fweede Editie. De Doctor ian de» Woekeraar. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. A'o. 3S80 Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM. FEUILLETON. 13e Jaargang Woensdag 24 Juni 1896 HAARLEM'S DAGBLAD ALJBOTsTTSTIIlVlIEIN'TSri^IJ'S: Voor Haarlem per 8 maandenf 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden,1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 Afzonderlijke nummers0.05 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden.0.30 3 de omstreken en franco per postO.STVa A "n^EXR/J-' hl rTTTFTTNT: Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 20 Cent per regel. Abonnementen en Advertentien worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31bis Faubourg Montmartre. Agenten voor dit Bladgin den omtrek z$jn: Bloemendaal Santpoort en Schoten, P. v. d. RAADT, Santpoort; Heemstede, J. LEUVEN, bij de Tol; Haarlemmermeer, C. DOEKESSpaarndam, C. HARTENDORP Zandvoort, J. ZWEMMER; Veleen, A. VENUS.; IJmuidcn, TJADEN; Beverwijk, H. JUNGERXE, Koningstraat. Genoemden Agenten nemen Abonnementen en Advertentën aan. Politiek Overz'.ebt. Door het engelsohe Lagerhuis is aan dag aangenomen het voorstel an Balfonr, waarin verdaging werdt erzocht van de beraadslaging over e onderwijswet, wjjl het geheel nmogelgk is ermee klaar te komen óor het begin van de nieuwe zitting q men door dit uitstel de meest ringende raken zou kunnen afdoen. In Januari zal de onderwijswet eer ter tafel worden gebracht. In dezelfde zitting is bg derde iziDg het ontwerp, waarbij het (maken van buitenlandsoh vee bij ankomst in de havens altoos nood- akelyk wordt verklaard, met 232 >gen 75 stemmen aangenomen. Opnieuw is, naar uit Georgetown ordt gemeld, een inoident voorge- allen tufsohen Engelsoben en Vene- olanen, die de verhouding weer meer &1 verbitteren. De Venezolanen hebben den heer larrison gevangen genomen en ge- oerd Daar de haven aan deCuyuni, lak tegenover de Uruan. DezeHar- ison is een Engelsoh ambtenaar en ad het opzicht over de ploeg werk- olk, welke bezig was aan den weg an Barima naar de Cuyuni. Deze evangenneming heeft plaatsgehad op evelen uit Caracas ontvangen en zg eeft veel opsohudding teweegge racht. De toestand in Rhodesia is weer matiger geworden. Uit Boeloewajo wordt gemeld, dat iboorliDgen een wagen, waarin vron en en kinderen, hebben aangevallen, jj werden onder geleide van een atrouille van Mazoe naar Salisbury ervoerd. Er werd een dag en een aobt lang met wanhoop gevoohten. an het esoorte werden zeven man edood en vier gekwetst. Al de inildieren van den wagen en veertien aarden werden doodgesoboten. Men zegt dat de inboorlingen in de uurt der forten van de Chartered feer aan het spoken zgn. Het eerste detachement huzaren is an Mafeking noordwaarts getrokken, e rest der troepen zal spoedig olgen. BINNENLAND, Uit de Staatscourant. Bij koninklijk besluit ven 20 dezer als blijk van goedkenring en te- redenheid, de bronzen medaille en en loffelijk getuigschrift, ingesteld bg oninklgk besluit van 22 September 155 no. 64, toegekend aan Ph. van der Kamp, havenmeester, i de vissohers B. Vissoher, D. Vis- jher, L. van Aperlo en J. ten Hoope z., allen te Elburg, wegens het red en van de opvarenden der Elburger sohsohuit no. 32, die op 27 Maart B96 bij vliegenden storm op het avenhoofd aldaar lek sloeg; H. Brand, agent van politie der 2de klasse te Amsterdam, wegens het redden van een jongen uit de Lgn- baansgraoht bij de Willemstraat aldaar, op 16 April 1896; A. Steenbergen, schippersknecht te