deze wolk twee postbeambten te
voorschijn, die een schijnbaar bewus-
teloozen collega in hun armen droe
gen.
De van alle zijden toeschietende
politeagenten deden hun best het pu
bliek, dat onmiddellijk in groote me
nigte kwam opdringen, op een afstand
te houden, steeds' wyzende op het
gevaar dat een mogelijke tweede ont
ploffing teweeg kon brengen.
Ook de brandweer was in allerijl
ter plaatse gekomen om zoo noodig
hulp te verleenen.
De bewustelooze postbeambte, Spar-
mann genaamd, bleek na geneeskun
dig onderzocht te zijn slechts licht
gekwetst. Het verlies van zijn be-
wustzyn wordt hoofdzakelijk aan den
schrik toegeschreven. Na het aanleg
gen van een noodverban werd hij
naar een „Unfallstation" in de nabij
heid vervoerd.
De plaats van de ontploffing had een
woest aanzien gekregen. Een gele per
ronwagen, die voor het transport van
postpakketten dient, lag daar geheel
en al uit elkaar geslagen. De inhoud
der pakketten was over den grond
verspreid en meerendeels aan flarden.
Overal zag men houtsplinters, stuk
ken ijzer en papieren.
De conducteur van den pakketten-
wagen van kantoor no. 29, die de
gevaarlijke zending onder zijne pak
ketten had, doet aan zijn chef hot
volgende rapport:
Hy had aan Sparmann de colli
aangegeven, die naar het perron ge
bracht moesten worden en deze had
ze in ontvangst genomen en in den
perronwagen geplaatst. Een der colli,
een houten kistje, naar hij vermoedde
voor Magdeburg bestemd, was eens
klaps ontploft, juist op hetoogenblik
dat Sparmann het in den wagen ge
legd had. De zywanden sloegen uit
elkaar en een daarvan kwam op de
voeten van S. terecht, die ruggelings
tegen den wagen geslingerd werd en
daar bewusteloos inéenzakte.
De oorzaak van deze ontploffing is la
ter opgehelderd. Het was een kist met
knalbonbons, zooals wielrijders ze wel
gebruiken om honden op een afstand te
houden: die kist schijnt slecht ver
pakt te zijn geweest, en er was een
zwaar voorwerp op gevallen.
1 n de N. R. Ct. vinden wij het na
volgende ingezonden stuk
Andrée's ballon.
(Ingezonden.)
Geachte Redactie
Vergun mij naar aanleiding van het
belangrijk bericht van kapitein Leh-
mann en dé door u daaraan vastge
knoopte beschouwingen het volgende
op te merken.
Uit het onderzoek der. Barentszee.
dat vooral door de „Willem Barents"
1878—'84 is verricht, is gebleken dat
het ronddrijven van ijs in die zee ge
heel afhankelijk is van de winden en
niet van vaste zeestroomingen. Zoo
is ook de grens van den golfstroom
geheel afhankelijk van den ijstoe
stand hoe meer de ijsmassa's, ten
gevolge der geheerscht hebbende win
den, zich naar 't zuiden en westen
uitstrekken, hoe meer het doordrin
gen naar 't noorden van dien
stroom is bemoeilijkt. Watuschrijft:
„dat de strooming langs de westkust
van Nova-Zembla meest naar het
noorden voert", is volkomen juist,
maar juist omdat dit slechts meest
het geval is, en evenmin in alle tijden
des jaars als in alle jaren, doet het
zoo weinig af. In Augustus en Sep
tember dringt gewoonlijk het golf
stroomwater ver naar 't noorden en
oosten, maar ook daarop zijn uitzon
deringen en in Juli is de drift uit
het N. en O. dikwijls nog overheer-
sehend.
Vernemen wij verder niets van
Andrée of van het door kapt. Leh-
mann geziene voorwerp, dan is 't van
veel gewicht mededeelingen te ver
krijgen omtrent de ijsdrift in de Ba
rentszee in de afgeloopen weken, om
daaruit te kunnen opmaken of de
ballon, indien hij in 't noorden van die
zee is verongelukt, tot onder de kust
van Kola kan gedreven zijn. Het zou
ook reeds van gewicht zijn hierom
trent de meening te vernemen van
vroegere zeevaarders in de Barents
zee, bijv. van de officieren van de
„Willem Barents" of van den bewer
ker hunner journalen aan het Meteo
rologisch Instituut af deeling Zee
vaart.
