gezet, en dat ik nog niet langer die
mishandeling heb moeten verduren,
heb ik grootendeels te danken aan
de tusschenkomst van den Groninger
burgemeester, den edelachtb. heer mr.
S. M. b\ Modderman, die in deze
beter handelde dan een ander burger
vader, dien ik straks noemen zal.
'k Heb alzoo driemaal vier cn twin
tig uren lang gelegenheid gJiad, po
litie en justitie te leeren kennen van
een geheel ander standpunt dan tot
nu toe.
Dat iemand, d'.e van een misdaad
verdacht wordt en nog wel van zulk
een gruweldaad, preventief wordt op
gesloten, wie zal dit afkeuren? Maar
dat men iemand, die alleen maar ver
dacht wordt en van wien nog bewezen
moet worden, dat hij schuldig is, be
handelt alsof hy bepaald schuldig was,
dat. is ronduit schandelijk, 'k Ben
door den agent Kolle, die m. i. niet
de persoon had mogen zijn (minstens
een hoofdinspecteur of de commis
saris) om een dergelijke gewichtige
zaak- te behandelen, bejegend als een
misdadiger.
De burgemeester van Haren, jonkh.
mr. Quintus, voor wien ik Vrydag
avond gebracht werd, achtte het niet
de moeite waard mij met een enkel
woord of zelfs een blik te verwaar
digen, maar zonder mij iets te vragen
of iets te onderzoeken liet z.ed. acht
bare mij opsluiten in een hok En
welk een bok Stel u voor, dat in
die cel een vierkante bak stond, waar
in twee vuiie. verscheurde kol'liebalen,
waarnaast een vuil onoogelijk stuk
oud tapijt lag. Ken even vieze zak.
gevuld met een bandje vol stof, dat
onkenbaar was, moest dienen tot hoofd
kussen, terwij! even voor myn inslui
ting nog een soort van dekentje in
den bak werd geworpen, dat mogelijk
tot dekking moest dienen. Verder
was de vloer van den bak, mijn leger
stede bedekt met asch. steengruis en
stukken glas met nog natte verf be
smeerd, zoodat het geheel gerust met
een varkenshok op één lijn gesteld
kan worden. Geen wonder, dat ik
niet myn kleeren en nog minder mijn
lichaam aan dien vuilnishoop waagde
en besloot dien nacht zittende op een
bankje slapeloos door te brengen.
De eigenlijke beschuldiging was mij
intusschen nog steeds duister, omdat
men mij, tegen alle récht in, onbe
kend liet met het feit, dat ik gepleegd
moest hebben, maai- de li eer Quintus
hulpofficier van justitie, meende met
mij te mogen bandelen als een mid-
deneeuwsch edelman met de stroopers
op zijn gebied en stopte mij den nacht
van Vrijdag en Zaterdag in bovenbe
schreven bok,
Wat ik dien nacht heb geleden, is
niet in woorden uit te drukken.
Den volgenden morgen werd mij
voor 't eerst sinds 18 a 19 uren, dat
1 ik my in de macht der Nederlandsehe
'I justitie bevond, door den veldwach
ter De Lange, gedreven door een plot-
i seling gevoel van medelijden, gevraagd
of ik een kop koffie en.een stukje
brood wilde gebruiken. Wreede ironie
tegenover een man, die in zoovele uren
niets geDOten bad. Eindelijk deed
de lieer Quintus getuigen voorkomen
en werd ik telkens door den veld
wachter bij elk verboor gebracht,
zonder dat mij gelegenheid werd ge
geven op- of aanmerkingen te maken,
aangezien ik telkens direct weer naar
mijn hok werd teruggebracht. Latei-
op den dag werd het hok verschil
lende malen dooij den veldwachter ont
sloten om mij te laten bekijken door
verschillende* personen. Na eindelijk
1 voor den burgemeester te zijn ge-
bracht, werd mij eindelijk de beschul
diging kenbaar gemaakt, en vroeg
deze mij of ik die meisjes kende en
dat men mij eenige malen met het
kind had gezien, en wees er op dat
er een zware beschuldiging berustte
in het feit, dat ik in het dorp, zui-
delijk gedeelte van Haren, was uit-
gestapt en toen in het noordeinde was
begonnen te werken. Ik gaf hiervoor
de best mogelijke verklaring. Opnieuw
werd ik nu opgesloten, de burge-
meester verzegelde de getuigenver-
1 ïtooren en liet zyn rijtuig voorbren
gen (niet uit raenschelijkheid. maar
uit vrees, dat de Harenaars de lynch
wet op mij zoudeu toepassen) en werd
ik overgebracht naar de Boteringe-
straat, om my te stellen ten dienste
van den officier van justitie.