Steenwgk, wegens het redden van een kind uit het water aan den Zuid Oost- Binnensingel te 's Gravenhage, op 15 Mei 1896. Bg koninklgk besluit van 20 dezer zgn voor den duur van het stadiejaar 1896— 97 benoemd tot reotor magni ficus der Rijksuniversiteit: a. te Lei den, dr. A. C Vreedel. teUtreoht, dr. C. A. Pekelharinge. te Groningen, dr. A. G. van Hamel. Maar bet Hdld. verneemt, heeft de minister van waterstaat aan een aan tal ambtenaren der telegraphie, die ongeveer 40 of meer dienstjaren tel len en dus daarvoor in de termen vallen waaronder er zes zijn ten kantore te Amsterdam werkzaam dat zg in den loop van dit jaar den dienst met pensioen zollen verlaten ten einde promotie voor de jongeren gemakkelijker te maken. Uit Rome wordt aan The Times gemeld, dat daar in goed ingelichte kringen wordt verwacht de verplaat sing van den internuntius te 's Gra venhage, mgr. Lorenzelli, naar Wash ington als apostolisoh delegaat van den Heiligen Stoel bg de regeering der Vereenigde Staten. Atjek. De correspondent van de N. B. Ct te Batavia seinde onder dagteekening van Maandag: Onze troepen keerden van den laatsten tocht terug, zonder verliezen geleden te hebben. Heden gaat weer eene colonne naar Kroeng Raba. Het vijfde bataljon keert met de tweede bergbatterg naar Java terug. Aan het departement van koloniën is van den gouv.-generaal van Ned- Indië ontvangen het navolgend tele gram van 21 dezer De aan den luit.-generaal J. A. Vetter als regeeringsoommissaris in Atjeh gegeven opdraobt is beëindigd en de gen.-majoor J. J. K. de Mou lin is benoemd tot civiel en militair gouverneur van Atjeh en onderhoo- righeden. Nu ook van offioieele zijde het be richt omtrent de benoeming van gen.- majoor de Moulin en den terugkeer van generaal Vetter is bevestigd, be vat de N„ H. Ct. een artikel over den huidigen toestand in Atjeh, dat wg hier laten volgen. „Door het regeermgBteleeram is de onzekerheid opgeheven. Het blijkt du, dat generaal Vetter van zijne op dracht als regeeringsoommissaris ont heven is, omdat zgne taak in Atjeh als geëindigd is te beschouwen. Daarmede vervalt elk vermoeden, dat deze ontheffing om voor generaal Vetter persoonlgk onaangename re denen plaats bad. Nu generaal Vetter ontheven is van zijne betrekkiDg als regeerings oommissaris voor de regeling der za ken op Atjeh, mogen wg aannemen dat ook tevens een einde is geko men aan de groote militaire actie in de vallei der Atjeh-rivier. Het werk, dat hjj daar in de eerste plaats had te verrichten, het ontzet ten onzer benarde litie en posten en het op een krachtige wgze tuchtigen van Toekoe Oemar en vele andere hoofden wegens het door hen ge pleegde verraad, heeft hg naar onze opvatting op schitterende wgze vol bracht. Zeide» werd er in Indië zoo voort varend geageerd als nu heeft plaats gevonden, tenzg onder de beroemde krijgsoversten van vroeger, generaal Pel en generaal Van der Heyden. Aan den regeeringsoommissaris ston den dan ook ruime hulpmiddelen ten dienste en een keur van hoofdofficie ren voerden met beleid en energie zgne inziohten uit De kolonel Stem- foort, die daartoe nit zgn oomman dement ter Sumatra's Westkust werd weggeroepen, heeft daarin zeker het grootste aandeel gehad, daar hg als militair oommandant is opgetreden en dus aan hem de regeling der ver schillende exonrsiën moet zgn opge dragen geweest Zooals wg uit de telegrammen weten, werd hem tevens ook somtijds de leiding en aanvoe ring der troepen toevertrouwd, als zg in groote massa tegen hetzelfde doel optrokken. Zgne taak