Met de meeste achting,
Uio Dw.,
J. F. NIERMEI JER.
Het is zeker van het grootste be
lang, zooals de heer Niermeyer zegt,
dat waarnemingen verzameld worden
over zeestroomingen, de windrichting,
het voorkomen van het drijfijs. enz.
in de Barents-zee, voor de maand;
Juli. Om met enkele woorden terug1
te komen op ons betoog van gisteren,
over den vermoedelijken weg, door
Andrée's ballon genomen, nog dit
A1 s het door kapitein Lehmann
bij Kola geziene voorwerp inderdaad
Andrée's ballon was wat natuur
lijk nog lang niet vaststaat dan
moet men o. i. een van beide aanne
men óf de ballon is na het opstij
gen op 11 Juli eerst een poos in N.
N. O. richting gedreven, en toen in
by na tegenovergestelde richting naar
Lapland ternggeslagenóf hij is,
wellicht na eenige omzwervingen in
het poolgebied, over Frans-Jozefland
n de richting van het Samojeden-
schier-eiland gevoerd en van daar in
een boog naar het zuidelyke gedeelte
van de Barents-zee, waar de ballon
dan verongelukt moét zijn.
Tegen de eerste onderstelling spreekt
zeer sterk de omstandigheid dat, vol
gens verklaring van de reizigers en
van de bemanning van de Svensksund,
tusschen Spitsbergen en Noorwegen l
nog eenige dagen na Andrée's ver
trek zuidwestelijke winden geheerscht
hebben. Dat in het tweede geval, de
ballon niet in de Kara zee of in het
noorden van de Barentszee in zee
gevallen kan zyn, zouden wy uit het
volgende opmaken, (wat wij gisteren
wellicht onvolkomen hebben aange
duid) Alleen waar de zeestrooming
sterk en de wind in dezelfde richting
is, zou men mogen aannemen dat een
ballon in enkele dagen over een groo-
ten afstand wegdrijft. In de Barents
zee en de Kara-zee is dat over het
algemeen het geval niet; men zou
dus mogen verwachten dat met
een daar in zee gevallen ballon het
zelfde zou gebeuren als met de Jean-
nette en de Framdat hij heen en
weer gedreven werd, en slechts wei
nig in bepaalde richting vooruitkwam,
liet meest nog volgens de in een ze
ker tijdperk overheerschende wind
richting. De ramp zou dus en
dezo waarschijnlijkheid is wel van
bciang niet ver van do plaats der
ontdekking geschied moeten zijn.
Maar nog eens: ook al heeft kapi
tein Lehmann inderdaad een ballon;
zien drijven, dan zou 't kunnen zyn
dat het niet die van André was, maar
een veel vroeger verongelukte ballon,
of byv. een onbemande registreer-
ballon die, in den Atlantischen Oceaan
verdwaald, door den Golfstroom langs
de kust van Noorwegen en Lapland
gevoerd is.
In de Tel. zegt de heer Carl Cor-
vey het navolgende:
Kapitein Lehmann van de Dord
recht, die van uit Grimsby aan de
N. R. Ct. het sensatiebericht van
Andrée's vermoedelijke catastrophe,
hetwelk op het oogenblik de ronde
iu de pers doet, inzond, heeft de hier
wonende betrekkingen dezer Noord
poolreizigers een, naar ik vertrouw,
noodeloozen dag van angst bezorgd.
Waar de geheele beschaafde we
reld sedert een veertien dagen van
alle bijzonderheden over Andrée's
tocht met groote belangstelling ken
nis neemt,' maakte het bericht dei-
mislukking natuurlijk groote sensatie,
al vertrouw ik dat deze paar gerust
stellende regels door de bladen met
nog meer graagte zullen worden be
groet.
De logische conclusie in de aan-
tcekening der N. R. Ct. komt mij
nogal zwak vooreen kapitein ont
moet in de Witte Zee iets vreemds
drijvende, hetwelk omdat het niet
ruikt en week is noch een doode wal-
visch noch een schip kan zijn en
daaruit wordt ineens de aeronautische
catastrophe geconcludeerd, een ge
volgtrekking, welke ik om de vol
gende redenen onlogisch vind
Andrée's ballon, die een capaciteit
van bijna 6000 M3. heeft, vermag
ongeveer 4500 KG. te dragen, waar
van slechts 2000 KG. aan dood ge
wicht (gewicht van alle toebehooren
en passagiers) en den ballastvoorraad
op 2500 KG. stelt.
