oor dat van het kiesreoht gesoho-
te krygen, wat, zoo het gelukte,
joor ons zou worden betreurd, wijl wij
niet meening deelen, dat het volk,
tot hiertoe onmondig gehouden, het
:iesrtcht niet begeerd.
b. Verblijdt ons de indiening niet
3 om den inhoud van dit ontwerp zelf,
i lat, gelijk wy reeds hoorden, bij
ommige werklieden verwachtingen
- prekt, die, wordt het ontwerp wet,
liet zullen worden bevredigd.
Patrimonium betreurt het voorts,
dat het aangaan van een arbeids
contract niet tot de taak der in het
- ontwerp bedoelde Kamers van Arbeid
jal behooren-
Thans slechts een paar opmerkin
gen makende, belooft het blad het
ontwerp Kamers van Arbeid later in
- ïijne onderdeelen te bespreken.
Voor de zooveelste maal wordt ons
reder een plan aangeboden voor een
buldeblyk, H.M. de Koningin aan te
t bieden, bij Haar troonsbesty'ging.
De Volksbanier zegt het navol-
t gende
„Wy zouden wenschen, dat aller-
de beurzen los gingen, en dat
1 door de natie een voldoende som
werd bijeengebraoht, die dienen kan
i ais stamkapitaal voor een nationaal
pensioenfonds. Beter dan aan al het
andere, zal hieraan het geld besteed
zijn.
„En als dan de heugelijke gebeur
tenis der kroning van onze Koningin
Wïlhelmina plaats vindt, dan drage
de natie dat kapitaal op aan Haar,
tot vorming van den grondslag voor
een staatspecsioenfonds. Hier kunnen
dus de natie en onze wetgevende verga
dering samenwerken om eengedenk-
teeken tot stand te brengen, dat ten
eeuwigen dage den nederlandschen
arbeider zal herinneren aan deze ge
beurtenis."
Het voortdurend opperen van andere
plannen, doet ons wel eens vreezen,
'dat geen van al deze voorstellen, ais
geen algemeene instemming vindende,
zal worden ten uitvoer gebraoht.
Koloniën.
BATAVIA, 26 SEPTEMBER.
De Lomboksche correspondent van
het B. Hdblad schrijft;
Bepaald interessant nieuws valt in
onze kleine vestiging niet dagelijks
voor. Het gerucht doet de ronde, dat
Goeroe Bangkol met zijne Sassaks
Praja nogal veel noten op zijn
zang heeft, doch 't is maar een ge
rucht, dat nog door niets wordt be
vestigd. Wij zijn trouwens tegenwoor
dig actief genoeg in ons optreden
tegen die heeren, die zich nog niet
al te best een voorstelling kunnen
maken, dat de compagnie de teugels
van het bewind in handen heeft.
De heeren van 'tB. B. gaan zeer
oordeelkundig te werkhun kan
niets anders dan lof worden toege
zwaaid. Vandaar dan ook dat de be
volking al meer en moer hare vroe
gere bezigheden hervat, handel en
vertier toenemen, zoodat met name
Ampenan met den dag levendiger
wordf.
Wat echter vaak nog pijnlijk aan
doet is de blik op de talrijke puin-
hoopen rondom Matarara en Tjakra,
hoewel het niettemin interessant blijft.
Kruizen ziet men veel, want het is
de aanduiding der plekken, waar
soms een dozijn onzer dapperen aan
den schoot der aarde zyn t ever-
trouwd.
Het graf van generaal Van Ham,
dat hier vlak bij aan den ingang van
Tjakra ligt, wordt thans door ons in
orde gebracht.
Er komt een mooi houten hekje
omheen en zoo mogelijk een steen
c. a. er op. Dat zyn we dan ook
wel aan den man verschuldigd
Uit Atjeh schrijft men aan de
Java Bode
Het in brand steken door de zoo-
geuaamde kwaadwilligen van de pasar
te Teloksemawe in den nacht van 7
Juli jl. zal voor den radja van dat
landschap nog een onaangenaam
staartje hebben. Pleitte de houding
van de verbonden Tengkoe's van
Tjoenda, Sawarsg. Nisam en Bajoe,
na den aanval op eerstgenoemde
plaats voor hunne goede gezindheid
tegenover ons, niet alzoo was het
gesteld met die van Teloksemawe's
radja. Bedoelde Tengkoe's hebben
zich beijverd de aanvallers terug te
drijven en hunne versterkte neder
zettingen en kampongs te vuur en
te zwaard te vernielen. De vervol
ging werd door hen zelfs met succes
tot aan het gebergte voortgezet, ter
wijl het sneuvelen van twee der vij
andelijke bendehoofden het bewijs
leverde dat er vrij ernstig gevochten
werd.