werd ze ker verlioht door den luitenant kolo nel Van Vliet, die onder generaal Degkerhoff als chef van den staf had dienst gedaan en dus ten volle op de hoogte was van alles wat betrekking had op het terrein, het transportwe zen, de, legering en voeding der troe pen, de aanwezige hulpmiddelen, enz. enz.; maar toch bleef zij zwaar en was de verantwoording groot. Onder kolonel Steraloort dienden mannen als de luitenant kolonels Bendien, Van Heutez, Bisohoff van Heemskerck enz., die in vroeger en later tgd hun sporen met eere heb ben verdiend en wier persoonlijkheid van grooten invloed moet geweest zgn op de officieren en mansohappen onder hnnne bevelen. De kranige wgze, waarop zg, onder aanvoering van Van Heutsz, van zich afbeten bg den terugtooht van Se- nelop, in weerwil dat zg geheel omsingeld waren en de Atjehers met ware doodsverachting met de kle wang in de vuist tot hun geschut doordrongen, geeft daarvan een staaltje. De overste Bisohoff van Heems kerck, die als jong luitenant alleen stand hield bij een plotselingen en onverwaohten Is lewangaanval der Atjehers, waarvoor zgne verraste soldaten terugweken, en die later adjudant was van generaal Van der Hegden en post-commandant te Segli, bewees du o. a. weder bij het ontzelg dat hg in persoon der patrouille van Blokland braoht, niet te weten van talmen, als het er op aankomt den vijand onder de oogen te zien. De kennis, die de overste Bendiea had van het terrein in de tgdelijke linie, waarover hij commandant was geweest en waarin bg te voren me nigmaal met de Moslemin bad ge streden, zal zeker ten nutte zijn ge komen aan zgne troepen, toen hg AnogaloeDg ging ontzetten. Het groot aantal officieren, die sneuvelden of gewond werden, bewgBt dat zg hunne mansohappen moedig voorgingen in het geveoht Dat onze soldaten dapper en on vermoeid zouden strgden, was te ver- waohten. Dat hebben zg onder goede aanvoerders altgd gedaan. Groot was de inspanning, die van hen gevor derd werd, en belangrijk de verhe zen, die zg leden. Behalve het toedienen van eene voorbeeldige tuohtiging, die den At- jeher zal hebben geleerd, dat Neder land niet met zioh spotten laat, heeft de regeeringsoommissaris Dog een anderen, niet minder bezwaarlijken plioht te vervullen, dat is het indie nen van voorstellen en het geven van advies omtrent de houding die ons Indisehrgouvernement in den vervolge tegen de vgandelgke partg in Atjeh zal hebben aan te nemen. Met Toekoe Oemar zal wel voor goed zijn afgedaan. Die onruststoker zal nu, evenals hg vroeger deed, wel weder traohten de Westkust en de IV en VI Moekims van Groot-Atjeh in beroering te brengen om zioh daar ten koste der wettige hoofden te verrgken, maar aan zgn zoet gekweel zal door ons wel nimmer meer het oor worden geleend. Het zou ons niet verwonderen, als de plannen voor een tooht naar Toe koe Baid's gebied die niet tot uitvoe ring komen Diens terrein ligt toch bijna geheel buiten de vroeger be zette tgdelijke linie en het komt ons voor, dat in het vertrek van generaal Vetter besloten ligt, dat verovering en bezetting van terrein buiten de geconcentreerde linie niet wordt be oogd. Welke meer ondtrgesohikte wijzi gingen znllen worden gebraoht in de geoonoentreerde linie en in het stelsel van afwachten en toezien, dat door generaal Demmerie, generaal Van Tegn en in deo beginne ook door generaal Deijkerhoff werd in toepas sing gebracht, zal de toekomst moeten leeren. Aan deugdelijke adviseurs, als Vet ter, Van LaDgeD, Stemfoort, Kroesen, Snouok Hurgronje enz-, heeft