"I Deze verweet my, dat ik mij zoo
g' sober bad verdedigd, was, evenals
de rechtercommissaris door mijne,
voor hen onbegrijpelijke kalmte over-
tuigd van mijn "schuld en deed my
overbrengen naar de gevangenis te
ei) Helpman.
:id De schrandere vraag van den of-
li. ficier, boe ik bet verklaarde, datan-
deren my op den weg met het kind
hadden zien loopen, kon natuurlijk
it door mij niet beantwoord worden,
ié i n de gevangenis aangekomen, werd
ar ik uitgekleed, in het bad gebracht
en lag er een pak boevenkleeren klaar,
terwijl miin kleederen werden mee-
U' genomen. In die 2 dagen heb ik alles
al medegemaakt, wat men gewoon is,
ik de boeven te laten verrichtèn.
Gelukkig dat ik aan 'twerk werd
et gezet met bet uitzoeken van een baal
h gebroken koffieboonen, zeker niet uit
menschlievendbeid, maar voor mij ech-
ter een groote weidaad, omdat ik an-
if ders krankzinnig had kunnen worden
m van mac.htelooze woede bij de gedachte
n' aan vrouw en kinderen,
fr Maandagmiddag weer voor den offi
cier gebracht, vroeg ik verlof teino-
gen spreken tegen de getuigen, wan-
neer ik dit gewenscht achtte, en bet
a- was jtoen voor my zeer gemakkelijk
tt. ai de bewijzen van schuld van mij te
113 werpen, door de acten van beschuldi-
ging te ontzenuwen.
De officier betuigde mij toen zijn
>r spyt over het gebeurde, voorwaar een
povere voldoening voor het doorgesta
ne leed.
Ik wil nu niet schrijven over de
behandeling in dc Groninger gevan
genis, want zóó eisebtmisschien?het
Nederlandsehe recht voor alle ver
dachten en dat. is dan een groote fout.
die spoedig verbeterd dient te worden,
maar waarin ten mijnen behoeve gcene
verandering kon worden gebracht.
Ik wensch alleen dc vraag te zien
beantwoorden aan wien de schuld
van dit alles
Toen Donderdag de afschuwelijke
gruweldaad te Ilarcn plaats bad, was
ik reeds, volgens verklaring van ver
schillende lui, die dit getuigd hebben,
vertrokken naar Groningen. De eer
ste de beste gedachte van den beer
Quintus, tocu bij liet feit boorde, was,
dat de misdadiger met dc tram naar
Groningen was vertrokken. Hoe bij
daaraan kwam, mag God weten't Is
toch zoo helder als glas, dat iemand,
die zoo'n gruweldaad op zijn geweten
beeft, niet in een helder verlichte
tram ontvlucht, waarin ieder hem kau
zien, maar langs donkere paden zal
trad) tent te ontkomen. Ook dacht de
beer Quintus niet aan demogelijkheid
dat de booswicht even goed (en nog
eerder) zou vluchten naar Zuidlaren
dan naar Groningen. Maar dat alles
deed niets ter zake. Men zocht een
tram passagier richting Groningen en
dat moest de ellendeling zijn. Nu trof'
het voor mij ongelukkig (en dit toeval
heeft mij al die parten gespeeld) dat
ik met de. tram uit Haren was ver
trokken, na er rustig eenige commis
sion voor mijn patroon te hebben af
gedaan cn na in het logement v. d.
Veen 10 minuten op de tram te heb
ben gewacht. Thans staat vast, dat
het treurige i'eit eerst na myn ver
trek is gepleegd, maar dat is eenvou
dig door de politie van Haren niet
berekend.
Ik moest de man zijn. Vreemde
conclusie inderdaadOnnadenkend
heid, verwarring of toegeven aan de
zekere overtuiging: de burgemeester
heeft (leu man opgepakt, dus zal hij
't wezen. Bij ecnig overleg had reeds
Zaterdagmorgen bewezen kunnen wor
den, dat ik volkomen onschuldig
moest zijn.
Weet u, jonkh. Quintus, wat dat
zeggen wil, door u te worden opge
sloten in een vuil hok? Breng er zelf'
eens eens enkel uur in door en on
derzoek dan eens of ge het hart hebt
er later weer een menseh in op te
sluiten.