Dc radja van Teloksemawe bleef
evenwel zyno lijdelijke houding be
waren. Was dit van zijn standpunt
beschouwd wellicht zeer voorzichtig
gehandeld, het bestuur daarentegm
zal er geen vrede mee kunnen heb
ben. Zoo hij al niet rechtstreeks be
trokken was bij dien nachtelyken
aanval, schijnt hij toch met de pries
terpartij, die als de bewerkster der
troebelen beschouwd word», goede
vriendjes te willen blijven, zonder
evenwel met de gebate kaffirs te wil
len breken. Deze dubbelzinnige hou
ding moet natuurlijk onzerzijds aaa-
leiding geven tot wantrouwen. Het
gevolg hiervan zal wel zyn dat de
straffende hand van het oiviel be
stuur, in den vorm van een groote
geldboete, spoedig zwaar op hem zal
rusten.
Doch niet alleen by, maar ook de
radja's van Kerti en Gedong, die ons
bij dezelfde gelegenheid geen vol
doende blijken van goede gezind
heid hebben gegeven, zullen zeer
waarschijnlijk geldelijk worden j
straft.
Wordtsteeds voortgegaan met
zulke strenge maatregelen op de
verschillende hoofden der kuststreken
consequent toe te passen en vol te
houden, dan zal daarmede op den
duur succes behaald worden, en
zullen de wankelmoedige radjas wel
moeten inzien dat het niet mogelyk
is tegelijk twee heeren te dienen, en
dat hun geldelyk belang medebrengt
om krachtig togen onruststokers op
te treden en hen zooveel mogelijk
buiten de grenzen van hun gebied
te houden.
Uit Tamiang voortdurend geen,
dus goed nieuws.
Er big ven wel allerlei geruohten
over voorgenomen invallen van Atjeh-
er3 loopen, maar daar blijft het bij.
Zoo zou bv. Mohamad Sjam van
Simpang Anas Nja Mamad hebben
voorgesteld voorloopig niet naar
Tamiang te trekken, maar dezen ge
antwoord hebben dat hij zyne mili
taire operatien met T. Malang Obi
zal regelen.
In verband met het berooven van
een Chineesche tongkang bij de
Koeala Karing Gading zijn bij het
bestuur berichten ontvangen, dat een
sampan met zeeroovers, onder be
vel van Nja Lamboek van Aloer Niri,
bemand met 15 koppen, waaronder
8 geweerdragenden, langs de kust
zou zwerven. Zoowel de politie van
het bestuur a's die van de sultans
van Deli en Langkat zijn daarom op
hun qui-vive.
De vorige maand kwam een hoofd
uit do Alaslar.dcn radja Baraham
zoon van R. Bat09 Boelan, zijn op
wachting maken bij den resident al
hier.
De gewezen Panghoeloe van Liang,
Si Belat alias Pa Radja Lawang, is
door den panghoeloe van Djoemapa
dang, Pa Tjingkram aan het bestuur
uitgeleverd. De hooiden der Battak-
kers zijn handelbaarder dan zij ooit
geweest zijn, waarschijnlijk een ge
volg van de flinke houding van
Z. H. den Sultan van Serdan in
Tandjong Moesa, in Boven Sardang.
Aan de geschillen tussohen den
radja van Siantar, en zyn onderheb-
bend hoofd van Dolok Mellello, is
door bemiddeling van de controleurs
van Assahan on Batoe Bahra een
einde gekomen. Maar in Boven-Sjak
en Tahah-Poetih liggen Daloe-Daloe
en Mondang nog steeds met elkaar
overhoop.
De controleur van Assahan kreeg
een bezoek van zendelingen van de
onafhankelijke Battakhoofden van
Poeloe ©ppoer en Pasang Lela uit
de buurt van Boven Koeala, dat hij
beloofd heeft spoedig eens te zullen
rooiprocaeren, in gezelschap van den
Jang di Pertoean van Koeala.