De constructie van den geheelen
ballon is een zeer ideale, de gas-
dichtheid een tot heden niet bereikte.
Vier verschillende, elk afzonderlijk
op dichtheid geprepareerde lagen zijn,
telkens in kruisnaad, door middel
van vernis op elkander gelijmd en de
buitenste naden dooi- het beplakken
met reepen doek gesloten, zoodat bij
proefneming het gasverlies bij pl.m.
24 uur tot 5 pc. werd beperkt.
Nu zijn tusschen den opstijgings
datum 11 Juli en dien waarop de
heer Lehmann het vreemde voorwerp
ontwaarde, 17 Juli, slechts 7 dagen
gelegen, of slechts het dubbele van
den zooeven bij de proeven genomen
tijd; het gasverlies had dus ten hoog
ste 10 pCt. kunnen bedragen, m. a. w.
zoo weinig, dat dit onder geen enkele
omstandigheid den ballon tot dalen
zou hebben kunnen brengen, daar de
ballast-reserve voor weken toereikend
kon worden geacht.
Een in zee vallen door gebrek aan
gas houd ik dan ook met oog op de
waarneming van den gezagvoerder
der Dordrecht voor „onmogelijk." En
dat zulks het gevolg zou zijn ge
weest van een ongeluk voor „zeer
onwaarschijnlijk".
Immers, twee gevallen zouden zich
hierbij hebben kunnen voordoen
barsten of lek worden. Het eerste
geval nu is uit don aard der zaak
onaanneembaar, omdat de heer Leh
mann dan in 't geheel niets zou
hebben kunnen waarnemen en heb
ben wij zoodoende nog slechts reke
ning te houden met het tweede, dit
namelijk, dat de ballon door een of
andere oorzaak gescheurd zou zijn
en het gasverlies hem zoodoende in
den letterlyken zin ten val zou heb
ben gebracht. Is dit werkelyk ge
beurd? Neen, ook deze eenige moge
lijkheid van een onheil, deze eenige
aanneembare oorzaak, is terug te
brengen tot het ondenkbare geval,
dat de allerongunstigste samenloop
van omstandigheden zou zijn voorge
komen en er is geen enkele reden
zulks te veronderstellen.
Is de ballon lek geworden dan
moet dit lek gelegen zijn boven den
ballonequator.' want een opening
onder <fc middellijn zou nooit zooveel
gas kunnen doen ontsnappen dat de
uitwerking er van niet door ballast
uitwerpen op te heften ware geweest.
Is het lek nu gelegen geweest in
de calotte (het bovendeel van den
ballon) dan weer moet de samenloop
van feiten zoo zijn geweest, dat de
Dordrecht passeerde zeer kort nadat
het in zee neervallen beeft plaats ge
had, omdat -wind en golven het res
tant gas in korten tijd uit het percal-
omhulsel persen en het zeewater dat
in de stof optrekt den ballon tame-
lyk snel zoo bezwaart, dat deze zich
met meer als een lichaam, maar als
een lap, een groot zeil, vlak gelegd
op de golven, zou voordoen.
Dit zijn de hoofdbezwaren uit tech
nisch oogpunt, welke ik tegen de
veronderstelling van den kapitein der
Dordrecht wenscli aan te voeren,
terwijl verder de volgende kleinig
heden mij in myn overtuiging, dat
de waarnemer zich hier vergist heeft,
versterken
lo. Was de ballon aan den equator
en aan de calotte van groote vlaggen
voorzien, juist om de herkenbaarheid
van passeerende schepen te verge
makkelijken
2o. Is het uit technisch oogpunt
niet aan te nemen, dat een zoo kun
dig aeronaut als Andrée, zelfs al had
de ondenkbare samenloop van omstan
digheden een ongeluk van zoo ern-
stigen aard, dat de ballon er door
gevallen was, veroorzaakt, de mand
van den ballon gekapt had en was
hij met mand en al gevallen, dan had
alles zich heel anders voorgedaan en
zou het scherpe oog van een zeeman
met algeheele beslistheid den ballon
hebben moeten herkennen
3o. Kapitein L. zegt vogels vlie
gende om den ballon te hebben waar
genomen.
Welnu ook dit weer wijst er op,
dat het vreemde voorwerp geen bal
ion is geweest, omdat, wanneer deze
door gasontsnapping gezonken is, en
op het water rust, vogels zich met
het oog op het gas niet in de onmid
dellijke nabijheid zullen ophouden.