Nu bén ik vrijgesteld en, 'kheb't
reeds gezegd, niet wegens gebrek aan
bowjjzen. Wat nu? Moet ik tevreden
zijn met de betuiging van leedwezen
van den ol'fic. v. justitie en met de
vele sympathieke bewijzen van tal
van medeburgers Moet ik berusten
in het feit, dat ik door de voorbarig
heid (om geeu erger woord te noemen)
van den burgem. v. Haren zoozeer
heb geleden, dat vele jaren die in
drukken niet zullen kunnen uitwis-
scben? dat mijn huisgezin wanhoop
heeft gekend; dat ik door tal van
onnadenkenden met den vinger word
nagewezen? Is er geen voldoening
voor iemand, die mishandeld is in naam
van 't gerecht !t Heeft niet aan den
lieer Quintus gelegen, dat 'tniet nog
slechter met mij is afgeloopen. Moet
ik mij wenden tot hen, die meerdere
macht bezitten dan ik, met request op
request? of zal de bevoegde macht
uit zich zelve my openlijk rehaoili-
teereu
l'k beschuldig den burgemeester van
Haren van machtsmisbruik en mis
handeling en noodig hem uit, zich
openlijk te verdedigen evenais myn eer
in 't publiek is belecdigd geworden.
't Is niet myn doel vergoeding te
bekomen voor materiëele schade, die
ik geleden heb en nog lijd, zooals tijd
verlies, de onkosten, die de door deze
ellende veroorzaakte ziekte mijner
vrouw na zich zullen sleepen, ver
lies van ondergoederen, die in de ge
vangene verbrand zijn, enz. 't Is mij
a'leen te doen om jonkh. mr. Quintus,
hulpofficier van justitie te Haren,
ter verantwoording op te roepen en
het publiek te doen zien aan welke
handen zijne belangen somtijds worden
toevertrouwd.
Zooals men nu gehandeld heeft met
een onschuldig burger, komt het mij
voor, dat niemand racer veilig is voor
willekeurige bejeging van de zijde
der politie en justitie.
Pers Overzichi.
Dr. Kuyper en het gebeurde in de
Nieuwe Kerk
Reeds iu het begin van den zomer
hadden dr. Kuyper en de heer Char
les Boissevain het over het. in 1886 in
de Nieuwe Kerk te Amsterdam ge
beurde. Men sprak toen af de zaak
in de zomermaanden te laten rusten.
Maar thans, nu do komkommertijd
weder geëindigd is, schrijft de Stan-
daard-redacteur aan zijn „Hoogge-
achten confrère" in het Handelsblad
een zeer langen brief, om den heer
Boissevain van dupliek te dienen.
Dr. Kuyper doet dat, naar hij zegt,
omdat hij de herhaalde zwevende
aanklacht van den heer Boissevain,
als zou bij zich in Januari) 1886
schuldig hebben gemaakt aan een
misdrijf, gewraakt in ons strafwetboek
zich niet mag laten aanleunen zonder
volhardend protest. Hij herinnert er
verder aan dat de heer B. geen ge
volg wilde geven aan zijn verzoek
om een aanklacht wegens het in de
Nieuwe Kerk gebeurde tegen bemin
te dienen hoewel by, dr. K., aan den
heer B. of (liens raadsman daarvoor
de formule overliet. In geen enkel
opzicht onttrekt hy zich aan de volle
verantwoordelijkheid voor het gebeur
de in dc Nieuwe Kerk, zegt dr. K.,
hoewel hy toch met de man is, die
het door den heer B. onderstelde mis
drijf persooulijk kon plegen.
„Inmraers Gecommitteerden voor de
Nieuwe Kerk waren in Januari 1886
prof. dr. F. L. Rutgers, ds. H. W.
van Loon en de heer J. W. Meyer",
laat hij hierop volgen. „Het is dan ook
prof. dr. Rutgers, die als eerste Ge
committeerde'den last gaf: lo. tot
bet opeuen van een door onbevoegden
geslorene en gepantserde deur, 2e tot
bewaking van tie kostery en kerk.
„Dit vermindert intusschen in niets
mijn persoonlijke verantwoordelijk
heid. Zelf was ik president van het
geheele college van gecommitteerden,
en niets is ten deze door prof. Rut
gers verricht, dan na overleg met zijn
voorzitter, en onder diens" volle cn
onvoorv. aardelyke goedkeuring."
Daaruit trekt dr. K. de conclusie,
dat de lieer B. dus bij hot zoeken
naar den ondersteld schuldige niet
iu Imt blinde heeft tc tasten.