de Gou verneur-Generaal daarbij geen gebrek. Ten slotte wordt in dit artikel uit geweid over den levensloop en de verdiensten van generaal-majoor de Moulin en bij de reohte man op de reobte plaats genoemd. Spaarbank zogels Sinds den len Juni zgn, gelijk men weet, aan de postkantoren spaarbank zegels te verkrijgen ter waarde van één en van vjjf cents. Die van een oent zgn uitsluitend of althans in hoofdzaak voor de leerlingen der seholen voor lager onderwijs. Zg worden op een daartoe ingesteld formulier gehecht tot een bedrag an f 1 is bereikt en het formulier tegen een spaarbankboekje met een inleg van fl kan worden ingewisseld. De directeur der rijkspostspaarbank heelt aan die formulieren den vorm van een boekje doen geven, zoodat de kinderen, terwgl zg hunne eerste centen sparen, reeds met de gedachte leven, dat zg een spaarbankboekje bezitten. Vroeger werden, gelijk bekend, postzegels van gebezigd. één en vgf cents Als overgangsmaatregel is na be paald, dat formulieren, die nog geheel met postzegels of ten deele met post zegels en ten deele met spaarbank zegels zgn beplakt, tot 31 Juli a. s. bg de postkantoren als inleg zallen worden aangenomen, en dat na dien termijn tot den 31en October a. s. aan de kantoren, Da maohtiging, de waarde van de formulieren met post zegels kan worden teruggegeven, ook al is niet het volle bedrag van éen gulden aan postzegels aanwezig. Door den burgemeester van Edam zgn Zondagavond ongeveer 12 taks en gemeente veldwaohters naar Vo- lendam gezonden om de orde te handhaven, daar men Zaterdag de politie bedreigde, naar aanleiding van eene verordening om de herbergen te 10 ure te sluiten. Tegen het huis van den veldwachter werd met stee- nen geworpen. Het krachtig optreden heeft goed gewerkt. Een persoon is gearresteerd wegens opruiing en bedreiging. Hg is een ond bekende der justitie. Overigens is alles goed afgeloopen. Zaterdagavond werd te 's Graven hage naar het commissariaat van politie jper raderbaar een man ver voerd, die zoodanig misbruik van jenever had gemaakt, dat hg bijna geen teeken meer van leven gaf. Naar het Ziekenhuis overgebracht, bleek de man reeds te zijn overleden. De moord te Rotterdam. Naar de N. HCt. verneemt, is de voorloopige heohtenis van J. F. de Vos, verdacht van den moord op den jongen Hoogsteden, door de recht bank aldaar verleDgd. De Lustrumfeesten te Utrecht. De feesten hebben Maandag een aanvaDg genomen. Deze eerste dag was gewijd aan de ontvangst van de; reünisten en de vertegenwoordigers der bevriende studentencorpsen. Te half twaalf uur vereenigden zich Maandagmorgen de leden van het Utrechtsoh Studentencorps voor hun sooieteit P. H. R .M. aan het Munster- kerkhof en begaven zioh te twaalf uur in optocht naar het Centraal station. De stoet werd geopend met het muziekkorps van de Utreohtsohe schutterig, oüder direotie van den heer W. Hutsehenruy ter; daarna volgde de Senatus Veteranorum Deab-aotis van den senaat, de heer F. A. G. van Lgnden van Sandenburg en de pro- j rector, de heer W. A. RoeBt, droegen onderscheidenlijk de banieren van bet Utreohtsoh studentencorps en van de I Utreontsehe academie. Na de hono- raire leden van den Senaat, kwamen de vertegenwoordigers van de be vriende studentencorpsen. Vertegen woordigd waren Amsterdam, Leiden, Delft en Groningen, terwijl uit Ant werpen en Gent door de aldaar be staande Studentenvereenigingen ieder twee afgevaardigden zijn gezonden. De feestcommissie zat te paard voor afgegaan door de Utreohtsohe