{Deli Ct.).
Letteren enSunst.
Leipaig.
Het was een vermoeiende morgen
Woensdag 16 October. Ik was ten
minste in 't bezit van een razende
hoofdpijn toen ik thuis kwam uit
de generale repetitie van het Ge-
wandhsus.
Deze heeft altijd een dag voor het
eigenlyke concert plaats en is toe
gankelijk voor het publiek tegen be
taling van 2 mark en voor de leer
lingen van het Conservatorium op
vertoon van hunne kaait als leer
ling van deze instelling.
Het is er dan ook altijd stampvol,
daar een groot gedeelte van het pu
bliek geen lust en geen geld heeft
om vijf mark te betalen, wat Don
derdagavond het geval is, en toch ook
zich niet gaarne in baltoilet wil klee-
den, zooais bijna iedereen, die het
avondoone6rt bijwoont hier doet.
Den bewusten Woensdagmorgen
was het programma als volgt samen
gesteld
le deel: 1. Symphoni9 (A dur)
Mendelssohn, 2. Concert fur Piano
forte (D rnoll) Rubinstein3 Tragi
sche Ouverture, Brahms.
2e deel: 4. Ouverture zu „Donna Di
ana" van von Rezniceko. Solo-
stüoke fiir Pianoforte: a Nocturne
(B rnoli) Chopin, b. Morgenstand
chen, Schubert—Liszt, c. Enroute,
Godard. 6. Vorspiel zu der Oper)„Die
MeistersingervonNürnberg", Wagner.
Hei pianoconcert en overige solo-
stukken werden ten gehoore gebracht
door Josef Rofmannvan wien men
zich misschien nog zal herinneren,
dat hij in 1S37 in Nederland a's zg.
wonderland is opgetreden. Hij is in
1877 te Krakau geboren en is nu
op den jeugdigen leeftijd vau 18 jaren
stellig onder de talentvolle ariisten
te rekenen. Hij was de lievelings
leerling van Rubinstein, wieDS con
cert hij dan ook op een waardige,
muzikale wijze ten gehoore bracht,
evenals do hierboven genoemde solo-
slukken.
Het orehestra'e gedeelte onder lei
ding van den voortreffelijken Arthur
Niteisch heeft zeer veel genot ver
schaft; hij W8et zoo schoon ieder
muzikaal zinnetje te doen „hervor-
treten" en zoo fijn te nuanceeren,
zooals ik tot nog toe slechts bij ons
voortreffelijk Concertgebouw-orobest
en dat van Mannsladt gehoord heb.
Een pauze vond niet plaats en de
orchestnummer8 werden in ieder deel
niet volgens het programma, maar
na elkaar gespeeld, zoodat men da
delijk na de symphonic de vermoeiende
Brahms's Ouvtrture te hooren kreeg
en in het tweede deel na de ouver
ture Donna Diana, wat bijzonder
zwaar geïnstrumenteerd, is nog het
„Vorspiel" die Meistersinger op den
koop toe kreeg, de daarop volgende
pianowerken niet te vergeten.
Ik moet eerlijk bekennen, dat alles
na elkaar, het vroege uur (10 uur
's morgens) in aanmerking nemende,
een beetje zwaar te verteren was
voor mijn missohien wat zwakke
maag, maar ik heb tooh met vreugde
van versohillende kanten vernomen,
dat ik niet de eenige was, die dood
moe, maar tooh dankbaar, naar huis
ging-
Zondag 20 Oct. werd Wagner's
„Tannhauser" opgevoerd alsherinne
ring aan de eerste opvoering welke
vijftig jaar geleden te Dresden plaats
had. De intentie om W.'s nagedach
tenis eere te bewijzen mag goed ge
weest zyn, maar de uitvoering was
akelig. Zyn dat stemmen om een
werk als Tannhauser te vertolken?
Van de geheele bezetting was er
precies éen, zegge éen, die voorzija
taak berekend was, nl. de heer Demuth,
welke de „Wolfram"partij met zyn
sympathiek geluid heerlijk vervulde.