Ik zou nog tal van redenen kunnen
opgeven, die mij alle steunen in mijn
overtuiging omtrent dc vergissing,
welke hier de gemoederen in opschud
ding brengt, doch mij zou dit thans
op deze plaats te ver voeren, al stel
ik mij voor ten spoedigste in een
onzer wetenschappelijke bladen een
artikel aan dit onderwerp te wijden,
en resumeerende kom ik, voor zoover
mijn aeronautische studiën my hebben
geleerd, tot deze conclusie, dat indien
werkelijk tegen alle waarschijnlijkheid
in, het waargenomen lichaam een
luchtballon is geweest en zelfs indien
wij hier een oogenblik willen aanne
men, dat dit ketluclitschip der Noord
poolexpeditie was, acht ik een onge
luk uitgesloten en zal de ballon
en dan natuurlijk gevuld met opzet
verankerd zijn.
Slechts in één enkel geval zou ik
de veronderstelling van kapitein Leh
mann kunnen deelen, namelyk dat
de ballon eerst door onbekende oor
zaak zóó hoog gestegen is, dat de
luchtvaarders in die luchtlagen zijn
omgekomen en de toen niet bestuurde
ballon tot op de oppervlakte der zee
is neergezonken; doch acht ik dit
laatste, in verband met den roep, die
van Andrée's aeronautische ervaring
en kennis uitgaat, ook slechts moeilijk
aannemelijk.
De rooverplaag in Russisch-
Polen
begint in de laatste weken ondraag
lijk te worden. Een waar roovernest
is het dorp Zawierzie. Voor eenige
dagen reed de directeur Stefani van
de fabriek Poremba, met eene voor de
uitbetaling der arbeiders bestemde
som gelds bij zich, door een woud,
toen een aantal bandieten uit het
kreupelhout stortte en op het rijtuig
van den heer Stefani toesprong. Eenige
revolverschoten van Stefani werden
met geweerschoten beantwoord. Het
gelukte den heer Stefani, die verschei
den wonden aan het hoofd had be
komen, echter om te ontkomen. Den
zelfden dag werd de veehandelaar
Bankier, die in zijn woning aan het
avondeten zat, door een schot door
het venster gedood. Het betrof eene
wraakneming van een roover, op wiens
spoor de politie door Bankier was
gebracht. Verder ondernam een roo-
verbende een overval by den kanonikus
Grabowski. Alle honden van den gees
telijke werden 's nachts vergiftigd. De
roovers namen de ruiten uit eenige
vensters en wilden juist het huis bin
nenklimmen, toen plotseling de elec-
trische waarschuwingssignalen aan
de ramen overgingen en'den geeste
lijke en zijn dienstpersoneel 'waar
schuwden, waarop het boevenpak de
vlucht nam De onlangs door gendar
mes op de vlucht doodgeschoten roo-
verhoofdman Malarski verkeerde ver
scheiden dagen voor zyn dood in de
fabriekssociëteit te Zawierzie, waar
hij gansch gemoedelyk met verschei
den personen billard speelde. De vei
ligheid van den zg. „driekeizerhoek"
laat natuurlijk onder deze omstandig
heden zeer veel te wenschen over. De
in Rusland vervolgde misdadigers
trekken de grenzen over en volvoe
ren ook in de naburige rijken moor
den en diefstallen.
Vervolg Stadsnieuws
Aanbesteding.
Vanwege het Ministerie van Water
staat, Handel en Nijverheid werd he
den aan het gebouw van het Provin
ciaal bestuur alhier aanbesteed:
Het leveren en verwerken van puin
tot versterking der boorden van het
Mervvedekanaal in de provincie Noord
holland. Raming f 3500.
Van de 4 hiervoor ingekomen iu-
schryvingsbiljetten was het laagst dat
van G. Visser Gz. te IJ muiden voor
de som van f 3390.
JS3T Onderstaand© berichten
zijn overgenomen uit de 2e
editie van ons vorig nummer
By het heden, Woensdag, alhier
gehouden examen gymnastiek M. O.
zijn geslaagd alle 4 candidates de
heerenC. E. Coppie, E. Verwaal,
J. A. J. Paulen en J. Mulder, allen
van hier.
"Werkstaking.