Studen- tenweerbaarheidsvereeniging. Hierop volgden twee aan twee, de talrjjke reünisten. Vóór de leden van het Utreohtsohe Studentencorps gin gen de banierdragers der vgt facul teiten, ieder vergezeld van twee leden hunner faculteit en daarna de banierdragers der versohillende gezelschappen, eveneens met twee leden van hun gezelsohap. Het muziek korps van het 5e regiment infanterie uit Amersfoort, onder; direotie van den heer G. H. G. van Aken, sloot den stoet. Door de voornaamste straten en langs een korten omweg trok men weder naar het Munsterkerkhof. Men begaf zioh vervolgens naar het groot auditorium. De zaal was geheel ge vuld velen moesten zioh met een staanplaats tevreden stellen, terwgl tal van personen teleurgesteld konden huiswaarts keeren. De reotor van den Senaat van het Utreohtsoh Studentencorps, de heer jhr. H. A. van Karnebeek, bield aisnu de feestrede. Een langdurig applaus viel den feestredenaar bg zgn eindigen ten deel. Na afloop van deze toespraak ver eenigden de feestvierenden zioh in de studentensooieteit P. H. R M.. waar de aanbieding van den eerewyn plaats had. Dit werd gevolgd door een matinée, gegeven door het Utreohtsoh stedeljjk orkest, onder leiding van den heer W. Hutsohenrugter. Als een bijzonderheid zg vermeld, dat als eerste nummer van het programma werd uitgevoerdde aoademisohe feestmarsoh, gecomponeerd door den heer B. J. A. Rehl, directeur van het stafmuziekkorps van het 2e regimont infanterie te 's HertogenboBch. De mar8oh, die veel sncces had, zal deze week op bijna alle concerten worden ten gehoorc gebraoht. Na de verschillende reunie-dinera volgde des avonds in Tivoli een mili tair oonoert. In de pauze van dit con cert had de afkondiging van het ridder hofspel plaats. De8erleurB. Een onbegrgpelijk voorval heeft, volgens het Haagsohe Dagbladon langs te Konstantinopel plaats gehad. Twee matrozen, te Smyrna achter gebleven van Hr. Ms. Alkmaarwaren daarna tot Konstantinopel afgezakt en kwamen zioh daar bij de bevoegde autoriteit, den consul, melden en in arrest stellen. Geen gevangenis be zittende, verwees de consul ze naar de Nederlandsohe havenkajuiten, be taalde dagelijks 5 piaster (55 oent) per persoon voor hnn onderbond en stelde zioh in verbinding door middel van gezan'schap en Buitenlandsche Zaken met Marine te 's Gravenhage. Na 33 (zegge drie-en-dertig) dagen wachten, kwam het antwoord, dat Marine zioh die lnidjes niet kan aan trekken, dat zg de kosten van hun transport naar Holland niet wilde of kon betalen, en dat zg maar op een ander oorlogssohip moesten wachten 1 De consul, ten einde raad, heeft hen toen door middel van den haven kapitein doen aanmonsteren op een Engelsohe boot als stokers. Roman van EDHOR. HOOFDSTUK V. De twee Broeders. „Daarmede is het gedaan'" antwoordde Hallwey op somberen toon. „Goed, maar met uw liefde dan zeker ook, ot niet?" Een lichte aarzeling, gedurende welke hy zich het strenge gelaat van den regeeringspresident von Bende- witz voorstelde, en Leo boog onderworpen 't hoofd. „Ja," zeide hij op vasten toon. „De uitkomst blijft „Niets." „In orde. Hallwey dus onder alles een streep en re kenen wij opnieuw. Of blijft u soms nog de geringste kans op het bezit uwer bruid „Neen, neen, ik zeide het reeds, ik heb haar verloren, wanneer ik u thans niet met de sommen in het boek van mij kan afschudden." „Ik laat mij niet eerder afschudden, voor en aleer ik het mijne heb. Doch ik zou nog wel een uitweg weten, een voor beide partgen prachtigen uitweg, wilt ge dien vernemen „Werkelijk?" zeide de