De heer Wittekopf (Landgraf) en
Frl. Egli (Elisabeth) waren nog wel
dragelijk (natuurlijk hunne stemmen)
maar b.v. de heer de Grach (Tann
hauser) schreeuwde (want dat was
geen zingen te noemen) soms erbar
melijk. Waar hij zich als vernietigd
op den grond liet vallen, was hij hel
gelukkigst, en het was alleen maar
jammer, dat deze toestand niet wat
langer duurde.
Verder zullen wo er maar over
zwijgen, maar hopen alleen later eens
van een betere opvoering melding te
kunnen maken.
Een reeds vroeger aangekondigd,
doch wegens ziekte uitgesteld concert
door het HoIIandsche dames-kwartet
Qroneman uit Groningen,beeft Woens
dagavond 23 Oct. in „Hotel dePrusse'
plaats gehad.
Het publiek was zeer talrijk op
gekomen en betoonde zich dank
baar voor het ten gehoore ge
brachte.
Behalve een viertal oud-n8derIand-
sche liederen, kwamen nog o.m. op
het programma werken voor van
S. v. Milligen en Jul. Röntgenwelke
welverdienden bijval inoogstten.
De begeleiding was aan een land-
noote, Mejuffrouw Dina Z>o^A;, opge
dragen.
Door de alnier bestaande vereeni-
ging „Nederland" werd het kwartet
een zeer fraaie bloemenmand aange
boden, waaraan de nationale kleuren
niet ontbraken.
Van de uitnoodiging, om na afloop
van het concert het verenigingslo
kaal met oen bezoek te vereeren,
werd dooi" de dames Groncman ge
bruik gemaakt, alwaar men dan ook
een tijd lang gezellig by elkaar bleef
zitten babbelen, vragen en vertellen
over Holland, waarheen de dames
den volgenden dag weer zouden ver
trekken.
G. G.
Men meldt ons uit Amsterdam
Mme Segond Weber speelt 1 No
vember in den Stadsschouwburg te
Amsterdam „les Jacobites" van Fran-
pois Coppée.
Woensdag a.s. wordt aldaar door
het Nederlandsch Tooneel „Om de
Kroon" (pour la Oouronno) vaD den
zelfden auteur gegeven.
Den Ion November wordt door liet
gezelschap Chrispijn vertolkt „Hui-
chelares en Weerhanen" comódie in
4 bedrijven van Barrière en Ca-
p9ncia.
visschen, welke f41 a f 56 per groot
honderd opbraohten. Van de korvis-
scherij kwamen behalve 350 botters
en schokkers, 8 hollaudsche en 3
engelsche kotters. Groote tong gold
f0,70 a f0,90 middelsoort f0,35 a
f0,50 en kleine 15 a 25 ctgroote
tarbot f 12 a f 14. kleinere f3 a f 7,50
rog f0,75 a fl alles per etuk. Groote
schol f6 a f8, kleinere fl,80 a f4;
schar fl,50 a f 1,90pietermannen
en poontjes f 1,50 a f 2wijtiDg f 0,80
per mand.
Door het ongestadige weer waren
de botters veelal verhinderd hunne
werkzaamheden te verrichten en
beliepen de besommingen dan ook
slechts f 15 a f 35 per vaartuig.
toegestaan voor alle werklieden die
minder dan 7 d. per uur verdienen.
Verder is men overeengekomen dat
verlagingen van loon of eisehen tot
jloonsverbooging vier weken van te
voren aangekondigd zullen worden.
De werfeigenaars te Belfast willen
in de zelfde loonsverhooging toestem-
men, dooh eisehen, dat ze eerst over
z63 maanden zal ingaan. De werklie
den willen in deze voorwaarden n:et
treden. Daar echter reeds versohil
lende patroons dien eisch hebben
laten vallen, gelooft men, dat de
overigen niet achter zullen blijven en
weldra aan de Ciyde en te Bellas t
de arbeid hervat zal worden.
Gemengd Nieuws.
Uit Rozendaal wordt aan De 7i d
geschreven
Een telegram uit Zanzibar meldt,
dat de karavaan van mgr. Ilanlou
en de vier priesters der St. Josephs-
Congregatie van Mill-Hill op haren
weg naar Oeganda door woeste in
boorlingen is aangevallen. De bagage
werd gedeeltelijk geplunderd, eenige
dragers werden gedood, doch mon
seigneur en zijn priesters zijn onge
deerd gebleven. In het missiehuis
van Mill-Hill en te Rozendaal wordt
een nadere besohrijving van dezen
vijandigen aanval met acgst verbeid.