Hieraan voegt bij toe, dat de lieer
B.we| heeft onderzocht, wat dr. J. Ho-
gerzeil cn dr. Yos over het voorval
publick maakten, maar niet wat er
van zijne, DrKuypers zijde over
uit kwam.
„Hadt gij toch, al ware liet slechts
vluchtig, doorloopen, wat cn in het
Kort Verhaalèn in de Rechtsge
leerde Adviezenenz., én in Hel con
flict gekomen, III p 7—19 erkend
wordt en geboekstaafd werd, roept
dr. K. den heer Boissevain toe, ge
liadt. uw tegengeworpen onwetendheid
Wél in de pen gehouden.
„Ook uw zeggen, dat wij, indien
we ons onschuldig wisten, toentertijd
de beweringen van dr. Yos, c. s. wel
zouden weersproken hebben, is wis
kunstig bewijs voor uw niet-iezen van
wat wij gpublieeerden. Anders toch
zoudt gij hebben moeten weten, dat
èn bij advertentieèn in de 'Contra-
memorie, 80 blz. folio groot, èn in
Hel Conflict gekomenèn in de bro
chures van jlir. mr. A. F. dc Savor-
nin Lobman, èn in de Rechtsgeleerde
Adviezen van de hli. Farncombe
Sanders, De Geer van Jutphaas en
Van Bemmelen, bet volledig tegen-
pleidooi, nog eer 1886 ten einde liep,
reeds voldingend en in op'ima forma
geleverd was."
Wat de feiten betreft, zegt Dr.
Kuyper:
„Dr. Rutgers c.s. waren kerkmees
ters der Nieuwe Kerk. Als zoodanig
leefden we onder bet voor dit kerk
meesterschap geldende reglement. Dat
reglement bepaalde uitdrukkelijk, niet
door eene pas ingevoerde wijziging,
maar reeds sedert JS75, en alzoo in
een elf jaar oude bepaling, dat bij
conflikt. met bet geestelijk bestuur der
kerk, geeu censuur van wat aard ook
de qualiteit van kerkmeester kon op
schorten of vernietigen. En evenals
allo andere en oudore kerkmeesters,
hadden ook wy bij de aanvaarding-
van ons ambt de plechtige belofte af
gelegd, by mogelijk conflict, de goe
deren en gebouwen der kerk nimmer
aan anderen te zullen overgegeven
dan op rechterlijk gewijsde.
„Die ambtelijke gelofte zyn we na
gekomen, en het was alzoo als recht
matige beheerders, dat we onbevoegde
inmenging van het geestelijk bestuur
in het beheer der Nieuwe Kerk te
niet hebben gedaan."
Plichtshalve zoo luidt (le ver
dere strekking van dr. Kuyper's be
toog, moest men zich itg bet beheer
handhaven. Dat hij in zijn goed recht
was, toont dr. Kuyper aan door een
lang citaat uit dc bekende in Mei
1886 verschenen rechtsgeleerde ad
viezen, van wijlen mr. A. J. W. Farn
combe Sandersmaar ook door een
betoog van den ambtenaar van het
O. M. bij de arrondissements-recht-
bank alhier (Amst.) in 1886, mr. H.
F. baron de Koek, in zyne conclusie
op den aan dr. F. L. Rutgers ge-
steldcu eisch, om aan ..liet class, be
stuur van Amsterdam, doende wat
des kerkeraads is, in de Nederduitsche
Hervormde Gemeente te Amsterdam"
stukken af te geven, die tot hetker-
keraadsarebief beliooren. Welk betoog
o. a. de strekking bad aan te toonen
(blz. 16—31 van de door mr. W. Hei-
neken bezorgde uitgave), dat „bet
class, bestuur onder de gegeven om
standigheden krachtens de kerkelijke
reglementen geen recht had, te doen
wat des kerkeraads is." Daar de
rechtbank reeus om andere rede
nen dr. Rutgers in zyne weigering
gelijk gaf, viel er op dit punt geene
rechterlijke beslissing.
Nog herinnert dr. K. et' aan, dat
het optreden van het class, bestuur
doende wat des kerkeraads is, in de
Nieuwe Kerk te Amsterdam zoomin
toen als later door niet éen rechts
geleerde verdedigd is.
„Hadt gij nu, als eerlijk publicist
dit aldus aan uwe lezers voorgesteld,"
zegt dr. Kuyper tot den heer B., „en
gezegd„M. i. had het class, bestuur
bij zyu optreden in de Nieuwe Kerk
in .Jan. 18S6 gelijk; maar toegegeven
moet worden, dat de tegenoverge
stelde opvattin? door een reeks kun
dige rechtsgeleerden verdedigd is, en
dat derhalve dr. Kuyper en de zynen
uit ambtelijke plichtsbesef kunnen
gehandeld hebben," - dan mijn waarde,
bracht ik u mijn eeresaluut.