graaf met een zwakke poging om te glimlachen, doch nieuwsgierig keek hij op. „Ik ben een rijk man, graaf Hallwey, en heb maar een eenig kind, een bedaard wel opgevoed meisje van zeventien jaar, zij is geen schoonheid, maar bezit een goed hart, zij lijdt zwaarder onder de .omstandigheden, dan met andere dochters in denzelfden toestand het ge val zou zgn. Graaf Hallwey trouw mijne dochter, ikz.il mgne millioenen met u deelen." Met verontwaardiging stiet graat Leo den ouden man van zich, die zich vertrouwelijk naar hem toe gebogen had, en sprong met een waanzinnigen lach zóo heftig op, dat de stoel waarop hg gezeten had, op den grond vi6l. „Ge zijt niet bij nw verstaad, Kemper, of zon de waanzin zich soms van mij meester gemaakt hebben. Ik zou u satisfactie kunnen vragen voor de beleedi- ging, die ge me aandoet, door zoo iets van mij te ver onderstellen, doch gij behoort nu eenmaal niet tot die mensehen, waarmede men duelleert. Schaam u, omzio iets van mij te verwaohten. Ik ben een edelman en gij de dochter van een woekeraar kan en mag ik nim mer trouwen." In het kleine vertrek was het plotseling stil gewor den slechts de zware schreden van den graaf weer galmden luid. „Weet gij geene andere oplossing van mijne schuld verplichting „Neen." Werner Kemper rees langzaam op, zijn zie kelijk bleek gelaat scheen totaal versteend. Met een langzame beweging sloeg hij het boek toe, greep naar zijn kalotje en maakte zich gereed om de dear voor den graaf te openen. „Wat zijt ge van plan te doen?" vroeg deze met a8cbklenrige trekken. „Heden niets." „Maar morgen?" „Juist, morgen." „Het ergste?" „Het ergBte." „Doe het, en dan maar hoe eerder hoe beter, het moet er toch eenmaal van komen." „Denk nog eens na over het voorstel, dat ik u ge daan heb. Van nu tot morgen is nog twaalf uur en in dien tijd kan men heel wat overdenken „Uwe dochter, nimmer, dat zweer ikl* Leo Hallwey hief bezwerend de rechterband op. De met gser beslagen deur opende zioh Knarsend. Graaf Leo stond in mantel en pet reeds op den drem pel, sombere vastberadenheid lag er in iedere spiervezel van zijn gelaat. „Sta mij een laatste uits el toe tot mor gen avond, een enkelen, armzaligen dag 1" "En wanneer ik dat niet wil „Dan ben ik morgen vroeg een lijk, mijn woord er op!" Hst jeugdig schoone gelaat van den spreker ver bleekte diep bij deze verzekering, doch de uitdrukking zijner trekken liet geen twijfel toe. „Goed, ik zal wachten tot morgen avond. Heb ik om zeven uur geen bericht van u, dan geef ik de zaak aan bij uwe chefs." Gdlijk een beschoakene wankelde graaf Leo den weg terug naar zijne wooing, nieuwsgierig aangestaard door de voorbijgangers, die hem verwonderd nakeken. Steunend en zwaar ademhalend betrad hij zijn-i weel derige vrijgezellen woning, waar hij den mantel op den grond wierp en zich snikxend in een fauteuil liet neer vallen. Toen hij zich na een poos oprichtte, viel zijn verstrooide blik op een brief, waarvan het handschrift hem dadelijk verried, dat hij van zijn br -eder Egon af komstig was. Werktuigelijk opende bg het couvert en las. De letters zwomuaeo voor zijne oogen. „Heden mijn bevordering tot kapitein gekregen. Over vier weken vier ik mijn brniloit" De jubelende inhoud perste zga hart te zamen, zijn wonde ziel schreeuwde het luid uit. Welk een j >mmer bracht bg over heoa en over zgne moeder. Over vier weken en hij? Hg lag dan reeds lang in de koele aarde, zijn schuld met het leven afbetalend.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1896 | | pagina 1