De father G. Ke3tens, die mgr. Hanlou
vergezelde, is een oud student van
Rozendaal.
8port ea Wedstrijden
De Engelsoben zijn opnieuw ge
slagen op sportgebied. In den grooten
internaiionalen lawn-tonnis wedstrijd,
die Zaterdag te Manchester is gehou
den, heeft de Frauscke kampioen
Georges Lesueur een overwinning
behaaid op den Eogelschen kampioen
James Follel. Wat dit échec voorde
Eugelsohen is, kan men zich gemak
kelijk voorstellen.
Voetbsl.
Zondag hield de Haar!. Footb. Club
haar eersto ma'ch in de le competi
tie, seizoen 1895 96 op haar terrein
le Heemstede en wel met „Go ahead''
vau Wageningen. Hoewel na een
warmen strijd de H. F. C. de over
winning behaalde met 43 goals,
bleek het elftal van „Go ahead" in
krachtig optreden en samenspel
niet voor het Haarlemsche onder te
doen. Het wa3 zichtbaar dat de H
F. C. een paar nieuwe, nog niet ge
heel ervaren spelers in het veld had
gezonden.
Hockey en B^ndy.
Zondag namen do oefeningen van
Hockey op het veld te Heemstede
weder een aanvang.
Een 16tal spelers hadden aan de
oproeping gevolg gegeven. Er werd
met veel animo gespeeld.
Besloten werd de Amsterdamsche
Hockeyclub uit te noodigen spoedig
een wedstrijd te komen spelen.
VI SS CHER IJ.
IJmuiden.
I Van de beugvisschery kwamen in
den loop der vorige week binnen 16
sloepen met 300 tot 1000 stuks sohel-
Dobbslzo-clit to Brassel.
De speelziekte neemt in Brussel
een verschrikkelijke uitbreiding,aldus
schrijf» men u t Brussel aan het Ebl.
v. Antwerpen.
Sede-1 14 dagen zijn er niet minder
daa 15 cercles gevormd. In de rue
Royale betrekt een kring een der
prachtige hotels, en men heeft er
voor niet minder dan 200,000 fr. on
kosten gemaakt. Een groot kunste
naar, officier der Leopoldsorde, wordt
voorzitter der club.
Ia een écarté kring brengt de spaar
pot al'e dagen bij de 3000 fr. op
De politie is machteloos, het parket
is ontwapend. Er is geen enkele
herberg meer in Brussel die geen
„office de pari mutuel" is.
Jabez Balfour.
Zaterdag is voor Queen's Bench te
Londen de behandeling begonnen van
het proces tegen Jabez Balfour en
diens medeplichtigen, Brock, Wright,
Theobald en Dibley.
Don hoofabeschuldigdeJabez,
wordt ten laste gelegd het opmaken
en verspreiden van valsche balansen
van de bouwmaatschappij Liberator,
de Lands Allotment Company en de
House and Land Investment Trust;
het opmaken en verspreiden van
valsche staten en het zich toeëigenen
van een som van 20,000 :oebehoo-
rende aan de House and Land Invest
ment Trust door middel van verkeerde
voorstellingen. Eindelijk wordt hem
nog ten laste gelegd, dat hij als
directeur dar Building Securities
Company oen som van 15'.0 t8n
eigen bate heeft aangewend.
HjBjjzonder veel moeite heeft de
samenstelling van de jury gekost De
leden waren bijzonder vruchtbaar in
verontschuldigingen. De eene had by
sommige gelegenheden met denbeer
Balfour gesproken, een andere was
gehuwd met een verre bloedverwante
van eeu directeur van een der maat
schappijen, een dorde had zooveel
gehoord van do zaak en zulk een
bepaalde meecing daaromtrent opge
vat, dat hij zeker was, dat hij niet
onpartijdig kon oordeelen, weder een
ander had een gevoelig hart, nummer
vijf was doof aan éen oor (waar hij
niet hooren wildemaar scheen niet
te weten aan welk en wees toen
maar beide gehoor-organen aan, enz.
Het duurde anderhalf uur vóór de
jury gevormd was. Publiek was er
weinig aanwezig; men zag bijna
alleen menschec, die er wegens be
roepsbezigheden moesten zijn.