Aan het in aanbouw zynd postkan
toor te Amsterdam brak Dinsdag by
de onderaannemers Damme en Frans
v. d. Toort een werkstaking uit onder
de grondwerkers.
Na samenspreking tusschen patroons
en werkvolk werd het loon van 18
cent verhoogd tot 20 cents per uur,
met dien verstande, dat de werklieden
ook het meerdere loon zullen uitbe
taald krijgen voor de dagen die ze
in de afgeloopen week gearbeid hebben.
Hedenmorgen zijn de stukenden
een twintigtal weder aan het werk
gegaan.
BURGERLIJKE STAND.
OndertrouwdC. de Graaff en A.
M" Gerritsen J. P. Kottman en A.
M. Heeres. G. de Lugt en H. Hen
driks. P. C. Stemler én C. J. Vork.
J. P. Magielse en A. Kolfschoten.
J. Wensing en E. de Zaaijer. J. P.
Wichart en A. M. Cornet B. J. Bul-
ters en M. de Vries. W. Westhof en
J. van Someren. G. Broekhuizen en
E. Prins, J. Griffioen en W. de Vendt.
J. Mes en G. E. Smeets. W. Ylstraen
M. G. Dettingmeijer.
Getrouwd: 28 .Juli. C. v. Aalst en
S. v. Velzel. W. J. v. d. Linden en M.
E. Lasschuit.
Bevallen: 26 Juli. P. Vink—Mun
sterman. 27 A. S. van StratenTrou
z. en d. A. de VriesFaber z. J.
van Dijk—Valk d.
Overleden 26 Juli. E. M. Heeres,
15 m., d. Bak. gr. D. Houtman, 4j.,
z. Z.-B. Spaarne. M. W. Schepers—
Beijen, 69 j., Kruisstr. 27 Juli. H.
Bakker, 2m., z. Camphuisstr. J. Bijs
ter, 15 m., d. Sophiastr. H. K. van
Hezel, 70 j., Wilhelminast.
Zandvoort.
Gemeeïiteraad.
In de Woensdagavond gehouden
openbare raadsvergadering, waarbij
de heeren C. Draijer en J. v. d. Valk,
de eerste met en de tweede zonder
kennisgeving, afwezig waren, deelde
de voorzitter, de heer J. Beeckman
Burgemeester, na opening lezing en
goedkeuring der notulen van de vo
rige vergadering, mede dat heeren
Ged. Staten de raadsbesluiten tot
het betalen van 2 vorderingen uit de
onvoorziene uitgaven en tot het doen
van eénige af- en overschrijvingen
hadden goedgekeurd.
Een request van de heeren van den
Arend en van der Steur i. z. de aan
vrage om concessie tot het aanleggen
van een tramweg van Haarlem naar
Zandvoort, werd gesteld in handen
van B. en W. evenals een request
van de huisvrouw van Behrens om
betaling der kosten van tafelbenoo-
digdheden voor de stembureaux.
Daarna werd de gemeente-rekening
over 1896 den Raad aangeboden. Tot
leden der commissie voor het nazien
dier rekening werden benoemd de
heeren van Toombergen, Peters en
Slagveld.
De geloofsbrieven van de nieuw*
benoemde raadsleden, de heeren Dray er
en Driehuizen, werden onderzocht en
in orde bevonden en tot de toelating
van de nieuwre leden besloten.
Op een request van E. van Pete-
gem om eemgen gemeentegrond te
koopen, werd op voorstel van de grond-
commissie afwijzend beschikt.
Het 1ste suppletoir kohier van de
hondenbelasting w erd vastgesteld op
f 81.50, zooals het. door B. en "W
was opgemaakt.
Daarna werd vastgesteld de instruc
tie voor de brandweer alhier.
Het concept door B. en W. opge
maakt werd onveranderd goedgekeurd.
De jaarwedde van den opperbrand-
meesterwerd door den Raad vastge-
steldop f 30.— B. en W. hadden daar
omtrent geen voorstel gedaan.
Aan den heer E. J. van Schaik
alhier werd, op aanvrage, toestemming
verleend om in het badseizoen 1S97
Engelsche Godsdienstoefening te doen
houden in het schoolgebouw aan den
Hoogeweg.
Daarna wérd de vergadering ge
sloten.
Aangekomen vreemdelingen.
Dr. C. Brin, Amsterdam, 7 pers., ICerkstr.