„Maar nu gij dit niet deedt, en
steeds een voorstelling gaaft, alsof
er van een ambtelijk optreden onzer
zijds geen sprake* kon zyn, ja, alsof
we, eenvoudig als contingent# perso
nen, in een kosterij binnengedrongen
waren, waar we uiets te maken had
den. om daar, schuldiger dau gewone
inbrekers, daden van geweld te ple
gen, nu boud ik u staande, niet als
moedwillig lasteraar, maar als een
man van octeekenis, die zoo iets niet
publiek moogt zeggen, of gy moeter
ook voor durven opkomen.
„En nu gy nog verder gaat en deze
door en door onware voorstelling zelfs
by de politieke stembus als wapen
misbruikt, om voor uwe candidaten
stemmen te winnen, nu heb ik u als
politiek man opgeroepen, om man en
paard zóo te noemen, dat de rech
terlijke macht tusschcn ons oordeelen
kunne, iets waarvoor immers niet an
ders noodig is. dan dat gij ons liet
feit ten laste legt, dat. ware net door ons
gepleegd, den dader aan strafvervol
ging zou hebben blootgesteld."
Dr. K. herhaalt nog eens, dat de
heer B. hem maar moet beschuldigen
Blijft de lieer B. dit weigeren, dan
eischt Dr. K. subsidiair, dat dc lieer
B. met hem dit geschil voor een eere-
raad van 5 rechtsgeleerden brengt,
twee door den heer B, twee door dr. K.1
en de vijfde door deze vier te benoe
men. Natuurlijk alleen mannen, die
tot dusver geen publiek advies in
dit geding gaven, noch ook er per
soonlijk in gemoeid waren.
De vraag hun ter beantwoording
voor te IcggCD, zou dan kort en goed
deze zijn
„Waren de lib. dr. Rutgers c.s.al
dan niet de gequalificeerde en bevoeg
de autoriteit, om op 6 Januari 18'6
in de kostery der Nieuwe Kerk bin
nen te gaan. er de bewakers door het
class, bestuur gesteld, uit. to verwij
deren, de deur der kerk voogden kamer
te doen openen, en bewakers hunner
zijds aan te stellen
Ten slotte zegt Dr. Kuyper dit:
„Het duel keurt ge met my onvoor
waardelijk af; maar schend dan ook
de vadèrlai.dsehe eere-usantie niet,
die, Gode zij lof, bet persduel onder
ons zelfs belette op te komen.
„En vraagt ge mij nu ten slotte, op
den man af, of ik thans, in 1897, toch
niet om wat liefs wensebte, dat de
woeling van 1S86 ware uitgebleven,
dan schaam ik mij voor het Iliacos
rauros intra peccatur et extra Diet, en
zou ik van harte wensehen, menig
woord destijds niet. menig woord des
tijds anders* te hebben gesproker:.
..Maar voor de daad als daad (om
nu al het gebeurde als in één enkele
actie saam te vatten), sta ik ook thans
nog met mijn voile mannelijke over
tuiging.
„Dat die daad extensief mijn invloed
brak. begreep ik vooruit, eu onder
vond ik.
„Slim. in politieken zin, was die
daad niet. Het was te voorzien wat
misbruik er door sluwe politici van
gemaakt zou worden.
„Maar dat mocht ik niet vragen.
„Ik had het voor myn God te ver
antwoorden. of ik voor mijn aandeel
den toegang tot bet H. Avondmaal
voor wie den Christus in Zyn Godheid
loochenden, al dan niet, ontsluit.ee
mocht, cn daarop zegt nóg de in
spraak van mijne consciëntie
..Dat nimmer
Heden, Zaterdag,zal de heer Boisse
vain van repliek dienen.
Koloniën.
In de Java Ct. van 1 Sept. leest
men
De zeventiende verjaring van den
geboortedag van H. M. de Koningin
werd gisteren op plechtige wyze ge
vierd.
Yan de openbare gebouwen en van
vele particuliere woningen woei de
nationale vlag, terwijl de ter reede
van Batavia èn in de haven van Tand
jong Priok aanwezige schepen, waar
onder het Oostenrijksch oorlogsschip
Albatros, met. vlaggen en wimpels
getooid waren.