Het Reiohsgerieht te Leipzig-.
Keizer Wiihelm en de Konice van
Saksen zijn Zaterdagmorgen 12 uur
te Leipzig aangekomen, voor de ste6n
legging van het nieuwe gebouw voor
het Rijksgorioht. Zij werden met
fanfares begroet. De rijkskanselier las
de oorkonde voor, die in den laatsten
steen wordt bewaard en waarin mel
ding wordt gemaakt van de aan
staande verdere gelijkmaking van het
rechtswezen door de invoering van een
Burgerlijk Wetboek. Voorts wordt
er de levendige wensch in geuit dal
de rechtspraak van het Rijksgericht
onder Gods zegen er toe moge strek
ken om het recht en de gerechtig
heid overal tot hun recht tejbiengeo
en dat de trouw zal toenemen in alie
Duitsche landen.
De Beiereche minister van justitie
reikte, met een toespraak den keizer
den troffel, de president van den Rijks
dag bood Z. M. den hamer. De kei
zer gaf toen drie hamerslagen op den
Bteen, met de woorden„In naam
van den Drieëemgen God, Recht zal
recht blijven."
Toen gaf ook de koning drie ha
merslagen op den 6teen.
De plechtigheid werd besloten met
een hockvan den president van den
Rijksdag op den Keizer en den Ko
ning van Saksen, dat algemeen met
geestdrift werd herhaald.
De werkstaking der scheepstimmer
lieden aan de Clyde schynt haar
einde nabij te zijn. De Schotsche
werkgevers hebben een loonsverhoo-
ging van d. (1 farthing) per uur
De vervolging der Armeniërs.
Een Keulenaar, die zich te Trebi-
zonde aan boord van de Venus, een
der booten van de Oostenrijksche
L'.oyd, bevond, deelt aan de Röln
Ztg. uitvoerige bijzonderheden mede
over de vervolging der Armeniërs.
Aan dezen brief, gedateerd 8 Oct.,
ontleen en wij het volgende:
De Venus was des morgens om 7
uur dicht by Trebizonde voor anker
gaan liggen. Nadat de Turksche pas
sagiers aanland waren gegaan, hoorde
men eensklaps in de richting der stad
een geweerschot, spoedig door meer
dere gevolgd. Do geheele stad ver
keerde in groote opgewondenheid,
zouden kunnen redden als de opstand
weer begon. De passagiers moesten
daarom hunne reis op een Deeosche
boot voortzetten. De,schrijver vertelt
verder, dat ook in de omstreken van
Trebizonde eenige Armenische neder
zettingen zyn vermoord en verbrand.
Het aantal Armeniëis, die te Tre
bizonde vermoord zijn, wordt ook in
een schrijven aan de Polit. Corresp.
op 600 geschat.
Vervolg Stadsnieuws.
Door B. en W. wordt voorgesteld
aan den gemeenteraad do volgende
gelden te verleenen ter overname van
projeotstraten
le een som van f 26403.57, waarvan
f 16180.94i ten laste van belangheb
benden voor rioleering. bestrating
enz. ten behoeve van de 5S woningen
der coöperatieve bouwvereeniging
„De Eendracht";
2e eeno som van f 1369.44, waarvan
f 1027.08 ten laste van belanghebben
den voor rioleering, bestrating enz.
van het verlengde der Linsohoten-
straat, alwaar 1 woningen der christ.
coüp. vereeniging „Helpt Elkander"
zyn gebouwd.
De zilveren beker on het zilveren
schild, die onlangs door de Neder
landers zyn gewonnen op de inter
nationale wielerwedstrijden te Keulen,
zijn heden en eenige volgende dagen
I, /.ULl UCUUU CU COlllgO VUItJDilUO uagcu
alles liep doareen ;er was nauwehjfes teJal00Dge3teld in hB, rgwjelroagazij,,
PP.r» minuut r«r nnnpn tnpn -ern ppn r J
een minuut verloopen toen wij een
Armeniër ijlings naar den oever zagen
vluchten, maar door een kogel ge
troffen zonk hij voor mijne oogen
neder. De soldaten rukten aan en
trokken, met het geweer gereed om
ie schieten, door de straten. Dicht
bij den gevallen Armeciër wierp men
een andere in zee om hem te ver
drinken, maar het water was niet
diep genoeghij stak er met zijn
hoofd boven uit. Toen begon men
den ongeluKki.e te steenigen; een
worp trof hem aan het hoofd, zoodat
hij nederzonkmaar spoedig kwam
hij weer boven en werd opnieuw met
een hagelbui van steenen begroet.