C. 2.
G. H. Ankes, idem, 4 pers., idem C 3.
Mevr. Muijskeu, Baarn, 2 pers., Hotel
d' Orange.
Mej. D. M. Arnold, Haarlem, idem.
L. Sulzer, Zurich, 4 pers., idem.
A. D. Harmens, Parijs, idem.
H. llarmens, Johannesburg, idem.
ïauber, Lotz *2 pers Villa Prins Hendrik.
Mevr. de Wed. Martini v. Giffen, Arn
hem, *2 persidem.
W. H. J. v. Laer, Amsterdam. 5 pers.,
idem
Mullemeister, Haarlem, nlem.
Mej. E. Poel, Zaandam, Haltestr. B 23Sf
F. G. N. Haitsma, Muiier, Haarlem. 9
pers., idem.
Velsen.
Dinsdagavond is door den laatsten
trein uit IJmuiden naar Haarlem
overreden een melkkoe. Hoewel het
heest niet dood is moet het toch
worden afgemaakt De trein kon zon
der stoornis doorgaan.
Denzelfden avond is de veelbespro
ken Velserbrug wederom aangevaren
door een stoomboot De brug werd
nog al erg beschadigd. Na het stellen
der cautie kon de boot de reis voort
zetten.
VERVOLG
NIEUWSTIJDINGEN.
Woensdag werd door den afge
treden minister van binnenlandsche
zaken mr. S. van Houten, een afscheids
diner aan de hoofdambtenaren van liet
departement aangeboden.
Gedwongen winkelnering in
Noord-Brabant.
Vervolg
Ik weet dat briefjes van ontslag
nagenoeg op staanden voet en miiT-
den in den winter, door den patroon
in het winkelboekje by de verreke
ning op het einde der week eenvou
dig ingevoegd, den werkman te huis
werden gezonden. Eenmaal betrof
het oen man, die bijna 20 jaren on
afgebroken, dus den besten tijd van
zyn leven, voor denzelfden patroon
en zonder eenige aanmerking bad ge
werkt; oorzaak was niet voldoende
inkoop van winkelwaren en een op
merking in gepasten vorm over de
kwaliteit van geleverde boter. Door
wat leder te 'koopen en de daaruit
gemaakte schoenen in andere plaat
sen met veel moeite aau den man te
brengen, kon hij zich nog voor ar
moede bewaren.
De kwaliteit echter, maar vooral
ook de prijs laten zeer dikwyls en
zeer veel te wenschen over. Als
algemeen resultaat van velerlei on
derzoek kan ik mededeelen. dat de
kwaliteit dikwijls beneden die in ge
wone winkels en de prijs meestal
verre daar boven staat. Er zyn mij
o.a. voorbeelden van nabij bekend,
dat de boter, op de z. g. botermyu
ad 60 ct. door den patroon-winkelier
ingekocht, voor het dubbele den werk
man in rekening werd gebracht. EeLe
enkele maal was de boter op de myn
zoo slecht, dat niemand dan eene en
kele winkelierster haar wilde koopen,
die er by opmerkte, dat zij onder de
werklieden toch nog wel haar weg
zou vinden. Schoenmakersfournituren,
een artikel van dagelijksch verbruik,
worden ook te duur berekend, naar
mijne schatting wel 25 pet. Sommige
winkels houden er twee pryzen op
na één voor contant en één voor al-
rekening, d. w. z. hoofdzakelyk voor
de arbeiders; enkele voorbeelden zyn
klosjes garen 5 en 7,/2 ct., suiker 24
en 30 a 32 ct., koffie 50 en 70 ct.,
ryst 8 en 12 ct.. terwijl in ellewaren
nog veel grooter verschil wordt ge
maakt, De berekening is dat een
patroon-winkelier ongeveer f 1 per
week en per knecht verdient en er
zijn patroons met 60 tot 80 knechts.
Ook werd ik nog op andere wijze
woekerwinst ten koste der arbeiders
gewaar. Een stikmachine, zoo werd
my medegedeeld, kost f 95 bij weke-
lyksche afbetaling van f 1, terwyl
voor zulk een machine, die reeds
gedurende 3 jaren gebruikt was, door
den patroon nog steeds 50 ct. huur
por week werd afgehouden. Een man
die met 2 volwassen zoons voor 3
bazen werkte, ontving van de 12 a 13
gulden loon, er slechts 3 in geld;
naar schatting zou hy zonder ge
dwongen winkelnering wel f 1.50 per
week kunnen uitsparen. Kortom wan
neer een knecht van de 5 a 6 gulden
weekloon, waarvoor gemiddeld 12 uren
daags flink doorgewerkt moet worden
er 1 a 2 in specie krijgt, kan hij
nog zeer tevreden zijn. Des winters,
wanneer de knechts bij" geen ander
werk kunnen krijgen, stijgen de pry
zen in den regel nog.