Een batterij op het Koningsplein
en de kanonnen van Mr. Ms. wacht
schip Gedcli gaven het koninklijk
saluut.
Te zeven uren werd op het Watcr-
loopplein een wapenschouwing gehou
den over de te Weltevreden, Syswijk,
en Meester-Cornelis in garnizoen lig
gende troepen, terwijl ook aan boord
van het wachtschip te Tandjong Priok
de gebruikelijke parade plaats vond
Des voormiddags te tien ure ver
leende de gouverneur-generaal, ter
zijde gestaan door de leden van den
Raad van Nederlandscli-Indië, den
algemeenen secretaris, denlstengou-
vernements secretaris, den secretaris
van den Raad van Nederlandscli-1 udië
cn door zijue adjudanten, algemeene
audiëntie aan de verschillende colle
ges, autoriteiten, ambtenaren en offi
cieren, de geestelijkheid, den handels
stand en een aantal notabelen der stad.
Uit naam der aanwezigen voerde
de vice-president van deii Raad van
Nederlandsch-Indiü het woord tot het
aanbieden van aller gelukwenschen
aan den opperlandvoogd, met verzoek
die aan H. M. de Koningin-Weduwe,
Regentes, te willen overbrengen.
Ten half twaalf ure werden de
consuls-generaal, consuls en vice-con
suls der vreemde mogendheden en
daarna de commandant en officieren
van het Oostenrijksch oorlogsschip
Albratos op het Paleis aan het Ko
ningsplein in afzonderlyk gehoor ont
vangen, waar zij door het uitspreken
hunner heilwenschen mede blijk gaven
van hunne belangstelling in den feest
dag.
Onderofficieren en manschappen van
leger en vloot werden op eene bui
tengewone verstrekking onthaald. De
volksspelen, die als naar gewoonte op
het Koningsplein werden gehouden,
deden de Inlandsche bevolking ook nu
weder in grooten getale toestroomen.
Aan een aantal veroordeelden werd
kwijtschelding of vermindering van
straf verleend.
Des avonds vereenigde de gouver
neur-generaal de hooge autoriteiten
en vele andere genoodigden aan een
galadiner in het gouverneraentshotel
te Rijswijk.
Een feestdronk, door Zijne Excellentie
op het welzijn van H.M. de Koningin
ingesteld, werd met geestdritt. toege
juicht.
De feestelijkheden van den dag
werden besloten met het ontsteken
van een vuurwerk op het Konings
plein.
Namens de ingezetenen werd dooi
den gouverneur-generaal aan H. M.
de Koningin-Weduwe. Regentes, een
telegram van gelukwc sching gericht
waarop eene telegrafische dankbetui
ging van beide Koninginnen werd
ontvangen.
De gouverneur der Straits-Settle-
rnents deed door een telegram van
zijne belangstelling blykeii.
Op de algemeene audiëntie op het
paleis te Weltevreden, ter gelegenheid
van den verjaardag der Koningin ge
houden, antwoordde de gouverneur-
generaal op do toespraak van don
vice-president van den Raad van Indië
onder meer het volgende
alleen op Noord-Sumatra
worden thans nog enkele slagen uit
gedeeld, waarbij leger en vloot zich
met de grootste toewijding van hunne
taak kwijten,.
„De gedragslijn, die sedert het vo
rig jaar aldaar met goedkeuring van
het opperbestuur is gevolgd, is ook
dit jaar voortgezet, en men tracht de
bevrediging van Groot-Atjeh te be
werkstelligen door diep in liet bin
nenland op strategische punten mo
biele colonnes te legeren, die door
onafgebroken patrouilleeringen den
toestand in de omringende kampongs
controleeren en zoodoende de voor
naamste woelgeesten in toom houden.
„Achtereenvolgens is de vijand ver
dreven uit de XX Y eu XXVI moe-
kims, Samahani en Indrapoeri en zyn
daar colonnes gelegerd. Ook is ons
gezag ter Noord- en Westkust uitge
breid en hebben wij zelf Lepong be
zet. De weg, die naar Indrapoeri on
Seiimoén wordt aangelegd, dient om
onze colonnes met meer gemak tot in
het brandpunt van liet verzet te laten
doordringen cd den vijand in zyu
hartader te treffen. Zoodra de tram
baan naar Öelimoen gereed is. zullen
de troepen van de zware transport
diensten worden ontheven en zal de
Atjeher daarin het bewijs zien van
ons stellige voornemen eener duurzame
vestiging.