Daar dit wat laug duurde, ging een
Turk in een bootje naar den Armeniër
en sloeg hein den schedel in"
De opgewondenheid in de stad
werd met den minuut grooter. Van
de vesting vuurden de soldaten on
ophoudelijk, de ruiterij bewaakte de
straten. Weer had men een Armeniër
aan een oever te pakkentien of
twaalf bootslieden sloegen met riemen
op hem los, totdat hy dood ineenzonk
Een oogenblik later stiet een boot
met drie Armenisohe vluchtelingen
van den wal, onmiddellijk gevolgd
door de Turken, en nu begon een
roeien op leven en dood. Nauwelijks
100 meter van ons af ligt een Rus
sische stoomboot; daarheen roeiden
de vluchtelingen en toen zij in de
nabijheid kwamen, gaven de Turken
de vervolging op. Maar nu gebeurde
het ergste: wreed en onmenschelijk
wierp men de Armeniërs van de
scheepstrap af. Toen de Turken dit
snelde zij met vernieuwde
woede op de Armeniërs los en sloegen
hen dood. Vol ontzetting moe3t ik
mij afwenden, maat door een nieuw
schouwspel word ik getroffen. Een
Turk en een Armeniër bezaten ge
meenschappelijk een bootje en hadden
tot heden hun geld te zamen ver
diend daar komt een ander bootje
met twee Turkendezen grijpen den
Armenier, werpen hem in bet water
en houden hem zoolang onder totdat
hij verdronken is. Kalm, alsof er
mets gebeurd was, roeiden de beide
Turken naar den oever en ook de
Turk, dio tot nu toe gezamenlijk met
den Armeniër zijn brood had ver
diend en het geheele voorval rustig
had aangezien, roeide kalmpjes weg.
Aan den oostelijken oever viel een
Armeniër, door een kogel getroffen,
maar hij stond weer op en strom
pelde verder. Toen eenige Turken
dit zagen, gingen zij om hem heen
staan en wierpen hem met steenen,
zoodra hij zich verioerde; dit duurde
een half uur, toen sloeg een Turk
ongelukkigo met oen grooten
steen den schedel in. Ik moest dik
wijls mijn oogen afwenden, want het
wa3 niet aan to zien.
De winkels worden natuurlijk allo
van den heer A. Smits, Kruisweg
hoek Parzlaan.
Een onzer lezers stelt ons in ken
nis vau een gerucht, aL zou er
sprake zijn ran de oprichting door
Amsterdamsche firma's van groote
diamantslijperijen te Haarlem.
Exameas V. en O- Oefenineen
Haariom.
Maandag, 28 Oct. 1S95.
Geslaagd Mej. F. O. Geijl en Mej.
J. van Eek. van Haarlem; Mej. M.
Brandenburg van der Gronden en
Mej. H. M. Treiture, van Amsterdam.
Alhier zyn nog ter markt gebracht
aardbeziën van den kouden grond
door H fan der Ploeg, wonende te
Heemslede en geleverd aan do gebr.
Plantjé.
Be waar school ie Zand voort.
Zondag vierde de bewaarschool te
Zandvoort haar oOjarig bestaan. Te
twee ure vereenigden zich in de school
het bestuur, het onderwijzend perso
neel en de schoolkindoren met hunne
ouders. Na het zingen vau Ps. 68
vers 10 hield de heer mr. Henrick S.
van Lennep van Amsterdam, als
oudste bestuurslid, de openingsrede.
Nog levendig zeido spreker -
herinnerde hij zich hoe in 1S45 ds.
Suringar, toenmaals algemeen bekend
als philantroop, het plan opperde te
Zandvoort eene bewaarschool te stich
ten nog hoorde hij hem zeggen„Ik
houd van Zandvoort."
