestelijk adviseur der afdeelinjar
Haarlem over „den arbeid" in jee
algemeen, over arbeid des vorstands C
arbeid des geestes, arboid van kundigfel'
administration, van handhaving daur
orde, van weldoen, van zelfopofferioaen
arbeid van de hand. po:
De voorzitter, de hoer Passtoorela;
deelde mede, dat een manifest bier
gelegenheid van dit congres zaiel
worden verspreid. Na voorlezinjlat
daarvan sloot hij do vergadering, re^
Pers Overzicht.
Da acht uurs werkdag.
y
ka
Patrimoniumhet orgaan van hffri
alg. ned. werklLdenvorb. van diejog
raam; bevat in zijn 1-atste nummeer
een onderteeken i hoofdartikel ovq"'
den acht uu-s werkdag.
11 de eerste plaats vraagt
tchrijvrr in dat artikel: „13 hfi
voor-tel tot het invoeren van
ao'_-t unrs-arbridida< dan vraarlijfcl
soc'ali-chcn op do vraa?„waajp
om is het dan socialistisch antda
woo dt hij„Omdat hot door dba
socialisten is voorgesteld en al-» eejn
social Btiscli propagandamiddel woria
gebruikt." Dan gaai hij aldus voorpe
„Wij moet-n het socia'isme bestip
deeren en de waarheden van h«ti
soc'alisme leer n kennen", zol
wordt herhaaldelijk beweert. sti
„Wat ons aan.;aat, wij zoud-n lieha
ver spreken van het lecren kennean
van de waarheid, ook al zou v ij otide
door socialisten worden gepredikt, ve
„Een der zaken, d e door de sociaiki
l'sten nog al druk genoemd wordedii
is de o .ergrooto w< rkdaur. |pi
„Waaneer wij vragen, of er ia jn
algemeen niet te lang gewerkt wordjge
dan bohoeft men niet scherp te luisve
teren om tal van stommen te vernelij
men, die ons toeroepen, dat de werkd»
lijd veel te lang is; en alsof djkl
klacht niet genoeg i-', komt q d,
meestal een tweede stem bij, dieh^ü
u toezingt, of toeschreeuwt, dat hed
loon veel te laag is." jls
„Bij de berekeniog' van den work) si
lijd", zegt hij verder, „kan melo
u tga-n van de hoeveelheid arbeion
die meet worden verricht on b.vfl
aantal arbeiders die voor dien arboid n
beschikbaar zijn." z
„Onzes inziens zou dit niet di v
goede weg -zijn, zao het een weg is d
Ons dunkt, dat voor sommige hoofd e
vakken wij bopa'en ons bij di c
stad moest worden onderzocht ws t
voor zulk een arbeid in verban)
met den weRI an d van hot mer scholijk
lichaam de nor cale tyd is."
Het artikel eindigt mot de vraaj
of er geen middel te vinden
„dat ons helpen kan om het lijde
van den arbeider te voorkomen,
dat ons kan overtuigen dat een aci»
uurs-werkdag we! door de socialiste
wordt gcëischt, maar geen „waarhei
is, di wij juist uit het socialism J
moeten overnemen."
Anii-monarchale demonstraties.
1 Onder dit opschrift behandelt d|
radicale Amsterdammer nog eens he
ontslag der werklieden in de fabrics
der heeren Stork te Hengelo, naa'
aanleiding van eene opmerking va
j het Centrum, welk blad had gesohre
ven
„De Amsterdammer ziet wel ee:
weinig do mogelijkheid voorbij, d^
j eene fabriek, werkplaats of instellinj
j wel degelijk schade kan lijden doo
[het in dienst houden van lieden, di
don eerbied, de betamelijkheid en hc
[fatsoen tegenover Vorstinnen mi
voeten tredenen toch, die schad
kan worden veroorzaakt, zoowel wi
gens den hekel der clientèle als wf
gens de stekelige verhoudingen va'
i hot personeel onderling."
door de kanonschoten. Een kogel trol den rotswand
ongeveor vijftig vott beneden ons eu ontzaglijke Btuk-
ken rots lieten los en vielen raar beneden. Terwijl zij
langs den rotswand gleden en verv- l^ens in zee vielen
waarbij zij zeer veei schuim opwierpen, IrM een der
stukken een boot, d e uitgezonden was om naar eene
landingspL' ts te zoeken, en wierp deze in splinters. Van
de tien p?rsonsn, die haar bemanden, was er geen, die
zijn graf aldaar wist te ontkomen, geen kreet werd ge
hoord, aan niemand kon hulp geboden worden. Plotse
ling, als door Gade hand getroffen, waren deze mannen
uit het leven weggevaagdzij waren de eer-ten, die
voor de poorten der stad een dood vonden de eersten
van de sterke macht, die vielen voor de macht der
zwakkorei.
Toen de boot en hare bemanning in de diepte ver
dwenen wierp ik een blik op den graaf om op zijn ge
laat te lezen wat er bij hem omging. Ik zag, dat liet
onbeweeglijk stijf was en er nog medelijden noch
trio nf op to lezen stond. Het was duidelijk dat hij weer
de soldaat was geworden.
„Dokter," zeide hij, terwijl hy zich eensklaps tot mij
wendde, „Wat een beeld van onmacht 1 Deze mannen
zijn hier gel omen om zich zelf te dooden. Zijn zij van
plan o n die bergen, welke eeuwen lang de aanvallen
der zee hebben getrotsesrd, te bestrijden? Zouden zij
danken, dat zij d ior eenige granaten mij de menechen-
levens zouden kunnen doen opgeve-, welke aan mij zijn
toevertrouwd? Maar wat doet gij üier toch, waar de
kogels rondvliegen?' vroeg hij daarna op een geheel
anderen toon. Waarom stelt ge u zoo bloot?"