„Nog onlangs werd den vijand eene j
zware tuchtiging toegediend in dc
landstreken Kampong Baroe-Pakan-
Sot en werden de benden die onze
nederzetting te Segli bedreigden met
groot verlies teruggedreven.
„Hoewel er thans in de door ons
bezette streken geen eigenlijk verzet
meer bestaat, zoo zoude het, op grond
van de drie-en-twintigjarige onder
vinding, in den krijg tegen Atjeli op
gedaan, voorbarig zijn nu te verwach
ten dat binnen liet jaar dat ons nog
scheidt van de troonsbestijging onzer
jeugdige Koningin reeds een toestand
van geheele bevrediging zoude zyn
ingetreden."
„Dit laatste zegt de J.-B. waar
aan wij het bovenstaande ontloenen
slaat natuurlijk op de speech van
den luit.-kolonel Yan Heutsz, verleden
jaar in den craton tegenover den gou
verneur van Atjeli uitgebracht en
waarin eerstgenoemde de hoop uitsprak"
H.M. de onderwerping van Atjeb als
een geschenk bij hare troonsbestijging
te kunnen aanbieden."
Leiteren en Kunst.
Donderdagavond was het voor den
heer Mannstiidt, den leider van het
Philharmonisph orkest te Schevenin-
gen, een ïeere-avond, ter gelegenheid
van zyn aatste concert in het Kur
il au.s gegeven.
Hij werd toegesproken door de hee-
reu mr J. G. Patijn, namens het be
stuur van het Kurhaus, Goldstein,
den directeur-generaal, die tevens
kostbare geschenken aanboden en Mes
dag, die Mannstiidt met een aquarel
van zijne hand vereerde.
Vrydag heeft het Philharmonischc
orkest ous land verlaten en is naar
Duitschland teruggekeerd.
Op 43-jarigen leeftijd is Donderdag
nacht te Amsterdam overleden He
kunstschilder E. S. Witkamp Jr., be
kend om zyn historische en genre
stukken en ook als illustrator. Sinds
1893 was hy conservator van het
inuscum Fodor. De heer Witkamp is
slechts kort ziek geweest. Zondag jl.
nam hij zyne werkzaamheden nog
waar. Èij overleed aan een longvcr-
laraming.
GERKE.NSO NIEUWS.
Eene stranding.
De Engelsche torpedobooten Tras
her en Lynx, die, zooals gemeld is,
bij Dodmanpoiiit. tijdens dikken mist,
op een rif geraakten, zijn, vooral
eerstgenoemde, met zware schade bij
wassend water vlot gekomen. De
Trasher werd naar Falmouth ge
sleept, gedeeltelijk vol water, en zal
daar in het dok gaan. Dc Lynx
stoomde naar Devouport, om daar in
het dok tc worden onderzocht. Even
na de stranding werden aan boord
van de Trasher 3 man gedood door
het scheuren eener stoomleibuiseen
vierde werd zoo zwaar gekwetst, dat
hij kort daarna overleed en een vijfde
heeft zware brandwonden bekomen.
Eene duistere verdwijning.
Professor Holmes van het Aleghany
college tc New-York, was sedert Juni
op reis in Europa met een zekeren
Harry Folerton, een jongmensch van
aanzienlijke familie te Toledo in Ohio.
Den achtsten van deze maand bericht
ten zij de goede ontvangst van een
aanzienlyke som gelds, doch op den
22cn, 23en en 26en ontving de familie
aanvragen om geld welke per telegraaf
moesten gezonden worden daar er
haast by was. Dc brieven waren zoo
danig ingekleed, dat men besloot om
een vrouwelijk lid der familie te
Leipzig per draad bericht omtrent dc
reizigers te vragen.
Zij seinue terug, dat ze bij baar
aankomst te Lucem het resultaat van
baar nasporingen zou melden. Inmid
dels kwamen er andere brieven om
geld.
Honderden dollars zijn uitgegeven
aan telegrammen en dc Staten heb
ben aan al hun vertegenwoordigers in
die streken gelast een onderzoek in te
stellen.
Men veronderstelt dat de reizigers
in handen van roovers gevallen zijn,
die nu geld trachten los te maken.
Een kind ontvoerd.
Tc Gave Tirreni (Italië) is de kin
dermeid van een Engelscbmai/. Has
ting oung met syn dnc-ar,/ :-.ind
verdwenen. Naar bet schynt iè /.ij de
handlangster eener bende booswich
ten en houdt zy zich te Napels M-liuil.
De beer Young moet een hnci ont
vangen hebben, een losgeld van 50,000
lires oiscliende voor liet kind.
Commissariaat van Politic
to Haarlem.