Ik zal niet ontkennen, dat onder
de w inkeliers-werkgevers ook humane
Eatroons voorkomen; dat door dezen
ij ziekte van den werkman op bil
lijke wijze wat geld wordt voorge
schoten: dat er eenig redelijk ver
band tusccben patroon en werkman
dient te bestaan en dat vast werk
een geheel jaar door reeds een voor
deel mag liceten. evenzeer als het
huiswerk te midden van de zijnen en
met: eenigen vrijen tijd naar verkie
zing, om wat land enz. te verzorgen.
Ik meen ook wel te hebben opge
merkt, dat de levenswijze dier pa
tioons in bet algemeen niet van groo-
ten welstand getuigt, hoewel de ver
klaring daarvan wellicht grootendeels
te zoeken is in het zeer groot aantal
knechts, dat zich gaandeweg als win
kelier-werkgever vestigt. Maar de
misbruiken der gedwongen winkel
nering overtreffen verre al wat men
ten voordeele daarvan aanvoert. En
hetgeen nog de grootste moeite ver
oorzaakt om de ware toedracht der
zaak te leeren kennen, zyn de inder
daad dikwijls onware beweringen, die
men daarover van den patroon te
hooren krijgt. Natuurlijk heet het
dan, dat de winkel juist in het be
lang van den werkman isten slotte
komt men financieel toch aan hem
te kort, omdat bij ziekte enz. hem
zulke groote voorschotten worden
gedaankwaliteit, gewicht en prijs
raten bij niemand iets te wenschen
over; algemeen beweert men, dat de
knechts het zeer goed hebben en
daardoor zoo tevreden zijn, hoewel
ik herhaalde malen diezelfde knechts
bezocht had en hen op allerlei wyzen
huu bazen bad hooren bespreken tot
vcrwcnschen toe, onmiddellijk vóór
dat ik ook de bazen bezocht had.
Natuurlijk keert iedere baas een zeer
voldoend loon, wel 7 gulden per week
uit en houdt de werkman na aftrek
der winkelwaren nog ruimschoots 5
gulden daarvan over. maar als ik
uan met juistheid kon aantoonen, dat
er in den regel maar 5 gulden werd
verdiend en maai ruim één gulden
werd overgehouden, hoorde ik dik
wyls de naïeve bekentenis „mijnheer
weet liet maar goed."
Er wordt, zoo beweert men soms,
niet ot althans niet meer uitbetaald
vóór in den winkel, maar wel dcgelyk
achter in de werkplaats (hoewel de
knechts toch door den winkel het
huis moeten verlaten, waar de vrouw
van den baas hen natuurlyk zeer
noode zonder winkelwaren ziet heen
gaan). Laat ik er dit nog byvoegen.
dat de meer bejaarde vrouw in den
regel het inhaligst is, want die be
moeit zich uitsluitend met den winkel,
daarop zyn al hare gedachten groo
tendeels gevestigd, die is meer en meer
haar werk geworden.
Een zuinige huisvrouw had van
een stukje overgeschoten katoen een
lap op het boezeroen van baar man
gezet. Den eersten Zaterdagavond
merkte dc winkelierster hem op, dat
zulk katoen ook by haar te verkrij
gen was; terwyl een andere knecht»
die uit medelyden een borstel gekocht
bad van een armen koopman aan de
deur, bemerkte dat men zulks te we
ten was gekomen door de aanmerking,
die bij moest hooren, dat bij zulke
dingen in den winkel moest koopen.
Wordt vervolgd).
Ook terugkeerende over
winnaars.
Een corps schutters van 't instructie
bataljon te Kampen zou dezer dagen
als winnaar van de 4de prys uit Breda
retourneeren. De kapitein De Klercq
stond met eenige officioren in militaire
positie den trein af te wachten waar
mede de kranige schutters zouden
komen, de militaire kapel onder directie
van den heer Fischer blies uit al haar
macht een Hinken militairen marsch,
de trein kwam na lang wachten ein
delijk binnen ende kranige schut
ters bleven weg, zij hadden de aan
sluiting te Zwolle gemist. Zoo iets
moest Kampen weer overkomen!