Met de heeren ds. Huet en Salt-
mayer, secretaris van Prins Carl van
Beieren, toenmaals badgasten te Zand
voort, trachtte de heer Suringar door
hot openstellen van eene inteekenlijst
in „het Groote Badhuis" gelden bij
een to verzamelen, hetgeen ruira-
sohoots gelukte. Verder herinnerde
spreker ziob, dat van een rijtoer
naar Zandvoort terugkoerende zijne
ouders besloten zich mede mot do
oprichting te belasten, waarna in
November 1315 een bestuur werd
samengesteld, bestaande uit de heeren
Van Lennep, J. van der Mija, toen
maals burgemeester van Zandvoort,
dr. Smit en ds. Swaluö, waarna onder
leiding van den" architect Gros te
Leiden met deo bouw der bewaar
school word begonnen. Den 26n
October 1845 werd die school, in
bijzya van eenige genoodigden, waar
onder do heeren Barnaart en Van
Bergern geopend. Als bewaarschool-
houderes trad op mej. Cloos.
Na de historie dor school to hebben
nagegaan eindigde spr. met een - lang
leve de Zandvocrtsche bewaarschool."
Daarna nam Ds Hulsman te Zand
voort, mode bestuurslid, hot woord
en bedankte namens de aanwezige
ouders en kinderen do bestuursleden
dadelijk gesloten, de Turken braken J de heeren Van Lennep t u Ds. C. A.
ze echter open en begonnen hen te Gerke voor het goede beheer,
plunderen. Ik zag, hoo men het huis j Daarna zongen do kinderen eenige
van een Armeniër volkomen ieegstal. j door Ds. Hulsman gedichte toe; asse-
Het schieten hield den geheeienlijke versjes, waarna zij op verschil-
voormiddag aan, en telkens vielen lende versnaperingen onthaald wer-
er gruweldaden voor Met spanning i den.
wachtten wij op een heer uit Weeoen, i Eenige ingezetenen hadden vóór de
die des morgens aan land was ge- j school eeno oerepoort opgericht en
gaan. Tegen drie uur kwam hij gc-jhaar inwendig met groen en toopas-
lukkig terug en vertelde het volgende: I selyke spreuken versierd waarvoor
„Nauwelijks was ik in het hotel aan- de heer Van Lennep hun zyn dank
gekomen of ik hoorde scholen vallen, betuigde.
en uit het raam kijkende, zag ik de; Aan Mej. J. A. van den Ende, hcofd
soldaten met het geweer gereed om'der bewaarsohool, werd door den herM
te vuren door do straten trekken. NaVan Lennep met eea woord van huid
eenige minuten werd de hotelhouder, een stoffeiyk blijk van waardeerirj
een Griek, met bloed bedekt binnen o verhand iijd.
gedragen; hij was op straat gewond. Harerzyds bedankte Mej. vau den
Om haif drie ging ik, onder escorte Eade het bestuur en booJ, mede uit
van een officier ea twee soldaten, naam van hare helpsters, als big vend
naar den oever. De straat Jigt voiaandenken aan de school, bet bosfuur
lijken, de winkels der Armeniërs zijn 1 aan een toepasselijk schilde-stuk,
gesloten en geplunderd; geheele vervaardigd door den heer N. II.
gezinnen zija uitgeroeid, 600 Ar-'Kater te Haarlem,
meniërs zijn vermoordmisschien j Na dankzegging door Ds Hulsman
nog meer; 2000 vrouwen en kinderen i en het ziDgen van gezang 72 vers 4,
hebben een toevlucht gezocht in hetgingen ouders en kinderen voldaan
hospitaal der Jezuïeten." I huiswaarts.
De lijken bleven anderhalven dag
op straat liggen. Toen ik twee dagen Te Zandvoort zijn aangespoeld 20
later de stad inging werden mijnebaddings in een scheepsboot, waarop
voeten met christenbloed bevlekt, met ingesneden letters de naam
want de bloedplassen lagen op som-1 „Bertha-Barth."
mige plaatsen zoo dicht by elkaar,
dat ik ze niet kon vermijden. De Gister (Zondag)avond ciroa 9 uur
oostenrijksche consul had 200 vrou- sloeg de bliksem in een watermolen
wen en kinderen by zioh opgenomen.in den Vennipperpolder, nabij de
De Lloyd-boot moest op bevel van Ringvaart onder Hillegom.
den consul te Trebizonde blijven, op- De molen brandde geheel af.
dat de Europeanen zioh aan boord