Inlichtingen omtrent de voorwerpen
■zijn dagelijks, behalve Zon- en
Feestdagen, van 11 tot 1
uur voor de. eigenaars
te bekomen.
Gevonden voorwerpen.Yan 23 Sopt.
lot en met 29 Sept. '97.
Een portemonnaie met eenig geld.
Een aardappelmandje. Een blauw
oorbelletje. Een ring met 3 sleutels.
Een zakmes. Een kinderschoentje.
Een mclkmaat. Een rood kinderman
teltje. Ken vaarboom. Een eeud. Een
ocarino. Een bloedkoralen ketting.
Een kinderboezelaar. Een koperen
rytuigdop. Ken rijwiclsleutel. Een
insigne A. C. Een lorgnet aan een
koord. Een zakdoek. Eenige sleutels.
VARIA.
Een paardenmiddel.
Een der krachtigste middelen, waar
mede dc actrice Charlotte Wolter
baar toehoorders kippenvelemoties
wist t.c bezorgen, was haar verschrik
kelijk mooi gegil. Dc „Wolter-gil"is
bijna spreekwoordelijk geworden. In
teressant. mag do wordingsgeschiede
nis van dezen kreet genoemd worden.
Kort na baar huwelijk met graaf
O'iSullivan, bad de groote tragédienne
aan bet Burgtheater te Weenen een
nieuwe rol te vervullen. In de voor
naamste scène van bet stuk moest
de vertolkster na een merg-en-been-
doordringenden gil in onmacht vallen.
Of het kwam, dat. Charlotte Wolter,
nog geheel vervuld van baar jong
echtelijk geluk, niet in de ware stem
ming was, of dat zij zich niet in dezen
toestand kon indenken, de sensatie-
gil wilde do kunstenares bij repetities
maar niet gelukken.
Graaf O'SuIlivan, <P ijverigste be
wonderaar van de tooneclspeelster,
was op dc repetitie tegenwoordig en
kon zich niet begrijpen, waarom deze
scène, waarvan bij zich een buiten
gewoon succes had voorgesteld, door
zijn vrouw niet behoorlijk kon wor
den vertolkt. Het geval ging hem zoo
ter harte, dat bij baar ten slotte byna
dwong, zich thuis ijverig in het gil
len te oefenen.
Maar, zooals dat meer gaat. boe
meer kunstvaardigheid zij daarbij aan
den dag legde, hoe onnatuurlijker bet
klonk on de kunstenares moest ten
laatste haar echtgenoot verklaren,
dat zij absoluut met in staat was,
een hartroerenden gil tc slaken. Dat
was slechts weggelegd voor iemand,
die een vreeselijken schrik doorstaan
had, meende zy.
Na deze verklaring nam O'Sullivan
zijn toevlucht tot een paardenmiddel.
Hij kende Charlotte's afkeer van
muizen cn daarop bouwde hij zyn
plan. Hij ving een exemplaar dezer
diersoort en vouwde bet levend in
het servet zijner gemalin. Zonder iets
tc vermoeden, zette zij zich aan tafel,
de graaf nam tegenover haar plaats
en begon, schijnbaar onbevangen, baar
het wachtwoord uit haar rol toe te
roepen, waarop dc vreesclyke gil moest
volgen. Op ceu gegeven oogenblik
vouwde zij liet servet los de muis
sprong haar te gemoeten toen hoorde
men oen gil, die de haren te berge
deed ryzen"-- den beroemden „Wol
ter-gil", waardoor later duizenden
kippenvel zouden krygen. Devreese-
lijke schrik, veroorzaakt door het
kleine onschuldige muisje, bad dezen
kreet aan de keel der groote actrice
ontwrongen.
Charlotte Wolter was eerst erg boos
over deze grap, maar later moet zy
haar echtgenoot hoogst dankbaar ge
weest zijn, dat hij baar kunst op deze
wyze zulk een wonderbaar werkend
hulpmiddel bad verschaft, want nadat
Charlotte conmaal een mooien gil bad
doen hooren, verstond zy de techniek
van bet gillen zoo goed, dat zij op
dit gebied sedert niet te overtreffen
was!
Ben je gisteren op het liefda
digheids-concert, geweest
Ja, het was heel aardig. Eerst
kregen we een paar orkeststukken,
en toen een solo van twee dames en
toen
Een solo van twéé dames?
Ja, de ccne dame had geen stem.
Jonge rader. Een jongen of een
meisje
Dokter (hartstochtelijk wielrijder).
Bestel maar een tandem.