„Het is een schouwspel, dat ik werkelijk voor geen
geld wille, missen. En graaf, ik moet uwe vraag beant
woorden met een „en gij dan." U vooral moet u meer
in r-cht nemen."
Een kogel dio zoo dicht langs ons heen fliot, dat ik
de hitte da.rv.m op mijn gelaat meende te voelen,
legde de klemtoon op mijnc-n waarschuwing.
„Mijn zoon," zeide hij en een gevoel v.m vreugde
overweldigde mij, want hij had nog nooit aldus tot mij
j gesproken „er iB geen kogel, die mij zal beletten
het werk van Cari&tus voort te zetten, waaraan ik mij
heb gewijd. Ik ben de dienaar van den Almachtige en
hem zij mijn leven g-geven. Maar gij gij zijt ons
zeer dierbaar. Geen enkele plicht houdt u nier."
„Er is geen plaats waar ik liever zou zijn," zeide ik,
en hij nourde deze woerden met welgevallen aan.
„Nu," riep hij u;r, „met het aanbreken van den dag
zullen wij er r.oeens over nadenken. Het gevaar zal
dan rooter worden laten zij dezen nacht zoo dwaas
zijn als zij w Hen want velen hunner zullen geen an
deren n«cht meer heieven."
Hij sprak van do trimeche zeelieden, die in de haven
ronddobberden, welke nu bezaaid was met hunnen
booten.
„U bedoelt, dat zij niet zullen beproeven den toegang
naar den tunnel ie vinden alvorens het dag is ge
worden
„Wanneer zij ve s andig zijn zullen zij dat nooit be
proeven," zeide hij, „maar zij weten niet w.d zij doen.
Zij kloppen inderdaad tegen de eeuwen oude rotsen
zonder toegang te verkrijgen en zullen daarbij hun
grat vinden. Met vuur zat hun kloppen beantwoord
worden."
Het deed goed hem zoo te hooren en gedurende den
racht bleef ik steeds aan zijne zijde hij onbeweeg
lijk en zwijgend terwijl de kogels floten en de granaten
met een hei licht boven het eiland uiteen b.-irstten.
Ik bood hem een sigaar aan, die hij met smaak op
rookte, maar toen in bet donkere uur voor de ochtend
schemering Adam naderde met een llesch rooden wijn
en een mandje met vcedsel, wilde hij niets gebruiken
en wendde zijn blik geen oogenblik van het prachtige
schouwspel af. Wij enter gebruikten ons maal onder
beschutting van de wallen bij het licht van t-.ortsen,
en steeds met de muriek van geweervuur in onze ooren,
terwij! de friaccke nr ebt wind ons in het gelaat woei.
En een vcor een votgder. do leden der staf zich bij ons
totdat de gestalte van den graaf ziei alleen boven op
den wal vertoonde.
Wij wachtten met het koortsachtig verlangen van
zieken op hst aanbreken van den dag. Al ecu in het
zonlicht konden wij zien hoe de zaken builen de baai
erbij stonden, alleen dan konden wij het aantal sche
pen tellen en zien wat de plannen waren. Ei alle-,die
hun gordelriem hadden losgegespt en plaats hadden
genomen achter de borstwering, waren met deze ge
dachte vervuld d-.it de nieuwe dag hun weer werk
zou brengen. Met verlangenden blik keek ook ik naar
den oo telijken hemel, naar de steels flauwer glanz nde
sterren, luisterde ik naar het kanon, in de zekere koop
dat bij het aanbreken van den dag het eiland zijne
stem zou laten hooren in al hare kracht en fi ;rheid.
En toen ten slotte de heirei zich opende voer de bron de-
lichts, toen in het oorien de sluier der schaduw werd
opgeheven en de grijzo mist boven de zee weggevaagd,
teen, zeg ik, klopte mijn hart luider bij het verlange-
naar de zon, en mijn bloed vloeide onstuimiger val
trots dat nu het eiland zich zou doen hooren.
Nauwelijks waren de eerste lichtstralen boven
kimme verrezen ot het kanon dead zich op do hoogt
hooren en wij sprongen op. Terwijl het schot nog ns
galmde riep de graaf uit: „maakt u gereed!" en eet
vroolijk gejuich [volgde op zijne woorden. Van wacht to
wacht herhaalde zich het gejuich, totdat het xondoij
onze kusten weerklonk.
Het eiland had voor de eerste maal gesproken, maaj
met een stalen klank in hare stem en m=t A lam wien
ik een nieuwsgierigen blik op zee, wier gerimpeld op
pervlak reeds de lichamen der dooden droe>
Iï bemerkte dat de dag een groote verandering hsi
teweeggebracht. De kruisers, die deu geheelen nacii
me' zijne zoeklichten oa-» had ga legeslagen, lag nu i
de binnenhaven geankerd, ge-:n kabellengte van de kuj
verwijderdhet grootere oorlogsschip wa-? door d
nauwe gangen tusschen da riffen geloodst en stooml
nu langzaam naar het havenhoofd. Twee andere echt
pen lagen nog achter de koraalriffen en aim het eea
was duidelijk de russische nationaliteit waar te néme]
Wordt cervolgd.y j