Lichtvaardig schutter.
De Koningin-Regentes van Spanje
en de princessen wandelden dezer da
gen met den Koniug in een bosch in den
omtrek van San Sebastian. Plotseling
stoven eenige kogeltjes hagel hun
voorbij en drongen in een boom in
hun nabijheid.
Het bleek dat een jongmenscli daar
aan 't vogelschieten was, niet wetende
dat er menscbcn in 't bosch waren.
De schutter is voor den kantonrechter
gedagvaard wegens jachtovertreding.
RECHTSZAKEN.
Vervalsching van Kilometer
boekjes.
Dinsdag diende voor het hof te Am
sterdam de zaak van don reiziger H.
Hoogendoorn, veroordeeld wegens
vervalsching van kilometerboekjes tot
oen jaar gevangenisstraf. Do verde
diger, mr. Ryshotiwor, vroeg uitstel
van behandeling mot bet oog op het
intrekken door den beklaagde van
zyn bekentenis, die ook z. i. voor de
rechtbank niet voldoende was beves
tigd.
Het hof bepaalde de behandeling
op 7 Sept.
26e Muziekuitv. in den Hout.
op Vrijdag 30 Juli 1897, des avonds
van 8—10 uur, door het Haarlemsch
Muziekkorps. Dir. luit.-kapelmeester
C. V- W, ivRIENS.
PROGRAMMA.
J„Eljen Magvor". Hon-
£raarsche marsch Statler.
2. Ouverture „La Muettc
de PorticiAuber.
3. "VValz a. d. Operette
„Der Vice-Admiral" MiWJcker.
4. Fantasie a. d. Operette
„Donna Juanita" Suppé.
5. Ungaiischc Ouverture Erkel.
6. „Wir spieien Soldat". Eilenberg.
7. BalletGrossmann
8. Potpourri de l'opérette
„La petite Demoiselle" Lecocg.
Familieberichten.
Getrouwd: 28 Juli. J. W. Wil-
brenninck en M. E. Franke, Bremen.
Bevallen: 27 Juli, Echtg. van C.
Valkenburg z. Ainst. .1. Steen—Sip-
man d. Opheusden. 28. J. Spanjaard
Klisser d. Amst.
Overleden: 25 Juli. W. K. H. Bal-
tus, Bcrgen-op-Zoom. Wed. M. C. C.
ten Gate—Gabriël 76 j. Amst. 26.
Wed. J. Leidendahl—Reytz 80 j. Am
sterdam. 27. Wed. C. Meesters—Van
Oudheusden 75 j. den Haag.
MARKTNIEUWS.
Amsterdam, 27 Juli.
De pryzen der aardappelen waren
heden als volgt: Friesche Dokkum-
raer muizen f2.— 2.20, Franeker
fO.— a 0.—, Hollume gele fo.—a
0.—, Zeeuwsche Jammon f 0.—, a
0.—blauwe f 0.—, a 0.—, Rijns
burgers f 1.40, a 1.90, Muizen f 1.60,
a 1.80, Katwykcr Zand fO.—aO.—
Klei f 0.—, a 0.—, Brielsche Kralen
f 0.a 0.—, Andijker Muisjes f 1.80.
a 2.20 Blauwe fO.—a 0.—. "WesL
landsche Klei manden fO.—a 0.—
losse f 0.—. a 0.—, Klei Muisjes
f 0.—, a 0.—, Zand dito f 0.—, a 0.—,
Zand Muizen 3.40, a 3.—ronde f 0.—,
a 0.—, per H.L.
Amsterdam, 12 Juli.
Ter Veemarkt waren aanvoer en
pryzen als volgt252 runderen, vette
le qualiteit f 0,64 a f 0,—, 2e quaL
f 0,58, 3e qual. f 0;50, 4e qual. 0,
per Kg., 161 melk- en kalfkoeien.
r 100 a 1220 per stuk, vette kal
veren le qual. fO,—2e qual. fO,—
3e qual. F 0,per Kg., 5 graskal
veren fO,— a 10,—, 64 nuchteren
kalveren f7 a f9, 12 schapen f
af—, 11 lammeren fO a fO, 558
vette varkens 34 a 37 ct. beiden per
Kg., 0 biggen f O,— a f 0,—, o paar
den fO,—veulen f0,
